Katalog

8 Cumhuriyet 20 NİSAN 1981 Demokratik Eğitim Kurultayı geniş biçimde ele alındı 6 TÖBDER in amacı 3 noktada toplanıyor, o «1. l«çl sımfının bilimlnl herkesin öğrenmesini temin etmek için propaganda vapmak. sosyalizmin >eryüzünde tek tercih edilmesi sereken sistem olduğımu otretmen kesimine te de geniş tıalk kitlesine aktarabilmek ve bn suretle Türkive'de MarksistLeninist bir iktidarın devrimle ohısıııasını sağiamak. 2. Türkiye'de tek bir ulusun decil blrden cok ulusun var nlduğunu \e bu arada bir Kiirt ulusunun da me\cut olduğuna Ueri sürüp milli duytıılan zavıflatmak ve ülkeyi bölmck. 3. Tiirk milletınin lıamiM \r hıivuk kurtar.rısı Atatürk'fın söyle\lerindeki vecizelerini ( • r em n ke^iminde ve genis halk kitleleri na• "r ı e zannda küçük düsiirücü tarzda sözler sarfetmek sureti ile millî duygulan. millî hisieri rencide etmek ve Atatürk sevgisini yok edebilmeyi amaçlayacak bir propaganda içerisine girmek. Pı amaçlarla \e çerekli saydıkları ortamı »rr.ıtmav.ı döniik nlarak toplanar bu KurultaTda dağıtılan ceşitli bildiriler ve Kurultay Ba«lan'.'iııı? \erilen tekliflcr de kısaca incelendiadır.a yapılan konuşmalar, «TÖBDER Genel Yöcttim Kurulunun fildr ve davrjnifları ile fcrupli'rıp fikirleri arasında temelde berI anri bi görüş ayrılığı taulıınmadısını da belıtelıiletek açıklıktadır» bıçımınde defeTİenü'rıldı iddianamede. B;r!ı:< ve Efayarusma Grubu, Demokrası Içm Bırhk Grubu, Demokratik Merkeziyetçıler Grubu, Devnmcı Demokratik Bırlik Grubu, Yurtsever Devnmcı Ogretmen Grubu, De'.nmcı Birlik Grubu, Yurtsever Öğretmen Grubu, Devrimci Demokrat öğretmen Gmbu, AntiSdmurseri Demokratik Öğretmen Grubu Kawa Gnjbu. ve Devrımoı Öğretmen Grjfau'nun gönıslennın orneklenmesınden sonra şövle dem'.di' «TÖBDER camlası Içerisinde yer alan bütön crtıplann sorüslerinde. sadece birtakım nüanslar meveuttur. Hensinde temel hedef Devneçi, fîenel Yönetim Kurulunun fikriyatı doğrultusunda. Mark«istI>eninist ideolojisinin Tiırkive'de yerleşmesi. Türkiye'nln sosvalizmle \dirt edilen bir ülke olmasının saelanması ve tu arada Türkive'de bir Kürt ulusıınuu var lenen toplantı ve mltinglere iştirak etmek »oretiyle faaliyetlerini sürdürmek olanağı bnlmu»lardır» denildi Icldıar.amede TÖBDER yoneurr.me hakim o.an gıup konusunda su goruş.er belirtildi: «1961978 yıllan arasında TOBDER Yonetıra Kurulu Oİgürlük Grubunun ve Demokratik .Merkezivetçi Birlik Onıbunun birlikte olusturılnğu bir listeden meydana geldi. Seçimleri lcazunan b D ikı grup temsılcileri TOBDER'i bu vıllar içerisinde vönetti, 1978 vılında vapılan 4. OUçan Toplantıda ise Devrimci üğretmen, Demokratik Merkeziyetçiler, Devrimci Demokraük Hirlik ve Ozgürlük Orupları müşterek bır liste clusturarak seçimlere istiıak ettiler Bu vi.ııde bir de prolokol ımzaladıkları. \apüan seçımlc sonucu yönetimi kazanarak 197819*9 vıllarında Ankara Sıkıydnetim Komutanlıçı Uıalından süresiz olarak kapatılmasına kadar faaliyetlerine bu gruplann temsilcileri tarafından meydana çetirilen Ge.ıel Ybnetim Kurulunun devanı etmiş olüuğu anlaşıldı.» Sozkonusu protokolun Devrimci Ogretmen Dergısınde 30 ey'.ul 1978 tarihli ozel sayısında tam metm olarak ogretmen kesımme duyuruld^gu belırtılen .ddianamede. «Bu faaliyetler karşısında TÖBDER vöneticilerinin vasal bir gorunüş altında illegal faaliyetler içerisinde bulunduklan kuşkuva yer vermeyecek şekllde ortava çıkmıştır» denildi. «MaıkslstLenlnist ve bölücfl (förüşlerin tı^yata geçirîlme»! ve dönüştürulmesl aşaması» ' iddıanamede şu gorüşlere yer T««itJBDER Genel Merkeal muhteüf tarihıprde çesiUI eylemler yapümasım veya başka ı.nvi'ileıce yapılacak eylemlere katıltnması kararmı almışlardır. Bu görüşleri bamn aracüı»1Jİ3 teşkilatlaruıa duyurarak. yasal oünayan direnişler içinde TÖBDER'in yer almasını safl.ıınısUTdır. Bunlar arasında en önemll bnlnna ı vc >asal olmavan direnişler DtSKIn Türkiye gfnelinde uygıılattığı 20 mart 1978 Urlhli, iki saallik genel iş bırakma direnişi, TOB. • DEK Oencl Merkezinin 3 ekim 1979 tarihinde Rursa'da daha evvel yaptığı yasadışı bir toplantı sırasında ölen bir öçretmenin amsı bahare edilmek suretivle. TOBDER üyesl öğretmenleri bir günlük boykota davet edişt ve nllıayet 34 aralık 1979 tarihinde bir yıl evrel meydana «efen Kahranıanmara^ olavlannı ve fa«>İzmi tel'in gayesiyle uygıılamaya koydugu ciireniştlr.» İddianamede sözkor.usu eylemlenn hangi yayın organlarmda öğretmen kesimine ve kamuoyuna duyurulduğunun mcelenmesınden sonra. çeşıtli illerde eylemlere ilışkın olarak yaymlanan bıldırilerden omekler ele alındı. 9 Mustafa EKMEKCİ Sofra... «Mustafa Kemal'ln Gaz«tecUifi»nden sonra, O'nun «So(ra»sını yazmayı düsünüyordum. Onun sofrası, aydınlann, gazetecilerin. yazarlann, sanatcıların nabzını elında tuttuğu yer. Onun ıçm bir aian. Sofraâa, karşıda itara tahta var. Çok taşı, o kara tahtada sınav verdi. Kara tahtayı görüp, sınav verenler arasında. haten yasavanlar var. Onları bulup konusmah yüzuncü yılda. Kara tahta, şu anda Türk Tarih Kurumu'nda. Türkıye'deki ılgısızU*e k2rşılık, yabancılar ilgüendıifr Atatürk'un sefrasıvla. Amerika'da Columbıa Üniver^.tesınde, bir profesor. Mustafa Kemal'ın sofrasım ince.emesı için bir asıstanını görevîendirdi. Asıstan, Ankara'da bilgı toplayıp döndü.. Falih Rıfkı Atay'ın «Çankava»sıiîda, Atatürk'tin eofrasmdan anılar vardır. 3 kasım 1939 güniü «BeUeten»in 285'inci sayfasında. «Eskişehir Saylavı ve T.T.K. Üvesi» Prof. Yusuf Ziya örer, yazısırun bir yenr.de sofra üe ügili, söyle der: «... O'nun hareket ve heyecan dolu hayatımn tek zerld akşam sofrası idl. Aksaro sofrasrnda ho.«huıdıçı veya Iltifat etmek istediğl beş on arkadaşı etrafına toplamak. onlarla konusmak, Iıasbıhal etmek ve böylece tatlı bir gece jreçirmek, blricik eğlencesi idi. Onlarla geçmis şeylerden bahseder. vak'alar naklevler. sırasını getirerek hoş hikâveler sövler. maceralar anlatır. tatlı tatlı konuşurdu. Bu onun için bir zevk İdl. Bazan sofrada butunanlann liyakat derecesini ölçmek ister. Her birine bir mevzu verir, o ıtmTH üzertne söz sSyletir, nutuk irat cttirir, böylece onlan hissettirmeden imtihandan eecirir. deserlerini tavin ederdi. Bu sofra gecelerinden birinde bir hasbıhal esnasında Tecde gelerek: «Bemm gozü.nde hiç bir şev yoktur. ben yalnız h^ : a t aşıkıyım» demisti Yine «ece sofraJanndan birinde totaUter devlet şefIerinden birinin parlemanla (parlamento ıle) münasebetinden bahsedjliyordu. Bahsin sonnnda biraz düyündükten sonra: «Ben ne yaptım, onlar ne yaptılar?» dedi ve sustu. Başka bir mutalaa dermevan etaıedi .» Yine «Belleterude. 185'inci sayfada o zamanii Türk Tanh Kurumu Genel Sekreteri oîan Prof. Muaaffer Goker, Atatürk'ün sofralarma deginir. Ondan da bir boiümü dilini özleştırmeden olduğu gfbi. aktarmak istiyorum: «... Halkın sözden ziyade esere inandığma kanidi. Küçük bir mlsal: Dört sene evvel Atarürk. tstanbulda ciddl bir rahatsizlık geçirdl. pinomlden korknluyordu. Hastaüğı iyüiğe yüz çevirdiği jrünlerde ıızun bir zamandan beri sokağa çıkmadıçını (törenlertn duyduğu emUsçvi yatıştırmak, dedikoduya son vermek için sıhhl TanTetleıi hakkında matbnata bir tebllğ rerilmesl morafık olacağmı söyledller. Ceraplan şu oldn: Bu yolda Wr tebIi^ sizin arzn ttti£in\z maksadı t«min edemeı: hstte birçoklan bizim a£ır hasta oldugurnnnı zsnneder, ild jrün daha bekleyin. OtoraobUle bir cecintt v»pant, berkcs biz! |f6rfir; en tyi tebliğ bmhır. tkl fiç rün sonra da Park Otel'e k»dar kıas Mr « • • rirrtt ysptılar, matbuatta resiraler üe bandan bahseffldi. Avnca bir mnsmele ifasına hacet kalmadı. Bu bsTmdltd ofeuyan yey» dnyanlann içl mhat etti. Dedikodn bttö..j. Mustafa Kemal"3n sofrasınm bir içid sotrası fr nu sananlar yanıhrîar. tçki sofrasmda fcara, tahta nu olur? Sofra, bır söyleşi ve bilimsel çalışmaıann sürdügü yerdir. İçld do içılir, içümcz mi? Ama o, çahşm&sm* bunu dünyada kanştırmaz. 20 kasım 1916 günü Bitlis"» anüanna şunlan yazar. < .. Hacı Musa Beyin bfraderl Nnta Bcy kendi teyv m grtirdl. Hedive etmek istedi. kabul etmedin. Süvari Yüzbaşısı Sellm Sabit Bey SHrt'ten gddt Rofet Pa.?a kendisini tstanbvl'a ırötfirecek diye sürükiemi». Akşam vemekte F^ırka Kumandanı Fnat (BvJca) Bey de bnlundu. Sıhhatın muhaîazası için, bilhassa dima^m renıakı (parlaklışı) için alkol almamaU.^ CŞükrU Teaer, «Atatürk'ün Harıra Defteri» Sayfa: 7374) tnönü'nün ölüm jnldönürniinde geçen yıl amlannı anlatan. tnönü'nün doktonı Prof. Dr. Zafer Payfcoç, yazısının bır yerinde şöyle^er: « .. En güç bırakabildiçi şeyin «tpara oidnğnnn sık sık yinelerdi. Bir gun aramızda bu nedenle sert bir konııyma oldu. Bir aralık siearava yeniden başladığını ve ıründe 3 • 4 tane içtiçini öjrendim. Sisaranın zaran hakkmda tekrar uyardım. rica ettim. Belki de snçüstfi vakalanmanın etkisiyle kızar gibi eöründü. ifCanım sigaraya kanşmaya hakkın vok Iste birkac tane lçiyorum. Eana eziyet etmeyiniz» dedl. «Bir an şa<ırdıın. Kendisinden bövle bir karşıhk bekIpmiyordum. Cesaretimi topiavarak «Sıgara size çok za:arhdır paşam. fakat can sizm, nası! ısterseniz öyle vaoınız. Ama lütfen kendinize başka b:r doktor bulma.ı s;razw dedim. Herhalde bu karsılısı da o beklemivonlu. fsrar etmedi, «riçarasını siindürdii.» cPeki içmem, aslmda sert doktoru dinlemekten baştca ne vapabilirim» dedl \e Hatürkie ilfili şu hikâveyi anlattr Ölümunden bir yıl kadar önce Atatürk. nastalığı hakl;mda Pasa'va icini dökmüs. Çok üzüntnlÜTtnfis. HastaIıcmın içki nedenivle çelişen bir karaciçer rahatsızlıeı oldupunu öfrendiğini ve akibetini bildiçini sSylemis ve eklemîş: «Beni en çok üzen sey. busüne kadar doktoranmdan h:çbir:n:n gerçek durumumu anlatıp, Içkivî rnutlaka bırakmam gerektiğıni sövlememi? olrnas.dır. Yoksa hıc tereddüt etmeden bırakırdım ; > Paşa, bu hikâveyle. henı çönlümii almış oluyor, heın de riavranışımı anlayışia karşılıyordu. » (Milliyet, 26 ailık 1980) ANKARA, (Cumhurijet Bürosn) Asken Savcıhğın hazırladıgı iddianaınede, t şubat 1978'de TÖBDER'ın düzenlediğı «Demokratik Eğitlnı Kurultayında sadece bazı saukiar tarafmdan konu?malar yapıimakJa kalınmaınış. aynı zamanda bu kurultaym yedi çünlük toplantı süresi içerisinde çeşitlJ broşürier dajıul ıiKiU suretivle. komünizni propagandası. övgiisü, ırk mülabazası ile milli du>^uları zayıfla tıcı propagandalar yapıhnıştır» denlldı. TOBDER'ın 3. Olağaıı Genel Kurulu'nda demokratik eğitim kurultayının toplanmasj yolundakı kararı uyarınca çalışmalara başlan dığı belırtılen iddıanamede, «ÇeşitU konularda lıazırlanan bildirgelerin kurulta>~ın toplanma sından önre ve sonra dağıtımınm» yapıldıgı belırtıldı. iddıanamede. dağıulan broşur ve bıldırgeler şoyıe degerlendıniaı: «Kurultayda yapılan konuşmjlarUa olduğu Cibi, dağıtıian ^aMnlardan da komüni/m propagandası. milli duyguları za\iflatıcı ve ırk mulabazası ile Ana>asanuı tanıdığı kanıu haklarını >ok edicl propaganda yapılmasında yararlanmak istendi. Demokratik eğitun lcurultavında yapılan konuştnalar ve tartısmalar ile. komünizrn propagandasmın ve milli duyguları zayıflatıcı propajandanın yapılabilmesi i(in TOBDKR Genel Kurulunda alınan karar havata seçirilmbtir. Bu yolda 1976lin8 >ıllanııda Crpnel Vönctim Kurulunda vazife alan sanıklar. a.'dıkları kararlarla bu toplantının >apılmasını sağlayarak. TOBDER'in amacının dışında bir faali\et içerisinde huİDnmasuıı sağlanu>tar. Bu suretle de vasaüısı çalışmalarma bir venisini daha rklemişlerdir. Demokratik Kğitim KunılUyını bir konuşma il» «an TÖBDER Genel Başkanı, (öteden herı "urkiye'dc eçitim, ırkçı, şa\en ve asimilasyoncu bir karakterdedir. Ana dili rürkçe olmayanlardan. küçük hir azınlığm dışmda kimseve kendi ana dilinden ejjitiın oğretim »orme olanaği sağlanmamıstır) de<li. Bu fikirlerivle TOBDER Genel Başkanı, Anavasatnuın üçüncü maddesinde verini bulan (lürkiye OeUeti. ülkesi \e milletivle bülünmeii bir butündür. Resmi dil Türkçedir). ifadesine tanıaıncıı a>kjrı bir tarzde, Tiırkije'de haşka dillerden eğitim «apılmasi gerekliliğinı tartışarak, bölücii. milli duyguları zayıflatıcı bir fiki'iıı sa\unnıası içinde bulunıiupunu belirtmektedir. Avrıca Türkiye'yl sınıflı bir toplnm olarak görerek. eşitimln sımfsal karakteri üzerinde dıırmanın eerrkliliçini vurfulamak sııretivle • MarksistLeninist görüsün eğitim slstemimizde yerlesracti icln vaoılacak konuşnıa ve urtışmalara önciilük yapmaktadır.» Samkların. Kurultayda yaptıklan konuşmalenn tek tek özeüendiğı iddıanarnede. bu yon"sırje başvurulmasının nedeni «Samkların i«Jedikleri suçun mahiyetini \e vasfını tavin» sav.ylf açıkiandı. Kurultayda yapılan konuşmalann altı sayfa içerisinde ozetlenmesınden sonra, bu konuşmalann değerlendırmesı yapıldı. Konuşmalann lncelerunesi sonucunda «TOB • UFR'in unacının bellibaşlı üç noktada çerçe\elendiçi» belırtılen iddianamede, «Bu amaç doğrultusunda Rayret sarfedildiği, dicer kuruluşlarrn da kendi çalıçmalan ile birleştirilmesi suretivle psyeve varmanın daha çabuk hale jetiriuneslnin lsteDdifi anlaşılmaktadır» ftörüsü »avunuldu. iddianamede TÖBDER'ın demokratik Eğitim Kurnltay*mdan bekJediSl amaçlarm başlna şu. nofctalard» toplanabıleceğl kaydedüdi 1978'DE TOPLANAN DEMOKRATİK EĞİTİM KURULTAYFNDA «KOMÜNİZM PROPAGANDA SI VE IRK MÜLAHAZASI» YAPILDIĞI ÖNE SÜRÜLEN İDDİANAMEDE TÖBDER ^ÜNYESİNDEKİ GRUPLARIN GÖRÜŞLERİ TEMELDE FAEKSİZ» DENİLDİ. ğinde aynı yönde bır çalışmanuı ıçerisınde bulııııcli)<u kolavlıir.la mu>ahade edilmektedir.» Ic'dianamede, daha sonra bazı konuşma lardan kısa ömekler ıle Demokratik Eğitim Kurultayı sonuç bildirpesı ele alındı Sonuç bildirgesının ozetlenmesinden sonra. «Eğitiınin işri sınıfı hilimi doğrultusıuıda hedefe varnMsını isteverek eğitimde hihmsel sosvalizmi açıktjt savıınmak ve Türkive'de Türk halkından baska halkların da vasadı|ını idtlia etmek suretivle gerek bölucü ve eerekse milli duyguları zav^flatı^ı propaeanda içerisinde hulundujıııııı kesinlikle avdmlıea kavnşturmuştur» denıldj < ! lutunnn kabul edilmesiyle, bunlara > kendi ana dilırrimle eğitim görmek, kendi dillrr'ni idare hakkr verilmek ve bovlece avn hir millet oı.uak yaşamalannı sağlamak eibi biiljeci, avırıcı ve Türk ulusunun ülkesîi ve milletivle holünmez bütünlüğünii te resm) dilin Türkçe olduğu husıısundaki temel yasamızda bfiirtilen ilkeye avkırı fikirleriııl. eeniş öğıplmen kesimine \e bu arada umumi efkara al'setlirfbilınek vönnncle. çalışma içerisinde rmlıi'inıaktariırlar.» Dördüncü Genel Kurul Idd:anamenm daha sonrakı bölümlerinde 197S yılında yapılan TOBDER 4. Genel Kurulu üıcelendı. Genel Kurulda TÖBDER Genel Başkanımn konusmasmdan ve gruplar adma yapıian konuşmalardan örr.ekler sunulan iddianame de, «Genel Kunıl üyeleri yasadışı raaliyetlerı ve kftle dlrenislerini planfayıp dÜTenleverek uvgulamaya çalıstnakla kalmamışlardır. Bunların vanında vurdun muhlelif verlerinde tertip Grupların göriişleri farklı değil Kurultay öncesınde TÖBDER btinyesindekl gıııpların kendi göruslerıni kendi yayın organlan ya da dağıtılan kitapçıklarda açıklama\a çalıştıkları belirr.len iddıanamede. bu göruslpnn inceienmesinde varar olduÇu kaydedıld. Gruoların daîi'nklan çe^itlı vavinlar ve KöyKoop davası 6 mayısta ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sıkıyonetim Komutanlıgı Askeri Savcılı*ı tarafmdan haklannda dava açılan Köv Koop Genel Başkanı Nedim Tarhan ve 7 yoneticısının jTirgılanmalanna 6 Mayıs'ta 3 Numarah Askeri Mahkemede başlanacak. Koy Koop yöneticılerinin «sosyal bir «ınıfm diğer sosyal sımflar üzerinde tahakkümünü tesis etmek» suçundan 515 yıl arasında hapıs cezasına carptırılmalan isteniyor. «KÖT • Koop'ın Yasa Dısı Türkiye Komünist Partisi ile öiîkileri» nedenijle haklannda dava açılan Koy • Koop yöneticiler! çunlar: «Genel Baskan Nedim Tarhan, genel yönetim kurulu üyeleri Tuncer Ergüler. Erdoğan Kantürer, Selahattin Kök, Akın Birdal, Nnrettin Almasnln, (rutuksuz), SİSJUI Avsaroğlu, Te Rahmi öıkan.» YARIN: Sanıklara Yöneltilen İddialar.. AF ÖRGÜTÜ TEMSİLCİLERİ TEMASLARlNA BUGÜN BAŞLIYOR ANKAKA (Cnmhiırly«t Büroso) ye'dekl inaan haklan konulannda tnceİMneler yapmak üzere Ankara'ya gelen iki kışilik üluslararası Af örgütıi heyeti, hükiunet çevreleriyle temaslanna bugün başlrjor. Heyet bugün Dışişleri Bakanı Ilter Türkmen, Devlet Bakara İlhan Oztrak ve Genelkurmay Ikinci Başkam Orgeneraı Necdet Oztorun ıle göriişecek. Orgütün Türkıye sonımlusu Ingıliz Avukat Anna Burley ile uye Hollandalı emekli Amıral Eacker'dan oluşan Af Örgütü heyetinin baçkentte askeri yonetım ve hükümet yetldlilen dışında sıvıl çevrelerle ve bazı avukatlarla temaslarda da bulunması beklenıyor Af örgütü temsilcilerının Ar^kara'da r.e kadar kalacağı henüz belli değil. Anne Burley, «Curahuriyet»e bunun nedeninı açıklarken «kalış süremlz temaslanmınn durumuna baglı» dedı Anne Burley, aynca Turkıye'üe edındıkler] ızlenımlerle ilgilı olarak herhangı bir açıklama yapmayacaklarınıda belırt'ı ve «Uluslararası Af Orgütünün çalışma yöntemine göre biz yaptigımız incelemelerle ilırili olarak hiçbir açıklama yapmamak durumunda>i7. Izlenimlerimlzi bir rapor haline geririp örîütün yürütme kuruluııa sunacağız» dedi Uluslararası Aî örgütü heyetınm hazırlayacağı rapor Avrupa Konseyı Sr.'asi Komısyonunun ay sonunda yapacağı toplantıda da ele alır.acak. Orgütün bir temsılcisı sırası komisyon toplantısma katılarak raponı sunacak Avrupa Konseyi Türk'.ye konusunda bır karara varmadan önce Uluslararası Af Orgütünün de dinlen nıesını kararlaştırmış'ı Uç gündur Ankarada bıiiunar; Af Orgutü temsilcileri Türkıye'ye Baîbakanhğın ıznı ile gelmiş bulunuyorlar. Başbakanlık, okumayazma seferberliğine tüm özel kuruluşlarm katkısmı istedi J> ANKAR.4 (Gambariyet Bfiroau) Boşbakanlık; tarafmdan dun okuma ve yazma seferber Iıgi ile ilgıli olarak yapılan açıklamada seferberlıgin ülkenin gelecegi yönünüen hayatl ve son derece önerrüi bir sorun oîarak de|erlendiri!d>ği belirtildi ve rum özej kuruluşlann da bu seferberliğe katılmalannın beklendığı kaydedılriı. Milli Eğıtım Baianlıgı'rxin kooraına'orlugunde başarı ıle yurütulen okuma yazma seferberliğine 15 nısa^ gunüne xadar 826 b'.r. 5 * 23 kişinin katıldığı bıldırilen açıklamada, «ancak h yaşından yukan nüftısumuzun 13 milvoıuuuın okuma yazma hilmediği düsüntilürse bu konuda vapmamız gereken daha yok şevler olduğu ıır taya çıkacaktır» denildi. Başbakanhğın açıklamasmda, okuma \<ama seferberliğmden amaçlananm butun vatandaşlann daha iyi, daha güzel ve daha saglıklı bir yaşama ka^Tişturulması, ülkede daha aydın bir toplum meydana getirilmesı \e üre tımın daha ust dü2eye çıkanlması olduju vur gulandı. Bu amaca ulaşabılmek için bütunEakanlar ve kamu kunüuşiannra gorevlendırıkıığı de kaydedilen açıklamada eğitim gormiış her vatandaşın okumayazma öğremmı konusuna yardımcı olması gerektıği, avrıca Mâl) Eğıtım Bakanlığı Vakfına \atandaşlaı ca yapılacak yardımlann bu seferberlığın sürdürulmeMrıe destek olacağı belırtıldt Başbakanlığın açıklamasında şoyle denüd:. daha soııra birlerle «ârdnrülerek bötiin Bakanlıklann, S1lâhlı Kuvvetlerin resml ve özel kurulusların ve vatandaşlarınuzın yürekten gelen katkılanyla başanya ulaştırılmasi onun ınkılâp ve ilkeleri doğrultuaundjı Idealtnm gerçekleftirilraesi, fllkemizin gelecegi yönünden harati re son derece önemll bir sorun olarak değerlendirilmektedir.» 4 I «Olaıı çağı geçıniş fakat okuma • yazma üğrenmemiş bütun yatandaşlarunızı devletin hazırladığı bn imkândan faydalanmak üzere okumayazma kurslanna katılmaya davet eüivoruz. Anne olarak çocuklanna bakmak ve onlan yeiiştirmek göreri alacak ku çocukiarının ve kadınlann okumayazma öğrenmelerine ozelHfcle önem veriyonn. CumhuriyetUnizin kurueusu büyük Atatfirk'ün doğumunan 100. yılında yeniden başlattığımn okııraa • yazm» seferberliğinin kalıo ted PROF. GÖLCÜKLÜ, «90 GÜNLÜK GÖZALTI SÜRESİNİN KISALTILMASI OLUMLU BİR ADIM OLACAKTIR» DEDİ ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Sıyasal Bılgıler Fakultesi Ceza Hukuk Profesorîi ve AiTupa Konse>i Insan Haklan Mahkemesı üyesı Feyyaz Gdlcüklu «90 günlük çözaltı süresinin tcsaltılması olumlu bir adım olacaktır» dedi. Haftalık Yankı Derğısınm sorulannı yanıtlayan Gölcüklu, adlı yol riışmda gozaltında tut ma yetkisınin her turlu denetımden uzak olmasının birey özgürlüğu açısından tehlikeli ol dufunu öne sürerek, «oiaganüstü yetkilerin kul lanılmasında bir yumusama beklemek yerüıdc dlr» biçiminde konuştu. Golcüklü «90 günlük sürede yapılacak hîdirim A\xupa konseyini etkiler mi?) sorasunu şoyle yanıtladı: «Avrupa tnsan Haklan sozleşmesinin 5. maddesi kişi güvenliğini teminat altına almak İçin haldm kararıyla tutukluluiru <1abî )i">ı..i süre ile sınırlamıştır. 90 çünlük sürenin kisai hhnası muhakkak ki olumlu bir adım olacak tır» Kurso. katılan bir kadın okumayazmo kursunda... 1931 ELÜ YIL ÖNCE Cumhuriyet HİMAYESİ SANAYİİN Ankara 19 HuKumet sanayıın tamamıvle hımavesme karar verdıg^nden sanayi kanunu yamden duzenienecektır İktısot »/ekaletının sanayi kısmın da mutehossıslardon mev dana gelen bır fen heyet oluşturulacaktır Vekalet fabrıko acmak ısteyenl»rın arzu ettiklen tetkikatı ücretsız yaparak rapor ve fıkır verecek ve boylece mütesebbıslere onayak olacoktır. «ATATÜRK DÖNEMİNDE TÜRK BASINI» KONULU DİZİ KONFERANSLAR DÜZENLENDİ îstanbul Haber Servisi Atatürk'un 100. Dogum Yıldönümü nedeniyle îstanbul Umversı tesi, Iktisat Pakültesı Gazetecilü ve Halkia Ilış kıler Yüksek Okulu ile Gazeteciler Cemıyeti tarafından «Alatürk Dönemlnde Türk Basını» konulu dazi konferanslar düzanlendi. Nisan aymın soa haftasında başlıyacak olan ve sekiz bölümden oluşan «Atatürk Döneminde Türk Basını» konulu seri kooferanslar yıl sonuna kadar davam eöecektir. Seri konferanslar daha sonra îstanbul Universitesi yayınlan arasında bir kitapda toplanacaictır Seri konleranstn llkl 29 nisan 1981 çarşamba günü Gazeteciler Ceraiyeti toplantı salonun da GazetecOik Te Halkia İlişkiler Yüksek Oku lu MUdürü Prof. Dr. MeHn Kutal'm bir konuş IstanbuVda okuma yazma kursları 2935 'e yükseldi tstanbal Haber Servisi Mıllı Eğitim Bakanlığı'nca başlatılan okumayazma seferberlıği KURSLARA KATILAN 79 tıom hızı ıle surerken 79 yaşmYAŞINDAKI BIR YURTTAS daki bir vatandaş da Bostancı cDÜNYADAN OT GİBİ GITIıkokuiu'ndaki kurslara kaMEYECEĞİM. OLURKEN tıldı. Pazar satıcılığı yaparak BENİM ICİN OKUR YAyasamını kazanan Alı Gürbuz ZARDI DİYECEKLER..1 adındaki dede, bııgiine kadar basıt hesaplarla para işlerını çözumlediğıni ve okujoıp yazmanın gereğini anlayamadığını söylüyor. Ali dede, 1975 yılında Çok mutluyum. Bu dunya'dan okumayazma öğrenmeye karar ot gibi gitmeyeceğim. Ölürken. verdiğini ancak gece katılması benim için okuryazardı diye gereken kurslara can korkusu cekler!..» nedeniyle sokağa çıkamadıfı için gidemediğini anlatıyor ve Ali dedenin yanısıra Istanşöyle diyor. bul'da binlerce kışi, büyuk bır ıçtenhkle okumayazma kursla«Artık geceleri sokağa rahat nna katılıyor. Halk Eğıtım MüçıkabUiyoruz. Okumayazma se dürlüğti'nün denetimindekı oku ferberliği başlar başlanaz da mayazma kursları, tier geçen 6 yıldır gldemediğim kursa ra gün artarak tum İstanbul'a yanldım. Şimdi >kşam 650"dan yılrjor. 10 nisana kadar yapılan t TERKOS SUYU DÜZELECEKMİŞ! İNANALIM Mİ? Ankara 19 Terkos şlr ketı Nafıa Vekoletıyle te maso gecmış ve suyu x ı lebrltr hole getırmek uzere ıcop eden tedbırlerı alacağını bıldirmfştlr. Rıhtım şirketının c»vabıyla mukavelenamesı hukuk müşDvırlerince tetkik edilıyor. kurs açılmuj TS bunîara 66.931 kışi katümış. 222 sayılı Ilkbgrenim Yasası'na göre, Istanbul'da öğrenim çağını geçirmıç 552 704 kişi bulunuyor. Kısa zamanda 66 bin kişinin katıldığı kurslara onümüzdeki yıl İstanbul'da okumayazma bilmeyenler parmakîa gösterilecek kadar azalacaga benzıyor. Türkiye diızeymde de bugüne dek 800 bmden fazla vatandaş kurslara katılrnış ve yıl sonunda bu sayının 2 mılyona ulaşması bekleniyor. îstanbul Halk Eğitim Mudurliiğü'nün araştırmalanna gore, okumayazma kurslanna katılanlann yüzde 10"u 1420 yaş. yuzde 60'ı 2144 yaş grubu arasmda. Yüzde 30'u da 45 yaşından büyük. Halk Eğitim Müdürlüğü, özel ve resmi kurulusların kendi bünyelerinde açtıklan kurslan da denetliyor ve sehrberiigl cezaevlerine dek yay Mersin'de sokağa çıkma yasağı kondu, ev ve işyerleri arandı MERSIN (Comhuriyet) Mersin'de dün sabah saat 05 ıle 12 arasında sokağa çıKma yasagı konularak kenttekı ev ve işyerlerinde genel bir arama yapüdı. Sabahın erken saatlennde guvenlık kuvvetlerince başlatılan operasyonlarm sürdüğü saatlerde halk sokafa çıkma yasağına titızlikle uydu. Aramalarla ilgili herhangı bır açıklama ya