Katalog

Cumhuriyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER bunlann çıkarlannı, hal ve geleceklerinl sağlaraak ve korumak zorunlnğnndayız. Çıftçılerin karşısmda olduğnnn farzettıgımiz buyuk arazi sahıpleri gıbı bu tıcaret adamlannın karşısında da buyuk sermaye sahıbi insanlar yoktur. Kaç milyoneniıiz var" Hiç. Bundan oturu bıraz parası olanlara da duşman oiacak değıliz. Aksine memieketımızde bırçok mılvonerlerin hatta mılyarderlerın jetısmesine çalısacağrz. Sonra ışçıler, buguu memleketımizde fabnka. imalathane vesaıre çıbi muesseseler azdır. Varolan ışçılenmızın sayısı yırmı bını geçmez. Halbukl memleketi yukseltmek ıcın çok fabnkalara muhtacız Bunun ıçın de ışçı lazımdır Bundan oturu tarlaiarda calışan çıftçilerden farklı olmavan ışçı>ı de Uımaye etmek korumak gerekır.» Bojlece Kurtuıus Savasımızm genocid karş^maa kendılıgmdeT gerçekleşmış olan bu tun smıflann ıttıfakının ımpsnalızm'm ekonomık baskısmm karşısmda da surdjrulecegı ız lenımmı verdıkten sonra Lozan Konferansı donemmdekı Turkıje toplumunun d»ş dınamıgı nın konumladıgı ımpenalıst sermave konusunun yenı Turkıye'de nasıl çozumleneceğı gorüşunü Atatı r\ şoyle acklar «Efendıler, ıktısadıvat alanında dusunurken ve konuşnrken sanılmasın kl bız ecnebı sermaveye duşman bulunuvoruz Havır, bızım memleketımiz gemştir Çok çalışma ve sennayeye ihtıyacunız vardır Bundan ötünı yasalanmıza savçılı olrnak şartıvia yabancı sermaveîerıne gerekcn temmatı vermeye her zaman hazınz ve değerlı olarak istenır kı, yabancı sennayesi bızım çalı.şmamıza ve sabıt servetı mize zam olsun Bızim ıçm ve onlar ıçın yararlı sonuçlar versın, fakat eskisi çıbi değil Fılhaldka gecmişte ve ozelukle Tanzımat doneminden sonra, vabancı vermavesi memlekette mustesna bır \ere sahıp oldn Ve bılımsel manasıvle denılebilır ki, devlet ve hukumet vabancı sermayesının jandamıalığından Daska bır şey yapmamıştır Artık her uyırar devlet gıbı, ulus gıbı yeni Turkıve dahi buna muvafakat edemez. Burasını e^ır ülkcsı vaptırmaz» 2 KASIM 1981 ugun (27 kasım günleri arasında) îzmırde Turkrye'nın 2 Iktisat Kongresl toplanacaktır Bu «İkıncı Kongre» deyıml doğal olarak bırınclsıne çağnştmlar yapmaktadır Turkıye"nın butun tarıhı boyunca kendı ekonomısı için hıçbır ıktısat kongresı yapılmarruş, ük kez boyte bır kongrenın toplanmasına Atatürk larafmdan gırışılmıştır Bu, ılk kez yapılan Iktısat kongresı uzerıne çok şeyler ılen sürtümüştur Bu goruşler temel esasıan bakunından ıkı bolumde yoğunlaşır 1 Turkıye'de ekonomık duzenın kapıtalıst yolda gelışmesinı ısteyenler bu yolun Ataturk tarafından daha 17 şubat 1923'te toplanmış olan Izmır îktısat Kongresı'nde saptanmış olduğunu ılerı surerler 2 Turkıye'de bır sosyalıst duzenın kurulmasmı ozlemleyenler. bunun nedenmın Izmır Iktısat Kongresı"nde alınan kararlar sonucu oldugunu ıddıa ederler Çok dıkkat çekıcıdır ki, b'rbınne kesm ikl karşıt goruste olan kımseler bu konuda şımdıye dek dauna bırleşmışlerdır Ama, bu im kesın karşıt goruşun sahıplerınden hıçbırının bu 1923 Izmır Iktısat Kongresi'nin Atatürk tarafından hargı polıtık dıplomatık, tarıhsel nedenler ve stratejık zorunluklar ıle yapıldığı üzenne hıç bır metodık kuşkuva, hıç bır büımsel «tecessuse» duşmedıklen onların yapıtlannda apaçık görulur Oysa, butan bu ıia kesm karşıt gdrüş sahiplennın «aydın» olanları, Descartesm ınsanhgın en buyuk bılımsel ve metodolopk bulgusu olan metodık kusku, bılımsel ıscessüs yasalarmı blldıklerıni kabul etmek gerekmez mı' Eğer metodık kuşku, bılımsel tecessüs ıle hareket edılırse 1923 Izmır Iktısat Kongresı'run gerçekten bu kongreden sonrakı bütün donemler ıçın Turkıye'nın bütun ekonomik duzemnı belırleyen b'r kongre mı oldugu, yoksa «ıktısat» tenmı kullanılarak yapılan bır stratejık eylem mı olduğu sorusu. kaçınümaz bıçımde konumlanacaktır Bu soru şımdıye dek her ıkl gorüşte olanlann hemen hıç bıri tarafmdan hatıra getırılmemlştır Örneğin, bütün oburlen arasmda 1923 îzmır îktisat Kongresi üzenne gerçekten toplu ve sıstematlk bir çalışma japtnış olan Prof Günduz ökçün yayınladıgı «Turkıye Iktısat Kongresı 1923Izmır» (1968) yapıtında D U kongrenın organlzas>onu, kongreye gelen kişıler, örgutler ve bunlann ılerı sürdugü goruşler, kanılar üzermde tutanaklara, \enlere dayanarak ayrmtılı bügiler vermıştır Fakat o, tm kongrenm açılmasmdan once Ataturk'un ne gıbı hazırhklar yaptığı, bu hazırlıkların manasmın ne olduğu hanei polıük, dıplomatılr stratejık tarınsel zorunluluklar ıle bu kongreyı yapüğı uzenne bır açıklama vapmamıştır îzmır Kongresı üzerine >apüan bbur yayınlar da genelllkle bu durumdadır Oysa aşağıda verılerı ıle göruleceğı gıbl, Atatürk Izmır tktısat Kongresı n n nıteüğlni Turkıye'nm tam bagımsızlığını butunü :1e elde etmek ıçın sureklı tarzda uygulauığı askeri, polıtık, dıplomatık genel stratejısmın evrelerı ıçın de butun saydamlığı ıle en belırguı bıçımde açıMamıştır Bu kesın açıklamalann ıflc ıkısı şoyledır «Nihayet Lozan müzakerelerl, flrtisadl n w selelerden dolayı kesllmlştırj» (Ataturk'un Sovlev ve Demeçlen, s. 93. cılt II Akhısar Turk B Izmir îktisat Kongresi ATATÜRK IÇIN «IZMİR İKTÎSAT KONGRESİ» GERÇEK BİR IKTISAT KONGRESI DEĞIL, LOZAN'DA BARIŞI SAGLAMAK İÇİN POLITIK, DİPLOMATİK, STRATEJIK BIR EYLEMDIR. Sanı!.. »LK Anayasa bızde «1293 Kanunu Esasislt drye anı lır Bu anayasayı zamanın bılırkışılerınden bır kurul ! oluşturmustur Tarıhcı Abdurrohman Şerefe gore «ılım Irfan sahıbi» Ohannes Seyfettın Adyan Efendıler ve Namı'< Kemal Bey Kurulun uyesı ıdıler sabah Babıâli' de aKşamları Server Paşa'nın konagında toplanarak dort beş ay ıcınde Kanun u Esasıyı hazırladılar Ancak Meclıs ı Vukela (Bakanlar Kurulu) ve Padışahm da ınce emesınden ve onaymdan geçmesı gereken Anayasa gecık yordu Mıthot Paşa bu gecıkrrenın sakıncaıarından yak rınca Sadra^am Ruştu Pasa demış ki « Paşamız (Mıthat Pasa) akılsız bir adamdır; acele ile kaleme aidıgı o kanun once kendı başını ylyecektfr » Nıtekım Ruştu Paşa nın dedığı çıktı İlk Anayasa once M'that Paşa nın başını yedı Şımdı ortalıkta ne Rustu Paşa var ne de Mıthat Paşa Ikısınln de ke mıklerı topraga donuştu, oma Mıthat Paşa olmok mı daha lyıdır Ruştu Pasa olmak mı? Dr. Ekrem ERAŞ Ocagında Konuşma 5 şubat 1923) Ve vıne Izmır Iktısat Kongresi'nin açılış soylevınde Atatürk bu du^unceyı şoyle pekıştınr «Efendıler göruluvor kı bu kadar kesın ve yuksek bır askeri zaferden sonra dahl bizi barışa kavusturmaktan meneden sebepler dog rodsn doğrnya ıktısadi sebeplerdir» Atatürk'un bu sozlerınden kesınlıkle anla şılıyor kı, burada esas konu barış muzakerelermın kesılmesı \e Turkıye'yı barısa kavuşmak tan onleyen nedenlenn ekonomık olmasıdır Is te, 1923 Izmır Iktısat Kong>esı bu nedenlerle Lozan muzaKerelerırun kesüdığı ara donemde bu barış muzakerelennı başlatmak Turkıye'yı bır an once banşa kavuşturmak ıçın Ataturk tarafmdan yaptınlrmştır Yoksa henüz banşm sağlanmadığı ve Turkıye'dekı gerçek devrlmcı uygulamaların yapılrradığı bır donemde Turkı ye'nm gelscek ekonomı duzenını belirtmek lçm değü Lozan muzakerelennm kesılmesı, savaş ha lınm surgıtmesı demektı Sılahh çatışma olmasa bıle, bu hal seferberlıgın surgıtmesı demektı Sureklı savaşlar yuzunden Turkıye, tanhmın hıçbır donemmde gormedığı bıç'mde son kertede jorgundu ve joksuldu Bu durumda sılahlı çatışma olmasa dahı savaş halınm surgıtmesı se ferberlığın uzaması, bu dehşet vencı sefaletm son bulmaması, atılacak devrımcı adımlarm atümaması, kalkınmamızm yapılmaması de mektır öyle ise, Turk halkma bır an dnce soluk aldırmak, voksulluğu yenmek yıkıntuan kaldırmak, vurdu bayındır hale getırmeK, uv garlık ve bılım kurumlannı kurmak ve bu yolda onurlu bır banşa bır an once kavuşmak ıçm gereklı onlemlerın ve eylemlerin yapılması ar tık kaçmılmazdı Yukanda gordüğümüz gibi Lozan müzakereleri ekonomık nedenle^den oturu kesılmıstı Pekı nasü bır strateji ıle bu durum kaldırılabılecektı? Lozan Konferansında savas dıplomatlar arasmda dıplomatık bıçımde geçtigıne gore, bunun ıçın genış nazırlıklı, ve, Turkıye' de kamuoyuna dayanan polıtık dıplomatık bır s'ratejı yaratmak, uygulamak gerekıyordu Ataturk bu stratejıyı genış bır hazırlık ve dehasma yakışır bır ustalıkla varattı ve uyguladı Barısm onlenmesı ekonomık nedenlerden ıleıi geldığıre gore, duşmanm ımpenalızm m ekonomık baskısını azaltacak bır takım göruşlerm, h2tta onlemlerın ılen surülmesı gereıtıjordu Ve hatta gerekırse ılerdekı ekonomık atılımları vapabılm^k ıçın şimdıük geri çekılmevı goze almak kaçmılmazdı Tıpkı ıstıla cı duşmanı önce Sakarya'ya çekıp sonra onu Dumlupmarda yenmektekı gıbı Bunun ıçm once Turi kamuoyunu hazırlamak ıçm ve ozellıkle Kurtuluş Savasımızm antıgenocıd nıtellığınden otüru kendluğmden meyaana gelmış olan Türkıye'dekı butun sı nırlar ıttıfakının, bu kez ımperıauzm'ın ekonomık baskısı karşısmda saglamca koruyabümek ıçm bu yolda gorüşler açıkladı Bunun ıçm yur aun degışüc yerlermde tzmıt'de 16 ocakta, AJChısar'da 5 şubat Bahkesır'de 7 şubat ve sonra Izmır Iktısat Kongresı'nde 17 şubatta sovlevler vererek hem Turk kamuoyunu oluşturdu hem de imperıalızm'e odün venr gıbı gorundü • *• • ••• Atatürk'un yukarıdaia son tumcesme dık kat edüirse gerçekte O'nun bulunduğu en kotu koşullarda dahı yabancı sermayeyı reddet tıği anlaşüır Olguda Turkıye'de Atatürk dbnemınde yabancı sermave en büvük çogunlu ğu ıle devletleşt^nlmıştır Orne?m demıryolla n, lımanlar, madenler, Tekel gıbi Butun bu veriler ıspafhyor kı 1923 îzmır Iktısat Kongresı'nde yukanda gordügümüz Ataturk un «Iktisadıyat alanmda duşünülür ve konuşulurken sanılmasın ki bız yabancı sermayeye duşman bulunuvoruz Hayır » sozu bır temel ekonomık ılkejı değıl, fakat Lozan'da bansı bır an önce sağlamak ıçm ıleri sürülmüş dıplomatık, polıtık, strateuk bır eylemın soze donüşmuş ıfedesmden başka bır şey değüdır Bu, Atatürk'un banştan sonra, Turk bagımsızlıgını korumak içın hiç bir yabancı sennayeve izın vermemesi ile de ispatlan maktadır Dıkkatle irdelenirse bütün saydam hgı ile görulur ki Ataturk hıç bır zaman ya bancı sermaye yandaşı olmamıştır Bugün toplanan kongreve yararlı olur düşüncesiyle dü şüncelerimi belirttun Basanlar dilerun. Ataturk'un Turkive'ye yenl atılımlara ımkan verecek onurlu bır barisi sağlamak hazırhğı ıçmde Kurtuluş Savasımızm antı genocid nıte••* hğınden meydana gelm'ş olan butün smıDar Bütun bu evlemlenn ve ozelhkle barışm ıttıfakını korumak ve o donemdekı Turk üreyapılması ıç n bır strateji gereklı ıdı Bu stratım guçlerını bır bütun olarak imperıauzm'ın tejmm nıtel'frı ne olacakn? Ataturk hıç kuşkubırleşJk bır suz her şeyden once bır askeri stratejdı O, bu ekonomık baskısının karşısına üstun askeri strateji bılgısi ve yeteneğı ila hıç cephe olarak göstermek ıçın 7 şubat 1923 de bır sava?ta da yemlmem ş'ı Ama Ataturk val Balıkesır'de verdığı soylevm ekonomık, smıf nızca bır asken strateji ustası degıldır Gersal bolumunu bır orneiî olarak gorelmı çekte Ataturk düşüncelennden ve eylemlerin«Bir defa halkımızı gozden geçlreiım. Bıliden açıkça gorulduğu gıbı. sozcüŞün butun an yorsunuz kj tnenıleketımız çiftçı memieketidir. lamıyla bır devrımcidır Daha yuksek oğrenımi O halde ulusumnzun en buvuk çoğunluğn çiftsırasmdaki evlemlennden berı bır devnm stra çi ve çobandır Bo bovle olunca buna karşı butejısi lzleyegelmı=tır Onun asken stratejısı yuk arazı ve çıftlık sahıplerı hatıra gelır Bizde gerçekte bır butun olan bu devrım stratejısl buvuk arazıye kaç kısı mahktır, bu arazinin nın temel oge'erınden oındir, fakat hepsı de miktan nedir" Tetkık edılırse Rorülur kı, ğıldır Atatürk'un devrım stratejısı asKen vo memîeketımızın genışlıfıne gore hiç tamse nunun yanmda d^vrrnı strateusmın zorunlu buvuk arazıve malik doğildlr Bnndan oturn kıldığı polıtık ve dıplomatık strateıivt de kar> hu arazi sahiplerl de hlmave edilecek insansar Ve bız m kiışak bunları canlı olarak bır lardır Sonra sanat sahıplerivle kasabalarda süreç ıçmde yaşamıştır tıcaret eden kuçuk tuccarlar gelir. Blttabıi Mıthat Paşa nın k şıl gını aklını ya da fakılsızlıgunı bır yana bırakalım Ruştu, Mıthat ve Huseyın Avnı Pasaların, tarıhte «Ya Meşrutıyeti ya ua Sultan Azız'ı seçmekı zorunda kaldıklarım yıne tarıhcı Abdurrahman Şeref yazıyor Bılındıgı gıbı Sultan Azız tahttan uzaklcstırı'ınca /er.ne Sultan 5 ıncı Murat geçirılmiştır Yenı padışoh da fıttırık bın cıkınca he<ımler cağrılmış, Avusturya Elcımız Arıfı Paşa nın aracılıgı/la Istanbul a getırılen uzman doktor demış kı «Eğer hasta herhangı bır kısı olsa Vıyana'ya gotürup tedavı eder, lyıleştırırdık Ama Padışah olduğundan oturu lylleşmesi olanaksızdır» Bunun uzenne 93 gun sonra Sultan Murat ı tahttan ındınp yerıne 2 ,ncı Abdulham 11 oturtmuşlar Murat içın de şu dızelerı kaleme a'mıslar Doksanuçte doksanuç gun Padişahı mulk olup Goçtu matemgchına Sultan Murat na murat Esh 1293 yenı tarıhle 1876 ya raslıyor Zovallı Murat ın cobucak defterı durulmuş Oysa bu deli padışahm aklı gelıp g dermış aklı boşına geldığı dakıkalarda ise sorar dururmuş < Millete ozgurluk verildı mi? . Ben mılletım* hurrıyet ısterım » • Sultan Azız ın ard ndan Sultan Murat da gelıp gectıkten sonra Mıthat Paşa nın onculugunu yaptığı Anayasa akımı eyleme donüşmuş yenı padışah Abdulhamıt, Kanun u Esası'yi Babıâli ye bır Hatt ı Humayun la gonder mış 24 aralık 1876 da Babıâli nın denız yanında Dulunan olana bır kursu konmuş Kalabalık bır halk topluluğu bekleşiyormuş Abdurrahman $eref o günu şoyle anlatıyor « Ben törene erken gelenierden bıriydım Kalaba lıklan oturu itişip kakışmaktan ve şemsıyelerin çarpışmasından orada hazır bulunanlar bır hayli rahatsız oldular En sonunda Mabeyın Başkatıbı Saıt Bey Haıtı Humayun'u getırdı Amedcl (Bakanlar Kurulu Başkâtibl) Mahmut Celalettin Bey de okudu Onun ardından Mithat Paşa Tanrıya dua, padlşaha da teşekkur ettı. Sesinln tıtremesi hâlâ kulaklarımdadır Mıthat Paşa'nın sesini yalnız bu vesileyle ışıtmişımdır Bundan sonra toplar ctılarak sevlnç vs şenlık gosterılerınde bulunuldu > • Yaboncıların klml Anayasayı kuşkuyla karşılamış, Ingllizler zorlukları vurgulamışlar Mektebi Sultoni (Galatasaray Lısesı) İkıncı Mudurü Mosyo Grane (kı tarıh oğretmenıymış) Abdurrahman Şerefe demış kl « Geeırecegınız bu başkalaşma, degışım donemin de yeni yontemden dogacak sarsıntılara yurdunuzun hayırlısı ile dayanabılmesini dılerım Çunku bu tur devrım, değişıklıklere alışmamış uluslarda kaçınılmaz sarsıntılar meydana getlrir» Abdurrahman Şeref yazıyor « Ber bu oğretmenın uyarısına kulak bıle asmadım Çünkü Anayasanın llanı ile yurdumuzun tarıhte okuduğumuz Ingiltere gıbl olduğu sanısına kapılmıştım » Yüzyıl oncekı bu sanı, şımdı bıze nasıl da boş ve şaşırtıcı gelıyor.. ÇVİT OKTAY AKBAL HflVIR 'Din ve Bilim. «Soğlom kofolı bir nufusun yetiştınlmesı eğıtlm polltikasının dınln baskıstndan kurtarılmasıno baglıdır» der Ingılız Fılozofu Bertrand Russel Daha sonra bu sozlerıne kanıt olarak şunları ekler «Dln, tdunya donüyor» diyen Galileo'ya; canlıların, bu oroda insonın evrimden gecerek nıtelıksel değişmeye uğradığını ortaya koyon Darwin'e, insanların «Tanrııyı hep insana öıgu ozellıklerle tanımlamış olduklannı soyleyen Durkheim'e, Comte'a, Manc'a karşı çıkmıştir» Bır suredır ılgınç bır kıtap okuyorum iDin ve Bilim», Russel ın yarım yuzyıl once yayınladıgı bu önemlı yapıtı Prof Dr Akşıt Gokturk dılımıze cevırmış Gokturk un cevırısı örnek alınacak bir başarı cızgısındedır Hıc bır yerıne takılmadan akışı yıtırmeden, severek, ılgıyle okuduğunuz bir anlatım Russel en derın felsafe konularını, bılımsel sorunları tyazınsal» denebılecek bır dılle. bır bıcemle yazar Goktürk un de bu yapıtı aynı duzeyde bır olgunlukla dılımıze aktardığını söylemek gerekır «Dln «e Bılım» Hep bırbırlerlne karşıt hep bırbırlerıyle savasım durumunda hem bırbırlerıyle celışme holınde ıkı kavram Bırının amacı dunyayı elle tutuluf, gözle görulur kanıtlarla. ögelorle, düşunlerle algılamamızı öğrenmemızı, tanımamızı sağlamak, herşeyl cözümleyerek bılmek Otekının amacı İse Inanmayı, ama fazla duşunmeden sorunların konuların cozümlemelerlne kalkışmadan Tanrısal bir yapı. bır verl olarok kabullenmemızi sağlamak «Dln ve Bılım»ın Say Yayınlarında cıkan öcuncü basımına yazdığı onsozde cevırıcl Akşit Göktürk şoyle yazıvcr «Bılımsel kuşkunun temell olan «neden?» »orusu He yaratıcı ozgiır arastırmanın yön verdlğl kafalar, hoşgorusuz bir baskı yonetımıne aykırı düşebiHr. düşmek zorundadır Dln odına, Tanrı adına, «maneviyal» denılen soyut kavram adına, yığnların duygulan kolayca tcışkırtılabllır, Mkel bir dayanışma ya do saldırı yönundo örgutlenebilır Ama baanazlığı ulku edlnmek, yığınlann bllimın doğru'arıyie aydınlanmasını geçıktırmek, belll bir dönsmm yonetlcllenne çıkar sağlasa da bllimsel düşuncenın önammi yok edememıştir Billmsel doğru dokuz koyden kovulsa da, bir gun on köyu blrden aydınlatır. Inscniık tarıhınde hep gorü'düğü glbi > Rjsseı kitabına «Dın ıle Bllım toplumsal yaşamın Ikl yonudur Bunlardan bırlncıslnin öneml Insan duşuncesinın tanıdığımız en ilk bosamaklarından başlar, oysa ıkincsl esk! Yunan'da, Araplarda bir ara belli belirslz ortaya cıkmış sonra on altıncı yüzyılda blrdenblre büyuk onem kazanarak o zamandan bu yana Içlnde yoşamskto olduğumuz dusuncelen kurumlan yoğuragelmiştır» dıve başlor K tapta yer alan belli başlı konular, şu basiiklorı taşıvan bölumlerde herkesın acıkca anlayabılec°ğı özunse/ebıleceğı bır anlatımla dıle getırilmlştir: D n ve Bılım catışmasınm köklerı Copernıcus devrimi, Evrim Clncllık ve Tıp Ruh ıle Gövde Belırlenımcilık. Mısîıslzm Evrensel Amac Bılım ıle Ahlak Sonuç Bertrand Russel'ın «Dln ve Bllım» adlı kltabını okurken yuzvıllar boyunca sürdürülen bır savaşımı adım adım Izliyorsunuz Zaman zaman bırl, zaman zamon öbü'ü ağır bosıyor Ne var kı bilim bir ışıktır; bağnazlık'a e!e olınan «manevıyat» ise çok kez bır karanlık olarak belırlenmektedır daha doğaısu cıkarları gereğı b r takım kıs ler ve cevreler kışın'n vıcdansal bır sorunu o'an «ıncnmasyı böyle bır amacla kul'anmaktadırlar Bılım adamları ınsanlığı yenl aşamalara gotürmek ıcin caba harcarlar onlan şu ya da bu korkutmalarla engellemek ınsanlıâın. uygarlığın ılerlemesınî kosteklemektır Russel kıtobının sonunda şöyle dıyor«Bilimsel düşunce ölculudur, deneycldlr, parçalara da yanır bütün aerceği blldığini tasoriamaz, en lyl bildıai sevln b'le bütunuyle gercek oldudunu llerl sürmez Her öSre'inln eroec duzeît'lmeyı gerektireceğlnl, bu gerekll duze"menln de bır arostırma tartışma ozgürlüğu istedıâmi bilır» Ne vcr kı «Bilim adamları calısmalarını yapmokton düsunceyi etkılemekten alıkonulurlarsa insan soyu yerinde sayacak, yenl bir Karanlık coğ ortaya c<kacaktır, bu arada eskl karanlık cağ da gecmlşln pariak bir döneml olarak anılacaktır» sayılı Sosyal S gor talar Yasası nın ge cıcı 20 moddesı «Bankaiar Sıgorta Şırketlerı Tıcaret ve Sanayı Odalan ıle Borsalamın kendı calışanları nı kaosamak v 8 en az SSK vasasmdOKi «b) Bu personelın ış kazalarıyie meslek hcstalık ları, analık, matulluk, yasMık. ve ölum, eşlerlnin analık eş ve cocuklarınm hastalık halle rinde, en az bu kanunda belır tılen yardımları sağlayacak Bırer tesıs halıne getirlldığl ve bunu tevsık eden statulerını Çalışma Bakanlığına» vermeleri kosJİu ıle sandık kurma larına İzın venlmıştır Yasanın bu maddesi uyarın ca bankalar sıgorta şırketlerı tıcaret <e «sanayı odolan ıle / borsalar da stotulerın Çalışma Bakanlığı na vererek ozel bır Sosyal Guvenlık Kurumu nıtelığı 'kazanmışlardır Ancak yasanın yürürluğe gırdığı qunden bugüne kodar gecen süre lcinde bu ozel sandıklarm bır bolümü ışyerle rının kapanması ya da devre dılmesı sonucu geçerlılıklerını yıtırmışler bır bolumu ise SSK kapsnmı ıcıne alınmaları nedenı ıle çalışanların bırıken prımlerını SSK ya aktarmışlardır 506 Önlenebilir Aksakhklar SSK YASASINDA YAPILACAK DÜZELTMELERLE, SANDIKLARA BAĞLILIKTAN ZARAR GORENLERIN DURUMU, Y. SUBAYLIK SÜRESİ PRİ3VILERINİN AKTARILMASI VE AY LIK BAĞLANMASINDA SURAT SAĞ LAMA ÇOZUMLENEBİLİR. todır Bu aktarma Icın gecen sura baien bır, bazen birbucuk yıla değı n uzanmaktadır Kanı mızca Yedek Subay olarak Emeklı Sandığı nda gecen bu kısa sure sıgortolılık başlangıcını ve gun sayısı olarak emekll aylığı bağlanmasına esas koşulu etkılemıyorsa bu prım aktarma Işlemlerl emekli aylığı bağlandıktan sonra da kurumların kendı aralarında cozumleyeceklerı bır birıme donuştürülmelı ve kışıler kurumla r arasındakı ya zışmalar nedeni ile uzayan emeklıhk ışlemlerlnm cabuk laştırılması lcm oradan cıkarılmalıdır Ayrıca bu prlmlerjn parasal tutarları da SSK'nın mali duYılmaz ŞİPAL rumunu da etkılemeyecek bır düzeyde bulunmaktadır Bıze ıletılen bu dıleklen biz ğl kurulan özeı sandıklarda larınm gecerl savılacağını da gecen sürelerı de gecersız kal hukme bağlamıştı Bu durum d e en lyi nlyetlerle. yasal demış ve bu çalışmalar guvence da ofanlar ıcın ise bu geri al ğışmelerın soz konusu olduğu şu gunlerde llgllilere iletlyodışı bırakılmıştır dıkları prımlerı gen vermeleruz rl ıcın belırlı bır sure tanınma 11 Temmuz 1978 gunlü Res mıştır mı Gazete de yayımlanon 2167 Sosvaı güvencelenn ılerıye sayılı yasa bu durumda olanBir de SSK'ca bağlonan aygoturulmesı gerektığı goruşuların bır yıl ıcınde bu sandık lıklardakı gecıkmelerı onlenün benımsendığl gunumüzde lara bağlı olarok calıştıkları mek gerektığınl vurgulayalım surelerın en cok 10 yılını 1 yıl yasa uyannca kurulmuş ozel Bu konuda da şıkâyetler son sandıklaraaki prımlerı kendıle ıçınde borclannaları koşulu ıle suz Yaşlılık malullük ve o rlne ödenmış olanlann bu san lum aylığı clmak ıcm başvuruSSK ya aktanlabıleceğım on dıklarda gecen calışmalarıgormüstür Bu süre de 11 Tem da bulunanların bır coğu ışlem nı şu anda bağlı oldukları muz 1979 gunü dolmuştur lerın uzamasından ve yazışSosyal Guvenlık Kurumlarına maların gec kmesınden acı Bu sandıklara bağlı olarak Bu özel sandıklara bağlı oaktarab 'Tielerinı sağlcmak cekmekte yakınmoktadır Ayçalışanların büyük bir bölülarak ve sıgortalı durumunda pek cok sıgortalı ile ıştırakcılıkların bağlanması 6 ayı bulmü bu kurumlarda gecen caçalışanların buyuk bır bolüyı sevındırecektır Kendı ellemckta sık olarak da daha da lışmalarını aktaromamış ve mune, bu ışlerinden ayrılmaları rınde olmayan nedenlerle prım uzun bır süreye tasmaktadır bu surelere aıt calışmalarının ya da sandıklarının kapanmalerı gen verılmış ve 2167 sayıBu sure zaman 2aman bır bu getıreceğı güvencelerı de yisı sonucu ödedıklerl prımler lı yasanın kendılerine tanıdığı ÇUK yı'a kcdar da uzamaktatırmış duumda kalmıştır kendılerıne geri verılmıştır haktan yararlanamamışlann d r Bu sure ıcınde sıgortalılar 2167 sayılı yasa ayrıca eBu gıbıler yenı gırdıklerl ışprımler! geri verilmemıs ve gecımler nı sağlamanın vo"a lerde calıştıkları kurumun nı meklı olma koşullannı yerine 2167 sayılı yasanın getırdigı rını geneilıkle sağa sola borc 1 telığıne gore SSK, ya da E getıremedıkler ıcın primlerını borclanmadan yararlanmış olonarak bulmaya calışmaktatoptan ödeme olarak geri alan mekli Sandığı'na bu hızmetlelanlarla geri aldıkları prımledır rını aktarmaksızın ilk kez sı sıgortalılara bu prımlerinı % rinı yasal faızl l|e geri vererek, Aylık bağlanması koşullcrını 5 faızi ile ceri verdıklennde sı gortalı ya da Iştırakçl durubağlı oldukları kurumlardaki yeterlı duzeyR getırmış olon gortalı olarak gecen çalışmamuna gelmışlerdir Yasa geresıgortalılık sürelerı ıle bırleşlara (sıgortalılık yılı, prım ode tırmelerını sağlamak gelecek me gün sayısı ve yaş) aylık güvencesı Icın olumlu bir a bağlanmasında doha az zadım olacağı ınoncındayız mon gerektırecek bır yönte mın bulunmosı SSK dan yakırmaları buyuk ölcude azalta Gozlemlerımızden edındiğlcaqı ınancındoyız mız bir hususu daha vurgulaYoğun b r çalışma Icınde yalım olduğunu bildiğımız SSK ılgl Genallıkle Yedek Subaylıklılerl ıle calışanlarmın ıyı ni ta gecen surelerın prımlerinı yetle gereksız yazışmalara Emekl, Sandığından SSK'ya neden olmoyacak yckiaşımla oktarmak emekll aylığı bağlarının avlık baâlama suresını ma suresını bır haylı uzrJtmak kısaltacağı acıktır Cumhuriyet 2 KASIM 1931 Ankara 1 (Telefonla) B M Meclisı «aaı ıkıde reıs vekili Hasan beyın başkanlıgmda acıldı Yok lamanın vapılmasınaan sonra Gazı Hazretlen kur suje gelerek sureklı alkışlar arasmda şu konuşmayı yaptılar Buyuk Mıllet Meclısi dün açıldı mak en mühım ışımiz olacaktır Bu ımtıhaniara muvaffak\etle karsılık \eren muiı paranm kudretını ve mılletm beynelmılel Duhrana karşı yuksek larlıgının esaslamı korumak başlıca gaveni'zdır Bu ugurda mııletımıze has o lan azım ve fedakarlığı ıcap ederse en yu«ek de rEcelerle terellı ettırmek kes n karanmızdır Nefsımıze xe m'llet kudreUe rme ıt'mat hukumette ve Siyasette ıs1" krar tasarruf ta fedakarlıkta sarsılmaz bi' karar devletın ıçte ve dı^ta emnıvetı \e sukuna ı^tıyacı dunnıım başlıca tedbır)»rıaır Esasei bız de mevcut olan bu serai tın ıcap ettikçe ve Iteraljlp ve^ıre getı nlmesı ıçın »m'n \e mu essır olacakfır » Makina mühendisi elemanlar aranıyor Tesısımızdekı çeşıtlı pnomatiK, hıdrolık ve mekanık makınaların işletme sorumluluğumı ustle^ebılecek, makma dızayn ve konstruksıyoi yeteneğı olan, askerlığını gapmış, 3 yıl işletme deneyımlı ve îngılızce bılen Oymalarda Dile Gelen Atatürk,, ATIF ÖZBILEN'IN AĞAC OYMALAR SERGISI 2 11 KASIM 1981 ANKARA SANAT SEVENLER DERNEĞI Tuna Cad 1D Yenışehır ANKARA (Cumhuriyet 8814) « Muhterem arkadaşlar, tçinde bulunduğumuz se ne malı ve ıktısadi u n u mı buhrana karşı mıllet lerın çetın bır ^mtıhar geçırmekte olmalanvla hu susı dıkkatı calıp ır Bu ımtıhanda Turk mılletı ha yatıjetı, faalıyetı, kanaa^ karlığı ve fedakarlığı ıle takdıre layık bır kudret gostermektedır Gele"ek sene de beynelmılel bulra nın devamma hazırhklı ou lunmak vazıfpsı karsısındayız Mab ve ıkfısadı va zıyetı yakmdan tekro ederek tedbırlen vaktınde al Endüstri mühendisi Cumhuriyet Sahıbi Cumhunvet Matbaacuıs ve Gazetecılık T ^ Ş adına ... \4UIK NADİ Genel Yayın »iLdunl . . H^h^N CFMAL Müessese Muduru EMINL U^*KLI<,^L Yazı Işlen Muaurü OKAY (.ÖNtN.stN Basan ve Yavan Cumhunvet Matbaa^ıhk ve Gazetecı lık T.A S Cagaloğlu Turkocagı Cad 3941 Posta kurusu : 246 tSTANBlTL TH İ0 97Uİ BÜRULAR: • ANKARA Konur Sokak 24/4 YENlŞFHtR Tel 17 58 25 17 ^8 65 Idare 18 33 ü • tZMtR: Halıt Zıva BuKan No 65 Kat 3 Tel 2D 47 09 \SU 3 1 1 • ADANA • Ataturk Cadaesı Turk Hava Kurumu ts Harı, Kat 2 No 13 Tel 14 >50 19 731 TA K V I M 3 KASIM 1981 Imsak Guneş O?le Ikındı Akşam Yatsı o 47 7 30 12 57 15 45 18 04 19 36 Üretım ve malzeıre planlaiasmda 3 yıl deneyımlı, askerlığını yapmış ve İngılızce bılen Başvurularm resım, ozgeçnış, referans ve ıstenılen ucretı ıçeren oır yazı ıle 20 Kasım 1981 gunune kadar Şırketımızın Cumhuriyet Bulvarı, Cumhuriyet îşhanı No. 18/707, îzmır'dekı adresme, posta ıle yapılnasını rıca ederız. DOKTOR Hassas Dökiim ERDAL ATABEK Hastalarını Kadücöy Bahanye Caadesı Bahariv* Apt No. »t/3'de açtıgı muayeneuanesınae ıcabuıe Daşla«uştar IEL; 6S 23 3 Sanayi veTicaret A.Ş.