Katalog

CÜMHURIYET 24 AĞUSTOS 1980 ÜC Hükümet tutum değiştirdi, grevcilerle görüştü Pravda: «Polonya'da bazı işyerlerinde anlaşmazlıklar var» Dış Haberler Servisl • Polonya'dakı bunalım konusunda ilk kez resmi bır açıklama yapan ABD Dışışlen Bakanı Edmund Muskıe, Polonyalı muhalefet hderlennm tutuklanmasından kaygı duydugunu belırterek, yakında serbest bırakılacaklannı umdugunu söylemıştır. Muskie Polonyadakı ışçı huzursuzlugunun bu ulkerun ıç ışı olduğunu söyleyerek, hıç bır devletın müdahaleye hakkı olmadığını söylemjştır. Sıyasal gozlemcılere göre Muskie bu sozü ıle Sovyetler Bırlığıni dolayh olarak uyartnıştır. • Sovyetler Bırhgi Komunlst Partısı organı «Pravda», cuma gunü verdıgı haberde Polonya'da bazı ışyerlennde «anlaşmazhk» oldugunu bıldırmış, ölke çapında yaygınlaşan grevlerden soz etmemıştır. Sovyet basmı Polonya'dakl olaylan son derece temkınlı bıçımde bıldırmekte ve ülke ekonomısml felce uğratan grevlerden söz etmemektedır. • Papa John Paul 2. cuma gunü ana yurdu Polonya ıçın özel bır dınsel toren duzenleyerek «kalbımız Polonyalı soydaşlanmızladır» demıştır. Gozlemcıler Papa'nın temklnli konuşarak Polonya dakı ışçı evlemlennden söz etmedıgme dıkkat çekmışlerdır. • İ*veç Komünıst Partisl öncekl gün vayınladıgı bıldınde Polonyalı ışçılenn «hakh isteklennı» destekledıkîennı belırtmıştır Isveç Komünıst Partısı bıldınsınde «sendıkalar partl ve devletten bagımsız olmalıdır» demıştır. DÜNYADA BUGÜN ALİ SİRMEN POLONYA HÜKUMETC, GREVLERİN ÖNEMLI KÖMÜR BÖLGESI SILEZYA'YA SIÇRAMASINDAN KAYGI DUYUYOR. I ÜLKEDE GREV YAPILAN FABRIKA SAYISI 450'YE ULAŞIRKEN, GREVCİ İŞÇI SAYISI DA 200 BINE YUKSELDL (Dış Habeıier Servlsl) Polonya'da Işcılertn dırenışlerı surerken, grev yapılan fabrıko sayısının 450'yı, ışcı sayısının do 200 blnı buldugu bıldırılmıştır. Bu arada hukumet, şimdıye dek izledığı tutumu değıştırerek Grevcı Iscı Komıtesı ıle yüz yuze görüşmeyl kabul etmış ve hukümetın baş goruşmecısı Mıeczyslaw Jagıeıskl dun Gdansk e gıderek Grevcı Iş cılerın Komıtesı ıle goruşmuştur Polonya hukumetının şımdıye dek Grevcı Iscı Komıtesı ıle yüz yüzo görüşmeyl kabul etmedığmden tutumunu değıştırmesı onemlı bır ödun olarak kabul edılmektedır Gozlemcıler hukumetin daha önce taraf olarak kabul etmedığı Işcı komıtes nın uc uyesının, Hukümet Kurulu Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Mıeczyslaw Jagıeıskı ıle göruşmelerının «sorunun çozulmesını sağlayabılecegını» bel rtmışlerdır. Goruşmeye katılan ışcı temsılcllerınden bırı de Başbakan Yar dımcısının kendılerıne, goruşmelere başlama yo!undaxı ısteğını belırttıgınl soylemıştır Bu arada grev komıtesı tarafından yapılan acıklamada goruşmedo ışcı ısteklerının Jag.elskı ye verılen mektupta bır kez daha yınelendığı kaydedılmıştır Acık lamada, 21 madde! k ıstek lıstesı uzerınde goruşmeye hazır olundugu da duyurulmuş ve sorunun çozulmesı dıleğı yınelenmtştır. Işcı temsılcıleri kamu ulaştırma gorevlılerının ışbaşı yapmaları halınde, Gdansk kentın n ulkenın dığer kentlerı ıle te'efon bağlantılarının yenıden kurulması konusunda anlaşmaya varıldığını kaydetmışlerdır. Başbakan yardımcısının ıse Komıte'nın 21 ısteğınl «gercekleştırılmesı olanaksız» oldugu gerekçes yle reddettığı belırtılmıştır. Ancak goruşmenın cok olumlu gectığı ve Komıte temsılcılerının «cok lyı ızlenımlerle» ongoruşmeden ayrıldıkları kaydedilmektedır. Yetkıli b r kaynak, hukümetın Grev Komıtesi ıle doğrudan go rüşmeye anıden karar verdığını, bunun nedenının de lıman ken tl Szczecın'de durumun gıderek kötüleşmesl oldugunu soylemış tır REJİM ALEYHTARLARI öte yandan gecen carşamba gunu tutuklanan re| m aleyhtar larından bır kısmı aralarında Sosyal Savunmo Komıtesı Baş kanı, muhaiıf lıder Jacek Kuron da bulunduğu halde serbest bırakılmıslar ancak bırkac saat sonra yenıden tutuklanmışlardır. Polonya'da ışcılerin grev yap tıkları fabrıka sayısı 450'ye ula şırken, ulken n kuzey bolgesındekı yıyecek sıkıntısının do sur duğu bıldrılmektedlr Bu arada Varşov 0 kaynaklı haberlerde, hukümetın ışcılerle anlaşma yolunda olduğuna ılışkın şımdılık hıc bır olumlu tşaretın bulunmodığı gozlenmektedır Bu nedenle Gdansk lıman kentınde onemlı olcude ekmek ve şeker sıkıntısı olduğu kaydedılmektedır. SİLEZYA'YA DA SICRAYABILİR Bu arada ülkedekı re|ım aleyhtarlarının yaptıkları acıklamalarda hukümetın dırenış'erin onemlı bır korrur bolgesl olan Sılezya ya sıcramasından kaygı duydugu belırtılmektedır. Buna kanıt olorak da bır kısım hukumet yetkılılerının bolgeye gonderıldtklerı gosterılmektedır. Tanınmış bır Insan hakları grubu olan ROPCO nun sozcusu Guney Sılezya dakı maden lerde ve ışletmelerde calışan yaklaşık 600 ışcının gorevden alındığını bıldırmıştır Bu hareketın, Baltık kıyılarındakı grevcılerı destekleyen kımı ışcılerin denetım altına alınmasıyla bağlantılı olduğu sanılmaktadır. Bu haberlerın kesın doğruluk ka zanması halınde, ülkede son gunlerde en onemll sorunu oluş turan grevlenn Polonya Komünıst Partısı lıderı Edward Gıerek'ın kendı bolgeslne de sıcradığı anlamına gelecekfr Yonetımde bulunduğu süre ıcınde en cıddı sıyasol bunalırrla yüzvüze kaldıgı bel.rtılen Gıerek'ın, ışcılerin sıyası nıtelığe bürunen isteklenne karşı dıreneceğı de gelen haberler arasırdadır. VARŞOVA'DA DURUM Grevler nedenîyle ulaşımda görülen aksaklıkların sonunda Varşova'yı da erkıleyebıleceğı söylentılerının yoğunlaşması üzerıne başkentte uzun benzln ve gaz kuyrukları oluşmaya boşlomıştır. Bu arada grev söylen tılennın yaygınlaşmasına karşın. Varşova'da greve gıdıleceğı yolunda herhongı bır Işaret belırmedıği kaydedılmektedir. Güvenlık güclerınin ise başkentte dururra hakım olduklan bıldlrılmektedir Halkın da grev soylentılerl nedenîyle tedırgın olduğu gelen haberler arasındodır. Ekonomik Nedenler G dansk'ta başlayan ve ülke duzeyıne yayılan grevler nedenîyle, tum dunyanın gozlerı şu anda Polonya uzerıne cevrılmış bulunuyor Gıerek ıktıdan, elınden geldığınce uzlaşma yollarını acık tutarak, bunalımdan sıyrılmanın carelerını ararken, ulkenın ekonomık durumundakı bozukluk da gıttıkce artmaktadır Polonya dakı grevler bugun ne denlı sıyasal bir nitelik kazanırsa kazansm, gercekte ekonomık nedenlerden kaynaklanmaktaydı Nıtekım başlang ctakı ıstekler de salt ekonomıktı Kapıtalıst ulkelerde oldugu gıbı, sosyalıst ülkelerde de toplumsal ya da sıyasal bunalımların temellerınde hemen her zarrtan ekonomık nedenlerı bulmak olası. Nıtekım, 1968 Çekoslovakya olayları da, bu ulken,n kalkınma hızının bır anda sıfıra düşmesı uzerıne patlak vermıştır 1980 Polonyasının durumu 1968 Cekoslovakyası kadar yapısal bozuklukla sakatlanmış olmasa bıle ekonomık acıdan hıc de ıc acıcı değıldır 1970 yılında ıktıdar olan Gıerek, Polonya'da Batının gelışmış teknolo'is nden de yararlanarak ıkıncı endust rl devrımını gercekleştırrrek ıcın kolları sıvadı Gıerek'ın ıktıdarının ılk beş yılı bu Gmaca yonelık yoğun bır borclanma donemıdır 1970'lenn bu/ük bır bölümunün yumuşama doneml olması, F Almanya da B'andtın Ostpolıtık'ının yürurluğe gırmesı Polonya nın aralarında IMF de olmak uzere, buyuk olcude Batı kaynaklarından borclanabılmesını sağladı Bugun dahı Varşova Sovyetler'den 1 mılyar dolarlık bır yardım geldığını yaianlarken, Bonn'dan ıstedıgı, 1,5 mılyar markı, 300 milyon eksığıyle alabıldıgını acıklomaktadır Gıerek ın ılkıncı Endustrı Devrımi» Ile ılgılı planlarının o gun ıcın ne derecede gercekcı oldugunu şu anda kestırmek kolay degıl Çunku 197073 yılları arasında, dunya henuz ucuz ener|i donemını yaşamaktaydı ve ufuktakı tehlıkeyı goreme/en tek ulke Polonya degıldı Denebılır kı buyuk bır cogunluk, tum uyarılara karşın bu tehlıkeyı gormemış ya da gormezlıkten gelmevı yeğlemıştır Dunya petrol fıyatlarının bırden yukselmesını zla/en yıllarda Polonya'nın bu a'andakı gereksınımlerını karşıloyar Sovyeiler'ın de karaaltın fıyatlarını yukseltmek 70 run'uğunu duymalan Gıerek'ın 1970'de hazırlanan p anlarını altust ettı Ve Polonya nın ucuz enerpye dayalı ikıncı endüstrı devrımi planları Istenen sonuclan, umulan dışsatımı, uretım artışını ve Polonyanın yaşam duzeyındekı yukselmeyı ongorulen süre ıcınde saglayamadı Lenin tersonesi onunde grevcj Işcılerln da ğıttıkları bildirilerl olmak lçln toplanan haik. Polonya'mn ABD büyükelçisi bır Sovyet müdahalesi beklemiyor Büyuk elçı Spasowski, hükümetinin işçi olaylarına kendi başına çözüm bulacağını belirttı ve ABD'nin ılımlı tutumunu olumlu karşıladıklannı soyledu VVASHİNGTON Polonya nın ABD Buyukelçısı Romuald Spasovvskı hukumetmın suregelen ışcl olaylarına kendı başına cozüm yolu bulacagından. Sovyetler Bırlığı'nın askerı bır mudahaleye gırışeceğını sanma dığını soylemıştır Buyukelcı Spasovvskı, ABD Dışışlen Bakan Yardımcısı Wor ren Chrıstopher ıle hukumetının ışcı grevlerıne karşı tavrını an lattıktan sonra, gazetecılere yaptıgı acıklamada, ABD Dışış lerı Bakanı Edmund Muskıe'nın sozler nı de olurrlu karşıladıklarını ve Carter yonetımının ılım lı tutumunun sorunun cozumune yardımcı olacagını belırtmış tır Edmund Muskıe. oncekl gun verdığı demecte, cPolonya'nm !c sorunlannın Polonya halkı ve Polonya yonetımınce cozumlenmesı gerektığıne ınandıgımızı defalarca belırttık» demlştır Carter yonetımının Polonya'dakı gelışmelerı yakından ızledığl nı de kaydeden Muskıe, Polonya halkının cıkar ve ısteklerme dayalı bır çozüm bulunmasını umduklarını soylemıştı Polonya Buyukelcısı Spasovvs kı son gunlerde tutuklanan ay rılıkçılar konusundakı bır soru uzerıne de Polonya hukümetının ınsan hakları konusundakl sorumluluklarının farkında olduğunu soylemekle yetınmıştır. Polonya olayları nedeni ile Batı AlmanDoğu Alman Doruğu iptal edildi Dış Haberler Servısi Federal Almanya Başbakanı Helmut Schmıdt'ın bu hafta ıcınde Doğu Almanya Lıderı Hoenecker'le yapacağı toplantıdan «Avrupa1da şu anda yer almakta olan bazı oloyların gezının başarısım golgeleyebılecegı» nsdenıyle vazgectığı bıldırılmektedT Schmıdt ın bu sozienyle Polonya dakı olayları kastettıgı bndırılmeKtedır Schmıdt carşamba gunku Batı Alman Dogu Alman doruk toplantısı ıcın Doğu Berhn e trenle gıdecek ve Rostok gıbı Doğu Almanya nın Baltık kentlerınden gececektı Gececeğı Baltık kentlerıne Polonya nın yıne Ba'tık kentı o on Gdansk'dakı olayların sıcraması olası ığının Doğu Alman hukumetını duşundurmesının gezmın ıptal nde rol oynadıgı sanıimaktadır. Polonya yalnızca öngö'ulenlerı saglayamamakla kal saydı, belkı de bu denlı guc bır durumda olmazdı Ne var kı Varşova 1980 yılında tam 19 7 mılyar dolar dış borcu da vuklenmış durumdaydı 1930 dekı kotu hava koşullart bugday ve seker panccrı g bı onem ı tarım urunlerıne de cok buyuk olcude zarar verınce, ulke ekonomısınde daha da buyuk yaralar açılmış oldu Işte temmuz grevlerı oncesınde Polonya'nın ekonomık durumu buydu. Hıc kuşkusuz bır cokları Polonyo nın ekonomık durumundokı bozuklugu sosyalıst sıstemın hesabına yazmak ısteyeceklerd'r Polonya ve Batı kaynaklı ıstatıstıkler. boyle bır gırışımın dogru olmadığını yeterınce gozler onune sermektedı r Bız yalnızca Sorbonne oğretım uyelerınden Profesor Pıerre George un Tuna ve Slav Orta Avrupa ulkelerı ekonomısı adlı yapıtından şu bolumu aktarmakla yetınelım tPolonya ve Cekoslovakya da hâla görülmekte olan bu ekonomık guclukler ve gehşmedekı eşıtsızlıkler (son yıllarda a^almış olmakla bırlıkte) bugun gecmışın bır mırası ve sozu gecen ulkelerın yıllardır ıcınde bulundukları gecış dcnemının sonucudur (L Economıe de L'europe Centrale Slave et Danubıenne Pıerre Georges, Presse Unıversıtaıre de France» Sayfa 56) Polonya'nın guc ekonomık koşullarının emekcılere koylulere yansıdıgı da bır gercektır Ancak aynı koylulerın 1930'larda nasıl yasadıklarına bakmak da gerekır Bu kez de Amenkan Frıend s Servıce ın uyelerınden A Louıse Strong un yazdıklarına bakatım «Yırtık pırtık cullar ıcınde bulunan koyluler tabanları toprak olan kulubelerde batuklıgın kenarında yaşıyorlar ve hemen hepsı de aclıktan olme noktasına gelnıış bulunuyorlardı Hemen tumu sıtmalıydı Frıend's Servıce onlara boi mıktarda kının dağıtıyordu Oysa kurtulmaları ıcın asıl yapılması gereken ya batakhğın kurutulması ya da bunların baska bır yere taşınmalarıydı. Koyun ardında ormanlık ve yaşamaya son derece de elverışlı durumda 400 hektarlık bır arazı Parıs te oturan ve buralara arada sırada yalnızca avlanmak Icın gelen şato sahıbınındı Koyluler ıcın bu saglıklı yere yerleşme olanagı yoktu Ormana yalnızca odun ve mantar toplamak ıcm gırebılıyorlardı O zaman da bekc ler köpeklerını uzerlerıne salıyorlardı (A Louıse Strong Polongne que | aı vu hıer et auıourdh uı (Dun ve Bugun Gorduğum Polonya) 1946 sayfa 164 165) Işte bugun guc ekonomık koşullor altında bulunan ve grev dalgalarıyla sarsılan Polonya nın gucluklerı, başarılan ve başaramadıklarını gosteren bazı rakamlar ve olaylar... Sanınz bu gercekier bılındığınde Poionya dakl son olaylara daha saglıklı bıcımde eğılmek olanağı doğa caktır. Ufuslararası Bankalar Sendikası, Polonya'ya 325 milyon dolar kredi verecek (Dış Hatorter Servlsl) Bankamerıca Uluslararası Grubunun başını cektıgı Uluslorarası Bankalar Sendıkası, Polonya nın Hanolovvy Warszawıe Bankasına 325 mıl/on dolar borc verecektır. Ikı kuru uş arasında varılan anlaşmada paronın Polonva nın 1980 ekonomık programı ıcın kullanıiacagı bel rtılmıştır Amenkan Bankası tarafmrjan yapılan acıklamada, borcun, Polonva Halk Cumhurıyetı adına Polonya Malıye Bakanlıgı tarafından garantı edıldığı bıldırılm ştır Kredının 7 yıl ıc'n ve % 1,5 faızle verıleceği belırtılmektedır Kredıyi verecek bankalar arasında şıınlar vardır Bankamerıca Bank Polska Hasa Op ekı S A , The Bank Of Tokyo, Barclays Internatıonal, Cıtıcorp Internatıonal, Fırst Chıcago, Manufacturers Hanover Morgan Guaranty Trust ve Moscovv Norodny Bank. ZÜLFÜ LİVANELİ son plâgı 6ÖNLERİMİZ A ı 2 3 4 B 1 2 3 4 DLŞE KALKA YOLLARDA (Soz \e muzık Lnanelı) KOŞEYI DONENLERJN ŞARKISI (Yagmur Atsız Lıvaneb) DAGLAR\ KUSTLM (Soz \e muzık Lıvaneiı) GUVLERIMIZ (Yagmur Atsız Lıvaneiı) hARDEŞIM DUYMAZ ELOGLU DUYAR (Soz ve muzık Lıvanelı) YIGIDIM ASLANIM (Bedn Rahmı Eyuboglu Lıvaneiı) ESKI TUFEK (Soz ve muzık Lıvanelı) UMUDU KESME YURDUNDAN (So? ve muzık Lıvanelı) Davetlılen toren yenne göturmek uzere otobus tahsıs edıhnışüı Kalkış Yerı Ataturk Kultur Merkezı onu Saat 03 45 Ljnapark Gazınosu önü Saat 03 00 KAYIP FYO asken ögrencı kımhgını kaybettım. Hükumsüzdür Husnfi Emin GOKDEM1R TURİSTIK BELGELI MOTEL RESTORAN AILE PANSİYONU VEFAT Elım bır uçak kazasında yıtırdıgımız Kurulu uyemız ve kıymetlı arkadaşıınız Yönetım SATILIK DENİZ MOTORU 6 metre kamaralı 9 5 H P Wısconsın şanzımanlı motor. Muracaat: 45 23 78 Lâle OREN SADt GÜLÇELtK'in pazartesı gunu (yann) öğle namazında Şışlı Camıı'nde kendısme karşı son gorevımızı ifa etmek üzere butün arkadaş.lanmızın hazır bulunmalannı nca edenz. TURKtYE \flLLt OLtMPİYAT KOMITESİ YONETİM KURULU (Cumhurlyet 4736) Gazetecıler, yazarlar, sahne, perde, radyo, televizyon sanatkârları, artıstler... Cıcek ve ağac denlzındekl VİLLÂ LALE'ye gelinlz. Özel % 25 ındırımımızden yararlanınız. Tam pansıyon 800 TL. ıkı kışl 1500 TLTam pansıyon kalmak zorunlu değıldır. BURHANİYE ÖREN TEU 343 SATILIK PORTBAGAJ Volksvvagsn mınıbus lcln orl|lnal vs yeni. (Boy 2 80) Tel: 59 90 21 Konuk sanatçılar: TULAY GERMAN FRANÇOIS RABBATH Kayıt STUDİO SYSMO. Parıs Toptan satış BALET PLAKÇILIK Koll. ŞtL IMÇ 6 blok 6310 Unkapanı İSTANBUL