Katalog

ON CUMHURÎYET 9 TEMMUZ 1980 Hafif yaralı tıp öğrencisi SSK hastanesinde işkenceyle öldürüldü Erbil TUŞALP ANKARA (Cumhurlyet Burosu) Jondarma Yarbayı Vural Guride'nln gorevden alınmasını sağlayan faşıstler ıcin. temmuz başına katiar geçen sure, son eylemm tarıhını belırledı. Devlet, 28 mayıstan sonra gelışen oiaylarda çok kısa bır süre dev let gıbi davranabllmış, Gurıde' nin gorevden aynlmasından sonra tercıhını açıkça faşıstlerın yanında gosteren bır tavır ıcıne gırmıştı. 4 temmuz sabahı. tıpkı Iki yıl once Kahramonmaraş'ta oldugu gıbı, Co rum un sokaklarında da yaban cı ınsanlar goruldu Ellennde fıle taşıyan bu ınsanların Alaaddın Çamııne bır takım paketler bıraktıklarını saptayanlar var. Ustelık bu bılgıler devlet haberolma orgütlerl tarafından gereken yerlere duyuruldu Uya rı oyleslne ciddi yapıtmıştı kı, Içışlerı Bakanlığı Müsteşarı Dur muş Yalçın'ın bılınen yanlı tutumu bıle uyarı karşısında kayıtsız kalomadı Çorum Valisl Yüksel Çavuşoğlu'na blr mesa| oekıldl Ankara'dan cuma gunü «yopılması olası provakasyonlara» ilışkın. B T gün once ezanla başlayıp ezanla bıten carpışmalardan sonra Çorum, cumo sabahında her rvedense sessizdı Gunun ılk değışıklığl sokağa cıkma yasağının kaldınlmasının hemen ordından kentte yaygın bır kalabalığın goze çarpmosı oldu Kent alışılmadık bır bh I Faşistlerin saldırısına karşı dırenen f halka ateş açaıı panzerdekı polislerden biri. hareket merkezınm tel sizinden duyduğu «ateş edın, ateş edin» anonslarmm etkısınden hâlâ kurtulmuş değil. * » • «Valimiz hanı sokağa çıkma yasağı ilân ettıydı, hanı malınızı, canınızı bana emanet bılin demıstı» dıyor kocası oldürülen Şazıye Candan... çlmde kolabalık ve hareketlıydi. PLAN YAPILDI Hacı Faık Erdem adlı bır klşi daha oğle namazı kılmadan once «A âaddın Camııne patlayıoı madde atıldı» haberını yay maya başladı. Polıs telsızı, haberın yayilmasına katkıda bulunduğu bır sırada. Alâaddın Camıı yanında gorev yapan bır yuzboşının telsızinden cıkan sozler Ise her nedense duymazlıktan gehndl Bu subay «camı mıntıkasındayım bombalama dıye bırşey sözkonusu de ğıl» dedıyse 6e Inanan çıkmadı. Evler yokıldı, yıkıklı, yağmakmdt. Şlmdl bırçok vatandas cantnı kurtormak Içln tek çareyf çehirden goçte görüyor. du Öğretmen Huseyın Özderrlr. ogretmen Mustafa Yıldırım oldu ve Tıp oğrencısı Suleyman Atlas yaralandı PANZERIN EZDİĞİ Panzerın ıcınde gorev alan ve Samsun'dan gelen bır polıs memuru hareket merkezınin tel sizinden duyduğu «ateş edın, ateş edın» anonslarının etkısmden hâlâ kurtulmuş değıl. Ve ıcınde bulunduğu panzerın duvara skıştırarak ezdığı yaşlı bır kadının sonunu merak edıyor. Halkın korkulu düşu haline gelen panzen etkısız hale getirmek icm tum Mılonü insan lan care aramaktalar hâlâ. SULEYMAN ATLAS'IN OLDURULMESI 4 temmuz savunmasının en karanlık bolumlerınden bırı de 20 yaşındakı Tıp oğrencısı Su leyman Atlas'ın öldurulmesl olayı, Atlas, Mılonu'dekı panzer savaşında omzundan yaralandı Ilk duyanlar yarası hafıf dıye sevındıler. Ancak, Suleyman panzer'm Icme alınıp sıgorta hastanesıne goturuldü Anası Nacıye Atlas'ın taze acısı Icm de anlattıklorının özeti «oglumun katıllerınl isterım» dıye be lırlenmekta Nacıye Atlas, şoyle anlattı: «Nıye sıgorta hastanesıne go turduter. Oldurmek lcın tabıl. Cocukların ıslık sesını duyunca kadın kız coluk cocuk sokaga dokülduk Beş tane polıs gelıyordu yukardan ellennde telsızle konuşa konuşa ateş ettıler, koştular kovaladılar Son ra da savaşı bız kazandık, bız kazandık deyıp cekıp gıttıler Bız kazandık deyınce karşılarm dakılerın bızler oldugunu dusun dum icıme bır acı coktü Bunca evladımın arasında Suleymanımı duşundüm «bıze \a can guvenı ya olüm. Ikısınden bın haram » HASTANEDE İŞKENCE Suleyman Atlas ın oldurulme Corum'da şimdi birçok ana gozyaşı dokup, ağıt yakıyor sl konusunda adının acıklanma sını ıstemeven bır yetkılı ıle oramızda gecen konuşma aynen şoyle Cumhurlyst Suleyman'ın Sosyal Sıgorta Hastanesinde ış kence ıle olduruldugu soylenıyor doğru m u ' Yetkılı Işkencenın nerde yapıldığını bılmıyorum Cumhurıyet Işkence yapıldığı saptandı rrı Yetkın Delık deşık etmışler çocjğu Cumhunyet Otopsı raporu nu verebılır mısınız'* Yetkılı Veremem. ama ışkence ıle oltfü dıye yazabıllrsV nız Sevındık Alan koyu mezarlığında gomulen Suleyman Atlas'ı son kez goren ağabeyl Zıhnı Atlas ın soyledıklerı de devlet yetkılısını doğruluyordu, şoyle konuştu. «Ikı saat once kucakladım kardeşımı, gogsunde ve yuzünae sıgara yanıkları vardı. Vucudunda sıvrı bır mılle delmmış gıbı dort tane delık gordum Elının bırı kırılmış ya da koparı'mış gıbı sallanıyordu. DoKtor olmayı cok istemıştı. Hastanede ışkence görerek olduruldu. Bunu kabul etmek colc guc» FAŞISTLERE HAREKET SERBESTISI Cuma gunü saat 13 00'te baş layan saldırı Terlemez, Gazıpaşa ve Yeşılyurtta dort can alarak saat 18 30 a dek surdü. Faş,st saldırı puskurtulurken Çorum da MHP'nın ılerı gelenlerınden kıtapevı sahıbı provakator Mehmet Şahınci de öldu ruldu. Halk cuma geceslnl Ulukavak, Yazıcarşı, Uçevler. Cezaevı Yem Garaılar ve Saat Mey dam çevresınde alev ıcınde bır Çorum u ızlemekle geçırdi Gun boyu gelışen oiaylarda guvenlık guçlerının dıkkati ceken tavrı faşıst harekete serbesttl tanıyıp, antl taşıst hareketın karşısında dikılmelen ot du Ancak her tur provakasyona acık hareketlılık icınde gucbırlığı /apan tum devrımci demokratık gucler askere karşı zor kullanıimaması olgusunu gerçeKİeştırdıler. Guvenlık guclermın Corum' un Ankara, Samsun, Osmancık, Alaca, Iskıhp, Ortakoy. ve oteki koy gınşlerının denetımınl geç saatlerda ele geçırmelerl uzerıne Çorum'u kana bulayan faşıstlerden buyuk bır kısmı kentı terk ettı Paşakaya, Ulusoy, Vaşalar, ve Tekke koylerınden getırılen faşıstler Corum dışından gelen faşıstlerı bır ge ce agırlaaıktan sonra rahatça Yozgata, Elazıg a ve Erzurum" a yolcu ettıler. EÜMIZE TAHTA ALSAK Çorum olaylarını acı Ile yaşayanlardan alevı Rıza Dede Çorum da halk arasına ekılen km tohumlannı topraktan kazımanın cok guc oldugunu söyledı Rıza Dede gozlerınden sıcım gıbı yaş akarken şoyle konuştu «Elımıze tahta alsok kılıc gö ruyorlar Dınımız b r allahımız bır bu ışın sonu gelmelı Ölenımız de çok, kalanımız da ama aglamadık, kımsemız kalmadı.» BIR BAŞKA ACILI fCocası Rıza Candan'ı yıtlren Şazıye Candan'ın oğlu Yusuf Candan da olumden dondü. Ana Sazıye Candan taze acısını şoyle aktardı. «Kom?uda oturuyorduk, yoksa Rıza mla bırlıkte bızı de öldururlermış Duydugum kadarıyla ogiumu bağlayıp goturmuşler, babasını oldurüp dışarı atnışlar Rıza'dan vazgectım. ogiumu aramaya koyuldum, ellerıne ayaklarına düştum ınsan sanıp, askerıye gelmeseydı çocuğumu bulamayacaktım, bugun yenıden dünyaya gelmış gıbıyım. Valımız hanı sokağa çıkma yasağı ılan ettıydı Hanl malınızı canınızı bana emanet bılın demıştı Herşeyımızı Sarılık kopru başında tjırakıp geldık» BİR DEĞİL Çorum olaylarını. Türkrye'de faşıst hareketın ic savaş amacını değıştırmedığının bir kanıtı olarak değerlendırmek gerek mektedır. Etnık açıdan Türk ve Kurt, dınsel bakımdan ıse alevı ve sunnı toplulukların yoğun olarak yaşadığı Orta Anadolu'da Çorum kıtle terörü ve kırıminın faşıst hareket ıçın bir son olmadığı apaçık ortadadır. Çorum'u kana bulayan faşist ler, belkı yaşamlarına Işkenoo Ile son verdıkleri onca Insanm cesedınde sapık Ideolojılerinln tatmınınl yaşıyorlardır şımdl «Bakkal Ahnnet» vo «Hasan Bakkal» adlı kışıler Corum u ko munıstlerden temızlemek Alaaddın Camıını kurtarmak ıcm dın motıflerı ıle btlenmış faşıst «Is.am Mucahıdlerının» on lerıne duşmuşlerdı bıle PANZERLERIN YAPTIKLARI Dıren.ş termınoloıılerıne «pan zer savaşı» olarak geçen 4 tem muz gunu Mılonu ye yonelen saldınnın dağıtılması sırasında panzerden açılan ateş sonucu dort yurttaş olduruldu 4 temmuz dtrenışı başarılı olamıyor, halkın faşıstlere saidırması sırasında panzer oraya girıp devrımcılen dağıtıyor Airika siyahlarının lideri Tutu: "Ülkeye özgürlüğü yerleştireceğiz ın (Dış Hoberler Senrtei) lrkcı beyaz azınlık rejlmıyle yonetılen Guney Afrıka gectığımız ay yıne karışıklıklara sahne olmuştur Ulkedekı sıyahların lıderlerl Iclnde en onem lısl, Guney Afrıka Kılıseler Konseyl BaşKcnı Des mond Tutu'dur Apartheıd konusundakı eleştırıle rını engeHemek ıcm ırkcı yonstım Tutu nun pasaportunu ıptal etmtş ve kendısını polıs kuvvetlen nı protesto etmesınden dolayı bır ay once tutuklamıştır ABDde yayınlanan Newswesk dergısının muhaDiri, kendısıyle, boşken' Johannesburg' da yopılan yargılama öncesl bır g5mşmo yapmış tır Goruşmeyı okurlarımıza sunuyoruz S Gect'ğ mız oylarda Cape Tovvn'da bazı polls karakollarına baskınlar yapıldı Şımdl de Port Elısabeth te ışçı grevlen görülmektedır B J huzur suzlukları nası! değerlendırlyorsunuz'' Y: Sıyahlor bızı sonsuza dek köle olarak bırakacak bır sısteme sahıp olduğumuzu ıfade edıyor ve ırkcı reııme karşı dırenıvorlar S: Bır yıl once Başbakan Pıeter Botha, apartheıd'de bazı reformlar yapmaya soz verdı ve beyazlara, bunu «ya kobul edeceklennl ya da öleceklerını» soyiedı Sız bu konuda herhangi bır ılerleme olduğuna ınanıyor musunuz' Y: Cesaretınden dolayı Botha yı kutladım Gercegı, kendınden oncekılerden daha ıyı kovradı Ordu Botha'ya, hangı koşullar altında olursa olsun, nufusun %80'ınm muholıf oldugu Guney Afrıka'da hıcbır savaşm kazanılamıyacağım soyte m ştır Ama verdıgı sozlenn çok az bır bolumu uygulanabılmıştır. MUGABE S: Robert Mugabe ne yapmıştır kı 2ımbobwe de zafer kazanmıştır ve halka nasıl bır etki yapmıştır Bu tur bir başarı Guney Afrıka'da da gercekleşemez mı? Y Angola'da, Mozambik'd8 ve ozelltkle Zımbabvve'dekı olaylardan Guney Afrıka'lı sıyahlar çok etkılenmıştır Mugabe'nın Zımbabvve'de zafer ka zanması beyazlar uzerınde şok' etkısı yaratmıştır Ve Afrıka dakı sıyahlar demokrasının varlıg na Inanmışlardır B z de oynı sevı Gune/ Afrı*a da yapabıleceğımızı so/luyoruz Bu nedenle Guney Afrlka'da, demokrasınin kansız blçlmde ulkeye yerleşmesı ıcm holâ şansı vardır. Aksıne. yonı sıyahlara da b'rtakım haklar verılmezse patlama da olur ISTEYEREK VERILMEZ S: Pekı beyazlar buna ısteklıler m\"> Y. Tarıh bıze, hıckımsenın ıktıdan ısteyerek verdıgını gostermemıştır Guney Afrıka, askerı ba kımdan çok gucludur Bu nedenle herkesten daha uzun dayanacaklarını sanıyorkır Bır odadakı eşyaların yerlerını değıştırır gıbı sıstem ıcınde düzeltmeler yapıyor, boylelıkle denızaşırı ulkelerdeki halk bunu farketmıyor S: Guney Afrıka'ya ekonomik yaptırım uygulanmasından yana mısınız' Y: Batı dıplomatık sıyas1 ve ekonomik baskılar uygulayabılır Ancak hangl ekonomik baskı yaptırımlan ıcerecektır'' Buna karar vermemz gerekıyor S Daha once'erı Guney Afr ka nın 510 yıl ıcınde sıyah bır Başbakan'a kavuşacağını soylem ştınız Buna gsrcekten ınanıyor musunuz' Y: Evet, özgürluğe kavuşacağımızdan hıcblr kuşku duymuyorum Bu ozgurluk sıyanları da beyazkırı da kapsayacaktır Sımdı beyazlar da ozgur değıldır S: Guney Afrlka'dakı reiımın askerı ve ekonomik bakımdan güclu olması, ıktıdarj uzun sure elınd«n bırakmıyacaga benzemıyor m u ' Y: Doğu olabılır ama bazı faktorlerı gozden uzak tutmamak gerekır Ornegın, hukumet ıktıdarını surdurmek ıçin ıc savaşa gırmey kabul edebılır ve her türlü yontemi kullanabılır Ancak bugun ıçın, batıyla olan ılışkıler! goze alındığında buna kolay kolay cesaret edemıyeceğıni sanıyorum Bundan başka beyazlar balunmuş durumda. orneğın bır Afrıkane' topluluğu bıle mevcut. S Hukumet, sıyah çoğunluğu degışıklık olacağına ınandırmak ıçın ne yapmalıdır'' Y: 4 unsur bu atmosferı değıştırebılır Bolun menış bır Guney Afrıka da ortak yuntaşlık hak larını soğlarnalı, gereklı yasaları çıkarmalı, kıtlelerın sureklı yer değıştırmeısrml onlemelı ve Desmond Tutu «Beyazlar son olarak, ortak bır eğıtım sıstemı kurmalı. bolunmüştur» ABD'de tüm firmalar enerji tasarrufu çabalarını Enerji Bakanlığı'na bildirecek ABD'de 1 hazıran 1980 tarıhınden ıtıbaren tüm fırmalann ener|i tasorrufu konusunda ne gıbı çabalar harcadıklarını ve tuketımı azaltıcı ne tur onlemier uzerınde durduklarını bır cBıldırım»le Enenl Bakanlığına sunmaları ıstenmıştır. Ener|i Bakanlığına verılmesi zorurılu fBıldırim»de n» mıktar enerjı tüketıldiğl bu enerıının hangı koynaklardan elde edıldığl ve hangı tur üret m ıcm kullanıldıg. da belırtılecektır. Enerp tasarrufu cabaları takdıre değer gorulen fırmalara bczı vergı ındır mlerı tanınacakt'r. A.B.D. 'DE 100.000 KONUT GÜNEŞ ENERJİSİYLE ISINIYOR Bir damla petrol ıçin neler yapıyorlar... ABD'de ozellıkle Ca.ıfornıa ve Florıda gıbı bol guneş aian eyaletlerde olmak uzere 100 000 eve guneş enerıısıyle konut ısıtma ve sıcak su sağlama tesıs' kurulmuş bulunmaktadır. Bu alanda çolışan fırma sayısı 700'e cıkmıştır Gunee enerpsl alanında çalışan fırmalorla tes s lcın *red| ısteyecek muşterılerle ılgılenmek uzere bır Gjneş Enenısı Bankası kurulmuştur. PLASTİK YAPIMINDA PETROLDEN VAZGEÇMEYİ AMAÇLAYAN BİR YÖNTEM BULUNDU Plastık yapımında petrol kullanmaktan vazgeçmeyı amaçlayan bır buluş peşınde olan Manchester Bılım ve Teknolol' Enstıtüsü, Içıne petrol yerıne ağac yaprağı. saman, mısır kocanı koyarok plastık üretmeyı sağlayan bır buluş gerçekleştırdıklenni açıklamıştır. Manchester Bılım ve Teknolo|| Enstıtusunün bu alon dakı araştırmalarını 100 000 sterlın vererek Wolfson Vakfı fınanse etmıştır YerH tür plastık, güneşın enerpye dogal donüştürüculerj olan bıtkı er sayesında elde edıldığınden tgüneş enenılı plastık» adı verılmektedir. BUZDOLABI NE KADAR ELEKTRİK HARCIYOR? Orta boy bir buzdotabının harcadığı elektnk günlük ortalama 1,5 kılovattır. En buyuk ev buzdolapları Iso günde 3 kılovata kodar elektrık harcayabılırler. Küçucük elektrık sobalarının bu mıktar elektriğl saatte harcadıklan düşunulurse buzdolabının ülke enerjisi tüketlminde büyuk yer kaplamodığı gorülur. Aynı bıçımde klıma cıhazları da elektrık sobaları gıbl buyuk elektrık tüketlcisıdırler. Bllındığı gıbı elektnk enerıısi fueloıl yakarak mektedlr. bır kllovat 300 gram elde edıl Hazırlayan: Reşit AŞÇIOĞLU BATI ALMANYA HÜKÜMETİ, EVLERE KURULACAK GÜNEŞ ENERJİSİ TESİS GİDERLERİNİN %25'İNİ ÖDEYECEK Batı Almanya hükumetl konutlarda sıcak su elde edılmesınde ve konutlann ısıtılmasında kullanılan güneş enerıısi toplar . levhaları toktırma gıderlerınm % 25'ınl ev sahıplerıne odemeyı karorlaştırmıştır. Öte yondan ABD hüküme ti de avnı amaca yönelık gu neş tesısl gıderlerınm 2200 dolara kadar olon bölumunü karşılayacağını açıklamıştır. Güneş enerjislnden yorarlanmayı teşvik etmek üzere, isveç, Yenl Zelanda ve Yunan hükümetlerl de güne« enerjisl tesisl kurduracok ev sahlplerinln gldertertnl paylaşmayı öngören programlar hozırlamaktadırlar. Brezilya'da bir alkollü benzın ıstasyonu.. Inglltera'de yapılan yenl tür blr boyanın geml hızını yılda bır mll kadar azaltan eskJ boyaların yetersizliklerlnl giderdlfll bıldlrılmektedlr. BREZİLYA, ABD'YE BENZİN KATIĞI ALKOL İHRACINA BAŞLADI yerine alkolle otomobıl calıştırmayı dünyada ılk deneyen ülke olan Brezıiya, ABD ye alkol ihrac etmeye başlamıştır. ABD'nın 9 benzın bırımıne 1 blrlm alkol ekleyerek sattığı Gasohol, otomobıl surüculeri tarafından benımsenmıştır. Brezıiya, alkolu lıtresl 35 sente ihrac eaerken ABD nde aynı kalıtede alkol, lıtresl 45 sente mal oımaktadır. Bunun nedeni Brezılya'nın sahıp olduğu şeker kamışı olanaklarıdır Halen ABD, yılda 6 milyon ton alkol Ithal etmektedır Bunun 4 milyon tonu Brezılya'dan Ithal edılmektedır. Brezılya'nın alkol Ihracatına hız vermeslnln nedeni, alkolle calışacak otomobıl üretıminln Brezıiya otomotıv sanayıi tarafından umut edılen düzeye çıkarılamamasıdır. ODUN GEREKSİNİMİ İÇİN FRANSA ÇABUK BÜYÜYEN AĞAÇ YETİŞTİRECEK Petrol tthalatını kısmak v» oğac üretımıne yatkın topraklarından yararlanmak Icin Fransa'nın çabuk buyüyön ağaclar yetıştınr.6 polıtlkası uygulayaoağı Hldirllmektedlr Fransa Tanm Bakanlığı tarafından yapılan acıklamoda 56 yıl Icınde büyiryen aöoclor olarak söğüt, kavak, çınar, akağac dlkfleeeğ) bHdırilmektedir. Bir kllo odunun tsı değeri yanm kllo fuelotl'e eşlt olduktan başka komürden petrol elde edılmesıno koşut yöntemlerie odundan da yakıt elde etme sistemlen geOştirılmeaj düşunülmektadtr. YAKIT TASARRUFU İÇİN GEMİLERE SÜRTÜNMEYİ AZALTACAK BOYA YAPILDI Geml hızının, esklyen ve paslanan boya yuzunden kesilmemesl, Ingıliz Denlz Kuvvetlerlne geml başına yılda 10 000 dolartık yakıt tosarrufu sağloyacaktır. Blllndıâl glbl blrcok ABD havayolu şlrketl de ucağa 6urülen boya oğırlıflı 100 kilo tutuyor dlye haflf gelen yerrt tur blr boya surmeye başlamışlardır. Yem uçak boyasının klloyu azaltması da uçak başına yılda yaklaşık 30 000 dolar yakıt tasarrufu «aâlamaktadır.