Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhurryet 1 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 16 ARALIK 1981 B ır toplumun sosyal ve kü türel gelışimınde, o toplumu olusturan bıreyierin vs toplum ke8imlorının düsünce üretim bıcımlerınln önemli bir payı vardır Yenı kovramlar oluşturabılme yeteneğı ne denlı guclu ıse duşunceye yenı boyutlar kazandırabılme olcsılığı da o denlı guçlü olur Eskıler cTefekkur lisanla olur* derler. Gerçekten d«, sozcuklerde ve sozcük blleşımlerinde anlatımını bulan kavramların bır dılde Incelenmesi, o dlllo kayncşmış toplumun duşunsel boyutlarını saptomada onemlı bır rol oynayabllir Bılımde, felsefede ve sanatta koklü bır gecmışe sahip ıleri duzeyde toplumların dıllerı ı!e de düşunebllme olanağmı bulanlar, yapıtlanylo, cevirtlerıyle yenl kavramlann kendl ana dıllenne aktanlmasında yardımcı olurlar. Bu yenı kavramlcrın bazı cevrelerde tedırgınlığe yol acması doğaldır Bu csvreler, kendılerınce ortık sakıncalı o maktan cıkmtş eskı kavramlann bıle gercek ıcerığlnl tartısma konueu yapmak ıstomezler Onlonn, ölü hücreier gıbl fosılleşmesınden yanadırlar. Ovsa bır kavram, ne denlı eskı o ursa olsun, gelışım sureci ıctnde kendi kendısinı yeniıemeyl bıllr. hatto yenı kavramlara onalık edebtllr. Bız bu yazımızdo yolnız ve yalnız Türkce'nln boyutlan lclnde koiarak halk havramına ıllşkın bazı ipuclarını ırdelemeye ve bundan sonuclor cıkarmaya calışacağız Tü«fc dıli, kendl düşunseı boyut'an lclnde ıhalk» sozcuğunden, değışık altı kavram üretmiştlr Bunlorı kısaca şoyle sıralıyablllriz: 1) Küçuk toplum blnmlenni iceren bir kavram olarak halk Ev halkı, mahalle halkı, köy halkı gıbı O evde, o mahallede, o kOyde yaşayan herkes. 2) Bellı bır refah duzeymın altımSO bulunan toplum keslml olorak halk Halk tlpi ucuz ayakkabı gıyen, sinemaya halk matıneelnde giden, halk bahceslnde cay çıp halk pla|ından denıze gıren ınsanlann toplamı. 3) Belli bır eğıtım düzeyının altında kalmış toplum kesıml olarak haik Halk densllklerınde okuma yazma ogrettığımız, halk kltapları ıle aydınlatmaya, halk konserlerl lle llerl bır kulak eğltımi vermıye calıştığımız Insonlann toplamı. HALK KAVRAMI ATATÜRK'ÜN ÖZLEMLERİNDEN BIRİ DE HALKIMIZI EDİLGİNLİĞİNDEN KURTARMAK ONUN DEVLETLE BÜTÜNLEŞMESİNİ SAĞLAYARAK ÖZÜNDE YATAN BÜYÜK GÜCÜ DEĞERLENDİREBILMEKTİ Halit TANYELİ 4) Kamu görevlılerlnln ve topiumda kendlslne bir yer edlnebllmlş klşllerln dışındo kalan toplum kesiml olarak halk Törenlerde ve bunlora lliskln hoberlerde orotokoldo en sonda gelen kesim 5) Ulus'a en yakın anlamı 1 0 soyut bir 1 kavram olarak halk. Halkoyu, halk Iradesi bileşiklerlnde anlatımını bulan halk Ûlkemızde yasayan ergln ınsanlann tümü 6) Tarlhsel gellslm lclnde gelenekset kültOr bafllarından kopmomış, yabancı kültür değerlerlnin en az etkıslnde kalmış. yaratıcı gücü kendine öıgu bir sanat, bir dunya görüsü oiuşturabllmlş toplum keeimı olarak halk Halk edeblyatı, halk şilrl, halk sanatı, halk oyunlan, halk motlflerl blleslklerlnl kullandıgımız zaman amocladıflımız toplum keslmı Halka organlk bır butünlük kazandırabılen tek öge, Sabahattln Eyuboğlu'nun deyışı lle onu ttekler holkı> olmoMcn çıkaran bırioik özelllk de bu kültür yaratabllme gOcudür Bllmem dikkat edllmlş mldir? Halk, kendislnı oluşturan blreylerln ortak bir yanım buiamadıgından mıd<r, BİZ zomlrlnı kullonmaz. Oaha alt keslmlerde bel rginieeen ortak yönlert lle cbiz Işçller», cblz köylülerc. <blz foklrlen dlyerek söze boslar da, <blz halk» demeyl aklından bHe geclrmez Bu sözu yalnız Atatürk kullanmıştır. (1) Isın llgınc yanı, halk lcln 8İZ de kullantlmaz Ona seslenlrken «Ey halkl» dlyerek soze boşloyan hic klmse görtılmem «tlr. Nedem üstunde duşunmekte yarar varcır. Bu Ikl gözlem blze acıkça göstennektedlr kl, «Halk nedlr?» «orusunun yonrtı Turkce'nln derln'lklerlnde saklıdır. Yanıt «udur: «Halk uçüncO şahıstır» «Ben b!z» degıld'r «Sen sız> de değıldır. Yalnızco «O» dur Buradan bır boşka sonuco varıyoruz. Kendısin halk'ın dışında, cok koz do üstunde gorme eğılımı yalnız yoneterlerde, egemen çevrelerde, aydın kesımde degıl, halkın kend.sınde de vardır Örneğın bır tonzım satış yennde calışan tezgâhtar halkın sıraya gırmedıöinden bl r otobus b'letclsı uyorılara kulaK asmayışından, fırıncı cırağı halka söz anlatamadığından, trafık polıs« halkın yaya gecıtlerlnden geçmeye alışamadığınaan vakınıp durur Demek oluyor kl, en dar anlamda bıle olsa blr ölcude etklnllK kazanabllen bırey kendınl hemen halkın dışında buluyor Buna korşı, etkinllğlnl gecıcl olarak bırakan blr kımse de halka katılıyor. Traflk polisi görev basında halkton deflildlr, ama bır hastanede bakılmak ıcm sıra bekıerken halkton bırıdır Butun bunlann nedenl, halkın, kendısım oluşturan bıreylerin ortak ıradesi ıle oluşmamış bulunmasıdır U'us ıle halk orasındakı kesın ayırıcı cızgı sanırım, buradadır Ulus kavramının özünde. gücunü tek tek bıreylerden alan toplum8al bir ırade vardır Oysa chalkı olma ısteğıne dönuk katılmolı blr irodenln var'ıgj duşunulemez Bu oluşumda, olsa olsa halkın dışında bır irodeden soz edılebılır Halkın davranışlorından yokınan tezgâhtcıın otobüs bıIstcsının, fırıncı cırağınm kendılerını halkın dışında varsaymo eğılımi belkı de böyle bır dış iradenin sonucu olan edılgmlikten kısa blr süre icin de olsa, kacma içgüdüsunden kaynaklanmaktadır Bu ozellik torih boyunoa halkın soyut bir kavram olarak kabul edılmesıne yol acan ne denlerln de başında gellr Onun böyte duşunulmesınde ycrar bulan cevrefer de oımuştur. O kadar kl, halk sozcuğu zaman zoroan BOSyalıst düsuncenın blr urünu gıbi gosterılmek ıstenmıştır Oysa halkı bır sosyal sınıf gıbı gormemn ılerı tutar yanı yoktur Cünku yukaroa da değınıldığı gıbı nalkı belırleyen en onemlı ozellik edılgınlıktır Sınıf kavram» ıle bağdaşmayan bır ozellıktır bu Bu nedenledlr kl «holk» sözcüğunu sakın calı (i) sozcukler sozluğune kaldırmaya calış mak buyuk bır haksızlıktır Bunu kım ne amaçla kulianmış olursa olsun değışen bır şoy yoktur Ona bu denlı cok sahıp cıkıiması varlıflını kendı dışındo orayan halkın umurunda bıle değildır Buyük Ataturk'ün özlemlerinden blr! de halkı bu edılgmliğmden kurtormak ve onun devletle bütunleşmesını sağlayarak ozünde yatan büyuk gucu değerlendırebılmektı Halkta bır halk olma bılincı olusturarak geteceğın Turk toplumunda sınıfsat oynlıklan önleyebıleceğını ve sınıf catışmalarını hic değılse en aza ındırebıleceğını umut edıyordu Halkto bır halk bılincı oluşturmak demek onu kendı ıcınde bütünleştırebllmek demekti Bunu gercekleştırebılmenm tek yolu ıse halkın devletle butunleşmeS'nden gecerdı 12 Temmuz 1920 tarıhınde Meclıs'te yaptığı bır konuşmada « Zannedenm bugünkü mev cudıyetımızin mahıyetı aslıyesi mılıetın temayulötı umumıyesmı isbat etmıştır. o da halkcıhktır ve halk hükümetıdır Hukümetlerın halkın elıne gecmesıdır Idareyı holka tesıım etmek lcln colışalım » dlyordu (2) Bu sozlerı ancak ve ancak oz önce değındığımiz devlethalk bütunleşmesını sağlamak ve halkın ıt'cı gücunden yararlanmak ısteflinin blr anlotımı olarak yommlayablllnz Milll Guvenlik Konseyıne 4050 bin dolayında yazılı başvuruda bulunulduğunu blllyoruz Kanımızca bu bıle halkın edılgınlıkten kurtulma eğllımının yönetıme dolaylı da olsa bir katkıda bulunma eğılımının bır gostergesl de ğıl mıdır' Butun ozel ve amaclı onyargılar bır yona, Turk holkı kendısini kamtlamak Istıyor. 1) Follh Rıfkı Aiay. Cankaya s 341 2) Zabıt Cerldesl, C II, s 2S5 Kaddafi ile Reagan Dünya bir calkalanıyor, b r colkaıonıyor, bır çalkalanıyor ki demeyin gıtsin Basdöndürücü blr fırtıno Oysa bır zamonlar ne güıelmls Dunyayı Avrupa yonetılmış, Avrupa'yı da Habsburg honedanı Bır kral aılesı kı uygar Batı'nın tüm ülkelerine yayılmıs teyze, baldız bacanak enlşte damat, yeğen, o tac benım, bu taht senln ulusların halklann başına gecıp otururlarmış Çoğu zaman krallar yönett klerı ulkemn dılınl bılmezlermış Derken bir Fransız devrıml potlamış Taclar tohtlar başiamıslar zangırdomova Avrupa altust olmuş, Napolyon adında bır asker ycksul Korsıka adasından cıkıp Fronsa'nın başına gecmış MoskovaVa değın cift surer glbl surmüş Avrupa'yı... Şımdl blr başko donemı yaşıyoruz Dunyanın her yanında patlamalar, catlamalar. darbeler, devrımler, karşıdevrımler, ıcsavaşlar savaşlar blrbırı ard'na zıncırleme suruyor Her sabah bır yeni olayla ınsonlık gözlenni yenl bır dunyaya acıyor; gazeteler bıle gelışmelerm ardından yetişemıyor; soiuk soluğa ızIıyoruz olan bltenlerl.. Insanlık başdöndurucü bır ıvmeyle şaşırtıcı bır değışımı yaşıyor M OKTAY AKBAL Hilmi Yavuz ve bıırı Hllmi Yavuz'u llk kez Fatlh'te tramvay caddealndekl gazetecl Mehmefin serglsinde tanıdım Daha dogrusu tanımış olmalıyım Kişı, kendinden gençlerle tanışırken adları, klmlıkleri aklınd atutamıyor, onlardan blrl unlu bır kişı olarak ortaya çıkana dek .. Hilml Yavuz Fatih'lıydl, o yıllarda ben de inceclk, dcl gıbl blr cocuk... Sonra Necatigıl'ın oğrencısl olarak karşıkıştık Erenköy lıseslnde bır edebıyat matınesı vardı, orada Unutmuş gıtmlşım Fatıh li delıkanlıyı, orada bir saırle korşılaştım. Hem şoir, hem usta bir oyuncu... Şilr okuması mı, yoksa kendl şıırleri ml dıkkatlml cekt) Necatıgil'e sormuştum 'Bu çocuk kim?' dlye... Daha sonra lıse bitti, üniversite yılları başladı Hılml Yavuz gazeteciliğe atıldı. Sanırım 'Vaton' gazetesıne gıımesınde benlm de kctkım oldu Genc bir şaır, iyı blr gazetecl, gaıete yozarı olur mu? Bobıalı'de edebıyatla şılrte. öyküyle uğraşanları pek tutmazlar, daha doğrusu böylelerine pek güvenmezler Oysa Hılml, kısa sürede gazetecl olarak da başan kazandı Habercl, röportaıcı eleştırıci nitelıklerlyle dıkkatlerl topladı Derken 'Cumhuriyet'te dış polıtıka sekreterliği, haftada bır dış olaylan topluca yansıtan, değerlendıren yazılar... Sonra Londra'ya. BBC'ye beş yıllığına gldış... Sıze Hflml Yavuz'un yaşam öyküsünü anlotmaya başlamış gıb'ryim! Yavuz'la Londra'da buluştuk sekizon gunlüğüne. Yı| 1966 Baktım, cok duzgün bir İngılızce edinmış, Fransızcası da lyi Tek eksık yuksek ogrenim diploması... Londraya gelmişken onu da edınmesl güc olmadı Yavuz'un Londra Ûnıversltesı Felaefe dolını bıtırdı bir kac yıl iclnde... Gazetecllik şalrllk, şimdl felsefecılik de eklenmlştı Ne yapacaktı donüşte? Basında mı kalacak, yoksa öğretımde ml gorev alacaktı. Kendl yolunu kendl ciıdi yuksek okul oğretmenllğlni sectı. Cok başorılı olduğu gazetecılığı, gazete yazarlığını blr yana bıraktı, Boğazıcı Ünlversitesı'nde ve Guzel Sanatlar Akademısı'ndekı derslenne verdl kendinl. Zaman zaman tartıştığımız da oldu Oluyor da... Hilml Yavuz benim icin 'genç' bır şairdır. taptaze duyguların şalri.. Onu 'bllimcl' bır kışi gıbl görmek yadırgatır benı. Kesin, yoğun. hatta belırsiz savlorm karışıklığında yitıp gıtmesinden korktuğum da olmuştur ne sakla,ayım. Ama Hllml Yavuz herşeyden önce şıire vurgundu, seckin bır şifrseverdi, kendine ovgu dızelerın yarotıcıeı bır şoirdi Gazetecılık de, felsefe alanında calışmalar da onu şllrden koparamadı Işte kanıtlan «Bakış Kusu», tBedreddln Üzerine Şllrler», cDogu Şilrlerb, şımdl de «Yaz Şiirterl»... cey uçurum gözlü sevgllim n» zaman baksam blr hlçlik tadı ve ağzından yıldızlar uçuran ergln, yeşil ve yabanıl bir yaz gecesl gıbialn yuzund* yollarm gulüşu ¥e yoz goğune lllşkln blr esenlik üretiyorsun geçlp g«ten fırtınolardan»... Yüksek sesie okuduğunuzda şıirın 3esı dalga dalga vuruyor yüreğinlze Var olmanın guzelllğini duyuyorsunuz dizelenn dennlığınde. (Yaz Şlfıierl», gecen yılın en güzel kltaplarındon bın bence Gecen yaz, bır de bu yaz gırmiş şiıre. Ya daha öncekiler. ya daha sonrakiler? Şalr, bitıp tOkenmez yazılann insanıdır. Sözcükleriyle yaz mutluluğunu getirir, güzün sennliğhil duyurur. Herşey sözcükie oluyor. Boş yere dememışler «Önce soz vardı» dıye Ben de yenı bır kıtabıma bu adı verdfysem bunun lcln «önoe şilr vardı»... önce de sonra da hep şılr vardır, olmalıdır Baudelalre'ln dedlği gibı «Sağlıklı blr Inean ylrml dört saat ekmekslz kalabillr, ama şllraiz osla.» «Kalp kalesil her diz« bir glzll hohçedir sevda senın hisann ah çeken kılıcın » dıyerek.. ««en kl acıdan soıcukler dovdun gullerin örsunde» diyerek. . «ben şlmdl bir guiü kendl guwenllğl lcinde bir sevda şlirlne dönüşturmeye yargılı bir çaırlm, yoptığım bu işte » dıyerek «şiir hllmı yavuz, mühur lenir ve gomulur» dıyerek . «Ben bu şirl yozdım da bel k) yazmadım da» dıyerek Hılml Yavuz'un dlzeler gelir sokulur yanınıza bır dost gıbi, bır sevgılı gıbı Unutulmosı olanaksız anılar bırakır «Şılr bugünun tarlhini taşır» demiş Fronsız şaırl Bla ıse Cendrars. Yavuz'un şıırleri de bugünü dünden oıan /orına göturen anlamlar. ozgunlukler taşı\or Kımi şaır var dtzelennde düzyazının nıtelıklen görülür Boylesl de sıir şıır olmasına.. Ama Yavuz'un dızelerını düzyazı ol mayan şıire en güzel ornekler olarak gosterebılırlz Sağ lam kuruluşu özgünluğu kışısel duyarlığı ,le «ışte bu şı rdlr* dedirten dızeler bunlar . «Bakış Ku«u» «Bedred •1in Özerine Şiirlen «Doğu Şlirlerl», şimdı de 'Yaz Şlir 'erT Ya\uz şıınmıze yepyeni bır duyarlıklo, kışılıkle qırdı Bır doha cıkmamak uzere... mevlana'nın anıldığı bu hafta ben de o ünlü rubaisl üstünde durmak ıstedım. Her dilln kendine özgü bir anlotım bicım. vardır. Bunu başka bir a.ie aynen aktarmak son derece zor ve uzman lık ısteyen bi. ıştir. Çeviriyi zor laştıran ögelerden en başta gelenlerl ise, deyımlerdlr. Deyımler cevnlırken, cogu kez, cevnlen dıldeKi deylmlerle Ifa de edllirler Aksı takdırde duzeltılmesı guc hatalar meydana gelebılır. Örneğın başvurmak, kuplero binmek gıbı deyımler Ingılızceye kelime kelı me csvnlecek olursa «to beat head against» ve «to rıde on the |ars»a yakın gulünc anlamlar meydar.a gellr Farsca da deylmler bakımından son derece zengin ve karmaşık ozellıkle.e sahıp bir dildir Firdevsi zamanır.da dahl sayısız deyımlerı b'jlunon Fareca, tarihi boyunca Turkler, İranlılar ve hatta Hıntulerın cabalarıyla kat kat zanginleştırılmıştır Böyleslne gelişmış bir dılde yazılan esedere, ozellıkle Mev lana'nın tascvvufi şilrlerıne olağonustu özen gostermek gerekır Mevlana'nın eserlennı dilımlze çevirirken onun kuilandığı Farsca'nn yapı ve deyım lerınl iyl bllmek gerek Çunku, onun dılı. iranlılarca arılaştırılan bugunku Forsdillnden bıraz farklıdır Mevlana'nın Fars cası, Gaznelı Mahmud'un ve Hındıstan dakı obur Turk hukümdarlarının ingıliz istllasına kadar kullandıklan Farsca ya en yakın olan Farsca'dır Bu nedenle Mev'ana'nın tüm eserlerı Hındistan'do cok ilgl görmüş ve bır coğunun llk baskıları orada /apılmıştır Bu eserlerı acıklığc kovuşturmak ıcın de dev sözlükler yazılmış tır. Muhammed Padişah'ın H 1306 (M. 1888) yılında hazırlodığı ve yedl clltten oluşan FerhangI Anandarac bugün İran'da da guvemlır bır kaynok olarak kabul edılmektedir Bu sozlukte, bugün Mevlcna'ya orfedılen (I) ünlü rubaınm llk mıstaı «Baz a, baz a her ancı heetı baz a», «Baz a» deyımınl ucıklamak amacıyla örnek olarak ele olınmış, ancok rubainin sahlbl ocıklanmoyarok «hanl ünlü bır şılr vardır ya» bıcirnınde verllmiştlr (2) Yine aynı maddede «baz» kelımesinin cok ceşitll anlam ları verllmis ömeğln: acık. Mevlana ve «Gene Gel, Gene Gel...>) Dr. Erkan TÜRKMEN Kotiya Setçuk Ünivereıteei Ikl parmak arasındakl uzaklık yoni Türkce'do kulaç (her halde bugi'nkü kulac kelımesinin eskı şekll); blr cıns otmaca: ıkl nesne arastndakı fark; bir yon tekrar gel (emır hali) ve ornek olorak şu şiır «Baz ayl kl bi sabr u kararım blni» (tekrar gel kl sabırsızlığunı ve kararsızlığımı goresln) Bu örneklerden sonra (baz) kellmesmden türetılen deyımlere gecllmiştlr Baz purs (soruşturmo), baz huvost (istek) baz kerden (ayırmak) bar keşıden (kaleme almak) vs Aynı de/ımler arasında mastar şekiı ile bir de «baz omadan» ^e olmakta ve an lamı şöylc acıklanmaktadır «(kellme kelime) geri dönmek (mecaz olarak) tovbe. etmek» ve ömek olarak vukarıdakı Mevlana'ya aı' olduğu ıddıa edilen ruboinır ilk mısraı verılmiştlr Bu durumda şimdlye değln sözcuk anlamıyla «Gene gel Gene Gel » dive cevnlen ubal, «tovbe et veya vazgeç» şeklinde alınablllr. YanlBaz a u (3) baz a her ancı hestı baz ö Ger kâfir tı gebr u butperesti baz a in dergehi rna dergehi novmudl nıst Sed oar eger tovbo »ekesti baz â •' *" * • Rubainin gercek anlamı şöy ledlr: Tövbe et vo tövbe et (veya vazgec) her ne olursan tövbe et Kafir, Mecusl. Putperest olscn da tövbe et (vazgec) Blzlm bu dergahımız umutsuzluk degah değlldlr Yüı kere tövbenl bozmuş Isen de (ylne) tovbe et (vazgec) Mevlana'nın Dlvonı Keblr'Inde yer olan blr mısrada (4) yine «baz a» deylmi gercek anlamındc (vaıgec) kullanılmıştır. Meyânı abruOt ey eşk İn zaman gerahı est Kl nlst lâyıkl an ruyl hub az an baz â (Ey aşk, zaman senın kaşların arasında bır duğum gıbi duruyor ve senin o guzel yuzüne yaraşmamaktadır (o hal de) ondan vazgec.) Farsca nın «baz A» deylmi bırcok doğu dillerlne aynen gecmlştir Urduca'da «baz âno» vazgecmek veya tövbe etmek olarak kullonılmaktadır (5). Pencap dılınde de aynı şekıl vardır. Turkce'de vazgec deyımlndekı «vaz», Hüseyın Kâzım Kadrl'ye gore gerek Ba tı, gerekse Ka^on Farscası'nda «boz»ın bozuk şekli (muhorrefı) olup vczgelmek ve vaz gecmek olarak kullanılmakta dir (6) Gerrekten de Eskı Turkce'de «vazgelmek» kovramı Farsca'dakı «baz â»ntn tıpatıp karşılığıcır Turk Oıl Ku rumu nun Tarema Sözluğunde (7) «vazgelmek» ıle ılgıli şu bllgı yer almaktadır Vaz gecmek. fe.x3gat etmek öme fiin Bunca olay arasında benım ılgımı ceken Lıbyalı Kaddafi lle Amerıkolı Reagan arasındakı ılışkıdlr Gazetelerın yaidıklarına bokıiırsa Lıbva lıden Muammer Kod dafı demış kl Ey Amerikahlar Beyoz Satay'dak acngalağı bo1 şınızdan otın doğru dürust blr başkgn secm . Reagan ıse korkuyormuş Bu adam benı oldurecek.. Nasıl oldurecek'' Yanıt Kıralık katlller tutmuş Bu klralık katıller smırdan gızlıce Amerıka'yo gırecekler. Beyaz Saray'a sokulacaklar sonra grav grav grav . • Dunyanın coğu devletı Okyanus ta fırtınaya tutul muş balıkcı sandalı gibi calkalanırken koskoco Amerika ıle kucucuk Lıbya arasındakı ıtışme kakışmayo ınsan parmağını ısırıyor Olay bır şaka mı? dıye düşunurken bakıyorsunuz sorun büyüyor Amerikan bosını ve televızyonu konuyu pompalamaya boslıyor ^kdenız'dekt Amerıkon 6'ncr Fılosu Lıbya dakı Amerıkalıları ul•Keden ciKarmak ıcın hozırnğa gecıyor Eskı Holıvut aktorü Reogan demec verıyor « Kaddafi dunyo bonşı ıcın bır tehlıkedır» Acabo VVaşıngton Lıbya ya donuk bir «operasyon» un gerekcesini mi arıyor' Yoksa bır başka bıt yenığı mı var? uzayın yedı kat ustune tırmanmış Ay'a odını Kazımış venuse posta koymuş supermen, 2 5 mılyonluk bir ülkenın genc Başkonı'ndan neden korkup kuşkulansın7 • Mısır'da Enver Sedat'm Holivut ılımlerlne taş cıkartan bir suıkast pianı sonunda oldürulmesı Reagon'ı etkilemış olabılır. ya da bir yarım akıllıptn saldırısı yüzunden bırkac hafta hastanede kalnası ABD Başkanı'nin ruhundo sllınmeyen ızler bırakab.lır Amo Sayın Reagan unutmasın kı Amerıkalıiar Albay Kaddafı'nın Cumhurbaşkaniarım öldurmesıne ızın vermezleı Cunku Amerikahlar butün tarıhlerı boyunca bu Işi nep kendılerı yapmışlar, kendı Cumhurbaşkanları nı kendılerı oidurmuşlerdır Bunun son örneğı «tvallı Ken nedy'dlr Bır yoboncı Amerikan Cumhurbaşkanı nı oldursun?. Amerıkalılar dururken olası m ı ' Her kim bu hallblllr kendö zünden vaigellr. (Yunus Emre) Gel bari vazgel bu sevdadcn Sana n« faıde bu gavgadan (Şah ve Oeda) Eskj sevdiğımden vazgeldlm ıse Yenlle sevdiğlm andan ziyade (Karacooğlan) Nlce vazgeleyim zülfün telinden (Pir Sultan Abdal) (1) Bk Mehmet önder MevlO na Guldestesl, Konya Turlzm Derneâi, 1975, «. 7. (2) Muhammed Padlsah, Farhangl Anandarac, derfeyen Deblr Sakl Kutuphanel Hayyom Tehron, eltt, nel Hayyam Tehran, cllt I, t . 568. (3) Mevlana'nm Dtvanı Keblr'ln sonunda yer alan bu rubainin ilk mısraında blr (vou) göruldugu halde Meh met Öndeı'ln okuyuşunda unutulmuştur. Yanl «Baz â u baz â > şeklinde okunmalıdır. (4) Kulllyatı Dlvanı Şems Tebrlzl, MüesseseI intlşoratı Emlr Keblr, Mardadmah, Tehran 1351, s. 132. (5) Feruzu'l Lügatı Urdu Cedld, Ferozsons, Lohore t . 108. (6) Bk Hüseyln Kazım Kadlri, Türk Lügatı, TD.K. İstanbul, 1945, cilt 4, s. 585. (7) Tarama Sozluğu, T.D K. is tanbul 1943 cllt I, t. 758. 5OVLOnCE) Cumhurivet iB3^i3&ı J Kaçakçılıkla mücadele Ankara 19 (Telefonla) Kaçakçılıkla mücadele eesaslarını tespıt edecek o lan hususı komısyon bugün saot ucte toplandı Toplantı saot sekize kodar devam ettı. Topiantıda Basvekil Ismet Paşa Hazretleri lle dığer Vekiller de hazır bulundu. Komisyon, günlerden beri de vam eden calışmalarını bugün gec vaklt bıtırmiştir Bugun Fırka grupu da toplanmıştı. Hususl komis yon henüz calışmasını bltirmedığinden ve gündem de boşka görüşülecek me sele olmadığından yarın toplanmak uzere dağıldı. Fırka grupu bugün tekrar toplanacaktır Bu toplantıda Fırka komısyonunun tesbıt ettığı esasların tartışılacağı anlaşılmaktadır Grup toplantısındo esaslar tesbıt edıldıkten sonra hükumet bu hususta gereken kanun tasanlarını cumartesıye kadar hazırlayacok ve Meclise verecektır Tasarınm bir hafta ıcmde kanunloşması beklenmektedır. 16 ARALIK 1931 KAPALI TEKLİF ALMAK SURETİYLE 3600 PLAKA BEZLİ KAUÇUK SÜNGER SATINALINACAKTIR 1 Bu ışe aıt şartname müessesemlzden veya Su&ecıdeki 5 cı Vakıf Han. altındakı trtıbat Büromuzdan temın edılecektir 2 Tekhfler 2112 1981 günü saat 16 00ya kadar Muessesemızın Beykoz'dald Muhaberat Şeflığıne venlecektir 3 Tekhfler arasmda şartnameye ve ihüyacımıza en uygun olanlar terdh edılecektir 4 Müessesemiz dıledjgı miktarda almakta veya alıp almamakta serbesttir. SÜMERBANK DERÎ VE KUNDURA SANAYİ1 MÜESSESESÎ (Basm 25383 9963) tktisat Meclisi Ankara 15 (Telefonla) Yüksek İktlsat Meclısı bugün saat 3'te Iktısat Vekılı Mustafa Şeref Bey tarafından acıldı Meclısın calışabilmesı icin gereken bu encumenlerln toplanmasından sonra umuml heyetin toplanması kararlaştınldı Meclisın gündemınde fındık, afyon ve peynır raporlan var. Meydan Vergisi! ILAN Devlet Orman Isletmesi Burdur Müdürlügünden 1 tşletmenaız ^amoiUK Bolgesı Azızıve «aüt yen ttemes oölgesı Kemeı ve MiçsKJier ıstıı yer ve îeşllovs Bölgea Yeşılova ıstif yennden 1980 ve »81 yılj Uretlnn olan toplam 36 parti muhtelıl cıns ormac emvab ÖU1 masrafdan (malıyet bedeli üzerlnden) ' . 20 fivat tensalı vapılarak 1812.1981 cuma KÜntl saat I4'de tşleünemlî merkezınde vadell acık artırma suretıvle satışı vapılacaKtır. 2 Iştırakçılerden muhammen bedel üzennden °» "Î.S muvakkat temlnat alınır aynca temınat melrtubu »erecekler ışletmemızta adı satış tanhi ve partı numaralann) temınat mektubu iızertnde gostermelerl aynı KÜn saat 14'de kadar ışletmemiz veznesme vatırmalan eerekir remınatlar satas çunü saat 9'dan ıtıbaren alınmava baslanır Satıg şartnamesının 8'mcj maddeslne göre Uzerfcje orman erovaH zeçici thalesi vaDilanlar «nval bedPlintn *A> 50's) peşln % 50*sını de banks Umlt dahıli teati temınat mektubu vermek suretıyle ihalesı kesınleştığınde emvab teslım alabüırler 3 Bu saüşa ait üan ve şartname Orman Genel Müdurluğu Isparta Orman Başmudurlügu, Ankara, tstanbul, Izmir, Aydın, Kütahya, Denlzli, Bucak Efridtr Golhlsar S. Karaağaç, Eskışehır îşletmelenyle, îşletmemız MUdürlügü ve bölge merkezlerimizde mesaı saatlen dantlinde çorülebıH' Minlaı delırtilpr srün ve saatte temınat tnakbuzîan tle birlıkte Satış Komısyonıına müracaatlan üan olunur BSlgesi Yeşılova Çamoluk Kemer Kemer Kemer Defterdorlık Beledıyeye müracaat ederek Beyler beyı ıskelesı meydanı Icm vergı Istemıştir. Belediye ıse burasının umuma mahsus bır mey dan olduğunu soyleyerek bu talebe ıtiraz etmıştir Bu suretle meydana gelen anlaşmazlık Surayı Devlete ıntıkal etmıştır. Cumhuriyet Cumnunyet ve Gazetedlık TJi 3 adına NAUtR NADİ Genel Yavm MüdürO H*S*N CEMAL Müessese Müdürü EMtNE UŞAKLICİtL Yazı tşlen MüdUri) OKAY (iÖNENStN Basan ve Yavan : Cumhurivet Matbaaoılık ve Gazetecl'îk TJl^ CajraloSlu Turteocaeı Cad «*4' Posta Kutusu: 24« t^TANBUl TF.l • 20 <n 1 3 1 BÜROLAR • ANKARA Konuı SOKak ^4/4 YFNÎİjEHtR Tel 17 Sfl V> 17 Sfl hh tdare t« •« 35 • tZMtR Hallr ^IVB Bulvan No f» Ka» 3 Tel » »7 W) 13 12 V • 4IMNA AtatürK Caöflesı rurR Hava Kurunsu ts Hanı Kat 2 No 13 T>l u ssı 19 731 1 A K V t M Deposu CSns ve Nev*1 Yeşılova 3 S . N Ç k Tom Azıziye 3 S K ÇJt Tom Akçaoren 3SNÇK Tom Akçadren 3 S J C Ç k Tom Ketner Ç z S a n a y ı Od TOPLAM. Parti sd. 22 9 1 1 3 38 Adel 3596 2081 133 319 2477 8606 M3 Mnh 736 541 330 654 19 5Î5 89174 12218 403 Redel TI SR57 4276 tcmınatı 323%6 «590 136221 16770 n. 427fi 2507 (Bosın. 25535) 9979 Imsak 633 Guneş 8 17 lb \n\1 fK 1981 rte'e Ikındi 13(19 15 29 Aksam 17 42 Yatm 19 20