Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet 10 20 AĞUSTOS 1981 Alpaslan Türkeş kimdir? 12 EylüVden sonra MHP İlk kez 1944'te Irkcılıktan tutuklandı ANK4R4 (Cumhuriyet Bürosu) Alpaslan Türtcss, 1917 de Kıorıs ta dogdu. Yedı çocuk babası olai Türkeş, 27 Mayıs 1960 devnmmden sonra kurulan Milli Birhk Komıtesı'nde, aynı zamanda Başbakanlık Müsteşarlığı'nda gorev aldı. 13 kasım 1960 tanhıne değın göruş bırlıgı ıçınde buıunduğu 14 arkadaşıyla. çalı^malar yaph. 13 kasımda Konrte'den çıkarılarak, «müşarirhk» gorevıyle >urt dısına gondenldı. 1963 yılında jiırda donen Turkes, donusımde, «Kallanma »e Huzxır Derneği» adıyla bır dernek kurma gırışımınde bulundu Bu hazırlık çalışmalarında kaldı 1944'lerde «ırkçılık»taıı tutuklanıp yargılandı 21 mayıs 1963'de Talat Aydemır'm darbe gırişimınden sonra bır sure tutuklu kaldı. 1965 temmuzu sonunda, CKMP'nm başma gelen Tıırkeş, Partının programı aynı kalmakla bırhkte, partınin doktırınıne venı yorumlar getıren ılkeler belirledı «Dokuz Işık» oıarak nıtelenen bu ılkeler, Partıye yenı bır hareket getırmeyı amaçlamakfaydı • MHP LİDERI 13 KASIM 1960'TA 14LERLE BIRLİKTE MILLİ BİRLIK KOMİTESİNDEN UZAKLAŞTIRILDI. TALAT AYDEMİR'İN 21 MAYIS 1963'TEKİ DARBE GIRİŞİMINDEN SONRA DA BİR SURE TUTUKLU KALDI. Eki gün ortalıktan kaybolan Türkeş, 14 eylülde teslîm oldu ANKARA, (Cumhurfyet Burosu) 12 Eylul harekatı gerceklestrılrrış, CHP AP MSP Gene: Baskanları tcan guvenııklerinin sağlanması» amacıyIÜ sılahlı kuvvetlerın gozetımı aitına alınmışlardı Ancak, MHP Genel Bcşkanı Alpaslan Turkeş 12 Eylui 1980 sabahı evırde buluramamıştı Mıllı Guvenlık Konseyı, 13 eylul 1980 gunu yayınladığı (13) Numaralı Bıldırısı ıle 14 eylul 1980 gunü saat 13 30'e ka oar kendısıne «teslim olmo» çağrısında bulunuyordu (13) Numaralı Bıldırıde, Turkeş' n teslim olmaması halınde, Ankara Sıkıvonetım Komutanlığı bıldırı'erıne ve Mıllı Guvenlık Konseyı emırlerıne uymadığı takdırde «suclu» duruma duşe. ceğı belırtılıyordu Bu bıldırı uzenne Turkeş 14 eylul 1980 gunü sabah 07 00 dolaylannda teslim oluyordu Soat 07 00 sıralarında Ankara Garnızon Komutanlığı'na telef o i ederek adresmı bıldıren Turkeş ı ozel bır ekıp saklandığı Gazıosmanpaşa, Kader Sokak 3 numaralı evden alarak once Garnızon Komutanlığına goturdu Daha sonra ozel bır ucakla. MSP Genel Başkanı Necmettm Erbakan'ın da bulunduğu İzmır Uzunada' MHP LİDERI TÜRKEŞ 28 PARTİLİYLE BİRLİKTE 11 EKİM GÜNÜ ANKARA'DA TUTUKLANDI ya gonderıldl Bu arada Türkeş ın parlamentodakı çalışma odası arandı, kılıtlenerek muhurlendı Alpaslan Turkeş yaklaşık b f ay Uzunada'da kaldıktan sonra Erbakan'la bırlıkte 9 ekım 1980 gjpu Ankara'ya getırıldı Aynı gun Ankara Sıkıyonetım Askerı Savcılığı tarafındon ıfadesı alınan Turkeş, 11 ekım 1980 gunu cıkarıldığı Ankara Sıkıyönetım Komutanlığı (1) Numaralı Askerı Mahkemesı'nce MHP'lı 28 eskı par lamenter ve yonetıcıyle bırlıkte tutuklandı. Tutuklanma gerekçesı, TCK'nun 149'ncu mad desı gereğınce, thalkı birbiri aleyhine sllahlandırarak, toplu kıyıma sevketmekti » TESLİM OLUYORLAR Bu tutuklama karorı ıls b rhKte haklarında gıyabı tutuklama kararı cıkartılan MHP Geiel Sekreter Yardımcısı Yasor Okuyan. MHP Genel Idare uyesı Taha Akyol ve Ahmet Hamdı Ayan da sıkıyönetım makamlarına bır kac gun sonra teslim oldular Askerı savcılıkça MHP hakkında açılan soruşturma derın leştırılerek surdurulurken, tutuklu bulunan Türkeş ve 31 arkadaşının tutukluluk halıne vapılan ıtıraz yetkılı askerı mohKemece 31 ekım 1980 gunu reddedıldı Soruşturmc gereğı 1930'ın kasım ayı ıcerısınde Turkeş ve Genel Sekreter Yardımcmı Okuyan'ın banka'ardakı hesap ları bloke edıldı 63 YAŞINI DOLDURURKEN... Alpaslan Turkeş. bu arada «hükumete hokaret» savıyla hakkında acılan dava nedenıy le, ılk kez, 25 kasım 1980 g j nu Ankara 5 Ağır Ceza Mahkemesı'nde yargıç onüne çıktı. Turkeş mahkemede kendısınl savunurken, aynı gun 63 yaşı nı dolduruyordu. Ş DUNKU DURUŞMAYA GELİRKEN MHP liderinin adı ilk kez 1944'tekl ırkçılık davaİ n d a ortaya çıklı. Turkeş, 27 Mayıs 1960 Devrımi*nde clbaydı ve kendisinden blr sure «Ihlilatln kuvvetlı kişisi» olarak soz edıldı. 14'ler hareketinin başında yer aldı ve surgunden doner donraez bır dernek girişlmini başlattı. Blr yıl sonra da CKMP'nin Genel Başkanı oldu. MHP nasıl olusmustu? Türkeş, 31 mart 1965te girdiği CKMP'ye 4 ayda egemen oldu ANKARA (Onnhnrtyet BüroBU) 14'lerden besi, 31 mart 1965 gtmü CKMP'ye girdiler. Girenler: Alpaslan TUrkeş, Muzaffer Özdağ, Rıfat Baykal, Ah met Er ve Dündar Taşer'dı. I969'da adı MHP olarak de ğıştırilecek olan CKMP, 1965 martında ıktıdar ortağıydı. Inönü azınlık hükümeti, 1965 but çesinin tümü oylanırken düsürülmüş, yerine Suat Hayri Ürguplü'nün başkanlığında AP, MP, CKMP ve YTP'den oltışan dort partıli bır koalisyon huku metı kurulmuştu. CKMFnın Ge nel Başkanı Ahmet Oguz'du. 14'lerden beşının CKMP'ye gın ş törenlnde o gün, CKMP'iı bakanlar da bulundular. Ayru yıl, Sl tommuı 1965 cumartesl günu CKMP olaganüstü kongresınde Alpaslan Türkeş, partınin Genel Başkanlığına se çıldl. Temınuzda başlayan Genri Başkanlık savaşımı adaylar ara smda, çekışmeli geçtı. Alpaslan Türkeş, CKMP'de Partı Genel Müfettışliği gorevme getınlmiştı. Genel Başkanhte ıçin yansanlardan Hasan Dınçer, 21 temmuz 1965'de ParM Başkanlıgına bır yazı yazarak, «Türke? CKMPM şahsi emellerine alet edhor» dedi. Dınçer, yazıda şu gonişleri ılen süruvordu: «Sayın Türke» içln gare CKMP11 olmak deffldir. Onnn icin rave. bn partivi tfîzük hükrnnlerinl ve demokrast kuraUannı çjfcneyerek her ne pahasına olursa olsun ele reçimıek ve p«r ttvl sahsl emellerine alet etmektir.» CKMP11 Adalet Bakanı îrfan Baran, 28 temmuz 1965 günü düzenlediğl basın toplantısında, «Bngün CKMP'sini tıpkı N'ari Partisl'nin ele feçirilmesine benzeven usollerle ele jjeçirme payretleri vardır. Yanıtıl mak Istenen y*nl Pührer'e ve çevresine kulluk etmevl kabul etmeyen ve edemevecek ol»n partimirin tanınıms emektarları nı çürütmek, sindlrmek, partiden kaçirtmak, nzaklaştmnak Için Varizmin tftlra dahfl Mirün sOâhları kullamlmalrtadır.» biçiminde konustu CKMP bü yük kongrestne lkl gtln Kalmış Mehmed Kemal VE ÖTESİ POLITIKA Yerli Mah, Yaban Mah, 1965 seçırrüennde, Meclıse grup sokmayı başaran Para, 1965 1969 donemrnde muhalefette kaldı 1969'da Adana'da yapılan CKMP Kongresı'nde Parünın adının «Milliyetçi Hareket Partisi», sımgesının de «üç hllil» olarak benımsenmesı kararlaştınldı. Adana Kongresı, partıdekı 14'ler ıçınde de bolunmeye yolaçtı. Burada, «Uç hllâlcUer» ıle «Bozkurtlar» çekıştıler. Burada, Osman Yuksel Serdengeçtı konuşturulmadı. 8 şubat 1969 gunu başlayan kongrede yaptıgı konuşmada, Alpaslan Turkes, «Toroslar'ın eteğinde, bu kutsal topraklar «zerinde tekevvun eden irade yenl bir Ergenekon müjdeli>or» dedı. Alpaslan Turkeş, seçım bolgesı olarak Adana yı seçti. Adana'dan aday oldu. Adana'da tutunmasında, CKMP'nin eskı bır kolu olan Turkıye Koylu Partısl'nın ilen gelenlennden Remzi Oğuz Ank'ın orada bıraktığı bınkimm de etkisi oldu. 9 IŞIK NEDİR? Alpaslan Turkeş'ın ortaya atıp maddeleştlrdıtl, «Dokuz Işık» ozetle şo>le: Turk mıllıyetçıhğı, ülkueuluk, ahlâhçılık, ozel teşebbusçuluk, toplumculuk, ılımcılık, hürnyetçılık, koycululv, gelışmecılık ve halkçılık, endıistrıcılılc ve teknıkçılık MHP 1969 seçımlerınde, Adana'dan Alpaslan Turkeş'ı Meclıse sokabıldı. Meclıste gTubu bulunmadıgından, Meclıste etkınlıği olmadı. «Ulkü Ocaklan», «Komandolar», bu donemde daha etkın olmuşlardı. 1973 seçımlerınde, uç mılletvekilı ıle Meclise gıren, MHP, 1975'm 31 Mart ında kurulan Bınnct MC hükumetıne ortak oldu. Uç mılletvekılınden ıkısıne bakanlık \erıldı Başbakan yardımcı«ı olarak Alpaslan Türkeş, ılk kez Demırel hukumetınae kabmeve gınyordu 1977 seçımlerınden sonra, Ecevıt hukumetmın güvenovu alamaması uzenne ıkıncı MC hukumetı kuruldu. Alpaslan Turkeş, burada da Başbakan Yardımcısı oldu 1979'da kurulan Demırel başkanlığmdaki üçuncü MC hukumetını ıse, MHP hükumete gırmeyereK, dışarıdan destekledı. MHP ve 12 Eylül öncesi Bassavcılıga MHP hakkında m ANKARA (Cumhuriyet Burosu) MHP ve MHP yonetıcılerı hakkında S.yası Partıler Yosası'na aykırı davrandıkları gerekcesıyle Cumhuriyet Başsav 8 kez suç duyurusu yapıldı ciıiğı'na 12 Eylül öncesınde 8 ayrı suç duyurusunda bulunuldu. MHf ve yönetıcılerl hakkında \cpılan suç duyuruları ve Podışah fermanı ile yaşamaya, padışah fermanı lle somnlarını çozümlemeye alışmış toplumlar ıçın halkın oy Iradesi, yani secımle yoşamayo v e sorunlarını çozumlemeye çalışmak çok güc gelmıştır. Çünku padışah fermanı yerlı malı, secımle iradeyl belırlemek yaban malı sayılmıştır. Atatürk. atılan toplaria Cumhurıyeti llan ettıği zaman coğu kışının ıcı ısınmamıştır. cBız padışahın ekmeğı ıle buyüduk. > dıyenler karşı çıkmışlordır. Batı'da Cumhurıyete padışah ekmeğı ıle buyuyenler engel olurlarken, Doğuda da Cumhuriyet «Bolşevık oluyoruz..» dıye engellenmıştır. Duşunun o yılları, aydını, aydın olmayanı ıle ulkede kac kışı seçımlı cumhurıyeti bılıyordu"? Doğru, cumhunyetm kendısı yerlı malı değıldl, cünkü bız ıcat etmemıştık. Ama cumhurıyet olmasa padışahlık ve halıhelık nasıl ortadan kcıdırılabılırdı'? Kışısel Irodenın yerine toplumsai iradenın gecmesı gerekıyordu O da seçımlı cumhuriyet, daha sonra da demokrası ıdı. Bız cumhurıyetten sonra demokrasıye kolay mı geçtık sanıyorsunuz 9 Daha seçımın nasıl yapılacağını doğru durust bılmıyorduk. Cok partıli re[im e gecttğımııde oyların g,zh verıl.p açıkta sayılması tartışmaları dort yıl surmuştur. Hatta bazı secımle yonetılen ulkelere adamlar gonderılmış secım nasıl yapılıyor dıye pratık bılgıler alınmıştır Cünkü cumhunyetm ılk seCimlerı, bırıncl ve ıkıncı seçmenlı Idı Cumhuriyet ve demokrası fıkırlerl bıze geç geldığı gıbı, sanıyormusunuz fcbrıka erken gelmıştır'' Sadece fabrıka değil, elektrık, telefon, otomobıl de geç gelmış tır. Matbaaya musluman halk, ıcadından 150 yıl sonra kavuşmuştur. Ama Hırıstıyan Osmanlı uyruklular icadından bırkac yıl sonra matbaadan yararlanmıştır. Gozle gorulen elle tutulan yararlı icatlara karşı Cikış bağnazlığı, bazı çıkar kesımlerınin çıkarcı polıtıkasının uygulaması ıdı. Duşunceye ve yenı ıcada Yaban malı demek, halkı uyutmaktan yarar ummaktır. Halkın yabon malı aıye her yeni duşunceye ve yenı Icada gözlerını perdeleyenler kendılen yenı duşuncelerden ve yenı ıcatlardan en çok yararlananlardı. Elektrık de, telefon da, otomob Ide ılkin orta Anadolu'ya değı!, Istanbul, İzmır gıbı lıman kentlerınde glr mıştır, nıçın? Cunku bu kentlerde oturan sanayı ve tıcaret burıuvazısının ışıne gelmıştır de ondan... Benım yaşımdakıler ılk bısıkletı Ankara da 1927 28'lerde gorebılmışlerdır. B S'klet sahıbı olanlar elımızı dokunmamamız, orasını bırasını eilerrememız ıçın, bızlerı, «Sakın elleşmeyın teper...» dıye korkutmuşlardır. Bısıklet sankı ın kıyım katır, surmelı gozlü eşekmış gıbı... Hatırlarım, babam, Demzcıler caddesındekl mahallemıze ı'k radyoyu sokanlardan b.rıydı Once şu dam dan, bu dama uzun bır anten çekmışlerdı. Sonra radyo takır tukur ışlemeye başlamıştı Radyonun çevresıne kumelenen buyuklerden bırı, ağızlığındakı dumonı radyoya doğ'u ufledığınde, speaker'ın oksuruğu tutmuştu Hemen dumanı uflevene çıkısmıslartAdama doğru üfleme şu zıkkımı, bak genzıne kacıyor» demışlerdı Belkı başka yerlsrde de boyle olaylar geçmlştır. Fakat bızım radyonun basında geçışıne ben çocuk yaşımda tanık olmustum Yenı duşuncelerı ve yenı icatları yaban malı. yerll malı dıye br ayırımla çercevelemeK, çağa ve çağdoşlığa karşı gelmektır. Kımın yararına ve çıkarınadır bu tutum' Toplumun donmuşluktan, kalıplaşmışlıktan kurtulmamasını ısteyenlerın yarcrına ve çıkarınadır. Tek partı donemının onemlı icışlen bakanlanndan bırıyle deviet duskunu olduktan sonra ahbaplık etmışt'm Evınde yemek yer, bır kadeh ıçerken bana kıtoplığını gezd'rmıstı Baktım, yıllar once bızım evlerden «muzır neşnyat» dıye toplanan kıtapların hepsi vardı... Şaşkınhkla sormuştunr cBeyefendı bunlar ne?» Gozlerı parlomış, gızlı bır öğünme ıle koltuklon kabormıştı: «Eh, elbette bız bunları okuyacağız...» cBaşkaları?» cOnlor okursa zıhnı karışır» Zaman kımın zıhnınm karıştığını, kımin Iktldar bıle olmadığını kanıtlamıştı oma cok kurban venlmış, cok geç kalınmıstı Kım yenl duşuncelerı ve yenl İcatları kınar gıbı konuşuyorso, bılesınız kı, zaman değerlendırmede ve çağdaşlıkta yanılıyor demektır. ispotlanıyor ıspatlanmasma da geç kalıyoruz, zaman yıtınyoruz. H c k.msen'n kend1 aklı ermıyor dıye toplumları geç bırokmoya hakkı yoktur. üîodayı ISnlendiren Türider Barıs KUDAR 2Paris'ln ortalannda ba?layan ve ünlu Bastılle alanına degın uzanan büyük bulvarlar vardır. (Boulevard De le. Madlfiine, Boulevard Des Ita hennes, Boulevard D« Capusm, Boulevard De Bonne Nouvelle vb.) Bu büyük bulvarlann yabancılann oturduğu Strasbourg Saınt Denıs kesıminde manav ve kasapların yogunlaştığı bır sokaktan geçiyorum. Karşıda Turklerln açtığı Boğaz Lokantası (Le Bosphore) var. Bır passjın ginşıne gelıvorum. Gınşte sol kolda büyük bir vitrin yapılmış Goze oeşitli renklenn içinde Creations Plliz kelımesl çarpıyor. Üzeri açık pasajm sol yam tümüyle Pllız adı ile berenmis. Fılız Soygür, üzerlnde son rnoda akımının büzüştUrtllmüs rahat gıysisi ile kend!sınden 2 kat uzun, 2 Mşiyle konuşuvordu. Içeri glrdığimizde, adamlann sıparişıeri nı not alabılmek içın hararetli bir tartıçmaya gırişmıştl. FRAN'SIZLAR 5 GÜN TÜM BENLIĞÎN1 VEREREK ÇALIŞni Fransız toplıımu yıllardır haftada 5 gun çalışmaya alış mış. Bu 5 gunde tum benliklerını vererek çalışırlar 2 gün de dovasıva eğlenırler. Işlerınde basanlı olmak isteyenlenn ise, boyle bır kaygılan voktur. Onlar her zaman çalışırlar. Fıliz debuılkeyi benimsemiş. 1961 yılının sonlarında tstanbul'a kar yağarken Filız okumak amacıyla tejzesivle Isviçre'ye uçmuş. 1213 yaslarında geldıgı îsvıçre'de 6 yılmı geçirmış. Da ha sonra Pans'te Guzel Sanatlar Fakultesmde 2 yıl eğl tım gormuş. Cızgılere olan vatkmlıâı Fıliz'i günun blnnde modehst yapmış O yıllarda tanıştığı Auguste ile bırlıkfce küçük bır butık açan Fılız kımı terzılere oncelerı model'er hazırlamış Daha sonra Auguste ıle evlenerek Fornaccıari soyadını almış. Kocasıyla beraber buvuk bir savaşıma glrerek çızdıii, hazırladığı modellerI« Parıs Diyasasına gırmeve çalışmıs Zaman zaman çızdı *ı, hazarladjğı modellerı başka adlarla pıyasada gormus Yılmamıs, yarattıgı modellerı Kostermeden once fotoçraflar çektirmış ve pıyasa%a her girdiünde işte benım modellerım diyerek haksız rekabeti bnlemiş. «Madsme Claude, Monsipıır Pierre'in slparislerinden hir hölümünün diklşlerl istediçim rlbi olmamış. Onlar vollamadan blr kere daha kontrol edelimj» Fıliz, jaman zaman iklına gelenleri yanında çalısanlara soyleverek uyarıjordu. Ba na dönerek soyledıklerırun açıklamasını yapıyordu. Bu mtölvelerde 24 kişi cabjıvor. Ayrıca i$ vaptırdığun diğer bir atölyemde 30 kişi çalışıvor. Hepsini kontrol etmek dununundmyım. Adımı verdifim modellerin eksik. hatalı gitmesini hlç istemem. Başannm sırn bu olsa gerek' Basarunın «ırn; Aujruste ile birlikte çok çalışmak ve hlç kimseve ödün vermemek. 11 vıldır kendimizl kabul ettirmek icin çok çalı?tık. Avnca bizim blr ayrıc»Iıgımız da vaptığınuc her llzler, Almanlar, Amerikalılar. Tıim Arap ulkeleri, Belçıkalılar. battâ Turkler. Bana hemen di>eceksin kl, bu mıifterilerin hepsini blr araya nasıl topluyorsun. Ben onları biraraya toplamıyorum. Bu saydığım uikelerde defileler duzenliyorum. Bu yiızden de oldukça sık Türkiye've ıridiyorum. En hoşuma ciden işte bu. AVRUPATA AÇILMA Soygur, Türk konfeksiyonlan hakkında modaya yaklaşım açısından yonelttığım sorulan gulumseyerek yanıtlıyor: Gördüçum kmdanyla Türk modacılan, Türk fibl duşümîp Avnıpa'ya »çılma>a rtrdürebilirsem ne mutlu bana. 19701ı yıllarm ünlü bır Fransızca şarkısı vardı. «Je te paris qu'il pleu a Paris». (Senınle bahse gırerimki Pans'e yagmur yagıyor). Her damla düşuşunde Pans te oturan her Fransızın ağzından bu tumcenın dokillduğü nu gorebılirsınız. Şarkıcmın dedıgı gıbi yine yağmur yağıyordu Paris'e Ellennde rengarenk şemsıyelenyle elbıselennın ıslanmamasmı ısteyen Fransızlann koşar adımlarla vurumesı sankı bir kuş cennetmde kuşlann yem aramalan sırasında yaptıkları hareketlere benzıyor Bazı genç kadınlarm, sıkça olmavan su bınkıntılenne basmamak, ruzgârla gelen yagmur damlacıklanndan sakınmak ıçın yaptıkları hareketler zaman zaman değışık, ancak estetiK bır dansı andınyor. FRANSIZL\KIN TEPKILERI Cafeiere sığınan Pransızlar rouge'lannı (kırmızı şarapt ıçerken bır an once yag murun dınmesını dıliyorlar. Karşı kaldınmdan ıkı kışı ge çıyor. Ikısinin de elleri cebmde, ceket yakalannı kaldırmışlar yağan yagmura aldırış bıle etmıyorlar. Tenlennın esmerlı|l. saçlannın kıvırcıklığı bır Fransıza bunlan n Cezayırii olduklannı anımsatıyor olmalı kı tepkisını yuksek sesle soyluyor «Bunlara özgürlük verdik. Al işte yağmurda kasıtlı ıslauyorlar. Sonra da renei atmış eibiselerle caka satıyorlar. Bunlann hepsini Celayir'e geri vollamalı.» Metro'nun karanhk tunellennde salt vagonlann lastık tekerlennın gurultusu duyuluyor. Gıcırdayan tekerlekler duruyor. Bır ıstasyonda yeni yolcular bıniyor. Aralannda zenciler de var. Boş olan yerler bır ara dolar gıbi oluyor. Uzun boylu bir zencınin yanına oturdugu kışı 23 sanıye kararsızlık geçııdıkten sonra, kalkıp ayakta durmayı yeğlıyor. Orada duramavacağıru anlayınca kapı r ya yaklasıyor. Bir taraftan is. soylenıyor: «Buraya gelip püva kültürümüzü öğreniyorlar. Birde yıkansalar. kokmasalar.» Ekonomik koşullann getir dıği işsizlık Fransız halkında gostermek istemedıklen ırkçılıklannı yavaş >a\aş orta\a çıkarmıs Tepkıleri hergeçen gun artıyor Ingıltare'deki kanh olaylar ilen toplumlarda da bu tur olayla rın olabıleceğıni gostenyor. Y4RIN: Vnlfilerin terzisi Hayrettin AKER ıse sırayla şöylei © 1978 yılında dogislk totarihlerde MHP istonbul Gültepe Gcnçlik Kollarından kflynaklanan olaylar hakkında Genı Mk Kolları Başkanı Yunus Meral ve dokuz arkodaşı tutuklanarak, MHP (686 3921978) numaralı dosya l!« Cı.mhuriyet Başsavcılığı'na ihbor edildl. © istanbul'da 6 Eklm 1978 ve bu tarıhı Izleyen tarıhle'de MHP yanlısı şıddet eylemcisl Ferhat Tuysuz'un ıdeolo|ık nedenlerle adam oldurmek sucundan MHP ıle ıhşkılerl saptanarak (6664201978) nu maralı dosya Ankara'da Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderıldı. (D MHP Fatih İlçe Örgulüne ait olan Kocamustafapasa Lokalınde «Davadan donduğu» gerekçesiyle 3 Ekim 1978'de oldurulen Metin Ozden ıle ılgill Huseyln Keser, Hacı Binlciler ve Bayram Çetin'ın tutuklanma sından sonra Savcılık (66 4841978) numaralı dosya ile Bassavcılıga ihbarda bulundu. © MHP Gsnel Idare Kuru' lunun 2 Ekım 1978 tarıhınde yonetımin Sılahlı Kjvvetlere devrını ıstemelenni ıceren bıldırı len nedenıyle Ankara Cumhuriyet Savcılığı harekete geçerek, (13335231979) numaralı dosya ıle Cumhuriyet Başsavclığı'na başvurdu © 14 Şubat 1978 tarihlnds UGD Başkanı Celâl Kurudere ile uyeler Cengiz Guner ve Aytekin Yazıcı'nın Zonguldak'ta tutuklanmalarına neden olan sllahlı çatışmadan sonra Savcılık Cumhuriyet Başsavcılığı'na MHP hakkında ihbarda bulundu © Istanbul Sıkıyoneîım Komutanlığı Askerı Savcılığı, Tem muz 197S da MHP Bokırkoy llce Merkezl'nın patlavıcı mad de ve sılah bulundurduğu, suç ışle^en bazı kışılerı barındırdıgı gerekçesıyle MHP hokkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu © Ankara Sıkıyonetlm Komutanlığı Kasım 1979'da Savcı Yardımcısı Doğcin Oz'un oldürulmeSı ıle ilgılı davada sanıkları eyieme tesvık ettiklerl gerekçesiyle MHP Genel Sekrete Yardımcıları Yaşar Okuyan ve Nevzat Kosoğlu i'e MHP Konya Milletvekıli İhsa n Kabcdayı'nın bu eylemlerınden ötüru MHP hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusun da bulundu. @ Ankara Sıkıyonettm Komutanlığı, Ağustos 1980 de MHP'nın MISK ıle ılışk.sı nedenıyle S yasal Partıler Yasası'na aykırı davranısta bulunduğu gerekçesıyle Cumhuriyet Başsavcıhğı'na bır kez daha suç duyurusunda bu'undu. KAPATMA İSTEĞİ 12 Eylul'den sonra da Ankara Sıkıyonetm Komutanlığı (1) Numaralı Askerı Mahkeme Askerı Savcısı, MHP'nın kapatılması ıçın Sıyası Partıler Yasası'nın 114 maddesi uyannco yetkıli makamlara gerekli duyuruyu geçtığımız nısan ayınrln vnntı ta. CKMP Konçresl 30 temmuzda topland! Kongrede eskllerln başkan adayı Ahmet Tahtakılıç'tı. Hasan Dtnçer adayhktan çefcılrmştı. Kongrede, Tahtakılıç'ın karşısmda «Törkesçiler»m adayı Alpaslan TUrkes vardı. Alpaslan Ttırkes, CKMp Kong resıne Ilk gür.den egemen oldu. Konere Baskanı Gökhan Evlivaoğlu'ydu. Kongreve 2154 dele^e katılmıştı. Gazeteler, «SalOTitm ön sırasmm bazı penç ler tarafından önceden tutuldu Junu. bir kısım 14'lertn pellslerinde kendülerine Urkpdlldifini» vazdılar. Adaylardan Ahmet Tahtakılıç, kongrede vaptıgı konuşmada, blr verde şöyle dedl«Baskın metodlan bu memlekett*' srtık iflas etmlstir. CKMP Içinde de revaç bolmayacaktır. Görüvoruz, bizden ıçayrl EÖriislerl olanlar aramıza (rfrmiştir. Bıınlar medenl bir dav ranışla bir baska uarti knrnp eörev vapabilirlerdl. Sonıvonım siılere. partive bir ^ahn çölee^i dö«<iirmekle nevl kazanaeaçmın sanıvorsunuz?» Kongrede yapılan seçımlerde 1214 delegenîn 698'i Alpaslan TUrkes'e, S16'sı da Ahmet Tahtakılıç'a oylarmı kullanmışlardı Tahtakılıç 182 ovla seçimi kaybetmışti Seçimlerden sonra, 1946'dan ben, AP, 1IP, CMp ve CKMP'nin lıder kadrosıuıda bulunan Ahmet Tahtakılıç, CKMp Genel îdare Kuru'.u uveliğınden çekılivordu. 1965 se çımlerinden sonra partiden aynldı. Alpaslan Turkeş, Genel Baskan c^nca. CKMP içmde tepklIer başgbsterdl. Partmın ıkisl bikan. bıri mechs başkan vekılı oîmak üzere 7 mılletvekilı, b;r senatbr CKMP'den is^ıfa et t'ler. Istıfa edenler şimlardı: Mılli Savunma Bakanı Hasan Dmçer, Koyisleri Bakanı Seyfl öztürk, Mecüs Başkan vekıü Cankırı Mılletvekilı Nurettm Ok, Konya milletve'îdll Irfan | Baran. Istanbu! Mılletvekilt Ah met C*uz, Afvon Milletvekillen Rasim Hancıoğlu ıle Veli Ba saran, Kütahya Mılletvekill Mehmet Kesen. CKMP'den avnlan bakanlann. hükümetten de avnlıp avnlmamalan konusu bir stıre tart;sıldı Sonunda öztılrk ile D'pçer. hükümetten de aynhp, AP've geçtiler. Partinin adı 19^'da Adana'da yapılan genel kurulda, Mılliyetoi Hareket Partlsı olarak deği» ürildi. Filiz Soygür 11 yıldır 9 Paris in moda piyasasında içln kendimi» öısfi olması. NasıP Ben modelleri çlzlyorum. Modele jridecek ktım»şı, renklerinl Anguste ile birlikte seçlroruı. Sonra olusturduğumuz model üzerine çalısma vaparız. Angnste bunlan daha sonra dialara feçirir. Anlastığımız kımns fabrikalanna siparişlerimizi verir ve kendimize özel renkli kumaşlar vaptınnz. Daha sonra hazırladığun model uzerinde kesim yaptlır ve dikişe feçiUr. Bunlarm pazarlaması na sıl oluyor? Yılların eetirdiğl denevimler sonucu pazarlama kosullannı da öğrendim. Ha7ir!adıpım ve örnek olarak dıktirdijtim modelleri birer defile ile her zamanM möşterilerime sunuyorum. Bu müşteriler salt Paris'te Hayır. Parisln hemen hcmen kadın konfeksivonu satan tüm mağazalan, tnglçalışıyorlar. Yıptıklan modeller Türkler için hazırlanmış bedenlerde kalıyor. Hal buki Türk motitleri ile süslenmiş Avrupa bedenler denense daha başarüı olnrlar. Ancak şu varkl son yıllarda biivük gelişme cösterdiler. Ancak Avrupa'daki ekonomik krizde pek şanslan vok çihi. <(Pekı senın şansın» dıyecek oluyorum Benun verim belli. Hazırladığım her model en az 5 bin 10 bin istem alıyor. Toptan olduğu için de fivatlarım normal. Bu çüne kadar da sattıçım tek bir mal çerl gönderilmedi. Fıliz Soygur (Fornaccian) ııcuz konfeksıvon asamasını "eçmış. Urettığı modelleri ınlu mağazalann vıtrinlermde 500800 franga (10 bin 16 bin TL.i sersnlenıyor. Son bır soru ydneltıyorum: Va sonrası? Adımla modanın öncöliiçunü yaparak Türklerin adını duynrayonım. Bunn