Katalog

6 TEMMÜZ 1981 EKDNOMİK 2 SORT7 Şhndl İç parann ssydıjınız nedenlerla «™«Tt«ıwiıfı bn ortamda dış pazarlara açılmak ki baglamiş anladığım kadar büyük önem kazamyor. Dış paıarlarda rekabet yönunden slat &• nırlayan engeller var mı? YARAMANCa Şımdı burada dedığınlz dogru. Madem kl içerde satamıyoruz dışa açılalım dedık ve gerçekten de son bir yüda 15 bın tona yakın kı tutarı 4 mılyon doları geçıyor vasıflı çelık ıhraç ettık. Fakat burada üstunde durulacak ı£a nokta var. Bırıncısı tam bızım dışa açılmaja başladığımız dur^emde yalnız içerde değıl dunya ekonomısınde de bır daralma var. Bunun netıcesmde bır j ü ıçınde dunya çelik fıyatları »/o2530 düşmüş. Avrupalı uretıcıler kıyasıya bır rekabet ıçlnde, Aynca biz dışarda maliyetı bıze nazaran daha musaıt olan ve devlet subvansyonu alan kuruluşlarla rekabet ediyoruz. Almanya'da 400 dolara çelik ihraç eden kunıluş ıkı yıldan beri 100 dolar subvansıyon alıyor. Bız Ise ancak hujcümetın olumlu yaklaşımıyla üç aydan beri •'0İ7.5 vergı jadesi alabılıyoruz. Yanı bız dışarda da kaışımızda bır «alıcı pivasası» bıüduk ve kıyasıya rekabete girıştık. SORU Konuva malnet açısından bakarsak YARAMANCI Vasıflı çehğıa ıhracatında şuna dıkkat etmek lâzım. Bızım malıjet japımız gerek ham maddeler, gerekse kamudan aldıgımız ener.ı, yakıt vb nedeniyle dünja fiyatlannı karşılayacak duzeyde değıl. Verılen sübvansıyona ragmen laranna ıhracat yapıyoruz Şımdı bu zarar yalnızca satış üzerınden degü aynı zamanaa smaı malıyet üzerınden bir zararsa bunu ülkenin ekonomık potansiyeü öduyor demektır Dolayısıyla bır ««• manlar ıiıracata hıç onem vermeyen Turkıye'mn şımdı de «her şeyi ihraç edelım» psıkozundan kurtulması lazımdır Artık hesabını yapıp, «ben şunu ıhraç etmejeyım, çdnku bunda ülke kaynaklarım dışa aktanjorum, bunun \erine şunu ihraç edeyiro» demek, >anı genelde Tauuye şunu ıhraç eder, bunu ıthal eder dıye bır modele sokmak Uzın Ve ıthal kesımmde kaları sanayıye de «sen hıç Ihracat yapmıvorsun, sana destek veremeyiz» dememek lâzun Eu durumda kaldıgımız zaman ıcabında ulkenın ekononuk kaynaklanndan kayba ugTamak palıasına ıhracat yapıyoruz, yani çarpık bir hadıse oluyor Ama emınım gunün birinds buna parmak basüacak. SORU Bu hesabı yaparken bir de ihraç edilen mallann Ithal girdl oranlanna bakmak gerek her halde. Sizin durumumıs n»sıl bu açıdan* YARAMANCI Benım ıhraç ettığım malın fiyatı 35ü dolar, Ithal gırdısı ıse 25060 dolar, yanı 100 dolar cıvannda bır net dövia katkısı var Ama Da 100 dolarlık dovız katkısuıı elde etmek ıçüı, carı doviz kurj} i c . ı,arpıldıgında bulunan rakamm çok üstunde bır ekonomık poıaısıjelı ucuza dışa satmış oluyorsunuz. SORU Asilçelik bıldıglm kadar kapasitesinin eperi altınd» ç». hşıyor. Tam kapasitede çalışsanız maliyetleri etkiler mi bu acaba? YARAMANCI Tabıi, büyuk ölçüde etkiler. Çeük Uretimınd» sabıt masraflar Çok fazla. Kapasıteyi ne kadar artınrsak birim malıyetlerımız o kadar duşer. Bu nedenle yuksek kapasitede çalışmak bızım içın çok bnemli. Fakat bugun Türkiye'de mevcut taleple hareket edıp bakıyesıni ihraç etmeye kalktıgımızda sabit masrananmızı bıle karşılayamayız. O bakımdan bızım düzlüğe çıkabümenuz Turk ekonomısının dahıldekı gelışmesme baglı Dahıldeia gelışme musbet oldugu takdırde bız ıhracatta da dana lazla kuvvet kazanacagız, çunku genel malıyetımlz düşecek. Bız şoyle bır hesap japtık. Iç talep bugunkune oranla bır mısli artsa bugun zaranna 15 bın ton ınracat yaparken o gün kârlı oiarak 3040 bın ton yapabıleceğız. SORU Peki, ennâsyonu azdırmadao iç talebi canlandırmak mumkun mu sizce? YARAMANCI Türklye bir enllasyon telâketınden geçtl. Onun ıçın enflasyonu yenıden azdırmayan çozümlerı duşünmek zorundayız. Yalnız şuna da dıkkat etmek lazun. Enflasyonu blraen blre »090lardan %10'lara ındınrsenız ekonomıde her şey durur Bunu dozajmda yapmak gerek. Turkıye bu dozajı bellı bır süre Içın tutturau. Şımdı bunu bıraz ferahlatmak buyuk ölçude daralmış olan tüketımi de bıraz hareketlendınnek lâzım. Aksl takdırde sanayi duracak, uretemez hale gelecek. Kredi, faiz ve mevduat mekanlzmalannda ayarlanıalar yaparak tükeümi kontrollu bır şekllde canlandırmak mumkun gorünuyor. Çeliğe olan talebln artması açuandan ozellikle buyuk sıkıntı çeken otomoüv ve sanayi malı sek'.orlenıun canlanması çok önemli. Bu noktaya benüz gellnmenüşse ikıüç ay içmde gelinecek sanryorum. SORU Bu canlanma pene de bir anda olmayacak her halde. Ve tanayi kurulusUn lçln talebin ymaısua finansman soruna da ağırügını bir sure daha sürdbrecek her halde. Şlmdl bunu aşmak için neler yapılabılir? YARAMANCI Bızim bır yHtırımoiE, kur farklanndaa doğan borçlanmız var. Burada kamuya bir gorev düşüyor, ama mınu o öderse o da yıkılacak. Dolayısıyla kur farklarına getımen finansman kolaylıgı çözümünü benimsıyoruz. Ama bu reeskont Kredisı uygulaması benuz fıilen başlamıs değil, bekllyoruz Cari finansman Ihtlyaçlanmıza geunce ös kaynaklann yetersıa kaldıgını ve dış kaynak kullanmak gerektiğinl görüyoruz. Şimdi bugünkü para mallyetleriyle bu hadlse çok ağır bir ytik haline geldl. Bu durum şırketleri öz kaynaklannı yemeye zorluyor. Yani aşın laiz yükü sanayi şirketlerınin bünyesinı kemıriyor ve blr noktadan sonra sermaye artınmlan da bunu karşılayamıyor. SORU Sennaye artvnmı konusunda bln verirseniz AsflçeUk Smeğine dönelim. Siz son oiarak sermayenizi 2 mllyardan 4 milyara yükselttiniz ve bunun açık kalan, taahhüt edilmeyen bölümunu MKE'ya da Ziraat Bankası gibl kamu kuroluşlanna satmak Istediğinlz haberl dnynldu. Bo fconada ycni bir feUşme var mıî YARAMANCI Bu konuda temaslar sürüyor. Neücenln M ol&cagını henüz bllmlyoruz SORU AsÜçelUt'ln şu andakl •ermayesi nasıl dağitaror? YARAMANCI 4 milyarlık sermayenin %26'sı Koç Holding'e, ^21J'İ T. î ş Bankası'na, %10"u T. Tıcaret Bankası'na. %5'i T. Sınai Kalkınma Bankası'na, %51 Çetaş'a, %2 51 IPC (întemational Plnance Corporatlon Dünya Bankası'nın yan kurulusu) ne ve %10'u da halka, yani tahmlnen altı bln hisse sahlbine alt bu Cumhuriyet 5 EKONOMİDE Bankalar toplantîsı EkonomJ Servisi Ttlrkiye'nın önde gelen 38 Dankası nın ust auzey yetkılıleraaın temmuz ayı toplantısı bugun îstanbui Marmara Etap Otelı'nde yapılıyor Merkez Bankası'nın «gorus getırmeden» katolacagı toplantıda ev sahıplıgınl Osmanlı Bankası ustlendı Toplantıda, banka mevduat ve kredl faızlennın gündeme getmleceğı, ancak herhangı bir duştfnne karanrun alınmasırıın beklenmedığı beltrtilıyor. Erdem Finansman Ekonomi Servisi Erdem Fmansman A Ş , «sermaye pıyasasındakı son geusmelert ve talebı gozonune alarak» yatırım seçeneklerınin arttınlmasıru kararlastırdı. Buna göre, şu anda her an paraya çevrilebütr tasarruflara uygulanan ytizde 40 ve blr yü vadelı aylık odemeli tasarruflara uygulanan yüzde 48 net gelırlere ek olarak; 6 ay ve 3 ay vadell donem sonu öde meli yatırımlara uygulanacak faız hadlen de yuzde 44 ve 42 olarak saptandı. Erdem A Ş. Yonetını Kurulu Başkanı Mazhar Demıralp' ln aci.klamfl.sina göre kuruluş, 1 yıl vadeli ve dönem sonu ödemeli yatırımlara yüzde 55 net faiz odemekte ve böylelikle pıyasadakı «en yuksek falıl uygulamakta»dır n EKONOMİDE DİYALOG "Sanayimizin bünyesini aşın faizler kemiriyor,, tağmı*. Bu durumda su soru akla geliyor. sizin durnmmmıdakl bır sirketin finansman sorunu rarsa, bankalara bn denli yakın olmayan başka sanaji kuruluşlannın dorumu çok daha vahim her halde? \\R4>1A\CI Bızün için hadısenin vahim olmasının nedenı rakajnlarm buyuk olması Bankaların ıse bır lımıtı var. Burada gerek ortağımız olan banialann gerekse dıgerterının, yaün m konumr», çok tutarlı oldugu ıçın, blze bujuk üestek sağlamış olduklancı hemen belirteyun. Dıfer işletmeler için tabii sorun var. Oncelıkle kuçük sanayü ele alırsak, bankalarla temas imkânlan sınırlı ve onlann durumu bizden daha şanssız tabiı. SORU Ama yanUmıyorsam sizin de bankalara yonelik b a n eleştırilerlniz var ? "iARiMAıNCI Şımdı ben şöyle bir hesap yaptım 1 temmua 1980 cen bu yana bankalann mevduattan plasmana aKtarabıldiklerı fonların maliyetı %17 artmış, bankalar ıse bunu sanayıcıya aktarıiiten 10 paan daha eklejerek %27 artırmışiar Vergi mevzu£tınâaü oiumlu değ.Şıklığe ragmen de gene barnaların uygulaoıklan çeşıtli kombınezoniar sonucunda sanayıcının kredi maliyetı %3ö artmış. îşte oızıra itıranmız burada. Bankaların fon aktarma maUyetien, masratları fazla Bankalar eğer masraflaruu kısarlarsa, ucuz mevduat temıni yollarım zorlarıarsa ve rıskli plasmanlardan kaçınırlarsa faız maliyetlerınin duşeceğıne Inanıyorum Fon malıyetlen düşmeden kredi faızlerinın duşmesi zor. Mevduat faızlennı de artık enflasyon oranının bir ikı puan üstünde gıdecek şekılde ındırip kredi faizlennl buna gore ayarlamalı. SORU Bugünkü dunırada sanayld y» da kredi kullananlar galiba uzun zamandan beri uk kea reel fatz oduyor. Bunun ne gibl sonuçlan olabilir sizce? YARAMANCI Bu olay sanayiciyi büyük ölçüde yıpratır hal« geldı. Sanayıci «vUlalannızı satın» mesajını aldı ve ozkaynaklannı takvıye etti. Ama bugun bıtti bu özkaynak takvıyesı Artık simdı gerçekten sanayıci kaynaklannın bmıtine geldı ve kontarım kı gerek bankalar, gerekse hükümetimıs kısa sürede gerekanleri yapma durumuna gelmezlerse yavaş yava^ sanayi kuruluşlannda büyük tahribaüar baslayacaktır. BtTTt Ekonomi Servisi Şefimiz Osman Ulagay'ın Asilçelik Genel Müdürii Tezcan Yaramancı ile yaptığı söyleşinin ikinci bölümünü sunuyoruz. 1 Yabancı sigara ANKARA (>4i.) Türkiye'de yabancı patentll sigara yapırru ve bunun lçin dısandan yabancı tip tütun alınmasının Ulkeye çok pahalıya rnalolacagı, bu durumun döviz gellrlerimlzi azaltmasının yanı sıra, Şark tipi tütünlerimlztn de kaynağını zayıüatacagı öne sürüldü. Ega Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bdlümü öğretlm Üyesi Doç. Dr. Emin Tugay, TUrkiye'nin tütün yetiştinne lçln çeşitll seçenekleri bulundugunu, yurt dısmdan yabancı tütün almayı düşünmenln bile çok UrkütUcü oldugunu bildirdl Doç. Tugay'm TMMOB Ziraat Müner.disleri Odası yaym organı olan «Tanm ve Muhendisllk» dergisinde yayınianan yazmna göre, TUrkiye'de yabancı tıp tütün yetiştirilmesl konusu, hem üretlm planlaması bem de bu tUtUnlere uygun tanm ve teknolojl yönlerinden ele alınmalıdır. Ülkede sıgara açıgının her geçen gün azaldığına lsaret eden Doç. Dr. Emln Tugay, «Yenl fabrlkalar «ıldıkça, belkt üretim fazlan m olacakur. Bu nedenle, sigara üretiml bir yandan artarken, fltekl yaadan, bannan denemeleri Ue içlm nitelifl de düzeltümeye fa)nşılır»»iı<iıı>. dedi Tütün üretimi düstü ANKARA, (ANKA) TUtün üretımınde bu yıl düşuş saglandığı ve yeterli olan 200 bln tonluk kapasltenin saglanmasının bektendigı aÇiklandı. GümrUk ve Tekel Bakanlığı yetküıleri, önceki yıllarda uygulanan yanlış fıyat politıkası nedeniyle, sürekli oiarak üretım lazlası oluştuğu, bu nedenle stoklann şistıgi, stoklama tesıslennın de yetersiz olması nedeniyle elde kalan fazla üreümın blr bolu münun çürümeyle karşı karşı ya.kaldıgını belirttiler. YetkilUer bu yıl uygulanan akılcı fıyat pohtıkası sayesınde gereklı üretun düşüşünün sağlandıgını belirttiler ve Türkıye'mn iç tüketıminın yüda 100 bın ton dış satunınin da 7080 bın ton olduğunu bellrterek soyle dedıler. « Bu yıl 200 bin tonluk öretim bekliyoruz. 200 bin tonda vaklaşık 20 bin ton flre gbzönüne aunırsa Turkive bu yü butün üretiminde gerekli olan sınırı aşmayacak ve stok şişkiııliği meydan» Kebneyecektir.» lunuyor. Burada bir noktayı belirteyim. Asilçelik'ın 550 milyon lıra olan başlangıç sermayesının %30 olan halion p»yı, hissedarlar peşpeşe gelen sermaye anırımlarına ayak uyduramadlğı için bugun %10'a duşmuş durumda Tabıı bu aa 920lık bır açık yaratıyor sermayede. Bız şımdı bu açığı devlet, kamu kapatsın dedık Kamudan da bu jonde bır talep geldı ve şımdı mekanıama yurujor SORU Bu giriîjim şoyle bir soru yarattı galiba. Bır yandan K t n e r t n ozel sektore devri ıçln formul aranırken dığer jandan özel sektörun zarar eden bir şirkctıne kamunun r.rtak edilmek lstenmesi çeşıtlı yorumlara yol açtı. Ne diyorsunuz bu konuda? YARAMANCI Şımdı Asılçeük'm zararda oldugu, geçen yıl 1 milyara yakın zarar ettığı dogrudur Ancak zararda oldugu için devlete satılmak ıstendıŞı doğru degıldır Asılçelik'in bır fınansman sorunu var ama bunyesel sorunu yok Bızde KITIer gıbl a s m Istıhdam yok, produktıvıtede A\rupa ile >arısıyonız. Kamudan sadece fınanEal destek ıstıyoruz bız Bunun omeklen Eatı'da da çok goruldu. Bır zamanlar Almanya'da böyle destek gören Wolkswagen sonraaan ulkenın en venlı fırmalannaan bin oldu ABD'de Chrysler, Ingıltere'de Leyland ve Britısh Steel or nekleri var. Ayrıca bız devlete, «*el tukttim malı üreien blr san»yie ortak ol», demiyoruz. Konumuz dogrudan dogruy» devletın menfaatlerini ilgılendiren bır konu. Bizım ürettıgimis çelik bugün silah sanayııne de gınyor, tankm bünyesine de giriyor. SORU Son oiarak Isterseniz aaoaylln finansman sorumma gert dönelim. Şimdi Asilçelik'in sennaye yapısma bakmca jöriiyornz kl en büyük bankalardan lUsl ve aynca T. Sınai Kslkmma Bankası, yani dış kredilerl büyuk ölçüde yöntendiren banka or 3 1980 yüı boyunca, finansman kesiml «ügmç» bır tartışma izlettı kamuoyuna Personel sayılan ve dolayısıyla gıderlen, yanısıra şubeleri az olan kuçuk ya da orta büyuklukteki bankalar surekli oiarak «faizlenn artırılmasmdan» yanaydüar. Buna kar şılık personel ve şube açısından durumlan tersme olan, bu nedenle da personel başına mevduat oranlan düşük bankalarsa «lnnh» davramlmasmdan yana görünüyorlardı. öt« yandan banker kesiml sürekli falz artırunından kaçınmıyor, hattâ bu alandaki bazı kunıluşlar »inanılmar» oranlara kadar çıkabilı>orl«rdı. Böyle glrildi 1981'e v« gırlllr gırılmez Türkıye î ş Banka.il, Yapı ve Kredi Bankası gibi «devler» vadeli mevduat falzlenni yüzde 50"ye yukseltr tiklerinl açıklayıverdıler. Bu tam anlamıyla bir «bomba» etkisi yarattı Yaratmakla da kalmadı «iimeyi» tersıne don durdü O andan başlayarak, daha altı hafta öncesuıde faizlenn yükseltümesi gerektiğıni savunan küçük ve orta büyüklüktekl bankalar, bu kez faizlertn düşürülmesi gereğınin savunucusu oldular. Tartısma hâlâ güncelliğinl koruyor. Paızleruı yıl sonundan önce düşurulecegi, ya da tam tersıne yılbaşında bıle bugünkü düzeyının altına ındırllemeyecegi yolunda, kamuoyu oluşturmaya yonelik demeçler, haberler birbın ardınca yayüıyorŞlmdl, lki n t görüsU savunan istanbul Bankası Genel Müdürü özer Çüler Ue Yapı ve Kredi Bankası Genel Müdürü Hallt Soydan'm savlannı lzleyelım. Şoyle dıyor Çillen «Geçen yılın tüm kârbnfına karşın, 1981'ln Uk üç «ym» defgin banka kâr sarar dnrumlan, hiç de sektörön amdufa gflrl degil. Bu d m m ı , ikinci üç ayda daha da ciddi boyutlara çıkacaktır. Çânkfi bankacılıkta yüın ilk altı ayı pek kfirh ohnaz An eak, kredi taizlerinin yflzde 96"y» çıkmasından sonra dum m değlsebilir. Ote yaodan, enfl&syOD oraBmm rflcde 40'a indlği acıklamyor. Enflasyon yflzde 40 toe, bUer hala yüzde 50, ban kerlerse 6065 faiz veriyornm. Bn Batıda esfaıe rasilamnayan birjeydirj Buna karsılık, Soydan da: «Deniliyor ki, enflasyon de> netfan altıns aluunıstır. Dolayısıylm enflasyonla orantıb bir faiz verUmesi gerektiğb> den, bankalann oranlan bâl i yflksek tutmalannı perektiren blrsey yoktur. Yanısırm, sanayiin bugun düşuk kapasite ile firetim surdürme•inin temel sorunlanndan biritl de yeterli finansman kavnagım elde etmekte karşılasilan fflçlükler ve artı yeterU k»ynak bnlansa bile bumm pataalı kaynak olması ne deaJyle kullanılamaması olarak Ueri sürülüyor. Bn eleştirilere itd açıdan yakl*?mak isterim. öncelikle, kabnl etmek zorundavız id Türkiye gelişmişUğinl tamamlaımş bir nlke değil. En rnmnşak ifadesiyle, eelişmekte olan blr ülke GelismisU fbı bence en hreskin ölçBsii kapital formasvonu, kapltal btrttdmldir. Yanısıra, Türkiye'de borçlar özvarbk oranlanna baktığunızda, hiçblr Batı fllkesiyle kıyaslanmayacak Blçöde çarpık iktisadi bir bOnye, işletme bünveleri g6rmektcyis. Bnnu kmamak lçin ıftylonlyorBm. Türkiye'de kapital olnsumn henfiz daha belll bir kemale erişmiş, dokspttal Imar planları uygulaması Ekonoml Serrisi îstanbul Devlet MUhendlsllk ve Mlmarhk Akademlsi Harita Kadastro Pakültesl, 910 temmuz günlennde, Atatürk'ün dogumunun 100. ve Akademl'nin kuruluşunun 70 yıldonümlerıni kutlama programı çerçevesinde «tmar Planlarının Uygulanmasında Karsüaşüan Güçlukler» konulu blr semıner düzenledl. PARA PARA PARA DincTAYANC gerektirdlği yfiksek dfizeyU uretün toplumuna geçilmiş degıldır. O nedenle uretımde bulunan, endustıiyel uretımde bulunan kisiter ve kumlaşlar ulkemiıde daıraa finansman sorunuyla karşüaşmışlardır \e karşılasacaklardır. Sorun kaynak yetersizliğidir; kaynağı üreücl bulabilmelidir. Yanısıra, bugün Türkiye'de rarsayıldığı söylenen enflasyon, bunu biraz çapraşık ifadeyle söylüyorum çünkü enflasyonla mücadelede bn kadar kısa sürede bu denli büyük bir basanya ulaşmanın bir mucize, ekonomi bilimiyle çelisen bir mucıze olduğuna inanıyorom. Bu kadar kısa bir sürede böyle bir sonucun alınabUecegine Uitimal vermiyordum. Ortaya çıkan gelişüni de herseye rağmen eski deyımiyle kaydı ihtiyatla karsılıyonım. önümüzdeid altı ayda hangi felişmeler olacaktır, sonuç han fl duzeyde tezahür edecektir, bunlan butunlük içınde 8 0 Temmuzundan 81 Temmuzuna canlanıp hızlanabılır mı? Bu konuda da fınansal kesımm yetküıieri farklı düşunujor lar Eczacıbaşı Yatırım Holdmg Genel MüdürU Sezgın Bay raktar'a gore «Bazüan tale bl canlandırahm, bazıları enf lasyonun canlaiTTias'ııı onleyelim diyorlar Fazlerl en u fak düşurdi'^umüzde enflasyonu konıklejecek bir talep şismesi jaratmaz. Tersine, ufak kıpırdanma, ozelUkle inşaat sektonınde ve belki de dayanıklı tüketim mallarında tıkamkuğm aşılmasmda yardımcı olabillr «Birçeye olan talep ve dolayısryla olnşan flyat, yalnızca arz talep den^rsi ccrçevesınde teşekkul etmivorsa, bir takını sakathklar var domek tlr. Ben paranm fıvatında bu tıp sakat'.ık'ar oldugu inancındayım Buyük sanavi işletznelenne bakalım, hiçbiri paraya ödediği fi»at, yani faiz kadar kâr etraijor. Bu parayı talep edemez durumda olmalan lazını Bu durumda, faizler bıraz duşer ve ürettmle satışlar canlanırsa, iyi olur. Çunkü faizleri her ne kadar bankalar ödüyor gibl görünse de, bankalar bnnn sanayi işletmelerine aktanrlar. Sanayi işletmelerinin bu aldıklan barolan ödeyebUlr duruma gelmelerl gerekmektedir. Olay, bugun yuzde 601a kredi al» yun, katlıyaynn sonra yarın öbur gun gene alınm olayı değildir. Birgfin mutlaka ödenecek olan bn borçlann «ödenebUlr» bilhass» yatınn u yonlendlrilebUir malivetler içinde olması gerekmektedir » Buna karşüık Halıt Soydan: «benim naçiz ınanım o ki, Türkiye'de şu anda faiz skalası üzerinde oynayv rak aşağı doğru bir takım uygulamalara başlamak, bırikjmci üzerinde hemen olum sns etkiler gerçekleştirir ve tasarnfa yöneliş yenne geliri daha çok oranda tüketime ve tüketün mallanna yanrısıcı bir efektl de beraberlnde getlrlrj» «Pazar ekonomilerinde enflasyon kacımhnaz bir olav. Enflasvonun görecell oiarak yukseldıği dönemlerseyse, faiztn yükselmesi pazar ekonomisi koşullannda yine k3çınümaz blr süreç O durumdaysa faiz üzerinde ovnayarak, oynak bir faiz pörüntüsü çizmek uUıe eko.omisi için yuksek faizden de zararhdır» goFüşünde Faizln düşürülmesı va da yükseltılmesı yolundakı tartışmalann ardında, sanırız ki çeşıtli kaygılar yatıyor Örneğrn venlen kreuılenn ıgan odenılebUırlığı», tnlvora yaklaşan ve buyuk bır çoğunluğu blriki yıl vadelı olan tasarraf mevduatının ara para ve vade sonu faızlermm ödenme günlerının hızla yaklaşması, ozellikle banker kssünınde son zamanlarda geç mışteri bllinmeyen bazı «mar Jinal» kuruluşlann son dsrece vüksek fa lenn yukum'ülugü altına gırmek bahasma piyasaya adım atmal?n, mevduat sertıfıkalarmın vasallığı ve guvencesı ü ^ n n e yürutülen kapalıaçık tartışmalar... Ancak, 1 Temmuz Bankacılıgı'nın blrind yılını doldurduğu şu günlerde, ranayıin durumuna ve gelecegı fco nusundaki kaygılanna bak mamak olmuyor. Zaten, (şın caa alıcı noktası da orarta Döviz kurlan Döviı Alıs (TL) 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 AİTnnn M a l k l Dfivla Satış <TL) 112.91 129.46 6 65 46 87 2.86 14 93 19 74 4215 22.05 54.61 9 41 49.65 93 92 399.20 18 67 214 09 32.12 Efekttf Alıs (TL) 110.70 12057 6J2 45 95 266 14 64 19.35 41^3 2162 53.54 877 46^5 87.47 37180 17^9 209 89 30^5 EfektU Satt? (TL) 114.02 130 7S 672 47.33 2.88 15 08 1953 4236 22 27 5515 9.51 60.14 94.84 403.11 18.85 216.19 33.44 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransu Frangı 1 Hollanda Florinl 1 tsveç Kronu 1 Isviçre Prangı 100 Italyan Liretl 100 Japon Yenl 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dlnan 1 Norveç Kronu 1 Sterün 1 S. Arabistan Riyalı 110.70 126 92 6.52 45^5 2.80 14.64 1935 41.32 21.62 53.54 923 48.68 82 08 391.37 18.30 209.89 32.47 Son oiarak aunn ekleyeyim, e|er enflas\on oranı vuzde 40 ıse, bankıUrın bırıkimcıye verdıkleri net faız de vüzde 37,5tur. Yanı, yıilardan beri Uk kez birıkimcınin elinde yüzde 2.")3'lük bir net fark kaunaktadır. Bu göruntusuyle, bankaların öde dikleri en yuksek yüzde 50'lik falz. çarpık durmamaktadır» dıjor. Aslında, faızlerın öyle bankalar arasında yapılacak bır oturumda, şu kadar ya da bu kadar düsürülüp yükseltilebilecegınln mümkün olmadığmı da savunanlar var. Ömegin MEBAN Genel Müdürü Gtin Çabka: «Bn zihnlyet yanlıştır. Zaten Merkes Bankası d» bunu i d n k etmis durumda. Artık faizler konusunda dikkat edUecek tek husus enflasyona gore ayarlanmıs reel geUrlerdir. Yani örneğin, tasarrnf sahiblne banka ya da bankerin sağladıgı gelir, pozitif yonde yuzde 5 ise ve alternatif yatırun sahalannda kazanılacak İstanbul Tıp Fakültesi Dekanlığından Pakültemizde açık bulunan Okutman, Asistan ve Tıpta Dımanlık OgrencUiğl kadrolann* aşagıda göstenleo bUlm dalmOa çalıştınlmak uzere 1750 Sayılı Yasa hukümlerine gore, Okutman, Asistan ve Tıpta Uzmanlık Ogrencısı alınacaktu. Asistan ve Tıpta Uzmanlık öğrencUigi için y a b a n a dil ve bülm dalı smavlan asagıda gösterüen yer v» mrmmı\% ympıl»caktır YABANCI DtL îneılızce Almanca. Pransızca BtLtM DALI îç Hastalıklan Kadın Hast. ve Dogum Plâstık ve Rekonstruktıf Cerrahi, Badyoterapl, Radıodlagnostık Dığer bilım dallan YER». Temel Tıp Büimlen 3 NOITI Anfl Tevfık Saglam Anüsl YERİ Cihat Abaoglu AnfUri ÇAPA Tevtık Saglam AnfUl ÇAPA CAPA ÇAPA ZAMANI 22 TEMMÜZ 1981 SAAT: 10.00 22 TEMMUZ 1961 SAAT: 10X0 ZAMANI 6 AĞUSTOS 1981 SAAT: 10.00 6 AĞUSTOS 1981 SAAT: 10.00 B AÖUSTOS 1981 SAAT: 10.00 Faiz düşsün mü, düsmesin mi? BANKACILARIN BIR BÖLÜMÜ ENFLASYONUN DÜSTUĞO, BUNA KOŞUT OLARAK FAIZ1N DE DUŞURULMESl GEREKTIĞI, BİR BÖLUMÜ DE EKONOMİ İCİN ASIL TEHÜKENIN YUKSEK FAİZ DEĞİL tOYNAK FAİZ» OLDUGU GÖRUŞUNDE. • FAIZ ORANLARI DUŞURULURSE, BIRIKİMCILERIN YENİDEN TÛKETİME DÖNEREK. ENFUSYON ORANINl HIZLANDIRIP HlZLANDlRMAYACAĞI DA TARTIŞMA KONULARINDAN BIR1NI MEYDANA GETIRIYOR. görmek gerektigi inancındayun. Ancak şu anda kabol edUen bir gerçek var: EnfUsyon ulkemlzde yılhk ifade edilirse yüzde 40'ların altına inmlştir ya da yuzde 40'm üzerinde değildir. Bn genel ve yaygın kanıyı dUe getirdikten sonra faizler açısından asıl fizerinde durulması gereken soruna bakalım: Bu açıdan en önemli sorun faiı istikrandır. Yani bir ülkede enflasyon oranındaki oynamalar, enflasyon beklentUeriyle orantıb ve bn arada bir de faiz oranlannda nk sık değisimler varsa, ekonominin istikranndan bahsetmek çok gtiçtür. DolayıaıyU faiz oranlanıun ornkkhgma karsıî'k çok kesln ve kararh bir tututn içinde olmak gerekir. Altmj çiwrek sflylüyornm; faix oranlanrun çok oynak oLmasının blr toplmnda, beUI vadelerde, yani altı av, sekiı ay bir vıl gSbi yadelerde, çok büyuk •akmcalan oldnğa ve tablatıyU yfik sek enflasyon yfiksek falz dönemlerinde fais oranının ovnak olmasınm tehlikesinın rüksek obnasmdan çok daha fazla ve ağır olduğn keslndir. Oynak faizden feacınak için, l.rter tstemez faiz oranlarını biraz yukanlarda bir yerde saptamak gcrekit. kazançlar enflaayona göre bu oranın çok ustünde değilse yeterUdlr.» Falzlerle enHasyonun tartışması süredursun, isın iMncı bır boyutu belınyor. Faızlenn yüksekllğı geçen 11 yuksek enflasyonla birlesınce, herbiri «iyi» birer tukeücı durumundaki ınsanlanmız, tüketimden çekıllp bırikime yonelmışl«rdı. Yanısıra, sanayiin içinde bulunduğu du rum, dayanıkU tüketim mallan, otoraotıv ve Insaat gibi sektörlerde satışlann duştuğü, flyatlann da bazılannda genledıgı, bazılanmn da mil yarlara varan stoklannı ent^ mek ıçın düşük peşlnler ve uzun vadelerle satısı canlandırmaya çabaladıklan da bır gerçek O zaman akla bır soru gellyor Eger bir karar alınsa da «falzler düsürtüdun demlse, uzun süredır tuketememe baskısı altmda kalan insanlanmız, «faizler daha da dfişer ve gene zarar ederbn» kaygısını, «hanr fiyatlar gerUemiş ya da taksitler nzatılnusken, mal alavun» egilimini Bne çıkanp yeniden tüketime kosarlar mı? Eger bu varsayım gerçekleşirse, bir yandan san&yl stoklannın erimeslne ve piyasanm canlanmamna karşın, rit» yandan enflasyon yeniden • Temel Tıp Blliınleri 3 Nohı Anfl ÇAPA Okutman Kadrosuna ısteklılenn bır dılekçe ve mezuniyet belgelerinin aslı veya onanmış omeklert ile; Aslstanlıga v» Tıpta tiTmanlıic Ögrencıiığtne ıstfikhlenn bır dılekçe, 4 fotoğraf ve ders noUannı gbstenr (3 nüsha) mezuniyet belgesi aslı veya onanreış omeklen ıle blrlıkte 20 temmuz 1981 pazartesi günü mesaı saatı sonuna kadar Dekanlığa başvurmalan duyurulur BtLtM DALI ÜNVANI ADET Tıp Tarihi ve Deontolojl Anatomı Hıstoloji ve EmbrtyoloJI Flzyolojı Mıkrobıyoloji, Tropıkaj Hastahklar ve Parazıtoloiı Onkolojı Parmakoiojı ve Kluıık Farmakolojl Patolojik Anatomi Toplura Safehgı î ç Hastalıklan Kadın Hastalıklan ve Doğum Plâstik ve Rekonstrü'îtlf Cerrahl Plâstik ve RekonstrUktlî Cerrahı Göz Hastalıklan Nörolojı NÖrololı NöroŞirurjl Çocuk Psikivatrisl Çocuk Paıkıyatrtaı Radlodlagnosuk Radyoterapı Okutman Asistan Asistan Asistan Asistan Asistan Asisran Asistan UsnanTabip Asistan Asistan Asistan Teknlsyen Tabip Asistan Doktor Laborant Doktor Asistan 1 « Arap Pars Püolojislnden peMyi derece II» mezun, Arapçsyı çok iyi bUmiş oknak.) (Tıp Fakültesi mesnmu almacakttr.) (Tıp Fakültesi messunu alınacaktar.) (Radiodıagnostık Uzmanı alınacaktır.) (Tıp Pakültest mezunu alınacaktır. (Tıpta Dzmanlık Ogrenciliği Avcüar Eğittm ve Arasbnna Merkezi SağlıkGnıbu Baskanlıgmda Halk Sağlığı ıhtısası yapmak Uzere) (Tıpta Uzmanlık ögrenclUği) (Tıpta Uzmanlık öğrencilığı) (Genel Cerrahl Uzmanı alınacaktır.) (BuTshı Tıpta Uzmanlık öğrenciliği) (Burslu Tıpta Uzmanlık ogrenciliği) (Tıpta Uzmanlık öğrencılıği) (Burslu Tıpta Ozmanlık ögrendlıgl) (Tıpta Uzmanlık öğrencılıği) (Tıpta Uzmanlık Oğrencaliği Buh ve Stair Hastalıklan Uzmanı alınacaktır.) (Tıpta Uzmanhk ögrencılıği Ruh ve Stalr Hastalıklan Uzmanı alınacaktır.) (Tıpta Uzmanlık öfrencilıği) (Tıpta Uzmanlık öğrenciligi) a 1 1 2 1 1 a 4 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 YARIN : SANAYİ ŞEHIT Mİ OLACAK? Baam: 175771 4232