Katalog

Cumhuriyet 10 9 KASIM 1981 ALt StRMEN Son «amanlarda «lkennzde UUp yayınlaBiak bir sonın haline geldl. Biliyorsunuj geçtiğünlı hafta içinde kâğıt fiyatlanna yeni bir zam geldi. Bu gdişmeler karşı•mda Turtiye'de yazann dnrumu nedir? DEMIRT\Ş CEYHDN Yasartarm durumu Türkıyede hemen hemen her zaman kotü olmuş îyı olduğu donenıler son derece az Yalnız tabı bu günlerde yazarlann durumu eskısıne oranla daha da zor koşullar altanda Belırttığıniz gıbı kağıt fıyaüanna arka arkaya geünlen zamlaria, hele son zamla iitap basma, kıtap çıkanna, kıtap yayınlama iyıce problem oldu Ama yalnız kağıt değıl, intap çıkarma problemlermı oluşturan başka faktorler de var Türkıyede halâ saghilı, ıyı bir kıtap dağı tım orgaruzasyonu yok. Gene Turkıje'de kıtap satış noktalan •dıyebılecegımız, kıtapçı dukkânı sayısı. Turk've'nın coşrafık , yapısına ve nuiusuna oranla son derece az Tırajlannın dusuk ; oluşu, kltap okuma akşkanlığının hernen hemen yok denecek ; kadar az oluşu, kıtabı tıcan bir unsur olmaktan çıkanyor Kl'tap bcaretı, cazrp bir tıcaret olmaktan çıkıyor. Zaten esidden j| de kıtapçılık yapan ınsanlar hemen hemen hep emeklı aydın' lardı. Emeklı oğretmen, emeıüı memur fılan Emekli olur ol' maz, kıtapçılık yapmayı bır hobı oıarak değerlendınyor ve 'kıtapçılık yapıyorlardı Yanı, tıcan nitehğının duşttk olusa ne• âenıyle Ama son yülarda bır de kıtaba getırllen, kıtaba karşı takımlan bazı yanlış tavırlar dolayısıyla, ozellıkle 12 Eylül oncesındeM terörun kıtapçılan da onemlı bıçımde hedef seçmesı yuzunden Turkıye'de son 45 yıldır korkunç bır hızla kıtapçı sayısında duşüş oldu Insanlar kıtapçı dukkanlannı kapatülar çaresızlıkten. Terorle basa çıkamadıklan ıçın veya teror sonunda meydana gelen hasann alnndan kalkamadıklan ıçm, kıtapçı sayısında çok buyük bır düşüş oldu Bu düşuş dolayısıyla zaten aksak. topal gıden dagıtımı ve kıtabjı ofcuyucuya ıleülmesinı hemen hemen yok ettı SİRMEN Şimdı burada bir saptama yspmak totivorum. Terör nedenıyle kitapçı sayısındakı duşusun, sonr» terörun büyük ölçüde oniendığı bu günlerde yeniden bir mrtnu gostenynr mn? Kitapçılar yeniden açıldılar tnı? \aoı bu duşus engellendi ve yeniden eski sayıya doğru bir gelişıne oldu mu? CETHUN Ne yazık kı olmadı Gorduğüm kadanyla olmadı. Bunun da nedeni yıne razarlarl», yayın dünyasıyla, ede'biyat ve kultur dunyamızla ügılı temrt noktaıardan bir tanesi, altını çızeyim bunun belkı, olmamasının nedeni, Türkı ye'de kendüığınden yaygınlaşan yanlış bır kavram var Yanı büinçli olarak jaygınlaştınldığına ınanmadıgım içın kendilıgın den yajgınlasan deyımını kullanmayı yegledım O da y&sak kıtap kavramı. Turkıye'de bu yasak kıtap kavramı doğrusu bu' yuk bır problem Yasalar bazı kıtaplann d&ğıtümasını, okutul masını yaymlanmasını, satılmasuu engelleyebılır, yasaklıyabılır Mevcut yasal düzenın kendıne ozgü gerekleri »onucu boyle bır " durum doğabılır Yasak kıtap kavramına ben temelde karsıyım, bir aydın olarak ama, bunu doğal karşılamak sonınlu. Ama yasak bır kı taptır Uç kıtaptır, beş kitapar, belırli bir btaptır yani tek bır kıtabın yasaklanması fıılı vardır Yasak kltap kavramında vasaklanan o tek kitabı anlamak gerekırken Türkıye'de kendılı ğınden korkunç büyük bır yaygınlasma oldu, yasak kıtap olmak Yazarın durumu ve TYS CEYHUN KÎMDIR? Demirtaş CEYHUN CumhuriyetSORDU/ YANITLADIJ Yazarlar sendikası yazarlann haklarını korumak için kurulmuştur. Ama bizim sendika toplu sözleşme, grev, direnîş gibi yolları izleyemez. Terör döneminde kîtap satısSarı büyük öSçüde düşmüştü. Alt kademelerin bilgisizliği yüzünden ülkemizde yasak kitap ««kitap yasağına» dönüştü. 40 müyoniuk bir ülkede sadece kitaplarıyla geçinen yazar sayısı parmakla sayılacak kadar azdır, ya da bir elin parmakiarı kadar az. 1934 de Adana da dogdu Orta ve Lıseyı oraaa ohudu 1959'da Devlet Cuzel Sanatlar Akademısı Yuksek Mı marhk Bolumünu bıürdı 1959 62'de Adana Beledıyestnde 1962 5" ao seserbest mımar olarak çahştı i985B8 de Bayındırhh Müdurlugu Istanbul şubesınde çalıştı 1967 yılında Mı marlar Odasında Genel Sekreter oldu Mımarlık dergısı Yazujlen Mudurlugüyle gazetecılık yaşamına atıldı Bırçok gazete ve dergıde çeşıtlı görevler alaı 1971 yılında tumüyle yaz^n çalışmalanyla ugraş mak ıçm mımarhgı bıraktı Türkıye Yazarlar Sendıkası Ikınci Başhanı olan Demirtaş Ceyhun Türh Dü Kurumu, Saıt Faık ve TRT Roman ödullerını aldı 15 yaymlan/my yapıtı var TYS İkıncl Başkanı O«mjrtaf Ceyhun (•ağdo), orkodosıma All Shrnen'l». Telif Hakları Yasası islemiyor. tan çıfrtı, kitap yasak haline döndü bu kavram. tnsanlar, kltap almaktan, kitap okumaktan, katapla ılişki kurmaktan korkar gıbi bır tavır ıçtndeler bu nedenle kitapçı seyıaında beklenilen yukselme, yeni kıtapçılarm açılması maalesef gerçekleşmedi, SIRMEN Şimdi lstersenu tekr&r Tazarlann durnmnnm dönelım. Kâgıt fiyatlannın dışında kitabın basunı, dağıtımı ve satışmın aksadığını soyledınu. Bu arada bu fün Turldye'de Utaplar aiınahıiecek fıyatlarda mı? CEYHUN Şımdı tabı % 1001in üzenne çıkan enflaayon kıtap pıyasasını da büyük ölçuda etkıledL Hele heie para b caretının on plana çıkışı, faız oranlannın yunselisı kltap ticaretinı alabıldığme seviyesız hale getırdı Bır kıtabı basıyorsu naz, üçbın adet, beşbın adet tabi tırajlar çok dusuk, malıyetını zın Uzerıne belırli bır kar ekleyıp fıyat tesbıt edıyorsunuz ve beşbın adete bolup kitabın saüs flyatmı tayın edıyoTSunuz. Bu kıtabm Turkıye'de en mzlı satış temposu, beşbın kıtabın 1 yıl oa satılması, bıtmesıdır Bır yü içınde o enflasyon, yıl başında tayin edılen fiyatı, yıl sonunda sılıra ındınyor. Enflasyonun artışı, kâgıt fıyatları na matbaa fiyatlanna gelen zamlar basılan bır kitabı yeniden basmaya olanak vermıyor Bu yüzden çaresız kaldılar yaymevlen, bu konuda yanlıs bir kanı vardır Yazar yayınevıne bır Intap vermıştır ve blr an lnşmft yapmıştır. Kıtap onbın basıiacakür, yayınevı kıtabı basar, fiyatını saptar, Turkiye'dekı uygulamayı anlatmak ıstıyorum, kıtabm fiyatını basar, dıyelım ki 100 lıradır Yazann o 100 lıra içınde telıf ucretı %10'dur, %12^'tur, ••15'tır, anlaşmay» gore Beşbın adetı "olO üe çarpar, yanı bır kıtaptan alacagı 10 lırayı çarpar Elh bm lıraoır yazann o kıtaptan aUcağı para, yazar elli bın lırasını alır O kıtap saf.ılmış, bıtmış gıbı bir ışiem yapüır, Tüx kıye dekı uygulamada yazar pnr«f;ını alır ama yayınevı enflasyon karşısında ayakta kalabılmek ıçm yeni bır sıstem getirdı, fıyac etıketı, etiketleme. Etıketln Uzerıne yeni bir fıyat yazma. Çaresız kaldıklan ıçin. Bırçok yayınevı bu etıketlemeden doğan fıyat farkının telıf Ucretı hisseslnl yazara odemedı, çok azdır, %l oranında füandır yani bu ışlerden sonra o fark telıf ücretıni alan yazar sayısı. O paralan alamadı ama okuyucu kı tap fi}atlannı yazann saptadıgmı sardığı için yazara düsman oldu On lıraydı, ellı ura oldu, yüz lıra olda tarzında, yazan suçlamaya başladı Bu etıket enflasyouu ojle hale geldl kı ya yınevıerı kendı fıyatlannı değıştırırlerken bırta.'um kitapçılar aa etıketlemek suretıyle kıtap fiyatlarım değıştırmeye başladı lar Ben kendı kıtabımı degışık kıtap evlermde, değısık fıya^ larla saüldığmı gozumle gordum. Yanı yayıneimde kıtabım, etıket değışürılip 75 lıra yapümışken, bır başka kitabevinde 95, digennde 125 lıraya goraum. Yani irade dışı boylo bir fı yaî enflasyonu değışıklığı geldi. Orada tabı okuyucu ile kltap arasmda, okuyucu ıle yazar arasmda gızlı, belkı su yuzüns çık mayan ama onemlı bır surtüşme yarattı, doğdu Yazarlann trü yuk sınınulanndan bır tanes: de bence bu SIRMEN PekJ bir kitap, blr yazardan çıkıp okuyucuya nlaşmcaya kadar kaç kişınin elınden geçiyor? CEYHUN Turkıye'de tabı yanı kıtap, tırajlannın düsük lüğunden aolayı kıtap üretımı bır sanayıe donüşmemis Bu yuk sermaye de gırmemiş Kıtabevlen yaymevleri, bü>ıik ser mayeli degıl kuçuk sermayelı kuruluşlar O yuzden de yaymevlen bır anlamda taşaron kuruluşlar Sızm kıtabınızı alıyorlar, başka bır matbaacrya gıdiyor, matbaacıyla pazarlık edıyor, dızdırtıyor, bastırtıyor Matbaacı o kıtaptan bır para kazanıyor kı^pçı yani yayın d matbaadan aldığı, yaymevme getirdığı kitabı bu sefer de bır genel dağıücıya verıyor, genel dağıacıda % 10 ıla ^15 arasmda bır Kar alıyor uzermden. Genel dagıtıcı kıtapçıya ıletıyor, kıtapçı da bunun üzennden %20 llâ %25 arasında bır pay alıyor. Ya nl matbaacı, dağıücı, ve kıtapçı tabı bunların fizermde yaymevl <le bu kitaptan bir para kaasaoıyor. SİRMEN GenelUkle Tsymevtai ne kaoaoıyorlarT CEYHDN Yavınevlennın kazana %15 ila %20 •rasmdm oluyor. Tabi ortaya birsey kalmıyor ashnda, bu miktarlann yükse11si, dagıtıcanın aldıgı, kitapçının aldıgı, matbaacımn aldıgı, yaymevırun aldıgı ve yazann da aldıgı "İ10 gıbi bır teuf ücreta de bmdınlırse, kıtabm malıyeti kitabın üyaünm çok küçuk btr kısmını oluşturuyor Halbuki ıyı bır organizasyon ols», yaymevi gerçekten sana yılesmls olsa, matbaacı kânyla. yayınevı kan birleşmls olsa, yayınevı dogrudan dogruya kıtapçryla ılışkı kurabılse, yani bü yuk müessese'erde oldugu pbi dogrudan dogruya kumlabılse, aradakı % 101ar, % 15 ler azaltüdıgı zaman kıtap satış fiyatı bugtmkünden en az ••SO'ye yakm bır ucuzlama saslanacaktır StRMEN Saym Ceyhun konuşmanndan şfivle bir sonnç çüayor. Bu «ranlara (5re fallba bır kıtaptan en aı k»HM!i yazarı oluyor. CEYHt'N Tabıi en az kazanan yazar Eu gun UzUüerek belirtelım, 45 mılyonluk bır ülkede sadece kıtaplanyla Beçinen yazar sayısı parmakla sayılacak kadar azdır Ya da blr eün parmaklan kadar az StRMEN Sanıyorum kl onlann bir kısmı âa ömeğtn Taçar Kemal, dr»arüa kazandıgi para, burda kazandıpndan daha fazla değıl ml* r«neUı#imde oyie olmuştu hatırlanm. Yıl sonunda çok kısa blr roman kalır, oğretmen o «üre ıçinde blitün konuıan bıtırm«k «orundadır Cumhurıyet donemı edebıyatına gelindığı zaman da arka «rkaya sıralar, geçer, gıder. Bunlar aa var, okuyun dıye Çocuk, o mrka arkaya sıralanaalann farkına bıle varmaz Bu egıtuni yapmak şart Gazetelerımız, bılıyorsunuz, ıstısnasa butün gazeteierımızde en azından tam sayfa, çogunlukla ıkı veya uç sayfa spor var Telenzvonumuzda ve radyomuzda ozel spor haberleri var Başlıkls, ozel spotls, muzıkle, yanı ozel bır bolum aynlıyor Ozel bır müaık anonsuyla, program aynuyor. Ama kultür hmben sozkonusu değıl Dıyecegım okul dışmda «i» boyle oır eguım soz konusu değıl, ve eanptır t»bl bu gıt gıt oyle bır hale geıiyor kı toplum kıtap OKumuyor, okul bıttıeten sonra universiteyı bıtudıkten sonra ın. sariıar latap ok.umama «lışkanlığı eauııyorlar SİRMEN Peki şundı meseia lelenryonda ne yapılabilir? . CEYHUN Televizyon «sunoa kıtap OKumayı sevdırecek, okum» »lı>kanUgını yaygımaştıracak edebiyat progıamlan duzenıe yebılır, sık sık Yerlı d'2.1ere agırlık vererek, Tuık yazarlarmm yapıtlarından örnekler verebılır, fımıler çektırebıhr Butun bunlann dışında ornegın ben şunu soylemışımdır, dıyelım kı televızyonda ner ay haftanın veya bu ayın oyunlan, belırlı günlerde Uyatro programlan auzealeseler, hıç kuşkum yok tıyatro seyırcısl hızla artabılır Aynı şekılde her ayın yenı yayınlan tanıtılsa, boyle bır prog ram yapılsa, bu ayın vayırüan dıje Ayda dort defa fılan. Haftanın belırlı gunlen 45 er dakıka veya bırer saatlık programlar yapılsa, yazarlar tanıtılsa, yapıt an tanıtılsa Bunlar Oiuma ahşkanlığını gelıştırecek, kulturumuzun vussejnesıne neaen olacak, çok onem lı yararlar sağlar Bir de TRT yonetım kurulunda yazarlar da temsıl edılmelı SIRMEN' Basmda lannedivorum bır kıtap sayfası, kdtap!» nn tanıtılması gibı bır şeyi bazı yayın organlan bnnu üç aşaeı beş yukan, bırae da olsa yapmaTa calışıjorlar gaJiba. CEYHUN Bır tek Cumhonyet, kı saj'fa adedınm azhğı ve tabi ayırdıgı yenn azlığını gosterıyor Dığer gazetelerde hemea hemen hiç yok. Eaeoıyaua buyuk bır boykot varmış gıbi bır hal leri var. H^kı bır gelenektır meseia Turk basınınm, bence saygıdeger bır gelenegı ıdı, Turk Basını süreklı olarak edebiyatcılarla işbırhği ıçersinde çaiısırdı. Özellıkle Cumhjnyet donemmde hemen hemen gazetecılenn bır çogu temelde edeblyatçüardı SIRMEN Pekı sız lazarlar Sendikası olarak bu alanda ne çalışmalar yaptunz? CEYHUN Bız Yazarlar Sendikası olarak, aslında tabı son derece kısıtlı olanaklara sahıptık, Yazarlar SencLkası bılmen sendiitaiara benzeyen bu sendika degıl Uye sayımız 300350 dolayında ıdı, duzenlı olarak odenü veren uye sayısı 200 u zor bulurdu.. 200 uyeden ayda 50 lıra bır odentı alıyorduk, yanı ayda on buı lıra gelın olan bır senoUkaydık. On bm hrayla herhangı bırşey yap mak çok zordu Tî^dır edersınız, bunun ıçın sendika yan gelır kaynaklan aramaja başıadı, bız yanı bu yan gelır kaynaklannı öyle bır düzenlıyelım kı aynı zamanda da yazarla okur arasında b.r haberleşme bır kontait kurulsun dı\e kıtap ımzalama torerüenne buyuk hız veraıs Acadolu'nun muhtehf kentlerınde, fes tıvalierda, fuarlarda, bayramlarda vtzarlExımzı okurlannın ayağına goturduk Oralarda yazarlanmız OKurlanyla k^Tçilıklı dıaıoglar kurarak kıtaplannı unzaladı Boy'ece de yazarlar senqıka.>ının oraJardan belırh kuçuk gelırlerı oluyorau SIR9IEN Bu kıtap ımza törenlertnın uzeriBde bıraz duraüm istersenız. Çunku zannedijorum oldukça başarılı geçtL CE1HUN Doğrusu iazaıla Sencukasınjı en basanlı faa lıyetı ıdı dıyebılınz Tarıhım^zde ılk kez Izmır Fuarına goturmek, bır kiuap pavyonu açmak, kıtabı haikm ayagına gotürmek Bu konuda şu anımı anlatmak ısterdım guzel bır anı benım ıçın, Izmır Fuannda açtıgımız kıtap pavyonu, uç yıl açmıştık, 1980 yılına kaaar, gerçes.ten son derece heyecanlı guzel guıuer ya şatü bıze, haik, oraya gelen mılyonlarca msan çok buyuk hır ilgı gostenyordu Hatta soyıe bır espn oldu karkatunst Oğu* Aral eşıyle beraber fuan gezıyormuş, büyük de\letlenn o kalabalık pav yonlannı dolaşmışlar, Oğuz Aral kansına «Senı bıraz da smek avlayan bır pavyona götureyun de, başımızı dınleyelım» demış.. Bızim pavyona geldıier, kalabalıktan gıren'ediler, kapıda kaldılar Kapıaan bana seslenıyonardı. «Kanma boyle soyledim ama çok sevındım» aıyordj HaLsta boyle bır ıstek var, Yazarlar SenriıhgKinm bence olumlu bır ışıydı SIRMEN Şımdı Yazarlar Sendikası kapatıldı mı? CEYHLN Efendirn Yazarlar Sendikası kaDanmadı Yazarlar Sendıkası 12 Eylul 1980 de tıpkı Turk Iş'e bağlı Sendıkalar ve obur bagımsıa sendıkalar giDi herhangı oır kovuşturmaja ugramadı Obur sendıkalar gıbı haıen açık Ancak obur sendıkalar gıbi \azarl3r Sendıkasmın aa faahyetı durdurulmuş jr SIRMEN Türkıve'de veni bır sendıkal duzeniemeye gıderken soyle bır soru gelıvor skla: Yazarlar Sendikası gerekü mı? . lazar toplu çalışan ınsan değıl, usteLk h.zmet akdıyle de vayınolne baglı değıl Bıreysel çauşmasının urununu ıstisna akdiyle degerlendıren kışı. CEYHUN Evet hakiısuuz yaz3r ıstisna asdıvle çalışıyor. Bu bakımdan yazarlann obur ışyerlerıcde çalışanlaria benzer J * zeılüden yok Bu Dakımdan Yazarlar Sendıl.asınm da obür sendıialara benzer bır faalıvet'erı sozkonuod değ 1 Yanı toplu sozle^mesı, grevı yok Yazarın grev yapması olanaksız Yazar grev yaparsa kendıne yapar O zaman ne ıçm sendika kuruldu sorusu ortaya çıkıyor Efendım basta da. belırttıgım gibı yazarlann büyuk sorunları var bu da telıi hakıan Bunlan alan kDruyan kollayan bir de\let kuruluşu da voıî Telıf haklan yasası yururlukte ama ışlemıyor. Yaymevlen yazarlarm bu haklanyla ıstedıklen gı bı oynayabılıyorlar Yazar tes başına genellıkle bu gıbi durumlar da kendı hakkmı arayamıyor, vaktı yok ekonomık gucu yok yazarlann bu haklarını koruyabılmelen ıçm bır tes çare kalıyor orgutlenme TurkiVe de orguüenme uç şekılde olabılıyor ı Odalar, 2 Demekler 3 Sendıkalar Odalar, ozeı yasayla kuruabLiyor Yazarlık Odası kurulabılmesı ıçın yasa çıkarmak çerekı>or O da olanak^ız Genye kalıvor sendika ve dernek Dernek uyelennı koruma olanağına sahıp değıl Bu duıumda bır tei seçenek kahyor sendika Işte Yazarlar Sendikası ou nedenıe uyelennı haklannı korumak ıçın ku rulmuş bır orguttür Bız tabu dığer sendıkalar gıbı toplu sozleşme ve grev direnîş vapma yolunu tutamayız Bız tıp soz.esmeler hazıruyorduk ve üyelenmizm çıkarlannı bu yolla koruyorduk. Sendika bu tıp sozleşmelere u>ulmasmı denetleyecek ve bırmeı hakem rolunu oynayacaK Bu >ıakem karanna uyulmazsa mahkemede uyesının hakkını koruyacaktı Bu bakımdan bızım sendıkanuz, bıraz sendıkaya benzemeven bır serdııa\dı Ama sendıkadan oaşka bır orgutlenme olanagımız da yok StRMEN Anhvorum, Vazarlar Sendikası kuruluşu zorunHıklardaıı yapısı da koşullann ceregınden doşan bır örgut. Peki •azariar Basın \avın Işcılen Sendikası içınde onrütlenemezler mi? CEYHUN Efendım, bu bazı ulkelerde mumkun Meseia Federal Almanva'da yazarlar basın vayın ışçılenyle aynı sendika ıçinde orgutlenmısler. Pakat orada, ayrı bır yazarlar bolumü var Ayn bır başlam, ayn b:r yor.etım kunılu var Serdıka içınde ama ayn otonom bır dal Bızdekı sendıkal sıstem sendika içınde kademeli ozerk bır kuru]u*a ızın veren bır sıstem degıl Bu durumda biz basm ve matbaa ısç<Ienyle bırlikte örgütlenelım desek, 15 20 000 kişılık bır sendıkada bız 500600 kışi kı, sorunlanmız da tümden avrı az r>hl ta kel^caÇız ve bu se^dıkT btzım sorunlanmı za egılemeyerek belki anlamavacak bıle Bu yuzden Yaza^lar Sendıkasının a>n bır kuruluş o masını zoru'u bulmaktayız.. StRMEN Teşekkür ederim &ayın Ceyhuru Mustafa EKMEKÇİ Canımın Ici... tstanbul deyınce usuma neden Ahmet îsvan gelir bllmem Aylar var gormedım Ankara'ya her gehşınoe kesınkes arardı Ben arayamadım. îçerde o Beledıve Başkacüğı sırasında, yasalara aşın dereeede baglılıgı ile un yapmışü. Bır yakını bır gun Yahu Ahmet, demış, şu bızım sokağm yolunu ne olur bir asfalt yaptır Bu, bır akraba olarak değil vatandaş olarak senden isteğımıa. Olur, inoeleteyım.. deml? Ahmet Bey. tnceletükten sonra vanıt vermis Sizta sokağın yolu, bu yü degil gelecek yıl asfaltlanacak. Program öyle, degiştıremem. Istanbul'dayım. Geldığım akşam ıki kokteyle gıttlm. Sovyet devnmımn 64'üncü yıl kokteyli ıle, «Netaşıın kokteylı. Sovyet konsolosu Aserı Turkçesiyle konuşuyor Hoş gelmışsınız, dedı, gıizel gelmişsınız1 Kokteyle gırerken, Azız Nesınie, Orhan Apttydm çı kıyorlardı Çok kalabaUktı koktevl Istanbul'lu dostları gordüm orada. Kemal Ozer, Prof Buient öeer, Nezıh Neya, Osman Arolat, Ataol Behramoğlu, Hüseyın Baş, Mahmut Dıkerdem, Aziz Çalışlar, daha çok. Fuat Bayramoglu'nu çoktandır görmemiştım, o da oradaydı Ismet Gınth de Çoklan esleriyle gelmısl«rdi. Bır böıüğümuz, sonra çıkıp yemek yedık Cumhuriyet'çı orkadaşlarım bır aradaydık Ali Smnen, Okay Gonensm, Koray Duzçoren, Anmet Korulsan, Püsun özbilgen. «Entellek tuel Cavıt'ın yerisne gıdıldı sonra Demırtas Ceyhun vardı, yenı taruştıgım kısıler de varda . Netaş, bır Kanada >ırketının TUrkiye'dekı temsılcisi Telefon santrallan kuruyor Onun kokteylı kaldıgım otel deydı, Sheraton'da Orada da gazetecıler, arkadaşlanm vardı. Cumartesi sabahı, Erenkoy'de Netaş'm kurdugu yeni telefon santralmın açüısına gırtım Yasayan en eskı t«lefon abonesi ıle oır mılyonuncu abone de torene çağnîmıslardı En es'cı abone 100 yaşında. Cemal Paşa'mn yaven, Ismet Karadofan En yenı abone de Nuri Inan Telefonunu onüç yıl bekleme sonunda almıs Onbır yıl bekleyen bır arkadaşı hâlâ telefon alamamıs Arkadası Nun Bev'e şoyle demıs Bentaı ıkınci adresım Karacaahmet' Tören guzeldı, sunuş başanlıydı Torenın hamrlıKlannı «AB» Halkla llışkıler Burosu dtizenlemiş «A» Alâettın Asna'mn kıiçuk adının baş harfı, €B» de Betul Mardın'ın. Ankara'dan çıkarken, gunun konusu, «YÖK»tü. Yasa çıkınca, ünıversıte ogretim uyelennde, yetkıll yerlerde bulunanlarda bır şaşkmlık gördüm Şaşırdım. Bunda şaşacak hıç bır şey voktu Yasa, davul çala çala gelıyordu O zamana değjı seslenni çıkarmavanlar, rasa çıkınca, tasalanıyorlardı Yasanın aksakhklan, zamanla ortaya çıkacak. Belki en çok zarar gorecek olanlar, genç oğretım uyelerı Genç genç ınsanlar, o yaşlarda ya emeklı>e aynlıyorlar Ya da universiteyı bırakıp ozel kuruluşlarda çalışıyorlar Kendını bılııne vermış, boylesıne bir genç kadronun harcanması yazık.. Bız, bıras oyleyız Aksaklıklar yok muydu, vardı. Ama onun çözumu nasıl olmalıydı' Yasava eleştırıler gelmeje başladı Kemal Kurdaş, Cahıt Arf, daha ılk giın çok mce bır bıçımde elestırdıler yasayı Prof Cahıt Art, yenı yasanın ünıversıteleri \vu Düımı oldüreceğım soyleaı Kemal Kurdaş, ODTÜ rbı bır umversı*eye can vermış adam O da yenı yasa n «surpnz» olarak karsıladı Bır çok fakultede yıgılmalar oldugunu duyuyordum; oazı hocalara nerdeyse, ders düşmuyordu Profesorler, doçentier ders veremıyordu. Bazı ünıveTsıteler de, gostermelık gıbı açılmıstı «Uçan profesörler» gıdip gelıp ders veriyorlardı Uçakla gıdıîerek venlen dersten ne hayır ?elır? Bır keı, adamın usu uçakta kalır Akademılere de yazık oldu gıbune gelıyor. Ama, daha bırçok şey açıklıŞa kavuşmuş degıl Uygulama onemh özsrklıği ıçierıne sındırmış olanlar, her çeşıt degışLkli*e karşm onu vaşatmasını bılırler Bıhme, unıversıtelere gonUl v«rmış adamlar var. r i>eırer Tarrth bunîarcian bırı Canlarını yıtırenler va , unutmuyorum onlan. Geçenlerde kanserden öldü, ODTÜ'den Tank Okyav vardı Sekız yıl çekmış haitaiığı Bobreklen dışan alınmış. idrar vo'lan öyle Yatağma, arkadaşlannca «omuz beşiğı» yaoüarak, kaldınhp götürulayor Gene bır giın oyle omuzlara almdıgında yüzunJ bafıfçe bunısturmuş Arkadaçı Süha Bey. «Ne oldu, bır 1 seve mı sıkıldın '» gibısmden sormu». Tank Bey kar sılık vermış ünutrnaym demış, benım de hayalanm var! Meter ters yerden tutmuşlar kaldınrken Boyle biri de bldu ıste ODTÜ'de rektör vardımcüığı yapmıştı Kemal Kurdaş donemınde, tammıştım Ölurnünden dnce, «Benı kıra göturun» demis. Safranbolu'ya Kİtmiş. Orada koylülerie konuşmuş Sekiz yıl olüme karşı koymak kolay mı? ^ ^ Yenı yasa ıle, en çok kavnavanlardan biri ODTO lse, öbürti BogaMçi olacak diyorlar Baskm Oran sdyledi Orası Boğançi değıl, canımın içi dedi. Bogasa karşı ders yap oooohhhh Baskın, Ankara'nm kıTlı bavasmda ders verenle, Boğaziçırda ders verenin bır olmadığını söylUyordu.. Televizyon, kitap okumayı sevdirecek, okuma alışkanhğını yaygınlastıracak edebiyat programiarı düzenleyebilir, yerii dizilere ağırlık vererek Türk yazarlarının yapıtlarından örnekler verebilir CEYHUN Tabi yurt dışındafct sistem oyle dakık çahşıyor kı, büıyorsunuz, kıtap çıkUğı zaman tırajlar çok yuksek, kâr nıspetlerı boylesıne çok dagıtılm'ş degıl, kıtap fıjatlan Turkıye'dekı gıbi pahalı değll, yanı kendı paralanna gore ka bıUyetı açısınoan, satıs yukseK, tıitr tıkır, dakik Dir sıs emle çalışarak >azarlaxa par& saglıyor StRMEN Pekl, Turklve'de kıtap okunnıasun artırmak, kitap basımını gebştirmek içın ne vapılabıbr? CEYHUN Bunj şoyle degerlencarmek lâzım Kıtap oku ru, aslında okuma yazma bılen msanla aynı anlamda blr kav ram degü Yani kıtap okuru olmak ıçın okur yazar olmas yet meı Kıtap okurunun da kendıne göre bslh b r egıtımının olma sı zorunlu Ama bızde okur yazar oimat kıtap okuru olmakla eşdeğermış gıbı avru anlamda ıkı kavrammış gıbı değerlendırJ mış. Okullanmızda, bıuyorsunuz edebiyat derslerl var Edebı yat derslen aslında çocuga okuma zevkmi aşılamak ya osuyu cunun yapıtı ker.dısmın ozgun ıraaesıyle seçmesuıı saglama* amaç Ama üzulersk beurtelını, edebıvat derslen öyıe bir programlanmıs kı, çocuk dıyelun kı orta okul, lıse ha\au boyunca altı yülık sure ıçmde altı yılaa şu kadar saat edeojat dersı okumuşsa, o edeoıyat derslerının %50'sı, %60ı eskı donem edebiyata, dıvan edebıyaüna, aynlıyor, çocuğa anlamadıgı bır dılde, Osmanlıca, katıyen uzmam olmayacağı bır dalda Aruz vezırüen oğıetılryor, dıvan edebıyatırun şılrlen ezberletüıyor Bunun dışında zaten bunlan anlatırken her yıl veya o eglüm progranu ıçersmdeki süre dolmus oluyor, benim de oğ * • • • • • Mahmutpasa'daki tarihi Kürkçü Han hn içindeki dükkanlar yıkılıyor % 600 yülık geçmişi olan handaki yıkım işlemi bittikten sonra, buıa onanlarak yeniden düzenlenecek İstanbul Haber Servısi Mahmutpoşa daki tcrıhı Kürkcü Han'ın ıçınde ve avlusunda sonradon yapılan dukkanların yıkımına boşlandı Yaklaşık 600 yıllık gecmışl olan Kürkçü Han dakı yıkım ış lemı bıttıkten sonra, bınanın onarılarak sı^a ve badanalarının ycpılması. ovlusunun yenıden duzenienmesı planlandı Kacak dukkanların yanısıra ruhsatlı dukkanların cıkıntıları da Kapalıçarşı da olduğu gıbı kaldırılıyor Bu dâkkanların altında bulunan bodrumlara kaldırım üzennden ınış yolları da kapatılacak Yıkım ışlemleri bıt tikten sonra düfckon sahıplerı tarafından hanın onanmı yapilacak ve eskı görüntusünü ve rebılmek ıçın ışıklı panolarla tabelalar kaldırılacak Her dükkan kapısına Beledıye'nın saptadığı standart levhalan asacak Bu arada avludakl kacak dükkönlann dışında hona da hıl bolümierde yapılmış ka çak bazı bınaların yıktırılma ması eleştırı konusu oldu Ço ğunluğu yün, orlon ve moher perakendecısl olan kacak işye KACAK BÖLUMLER Ikl kotlı tarıhl Kürkçü Han'ın avlusundaki kaçak dükkanlar yıktırılırken bazı kaçak bmalar ıse duruyor Fotoğrafta hanın üzerlne insa edllmiş, 2 katlı kaçak bolum. . rı sahıplerl dukkanlarını kend lerı yıkarkan toptancı tuccar lann oyununa geldıklerını soy ledıler. 60 kadar koçak dükkan yık tırılıp hanın ovlusu yeniden duzenlenırken dukkanları yık tırılanlar, bırçok kacak binc hakkındo yıkım kararı alınma masını eleştırdıler. Ikl katlı Kurkcü Han'm uzerıne sonra dan yapılmış ıki üo katlı İşye rl, han sahası içınde 7 katlı kaçak bına o'duğunu söyleyen perakendecı yuncüler söyle konuştular fHerhangf blr yangın tehlı kesıne karşı avlunun altında blr su deposu yaptınlmıştı Su deposu şimdı b.r toptancı tarafından yün deposu olarak kul lanılıyor. Hanın tarihi mescıdı n» de IpSik toptancıları yerleş ti. Toptancılara alt kaçak yer ier hakkında hıçbir yıkım kara rı alınmadı > 1980 yılı içın 89 447 llra vergı odedığın! söyleyen perakendeci blr yüncu ıse dükkanını yı Kurken çoyle dedı «Alacagımız var, verecegımız var Ellmlzdeki mallarla açıkta kaldık Bır dukkana glrmek Istedık 34 milyon lıra hava parcsı, 3040 bin lıra kira fs tediler Burası Turktye'nın yun, orlon ve moher pıyasasımn merkezlydi Şimdl bızler açıkta kaldık ve pıyasa blrkaç kışlnın tekelıne geçecek ve fiya! ları isledıklerı gıbı duzenleye cekler •