Katalog

8 Cumhuriyet 10 MAYIS 1981 Fransa'nın 7 yıllık yazgısı bugün belirleniycr tetln fatnrasuu çıkaracaklardır. Mltterrand komünistlerden bakan alnıak zonınüa kalacaktır. Mitterraud komüuıstlerin esindir... tekerlemesını bol bol ışledıkten sonra, komünıstler olmasa bıle, zaten Mıtterrand'ın kendısının de tenlıkelı dereceae PARÎS Fransa'da heyecan artık son haddlnde Giscaru »olda olduğunu anlatmaja çalıştı na, Mıtterrana mı sorusu uzennde bır hafta onceto son anket üaınpanyarun son gunu ogleym televızyonda yaptıgı konuşMıtterrand'ı kuçuk bır farkla onde gosterıjordu Ancak son mada, esrana elınde eskı kıtaplarla, fotokopüerle çıktı Bun hafta ıçınde anket yayınlanması yasak olduğa ıçın jenı gelışme.ardan satirlan seyırcüere gostererek Mıtterrand'ın 1973'de koler bılınmıyor Herhalde bugünku mücadele tam başabaş bır nıünıstlerle ortak program japtığı sıradakı koriUşmalarınm boşekılde başlıyor Klmse tuttuğu adayın kesınlıkle kazanacağı tah hımleTine, ortak programın maddelerıne davanarak, onun bu mınınl uluorta yapamıyor. Mücadelenın sonucunu belırlemek deıa belırttığı gıbı sadece bankaıan ve belırlı sayıdala sanayı ıçın oy hakkı olan 36 mılyon seçmenın ügjsızler hanç ouyus ts.uruıuşlarını devletleştırmeile kalmayıp, nelumağe, eczacüığa kısmı bu sabaiıtan itıbaren sandık oaşına gıdıyor Aksam ıse tJdar pei çok meslek dalmda da devletleştırmelere gıdeceginı, tfk ornekleme sonuçlan TSt 21'den ıtıbaren alınmaya başlana cak. Tahminler doğru çıkar da ıkı adav arasındakı fark çok az orta smıia yenı vergıler getırecegını ou arada >enı bır mesken vergısı çıkarıp evı olan herKesten ı.ergı alacağını sojledı olursa, kesın sonucun saptanması uzun süreceıv Ama hernalde &ısc<ırd, ogleym bu sonuşraayı yaptıktdn hemen bıraz son yann sabaha kadar Elysee Sarayı'nda bundan sonrakı yedi yıl d ekrana cevap nakkını kullannıak uzere Sos>alıst Partı'nm ıçın tomın oturacağı bellı olacak jtekı guçlu kısısı Mıchel Rocard geldı tş sadece yedı yıl orada oturmaktan ıbaret olsa, yani Frar. Anlaşüıvor kı OLscard artık buyuU bır panıge kapılnuşsız Cumhurbaşkanının yetkılen, kara Avrupa'smdaki oteki Cum tır. Mitterranıi'ın kazannıa >ansını şurmektedır ve artık bazı hurbaskanlan, Alman Cumhurbaşkam, Avusturja Cumhuroaşka kuçük yalanlar sojlemektedır, dedı Ve hekımhgın, eczacılığın kanı, hatta Ingıltere Krahçesi kadar olsa, raesele o kadar onera Mıtter taşımazdı Ama Fransız Cumhuröaşkanı, Beşıncı Cumhurlyet'ln devletleştırılmesı gıbı şejlerın sozkonusu olmadığını rand'ın programınm meydanda olduğunu behrttı kurulnşundan ben, Avrupa'dakl otekı cumiıurbaşkanlanrıa ben Gece Mıtterrand'a seçımaen oncefc son konuşmasının Cır zemıyor. Bazı konularda meclısin uzennde yetkıler taşıyıp. ca bolumunu Giscard'ın ıddıalannın «gerçek dışı» olduğunu benı ıstedığınde meclısı fesıh de edebılıyor lırtmeye ayıırü, Zaten oncekı gece yansı sona eren bu seçım kampanyasınm Rocard'ın \e. Mıtterrana m son konuşmalannda Partı'nm hele son gunlerınde Gıscard, seçmenlen bu açıdan myarmak» sosyalıstlığırun sınırlarının, Gıscard'm ıddıa ettığı gıbı genış daha doğrusu korkutmak ıçın büyuk çaba gosterdı değıl çok dar oluuğunu belırımeje çalışmaları asıı ortadakı şimUıid meclisin çoğunlnğn Cumhurbaskam ile tam bir uyurn seçmenlerın oyuna ıhtrjaçıarı olduğunu bılmelermden Bu içindejdi. Mittcrrand seçilirse Cumhurbaşkanj ile Meclls çoğun seçınen G.scard caıı blkmış olmasma, Fransa'dakı 1 muyon 700 lıığu karşı karşıya kalacak. Mltterrand meclisi feshedıp yeni sebınlık ışsız ordusunon >enı bır Gıscard jonetımınde daha da çimlere gidecek. Ama yeni seçimler de oradakı coçuniu^u çeartmasından korkuyor olmabirıa rafmen Fransiz sosyal ve ekone deçıştinnez, buçunkiıne benzer bir meelıs seçilır. O zaman ıi^ımk duzenındekı kapsamlı degışudıklerden de korkuvor DSrdüncu Cumhurivet'tekine benzer çekıştneler yeniden başlar şhndive kadar başanyla tşleyen Beşinci Cumhuriyefin sona geEsasen butun kampanya boyunca G scard ın tahrık etmeye Ur. çalıştıgı bu seçmeni tatmıne ulaşan Mltterrand asıl «Sosvalistlerın konıunısllerın esırı olduğu» «kurtluracası kalıineve koGıscard, Fransızlann De Gaulle'den onceki Dordüncu Cum münistlerden bakan alma\a mecbur olduçu» volundakı ıddıala hvtriyet'tekı partıierarası çekışmelenn birbınra ızleyen hukumet n cevaplamakıa guçluk çektı Çunkü bu konuda kendısmı desbuhranlannın anılannı unutniadıgıru duşunerek, Mıtterrand'ı o tekleyecek olan komunıstlen de gücendırrnemek gıbı bır zorun donemın koşullanyla özdeşleştırmeye çalışıyordu luluğu vardı Gıscard a bu konudakı ceiabı ıkı arüama da ge Ama Mltterrand buna karşı, kendısı seçilirse 28 hazıranda lebılecek bır eevaptı milletvekıh seçımlertne gıdeceginı acıkça belırıp Yalmz Fransız seçmeni bu seclmde beni seçerse o seçıtn Benım kabınemde benim proçramımj kabul eden insanlar Rörev aiacak Programımda ne söjlemişsem onu çerçekleşde de elbette benimle çalısacak bır çoçunluk seçecek olgunluktırecek aıiamlar tadjr. Giscard merak etmesin, dedı Hangı anlama çekersenız «KO>nJNtSTLERt\ ESİRI» Gıscard seçım karrpanyasının son gunlennde Mıtterrand'a 1 Komunıstlerin proçramı avn. Onlardan bımse\ı almam. hücumlarını busbütun yogunlaştırdı Bır kere o klasıkl Komunıstlerden kabinede oldnkları sure Içınde sadw* benım programıın çercevesinde ış gonnejı kabul edecekier olur Mittprrand'ın kazanması koimnıstlerin k37"nması demekUr. (,,unku komumstier onu UesteklejeceU, soura da ona bu des sa onlardan da alabıilrım Altan ÖYMEN LE MONDE'DAN PgİTİKA Mübin VEÖTESİ Orhon'un Mehmed Kemal OlÜHlÜ übın, durup dunırken, sessız sedasız ressarn olduğu gıbl, sessız sedasız da öldu. Ben, Mubın Orhon'u 1946 47'lerde, Sıyosol Bılgıler Fakultes.nı bıtırdıkten sonra tanımıştım. Coğumuz, Orhan Velı, ben, Fahır, Suphı bır yarı ışsızllk donemınl yaşıyorduk CHP DP kapışmasın'ın en hızlı donemınde yarı ışsızlık gelıp bizlere çarpmıştı. Gercı gazetelere verdığımiz yazılardan üçbeş kuruş kazanıyorduk ama, yetmıyordu Oyle kı, imece gıbı, ortak bır kazanc yaşamına gırmiştık. Kım üc kuruş kazomyorsa pay edıyorduk. Bu sıralarda Orhan Velı'nın yanında uzun boylu kumral yakışıklı, artıst gıbı bır genç belırdı Ne ve kım olduğunu bılmıyorduk. Adı oramızda «Orhon'ın arka daşı»na çıktı Kımse Mübın demıyordu, Orhan'ın arko doşı oşagı, Orhon'ın arkadaşı yukarı.. Mübın o gun lerde şıtr yazıyordu Şıırlerını Orhan'dan başkasına do gostermıyordu Elınde bır Ingılızce kıtap. ya Edgor Allen Poe yo da Oscar Wılde. ortalarda dolaşır dururdu. Amenka'ya gıtmek. orada doktora yapmak Isterdi. O yıllarda aklmdon gecen bunlardı Şehır bahcesının gırışınde, şoforlerın ve btletçite rın eyleştığı bır kahve vardı Bız oraya dadanmıştık Hem otobuslere yokın, hem tenha. hem ucuz.. Klm erken gelırse otekılerl beklerdı Sıgara, öğle yemeğı, akşam ıckısı ıkmalı bu kahvede yapıiırdı. Gördük ki en erken gelen Mübın olurdu Hava sıcaksa kahvenın onündekı bir Iskemleye oturur, uzun bacaklarından bırını de ötekı iskemleye atar, elındeki kıtabı okurdu 8ır nl soracak olursanız Mübın'den sorardınız. cOrhan mı? Geldı, gıttı...* cFahir mı? Bır saat sonra gelecek.. ı «Suphl, akşama uğrayacakmış, bir ışl varmış...» «Fithi Giray hıc uğramadı...» Tekmıl veren bir nobetcl onbaşısı gibl Mubln klmln nerede olacağını, ne zaman geleceğınl bılır, tekmilıni verırdi. Klm bılirdi k) bu genceclk dellkartlı, Amerlka yerlne Fransa ya gıdecek de ressam olacak? Ben 1948'lerde oskere gittım Mubın gıbı. bırcok eşi dostu da unuttum. Askerden dondukten sonra da Mübın'i hıç anımsamadım. Zaten bır çok şaır arkadaşlar sapır supur dokutuyorlardı. Orhon Velı oldu. Cahıt Sıtkı oldü daho adı sonı unlenmemış bırçok genc arkadaş öldü Mübın de unutulup gitmışlı., Derken adı Fransalardan geldi. Genç bır Turk ressamı Mübın, Franso'da ünlenmışti. «Kirn bu Mübin?» cTanımıyor musun canım, hanl şu blzim Mubln... Orhan Vell'nln arkadoşı...» Sanıyorum 55'lerdeydı, Fransa'ya gıtmiştım Hıfzı Topuz'la birlıkte Select karıvesıne uğradık Türkler genellıkle bu kahvede toplonırlarmış Selim'l. Nleiat ı. Melih'ı, Avnı Arbaş'ı burada bulduk Bır de baktım Mubın de orda. Sarmaş dolaş olmayı bekllyordum Nedense çok soğuk davrandı Neden. nıçın bılemedım Başka bir gün uğradıgımda yalnızdı Yanına gittım, bu kez oylesi sert, soguk değil. Neden öyle davrandığını sorasım geldı. «Türkiyeden gelenlerle konuşmayı canım Istemlyor.» dedı Olur a, bır şevlere kırılmış, bır şeylere küsmüştu Kaldığım sürece yıldızımız banşmadı Yıllar sonra askertığınl yapmak üzere anayurda döndu Istanbul da karşılaştığımızda eskı Mübın değıldı Bu kez candan, gonulden dostluk etmeye baştadık Eskı günlerı, Orhan'lı Suphı'li Fahır'lı günleri anmaya basladık Unuttuğumuz çok şeyı blriıkte çıkanyorduk, belleklerımlz bırbırıne yardım edıyordu Unlu bır ressam olmuş resımlen para edıyor, yabansılıktan kurtu'mus kendıne donmüştu Çok sevndım Butun sıkıntılarmı yurtta gıderdıkten sonra yenlden Par's e dondu Arada bır haberler alıvorduk sergl açıyor resımlerı tutuluyor çok iyı çalışıyor, yenı bır atölye acmış Derken ölum haben geldı Boyiesı genç ycşta ölecek gıbı değıldı Yolunu yordamını bulduğu, kendıne cekı duzen vereoek bir kıvoma geldığı dönemde çekıp gıtmek var m ı ' Orhan gıbı Cahıt gıbi değı'se de gene erken glttı, Gerıde kalan resımlerıdır M Ortadakl seçmenlere asıl vurgulamak ıstedigi bırıncisiyoı. Gıscard'a gore komunıstlık sosjalıstlık meselesı olmasa da Mıtterrand'm bankaian ve ban b\ıyv& kuruluşlan devletleştırmesı de başlıbasına bır tenlıkedır Cun.<u o taka.rde sermaje kaçacaktır, üretım yavaşlayacaktır «tstıkTar ıçınde dünvanın en çuçlü birkaç devletinden biri haüne çeUniş olan ve de\amlı ilerleyen FTansa» verLden bır esonoTiıU b'Jhran donemıne gırecektır. Mltterrand a gore sımdıye kadarkı pnhtika dp^a*n ederse asıl Fransa o zaman ekonomık buhran ıçme gırecektır Işsızlık alıp başmı gıdecektır Sosyal adaletsızlık huzursuzlu'tlara neden olacaktır Bunu kampanyanın son konuşmasında «eğer politika devam ederse » dıye başlavan cumlelerle uzun uzun tekrar ettı IKt OLATı Genel olarak karşUıklı kışısel ıddıalann lazla ver almadığı seçım kamparyasınm son ıkı gununae au aurum bıraz defıştı Fransa'da mıllı mşanlann venlmesıjıe ıgüı konsev.n başkanı olan De Gaıüle zamamnm esk bır şer°rah Boıssıeu durup dururken bır demeç verıtı Mıtterrand'm Ikmcı Dunva Sa\aşı sırasmdakı Fransız dırenme hareketı sırasmda Vıch\ rejımr.le de, Ingılszlerle de kanşık ıl.şkı'erı olduguna daır bır ıddıa ortaya attı Bunu kendısıre De Gaulle'un snvled^fmı ve De Gaulle'un ona dırenme hareietı sırasmda guvenmed'ğını bıldırdı ve Mitterrand kazanırsa hen bu çorevımden ıstıfa ederim, dedı Bu generalın Legıon d'Honneur Buyuk Şansolyesı ünvamy la seçılecek olan Cumhurbaşkanlarına nışar f a^ma dunımunda olması doiayıs'vla bu ıddıa ve demeç buyuk vankılar ve tabıı sosvalıstlerde 1 'vuk tepKiler varattı Dırenme hare'îetınde bulu nan bazı bas^a aeneralle' M'tterrand'r d'renme sıra^ındakı ça Uşmalannın herkesçe bıMndıgını ve De Gaulle faralmdan da ovu' dugırnü belırten karşı denıeçler verdIer Mı'terrand da bu gene raıe sert bır cevpo vererek kendısının De Gaulle'un bakanlığın da \aptı5mı hatırlattı Ikıncı olav d> Gıscard'a karşı sımd surgunde olan es<ı OrtAfriKa dıktatoru Bokassa'nın surs^ınden VVashmston Post'a ver dıgı demeçte Imparatorken Gıscard'a hedıve ettıSı elmaslar üze rmde avrıntılı bılçıler vermes'vdı Gıscard bu elmaslan ufak te fek tiorrral hedneler olarak sostermi'sken Bokassa bunlann çok değerlı elmaslar olduSımu sekız yıl ıçınde dnrt kez kendıs'ne \c Bavan Gıscard'a hedıve edildıS'm açıkladı Avnca, Gıscard'ın ye 6enne de kendi u'kes'nde f'ldışı ıcın ai s^ba>=ı verd'*', bunu d? Gısrırd'ır kendısmöen ı«:teriı*i bıifın'dı Bu demeç Fransız ga zetelerıne vansıdı O da vankılar varattı Bu ıkı olay b r vana bırakıhrsa ger.enıide olaysız geçen kam panjanın soırmcia şırrdıden be'lı olan bır şey var Elysee Sara vı'na Gıscard da, M'tterrand da kazanırsa b'rer tenıs raketi ve bırkaç kopek gırecek Ikı Cumhurbaşkanı adayı haftanın belirlı gunlermdp ">r"î ovnıı\or ıkısmın ae konekleri var. Mpgazm ba=.mı ışın bu N ^ I uzer rde duruyor. Giscard Bokassa 'nın elmasları unutulmadı Pransız Başkanlık seçtmlerinın ıkı adayından blrı olan Valery Gıscard d'Estaıng'ın şu &nda ikı sıfatı var Sayın Başkan ve Aday Yurttaş Saym Baskan'm yasamı, bbür aday Mıtterand'dan daha değışık, ama daha renklı değü clıyebılırdık, eğer son zamanlar da bu yaşama Bokassa'nın elmaslannın kuşkAilu pınltıları katılmasaydı. Valery Gıscard, bu adın d' Estaıng bolumu mahkeme karanyla alınmıştır. Bılmem hang' Kraün (XV. Louıs gaynmeşru olarak sulbunden gel mek de, asalet sayılabılıyor) 1926 yılmda o sıralaröa FTansız ışgalır.de olan Coblenz kentınde doğmuş, oğrenımını Parıs'te Louls Le Grand lısesınyapmıştır Gıscard'ın 16 yaşındayken, direnışe katıldıgı ve Pans'in kurtuluşunda bulundugu soylenır. Karşıtları 12'ye çeyrek kala gerçekleşen bu katılışın şışırme olduğunu, pek kuşku goturduğunu soylerler. Gunahı soyleyeıun boynuna Ama bellrtmek gerekır kı, Gıscard dTSstaing'ın sa vaş madalyası vardır, Gıscard 1. Pransız ordusuna gönullu yazılıp (Bu ordu artık savaştan çok, savaşm raey velerını toplamakla unlüdür). Almanya'ya yurümüş, savaştan sonra ıse Politeknik okulu nu bitırmış, Yuksek tdare Okulundan da dıploma alıp, yaşama Malıye MufetUşl olarak atümıştı. Edgar Faure kablnesinde musavırlik gorevine 1955'de jUkselen Giscard d'Estaıng 1956'da Puy de Dome mületsrekılj olarak parlamentoya girrmştlr. 1962'de Oe GaüÜe ıktıdannda Mabye Eakaru olan Valerj' Gıscard d Estaıng beşıncı Cumhurıyet'ın en genç bakanı olmak mutluluğuna er mıştır Gıscard"ın Bay «Evet Ama» lığı bu donemden kalmadır. De Gaulle"un Kendı kurulu"u dışır.dakı sıyasal kuruluşla ra kendısıni destekleytp des teklemeyeceğını sorması üzerı ne Bay d"Estaing once Ouı (E vet) dıye yanıt vermlş, sonra card d'Estaıng Eljsee yarısı m kazanarak, Fransız beşıncı CumhunyeU'nın uçuncu Cum hurbşkanı olmuştur Bu Cumhurbaşkanlıgı dönennnde Eokassa'dan armağan aldıg1 elmaslarla bır skandaU neder olan Gıscard'ın jandaş ları onun bu seçımi de kaza nıp yedı yıl daha Fransa'nın yazgısını elınde tutacağına ı nanıyorlar Gıscard'm bu yanştakı en buyu! kozu bır zamanlar De Gaulle'un Bakanlığını yapmış olması Her ne kadar Valery Gıscard d Estaıng ıktıdarı donemınae De Gaullecu çızgıaen ıyıce aynlmışsa da General m Bakanlığı sılavını us'aca kullanmaktadır polıtıkaoa Oysa bazı olaylar, De Gaulle'un kabınesınde gorev almış bulunan Gıscard'ı zamarj zaman oldukça ığneledığıru ve ondan pek de hoşlanmadığını gostenyor Yıne günahı anlatanlann boynuna, şu oyku oıdukça yaj gındır 1960larda De Gaulle iktidar da ve Gıscard'da onun Malıye Bakanı ıken bu Hukumet top lantısında yenı devlet tahvülerı çıkarmak ısterjı Fransızca da bunlara odünç anlamına ge len empnınt adı venlmekteoır Gıscard sorar Saym Başkan bu tahvülere ne ad verelım Da Gaulle'un mahkeme ka ranyla asalet onvanına kavuş mus d"Estaıng'e yanıtı ılgınçtır Gıscard d'Estaıng odunç adını koyun Zaten yanılmı yorsam bu ad da odunçrur de ğıl mı? Mitterrand sansını son kez deniyor Şımdiye dek Fransa'da Cumhurbaşkanlıgı seçimlerinde en çok oyu toplamış kışı kım dı ye sorulsa yanıtı belkı de 10 mavıs'a bır kez daha Va lery Gıscard d Estaıng ile çekışecek Françoıs Mltterrand olaraktır Evet, Beşinci Cumhurıyet'ın CumhurbaşkanhSı seçımlerının 1%5 den bu vana gedıklı ada yı olan, hatta 1^4'de tum solun ortak adayı bıle oldu Sos yalıst Partı lıderı Françoıs Mltterrand o gunden bu yana sureklı Cumlıurbaşkanlığı se çnnlerıne katıldı ve sureklı i\ nale kalan adav oldu Ama sımdıje kadar bir turlü san dıktan Elysee'ye gıden volda bınncıhgı kazanamadı Sosvahst Partımn lıden ve 10 mavıs Cumhurbaşianlıgı ıkıncı tur seçrmlennın ıta adayından bın olan Françoıs Mıtterand 26 kasım 1916'da Charente ılınin Jarnac üçesınde do§du Demıryolcu bır babanın sekız çocofundan birı olan Fran çoıs'nın yaşamı yazın ve polıtıka arasında geçtı FrançoıS Mıtrerrand, Sosyalojı ve Edebı>'at dıplomalarını aldıktan sonra Sıyasal Bllımler Okulunu bıtirdı rkıncı Dünya Savaşı başladıgı zaman Prançoıs %Iıtterrand'ı pıyade astegmen ola rak buluyoruz Gorev tum Fransız subaylannınkı gabı kısa stırecek, Fransa teslım olacak, genç Françoıs de öbur arkadaşlarıyla birlıkte Almanya'nın ortalarında bır esır kampına göndenlecektır. Françoıs Mıtterrand, utanç venci bozgunu onur veren bır direnişe çeviren Fransızlardan biridir 26 yaşındayken, 1942'de esır kampından kaçrruş ve kendısmı dırenışın gobeğınde bulmuştur "rançois Mltterrand 1944' de daha 28 yaşındavken Dırenış sırasında Lordra ve Cezayır'de karşüaştıgı De Gaul !e Surgun Hükümetırde sa vaş surscunlen bakanıdır Kurtuluştan sonra 1947'de Ramadıer Hukumetmde «Eskı Mnbarlpler» Bakanı oldu polıtıkası konusundakı anlaşmazlıgı yüzunden bırakmışü Dordüncu Cumhunyet'ın bu parlak polıtıkacısı ve devlet adamı, dırenışın De Gaulle'un emnnde çalışmış genç mılıta ru Françoıs Mltterrand, Be şıncı Cumhunjet] doguracak olan Cezayır darbesıne cesa retle karşı çıkanlardan bın ol muştur. Ve bu olaydan sonra Fran çoıs Mıtterrand'ı De Gaulle'un karşısında buluyoruz. Bu arada seçımlen kaybetmış olan Mltterrand 1961'de tekrar parlamentoya girecek 1965'de Gaston Deffere'm ay nlmasmdan sonra destekledığı bu adayın yenne De Gaul le'e karşı Cumhurbaşkanlığı seçımıne oemokrat ve Sosyalıst Sol'un önden ve solun tek adayı olarak katıldıgı 196S seçımlennı Mltterrand oy lann "îi 45'ını alarak yıtirecektır Daha sonra Fransız Sosyalıst Partısı'nm yenı orgutunün lıden olan Mltterrand 1974 seçunlennde yıne solun tek adayı olarak Valery Gıscard d'Estaing'ın karşısına çıkacak bu kez de. oylann % 49'una yaıun bır bolumıinü topladığı halde yıne Elysee yanşını yitırecektır Fransa'dakı polıtık çevreler bugün 65 yaşına gelmış olan bu unlu polıtıkacı, devlet adan ı ve bır zaman lann genç dırenısçısmın bu kez artık «ebedî aöa\» sıfatından Surtulabılmek ıçın vargücuyle savasıma gırdıSıni ve seçılme sansınm güçlu olduğunu soyluvcrlar «4ma dıvorlar bn kez de fcazanamazsa Mitterrand artık polıtikavi bırakacaktır.» MAHKEME KARARIYLA ASALET UNVANI VE DESTAİNG ADINI ALAN GİSCARD'IN YANDAŞLARI ZAFERDEN EîVHN GORÜNUYOR. ILK KEZ 1963 SEÇİMLERİNDE DE GAULLE KARŞISINDA YENILGIYE UGRAYAN MITTERRAND, «EBEDI ADAY» SIFATINDAN KURTULMAYA UĞRAŞIYOR. da oemen ardından Mais (Ama)yı yapıştırmıştı. De Gaulle'un son dönemlerınae Hulaımette gorev alama van Gıscard 1969'da Pompıdou f ık ıdannda E'sonomı ve Mahye BakanlıŞı gorevir.e yukselmis ve 1974 martına kadar bu gorevde kalmıştır. 1974 yıunda, biraz da Chaban Delmas'ın becenksızlıgıyle De Gaulleculerın de desteğıyle sagın tek adayı olan Gıs ğunda da otuzunu yenl doldurmuştur. Mltterrand tüm dordüncü Cumhunyet süresınce bır çok hukıimerte bakan olarak gorev yapmış, bır çok bakanhk onerısını de ılkelerine ters duştugu ıçın geri çevırmesıyle tanınmış parlak bır polıtikacıdır Guy Mollet Hükümetındeki Adalet Bakanlığı görevini de kendı Başbakanı ile Cezayır PARIS MEKTUBU 1931 Cumhuriyet HÜKÜMET GÜVENOYU ALDI ANKARA y (Telefonla) Parü grubundaki goruşmelenn uzun surmesı sebebıyle MıUet Meclısı ancak saat 4'de foplanabıl mıştır Celseyı reıs Kazırn Paşa açtı. îlk olarak geçen oturumda yenun edemeven bazı mebuslar kur suye gelerek yemın etti ELLJYILÖNCE Mehmet BASUTÇU Fransızlar bugün ıklnci kez sandık başına gıderek. on beş gun once ılk ıkı sırayı alan a daydan bınm, geniş yetkıter ıçeren Cumhurbaşkanlıgı gore vine getırecekler Valery Gıscard d"Estamg ve Françoıs Mıt terrand yıne, tıpkı 1974'de, bır oncekı seçımlerde olduğu gıbı karşı karşıya gelıyorlar. Aradan geçen yedi yılın politik yasamm venlerıni onemli ölçüde değtştırmesı ıkı eski polirıkacı arasındakı çekişmenın bu kez, sonuç ne olursa olsun sağda yahut solda yenı gelişmelere gebe olduğunu gostenyor. Fransa'da aylardan Deri sah nelenen seçım kampanyasmda baş oyunculann ışledıklerl temalardan bırtne değınmek istıyoruz Bırıncısı ülkemızi de ılgılendıren, göçmen ışçıler sorunu Bugün Fransa'da yaşayan yabancılann sayısı dort milyona ulaşmış durumda Toplam mi fusun yılzde onuna yaklaşan bu aynşık topluluğun sosyal ve ekonomık yaşam üzerindekı ettasmi azımsamak olanaksız. An cak oy kullanma hakkından yoksun olduklan içtn yabanca Göçmen ipcüsri zor günler beklîyor yardımıyla desteMemek yahut orurma ve çalışma izinlennm yenılenmemesi yoluyla bazı ya bancılan donuşe zorlamak. Bu konumd», «Buvuk» sıfa tıyla nıtelenen başkan adayla raım, yabancı tşçüerin gerçek sorunlanna seçım kampanyası sırasında olumlu bır yaklaşım getıreceklen sanılmıyordu ama en azmdan, Batı tıpi demokrasının en ıvı koTullsr altında ge ci bir doruk nokta sbz konusu olan • orta hallı bır Fransızın «Yabancı işçiler yurtlanna donerse işslzlik sorunumnz çözume nlaşır» bıçımınde basıt ve gerçek dısı bir çıkış yolunu be nimsemesı çok kolay Ne ya zık kl ırkçı, neonazı eğılımlı aşın sağcılann ortaya atügı ve bazı üımlı sağ goruslü bşUerin de benımsedıgi bu hazırlop çozüm yoluna ınananlann oranı azımsanacak kadar az deYedi seneden beri ülkesinın dumenmı elınde tutan Gıscard d'Estamg bu seçım konuşmasında bakın ne dıvor «Yabancılara, ışlerini yitirdiklerinde işsizlik aybği vererek venîden iş aramalannı sağlamak yenne, onları ulkelerine geri dönmeye itelevlci önlemler almalıyız.» Nerede kaldı herkesın ka nunlar önunde eşıt olduğu ılkesı' Dığer yandan. Fransız Komu Yabancıların seçmen olmadığı m hatırlavan Marchaıs, gcç men ıseılere vuklenerek orta hallı Fransızlar den'zıne olta atnerdı Genel bır değerlend'rmeye gıdersek onumuzdekı vıllarda Avruoa'da çalısan vabancı işçtlen zor gunlerın bek'edığıni goruyoruz Fransız hükümeti de, sandıktan hanşı başkan çıkarsa cıksm eıderek konıyucu onlemlere von^ecek Mıtterrand'ın Gıs^ard dan farkh ola rak kazamlmıs haklara ve ın sana sa\gılı daha vumu'^ak bır uvgulamava eıtmesı beklenebı lır. Ancak savılan elli bın dolaylannda olan Turk işçılen her turlu uya^ılamada en lazla zarar gorsn yabancılar arasm da olabılırler; çunku, Türkler den farklı o'arak Fransa ıl° ıralannda sıkı tanhı yahut pn lıfk ba^lar olan ve savıca o ppmlı tooluluklar oluşturan C° zayırlıler Portekızhler ve dı g°r'en hukumetler arası ':ı! ozeî anlasmaların korvıyucu ve ayncalıklı maddelerınden yarar lanabılecekler. 10 MAYIS 1931 ler Bundan sonra Başve'•ai îsmet Paşa kursüye gelerek programı okumaya başladı Sık sık alkışlarla kesılen konuşmasıru bıürdıkten sonra yapılan oylama sonucu hüKumet 294 oy'a güvenoyu aldı. lann hiç bir politik ağırhgı yok. Kendı yaşamlannı yakından etkıleyen kararlar, kanun tasarıları karşısında yabancıla rm tepkıleri ancak bir uçuncu Kurum, ornegın ışçi sendıkaları aracılığıyla yankı bulabılıyor Demokrası açısından saglıksız olan bu durumun, bir milyon altı yüz ellı bın işsizle hatın sayılır bir ekonomik bunalım içınde bulunan bir ülkede, Cum hurbaşkanı kım olursa olsun, BUGÜN FRANSA'DA YAŞAYAN YABANCILARIN SAYISI, TOPLAM NÜFUŞUN YUZDE 10'UNA, YANI 4 MİLYONA ULAŞÎVDŞ DURUMDA, BUNLARIN 50 BİNİ TURK.. yakında düzelebılecegırii düşün mek gerçekçl olmaz. ğil; üstelik bu kJsüerin çogu, ıkıncı turda başabaş bir mucadele bıçımınde geçecegi bngoBunalımın başgöstenneslyle rulen seçımleri az bır farkla gınşleri yasaklanan göçmen ış kazanacak ol.ın adayı behrleye çıler konusunda bugun gundem cek «Kararsızlar» grubu ıçınde de olan tasanlar Fransa'da bu bulunuyor Bu durumda gbç lunanlann en yakın zamanda msn ışçılere yuklenmek oy kay ulkelenne geri dönmelennm îşsizliğin doruk noktaya çık bı yaratmavacağı gıbı, son an sağlanması yolunda. tstenilen tığı bır zamanda kaldı ki her da ve buyuk bır olasılıkla bı sonuca ulaşmak ıçin üd yön zaman daha yukanlara tırma lmçsız bır dürtüyle oy verecek tem var Kendi dılegıyle kesin nan ve gelecekte daha da faz leri «Tavlamak» ıçin çefcici budonü yapmak ısteyenleri para la ürmanacaga benzeyen geçı yoL liştıgi varsayüan bir Uikede, bu konuyu oy avcılığına alet etmemelen beklenntlı Polıtık yelpazenuı degışık yonlennden gelen ve aşağıya aktaracağımız uç örnek bu beklevışm bıle bo şa çıktığını gosterdı. nist Partia"nin gtnşımiyle son aylarda oluşturulan bazı çirkın ve üzucü olaylar oy avcüığın da ıkı yuzlulugun sağ sol ayı nmı dınlemedığını unutanlara yeniden hatırla^ıvordu 1974'de destekledıgı F Mıtterrand'nın karşısmda hu kez FKP'nın a dayı olan G Marchaıs olası bır sol hükümet ıçınde agırlıgını duyurabılmek ıçın ılk turda ola bıldığince yüksek duzevde oy toplamak gereğmı duyuyordu. YENİ BÜTÇE Ankara 9 (Telefon)la Hükumet butçe esasla nnı tespıt etmiştır. 1931 bütçesi denk olarak 180 mılyon liradır Açık olan kadrolara fcımse tayın edılmeyerek kadrolarda yuzde 15 tasarruf yapıla cafctır. Bllumum hazuıe masraflartnda 20 mflyon lirahk tenzilat yapümışCır. Memunardan tekaüdi ye. kazanç vergisi alınma sı, Ankara memurlanna verllen mesken bedelinın kesümesl doğrultusunda bir düşünce vardır.