Katalog

14 KYLUL 1981 *••* Curnhuriyet 9 Bütün (Baştarafı 1. Sayfad») 47'sl, otto öğretlmde yüzde 2'sı, okula ve öğretmene kavuşmuşlardır. Gecen öğretim yılına alt başarı oram, llkokuldo yüzde 88, ortaokulda yüzde 81, orta öğretlmde Ise yüzde 8O'I bulmuştur. İkinci basamak üniversfte ve yüksek okulları, yörelere göre kazanma oranı yüzde 35 39 arasında olmuştur. Türklye ölçüsündo bu denge çok önemli ve değerlidlr. Ülke capında başlatılan okuma yazma seferberliğine 55.341 okuma • yazma kursunda, 1.192 560 vatandaşımız katılmıştır. 5 eklm 1981'de II. dönem okuma yazma seferberliğinl aynı hız ve heyecanla, bu öğretim yılındo da devam edecek ve üç mllyon yetişkine okuma yazma öğretüecektir. Inkılap tarihi derslerl, ortaokul, lise ve yüksek okullarda yeni progromlar ve kitaplarla okutulacaktır. Bu yıi d a eğltlmln her kademesinde mesleki ve teknlk öğ retlme ağırlık verilmeye devam edilecektir. D!n ve ahlâk bilgisi derslerl lcln gelecek yıllardan Itlbaren devletin gözetim ve denetirnl altında, llkokul 4. sınıftan Itibaren llse son sınıfları kapsa yan çalışmalar yapılmaktadır.» Daha önce hazırlanan 45 milyon ders kitabı, yayınevlerlne ve kltap satıcılarına gönderlldlğini, akşam llselerine bu yıl yeniden öğrencl alınma yacağını, bu okullann halihazır öğrencllerl okullarını bitlrlnceye dek öğrenlml surdüre ceklerlnl yineleyen bakan, 6zel dersanelerin Ikl ytl daha yasalor va yönetmellklerle «Fo aliyetlerln! sürdüreceklerinl» bellrttl. Mllll eğltlmln gerekslnlmlerlnln devletin kaldıramayacağı blr düzeye geldiğlnl ffade eden Hasan Sağlam, bu yükü hafifletmek lcin Milll Eğitlm Vakfı kurulduğunu bildlrdl ve «Ülke capında bütün kurum, kuruluş ve vatondaşlanmı, Mll l| Eğltime rnaddl ve manevl yardıma çağırıyorum» dedl. llk ve ortg derecell okullann acılması lle llgill olarak, Sıkıyönetim Komutonlıklarınca güvenlik önlemlerlnin alındığı da öârenlldi. Atama bskleyen 20 blne yakın ö$retmenİ8 ıigiiı çalışmaların sürdüğü, sıkı blr Ineeleme yapılorak, otomaların kısa sOredo gercekleştirlleceğl Ifade edlllyor. • BURSA'daki sağlık kuruluşlannda denetlemelerde bulunan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Prof. Dr. Necmi Ayanoğlu, TTSA'na yaptığı açıklamada «nevcut hekim sayımiz, ihtiyacmuzın yansı kadar bile değil» dedi. Ayanoğlu, doktorların Tiirklye'nln batı kesimlerinde toplandığını, bu nedenle doğu bölgelerde hekim sıkıntısı çekildiğini belirtti zorunlu hizmet yasası ile bu sorunun giderilebileceğini söyledi. B TtİRKİYE Cıımhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı olan Orgeneral Cenıal Gürsel, ölümünün 15. yüı dolayısıyla bugün Anıtkabir' deki «Devrim şehitleri» bölümünde mezan başında törenle anılacak. • MHP ve yan kuruluşlannın üye ve yöneticilerinin yargılan malarına yarın devam edilecek. Duruşmada MHP Genel Başkam Alparslan Türkeş'in sorgulamasuıın yapılması bekleniyor. • MÎLLÎ Güvenlik Konseyi tarafından Yüce Divan'a sevkedilen Sosyal Güvenlik eski Bakanlanndan Hilmi Işgüzar lle aralarında oğlu Hasan tşgüzar'ın da bulunduğu 15 sanığın yargılanmasına yann devam edilecek. Hilmi Işçüzar hakkında beş syn suçtan dolayı 13 lle 29 yıl arasmda hapis cczası istenlyor. • KÖYÎŞLKRf ve Kooperatifler Bakanlığı'nm 100. yıl kutlama proğramı çerçevesinde 67 11den valilerce seçilen başarılı köy muhtarlaruıa 2529 tarihleri arasında düzenlenecek bir törenle ödülleri verilecek. • TÜRKÎYE'den bu yıl havayolu ile nacca gldecek Hk hacı adayı kafilesi, yarın İstanbul'dan Suudl Arabistan'a hareket edecek. Karayolu lle hacea gideceklerin ise 2025 eylül tarihinde hareket edeceği bildirildl. • ADALET Bakanı Cevdet Menteş, Adalet Bakanlığının gelecekte hükümet dışı bırakıîarak, siyasi etkilerden uzak tutulmasınm sağlanmasııun tamamen anayasal düzenleme içerisinde düşunülmesi gerektiğini belirterek, «Anayasa düzealemesi görevl Knrucu Meclise verilmiştir» dedl. • ASYA, Afrika Hukuk Danışma Komitesi Sınal îşbirliği Sanayi Bakanlan toplantısı bugün saat 10.00'da tstanbul Marmara Etap oteli toplantı salonunda başlayack. • DÜNYA Turizm örgütü'nün dördüncü Genel Kurul toplantısı bugtin Roma'da başlıyor. 373 delegasyonun katılması beklenen Genel Kurul toplantısı 25 eylül'de sona ereeek. Toplantıya katılacak Türk heyeti Eoma'ya gitti. • DOKUZUNCU Türk Tarlh Kongresi, 21 eylül'de Ankara'da Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in başkanhğında toplanacak. 15 nlsan 1931 yüında Atatürk'ün emriyle kurulan Türk Tarilı Kurumu'nun ilk kongresi de Atatürk'ün başkanlığında 2 tenunuz 1933'de toplanmıştı. • ATATÜRK fotoğraflan sergisi, Ankara Devlet Güzel Sanatlar Galerisinde yann törenle açılacak, Sergl, yurttaşların yıllardır sakladığı fotoğraflardan derlendi. KISA KISÂ Türkiyeden 1 (Baştarafı 1. Sayfada) da var. İcln« renklj renklı kalemler koydum. Büyüyünce de öğretmen olacağım.» Okullann açılmasıyla velilerln umutları bir kat daha art tı. Onlardan bekledikleri sade ce lyi blr öğrencl olması değil iyi blr insan olmasını da istlyorlar Çocuğu dördüncü sını fa giden Ne|la Ay bu konuda şunları söyledi: «Herşeyden önce kızımın lyi blr İnsan olmasını istlyorum. Bunu evd e sağlayablleceğlmlz gibl blrtakım kuraHan da okul lardo öğrenlyorlar. Onun lcln okulda lyi lllşkller kurması, öğrendlklerlni uygulamaya koy ması çok önemli. Kızım lyi ders çalışır, notları da lyidlr, Ancak bu yetmlyor. Geleceğlni lyi kurabilmesı Içln blrtakım şeylerl şlmdlden ögrenme sl gereklyor.» Siyah önlüklerlnl glymlş öğrencilerln yanıs<ra formalarını giyen lise öğrencilerj de yenl düşünceler ve daha büyük blr azlmle okula başlıyorlar. Keçiören Lisesı Müdürü Celal Safi «Daha öncekl yılfarda görülen 3 yıl sürelf öğrencl vell arasındakl kopukluğun bu yıl olmaması dileğlndeylm» de dl. Daha sonra şöyle devam et tl: «Öğrencilerin kardeşlik, barış içinde birarada eğitim, öğretim yapmalan dileğlndeyiz. Öğretmen eksikliklerlmizi glderme cabasındayız. Ayrıca la boratuvarın ekslkllklerinl gidererek öğrencllerin hizmetine sunacağız.v (Baştarafı 1. Sayfada) seyi nezdindeki Büyükelcüerlnin katılacakları toplantının gündeminde Türkiye bulunuyor. Bundan Ikl gün sonra, 23 eylülde toplanacak Avrupa Parlamentosu Slyasl Komisyonu da Von Hassel raporunu görüşecek. Federal Almanya'nın eskl Savımma Bakanlorından olan Von Hassel geçtiğlmiz haziran ayında başkanı bu lunduğu 3 kişilik bir heyetlo Türkiye'ye gelecek. siyasi çevrelerde aTürkiye lehlne» blçiminde nltelendirilen bir rapor hazırlamıştı. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nln bir hafta sö recek toplantısı Ise 30 eylülde başlıyor. 3 ekim tarihindeki birleşimde gündeminde yine Türkiye var. Ancak, Türklye'nln üyelifc du rumuna ilişkin görüşmelerin 1982 ocak ayında daha da yo ğunlaşması bekleniyor. Sevinçle (Baştarah 1. Sayfada) Gİmamışıtır. İşyerine sendikal hakları sokmamak icin Işcl cıkarması, işyeri kapatma gibi çeşitli yontemler oldukca yoğun bir biçimde uygulanmıştır. Ama uğraşıyı veren genellikle büyüme cabası Içlndeki sen dikalar ile, Işyerlerındekl öncü kadroları olmuştur. Bir kısım işçi Ise, başta top lu sözleşmeden yararlanma olmak ürere, ceşitli olanaklardan yararlanmak Icln sendika üyesi olmuşlardır. Bunun doğal sonucu da, sendlkaların sağladığı kadarı lle yasal haklarını ku'lcnabllmlşlerdlr. İŞÇİyl eğitme, haklarını öğretme konusunda sendikalarımızın da doğru Işlev yaptıklarını söylemek olanaksızdır. Yönetimlerde başarısızken de kalabilmek, bazan sarı sendikacılık yapabllmek, ancak Işçinln az şey bilmesl lle olosı idl. İşte 12 Eylül'e, Işçllerimlzln önemli blr cogunluğunun yasal ve sendikal hak lardan yararlandırılmadıkları, bazılarının hoklarından haberli dahl oimadığı, 6en dikaların sağlayabildikleri kadarı lle yetinllen bir ortamda girildi. Olağanüstü dönemin özel koşullarının sonucu sendikal haklar askıya alındı, Grev ve lokavt yasağı yanında, blr kısım sendlkalar icin töm faaliyet ler, bir kısım icin de bir bolüm faaliyetler askıya alındı. Bu arada, Iş yasalarında da önemli değişiklikler o!du. İşcl blr anlamda, geclcl blr dönem İcin de olsa, ken di hakkını kendl başına arama olgusu ile karşı karşıya kaldı. İşclnin fazla mağdur olmasını önlejnek lcin bazı önlemler düşünülnüldü. 2364 sayılı yasa ile, sözleşmelerin Işcller, sendikolar ve Işverenlsr adına yineleneceğl blr Kurul, işçiterle Söyteşi Sükran KETENCİ Avans ödemeleri YHK oluşturuldu. Gerekcesız tek tek ve toplu Işçl cıkarması yasaklandı. İşyer lerindeki yasal olmayan uy gu!onr,aları işçllerln tek tek şikayet edebilecekleri; Bolge Çalışma Müdürlüklerinde>. Sıkıyönetim Komutanlıklarının katkısı ve denetiminde calışan, kurullar oluşturuldu. Olağanüstü dönamln ilk işçıyi koruma kararı. «Söz leşmesi sona ermlf işyerlerind«, yen! sözlesmeler bağıtlanıncaya kadar yüzde 70 oranında ücret avansı ödenmesi», çelişklli uygulamalara yol actı. Bir kısım işyerleri kararın gereğtne uyarak, ücret ve sosyal hakların toplammın brüt yüzde 70'i oranında bir üc ret artışını avans oiarak ödemeye başladılar. Ancak bir kısmı sadece ücretlerin yüzde 7O'I tutarında avans ödedi. Bazı işyerleri Ise. iki sözleşma dönemi arasında ek protokollerle vermiş oldukları, sözleşme nlteliçi^ kazanmış hakları da avans hesabının icino kattılar. Ba zıları da, eski sözleşme sona ermiş olduğu halde, avans ödememe yoluna gittiler. Avans ödemelerinl ak satan işyerleri arasında, büt çelerinde ödenek olmadığı bildirilen KİT'ler de vardı. Sonuc olarak avans ödsmelerine ilişkin tüm yasa dışı uygulamalar icin işçinin yapabileceğl tek Işlem bağh olduğu bölge calışma müdürlüğüne bir dilekce ver mek oluyor. Bağlı bulunulan sıkıyönetim komutanlığına verilen paralel bir dilekce Ise, yine incelenmek üzere bölge calışma müdürlüğündeki «İsçiişveren llişkllerl ortak komlsyonuna» gidlyor, Bir tür ilk verilen dılekcenin dsnetlml anlamını ta şıyor. işclnln şikayetl Incelenip haklı bulunursa, Işyerine eksik avans ödemesinin Sorulara yanıt aranıyor Yasalardan doğan hakların. kullanabllme icin. kendl boşlarına uğraşı verme aurumunda kalan Işçiler. her kapıyı oalar oldular. Bölge Calışma Müdürlüklerine. Sıkıyönetim Komutan lıklarına glden yuzler, binlerce dilekcenin Işleme gir mesi, sonuc alınması aylarco sürdüğünden, güncel sorunlar, sorular kamuoyuna da yansıdı. Gazete binasına gelenler, mektup gönderenler, sorularına, so runlarına yanıt arar oldular. Tartışmalar, sendlkaların işlevini sürdürme savında değil. sadece bize yöneltilen soruları, eoruniarı cevapsız bırakmama anlamında bu söyleyişl düzenledik. Sizlerden, işçilerden gelen soru ve sorunları baş vuruları, mektupları elden geldiğince yanıtlamava çalı şacağız. Özellikle bugüne kadar ulaşmış sorulann ben zerlerinl bir araya getirerek, İşyeri ve kfşl adları üzerinde durmadan, yanıtlama yönteml lle, yaygın sorunlar üzerine eğilmek istiyoruz... Olağanüstü dönem Türkiye'de Usak'ta 2 0 DevYol (Bafltarafı 1. Sayfada) tığı blldirilen mllitanların yaka lanmasıyla ilgill olarak Ege Ordu ve İzmir, Manisa, Aydın, Uşak, Denizll, Muğla, Isparta, Burdur, Antalya, Balıkesir İllerl Sıkıyönetim Komutanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Şube si'nden yapılan acıklama şöyle: «1 Sıkıyönetim güvenlik kuvvetlerlnce Uşak lllnde yapılan blr dizi operasyon sonucu cinayet, silahlı tarama, gasp, patlayıcı madde atma, bildiri dağıtma olaylarına katılan 20'sl Devrlmcl Yol, 14'ü Türklye Devrlmcl Komünist Partlsl olmak üzere örgut üst düzey sorumlusu toplam 34 ki şl yakalanarak tutuklanmışlar dır. 2 Yeniden teşkllatlanma ve örgütsel eğitlm faallyetlerl Içinde bulunan mllitanların bu güne kadar gerçekleştlrdlklerl eylemler şunlardır (muhtellf tarihlerde): Uşak Merkez, Sivaslı, Eşme ve Ulubey llcelerinde 10 kişlnln öldürülmesi, Uşak Merkezlnde birl polis olmak üzere S klşlnin yaralanması ve gasp Uşak Merkezinde örgüt adına bir bakkal diikkam çalıştırmak, Uşak Merkezinde polisle silahlı çatışmaya girmek, Sivaslı ilçesinde ev taramak, yakrnak ve bombalamak, mev cut yönetim ve rejime karşı bildiri dağıtmak. 3 Yapılan operasyonlarda örgüt mensuplarına ait 22 tabanca, 387 adet merml, 131 adet dinamit lokumu, 2 adet daktilo makinesi, 1 adet teksir makinesi, çok sayıda yasaklanmış yayın, pankart ve afiş ele geçirilmiştir.ı düzeltilmeei dogrultusundn bjr uyarı yazısı gidiyor. O da sonuc vermezse işci yeniden, bu kez uyarının da sonuc vermediğini bildiren ikincj bir başvuruda bulunuyor. Yıne sonuc alınamayan uygulamalarda, gecmişte iş mahkemelerine baş vuran ve yargı kararı lle avans haklarını alan işciler de oldu. Ama genellikle aradan uzun bir sure geçtıği Için, bu arada, YHK yeni toplu sözleşmeyi bağıtladı. Ödenmıyen avans alacakları, sözleşme farkı olacağı niteliği kazandı. Konseyin %70 avans ödemesıne ilişkin kararına uyulması uygulamalarının, YHK'nun 1979'da bitmiş sözleşmeleri bağıtlaması 1980 sözleşmelerinde de yarıyı geçmiş olması nedani ile fazlaca blr anlamı ve işlevj kalmadı. Ancak bu kez aynı türden sorunlar, yasa dışı uygulamolar, 1981 yılında sona eren sözlesmeler icin, sözleşmenin sona erdiği tarihte başlaması gereken «Vergi indirimi uygulamalorında» ve Bakanlar Kurulunun «%10 artı 3000 IIra» tutarındakl avans öden mesl kararında yaşonıyor. İşçilerden İşyeri bildirerek gelen yoğun şikayetlere Qöre, işverenler ya sözleşme nin bittiği tarihte başlaması gereken vergi İndirimi uygulamasını Işçiye yansıtmıyorlar. Bu parayı kendilerine alıkoyuyorlar. Ya da %10 artı 3000 lira tutarındaki avans ödemesinj aksatıyorlar. Tabii bu yasa dışı uygulamalar icin de İşclnln yapması gereken işlem, öncelikls bölge calışma müdürlükleri olmak üzere bağlı bulundukları sıkıyönetim komutanlıklanna yazılı ditekce ile durumu bildirmek oluyor. YARIN: îşten Çıkarmalar Prof. Ege: Türkiye'de her 10 kisiden biri sakat (Baştarafı 1. Sayfada) feransta konuşan Prof. Dr. Rıd van Eğe, cTürklye'dekl 4.5 mil yon sakatın 900 blninin de yon sakatın 900 blnlnde görme, 270 blninde işitme, 1,5 milyonunda da konuşma kusuru vardır. Ortopedık kusurlu sayı sı global rakamlaro göre 900 bin olarak bilinmektedir. Ülke mizdekl en büyük sakatlar gru bunu ruhsal ve zihinsel sakat lar oluşturmaktadır.» Sakatlık yapan unsurlar konusunda açıklayıcı bllgl de veren Eğe, doğuştan sakatlıkların en böyuk feloketln yakın akraba evllliklerinden kaynaklandığını, ülkemizde 1.5 milyonun üzerinde romatlzmalı, 30 bin cüzamlı ve 10 bln kadar veremll bulunduğunu kaydettl. Konuşmasında traflk kazala nna da yer veren Eğe, ülkemlzd» blr yılda meydana gelen trafik kazalarında 30 bin kişinin yaralandıömı, 6 binden fazla Insanın yaşamını yitirdiğınl, bu rakamın dünyadaki ka zalarda ölenlerin yüzde 6'sını oiuşturduğunu söyledi. MALIYE BAKANLIGINDAN Tasarruflarınıza Devlet Garantisi Yalnız T.C. Hazmesinin Satışa Sunduğu Devlet Tahvilleri ve Hazine Bonolarında Bulunmaktadır HAZINE haîkımızııı tasarruflarını en yerimli ve devlet garantisi aitında değerlendirmelerini sağlamak icin bundan böyle: I. a) % 30 net faizli 3 ay vadeli (X) b) % 32 net faizli 6 ay vadeli Hazine bonolarmı hergün II. % 34 net faizli 1 yıl vadeli ve faizi üçer aylık kuponlarla ödenen Devlet Tahvillerini her ay (XX) T,C. Merkez Bankası, T.C. Ziraat Bankası Şubelerinde devamlı olarak satısa sunmaktadır. NOT: Hazine Bonolarının ve Devlet Tahvillerinin faizi yürürlükteki vergiler, ödeme sekli ve vadeler dikkate aliiîdığında; a) % 34 net faiz % 51.4 ' . b) % 32 net faiz % 46.1 e) % 30 net faiz % 44.7 Faizin randımanma esittir. (X) 14 Eylül 1981 gunünden itibaren (XX) 1425 Eylül günleri arası nda ve bundan sonra her ay belirtilecek günlerde CD o