Katalog

ÎKİ CUMHUMYET 22 AGÜSTOS 1B80 ncekı hafta Cumhuriyet Kudös «orununa ılışkın çok ılgınç bır Ankara haberi verdi. Islam ulkelerının Ankara'daki buyükelçıieri, kroıl'ın Kudus'u başkent yapmo kararı üzerıne takındığı tutumdan otürü teşekfcür etmek uzera Başbakan Demırel'ı zıyaret etmişler... «llcınc olan bu mu?> dıyecekslniz. Buncası lle yetinillrse. haberin ilgi ceklcl nitelıği üzerinde aurmak boşuna oiur; ama aynntılora glrildHtçe» ortaya gerçekten önemll blr sorun çıkıyordu. Asağıda anlatacağım. önce haberln arkasını gozden geçırelım. Zıyaret sırasında, Islâm Büyükelçılerlnin an fctdemlısl Fas Büyükelçısı Dr. BenaDud, Boşbofcana teşekkur edıyor, sonra da ondan Kudus fconusundakı goruşlerıni ayrıntılı olarak öğrenrrek istedıklerını söylüyor Başbakan. bu ıstek üzerıne. flsraıl'in kararı yayılmacı politıkasinın blr devomıdır». «Bu karar akılsızlıktırı, «Türfclye bu fconuda sonuna dek Islâm utkelerının yamnda yer alacaktır» sözlerinı söylüyor. Fokot hıç beklenmedık bır konuşmo ızlıyor BoşboVanın konuşmasını FKÖ (Fılıstın Kurtuluş Örgutü) temsilcısi Abu Fıras soz aiıp, Israilin Kudus'e Ilışkın kararınm sorurnluluğunu A8D Başfcam Corter llo Mısır Oevlet Başkanı Sedat'a yükledıkten sonra (Mısır, Islâm devleti değil mi? Geleceğız bu konuya ) «Turkıye'nln Islam Konferonsı kararları cerçevesındd en etkıli ve <Joha Jleri adımlan atacağına guvendığıni» bıldırtyor. Burada ustu kapalı geçılen «ıleri odım» Israıl lle ilışkılerın kesılmesıdır. Dahası var, An* kara muhabırımız Sedat Ergın'in dedfğlne göre FKÖ terrsılctsının konuşması bütun Islâm Büyukelcılerl odıno yapılmıştır, demek toplu zh/aretln nedeni. Turk hükümetine sıyosal blr ööütW, aşıiamada (telkınde) bulunmaktır. tBu mu 1 ilfllnc olan?» dıyecekslnlz. Hayır J O gün öğle rad/osu. akşam da televtzyon verlyor haberı Ama FKÖ temsilcıslnin fconuşması yok. islâm devletlerl Büyukelçılerl bu Işe çok kızryorlar, bir bosın toplantısı düzenleyerek TRTnln tutumunu yeriyorlar. Ancok bu iktncl toplantıda. Başbokonı zlyaret eden Büyökelçilerden bir bolumunün bulunmadığı gözden Kaçroıyor. örneğm Fas, Suudj Arabistan Büyükelçrleri. Bunun üzerlne islâm Dıplomatları. CHP Baa konı Ecevıt'l ziyaret etmeğı kararlaştırıyorlar. Bu fcez. Fas ve Suudl Arabistan Büyükelcilerinden başka, Malezya. Endonezya, Somall rraslohatgüzârları da yan çıziyorlar. Yoksa İslâm uftelerl FKÖ'yu topluco ve lctenllklo desteklemlyorlor mı sorusu eellyor oklo. (Astl Konumuz Ö olaylar ve görüşler Kudüs ve Filistin Sorunu Melih Cevdet ANDAY diplomattara, Israinn Kudus'e Itlşkln karon karşısında Isıam ulkeıerinın kendi aralarında btr davranış blrllğı gerçekleçtirmelerini ogutlemıç. Neden dersınız? Ankara haberfnln öyküsünu burada Kesollm O gunlerde okumakta olduğum «Vatansız Fılıstın'l Ebu lyad Fılıstın Gızlı Servlsieri Sorumlusu» adlı kıtap (x) tam ustune geldı ve benl şaşkınltktan şaşkmhğa attı Gercl israll'in büyük blr askerı güc olduğunu bılmıyor değıldım, ama onu çevreleyen bunca Arap devletlnin nosıl olup da yenılgıden yenılgıye düştüğünu cklım almyordu. En yetkıiı ktşınm ağzınaan öğrendlm kı. Fılıstın sorunu. gerçekte, Arap devletlerl arasındaki savoşımdan kaynaklanıyordu Daha açığı, Fılıstınlıler, Sıyonıstıerden gördukleri kötülüklerın benzerınl Arap de.lstlerlnden de görmüşlerdı El Fetıh'ın («Horekât al Tohrır al Faiestın» sözcuklerinin tersinden okunan llk harflerınden çıkma bır söz) ilk sioganlanndan blrl olan cArap birlıği Filistin Kurtuluşundan geçen sözü. denebılır ki. hiç bir Arap devletince benımsenmemıştir Bugün Filistin Kurtuluş örgutu, Bırleşmış Mılletlere gözlemcl yollama hakkını kazanmış ve blr çok dev letce tanınmış bulunuyorsa. bunu cerçekleştlcen, Fıllstınll fedaıierin yılmaz gücüdur. Oysa FKÖ de, El Fetıh de. koruyucu gorünuşund» olan blr çok Arap devtetının saldınsma uflromıştır. Bugün Israltll siyonistlerln başkent yapmoyı fcorarlaştırdıklan Kudüs, tarıhi bır yano bırakocak olursak (Gercı Menahem Begin, Israll'in isteklerinl bınlerce yıl eskıye Inen torfhsel haklar cercevesl Içlnde savunmayı sevmektedır) bır Yohudı islâm kentıdlr Eskı ve yenl Yahudiler «Israıl» devletinl ingılız desteğl ıle kurar kurmaz, orada oturan Arapldrı oeş tli baskıiarla yerlerlnden ettıler. Yurtsuz kalan bu Aroplann blr bölümü, israll sınırlan dışındakl blrtakım kampumhurlyet Türklyeslnln, ku ruluşundan bu yana benim seylp sürdürmege calıştıflı ulaştırmadaki devlet tekell. 24 ocak 1980 kararlarından sonra izlenen politıka sonucunda bu Iddıosını kaybetmeye boşlamıştır. Ulaşım dışı alonlarda kl «etkısızleştırme» polıtıkası. ulaşımda çuvala sığmamakta ve çarpıcı blclmde gözlenmektedlr. Bugun toplumumuzda ya şanon çok yönlü bunalım karşısında. siyasal Iktıdar çevr* lerınden muhalefet lıderlerıne kadar her ilgılı ve yetkılının, «Devleti güçlü kılmakı. «Devleti, devlet yapmak» gıbl gıbl dıiek ve Isteklerının temel blr çözüm olarak ileri sürülduğü bir ortamda, devlet tekellerinın etkısızleştırilmesı traiıkomık bir olgu olarak gözükmektedır. Ulaştırma alanındaki devlet Işletmecilığının etkısızleştırme çabalannın bugün birdenblre ortaya çıkmadığı da bılınmektedir. özeilıkle 1950 den sonra kl sermaye bırikımınin yükseldığı yıllar devlet Işletme cılığının ınce bır eieştıri ile yıpratılmoya başlanması, bu kurumların etkln blr hizmet sunmaktan uzaklaştırılması, toplumda bu kurumlar hakkında olumsuz değer yargılarının blrikımini yeterll ölçüde sağlamıştır «Devlet bu ışı yapamı yor, özel kesım daha lyı ula şım yapar» yargısının genış bir olanda egemen kılınması. uzun bır sürenın ve bıllnçll bır çabanın ürünudur Gunun siyasal iktıdan, devlet te keilerini etklsızleştirme gırışım lenni başarı ıle surdürürken bu ideoloıık zeminden de güç ve cesaret almıştır. ) kıra, demek komşu Arap ufkelerine ve dürryanm dbrt bır yonına goçtuler. Israıl'e komşu Arap devletlerl Içlnde en çok Filıstınli Arabı barındıron, Ürdün ıle Lübnan'dır Batı Şerla ve Gar ze'dekl Arapların umudu, yeni bir Filistin devletinın kurulmasıdır FKÖ ıle H Fetlh. bu umudu gerçekleştlrmek Içın Fılistlnll fedallerce kurulmuş ulusalcı örgütlerdir. Fedaıler, israıl'e korşı açılan siyasal ve sılahlı savaşta başarılar kazanmış ve demokrotik Fıl stın devletının çekırdaği olarak Batı Şena lle Gazze'de kurulacak ılk bağımsız Fılıstın devleti Imgeslni dünya komuoyuna Işlemış'erdır. Ama güçlu Israll karşısındakı yıt klen goz onüne alınırsa. Fılıstın fedaılerının savaş ve savaşım gücünün Yahudılerle başedebılmesı olanaksız aorülmektedır. Bunun bilıncinde olan Fılıst nll sovaşçılar da Arap devletlernin yardımını gereksemektedırler Buniarın başında, en guçlu Arap devleti olan Mısır gelmektedır, sonra isroıl'e komşu olon Urdun, Suriye ve Lübnan Nltekim FKÖ ve El Fetıh örgütleri, Israil'e yakın bulunmak gerekcesl ıle Lubnan da ustlenmışlerdı Ama, Ebu lyad'ın, ayrıntıları Iie anlattığı üzere, Filıstınli yurtsever savaşçıları Mısır boyurto aldatmış, Urdün Kralı Hasan kıyımdan geçırmış, Lübnan sağcılan onların kokünu kazımak lcm savaşa gırmlşler, Suriye Başkanı Esct üzerlerlne asker yoilamtştır. Bunların yanı sıra, Ibnıssuut, yetmış bin Fıllst nliyl kovmuş, Kuveyt zoman zaman para yardımını, Kaddafı sılah ve para yardımını kesmıştır. Ürdün Kralının Yeraş ve Aclun kıyımını Fnıstınll fedailer unutmamışlardır herhalde. Lübnan'ın Ayn El Rommanech ve Tel Zaotar'da 35 000 Fılıstinliyl öldürdüğü herkesçe bılmıyor Surıye nln denızde ve karada uyguladığı abluka Filıstınlılerın belleklerındedır. FKÖ. Cemal Abdulnasır'la (1970 Roger Planını kobul edlnce). Kral Hüseyln'le (Filistin kurtu luş hcreketln! etk stz Rıtmrryo ve Rıyıma Itaîktiöındai. Albay Kaddcfı ıie (FKO'nun ozerklıgın© boş verdıgınde), Başkan Esat la (Lubnan olayları nedeni lle) anlaşmaziıga duşmuştür. Ebu lyad, şunları yazıyor «Arap utkelerl. Filistin direiışinl savunmağa yönelık bir polıtıka Izlemek değıl de, dar bencıl cıkarlar ordında Idıler ömeğın Mısır bızi koyıtsız şartsız desteklıyordu, hattâ doha uzlaşmaz olmağa ıtlyordu, cünkü Dıreniş harekâtı lle, karşısında bulunan Suriye nın arasındaki ucurumu genışletmekten başka amacı yoktu Irak da aynı şeyl yapıyor, tersıne Lıbya, Suriye ye arka çıkıp Mısır'ı yalnız bırakmağa çalışıyordu Cezayır blr yandan bıze ya'dım ederken hıc bır gozüpek gırışımde bulunmuyor, Batı Şerıa sorunu ıcın. Fas la bır çatışma tehlıkesl belırdığı sıra enerIisını dağıtamayacağını gerekçe olarak ılerı süruyordu » Işte şlmdl, bu Arap ülkelerınin Ankara'dokl Büyukelçılerl yanlarına Fılıstın temsılcısını alarak Başbakan Demırel'ı zıyaret edıyorlar ve Turkıye'nın Israıl'le ılışkısını kesrresı gerektıği önerlsını üstü kapolı olarak Fılıstın tems lcısl ağzından Bcşbakana duyuru\orlar TRT, polıtık b r gaf nıtel ğındskı bu haberı vermeyınce kızıyorlar CHP Başkanı Ecevıt'e gıdiyorlar (ama eksık kadro ıle) \e ondan «Islam ülkelerınm kendı aralarında bır davranış bırlığl gerçekieştlrmelen» oğudunü alıyorlar. Bu oğüt. kuşkusuz blr ders n telığindedır Devlet ve sıyaset adamlarımızın polltik nezaket kurallarına aykırı duşeceği kaygısı ıl« soyleyemedıkîerınl, burada bız ansıtalım IslâmArap Buyukelcılerıne Ebu lyad'ın yana yakıla anlattıâı kıyımlorı oblukalorı bencll taktıkleıi. ıkl yüzlü sıyasetlerı Fılıstınl lere uygulayan devletler sızın devletlsrınlz değıl mıydı' Filistin Kur tuluş hareketının başarıya ermeslnden kendl tahtları ve ıkt darlan lcm kuşkuya düşen kral'ar, başkanlar, slzln krallannız başkanlarınız d«ğil miydı' Hattâ Israıl ıle anlaşma sağlamak ufl runda Fllıstın'i gözden cıkaranlar sızler değil miydınlz' Ankara olayının nasıl blr gellşme gosteroceğl belli olmadan yazdırr bu yazıyı. Hükümetin davranışının ne olocağım bılemem eıbet Ben sadece islâm devletlerının Ankara"dakı Büyukelcilerının bır bolumune verdıgı cok yerınde dersten otürü sayın Ecevıt'ı kutlamak ıstedığıml söylemekle yetlneceğım Sorunu merak edenlere, Ebu iyad'ın kıtabını okumalarını salrk verlrim (x) Vatansız Flllstlnll. Hür Yoym. Cevlran: A f dın Emeç. ledlğl Samsun Çarşamba hat tı ınşaatına başlama törenl, de mıryolculuk hareketının cökuşunü belgeleyen traıık pollt k blr gosterl programıdır Samsun . Çarşamba hattı Içln hazırlanmış hıc bır ekonomik verımlılık hesabı h c blr fizibilıte raporu yoktur Demiryolları mızı yenıleştırme programı ola rak ÜTİ'ye hazırlattırılan pro|e calışmalarında da böyle bır hattın adı yoktur Toplam yük taşımadakı payı %l2ye yolcu taşımadaki payı % 2 6 ya düşen demıryolu sıstemımızln bu acıklı durumundan bıle politık Istlsmar fırsatı cıkarılabılmektedır TRT'de. TCDD'nln vagon ve lokomotıf üretımıne ait rakamların övünülerek llan edıldlğı gunlerde TCDD Yönetım Ku rulu Turk demlryolcuiuk hareketınin 50 yıllık Iddıasının iflas ettığıni belgeleyen bir karar alı yordu Bu karora göre, TCDD yurt dışından lokomotıf kıralayacaktır Kıralık lokomotıflerın bakım ve onarımını da kapsayan bu ıhale kararı bugünlerde yurürlüğe gırecektlr Böylece ulüsallaştırılmıs hatlarımızdo yabancı ulkelsre aıt lokomotıf'er taşıma yaparken bu kumpanyalar bakım ve onarım yolu ıle ışletmecılığm bır ucundan tutmus olacaktır 50 yıllık ulusal derrıryolculuğun gellp dayand'ğı bu durum gerçekten hazındlr Gecmış yıüarda, yılda 50 lokomo'ıf 100 yolcu 1500 yuk vagonu üretebılen bir kurum, bugun bu rakamların yarısına ulaşamamakta, bu yüzden güneydekl tanm örünleri büyük kentlere zarnanında yetıseme^ den ambarlarda cürümektedır TCDD kendı ışcı ve memuruna oıt kömürlen tasıyamazken, geleneksel müşterılerı arasındo sayılan krom komür tahıl panca r üetıcılerlnl baska uloşım oraclarıno (karayoiu) yöneltmektedır Lokomotıf ve vagonların bakım ve onarım temposu düsmüş olt yoDtmn bakım ve onarımı ıse yıllık programların % 25'ınde kalrraktadır Mevcut siyasal tktidar ve onun TCDD Genel Müdürü Demıryoflorımızdo yenıden «kumpanyalan dönemmi başlatmaya hazırlanırlorken demıryolu calısanları üzerında baskı kryım ve sürgünlerı de ıhmal etmıyorlcr Derrlryolculuk tanhınde eşin© rastlanma\acak capta kıyım ve nakıl lısteleri cıkartılmakta. bın'erce dem ryclcu kendı ısteğı dısırdakı calışma yerlerıne sürülmektedır Demıryolu ulaşım sıstemının ko'ektıf ve ahenk lı bır çahsma düzeni gerektırdığıni bılenler ıcin varılmak ıstenen amacı kestırmek zor olmasa gerektır. Bütün bunlar Türk ulusunun 50 yıldır büyük bfr heyecanla sürdürüp gellstırd ğl ve fakat son yıllarda can cekışmekte olan demıryolculuk hareketınln, ulastırmadak! devlet tekelınln son halkasının defın töreni hazır'ıklarıdır Tarıh mevcut siyasal iktıdan ve onun TCDD Genel Müdüru Muhtar EROL'u bu törenm baş oktörlerl olarak yar gılayacaktır. Erken Seçim Üstüne Söyleşi,. . * [ Erken seçım üstüne gürültu patırh surüyor. CHPhler erken seçım istemıyorlar parlament}da direnıyorlar. Acaba kime ıyüık edıyorlar? Işte bır soru. Ancak böyle bır sorunun yanıtı havadan verilemez kı... Türkiye'de erken seçimler daha önce de yapıldı. Ne oldu? Çok partılı rejımden sonra ılk erken seçim 1957'dedır. 1950 de Amenkan destogıyle bırhkte peşıne halk yığınlarını da takan DP gumbür gumbur ıktıdara geçmıştı. Ne var kı ABD nın yardımlanyla CHP'nin devlet hazinesindeki tum bınkımlenni kısa sürede yıyıp bıUren DP, 1957 seçımlennı az kaldı yıtırıyordu. Hıç unutmara, Ismet Pasa o gecenin sabahı her zamanki sennkanlüığım bir yana bırakıp erken konuşmuştu. • Iktıdar bıze teveccüh etmıştir» Adnan Menderes de butun gece hop oturup hop kalkmıştı. Nıtekım sonradan rahmetlınin «Allah o geceyi bir daha bana yaşatmasm» dedıgi söylenır. Bayar Menderes yönetimi, bir yıl erkene almakla seçımi kazanabıldiler. Ancak Turkıye enflasyon devalüasyon sarmalına dolanmıştı Seçimler uzennden çok geçmeden IMF'nın buyrugunda 1956 devaluasyonu yapıldı. Celal Beyle Adnan Bey İOTI s«çımlerıne ulaşamadılar 27 Meyıs 1960'ta patlama oldu Acaba Imralı adasuıda yatan Menderes şlmdi ayaga kalkıp konuşsa ne söyler? Keşke seçimleri erkene almasaydım; 7» d« keşke 1957'de seçimi yitirseydim... Demez mi rahmetli? • Bazen ileriye dogru değıl, geriye dogru bakmak yararhdır. insanlar gelecegi tarihe bakarak gorebıhrler Ikıncl erken seçim 1957'den yirml yıl sonra 1977 de gerçekleştı. Menderes'ı sıkıştıran kıskaç Türkıyenın düzenınde yırmi yıl sürecınde daha da ağırlasmış, dünya kapıtalızmının bunalımı ve petrol fıyatlarınin örmanışı 1970lerde ekonominln canına okumuştu Demırel'in başkanhğındaki MC ortakhgı 197519761977 yıllannda 7 mılyar dolarlık kısa sürelı borçla ayakta durabildi, ama devlet 70 sente muhtaç duruma düşmekten kurtulamadı Bır dakıka önce genel seçımlere gıtmek APnın yarannaydı Genel seçim Süleyman Beym takük ginşımıyıe 1977 haziranına ahndı Seçim sonrasında ikinci MCyl kuran Oemırel 1977 sonbahannda IMF lle jrüzyuze geldi. Kıskaç yine sıkışmaya başlamışt); (oolum yeni blr patlamaya dogru gidiyordu. Bu ke2 AP'den llier koptu. Ecevit Hukümeti kuruldu. Yumuşak bu iniş sayılabilirdl bu. ama 1977 erken seçimi <te hlçblr seyi çozümlememişti. CHP aguhklı Hukumet MC yöneüminln enkazı.nı ustlendL «70 sente muhtaç» devlete yenlden borç bulmak için «dolar ekonomisi»ni benunsemek gerekiyor. Ecevit, Batının baskenUennı dolaşıyordu. Bugun Azmhk Hükumetınl lyi . kötü ayakta tutan «OECD çerçevesmdeki yardım mekanizması. Ecevit'in girtçımleriyle kurulmuştur. Turgut özal bu çerçev» içınde 1.6 milyar dolarlık borçlanmayı gerçeklestirebilmlştir. Ama neji jmrmr kl? * Demirel 197Tde erken seçim Istemf» Ecsvtl •evet. demiş; hiçbir sey çözulmemışti Şımd! Demirel yine erken seçimden medet umuyor. Hesaba göra APMHP ıle sandıktan çıkacaktır. Çıkacaktır da ne olacaktır? Turgut özal dıyor kı: Dört yılda durumu düzeltebıllriz; ekonemflt onlemleri ciddiyetle uygulamak şarttu. Lutfen biraz akıl, bıraz sagduyu . Sandıktan APMHP çıksa blle, Türkıye böyle bir yönetim, her tür baskı polıtlkasıyla dört yıl gıdebıhr mı? 1981'e ulasamayacagını kestiren AP 1984e varabıllr mi? Ülke öyle bir cehennemin anaforuna yuvarlanır ki erken seçimle sandıktan çıkan da bin pişman olur Süleyman Bey, erken seçimi engellemeye çalışan CHP'lılre kızmasm Kımbıhr' Belkı de CHP, Süleyman Beym yaranna bu işı yapıyor. bu). , Saym Ecevit, kendlsfnl zlyarete gelen bu Köy Soruna Vedat GÜNYOL Orkiye, yuzyıldan berl .111111» bır yaşam lçindedır Batı uygarhğıyla Doğu uygarhğı arasında, blr seçme yapma zorunluluğu içınde. Ayakta durabılme, yaşayabılme. ezüıp horlanıp, kuçumsenıp. azala eksıle, hiçe ınme yıldınlarından kurtulma yolunda atılması gereken olumlu adım tartışması. Ataturkun «yaşamda en gerçek yol göstencı bılımdır» ılkesıyle kesın bır sonuca varmıştı Ama, demokrası deneyımız, yanı halk yönetımı deneyımız, halkın henüz olgunluğa ulaşmadığı, ulaştırılmadıgı. bılınçlenmedığı, bılınçlendırilmedıgi bır ortamda. bu ilke, gerıcı guçlerm elınde hıçe ındınldi Dunya olçüsunde, gehşmlş gelışmemiş ülke 1Hlığınde geçerlıgmı sürduren bu «ıkıh» yaşam. Turkiye'nın, dun oldugu gıbı, bugün de en can ahcı sorunudur, ne yazık ki. Turkıye'nin. dünya karşısındakı «ikili» yaşamı yanında, içınde, bagnnda bir başka «ıkıh» yaşam yer almaktadır, yüzyılların sürüncemede bıraktığı, çozüm yolu bulamayan, Bu «ıkıh» yaşamın adı, kövkent aynlığı. köykent çehşkısı, köykent duşmanlığıdır. Türkiye'de köy, Osmanlılar döneminde canı mah, van yoğu sömurülmeye elvenşh bır ınsan deposu olmuştur. Saray ve saray çevrelen, ınsafsızca, acımasızca, vur abalıya deyımının hakkını vere vere, sömurmuşlerdır köyü, köylüyu askere ahp bugdayıru arpasmı haraca keserek. Köy deyınce, Turkıyede akla gelen. blr gazetecının belırttıgı gıbı «l Km mesafede 100 yıl geride yaşayan» yurttaşlann varhğıdır. Otuzkırk yıl önce söylenmış bu söz bugün de geçerhdır, bır ölçüde. Bır ölçüde dıyorum, çünku. bugün köy. kendi aydınlarını yaratmıştır. Köy Kent aynmının, uzlaşmazlıgının acısını. Saray ve Saray yanlısı paşalara, maşalara karşın, Türk aydınlan sanatçüan duymuştur ılk kez. Mahmut Ma kaia geiinceye kadar, seslen duyulur duyulmazdı. Koy çıkmazını, köy acısını, koykent îKilıgml. llk kez, mertçe, dobra dobra, zehirı zıkkımıyla Yakup Kadn Karaosmanoğlu dıle getırdi Yaban'da. 1933 yılmda, Yaban'ın başkışısı genç aydınlara çunu soruyordu, Bu vıran ve yoksul ınsan kıtlesı ıçın ne yaptın? Yıllarca, yüzyıllarca onun kanını emdıkten ve bır posa hahnde kanını toprak üstüne akıttıktan sonra, şımdi de gehp ondan tıksınme hakkını kendjnde buluyorsun. Anadolu halkının bır ruhu vardı, nufuz edemedın. Bır kafası vardı. aydınlatamadın. Bır vucudu vardı, besleyemedın. O, katı toprakla kuru göğün arasmda bır yabanl ot gıbı bıtü Şımdl elmde orak buraya gelmışsın, ne ektın, ne bıçe0 ceksın » Evet, ne bıçeceglz? Tohum ekmemlslz W. blçellm Şımdı bu koy, bu eğıtımsız, bu horlanmış, bu ışıktan aydmhktan yoksun buakılmı$ köy ne yapıyor? Kentlere gehyor akın akın. Cumhurıyet'ın ılk günlennın idealci aydınlan. ögretmen olarak koylere gıtme susuzlugu içındeydl. Tek tek, örgutsuz, desteksız blr takım gonüllü aydınlar bu konuda başansızhğa uğramıştı Şevket S Aydemırın Toprak Uyanırsa adlı romanı böylesi blr seruvenı dıle getırmektedır Hasan Alı Yücel döneminde, H. Tonguç'un glrlşlmıyle kurulan Köy Enstıtulerı Devletin kanadı altında bılgı ışüc, yetkinlık, üretımcıhk, güven götürüyordu köylere Ama, gena güçler kısa sürede bu gınşıml önledıler, hem de o yetımhaneler açmış. köylü çocuklarmı okutmuş olan bagımsızhk savaşınıa başmda dogu cephesmde savasmış komutan olan Kâzım Karabekır'ın yıkıcı, kendısıne yakışüramadıgımız önculügüyle Bu dönemde köy, karanhklar Içlnde bırakıldı. Ne oldu ama sonunda' Köy, Tütengıl'ın deyıınıyle, sadece köyde olmadığını ıspatladı. Evet, köy, sadece köyde değıl artık Köy. bütun o egıtılmemışlıgi Ue kentlere akın ettl, hakh olarak Bız aydınlar köye gıdehm derken koy bıze geldı. dıyor TutengıL Evet. köy bıze, yani kentlere geldı ve gehyor. köydaki tör© îennı, saygı sevgı gelenegını bır çırpıda unutarak Köyün en dınanuk ogeleri. yani gençlen, akuı akm gehyorlar kentlere, «suçlu çocuklar» topluluguna batın sayüır katkılarda bulunarak. Karaköy vapur iskelesı çıkışında, süru sepet gencecık Anadolu delıkanlılannın, o güzehm dehkanhlannın, elde kaçak sıgara «Malbora» dıye bagıra çagıra, sonamsuz akılsız, göstenş merakhsı aha avmdakl çabalan karşısında yuregı sızlamayanlar ra yuh olsun derteı Evet, kent köye gıdemedı. ama köy kent» geldi, hem de bütün hoyrathgıyla. MC ıktidannm kaçınılmaz armagarudır bu kentlerl köye C ULAŞTIRMADA DEFlN TÖRENİ! ULAŞTIRMA ALANINDA, KARA, DENIZ VE HAVAD A DEVLET VARUĞININ ETKİSİZ DURUMA GETİRİLMESİ İÇİN ELDEN GELEN HERŞEY YAPHJYOR. T Sabahattin ÇETİN. 1. Ulusal Demlryolu Kongresl Yönetmem boşkosı da kızoğa çekildl. Yurt İCi uzok yol seferlerlnln bir bölümü iptal edilırken gösterllen gerekçe llgınçti. «Bu seferler rasyonel değıl > Kuşkusuz Denizyollonnın yurt içi yolcu taşımasında bırak tığı «rasyonel olmayan» boşluga ozel keslmın girmesj ge Cikmedi. Geçen yıl sadece Mu danya İSTANBUL seferlerl ya pan ozel hava yostıklı yolcu tekneleri bu yıl Ege ve Marmara denızınde yolcu taşımaya boşladılar Bırı yabancı serma ye iştırakli ıkı ozel kuruluş. Turkıy0 denlzlerınde yolcu taşımak Içın Bakanlığa başvurdular. Yük taşımacılığında Ise Demzyollarına aıt gemiler uzunca bır zamandan ben ucuz novlunlu eşyo (kömür, demır. krom v8) taşımaya mahkum edılmlş, kendını yenıleyemedıği içın taşıma kapasıtesı düşmüştur 1973 te özel keslm % 34,3. kamu % 65 7 taşıma payı alırken bu oranlar bugün dengelenmiştır Böylece deniz ulaşımında do devlet tekell kalmomıştır Turkıye sahillerfnde liman ve iskelelennde yükleme boşaltma ve ambarlama hızmetlerı. her yıl 1 temmuzda torenlerle yasa laşması kutlanan kabotaı yasa sına gore, devlet tekelındedır Ancak bugün dıleyen gemi. dı ledığı sahılde yukleme boşaltma, hatta ambarlama yapmaktadır. Bunlar hakkında oçılan davalar tabıı güvenlık güçlerlnce yakalandıklarında kaçakçılık davasıdır Ka cok mal yükleyen boşalton bu gemiler hakkında Kabotaı yasasının uygulandığı ş mdıye dek gorülmemıştir. Yine aynl yasanın çığnenmesı pahasıno liman sahaları içınde, özel kesım kendı techızatını kullanarak yükleme boşaltma yapmaktadır Şu anda Haydarpaşa lımanında ozel kesıme aıt buyuk tonajlı vmçler buna sadece bır ornektır Ulaştırma Bakanı'nın seçım bölgesl olan Samsun'da düzen THY Rekabet Ortamında TEŞEKKÜR 17 ağustos gürtu Tuzkı yakınlartnda meydonc g » len elım bır trafık kazası sonucu aramızdan ebediyen oynlan PTT şehırlerarası 09 servısınn değerlı el«manı; 1980 başında yurt Içl ve yurt dışı hava ulaşımında Türkiyeli yolcu icın tartışmasız tekel du rumunda olan THY artık bu ozelllğml yıtırmeye başlamıştır. THY grevınden önce sadece Bursa Havayollarından sozedılırken bugün Ege havayolları, Toros Havayolları ucuş izni Için bakanlığın kapısına dayan mışlardır Yurt dışı hava taşımacılığında ıse bazı «yetkıiı»le rin de ışın lcıne kanştığı «kıra lık uçakla yolcu taşımo» (Char ter) seferlen. THY'nın dış yolcu pazorını tehdıt etmekteydi Şım dl Charter seferlerl ozellıkle desteklenmektedır Yenı kurulan havayolu şırketlerinin kar go nakhvatına da başlamaların dan sonra artık hava ulaşımm da de/let tekelınden söz edıl mesı olanağı kalmamıştır Belırtılmesı gereken can aiıci nokta, THY'nın eşıtsız bır re kabet ortamına süruklenmış ol masıdır. THY'nı kuşatan bu ye nı şırketlerın hıç bın herhangl bır alt yapı yatırımı yapmadan THY'nın teknık olanaklarrnı kul lanarak işletmecilık yapacaklar dır. Türkiye Kömür Işletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğünden EGE UNYITLERI IŞLETMEMIZIN, MugU Yatagan Bölgesınde kullanılmak uzere 109 ELI / 12 slparış işareti tahtında, 4 adet 15 Yd3. kepçe kapasiteli elektnkll ekskavatör, 2 adet 10 Yd3 kepçe kapasiteli elektnkh ekskavatör. 115 EIİ / 13 sıpariş işaretı tahtında, 3 adet Rıperli, 9 adet Rıpersız Paleth Buldozer kapalı zarf usulü ile ıhale edılecektır. Bu işe aıt 109 ELI / 12 referansh şartname, yaah müracaat ve 4 000 TL, 115 ELI / 13 referansh şartname ıse 2 000 TL karşılığında, saat 14 00 16 00 arasında Turkıye Kömür Işletmeleri Kurumu Genel Mudurlüğü Satınahna Daıresı Başkanlıgı 811 no lu odadan temın edılebılır. Işbu ıhaleler, Japon Exımbank kredısmden karşılanacagından, ihalelere sadece Japon fırmalan ıştırak edebüeceklerdır. Her ıkı konuya ait tekhfler engeç 4 kasım 1980 tanh, saat 17 00 ye kadar kurumumuzda bulundurulacak ve kasım 1980 günü saat 14 oo'de Genel Müdurluk bınamızın 105 nolu odasında teklif veren fırmalann huzurunda açılacaktır. Postada geciken tekhfler dıkkate alınmayacaktır. Kurumumuz 2490 sayıh kanuna tabi değüdır. (Basın. 19620) 4698 NEVİN GÜR'ün cefKrzesine bızzot gelen celenk gönderen, ocımızi »t lefonla paylaşan tum dostlarımtza başta Sema öflutveren olmok üzere teşekkürü bır borç bllirlz. GÛR «• GÛZEL AİtELERİ Defin Töreni 47G2> Gençlik ve Spor Bakanlığı Okul İçi Beden Eğitimi ve Spor Genel Müdürlüğünden 1 Aşağtda adlan muhammen bedelterl ve geetci temınatlan yazılı malzemeler 2490 sayılı kanunun 31. maddesıne göre kapalı zarf usulü ile satın alınacoktır. 2 Eksfltme 191980 pazartesı günü saat 13 00'de Genel Müdürlüğümüzde yapılacaktır. 3 Ömekler mesal saatlermde Genel MudürlöflOmüzde gorölebilır Konuya IHşkln şartnameler'n her blrl 50, TL. korşıiığı Genel MudOTiuğümOzden temin «ja> tebıür. Denız ulaşımında devlet tekell olan DENIZYOLLARI işletmesınln yurt dışı sefer yapan Ikı gemisl 1980 başında seferden alındı. Büyük yolcu gemılerinden blrl jılet yapılmak Içın doğranmaya gönderilırken. bır Denizyoüanmn Kapısına Kilit GazetectMk Tâ ş adıos . NAOtK NADİ > Genel Y»ym UadurO : Oktey KUSTBÖKE ) Müesseso UüdOru : Enrtae CŞJUU.IGİL | S. YsEfelezl UüıMrO : Çettn Ö7BATKAS TO "o*"*"» TJ13. Cigaloglu TSrkoeaB> Cul No.: » 4 1 . Post» KUUMO: M6 tBTANBUl. TUebn : » n n CUMHURİYET BASIN AHLAK TA8ASHU ABONE ÜCRETLERt AyUr Yort iel 7nrt (bvı 1 • « 13 900 9001.800 3.600 «00 1.800 S600 7JOC n TAKVİM AĞUSTOS 1 8 » İJ21 6U 1317 t m u r ı TAAHHCT EDEB • BCBOLAB: ANKâBA Koouı Sokak 24/« YentseMr TeJ • 17 58 «8 İ7 58 25 • tTMtB: Balit Zly» Bulvui No «5, Kst 3 T e l : 3 S « 7 09 13 U 30 • ADANA • Afatüık Cad TOı» Hava Kunınra tt Eam K M : a K O : U T«J: MS90 19 731 4 Istekfiterfn kanuna uygun şefclfde hanriryocakları teklif mektuplannı ihole saatlnden enaz 1 saat evvellno kadar Genel Müdürlüğumuze vermelerl gerekmektedlr. Postadakl gecikme ve telgrafla müracaat kabul edllmez. İlân otumır. Muhammen Bedeli Cimnastık kasası 500 Ad. 5 250000 Masa Tenrsi masası 500 Ad 6000 000 Hentbol Kale dıreğl 100 Cıft 1400 000 Gulle (2 Kg > 1000 Ad 140 000 Gulle (3 K g ) 800 Ad. 168 000 Gulle (6 Kg.) 800 Ad. 360 000 13.318000 399.540 gnıplarms *e «eırbBı&A (OKB syncft uygulaoır, Ankan AboneTetlao Tel 18 3 3 S 17İV» 19 55