Katalog

1 Cumhuriyet OLAYLAR ve GORÜSLER 15 MART 1981 ı Itısa! eğitlm slstemlmlzln yen'den ve kökencı bır yöntemle sözden gecırildiğın n ha' berlerini aldığımız şu gunlerde ılk «Kültur Bakanımız» vo ulusumuzun «Başoâretrneni» Mustafa Kemal'in eğitim felsefesıyle ılgili bazı göruşterine değınmemn yararlı olacoğı Kanısındayız. Mustafa Kemal, ulusal eğitimlmizln toplum yaşamımızın gerekslnmelerine yanıt vermesini, cağımızın getırdıği ve gerektirdığı gerçeklers uymasını, ulusun her bıreyın n fcru eğıtım aracıIığıyla cağdaş bilım ve uygarlığın oıanaklanndan eşit olorak yararlandırılmasını; yani, bu eğ timın her şeyden önce çağdaş, gerçekçı ve eşıtHkci bır eğıtım olmasını ıstıyordu. (Bkz, Atatürk'un Soylev ve Demeçlerı c. II s. 44) O, boyte bır amacın gercekleştirilmesinde, «tüm ilim ve fen insanlannın, öğretmenlerin, ozanlarımızm. yazarlanmızın, bu uğurda çalışmoyı bir nalîius borcu bilerek yurdumuz icin gerekli kültür Ordusunu oluşturan» gerçek aydınların, temel flüc olduğuna butün kalbıyie ınanmaktaydı. İşte bu yüzden, «Türk ulusunu dar kafah bağnazlonn elinden ancak böyle bir kültür ordusunun kurtarabileeeğini» vurguluyordu. (Bkz. a.g.k s. 141, 148) Amo, hlç kuşku yok kj bu ülkunün somutlaştırılacağı yer de, «genc kafalara insanlığı saymayı, ulus ve ülkeyi sevmeyl, bağımsız yaşamayı öğretp bağımsızlık tehlikeye düştüğü zaman, onu kurtarmak İcin tutulması gereken en doğru yolu belietecek olan okuldu.» Uiusu ulus yapan, ilerleten ve gellştlren Cuçler yani, «düşünce güçleri ve sosyal gücler», hep okullarımızda egıtılecek olan geno kuşaklar arasından cıkacaktı. Demek ki eğıtım. Atatürk düşüncesinde kışise! ve toplumsal ozÇürluğü sağlayıp bıreyleri ve toplumları özgürleştırecek, bağımsız kılacak bir sürec: uluslann Yücelmeler'nin ya da yoksullaşmalarının en temelli etkenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Şimdl, bunalımlı günler geçiren toplumumiH u Güneşin Işığını Görmek Doç. Dr. Necla ARAT yatıyor. Işte bu yözden, likokutdan başlayaraE yüksek ögrettm kurumlarına kadar tum eğıtım kurumlarımızda yetişen kuşaklara uygarlık tarin,ni, demokrasi ilkelerinı ve özgur düşünceye saygıyi oğretmemiz gerekıyor. Yaşadığımız yüzyıl ne yazık ki bir anlamda bir ideoloj ler çağı. 20. yüzyılın moda olan toptancı ıdeoloıilen kendılerine ölcüsüzce güvenip gerek tüm olarak dünyanın gerekse tek tek uluslann mutluluğunun yolnız kendılerinin başa gecmesine ve başkalannın boyun eğmesıne bağlı olduğunu savunuyorlar. Ulkemız de bu tek yanlt, bağnaz ideoioı'ı modasını 12 Eylül oncesinde ceşltii türleriyle ve çok kanlı bir şekıide yaşadı. Ycşadığımız acı deneylerin yinelenmemesi icin atınacak yaşamsal önlemlerin oaşmda hic kuşku yok kı eskı yanılaı'ara bir kez doha düşmemenln yanında demokratik düşüncelı ve bilincll kuşaklar yetiştirmek gelıyor. Genc kuşaklara bir insanın yaşamını bir Ideolojiye kul köle etmenın insanı soyutlaştırmak demek olduğunu, tüm Ideolojılerın bir Insano ya da herhangi bir şeye boyun eğdırmeyl Istediklerinl, onu kısırlaştırıp sessiz, gıderek ölü kıldıklarını; karşılık'ı konuşma (dıyalog) ve hoşgorulü Inandırma olmayan yerde gercek insanın da yaşamında olmadığını oğretmemiz ge rekiyor. Onlara tek yararlı işin, insanı ve dun yayı dondurup kalıplaştıran değıl, ilerletıp yeniden yapan Iş olduğunu; kültürün ve gerektırdığl özgurlüklerin bulunmadığı toplumların ne denll zun eğitim dizgesine (sisteminel bu düşunceterın ışıyı altında baktığımızda acaba ne glbi verılerle karşıiaşıyoruz? Genc kuşaklarımızın «ışıK almaya ve çıne sındırmeye elverışli» kafalarını, Mustafa Kemal'in istedığ' gjbı, «yormadan, bulandırmadan, gerceğın izlerıyle besleyıp 8üsleyebıldık»mı? Uyguladığımız eğıtım ve oğretim programlan toplum yaşamımızın gereksinmelerine yanıt verlyor mu? Çağımızın getrdlğı ve gerektırdıği gerceklere uyuyor mu? Tüm cocukkH rımız ve genclerimiz bu eğitim sısteml aracılığıyla cağdoş bılım ve uygarlığın olanaklarından eşıt olarak yararlandırılıyorlar mı? Bılim ve fen adamlarımıza, öğretmenlerımıze, ozanlanmıza. yazarlanmıza Atatürk'ün deyımiyle «kültür ordumuzu» oluşturan aydın erlere, yüce ışlevlerlnl yerıne getırebıleceklen tüm olanaklar sağlanmış mıdır? Bız burada, Ister scyısal verllerle Isterse somut örneklerle olsun hemen herkesln yonıtlayabıleceği bu soruların yanıtlarını vermeyeceğiz. Zaten felsefecınin G°revl. sorular sormak. uyarıcı işlevıni yerine get'rmek, yüzüstü bırakılmış sorunlarla uğraşmanın, karşılaştığımız sorunlara kendı yanıtlarımızı vermenln ve acılan gedıklerı kapamak ıcın olabildığince cabuk tavır takınmanın Insansal sorumluluk olduğunu anımsatmaktan öte b r şey değıl. Gecırmekte olduğumuz bunalımlı döneml Atatürk llkelerinin ışığı altında atlatmanın anahtarları kültür ve özgür düşünce kovramlarmda 'dOzenli oluriarea olsunlar blrer yabanıl ormana benzediklerınl anlatmamız gereklyor. Demokrat dedığimiz kimseierm karşıt düşüncelerın de hoklı olabıleceğinı kabul eden, karşıtlannı özgürce konuşturup soyledıklerl üstunde düşünen kımseler olduklarını; partıler ve insanlor, kendilerinl başkalannın ağzını kapayacak kadar haklı gördükleri zaman, demokrasınin yltıp gjtti ğını vurgulamamız gerekıyor. Antigone'nln sözcüklerlyle dlle getirecek olursak «guneşln ışığını goren» ve icine sındıre bılen sonra da bu ışıkla çevresını aydınlatabıle cek kuşaklar yetiştirmemize katkısı olacak bir eğitim sıstemıne gereksınmemiz var. Atoturkçü doğrultudakı yeni eğitim sıstemi, boyun eğen değıl, koşullar gerektırdığl zaman yazgısı ımiş gıbi görunen şeye bile başkaldınp hakkını iste yebilen (nitekim Mustafa Kemal, bu yöntemle Türk ulusunun kötü yazgısını değlştirmiştt); ken dını beğenme i'erlemeyl engelleyeceği ıcm, al çak gonullu olup hep özeleştın yapan ezberlemeyip ozumseyen ve yaratan; hoşgörülü, Insan sevgisi, yurt sevgısi ve özgür düşünce Inancı Ile donatılmış genc kuşaklar yetiştirdiği ölçüde, Cumhuriyetimiz güc kazanacaktır. Bu surecln gerçekleşmesi ise, ylne kendlle ri de gercekten aydın eğıtımcılerimiz özverıli oğ retmenlerimiz aracılığıyla olacaktır. Kanımızca, Turk eğıtım sistemının Uygarlık Tarıhı ve Felse fe derslerıne her zamankinden cok gereksinme si vardır. Çünku felsefe karanlık oağlardao Ay dınlığo, köleliklerden ozgurluklere geçişin ve insanın kendı kendisıyle hesaplaşmasınm gercek serüvenınl genc kuşaklara anlatarak onların bilinclenme ve özgurleşme sürecınde önemli bir rol oynayacak yannkı cocuklarımızın dikkatll, uyanık; bağımsızlık ve özgurluklerine yürekten sohip cıkon, «güneşin ışığını gorebllen» oydınlar olmaları icin gereken kültür bırikımlni onlara verecektir. Paşa'nm Heykeli ? azetelerin verdlğl haberlere bakılırsa: «Eski Cumhurbaşkanlarından, Atatürk'ün sflab arkadaşı ismet inonü'nun 37 yıl önce yapılmış olan heykelının İstanbul'un uygun bir yerine konmosı İcin çalışmalar yurütülüyor.» 6 Bu durumdo bir soru girmez ml göndeme: Bu heykel 37 yıldan beri nıcin depolarda saklanmış? Neden kentin bir meydanına dikllmemiş? fklnd Dünya Savaşının en azılı gOnferinde, eskl l«tanbul Valısi ve Belediye Başkanı Lütfı Kırdar, Taksim Meydanına bakan İnönu Parkına İsmet Paşa'nır. bir heykellnl dlkmek istemişti. 37 yıidan berl depolarda saklanan heykel böylece yapılmıştı. Ne var ki o dönemlerde halkın ve aydınların büyuk tepkilerl yüzünden Poşa'nın heykeli kentin meydanlarına dıkilemedi. Neden? Olayın nedenleri epey karmaşık... Heykel tam TafcBlm Meydanına dıkllecekken İkinci Dünya Savaşının sonu görünmüş; cok partili rejime acılış slyasası başgöstermişti. Tek partl yönetimıne tepkiler bayırdan aşağıya yuvarlanan cığ gibi büyuyordu. işin zor anlcşılır yani, bu tepkilerin birbirine zıt egilimlen harmaniamasıydı. Atatürk'e bağlılıkla Atatürk'e düşmanlık duygulan, ismet Paşa'ya kızgınlık dalgalarıyla bir yumak oluşturuyordu. ismet Paşa'ya ceşıtli nedenlerle öfke'enenler coktu. Taksim'deki Atatürk Anıtı'nın tam karşısına ve daha yüksekce bır yere İnönü'nün at sırtındaki heykellnin dlkllmesınl Atatürk'e saygısızlık sayanlar haklıydılar. Bu tepkiler, heykeli gavurluk bllen akımlarla Ister • istemez bir yerde buluşuyor, gücleniyordu. Halk yığınlan ikinci Dünya Savaşı süresince cok C«kmlştl. Ama cekilen ocılann gercek nedenlerıni sağlıkla saptayamıyordu coğu klşi... Türkiye ikinci Dünya Savaşını 1930'larda kurulabllmış devlet fabrıkalarıyla aşabilmıştl. Bır ateş cemberıyle kuşatılmıştık Şeker. yağ. clmento, gaz, bez, demlr ve her şey cok kıttı. Ekmek karneye bağlıydı. Ustelık karneyle verılen ekmek de yenılir yutulur cınsten değlldı. Taşlı topraklı ekmekle yetinen ve ayağına carık bulmokta zorluk ceken yığınlar bir suclu arıyorlardı. Kimdl suclu? Cok partlll rejlme acıtışta clceğln! burnuna takmtş demogog politlkacı nutkunu atacaktı: ölülerlmfzl gömmek İcin kefen madığımız günleri unutmayın.. bezi bile bulo OKTAY AKBAL HflVIR Okur Düşünceleri BİLİM DÜNYASI Vehbi BELGİL Işıkla Ameliyat { f • aser Işığı Nedlr?» adlı yaI zımızda (Cumhuriyet. 15 ma • y ı s 1977), bu güclu ışığın özellıkleri ile kullanış yerlerini açıklamıştık. Aşağıdakl yazımızın iyi anlaşılabılmesl icm o yazımızdaki bılgılerı özetlememız gerekmektedır. Laser «Radyasyonu, yani ışın üretıminl hızlandırma Yoluylo Işık Guclendırme» sözcüklerinın İngilizce asıllannın ilk harflerının yan yana getirilmesiyle oluş turulmuş bir sözcüktür (Llght Amplifıcatıon by Stimulated EmLssıon of Radiation.) Laser ışıgının bırinci özelliğl güneş veya ampul ışığı a>b\ her yana doğılmaksızın sıcim gıbi uzayıp giden ve tek bir renk ten meydana gelen bir ışık olmasıdır. ikinci özelliğı celiği. hatto en sert cisım olan elması bile bir saniyeden az bir zaman da delebılmesısır. Ücüncü özelliğı, kilometrelerce uzaklara g;t tıği zaman bile «Sıclm gibitlığıni korumasıdır. Bu üc özellık, laserin pek cok yerde kullanılmasına olanak sağlamıştır. Bu güclülüğü, ışığa, ilk bulunduğu 1960 yılında tölum Işığı» odının takılmasına yol acmıştı. Oysa bu ışık bugün oldürmede değil, tam ter sıne, can kurtarmada yararlı olmaktadır. Cünkü laserin başlıca kullanış alonlarından birı ameliyatlardır. örneğln Ilk ret.na ameliyatlon yakut laserj ile yapılmış tır. Retina, gozün ic arkasında mlnik bir noktadır, uzerl kılcal damarlaria örülüdur. Gözumükornea'don gıren ışık bu retınanın üzerine duşerek oradaki si nirler aracılığı ıle görmemlzı aağ lar. Retına'nm kayması veya üzarindekı kılcal domarlann birinln catlaması halınde göz gor mez olur. Hastanın görmesınl sağlamak üzere yapılan normal ameliyat hem cok pahalı, hem cok zordur. Laser ışığı ıle ise bu ameliyat bır koç dakikada, bir iskemle üzerinde yapılabilmektedır. Yakut laseri kıldan bir mızrak gıW kornea'dan gırerek catlak damarrdoğlamakta ve yapıştırmaktadır. Kaymış retina da aynı yolla eskj yerine getinlmektedır. Yukardakl sorunun Işte şımdi sorulması gerekir: cRetina uzerindeki damarı dafllayan laser ışığı nasıl oluyor da korneaya bır zarar vermlyor?» Sorunun yanıtını, bu ışığın bulunma sında hizmetı gecmiş Arthur Schawlow, 1963 yılında yaptığı b,r gösterl ile vermlştir. Bllgin, saydom bir balonun icine movl renkll kücük bir balon koymuş, Ikislnl de şjşirmiş, sonra bunlara inceclk bir yakut laser ışığı yoneltmlştlr. Işık, dıştakl 8aydam balona bir şey yap momıs. fakat icteki mavl balonu patlatmıştır. Nedeni, mavl rengln. laser ışığını yutmasıdır. Retino ameliyatında da oynen böyle olmaktadır. Vucut hücrelerlnln % 7590 kıs mı sudan oluştuğu ıcm bunlara yoneltılen CO2 Laser'ı hucre suyunu buharlaştırmakta, bu har hasta hucreyı patlatmakto. hucre parcaları da ya buharlaşmakta ya do yanmaktadır. Böylece de hasta kısım lyHeşmektedır. Işık yolnız yoneltıldığj hücrede bun ları yaptığından yanlardakı sağlam hücrelere bır şey olmamaktadır. • Papllloma denen gırtlak urları do karbondioksit laserı ile buharlaştırılıp yok edıl mektedır. Eskıden urlar, bln bır guclükle koparılır, fakat bir süre sonra yenıden bıterlerdl. • Cervıx ve vaglna kanserlerj de, ozellıkle ılk anlarda. CO2 Laser'i ile kurutulmaktadır. Bunun icin hastanın saatler süren amelıyatlardan gecmesine gerek kalmamaktadır. Hastalık, doktorun muayenehanesınde, en cok 10 dakikada iyıleştınlmektedır. Esk.den, bu organlardakı ur tDerın soğuklu omeNyat» veya selektrikle dağlama (eryosurgery ve electrocautery) yollarıyla yok edilmeye calışılırdı. Derin soğuklu yontemde, hastalık, % 25 oramrtda nüks ederdı. Dağlama yöntemı ise herp cok acılı olur, hem derın izler bırakırdı. Bu tür ameliyat düne kadar on bmlerce kısi üzerinde başan Ile yapılrmştır. Okur mektupları oyle blrlktl kl... Bu sütunda klmln) olduğu gibi yayınloyabılmek, kiminden parcalar aktarabilmek. kimlni de yonıt:oyabilmek icin uğraşıyorum. Ne var ki olaylar yoğun, sorunlar. konular pek cok Bugün <Je k mi mektuplara, sorulan sorulara yer vermek Istiyorum. Önce Akşehir Müze Müdurlüğünden aldıgım Ali Meric Imzalı bir mektuba yer verelım. Merlc şöyie yazmış; «Cumhuriyet gazetesinin 5 Haziran 1080 tarihtl sayısında yayınlanan 'Arapca öğretiminl Başlotanlara' başiıklı yazınızdakl altntıların kıtaplık olanağım'Zin kısıtlı olması nedenlyle hangi kitaptan yapıldığını bir türlu öğrenemedim. Yazınızdaki Akşehir'le Ilgili alıntıların ve buna benzer olaylann hangi kıtaplarda olduğunu bildirirsenız cok memnun olacağım.» Yanıt: 'Arapca Öğretlminı Başlatanlara' başiıklı yazımda söz konusu alıntı. Türkiye iş Bankası yayınların<la cıkan ve ikinci basımı 1976'da yapılan Kema' Arıburnu'nun «Atatürk'ten Anılan» adlı kltabındon yapılmıştır. Bu yapıtın 246250. sayfalarında yer alan bu anı yazısı Asım Us imzasını taşır. Asım Us bu olayı Malatya mılletveklll Dr. Hılmi'den dinledlğinl yazmak'adtr. Bu arcdo şunu kesinlikle söyliyeyım ki benim Atotürk'ten yaDtığım alıntıların tümu belgeseld r, hıc bıri uydurulmuş değıldır, yıllar once yayınlanmış kıtaplardan, yazılardon alınmıştır. Istonbul'dan !. Orak yazıyor: «Bildiğlnlz gibl Kurtuluş Savaşından sonra Atatürk tarıhte ilk kez adı «Türk» olan devleti kurdu ve bu sınırlar iclnde yaşayan halka da «Türk ulusu» dendi. Atatürk'ün en büyuk tutkusu ve gercekleştırdiğl devnmın ana amacı, halktna ulus olma bilincıni vererek uluslaşmayı sağlamak ve bu ulusu cağdaş uygarlık düzeyine cıkarmaktı. Ulusal bılıncin güclenmesi İcin Türk Tarihi'ni yazdırdı. Uluslaşma surecinf hızlandırmak, aydın halk lletişıminl kolavlaştırmak ve cabuk öğrenımi sağlamak icin dıl devrımınl gercekleştırdi. Türk uyanışını sağlayarak cağdaş uygarlık düzeyine erişmek icin duşsel baskılardan kurtulmak. hurafelere değıl aklın ve müspet bılımm yol gösterıcülğlne inanmak, 'fikrl hür, vicdanı hür" insanı yaratmak gereklyordu. Getirdıği laıklik ılkesi ıle de bu yolu actı. Bu nedenlerle Dll devrimi ve Laıklik, uluslaşma ve cağdaşlaşma İcin Atatürk devrimın bel kenvğl, Turkce dın eğitlml, uygulaması da bunun simgesi idi. Atatürk karşıtlan 14 Mayıs 1950'den sonra Turkce ezanı kaldırarak bu slmgeyi yıktılar. Bununla gerıcıiere, tutuculara beklediklerl cesaret' verdıler. Sıra ile bütün Atatürk ilkeleri kemirildi, yozlaştırıldı. Hem de Atatürk diye dıye. Kuran kursları ile Öğretım Birlıği kaldırıldı. Karanlık ortacağ izbelerindo pırıl pırıl Anadolu cocuklarından binlerce Cumhuriyet düşmanı. şerat milıtanı yetıştiriidl. Sonunda, 1980 yılında, Arapca yazınm okulkara ders olarak konulması önerisine kadar gelindl. Otuz yıldır sistemli olarak ışlenen Atatürk düşmanlığının sonucu ortada, ekonomik perişanlık, uluslaşma şöyle dursun, kaderde ve tasada bir olması ıstenen halkımızın birbırinln kanına susamış, boğazlaşan insanlar halıne gelmesı... Sanki, onceden tasarlanan bır plân, cdım adım yerine getırildi. Herkes, sağcı, solcu, ortacı, herkes Ataturkeu kesıldiğıne gore, şımdı Atatürk'ün devrlmini yozlaştıran eylemlerden geriye dönüs zamanı gelmıştır. Ataturkculuk sozle değıl, eylemle belli olur.. Bu iş guçtur denemez. Atatürk ulusuna inandığı ıcm tek başına bu devrimleri başarmıştır. Bız onun izınde gıtmeyı bile güc bu'ursak vay halimize. 19 Mayıs'larda Samsun'dan Ankara'ya yurt toprağı ve bayrak getırılır. Bu Atatürk gosterişcıllğidlr. Gercek Ataturkculuk 19 Mayıs 1981'de her türlü gericllık eylem tennln, Devnm yasalanna ters düşmüş butün gırişımle rın durdurulması, Oğretim Birlığınln kurulması Turkcenın her alanda etkınleştırılmesı. gericilik yuvalarının kapatıl ması gıbı eylemlerın gercekleştırıldığı bır tarıh olmalıdır. Dosta duşmana ilan ettlğımız Atatürk yılında onun ruhunu şad edecek bu olacoktır. Gerısi, torenler, soylev ler, sergiler, lofı güzaftır.» Bu Atatürk Yılı'nda, 12 Eylül Atatürkcü eyleminin Iktidar olduğu 1981 yılında. Atatürk'ün devrimcl eylemlerl nın yozlaştırılma, değiştırilme, uzaklaştırılma tehlikesi de btrdenbıre ortaya cıkıvermiştir. Bunu yapanlar sinsi bir calışma icindedlrler. Okurlarımız arasında bu konuyu güncel hale getırmek ıçın mektuplar yazanlar pek coktur.. iclerınden birlnln düşüncelerlnl yukarda okudunuz.. Yazdıklarma. hak vermemek elde mi?... NOT: Yıllık iznimin bir bölümünü kullanacoğım İcin yazılorımo yarındon Itibaren ara vereceğiml okuıianma toygıyla duyururum.. • • • rlnde denemek Istemlş, bunun ıcm de Mıi ı Sağlık Enstıtjlerl kuruluşundan burs almıştır. De nernelerin başarılı olmaları 0zerıne hastaneler, argonlaserie amelıyatı kabul etmişlerdir. Argon Laser özellikle mide bağırsok konamalannda (gastroıntestina! bleedings) yararlı oimaktadır. • Amerika'da bu konudakl Ilk uygulama tHemorrhagic telangiectasla» denen bir kalıtım hastalığındQ yapılmıştır. Bunda, kücük kan damarlan kendl lıklerınden catlayarak kan sızdırırlar. Hastalık deride olursa damarlorı tıkamanın ceşitll yol ları vardır. Fakat mlde bağırsak sisteminde cok ke z yaşam tehlikeye gırer. İşte bu Ilk uygulamada bir İc aydınlatma aracı «ağız yemek borusu» yo lu ile mıdeye indirilmiş ve kanayan mlde damarı yeşll renkII Argon Laser*j Ile tamlr edılmiştir. • 16 yaşmdaki bir kızın rah mindekı ur, hic bir kötü hücre bırakmayacak biclmde, bir loser ışığı Ile kazınmıştır. • Daha öncekı bır ameliyatın koborık yara fzl ile Fallop Borusu tıkanan ve bu yüzden cocuk dünyaya getiremeyen bir kadının sakatlığı da yıne laser ışığı Ile ortadan kaldırılmıştır. • Doğuştan ve sonradan olan deri lekeleri ıle yara izlerl eskiden «X ışınları», tAmeliyat» veya «Derın soğutmalı ameliyat» ile ortadan kaldınlma ya calışırdı. Bugun bu ış de laser ışığı Ile vapılmaktadır. Cünkü «X ışınları» cok kez deri veya kemik kanserine yolacmaktadır. Ameliyat ve soğutmalı aiieliyatta ise ameliyat ye rinde kötü bır iz kalmaktadır. Laser neşteri, kullanış alanını durmacian gen'şletmektedir. (NOT: Laser omelıyatlarında ışık, orgona, domatesın incecık kabuğu kalınlığında olmak üze re girmektedir.) Ve İsmet Paşa'nın at sırtındaki heykeli belediye depolarında tozlanacaktı. İktidar o günlerden sonra nıce ellere gecti; İsmet Paşa'nın heykelini Istanbul'a dıkrrıek kimsenln aklına gelmıyor, gelse de erteleniyordu. Aradan kırk yıla yakın bir zaman gsctl: sanınm duygular durulmuştur. Ama benl düşündüren bir soru var: Kırk yıl öncekl dünyanın koşullarına göre yapılmış bır İsmet Paşo heykeli, bugünün ortamında nasıl yorumlanacak? SanatCi, İnönü'nün heykelini bugün yapsaydı, Paşa'yı at sırtında mı düşunürdü? At, coktan torlhe kanştı. İsmet Paşa İse yaşamrnı yakın zamana dek etkın bıcimde sürdürdü. Heykel bir kez yapıldı mı, değişmez; ama Insan yaşadıkca değlşir. İsmet Paşa, heykelın yapıldığı yıllorda «Miltt Şefotl; sonradan cok partili rejımin havarısi oldu; cttan inip otomobile bindl. Borbaros'u geminln burnunda, Fatlh'l at sırtında. Ulubatlı Hasan'ı kale burcunda, Nasrettin Hoca'yı eşek üstünde heykelleştırmek doğaldır; ama İsmet Paşa'ya yaraşan nedir? İnönü, uzun yaşamının sonuna dek kişillğinin heykellnl kendi elleriyle yoğurup bıcimlendir» miştir. 1960'larda nıce savaş heveslısı kendısıne bağırmıştı: « C'zrnenl giy Paşa...» İnönü'nün yanıtı: c Benlm çizmem yok. aklım var.* Işıktan neşter Laser'in deiıcilık ve kesicllik özelliğı onun ameliyatlarda kullanılması duşüncesinı dahg ılk zamanlarda akla getırmiştır. Ancak. burda şu soru aka gelmektedır: tElmas'ı bile delen bir ışık vücuda ne yapmaz?» Soru yerindedir. Laser'in ameliyatta zarar değıl yarar sağlama sı, gücünün, yopılacak ışa gore azaltılmış olmasındadır. l!k laser ışıklan, klbrit kutusu biçım ve büyüklüğünde yckut par calarına verılen elektrık akımı İle elde edilmekte idi. Sonradcn, «Argoru ve tKarbon dl ok sld» gıbi gazlara verılen elektnk akımı ile da laser üretilebildiğl anlaşılmıştır. Bu yollarla üretllen laser ışıklannın her bıri bir başka tur ameliyatta kullanı!moktadır. Bu yüzden de vücuda zarar vermemektedır. Argon Laser'i ArgonLaserM özellikle İC kanamaların iyıleştırilmesınde boşarılı olmaktadır. Buyontemiilk once uygulayan Batı Almanyalı mıdeboğırsak uzmanlan (gostro enterologisfler) o muştur. Du rumu New York Beth Israel Has tanesi endoskopı (mıde, bağırsak, mesane, yemek borusu, makat... gibı boşluklu organları .lcerl sarkıtılan ışıklı bir arac la inceleme) uzmanı Dr. Albert A. VVaıtman görerek, laser ışığını laboratuvar hayvanları üze Başka örnekler • Karbondiokalt gazı Ile Qretllen laser ışığı cerrahlor tarafmdon daha cok tutulmaktadır. Cünkü bu tur ışık hemen bötün orgonların omeliyatında lyı sonuc vermektedır. CO2 su da eriyen bir gazdır. Bundan uretılen laser ışığı da su tarafından emilmektedır. Emilen bu ışık suyu buharloştırmaktadır. BULMACA SOLDAN SAĞâ: i DOIger. ni2Tatıgos giM tm&fın kullandıklan Kletlerın tskımı. 2 KfcvtîU çlzgll»rl bol, gösteılşll bir bezeme üslubu 3 Çok bsgıran, innana alı?abllen. duydugu «eslerl papagan gıbi Ukrarlayan bir ku«. 4 Ten] Judo sporunda aiymh kufaktan sonraü aşam»lar Sıvacı aletl. 5 Kanaıshk hastalıgı Uygulama d«geri olmayan düşünce. 6 Tum lnsanlan dostluk ve kardeşlıge çağıran bir Türk düşüntirü. 7 Eskl dilde el altı, bujruk altı. S uazlkte duraldaır.a işareU Islra B^kı düde sıvı. 9 KnUanılmaya reya harcanm»ya elverl;î| olup Ufinabüea VB pars eden feyler. Ö2dek. YVKAB1DAS AŞAĞIYA: 1 Do£u müzljınde her «onunda töjsüı çahr.aa 2 Mailneierde, aevimin hmım düzgün tutmaya yarayan büyük çaph çark Baa ton. 3 Yuksei okul. 4 G«ml yspılan veja onanlan üstO kapalı kavuz Toprakalü kuunlan hekunlıkte kulianılan, baklfcgülerden bir agaççık. 5 Savaşçı bb kavta Çstaık davtanma zoru S Kural ola TSSC kulianılan prensip Li! 123456789 TEŞEKKÜR Ameliyatımı ve sonrakl kontrollarımı tltlzlikle yapan, Çapa Tıp Fakültesi Uroloiı Kürsüsü sayın hekımleri, Bşk. Doc. Dr. OUYURU S.S Kadıkoy Esnaf Kefolet Kooperatıftnın yıllık olagan kongresi 5 Nisan 1931 pazar gu nü Acıbadem, Dörtyol Bambl Düğün salonunda 11.00 14.00 saatlerlnde yapılacaktır. GÜNDEM: 1 Yoklama v« açılış, 2 Divan seclml, 3 Saygı duruşu, 4 1980 yılı Yönetlm Kurula faaliyet, bilanço kâr, zarar raporlan ile, denetcller raporlarının okunma81, Yonetlm Kurulu İle D* netcller Kurulu'nun ibrası, 5 1981 yılı tahmini butcesınln müzakeresı ve kabur lu. 6 Cıkan ortakiar hakkındo karar. 7 Muhtemel zarar karşılığı İcin ortaklardan kesilen paralann, tahsiii mumkün olmayan alacaklann kapatılması İcin karar, S Dllek ve temennller, 9^ Kapanıs. • Hüvıyet cüzdanımı kaybet* tim. Hukümsuzdür. TOHn ATADENİZ Sedat Tellaloğlu Doc. Dr. FEVZİ MACİT. l!e Opr. Dr. NECDET ARAS, Opr. Dr. CAVİT ÖZSOY, Opr. Dr. HALUK ANDER, Dr. MURAT TUNC, Dr. İSMET NANE, Dr. SERMET İŞCAN, Dr. MUSTAFA AKINCI, Dr. GÜLÇİN UCULAC, Dr. YUCEL MORALLIOĞLU ıle tum Ürolojj Kürsüsü personeline mınnet ve şükranlarımı sunorım. 8lmg» ÖZER ıle Merned SARAÇ nışanlandılar Kadıkoy 14.3.1981 NERİMAN GÜNSÜR (Cumhuriyet 1658) renüj kıra yazılışı. 1 Besrai ÇÖZÜMC SOLDAN SAĞA: 1 Kloroform. 2 Rai. S Nı. 4 Takunetre. S Ed»bıyat. S Neşe Anıt. 1 An kA. 8 Ardahan. 9 Egıtıcl. YUKAHIDAN AŞAĞITA: 1 Kontenjan 2 tıde. % Or Keside 4 Hahlbe A» 5 Of Ml Ahl. « Seyahat. 7 Tan u l . S Artık. 9 Ma tart. blr törenden sonrs. verllen büyuk «ölen Est, dilde »u. 8 Düz, «çık ve gemş yer tnsana yararlı blr hayvan. 9 Bır başiaç Belıl blr konu üzerine oimayıp turadan, bur*dan yapılan konuşms. DÜNKt' BULMACAMN FULBRIGHT BURSLARI Turkıye Amerıka Bırleg'h Devletlerı Kultural Mubadele Komısyonunca Amen';a'da d o k t o r a y a p m a k ıstever» oğrencflera bir mıktar burs Sağlanacaktır. M u r a c a a t Sarriarı. mester derecesma sahıp olma'< veva m u r a c a a t anında bır m a s t e r programına devanı edıyor olmak, 2 9 yaşından buvuk olmamak, çok iyi İngilizce bılmek. Unıversıte ders o o t u o r t a l a m a s ı n m <1 Uzerınden en az 3 ( 1 0 Uzermden 7.6). m e s t e r sevıyesınde 4 Uzerınden 3.5 ( 1 0 Uzerınden 8 5) olmasıdır Dolduruimus m u r a c a a t «vrakı 1 5 Nisan 1 9 8 1 »ksarnına kadar Rjlbrıght E i ı t ı m Koniısvonuna gonderılme'ıdi'". A v n n t ı i ı bılgı ve m u r a c a a t evrakı Fulbrıght Eğıtirn Komısyonu P K . 1 7 5 Kızılay. ANKAFIA Adresmden Sağlanabılır CumhurİYet Nurtve İSPİR ile Huseyin A Y D I N VİLLA Oevamlı kaiortfer, «ıcak suyu bulunan Törklye'nln en e*onomik motei restauranı Izmir Istanbol yolculuğunuzdo duraklamo konağı. BURHANİYE ÖREN Tel.: 343 Cumhuriyet 1574 Lâle ÖREN Nışanlandılar 13 Mart 1981 Ankara Sahlbl: Curahtırlyet Matbaacılık TO, Gazetecilik T J . Ş . aduıa: NADtR N\Dt Genel Yayın Mudlirü OKTAY KCRTBÖKE Müessese MUdiiru EMİNE CŞAKLIGlL Yaza Işleri Müdurü ORHAN ERtNÇ Basan ve Yajan: Cumhuriyet Matba&cılıls ve Gazetecilüt T.A.Ş. Cağaloglu, TUrkocağı Cad.: 39 41. Posta Kutusu: 246 tSTANBUL Tel.: 20 97 03 BÜROLAR: # ANKARA: Konur Sokak 24/4 YKNÎŞEHtR Tel.: 17 58 25 17 Sfl 66 îdare: 18 33 35 # İZMİR: HaUt Ziya Bulvan No; 65 Kat; 3 Tel.: 25 47 09 13 12 30 # ADANA: Atatürk Caddesl. Türk Hava Kurumn t$ham Kat: 3 No: 13 Tel: 14 550 19 731 T A K V t M 15 MART 1981 tmmk Gflnt* Oğle tldndj Atcşaın Tsto *J8 7J4 13.23 16.42 19.U 30 44