Katalog

29 TEMMUZ 1981 •••• Cumhuriyet 9 DİN EĞİTİMİ (Baştarafı 1. Sayfada) «Bir devrim vasası olan İM sayüı Tevhidl Tedrisatla, öğretimin birleştlıilmesi hrüküm al tına alınmıs,: Sözkonusu din e ğitimi ve öğretiıninin (ihtiyari) tutulması ile ilgill bir açıklama getirilmemiştir. 1961 Anayasası'ndaki 19. mad denin lalklik ükclerl ile bağdastınlmak amacıyla konulduğu bir vakıadır. Ancak, bu arada şu huausu da belirtmek gereldjr ki yasalar çıkanlırkrn ka mu vicdanıtu rahatsu etmeyecek biçimde düzenlenir, dolayı sıyla lalk devlette hem diinya lşleri diizenlenmekte hem de çoğunluğu müslüman olan kamunun vicdanı rahatnz edilmemektedir. Bu görüsle, durumn inceleyecek olursak, yüzde 99*0 müslüman olar toplumda Anayasa'nın 19. maddesinln ge tirdiği din efitiminin Isteğe bağlüığı hükmünün bir rahatsızlık doğurduğu açıkça görülmekte ve aslında konu bu yüzden bir problem halini almaktadır.» Baporda, Anayasa ve devrira yasalannda «din ve vicdan bürriyetlne» aykır: bir hükiim bulunmadığı belirtilerek şöyle de niliyor: «Anayasa'da ve devrim yasalannda din ve vicdan hürriyetlerine bağlı kalındığı görülmiişriir. Ancak din eğitimi ve ögre timl koRusnnda, toplumun bir kesiminde tatminsizük, bir kesiminde ise laikliğe aykın Iıareket edildiği görüşü dikkat çekmektedir. Bn arada Mİ1I1 Eğitlm Temel Kanununun i]çUi maddesinde (...manevi değerlere saygının, her tür egitim çalısmalarmda ögrencilere kazandınhp, R ellsHrilmesine çatışılır) tradesi yer almı? olmasına karsılık Anavasa'ya bağhlık Deıleniyle din elitiıni ve öğretiminin uygulamalanyla Ujüi hususlarda ay. rıntıya yer verilmemiştir.» İKt AYRI NESİL Çoic partili demokratik dönemde. «Isteğe bag!» din bilgisi dersleri ile bir bölümü dini kıs men bilen, diğer bir bölümü ise hiç bilmeyen iki ayn nesil Fetlştirildlgi» behrtilen MEB raporunda, tmam Hatip Liseleri ve Kur'an kurslan'na ilisün şu görüşlere yer veriliyor: «lmam Hatip Liseleri iktidar» gelen her partinin oy kaymn ve sorumsuz tutumu ile gereğinden fazla coğalnnş ve RIderek Reııel ögretime dönüşme Istidadı KÖstermiştir. Öte yandan. müsaadell ve mii saadesiz Kuran kursları ile dini eKİtim iyice yayçınlaşmış ve rürk Milli Eğitimi bu lıali ile Iklll eğitime yeniden Klrme nob lasına gelmiştir. Rugün, din eğitiml açısından. milii e£itim temel kanununun (jrenelllk ve eşitlik) ilkesine uyjrun olarak ya her öjjrenclye din öğretimi verilraesini ve böy lee« olnmsnz din öfjretimi vapaa mlhraklann rtkisiı hmle getirilmesinl sajlamak, »» da 1930 yıllarına dönüp, bütün okuUarda her türii ile din eğitimlni kaldırmak dununu ile karşı kar^ıya bulunmaktayız. lkincl seçenek, Cumhuriyet döneminin önceki yülarında denenip olumsuz sonuçlar verdi^ine före. birlnci seçenefe yönelerek her Türk öğrencisine makul ölçüde. çağdaş bir anjayışla din ve ahlak nfrttüninin verilnıesi cereklldJr.» ATATÜRK VE MEDENÎ KANUN Raporda, her yıl uluaal bayranüarda TRT ve basınm «AUtürk'ün Kuran hükümlerini, »eriat düzeninin kaldınlarak medeni kanunu getirdigi» yolunda yayınlar yapüdığı belirtilerek, bu deeerlendirme İle Atatürk ve Medeni Kanunun, Kuranın ve din anlaırur.a gelen serlatın karşısında olduğu intibaınm uyandırüdığı belirtiliyor ve Atatürkçülügü, dinin veya dindarlığın karşıs:nda gösteren ber tiirlü kanıu kuruluşu yaymın mutîaka önlanmesi isteniyor. Bu konuda özetle $u eörüşlere yer veriliyor: «Kemalistieri dlnsiz olarak damgalamışlardır. Daha da kötüsü, devrimeilerin bu tutuınları. daha sonraJarı fırsatı.ı politikacılarm, halkın dini duygıılaruu sömürroelerine yol açıruştır. Şayet. aydınlannur, kitlelerin inançlannm aaygUı olrnayı bilselerdi ya da (din gericiliktir) psikozunduı kurtuiabilselerdi bugiin politikacıların bu konuyu sümürmelerlne olanak bulunmayaeaktı.» BUGÜNKÜ S O N I J Ç L A R playların GERÇEK Thatcher, devleti devreye sokuyor ardındaki (Baştaratı 1. Sayfada) Din eğitim ve öğretimlnin, Türk ana ve babalarına bıraiulmasmda isabet olmadığının, obugün karşılaşüan sonuçla orlaya çıkiı^ı» belirtilen raporda, «büyük çopıınluğu afcır eehalet içinde bulunan Türk anne ve babalannın dini e^itimde çocuklanna verebilecekleri biljller. cehaletlerinin ınahgulü, «örenek ve geleneklerintn getirdijfi, belki de gerçek din ile ilgisiz bilgiler olacaktır» denüiyor. Bu tür din eğitimi sonunda çocuklann, «ya eski gelenek ve göreneklere sımsıkı bağlı adeta fanatik birer reaksiyoner. ya da hiçblrşeye inanmayan, herşeyi kölümser karşılayan, çok ilerde bir saadet araştırmasına çıkan Inançsız bir vatandaş nlma durumuna» dü$tükleri belirtiliyor. ÖNERİLER Raporda. «İZ Eylül 19801e başlayan Türfe mllll eğitiminin din ve ahlâk eğitimi açısından bir dahs yozlaştırtlmasına mey dan vermemek flıere yentden Atatürk'çü çizgiye döndüriUecejp» belirtilerek. sorunun çözümü için bir taXım öneriler sıralanıyor: lllcokullann 1. 2. ve 3. sıruflarında hayat bügisl ders konulan içinde haftada bir saat din derei okutulmalıdır. İlkokullardaki 4. ve 5. sınıflardaki haftada birer saatlik ahlâk dersleri kaldmlaralc, birer saat okutulan din derslerine eklenerek bu smıflardaki zorunlu din bllgisi dersleri İki saate ç:kanlmalıdır. Ortaokullarda .. 2. vs 3. sımflardaki ahlâls dersleri kaldırılarak, birer saatlik zorunlu din bilgisi dersleri ikişer sa ate yükseltilmelidir. Bu sınıllar da iman, ibadet konularnıın yanısıra ahlâk konularına, büyük Atatürk'ün din anlayışura, Türk milletinln îslamiyete hlzmetlerine, iyi bir Müslürnan'ın çalışkan ve üretici olması gerekti*i gibi konulara yer verılmelidir. Liselerin 1. ve 2. sınıflannda iki saat din dersi ofcutulnıalı 3. sınıfta İse, ahlak dersinden aluıacak bir saat, felsefe dersir.e eklenmelidir. Felsefe dersinde laik ahlâk sistern lerine daha geniş yer verilmelidir. İlkokul öğretmeni yetiştlren iki yülılc Eğitim Enstitülerinin birinçi sınouarının yalnız bir sömestirinde haftada iki saat okutulmakta olan (ciin öğretimi) dersinin, naftada yine iki saat olarak hem 1. hem de 2. sömestirlerde okutulmaüâır. Hem 2 yıllık Egitım Enstitülennde hetn de pedagoji bölümlerinde din öğretimi dersine yer vennekJe, ilkokulda din bilgisi dersinin normal etkjnliği sağlanmalıdir. îmam Hatip Ortaokulları normal temel eğitiminin üonci kademe okullanna dönüştürülmelidir. Oğrenim çagındaki veya öğrenlmlerine devam etmekte olan bğrençiler için, velilerinin yazılı isteğine dayalı olarak, okulun öğretime açüt oldugu saatler dışında veya haita sonu veya yaz tatillerinde, yapılan müraçaatlara göre, okulla. rımızda (Kur'an öferetim Kur su) açmak mümkündür. İmam Hatip Liseleri'nde olmak Jtayıt ve şartı Ue, yenl okulun bğretime açık bulunduğu saatler dışında veya hafta sonu veya yaz tatillerinde yetiskinlere yöneük (din bilgı ler • ilmühal) kursları açüabilir. Koç (Baştarafı 1. Sayfada) Dördüncü devre; içinde buiunduğumuz, 12.9.1980den buBüns kadar gecen donemdir. 12 Eylül 1980de yonetimi ele alan Silahlı Kuvvetlsr, Bülend Ulusu hükümetini kurdu. Hükümet aşağıdaki konulara •ğildi: Can ve mal emniyetlnl ihya etti. Millet rahat bir ne(es aldı, Işine gücüne emniyet içinde gidip gelmeye Oaşlodi; memleket ekonomisinl ve sosyal hayatını felce uğ ratan maksatlı grevler durduruldu; Ihracatı artırmak, Işçi dövlzinl Merkeı Bankasına cekebilmek Için Türk Parasımn değerl, günün raylcine gö rs ayarlanmaya başlandı; dev letce yapılan hlzmetlerfn bedellert her gün artırılmakta; KİT'lerln zararlarını azaltmak Için hazinenin ve Merkez Ban kasının desteği koldırıldı. KİT mamullerlnin ve hizmetlerinin NyaVarı yükseltildi; tüketimi azaltmak maksadı İle mevduat falzleri büyük ölçüde artırıldı. Tasarrufların büyük bir kısmı bankolara yatırıldı; petrol zamanında temin edilerek enerjl •ıkıntısı ortadan kaldırıldı; vergl kanunlarında önemli değişiklikler yapılarak devletin vergi gellri artırıldı. Yukarıdaki tedbirlerin netlce sJ olarak yüzde 100 e varon enflasyon yüzde 40'a düşürüldü. Maliyetler arttığı lcln f l yatlar yükseldl. Halkın satın alma gücü azaldı. Ekonomlnin göstergesi olan otomotiv ve insaat sanayilnde büyük ölçüde durgunluk başladı. Sınal kuruluşlar ağır faiz yükü altında bocalamoktadır. 1981 senesi sanayl için çetin bir devre olacaktır. Kazançlar büyük ölçüde düşecektir.» Koç Topluluğu elemanlarına bu zor dönemi atlatmak Için bazı önerilerde bulunan Vehbi Koc. daha sonra söyte devam etti: «100 kilometre hızlo giden enflasyon otomobllinin frenine basılarak çok kısa bir sürede, 40 kilometre hıza düşürülmüş tür. Bunun, ekonomik hayatımızı sarsacağı muhakkaktı. Şimdl, iş hayatı, yüksek faiz politikasının tahribatını yaşamoktadır. Bu yüklerin üzerlne transfer lerin zamanında yapılomaması da inzimam ederse, durum altından kalkılmaz hale gelir. İhracatı artırma üzerinde bllhasso bu sebeple çok ciddi olarok duruyorum. Eğer, memlekstte herkes kendlne düşen görevleri noksansız yapar, birblrinln hakkında sovgılı olur, hotalcrını sür'atle düzeltme cesareti gos terirse, bu zor dönemi de mil letce cok az tohribotlo atlataVA mfıreHAh niinlnm ğitim düzenl kurulmuştu. Ancak bu düzenin büyük ölçüde yıpratıldığmı söylemek bir doğruyu dile getirmektir. Bu durumda hastakf)a çare olarah sunulan formül ne olmalıdır?.. Işte bu noktada MEB görevlilerince hazırlanan rapor yer yer haksız suçlama ve saptamalar yapmaktadır. Raporun bir yerinde $u »otırlan okuyoruz: «Şayet aydınlanmız kitlelerin inançlarına saygılı olmayı bilselerdi ya da «din gericüiktir' psikozundan kurtulabilselerdi, buırün politikacıların bu konuyu sömümnelerine olanak bulunamıyacaktı.» Atzturkçülüğün layiklih ılkesini büyufe öndere yakışır bir bağlılıkla ve nice zorluklar karşısında özveriyle savunan tüm aydmları »uçlayan bu yaftlajımtn yanhş olduğu açıktır. Bir ülkenin aydınlannı tümüyle suçlayarah yurütülecek mantığın milli eğitimde sağ lıkh bir sonuca ulaşabilmesî zordur. A'itefeim çeşitli ve çelişkili niyasal ve hukuksal gerekçeler göstermeye çahşan rapor, sonuçta tüm eğitim sıs temine mecburi (zorunlu) din dersleri konmasım öneriyor. Böyle bir uygularna Atatürkçülüğun layiklik Ukesiyle nasıl bağdaştmlacah tır? Vicdan özgürlüğüne ters dügmeyecek mıdir? Bütün dünyo tarihinde nice acıh ve çileli süreçlerden sonra eğitim sistemleri layikleşebilmiştir. Şimdi bu $üreci tertine çevirmek olası mtdır? MEB raportörlerinin taptamasına göre «yüzde 89'u Müslüman olan Türkiye'de» layik öğretim •rahatsızlık» cloğurmaktadır. Oysa bu konu 40 yıl önce bile rahatsızlık dopurmuyordu. 2000 yWına yaklaşırken mi «rahatsızlık» sös konusudur? Bugün Türkiye'de okuma yazma bilen her yurtta} İslâmın kutsal kitabını ve sayısı bol dinsel yayını alıp okuyarak Müslümanhk inan cını ve kültürünü geliştirebilir. Akıl. sağduyu. öğrenme özgürlüğü bu alanda y« terlidir. Bütün ulutumuzu eğitim teferberliği süzgecinden geçirdiğimiz gün *o run kendiliğinden çözümlenir. Unutmayalım ki bugün nufusun yarısma yakın bölümü okuma yazma ıjtğına bile uzaktır. *** Işsizlige karşı 150 milyar harcanacak Ekonomt Serrtsl tngiltere'de geçtiğimiz haftalarda yaşanan yaygın şiddet olayları ve iküdardaki Muhalazakâr Parti'nin ara seçimlerde uğradıgı herimet, Bayan Başbaken Thatcher'ı sonunda bir şeyler yapmaya zorladı. Ülkede Bayan Thatcher'ın iktidara gelmesinden sonra uygulamaya başlanan «mnnetarlst» e k o nomi politikalannm beklenen yararlann pek azını sağlarken, issizliği rekor düzeylere yültseltmesi sonucunda devlet devreye girmek zorunda kaldı. Pazartesi günU Avam Kamarası"n da açıklanan yeni nnlem paketiyle Thatcher hükümeti özelMkle eenclpr arasındaki işsizligi asgari düzeye ınüirmeyl ve erken emekliligi özendirerek, genel issizlik düzeyini düstirmeyi amaçhyor. îngiliz îşçi Partisi'nin güvenoyuna başvurulması istemiyle toplanan Avam Kamarası'nda Bayan Thatcher tarafından » • çıklanan yenı önlemlerin baslıcalan sunlar: • 18 yasından küçüklere iş veren işyerlerine devlet haftada lö sterlin tutaruıda bir sübvansiyon saglayacak; bu süb vansiyonlann devlete yıîda 400 milyon sterlin (yaklasıic 100 • İNGİLTEREDE İŞSİZ SAYISl 3 MİLYONA OOĞRU YÜKSELİRKEN MUHAFAZAKAR PARTİNİN CEŞİTLİ KADEMELERİNOE THATCHER'İN EKONOMİ POLİTİKASINI OZETLEYEN «MO NETARİZM» SOZCÜĞÜNÜN KULLANILMAS' YASAK. milyar lira)ja malolması bekleoiyor. • Bü>1ik kentlerde 20 kadar merkez kurularak genç işsizlerin, yannm sanayileri olarak adlandjnlan bilgisayar ve elekt ronık sanayiierinde çalısacak biçimde egitilmeieri sagianatak. • Hükümet yıl sonuna kadar okulu bitiren 60 bin gence iş bulma konusundaki taahhüdünü mutlaka yerine getirecek. • Okul bitirme cağındaki gençleri öerenimlerini sürdürmeye yöneltmek için aynca 60 milyon sterlin harcanacak. • Emeklilik yaşınıh önce 64' den 63'e, daha sonra 63'den 62' ye indirilmesıyie emeklilik özen dirilerek daha fazla kişiye ls olanagı yaratılacak. Bu Önlem paketinin bütünüyie devlete yılda 500600 milyon aterline (150 milyon lira) malolacagı hesaplantyor. Ne var ki. açıklanan bu öniem paketi muhalefetteki Işçi Parüsı'ni ve Muhafazaliâr Parti'mn kendi içindeki muhalif gmplan tatmın edecek gibi gö rünmüyor. Bayan Thatcher'in uyguladıgı ekonomi poütikBİanyla ülkede «kitle t«slıJiği»ni geri getirdiginı belirten îşçi Partisi lideri Michael Foot, işsiz kalan kitlelere yıida 12 mil yar sterlin işsizlik öoeneği ödeyen hükümetin kendj bindiği dalı kesmek zorunda kaldığını vurguluyor. ve yeni alman önlemleri «aıılamsız» ve «yetersiz» bulduğunu söylüyor. Muhafazakâr Parti'nin özellıicle Warrington ara seciminde uğradığı hezimetten sonra seslerini daha çok yükseltmeye başlayan muhalif milletvekilleri de gençler arasındaki işsizliği azaltmak amacıyla alınan son önlemleri yeterli bulmuyor ve hükümetin ekonomi politikasmda ciddi bir «yön dtizeltmeıi» yaparak ekonomide yaygınlaşan durgunluğu ve issizliği önlemesinı istiyorlar. Muhafazakâr Parü'ye yakın çevreler «monetarizm» sözcügünün partinin çeşitli kademelerinde «yMaUandığı»m belirterek, astarı yüzünden pahftlıya gelen bu politikalara bir 6eçenek aram» eğiluninin giderek güçlendlffini belirtiyorlar. «U DÖNÜŞt)» Bayan Thatcher'in uyguladıgı ekonomi politlkasından geriya dönüs anlamına gelen bir «U döıriisü» yapmayacaginı ısrarla vurgulamasma karşın, gözlemciler, Avan Kamarası'na sunulan son önlemler paketiyle Bayan Thatcher'in «U dönöşü» değilse bile «S dönüşü» yapmaya zoriandığını belirtiyorlar. Ülkesinde işsiz sayısı 3 milyona doğru tırmamrken Bayan Thatcher'in devleti devreye sokmak zorunda knlması bütün umutlarını katıksız bir «monetarizm» uygulamasına ve «piyasa RÜçlerUne baglayan lan, he!e demokratik rejimle yönetilen bir ülkede yaşıyorlarsa, ciddi olarak düşündürmesl gerekiyor. GÖZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) Memur ezllecek, en yuksek cylık alan komu göreviıleri ezilecek, nerede üretim ile doğrudan llglsl olmayan oçıkgöz, vurguncu, kapkaçcı. sahteci varso, bunların hepsi hep birden «köşe» dönecek... Bu işte, bankalardan para alıp. üretim ve de dışsatım yapmak zorunda olan işadamı da pek hoşnut değildir. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Holit Nann. «faiz maliyeti» konusunda hoylı dertli olan işveren kesiminin endişelerini dile getiriyor: Bugünkü yüksek faiz uygulaması ve bütün iyi nlyetlere rağmen devamlı değişmelere tabi tutulon kararlar ils 24 ocok istikrar tedbirlerinin Türkiye'nln istediğl neticeye gelmesi mümkün değildir... Eh, doğru söze ne denir? Son yılların totlı kazanc beşiklermde sollanan «yenl yetme» Işadomiannın bazıları da, henüz bu kurt işadamları gibi bugünden yarını göremedikleri için bu uygulamolara şimdiiik toz kondurmuyorlar. Ama bazı işadamlarımız da, faiz oranlannın bankalarlo. bonkerlerin yonştığı bu duzende daha da artocoğından endişe ederek, bankaların devletleştirilmesinl İ9t ! yorlar. Eskiden bankolorın devletleştırilrnesinl Isteyenler, «komünlst» sayılırdı, şimdi. «özel sektörı sözcü leri de bu «aşırı cereyanmn etkisine kapıldılar. Hani ne derler: Söyleyene değil söyletene bok... İşin ne olduğunu bilen işadamlan, bu gidiçten oldukça endlşelidir, nosıl olmasın, kredl alıp üretim yopmak zorunda olan işodamı, ürettiklerini pazarlayamaz ve satamazsa. bu kredllerl, bu faiz oronlan ile nasıl ödeyecektlr? Bu durgunluk sürdükçe tabil. ödeyemeyecektir... Ödeyemeyince ardardo Iflaslar başlayacaktır. Belki bu işadamlarının bir kısmı «Villaiarınızı satıp yatırım yapın» yollu onenlere uyup. varlarını. yoklarını da satacaklardır. Bizler bir zamanlar «yahu, »u memlekette petrol var, pelrollarlmlzl kendlmiz orastıralım, yoksa, yarın petrol fiyatlan ortocak, perişan olacaö'Z» dediğimizde, «sus. koınünist, hadl Moskova'ya» dıye saldırılarla karşılaşıyorduk, oradan gecen zaman içinde enerji açıgı o kadar arttı ki, sosyalist ülkelerden eleklnk almak zorunda kaldık; bütün dışsatım gelirlerimizi de petrol dışsatımına oyırdık; yine yetmedl. «Bu kadar araba üretmeyln, karayolları yerlne demlryolu taşımacılı^ına ağırlık verinı dediğimizde «komünlst, kalkınmamızı Istemiyorsunuz, bütün Türklye'den korkuyorsunuz» gibisinden sap yiyip, saman cıkaron yaratıklarla karşılaştık. Arada okuyucularından para toplayarok düşük faizle birikim sağlayıp. «araba dağıtan» gazetelerln yan şirketleri de köşeler döndü. Hadi buyurun bugün sonuca bokalım, kim hakîı? Bcna sorarsanız, «bankaların devletleşliriimeslni» Isteyen Işadomı hokkında «sosyal bir sınıfın, ötekl sosyal sınıflar üztrlnde tahakküm tesis etmek» sucundan kovuşturma acıp, kendisini de «sakıncalılar» kütüğüne düşmeli! Bu işadamlan, Moskova'dan mı «Talimal» olıyorlar ne? CHARLES (Bastorad 1. Sayfada) rale 5 kisilik özel bir muhaiız birliği eşliğinde gidecek. Bu arada dügün törenine davetli devlet adamları da sıkı güven lik altına alındılar. Arnerikan AP ajansına göre, St Paul Katedralinde yapılacak rukah torenini yaklasık 3 bin davetli izlejecek. Gelir.llğinin ns biçimde olacagı hâlâ bilinmeyen Lady Dıana nikah defterini «Gmller Preaıeıf* »ıfatıyls tmzalayacak. ÇANLAR KİMtN İÇİN ÇALACAK? 33 yıl önce Prens Charles'ın dogumu munasebetiyle olan St. Paul katedralinin çanlan bu kez dügün için çalacak. Katedraldeki 12 çanı 4 saat boyunca çaiacaklar arasmda üç de gönüllü bulunuyor. AP' ye göre bunlardan biri pilot, bi ri falcı biri de jlnekolog. Çan lardan birini 2 kisinin çalması gerekiyor. Bu nedenle 12 kişi ayrılmış durumda, Bunlar çan lardan en az 5 bin değişik sekar,s çıkartacaklar. Çanlann her birinin agırlığı yarım tondan 3 tona değişiyor. «Asrın düğünü»nü TV'nin dünyanın dört bir köşesine nak len yayınlaması dolayısıyla ve sokak çatışmaları nederjyle, Londra'da beklenenln ötesine turist sayısında bir paüama ol madı. Bu »rada sok»k catıjma lan yine sürdü. ÇATIŞMALAR ANKA ajansının haberine göre, Liverpool kenünin Toxthet •emünde yeniden başlayan çatışmalann ikinci gününde yirmi kadar polisin yaralandığı ve çok sayıda göstericinin tutuklandığı bildirildi Bu çatışmalar dügün hazırhklarıru pek etkilemedi ve dün gece KrBİiçe 2. Elizabeth Buckhingam Sarayı'nda Prens Char les'm srkadaslanyla Lady Dıana ve ailesi onuruna bir parti verdi. Konuklar daha sonra Hy de Park'ta düzenlenen gösterilere katüdüar. Partiden önce ise Kr&liçe ve eşi 90 özel davetli İçin bir akjam yemeği verdi Bu arada Amerikan AP Ajan ai'na göre, Prens Charles'la Lady Diana'nın gecen perşembe günü televizyonla yaptıkları söyleşi dün öğleden sonra y«ymlandı. Prens Charles söyle şide, «Düğfin sırasuıda ağlayacağım sanıyorum» dedi. Lady Diana ise, evlenmeden bir gece önce (dün gece> için «Birbirimiıle sörüsemeyeceğfe. Eger gürüsürsek kavja ederiz» biçiminde konustu. ULUSU'NUN TEMASLARI Londra'da bulunan Basbakan Bülent Ulusu, ikill temaslar yapıyor. Ulusu dün tngiltere rnşisleri Bakam Lord Carrington ile göruştü. Bir saat süren görüşmede UIusu ve Car rington ikili ihşkiler, Ortadoğu, Kı'orıs sorunu üzerinde durduJar. Bu arada Ulusu Türkiye'deki geilşmeler hakkında bilgi verdi. Başbakan daha sonra Avam Kamarasını riyaret etti. Aksam da Kraliçe Elizabeth'in devlet ve hükümet bas kanlan onuruna verdigi yemege katıldı. Ulusu yemefc sırasında Dev let Baskanı Orgenıral Kenan Evren'in dügün armagam olan altın islemeli porselen tabaği verdi. POLONYA'DA LODZ KENTİNDE DÜNDEGOSTERİ YAPILDl • PAPA JEAN PAUL POLONYAUAKÎ GELİŞMKLERLE l'AKINDAN İLGİLENtTOR. İstanbul Barosu Tercüman aleyhine 17 milyonluk bir dava daha açtı Ankıra'da (Başlarafı 1. Sayfada) lama caiışmalarına başlanııüı ğını belirttı. Ayanoğlu, Etimes gut ve çevresindeki halka şu uyarıiarda bulunau: «Bllhassa bu çevrede oturan halkımızdan ateşll durumda olanların şarbondon korunmaları ve zamanında tedavi edilmelerl için derhal resml sağlık kuruluşlcrına başvurmaları gerekmektedir. Holkımızın resmi veteriner kontrolünden gec memiş kaçak etlerl yememeleri ve kaçak et satanları yetkililere haber vermelerl, hem ken dilerl hem de çervelerinin tağ LODZ ( S J U B B C ) Polonya'da hükümet ile Dayanışma Sendikası arasında ^'anlan anlaşmaya rağmen, yıyecek darlığını protesto amacıyla yapılan gösteriler »ürüyor. Ülkenin ikinci büyük kenti Lodz'da dun bınlerce kisinin katüdağı bir gösteri yürüyüşü yapıldı. Otobüs ve otomobiller den olusan bir konvoy kentin sokaklarından geçti. Onceki gün de aym kentte benzer bir gösteri yapılmıştı. Dayanışma Sendikası yetkilileri yürüyüste hükümet politıkasının kınandıgını ve Polonya da yiyecek sıkıntısına son venimesirun istendigını bildirdiler. Gösteri yürUyuşü sırasuıda olay çıkmadıgı açıklandı. ö t e yandan Polonya'run yenl tstanbul Haber Servtsi Katolik önderi BaşpisKopos Jo İstanbul Barosu ve yönetictsef Pienz dün Roma'da Papa leri, Tercüman Gazetesinde a2. Jean Paul'le görüştü Vatileyhlerine yapılan yayınlar üzekan kaynaklanna göre Papa rine toplam 17 milyon tutarınPolonya'daki gelışmeien yakıa da bir ikinçi grup tazminat dan izliyor. davası sçtılar. Bu arada Hindistan'daki ışErgun Göze'nin mayıs v% ha çi sendikaları, grevleri yasakziran aylarında yayınlanan 8 lama ve greve kalkışanlara hayazısı üzerine açılan tazminat pis cezası verme tehdidi karşıdavalanna ilişküı acıklamada sında ülke çapında bir protes özetle şöyle deniliyor: to eylemine giriseceklerini a«Hukuk kıırumlanna Baldırıçıkladı. yı itiyat haline getiren ve uziın bir süreden beri Baromu» Ue yöneticilerüıe karsı haksız, (Başiarafı 1. Sayfada) çirkin, asılsız saldırılarda bulunan Tercüman Gazetesi ve yatılmak zonır.da. Bu nedenle, sarları aleyhine, bu saldınlagösterge tablosund&ki degisikl;k memurlarla birlikte emekrından dolayı da Baro tüzel kililere de uygulandığında, hesapKİliği adına 5 milyon lir» ve Balanan toplam mali yük yaklasık romuı yöneticileri aüına toplam 25 milyar lira dolByuıda. Hazı12 milyon liralık tazminat dane ve bütçe açısından bu ek vası açümıstır. Savunmaya ve mali yükun hemen bugün karBarotnuza yüneltilen bu haksız şılanması pek kolay göninmüsaldırüann hesabı, yargı merciyor. Memuriar için kesinlikle leri önünde bu saldırganlardan bir ferahlama düşünülüyor. sorulmaya devam edileeektir.» Ama, bunun zamanlaması, belki da 198. basına kalabilir. 1982 martında yürürlüge girecek yeni bütçeye de, ük saglanan bilgiler. memur katsayısmın aranlacagı yolunda. 657 sayılı yasadaki gösterge değisikligi belki 1982 başında yürürlüge girebilir. Katsayı artışı da onu izANKARA (UBA) Mİ1U Sa leyen 1982 mart ayinda kesinlik kazanır. vunma Bakam Ümit Haluk Eey KARARI MGK VERECEK ülken bedelli askerlik uygulaHemen eklemekte yarar var. masından bugüne kadar 2 mil özetlenen düşünceler ve yürüryar 210 milyon lira karşüığınlük tarihleri tümüyle llgili kada döviz sağlandıgını açıkladı. mu kuruluşiarı ve bu işlerle Bayülken 3 bin 327 kisinin uğrasan Bakanların görüşleri. bugüne değin bedelli askerlik Değişikliklerin tümü bayram yaptığmı belirtti. Ulusal Basonrasında Milli Güvenhk Kon sın Ajansına bir demeç veren seyi'ne sunulacak. MGK mali Milli Savunma Bakam özetle ilkelerin yüıürlük tarihine illşşunları söyledi: kin, belki bir başka karar ala«2399 sayüı yasa Milli Savunbüir ve su anda varolan «1982 ma Bakanlığına gelir teminlne başına kayan eğiltm MGK'da yönelik bir yasa olmayıp esas depişebilir ve mali ilkelerin yüamacı jnırt dışında çabşan işrürltik tarihi de, birae sürpriz çi vatandaslanmızın işlerini sayılacatc bir kararla, yine de kaybetmelerini önlemek ve bu yüın sonuna dogru gerçekistikrarlı hayatlarının devanııleşebilir. Ancak, yeniden vurgunı saâlamaktır. Bu amacı yölamakta yarar var ki, MGK'nündea değerlendirildiğüıde cîan «mali ilkeleri bu yıl uypıbeklenen yararı sagladıgı kanılayarak» bir kararın çıkması, sındayım. Elde edilen dö\1zlerşu anda gerçekten sürpriz niden olusan fon Silahlı Kuvvetteliği taşıyor. lerin ihtiyacı için sarfedUmektfdir. Ancak yeterll bir fon de ğildir.» Bayülken, askerlik görevinl (Baytarafı 1. Sayfada) yerine getirmediği için vatanbor A8lan'ı yaralamak suçundaşlık haklum yitiren yurttasdan 3. Ordu ve Sıkıyönetim lanmıza bir affın düsünülüp Komutonlığı Askeri Mahkemedüşünülmediği yolundaki somsince ölüm cezasına corptınlyu «Sorunuzda bahsl geçen himıştı. Hosan Kaplcn ve Mehsilerin tekrar vatandaflığunıza met Doğ hakkında Askeri Mohgeçebilmeleri mümkündür ve keme tarafındon verilen 24'er mevcut yasalar buna müsaltvı| ağır hapls cezalon da AsMr. Bu sebehle bir affın gerek keri Yaraıtnv 4 Dnimsi tnrnfın. mediîi kaıusındavım» seklinde fran'da deprem Dıs Haberler Servlsl Iran' ın güneydoğıısunda dün şiddet 11 bir deprem oldu. Türkiye saatiyle 20.23'te meydana gelen depremin Richter ölçegine göre 8.57 şiddetinde oldugu bildirildi. Kerman böigesi Vali Yardımcılarmdan Lisaicat, Kerman kentüıde 5 kisinin öldügunü, 60 kisinin de yaralandığını bildir di. Vali Yardımcısı bunlann ilk saptamalar olduğunu ve öİU sayısınm artmasından korkulduğunu söyledi. Deprem ayrıca baskent Tahran'ın 850 kilometre güneydoğusunda ve Kerman'ın 50 kilometre doğusunda bulunan Andogerd kasabasınd» büyük hasara yol açtı. Depremin merke zine çok yakın olan Andogerd' deki hasar hakkında henüz bir haber alınamadı. Bu arada deprem bölgesine helikopter filosu ve karayoluyla ilk yardım ekipleri gönderildi. İran'ın resmi haber Ajansı Pars depremin yerel saatle 21. 20'de meydana geldigini bildirdi, ancak aynntüı bir açıklama yapmadı. Btrieşik Amerika Colorado Sismolo.U Enstitüsü Richter ölçeğtne göre 1.3 siddetindeki dep remin merkez ussünün baskent Tahran'ın 560 km. güneydogusunda bulundugunu duyurdu. Yetkililer kurtarma ekiplerinin çaîışmalarını sürdürdüklerini, ölü. yaralı ve hasarm bü yük olmasından endişe edildiğirJ bildirdller. İran'da yakın zamanlarda meydana gelen depremde binlerce kişi ölmüştü. Horasan eya letinde 1978 yılında meydana gelen ve 7,7 siddetindeki depremde 15 bin kişi ölmüştü. • KAPIKULE gümrük kapısı ile îstanbul'da mcelemelerde bulunan GUmrük ve Tekel Bakam Recai Baturalp Ankara'ya döndü. Baturalp Yesilköy havaalanında verdiği demeçte «Yur da gelen işçileri Kapıkule gümrük kapısma tüm kolaylıklsrın gösterilmesi Için gerekll talimatın verildiğini» bildirdi. • BAYRAMDAN sonra 15 gün izin kullanacak olan Yüksek Hakem Kurulu Baskanı Nacl Varlık'm yerine bu süre İçinde Yargrtay ]5. Hukuk Dalre Başkanı Hikmet Tevetoğlu bakacak • AED'nin önde gelen klasik müzik istasyonu Çestr radyosunda 26 eylülden itibaren her cumartesi geoesi bir saatlik Türk müziği programı yayuılanacağı bildirildi. • ULUSLARARASI Hür tjçi Sendikaları Konfederasyonn tara fından ttyeUği aşkıya alınan TürkIşin bayramdan sonra ola tınüstu toplanarak İCTFU kararım göriismesi bekleniyor. • BEYKOZ Kaymakamlığına ait 34 AA 103 plakall otomobili çal mak isteyen Ali Köksal Azak gözaltına alındı. SON 10 YILDIR (Boştarafı 1. Sayfada) tıncınız vor mı?» « Ben geçen yıl Kıbrıs'tan aldım. Ama pek kullanıslı deÖll.» « Haflf ıhk sütte İki orto bardak unla yoğurun. İyi oluyor...» Bekleşen anaların pasta tarifi surerken, sıra jlerlemişti. Sıranın ılerlediğinl gormeyen iki hanıma arkadan bir genç uyorıda bulundu: « Hadl teyzem, llerleı Sırada kardeşlerinin durumunu öğrenmek isteyen Ikl kişi arasındak! konuşma İse şöy leydi: t Ben Van Erciş'ten geItyorum. Şimdi, kardeşimin durumunu öğrenmek için Ankara'ya geldim. Kardeşim kazanır t a , Erciş'ten üniversiteye 11' ncl yılda İkinci giren kişi o!acak.» « Erçlş'te okullar nasıl?» « Bir lise var. Bir kimya Ağratmenlmlz vardı. Ahlak hocası matematlğe gellrdi. Notlor da tombala usulü torbadan çekilir, öyle karne aiırdık. Ben t»f«kkür1« oeçtim.» ÜSYM binasının önune 6 ma l a kurulu, 6 görevli, sınav sonuçlarını öğrenmek isteyenlers büyük yaproklı defterlerden yanıt verıyor. Masaların karşısına. iki direk arasında büyük bir halat boğlonmış. Halatın arkasında adaylar birbirlerinl itip, kakarak, «kaynak yapmayalım» bağırışları arasında mosaya ulaşma çabası icindeler. Masaya varabiiertlerin yüzünde bir zafer gülücüğü oluşuyor. Bu gülücük, sıncv kazanılmışsa, kahkahayo, hoplama ya dönüşuyor. Ama eğer kazanılmomışso. gülücük kayboluveriyor, yerini derin bir düşünceye bırakıyor. Ankara Hukuk Fakülte3inl kazandığını öğrenen Serap Tıraş, bir çığlık ottıktan sonro arkadası Şerife Yüksei's sarılıverdi. Öpüşmeler, se»/inc cığlıkları sanverdi ortalığı. Konuştuk, Serap Tıras ile, şunları söyledl: « Gerçekten cok mutluyum. Hukuk Fakultesl 7'nci tercihlmdl. Annemler Dls Hektmllğlnl, ben Hukuk'u IstlyorIste.ı Bu arada, ÜSYM önündekl kalabaiığın taşkınlığını önlemek oldukca zordu. Görevli polis memurlan bazen cop kul lanmak zorunda kaldı. Ama adaylora çop sankl değmiyordu. Heyecan son doruğundaydı ve hedef, sınav sonuclarının acıklandığı masalardı. Adaylar, ÜSYM binasının dışında uğraş verirken, binanın icinde de hummalı bir calışma vardı. Kendisins soru sormak için giden gazetecilers ÜSYM Başkanı Prof. Altan Günalp, «Lütfen, bana şimdl soru «ormayın» dedi. İşlerin yoğunluğunu anloyan gazeteciler de Günolp'i anlayışla korşılayarak dışarıya çıktılar. Yaşam yarışı, sınavı kozanan için yeni bir niteliğe dönüşürken. kazanamoyanlar içjn ise, gelecek yıl Için aynı uğraşı yinelemeye kaldı. Memuriar Bedelli askerlikten 2 milyar 210 milyon lira karşılığı döviz elde edildi Saptanmasına (Baştarafı 1. Sayfada) teslıml Istendi.. Ancak bu sırada ucağın kalkıs durumunda olduğu poilse bildirildi ve uçağın oori cevrilmesl istendı. Polls, bu konuda etkin bir gırişimde bulunmadı. Da ha sonra Libya Hava Yolları' mn Libyalı müdürünün ucağın hareketini sağlodığı anloşıldı. Giyabi tutuklama kararı bulunan Orhan Kozan'ın Libyaya hcreket etmesinden sonra ola va Bakırköy Cumhuriyet Sovcıhğınca el kondu ve soruşturma acıldı.. Havayolu şirketinin Libyalı müdürü verdiği ifadesinde ucak pilotunun kalkış lcln ken disin! sıkıstırması nedeniyle hareket Iznl verdiğini, oncak Dclısin uçağı geri cevirme yet kisinin olduğunu söyledl.. Ucağın yer hizmetlerinı yapan USAŞ'ın 2 bayan memurunun oa ifadelert alındı, olayla bir ilgileri olmadığı belirlendi.. Kaçakcılık savıylo aranon Orhan Kozan'ın Türklye've io de edilmesi konusunda Libvo Hükümeti kotında sürdürülen Bag Kur sigortalılarına bazı kolaylıklar MGK (Baştarafı 1. Sayfada) na kadar artınlabilecek. İmar ve iskan Bakanlığına bağlı Arsa Ofisi, ülke düzeyinde Arsa Tanzim Alışları yaoon bir kamu kuruluşu. MGK aynco sermaye piyasası yasasını da kabui etti. Kabul edilen bir başka yasa değişikliğiyle Başbakanlık Basımevi Döner Sermaye İşletme sı'nin sermayesi 20 milyon liradan 50 milyon liraya yükseltildi. Deniz Kuvvetlerl Komutanlıâı'na davredilen Yüksek Deniicilik Okuiu bütçesins öde nek konulmos' ve THY'nın Genel Müdürlük binası icın orsa olımını öngören yasolar da MGK tarafından kabul edildi. Sermay e piyasası yasasıyia ngili açıklamanın bugün yapılacağı bildirilcj 1979 yılında Haydarpaşa Limanı acıklarında Yunon gemisiyle carpısarak büyük k;smı botan İndependenta'nın Türk Deniz Kuvvetleri'nce cıkarılmasıno olanak veren yasa da MGK'ca kobul edildi. Yasaya göre Deırz Kuvvetierl Komutanlığı geminin cıkaniması icln açılaoak ihalevi kazandığı tokdirde verlj ve vabancı firmalorla her türlü anlaşmayı yapmayo. bünyesmde getirildi ANKARA, (Cumhuriyet Büroau) BağKur'da ısteğe bağlı sigortalılık koşulları sigortalılar lehine değiştiriidi. BağKur isteğe bağlı sigortalıların prim borçlannın odemelerine kolaylık getirildi. Iste ğe bağlı sigortalılar eskiden 6 ay içinde BağKur primlerlnl ödemedikleri takdlrda sigortalılıkları son buluyor, 2 vıl süre ile sigortalı olamıyorlardı. Re9mi Gozete'nin dünkü sayısında yayınlanan yönetmelik değişikliğine göre, 2 yıllık süre bir y:la Indtrildi. DevYol Hazine (Bostorafı 1. Sayfada) nıt verilmesi istenilen sorular şöyle: Bulundugu semt ya da ma hallenin adı: Pafta, ada, par sel no; Kullandığı arsa veya arazinin büyüklugü; Arazinin cinsi (kıraç, taban, sulak); Kulanım şekli; Verim gücü; Kullanmaya baslangıç tarihi: Beyan tarihin