Katalog

m 1 EYLÜL 1981 EKDNOMK S Cumhuriyet 5 EKONOMİDE Eskişehir motor fabrikası GÜNÜN AYNAS1 kapanma noktasına geldi Yöneylem Kongresi baçka anlotımla, gecen yılın rulus bugun motor üreteceğl olcülerl İle 75 milyon TL'sına yerde bo« durmamak için kan«ıkan blr lokomotif lcinde dış tar yopıyor. İşln blraz daha öİZM1R Türkiye'de kamu gjrdl sadece 30 milyon Türk II zuna Inlnce karşınıza başka ol kuruluşlarının genel konumu rası. 1960'larda bu kuruluşun gular da cıkıyor Böylesl komp konusunda sıkça haberler çık atölye düzanlnde kalması ve leks kuruluşlarının zaman zamakla blrlikte tek tek kamu montajcı olması Içln yapılan man anlık acll taleplerl olablkuruluşlarının yaşadıkları aç büyük baskılar usta möhendle llyor. Gecmlş yıllarda Malıye mazlar genellıkle kamuoyuna Isrin çabasıyla önlenmlştl. Şlr Bakanlığı boylosl durumlar içın yansımaz. Oysa bu kuruluşla ket, dıs glrdllerlnl daha önee ceden yararlanıyordu. Bu fon rın buyuk bır kısmı gunluk so 10 yıllık blr llsana anlaçması «otomatlk fon» denllen bir but runları lcınde boğulmakta, u yaptığı Fransız Atlantlk Şirke cenfîasyonlst» gellşmelere yol retımden çok Ikmal ve ödeme tı'nden korsılamaktadır. Llsans açtığı gerekçeslyle kaldırılınca sorunlarıyla uğraşmaktadır. anlaşması gectiğlmlz yıl blt kuruluşların şlmdl yenl ıthal Bunlar arasında demlr çelik mesina karsılık, Atlantlk'ln re|lmln« dek beklemelerl gemotor, petrokimya gıbı sanayl Dünya'da monopol olması ne rekecek. Oysa enflasyonu önleşmenın kılıt sektorlerln kuru denlyle ELMS halen bu baöını lemenln remel koşulu üretlmln luşları da vardır. Sorun, bu yönüyle özel blr boyut kazanmak tadır İşte bu kuruluşlardan blrı, Eskişehlr'de, Türkiye'nln Yıllık cirosu 5,5 milyan geçen ELMS Türki2400 beygırlık tek dizel motoru ureten, yılltk clrosu 5,5 mllyar ye'nin dizel motoru üreten tek fabrikası Kurllra olan Eskişehir Lokomotif tuluş Savaşı yıllarında da top ve çeşitli ve Motor Sanayil'dir silahlann üretimini gerçekleştirnrişti. Türkiye'de 5 5 mılyar llralık üretlml gerçek'eştlren blr kamu kuruluşu nasıl durur derseniz olaya bıraz daha eğllmemlz gereklr Kısa odı ile koruyor, Yoksa yOzde 40 ora heie rıele temel üretlmın aksurdurulmesıne ELMS 86 yıilık gecmışl ile o nındakl dış gTdılerın buyük satılmadan bır kısmınm yurtıçinden karşı bağiı. nemlı bir teknolojik blrlklme lanması olası Yuzde 40'lık ora Boylesı bır kuruluşun durma yaslanmaktadır Bunun sonucu nın altına duşulmesını bır on noktasına gelmesınden yarcr o'arak 5 yıllık planlardakl he lamda Atlantık Şırketı kosul o lonan yok mu? TurKiye Dem rdefler de aşılarak 1979 yılında larak getfrıyor. Bu durumdo yollarında dı?el lokomotif ge 75 ndet dırel Itjkomotıf uretll bu parçaların yurtdışından geı reksınımı surduğune gore dı Ancak geçen yıl uretım mesı kacmılmaz. Ancak sıpa yurtlcı kaynaklardan karşılana büyük bır gerıleme gosteerek 40'a dustu 1981 yılında 25 a rış lıstesı zaman zaman dov'^ mayan lokomotıf'er bu kez ıf hal edllecek Nıteklm Izmır Fudetlık bır uretım programı tut vokluğu, yer yer bOrokratık ge turutursa buna «başan» gö cikmelerle bır bulce yılını da arı İçın ayrılan kotadan yararha aşıp 18 20 aya sarkıyor lanan bozı dış kuruluşlar Tur?uyle bakılacnk Bâyle olunca Kurtuluş Sava klye'ye lokomotif satmaya haŞırket ınsan gucü v« teknoİO|İ vonuyle buyuk blr bütün şında tüm savaş gereçlerinl ü zır olduklarını duyurdular. Ya reten, Kıbrıs Barış Harekfltı eı kın gunlerde Türkıye rayları üs leşme sağladığından öretlmln de dıs kredı gırdı oranı yu?de rasında 12 gün lcinde roketo tünde blr mühendısln dayışıy% 40'a dek riu"mij<î durumda Blr tar Qretimlne gecebllen bu ku le «Motor ure "i,"de Kurtulus "Dar Ceket,,in Maliyeti... ARIMSAL Orünlerde uygulanacak taban fiyatları tek tek açıkîanırken. bir gozlem de gundeme gelıyor Taban flyat politlkası İle ücret polıtıkası arasında tam blr «benzerlik ve uyun» var Kendısıyle göruştüğumüz blr bakanın deylmiyle «Tabon flyatlanndo ve ucretlerde dar çefcet glymek» soz konusu Yuksek Hakem Kurulu tarafından belirlenen ücret artışlarındakl smırlamalar, hükumetln Izledlği taban flyat politlkasmda da geçerll. Ekonomık poTıılkada tBelll m«safe!er aiınrrKJsı amacıyla» uluslararası kuruluşların uzerınde en çok durdukları konulardan blri do, ücret ve taban flyatlarındaki artışlara lllşkin smırlamalar Eğer yanılmıyorsak, ücretlerdekl artış bu yıl kamu keslml içın yüzde 25, özel keslm Için yuzde 35 İle sınırlı. Yanl, memurlar ve devlettekl Işcilerln aylıkları bu yıl en çok yuzde 25 artacak. Özel kesımdekl işçl ücretlerl de, yıne bu yıl en çok yuzde 35 oranında artabılecek. Belirlenen yüzde artışlara bokınca ve Ûcretlerdekl bu artış oranlarını taban flyatlarındaki artışlarla kcrşılaştırınca her ıki ücret grubu arasındaki «benzerilk ve uyum» da. zaten kendılığınden ortaya çıkıyor. Açıklanmış olan buğday tütün, kuru incır, ayçıçeği, fındık, haşhaş pamuk ve diğerlerine bakın, tıımundekl artış oranı ortalarra yüzde 30 dolaylarında, «Tabon flyatları ve ucret artışlorındcıkl dar çeketn, ışte bu anlama gelıyor. Işçi ücretlerınde ve memur aylıklanndakl «Dar çe* ket» şu anda çeşitlı yasal smırlamalar nedenlyle, Oretımı herhangl bır bıclmdo etkılemeyecek öyle görünüyor Ancak taban fıyat polıtıkasında farklı bır durum var Ve de gelecek yılkı tanm uretımlnl olağanüstü etkıleyecek boyutlar taşıyablllr Nasıl mı?... Tanm ürunlerınde taban fıyatlarmı bellrterken, göz onunde tutulması qereken AraDça deyımlyle «Muadelet oronm, frenkçe deyımıyle «ParJte» bulunuyor. Tanm urunlerı arasında bır oran bu örneğın blr tarladan yüz kılo ayçlçeğl alınıyorsa, aynı tarladan 250 kllo buğday alınabılıyor Ayçıçeği ile buğday arasındaki bu «bir« Iklbuçuk oreni», aynı zamanda taban flyatlarına da yonsıtı'ıyor Aycıçeğıne bır lıra verliiyorsa, buğdaya 2.5 llra verme>k gerek Boylelıkle venmdekl bu oransal durumdcn yola cıkarak, bır sonrakl yıl hangl örünün daha çok ekılmesl Istenlyorsa devlet hangl ürune ağırlık vsrmek istlyorsa tcban fıyatı ile o ürun özendlrillyor Blr başka deyımle, tarladan alınan verlm oranı, olduğu gibî fiyatlara yansıt'lıyor Bu Iş yıllardır böyle uygulanıyor Ns var kı ılk kez bu «muadelet oranı» ya da «p«rite» bozulmuş gorunüyor Uygulanan taban flyatiarı tanm urunlerı arasındaki «verim oramını bozmuş durumda Yne hukümet istlyorsa kı, bugünkü uygulama böyle taban fiyatları duşük tutulabıllr. Ancak, taban fıyatını duşuk tutarken bıle, urünler arasındaki bu oranları herhalde korumak zorunlu Aksl halde, gelecek yıl cıftcı devletm hlç ds ıstemedığl bır üröno ağırlık verebıl ı Daha az ekı'en urunde, üretlm açıkları doğabilir Örneğm bu^dayda açık doğabilir, Ekmek sıkıntısı başlar Aycıceâınde uretım acığı bellrir, yağ sıkıntısı başlar. Olay son derece önemll İki yonlu Tarımsal ürün soz konusu ve de Turk.ye bir tarım ulkesl olduğu İçın, tarımsal urunlerdekı sıkışıklık ülkede «beslenme sorunlon»no yenl ve gıderılmesı güç boyutlar getirebıllr. Ikinclsl de, dışsatım mallarınm ağırlığı tarımsal örunlerde bulunduğundan, gelecpk yıl dışsatımda öngörülen hedeflerln altında kalmak ekonomldekl genel tabloyu etkileyecek nltellklere ulaşablllr Taban flyatlarındaki, «muadelet ve verlm oranlan» herhalde öyle kolayca oynanacak ve bozulacak ölçüler olmasa gerek .. ! ÎSTANBUL (THA> îstanbul Ünıversıtesı tşletme Pa kültesı'mn onculüğunü.e TÜEITAK, îstanbul Sanayi Odası ve Yöneylem Araştırması Derneğinln katkılarıyla gerçekleştın len «7. Ulusaı Yöneylem Araştirması Kongresi'nuı» 24 ey lül tarihleri arasmda Istanbul'da yapılacağı açıklaudı. 1Ü. Işletme Pakültesı, Doç. Dr. Bırsen Karpak'm kocrdmatorluğil'nda düzenlenecek kongrenın açılış torenuun Ataiürk KU1 tur Merkezi'nde, oturumlann ise Odakule îş Merkezi'nde yapılacağı belirtıldi. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Şahap Kocatopçu'nun da katılacağı «Turkıye'nm ekonomık kaıkınma hamlesınde Yöneylem Araştırmasının Yerı» konulu pdijel'den sonra düzenlenecek çeşıtli oturumlarda Işletmeler, savunma sıstemlerl, ekonomi, tanm ve ormancüık, muhendislık, matematlk, programlama, sağlık sistemlen, enerji ve üoğal kaynaklann planlanması, ıstatıstlk yontemleri, telekomümkasyon sistemlen, çok amacıi programlama ve benzetım &stenüerı konularında bilımsel büdırılerln tartışılacağı kaydedıldı. Kenan MORTAN Sanayi sayımı ÎSTANBUL, (UBAJ 1930 Genel Sanoyi ve Işyerlerı sayımının ıkıncl aşaması ge lecek oy yapılacak. Bılındl ğl gibJ, sayımın bırıncl aşaması 20 nısan pazartesı gu nü başlatılmıştı. Sayımın bu aşamasındo 2000 den çok sayım memuru ve kontrolör gorev almış, mahalle. cadde ve sokaklar taranarak tanm dışındakı 800 000 i aşkın işyerl zlyaret edilmiş tı. Yetkılıler, sayımın Iklncı aşamasında daha cok soru sorulacağını, ayrıntılı ve sağlıklı serıler elde edllerek Turk resml ve özel sek torünün hlzmetlne sunulaca ğını sovledüer. Savoşı vermlş olan» ELMS lokomotıflerl yerine yabancı mar kalı lokomotıflerln akıp glttiğlnl gorürsek hic şaşmamak gerek Türkıye'nln en buyük 300 şir ketl arasında llk 20'ye girmesl beklenen ELMS'de üretlmln ak saması böylesl sorunlara yolacryor Bu gelişmeler bir yandan KIT'lerln nasıl sağlıksız ortama Itlldıklerlnin bir göster gesi olurken, ote yandan Kurtuluş Savaşımızın geleneksel kuruluşunun ne hallere düştüğünü gostermesl acısından ay rı bır acı gellşım konusu. Mallyo Bakanlığının sıcak blr bakışı bu tarıhl kuruluşu acmaz dan kurtaracağı gıb! «TurkN ye motor uretemezı» dıyenlerın bır kez daha yanıldıklarını gös terecektır T e Sanayi envanferi BURSA (aj>.) Sanayl ve Teknoloji BakdiıUğınca het 18 yılda bir yapüan «Sanayl Envanterı» çalışmaıan Bursa" da tamamlandı. Sanayi ve Teknoloji Bolge Mudürlüğünce yapılan çalışmalardan sonra, Bursa'da 3 bm 355 sanajı kuru luşunun bulunduğu belırlendı. Yetkılılerden alınan bılgıye gore, Bursa'da bulunan 3 bın 355 sanayi kurulusundj.n 2 bın 169"u teksül ve benzerı dalda, 1026'sı makma ve yedek parça dallarmda ve 16O'ı da gıda raaddelerı dalında ü»etjm yapmaktadır. YetkiHler, sayınıı yapJan sanayi kuruluşlannın beş ile lkl bın arasında lşçl çalıştırdıklarını belırtmışıer ve »anayl kuruluşlarının toplam sermayelerl hakkındakı çalış maların da sürduruldüğunü bildırdıler Prafik fkaref kursu İSTANBUL, (UBA) Kıso adı ITO oian îstanbul Ticaret Odosı'nın, îstanbul Iktlsadi ve Tıcarl İlimler Akademlsl (IITIA) İle ortaklaşa düzenledıği «Pratık tıco ret akşam kursları» 1 eylul salı günu başlayacak ITO'nun konuya Ilışkın acık lamasına gore, 31 ocak 1982'de sona erecek kurslarda, tlcarl matematik. ge nel Işletme, tlcarl muhase be, ma'ı ve ıktısadt bilgllerle tıcon muhaberat derslerl okutulacok Kurslorın bıtimınde yapılacak sınav so nucunda verılecek sertıfıka nın, kursc katılanların bs lırlı b>r meslek sahıbı olma larına yardımcı olabılecegı gıbı. sertıfıko sahıplerınm daha kolay ış bulmalanna da olanak sağlayacağı ifade edılıyor. tZMtR (Cumhurivet Ege Bürosu) îzmır TÜMOSAN Traktor Motorlan Pabnkası'nm ozel sektor devrıne Uışkın top lantı bugun Ankara'da Sanayl ve Teknolojl Bakanhgı'nda yapüacak. Toplantıya traktor mo toru Ureticisı 8 şırket katıiıyor Toplantıda crtaya çıkacak go rüşlerın ışığında ozel ssktore devrin biçunl kararlaştmlacak Özel sektore yakın şırketler den alman bügıiere gors devlr konusunda motor uretecısı kuruluşların fazla ılgı gostermeysceğı sanılıyor Alman bılgılere gore, kuruluşun halen temel inşaatımn surmesl ve flnansmanı konusunda blr dizi açmazların bulunması nedenıylc ozelsektor kuruluşları içın çok ılgı çekıci değü, Bugünkü döviz kurlan Jövizta Cınsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 A v u s t u r y a ŞMrA 1 B a t ı Alman Markı Döviz Alış 120 65 138 59 ?08 49 70 Döviz Elektlî Efekttt Satış AI19 Satış 123 06 120 65 124 27 14136 13166 142 75 7 22 50 69 7<W 49 70 7 29 5119 Eski vaîîlerden Dr. Reşit ve Mazlume Şahingiray'm en küçük evladı, Uğur Şahingiray'm babası, Ozel Şahıngııay'm sevgılı eşi, Nımet, Burak, Şinasi ve Cezmi Şahingiray, Fıkret Yuvalı, îsmet Endüstri'nin kardeşleri, Ercüment Dikmen'in kayınpederi, Ferdi Erdölen'ın yeğeni, Şeker Şirketi eski Neşriyat Miıdürü, Türkiye İş Bankası Eski Halkla îlişkiler Müdürü, Akbank Kültiir Uzmaıu KİT'Ierin özel sektör gibî çahşması emaçiantyor ANKARA, (Cumhuriyet BOrosu) Sekız Bckandon oluşan kurul, gene ustüste toplanarak, KIT lerın durumunu göruştu Toplantılara Başbakan Uıusu, o olmadığı zamon Başbakan Yardımcısı Zeyyat Baykara başkanlık ettı. KİT'lerın özel sektör gıbi ca lışması içın onlemler duşunuluyor Bu konuda gecmışte ya pılmış yanlışlara duşulmemesıne calışılıyor KİT'lerın bağım sız olarak çalışmaları, polıtık baskılardan uzak kalmaları ıs tenıyor. Bu konu, KİT'lerın başarısı İçın zorunlu gorüluyor Öte yandan Ihracatcılara sağ lanan teşvık tedbırlerının yeterınce ozendırıcı olmaması dola yısıyle Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan «ihracat Sigortası» Yasa Tasarısının, Bakanlar Kurulu'nun gundemlnde olduğu oğrenlldl. Soz konusu tasarının, önumüzdekl gunlerde gerekll düzenlemeler yapıldıktan sonra yasallaşması beklenıyor. Ga^eteci, Yazar, Basın Şeref kartı hamili 1 1 1 1 1 1 100 100 1 1 1 1 1 B e ^ i k a Frangı Danimarka Krona, Fransız Frangı Kollanda Florınl Isveç Kronu îsviçre Frangı îtalyan U r e t i Japon Yenı Kanada Dolan Kuveyt D l n a n Norveç Kronu Sterlin Suudı Arabıstan RîyaH 3 40 15 58 20 75 4* 71 23 26 5« 92 985 52 78 100 66 425 34 19 93 223 02 35 28 3 10 16 20 2117 4:61 23 73 58 06 10 05 53 84 102 67 433 85 20 33 227 48 35 99 2 S9 15 «8 20 75 44.71 23,26 58 92 9 3ft oO 14 05 6'J 404 01 18 93 223 02 33 53 313 16 36 2137 46 05 2196 58 63 1015 54 36 103 68 43910 20 53 229 71 36 34 CEHDİ ŞAHİNGİRAY 30 Ağustos J^81 pazar gıinü hakkın rahmeüne kavuşmuştur. Cenazesı 1 Eylül Salı günü (BUGUN) ögle namazmı müteakıp Şişli Camiinden kaldırılarak Karacaahmet'teki Aile Mezarlığına defnedilecektir. VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI Gazetemiz Idare Müdürö Huseyln GURER'ln annesi, AYTEN GÜRER 31 8 1981 gunü vefat etmlştlr. Merhumeye Tanrıdan rahmet, arkadaşımızo ve alleaıne başsağlığı dıleriz. Alim CUMHURİYET REŞAT 24 AYAR STANDART 900 AYAR GUMUŞ 22 AYAR BILEZIK fiyaflan 11250 12000 1725 36 1570 11350 12500 1730 37 1680 AİLES! CUIVIHURtYET ÇALIŞANLASI lZfVSİR ENTERNASYONAL R FUARiNDA 20 Ağustos10 Eylül 1981 tarihleri arasında 27 AYDA 20,5AYDA % 57,94 Bu gelişim temposuyla 13 AYDA aşağıdaki malları sergilemektedir : • Mikroskoplar • Teodolitler • Mültimetreler •Trifaze elektrik sayaçları Bu gelisim temposuyla Eu ge'ij mle MYF/E\rncı D hr Istırak Belqe en 1 Ey'U30 Eylul 1981 arhleı arasında ağ da behn len ravıc bedpllrrden ı«l«n goıpcelttıj; Bu gehsimle, MYF/fkmcı Dılım tstaak Belgeieri 1 Evlul30 Eylul 1981 lanhlen arasında issgıda belırtılen rayıc bedellerden ıslem gorecektlt Bo gelışımle, MYF/Üçuncü Dılım Isürak Belgelerf I Eylul 30 Eylul 1981 lanhlen arasında ısağıda bahrlılen tayıg bedellerden ulent gorecektıb • Telefon cıhaziarı 10.000 TL'hk belge 25,000 TL'lık belge 200.000 TL'lık belge 21.758 TL 54.395 TL 217.580 TL 10.000 TL'lık belge 25.000 TL'lık belge 100.000 TL'lık belga 189.720 TL 18.972 TL 47.430 TL 10.000 TLlık belge 25.000 TL'hk belga 100.000 TL'lık b«lgo 39.485 TL 157.940 TL 15.794 TL îstanbuî Merkez Şubesj liç, lfSTANEUJ Kadıköy Şubesı R lıo ım Csddpsı De \ 23Kot. Kad 1s Ve')r»7i Bakırköy Şubes» Ar.kar» Şubesi MASHPRIBORENTORG tnntr Şubesi Cunıhurıyet Bıjljan fJ No */+ Al'încak TeL. 21 « 3 ? 21 «C3 is*ss/or< Caddesı AK tş Vaiı 9/11 Kat 3eakırkoy/lSTANBUL TeL 728020 7<;802, 72 8023 Gazı Mustafa Kema! ftuivtn IştaîHaiL No 8/tC Kı^ıiay.A^ar<^EA Tel 17 4266 23 2SSâ sergisine HOŞGELDINİZ