Katalog

IKI CUMHURIYET 13 TEMMUZ 1980 ocuklugunda Ytmcntılonn Buna'yc gfrlştnl gornuş, tşgol yıflanm orada gecsrmış, kurtulustan sonro do duşmanm kacışıno tanık olmuş yoşlı bir hanımefendl söyledi yukorıkı sözleri Conım olayianntn aynntılonm, bazı gençlerin göztednin oyulduğunu gozetelerde okumuş, dertlenmlş, Çorum'lu olduğumu bildığınden hem benl teselliye, hem de gazetelerdekmın dışında blr bltgım oıup oımadığını ögrenmeye gelmış. Şoyle konuşuyordu gözleri dolu dolu «Bınncl Dunyo Savoşındo babam, Conakkole de şehıt duştuğu zaman kuçük blr çocuktum, öiüm acısının ne olduğunu dano o zoman öğrendım Yırmi yıi önce de eşıml yitırdlm Beş evtadımla bırlıkte büyuk üzüntüler icmde kaldık Ama şimdıkl üzüntüler boşka. Anator evlatlarını, genc gelinler kocalannın Işkence lle öldürüldüğunü. gözlerinin oyulduğunu. hastaneyo göturülen genç bir tıbblyelınln daha oraya varmadan, şışlerle delık deşık edıldığınl görüyorlcr Bunlorı yapanlor Yunon eisa <Ne olacak. gâvur bu!» derdik. Ama bu memfekette ve en son olarak Çorum'do. Müslümantn Müslümona yaptığını Bursa'da Yunan yopmodı. Sebep olantar kohrolsun. Altahın» aan bulsun.» Ç olaylar ve görüşler «Yunan Böyle Yapmadı» Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU tlslnln ve öbOr muholıf partllerln sözculert AP* nın ve onun iıderinın sorumluluğunu bir turlu oçık secık ortaya koyamıyorlar. «Yahyo. mahya» dlye söylenıp duruyorlar. Blr günden bir gune ortaya cıktp da kısaca: cEy yurttaşlar; 1965 yılından beri Demirel uzun yıllar tek başına ve birkac yıl da sağcı partilerie ortaklaşo iktidardo kalıp ülkeyl yonetmiştir. Bu on beş yıl Içlnde şlmdl muhalefette bulunanhlc blr partl tek başıno Iktldara gelmeml», CHP*nln laman zomon bellren yamolı Iktidorlanr.ın toplamı l*« üç yılı blle bulmamıştır. Bu durumdo ellnlzj vicdanınıza koyup ln«afla düfününüz. Ülkenln bugün icinde bulundugu doyonılmaz pohalılık, korkunç ve ogır dı* borc yukü ve kanlı anorşl kimln eseri olabllir?» dlye vatandaşın anlayacağı bıcimde soru sorduklarını duymodım Hele ano muhalefet partlsi CHP üyelerl, her şeyi llderden bekliyor. Eğer demokrasınln yaşamasmı istiyoriarsa. bu partınln parlamentodakı her elemanı. köy • kent demeden, her yerde holkın arasına glrlp yukarıkl soruyu, örnek olaylarlo daha da somutlaştırarak tekrar tekrar halka sormalıdırlor Yok eğer demokrasıden umudu kesmişlerse o zaman da iktldar olmak icln yanıp tuttşon başbuğlara «Gelln efendıler, ülkeyl dılediğlnlz glbi yönetln» deyip teslim olmalı ve partinln kaprsına kilit vurmalıdırlar ••• Bız. Batı'da Blrincı Ounya Savaşından sonraki, komünlst, faşist ve nazıst dikta rejımlerının hepsıni, o toplumlardaki fıklr koleliğl. uşaklık, korku ve ocımasızlıklan yakmdan gormuş olduğumuz icln, fürkıye'mızde bunlara benzer bir yonetim altında yaşamaktansa ölmeyı bln kat yeğ tutarız. cTorıh Boyunca ileri Gerl Kavgosı» kıtabının yazarı, genc denecek bır yaşta ölen Emın Türk Elicin, bu yopıtının başındo (1967 de) şoyle yozıyordu «Gönlümuz yurt ve Insan sevgitlyle n* dentl »işkln olursa olsun. düşuner. beynlmiz İcln en yüce mutluluk, duygularımıza kapılmodon, korkmodan, dış ve lc bo«kılar oltında ezılmeden; yasaksız, tabusuz ve «antürsüz. alabildığine ozgur duşunebılmektlr En korkunç mutsuzluk da. doğru, iyi, yararlı bltdlğin duşunceler) Içlne gomerek, çürütüp kokuşturarak yaşamak olduğu glbi' Blzler bu acıyı fazloslyle tatmif ve bircoklanmır bu yüzden kahrolmuş blr kuşoğın temsilcıleriyiz. Onun icln ey bugünun mutlu genc kuşaklan; slzlere şöyle bır 6güt verebilıriz: 27 Mayıs 1960'tan bu yana kavuştugunuz özgür duşünm» fırsatının j değerini bilinlzi Dunya görüşünüz, poFItlV vönunuz bakımından hongi kanaatta bulunursanız bulunun, birblrlnize karşt dtifünc* arenasında ne kadar omansız olursanız olun, klnv •enin agzını takımaya ve tıkatmaya kalkmoyın! Tıpkı büyuk Voltaire gibl duşünun Hani ne demışti büyuk Fransız, hasmı J . J. Rousseau'ya: «Duşuncelerınızı poylaşmıyor, hatta onlardan nefret ediyorum, amo onlan serbestce Böyleyebilmeniz icın gerekırse başımı ortaya koyarım.» tTanrı Fronsa'da mı?» (1929). Robesplerre (1935). fNapolyon'un 100 6ün Iktidarı» (1956) gibi yapıtlariyle tanınan Almon yazarı Friedrlch Sleburg (18931964), benım Berlın'dekl (1931 1933) ögrencillk yıllarımda Frankfurter Zeıtung adlı gazetede dunyanın turlü ulkeletinde yaptıgı siyasal. toplumsal ve ekonomlk gözlemlere dayalı cok ılgınc röportaılar yayımlardı Biçeml (üslubu) yalın. fakat güzel ve renkll olduğu ıçın, bunları zevkle Izier, yeryüzunün bırcok koşesınden b ıgı edinır üstelık Almancamı da olgunlaştırmaya calışırdım işte bu yazar Fransa ıle ilgili bır yapıtında, Ücuncü Napolyon un kışkırtıcı a|anlarınca körüklenlp cığrından cıkarılan 1848 ayaklanmasından sonra düzeni koruma vaadleriyle halk tarafından Meclıse secilmiş kısa bır süre geclnce blr darbeyle dıktatörlüğunu llon etmtş ve ardından genel oylamaya başvurarak bu davranışını holka da onaylatmıştı Sıeburg, o donemdekl kargoşayı anlatırken sankl bugünku Turkiye nln bırcok kentındekı ve ozelllkle Corum'dakl durumu anlatır gıbıdir Şoyle yazıyor•Her Parisli «abahleyin kalktığında kendl kendlne föyle »orar: cAcaba bu akşam yine •ve donecek miylm, yokta bır kurşun yiyip öbür dunyaya yollanacak mıyım?ı Hava, korku ve kuşku doludur. Sokaga çıkanlor sankı bir fırtınada denizi koliar gibl cevrelerinl gözlenyle laraya taraya yurümektedlrler.ı 1848 Fransosındak' bu durum 1980 Turktyesıne benzemıyor m u ' Bırşey daha ekleyeyım Fransa'nın o donemını yaşamış olan Kar! Marx do şunu va zıyordu ıBur|uvazl, Fransa yı gelecek kızıl onar?lnln dehsetleıiyte ürküte ürküte yonetıyor.» Gozetelerın yazdığına gore, Çorum'do faşıst mıütanlar, «Corum'u kızıl Komunlttlefden temizleyeceğız» d yorlarmış Onlara göre bütün Alevt vatandaşlar, bütun CHP'lıler. bütun llerlcı ve gercek Atatürkcuie kızıl komüntst. da Bugün ufkemlzde. bu honımefendl glb» konuson milyonlorca votandaş var. Ama bedaua etmekle. ögut vermek, «Kanlon yerde kolmayocak» dlye artık beylik laf durumuna gelmtş kurusıkı tehdıtler yapmoklo durum duzelmlyof. konlı eylemler durmuyor ve durmaz. Devlet yonsız, hükümet yürekll ve etkln: porttler •hemen bütün Avrupo ülkeiennde olduğu gıbt anarşıye korşı birtlk olmodıkco. daha coook kan akor bu memlekette. OünumCz Turkıye'sının hemen hemen yonsında askerler yoneiıme ortak bulunuyor. Durum bu olduğu halde, ordu buyükleri lutfen daha yenl gltmlşler Çonım'a Corum ve llcelertntn de bir sure ortak yönetım Içlne aiınmo•) blze kaçınılmaz görünuyor Oralardakl çorptşmokjrdo bir hofto icmde otuzu aşkm oıu ve yuzlerce yoralı ne demektir? Corum do yonsız davranorok. saidırıicn önlemeye uğra•on askerlere faşist mılitanionn, cKomünist asker Moskova'yo» dlye ve kendılertni sovunmo durumuno sokulan sofcuların da, saldırgan fartatıkierl destekleyen polısıere. «Foşıst polıs, kohrolsun» diye bağırmoları, Işln ne denli cıgnndon cıktığtnı. devlet gücünün kımsece soyılmodığını göstenyor. Cünku uzun yıllardan berl, millıyetci gecınen örgütlere devlet gucunün kendllerınl destekledığı ınanct venlmlştır. «Bana soğcılar onarsi vo terör yapıyor. adam otdüruyor dedırtemezsıniz» dlye bosın toplontıkmndo vo televızyort ekranlanndo bangır bongır bağıran bir Başbakanın yönetımınde olon bir ulkede daha başka bır sonuc beklenemezdi. Son onbeş yıldan beri bu butunlarda pek cok kez: «Demırel Adalet Portısl'nin boşında kaldıkco. AP ve doloyıslyle ülkomlz ıcın felah yoktur» diye yozmamızın nedenı vo bu sozler ıçindekı gercek no yazık kı butun ccıîığıyla cıkıyor ortoya. Çuno cok şoşıyorum: Ana muhalefet por ha doflrusu bftyle go'röyorior onlon O gencec k kafalara kım soktu bu yaniış "e sapık duşuncelerl, kımler yaptı bu telkınıerı7 Hangl duşmanlara alet oluyor bunlar, hıc bılmeden? Bakınız Hıtler'ln Propaganda Bakanı ve sağ kolu Gobbels anılarında ne yazıyor fYahudi meselesinin kati bir şekılde halll hakkında mufassal bır rapor okudum. Bu rapora gore, henuz Avrupa'da onblr milyon Yahudi var Her şeyden evvel bunları Doğu'ya •urmek lazımdır. Harpten sonra da mesela, Madakasgar gıbi bır adaya sevkedılmeleri düşunulebılır Avrupa'da bır tane kalmayıncaya kadar butün Yahudıler temızlenmedıkce bu kıta ıcın rahat, huzur yoktur» Bırcok kez yazdım, Türkıye Cumhunyetl Cöken Osmanlı Imparatorluğunun yıkıntıları üzerıne kurulmuş olduğu ıcın, o eskı donemin mırasını da sırtında taşımaktadır Bu mıras, Müsluman veya Hırıstıyan etnık gruplar, mezhep ve tankat ayrılıkları, yenı kılıkto feodal beylikler gıbı toplumsal gerceklerdır Başka bır deyımle. Turkıye Cumhurıyeti halkının hepsı Sünnı ve safkan Turk değıldır Boyle olunca. Sünnı Türkler dışındakı vatandaşlarımızı ne yapacağız' Gobbels ın Yahudılere yapmoyı duşunduğü gibl Madagaskar'a mı sureceğız'' Corum'dan cıkardık dıyelım. nereye yollayacağız? Bıcak kemığe dayanmıştır Bu ayrıiıklara ve siyasal goruş farklanna dayanarak Turkıye'yı parcalamak istedıklen artık kor gozlen bıle delecek kadar acık bır gercek olarak meydanda Sıvıl ve asker butun yonetıcılerımız kulahlarını onlerıne koymalı ve tehlıkenın tam bılıncıne vararak elbırlıgıyle gereğını yapmalıdırlar Hukümet yan tutmakton vazgecmell, hele Valıler, Emnıyet Mudürlerı Jandarma Komutanları büyük bır tıtızlıkle yansız dovranmalıd.ıiar Bilim Dünyası .Vehbi BELGIL Çağdaş Tıbbın En Büyük Başansı ucre mühendıallğl yoluylo loboratuvardo yorotıtan canlılar Içın «ihtlra beraatn istenebllir mi?... Bir blyolo|l bilgininın kokü patates. üstü domates bir bıtkl yaratıp üretıme gectığım düşunelım. Hattâ bılgın, yaratt'ğı bu canlıya fdomates» ve «patates» sozcuklerinın ilk ve son hecelerıni bırleştırerek «dopates» adını vermış olsun. Bu bılgın DU canlıyı üretıp satma hakkının sadece kendısınde kalmasını soğlamak ıcın «buluş belgesı» alabılır mı'... Yahut boşka bır bılgın, samur kürku olan bır kedı yaratsa bunun blr tekel sahıbi olabılır mı'... Sorunun yanıtı. kuşkusuz, her ülkenın ıhtıra beraatı yasasına gore başka bıcimde olabılır. Orneğın, bızım 23 mart 1879 tarihli ihtira Beratı Yasasının 1. maddesı «Hıref ve sanayie ait her tür buluş ve keşlf ve ıslahattan yarorlanma hakkı mucıt kâşıf ve ıslohcılara aıttır» dedığınden bızde yenı canlılar ıcın patent hakkı istenebllir gi hı görünüyorsa da 3 madde «Eczaclkta kullanılan mamullerle her nevı ilaclor ıcın beraat verılmesı caız oimaz» hükmü lle bunu kısmen onlemektedır Cünkü, yaratılan canlılorın coğu hastalıklorı lyıleştırmede kullanılmaktadır. H ULUSLARARASI DURUM una karşılık, sınal mülklyetln uluslarorası korunması icln ılk 1883'de ımzalandıktan sonra blr cok kez değişiklığe uğrayan Uluslararası mukavelenamenın 1958 tar'hlı son bıcıml «sınaı mulkıyetın korunmasının ihtira beratlarını do ıcıne aldığını» belırttıkten sonra «sınaı mülkıyet en genış anlamda anlaşılmakta olup yalnız sanayie. tıcarete uygulanmaklo kalmayarak orneğın şarapıar, hububat, yaprak tutunlerı, yemışler. hayvanlar madenler, maden suları, bıralar. cıcekler. un lar gibı tarım, sonoyl ve maden cıkarmo olanlarına ve bütün, mamullere veya tabil mahsullere de uygulanır» demekle yaratılacak canlıları da uygulama alanıno sokmaktadır ••* Corum, Istanbul Ankara gibl kentlerin yanında, cok kucuk bır kenttır Sokak sokak ev ev, aranıp taranabılır Kımlerın saldırgan ve oldurücu olduğunu kımlenn olduru'duğunu, kımlerın malına mulkune zarar verıld ğını kımlerın ışkence gordugunu, karşıt goruşlü taraflardan hangısının gadre uğradığını, gozlen oyulan, hastaneye gotürulurken şışienerek oldurulen yurttaşların hangı tarafa merısup olduğunu ve hangı düşunceyi taşıdığını yansız blr yonetımle kesın olarak saptamak birkac haftalık bır ıştır Corum da. Eğer bu yapılmaz ve kenttekl düşmnn kamplar karşı karşıyo bırakılır ve hele hjınardan sağ goruşluler bugunku sağcı hukumetce korunup, dığer vatandaşlor kendl yazgıkuıv'a başboşa bırakılırsa, savunma ışgüdüJj kab'Jrır ve güze! vatanımız yalnız Corum da değll, her yerınde bır lc savaş ortamına gırer. İKtldar hırsıyla kor olmuş goz'er acılmalıdır artı* cYunan Boyle Yapmodı» düşuncesi yaygıntaşmamalıdır Buna Yunanlılar pek sevlnırler Cunkü Turklye'dekı terorun arkasındakl malt desteklerin en buyuğu bence Atına dakı dış Ermeni Komıtalan ıle Yunan Intıkom cevrelertnın elblrlığıdlr. ağaclarını sevecek, hukümlüle rin hep suclu olduğunu sanacak ve başlorı kesıllnce sevlncten gobek otccok » Evet, su başlarını tutmuş. tutmakta olan buriuvalardan hıc bır şey beklenemez. Pekl kımden beklıvecegız Elbette kl ılerıcı halk ve aydın kesımden Turkıye, nlcedır, dış sermaye gucienne sırtını dayamış, ıc somurü guclerının, paralı pul lu, devlet kadrolarında yerınl yurdunu bulmuş cıkarcı bır a zınlığın gudümünded'r Bu durumu onlemenln yolu. îvedıcılıkten gecer elbette. A ma bu nasıl bir İvedıcilık ol malı' Kıne nefrete. kana su c 3mısttğo dayalı bır ivedıcilık mı' Belclkalı oyun yazarı Ghelderode'un Pantagleizs adlı oyununun başkış sl Imocentı kın le hıc bır devrımin başarıya ulaşarrıyacağını soyler Ona gore, klnden ancok ve ancak k nle besll bır eser cıkar, yıkı rı bir devrım cıkar ortaya, B J dsvrım de ınsanlığa aykırı bır devrım olur. Oysa, insanlığın susuzluğunu ceküğı dev rı m, ınsanca bır devrım oima lı Gelellm, ivedılık sorununo. Türkıye, sosyal adalet alanın da ıvedılık ısteyen gac olmasına karşın gec olmaması gerekli cozum vo"an bekieyen blr ülkedır Arra bu ıvedı'ık, yaşları yirmısınl bulmamış el de sılah, koi'ukto blld'rı gönül de mutluluk umutları kımıl kı mıl titreşen çenclerln gözlerl nl budakton sakınnayan genc îerın, ölüme kc'a tatmalanyla bi' sonuc verebılir m l ' Bence, ivedi sorun. hclkın u yanması, tümüvle uyanması. u yanabılmesı sorunudur Halkm oönül vermediğl bir ivedılık ye rml bulamaz Halkın uvanması da, okul Ic1 okul dışı eğıtımden gecer Bu eğıtlm. egemen sınıflorın okulunda verılmez tab'i Yaşam okuludur bu eğıtımın yerl yöre sı odağı tosı taroğı Türklye'nln bugun Iclnde bu lıınduğu, sömürüye dayalı yaşam koşulları er gec halkımızı eğıtecektir Kurtl 0 kuzunun uzun süre yanyana vasıyarraya cağı bılincıne varıncaya kador. Ivedllıffl arka plano atmodan öncelikie kendlmızl, sonra halkı, yanl onamızi, babamızı, kordesımlzl konumuzu komsumuzu eğıtmeye calışa i'm hanyayı konyayı bıle a!gi' lıyo Güclük'erden kacınmıyalım. vn özellıkle gec kalmaktan da azok duralım. ivedllık. her şevden önce, kendımız' 'vedı olarak vetistir memız, haklı bır düzene. eö murüsüz b'r düzene hazırlamomızdır, klnsiz, nefretsız. B YÜKSEK MAHKEME orunun böyle birden gündeme gellşinln nedenf, Amerıkan Yüksek Mahkemesının, (The Supreme Court'un) gecen ayın 16 sında 54 oy cokluğu lle verrrM» olduğu bu karardır Korar konusu olay şoyle ortaya cıkmıştır NewYork taki General Electrıc fırmasının loboratuvarında calışmakta olan Hınt asıllı mıkrobıyolojl uzmanı Ananda Şakrabartı, petrol yiyecek bır canlı üretme Işı ıle gorevlendlrılmıştı Canlı, tanker kazalarında denızlen plsleten petrol dokuntulerıni yıyecek ve protem ce zengm havvan besıni uretecektl Bılgın, kımı baktehlerın kıdrokorbonları parcalama ozellığ olduğunu bıliyordu Yaratnacok canlı petrolu yıyerek karbon dı oksıd (ikı oksııenli karbon) ı!e proteın'e cevrecektı Bu lus gerceklestı Bılgln, «pseudomonos» genel adı altında tonınan bokter.lerın bır türünden ürettığı bır canlıya bu işı yaptırmayı başarmıştı Generol Electrıc fırması bu büyük buluşu berata (patent e) bağlomok Icın Amerikan Patent Dalreslne baş vurdu Yıl 1972 Idl Daire, böyle bir şeyle ilk kez karşılaşı yordu. Teknoloil alanındakl yeni bir buluş, orneğln elektıık lombası, patente boğlanabilırdı. Fakat blr bılgin, yarattığı bır canlı üzerinde hak sahıbi olabılır ml Idı'... Anıerlkan ihtira Beratı yasası bu konuda fazla acık değlldı Bu yuzden Dcme. «Pseudomanas dere ogınasa» cdı lle patentlendlrilmek Istenen canlı üzerinde hak yarotılamayacoğma. ancak bu conlıyı yaratma" yontemının «be rat»a bağlanablleceğıne karor verd» S OKTAY AKBAL EVET HAYIR Fersova Mektup cllcllik» yenl deylmlyle ivedıcilık, Turklyemiz gibl geri kalmışlık, gerı bırakılmışlık ıclnde bocalayan bır ulke İcln can alıcı blr sorundur Geciktlrılmeye gelmeyen. getırılmemesı gereken bır atılım, blr caba söz konusudur bi?tm icln "ACİLCİLİK,, «BENCE tVEDİ SORUN, HALKIN TÜÎMRnXE UYANMASI, UYANABİLiVIESİ SORUNUDUR. R\LKIN GÖNÜL VERıVIEDİĞİ BIR İVEDILİK, YERİNİ BULAMAZ.» Sayın Fersoy. Mektubunuzu okudum. Benlm g<bl 'Cumhurtyet' okurları da okudu Herşey onoda, herşey apactk.. 'Colışmalarınızı tırnaklomGk' ıstedığımı soyluyorsunuz. Hlo bır şeyı tırnaklamak gibl bır olışkanlığım yok. Bunu vapanlar sızıersımz, olumlu her davranısın. ilertcl her otılımın, Ataturk ilkelerıne uygun her yapıtın yozlaştır'lması Icın tırnoklonnızla, ellermız, kollarınızla, tüm cabanızla calışmaktosınız. Elbette kı sızmle slzın gıbller10 'fıkren anlaşmamız' kesınhkıe olosı değıldır Hem gereklı de değıldır Sızın gibl duşunmek demek, Türklye nın cogdaş uygarlığa, gercek demokraslye doğru gldışıne karşı çıkmak anlamına gedr de ondan. Ikı yazı yazdım. Dogrusu cok yazı yazdım, yalnız (kl değıl MC dönemlerınde olsun, daha oncekl AP, öoha daho oncekı DP dönemlerınde olsun, Mıllı Eğltırn Bakonlığına gelen bakanların. llerı'den, Yardımcı'dan, Erdem'den, Menteşe'den sıze kadar gelen, Atotü'kun temel goruşlerıne, düşunuşlerıne, özellıkle Mıl11 Eğıtım konusundakı Buyruklarına yuzde yuz ters duçen girışımlerınl, tutum ve davranışlannt gozler onune serdim, yerdlm, kamuoyuru uyarmaya calıştım. Bugun de aynı yolda caba harcıyorum Ne zaman ış başıno Kemalist devrım llkelerlne ters işier yapan bır Iktıdar gelse blr kıyımdır başlar Mılll Eğıtlm'de Gerlcl, Ataturk düşmanı polıtıkacılann beş hedeflerl ögretmenierlmızd.r Sız de daho öncekl DP'II, AP1!!, MC clzgısmdekl tüm bakanlaraan farkiı değllslnız. Sız de onlann volunda gıdeceksınız eıbet Atotürk konusunu başko btr yazıyo bıraktyorum. Oyle kısaca gecıştlrılecek bır konu degM bu «Ataturk D'/or k » adlı kıtapcık üzerlne bellrttiğim düşünceier > sıze gore yuzeysel olabılır, samiml sayılmayabllır. Butun bu suclamalar sızden geldıği Içın değersızdır Cagdı^ı blr göruşün, karşı devrlmci blr tutumun belırtisıdır. Ataturk konusunda ne düşündüğümü anlamak isttyorsamz "Atatürk Yaşadı M ı ' ' adlı kltabımı alır okursunuz. O yazılardakı lctenlığe fnanmak tnanmamak size kalmış. Gelelım Ingllız okullan konusuna Evet. haklısınız 'Bu onemll blr olay mı'» Bunca yaşamsal sorun, o!ay, konu varken nıye tuttum Ingıiız okullan konusundo tnr tanışmo kapısı actım' Sızi *yalona yanlışa sapmokto. kamuoyunu yamıtıcı bılgı vermekle suctodım?' $undan, kamuoyunu yanıltmanın kücüğu büyüğü. onemlısl önemsızı yoktur. Siz, blr bakan olarak kalkar da «Göreve bağladığım llk günlerde anlayışsız bir tutum va davranış sonucu Ingılız lısesınm kapatılmak uzere olduğunu tespft etmiştım. Bu yabancı dll öğrenımlne kar* şı izahı, mantığı olmoyan bır nevı haset duygusunu ortoya cıkarıyordu» dersenız, bu, haydi yalan demeyeyım, amo koskoca bır yanlışa saplanmak. kamuoyupu aldatmaya kolkışmak olur Boyıe bır şey var mı? Nerden cıkardmız Necdet Uğur'un bokanlık dönemlnde yabancı dll ögretımme karşı mantıksız. ızahsız blf <*as4l duys>J8u olduğunu, bu yuzden de inglllz okulu"itn kopatıldığmı? Mektuounuzda bu sozlerinlzln açıklamosı da yok, bu kesln yargımzın rveve, hangl eyleme, saze doyadığı da bellı değll.. Ezbere. ucuz bir sucfomo1 O t a Ogrettm Genel Müdur vevıll «Manfetsızmiş». bu yürden «Asıi» yopılmamışi. 8u be^ı llgılendlrmez, Bayan Tanyotoc'ın ocıklaaığı ncktalc onemUd'r, goreaeğll. Necoet UJuf aoneminde ingıisz okuiMliu Eğltim Sokaniığınc aevrsdümesı icln butun calışmaiar yopıimış, s ekm günu da Ugur'io Ingııız Elclsı oroaında bu konudokl protokol Imzolanmış.. Kalmtş genye ögretmenierın yenl duruma Intlbaklonnın yapılması, gerekii öğretmenlerin atonması.,, Derken. 14 ekım secimlerl olmuş. 17 ekimde Necdet Uğur'un Oyesl buiunduğu Ecevlt hukümetı görevaen ayrılmış. İ5 eklmda Bay Oemlrel Başbakcnlığa otanmış. 17 eklmde de okullorda öğrenım bcşıomış Saşlamış, ama Iködordan ayrılon, ya da ayr'|m<3|< uzere oJcn. yanl ve»vl hukömet kuruiana kadar Işlerl yörutmekie' gdrevlen«n hukumet. 13 kaeıma kador önemll bır ış vapoHctto, Soyın Demfrel o gönlerde blr demeo Eeevtt hukumetinm hic blr atama vapmaması(Arkooı 9, Savfodo) liıklerımlze. kanımızo con»mızo îslenrs ODtafra, avanokca yargının etkısınde sürdürup gıtmekteyız toplum yasamımızı Ne demlş atalarımız'' «Gec olsun da guc olmasın!» Güclukten kacma. rahotına bokma, gelecegın getlrebıleceğl sıkıntıları, dertlerl belölan hesaba katmoma değll ml, bugune değın, bızi Batı karşısın da boynu bükuk, beli kınk durunna düsüren? Ivedıcll'k bıllnclnin, zorunluluğunun başmı cekenlerin ön safında Kaptanı Deryo diye a nılan Halıl Pcşo (öl. 1855) gelmektedir. Koco Husrev Paşann kölellğlnden yüksele yuksele Rusva elc I ğ ne varon önemh gorev aşamasında. göre yaşı ya edıidığı deneyımlenn' SJ krsoc!k, cma carptcı tömcede özetlerr'Stır «Eğer Avrupo'yı tokllt etmekte geclklrsek As ya'ya dönmek zorunda kolocaıj z » 193O'!arda söylenmıs bu söz. bugun de gecertılığ! n koramoktadır halS. S Ne demek Asyc'ya dönme*? Kısaco su Zomona değer ver rremek Bugün olmazsa yann. yann olmazsa öbür gün mantıflı, kafası. görüşü inanışı, düSünunşu Hanl unlu bır öyku vardtr Cm'le llglll: Cın'de llk kez de mıryolu döşenlmı söz konusu olunca «Pekl ne Işe yarayacok» diye sonruslar. Soz qe llm! Ikl günlük volu varım gün d» almayo yarar denınce, ge rıye kolon bır bucuk günu no sıl geclnrız diye bır kaygı al mı$ soru 8oran!arı Amenkan mantığı, «Zamon poradır» dıyen mantık, Asva'nın zaman harcayıcı, tuketıcl, savurgan, Insanı olduğu yerde otlamado bırakan. uyuşuk. tembel, kaderci, her seyl olu runa bırakan blr yaşam anloyısının tam karşısındadır. 6ec olsun da güc olrrasın mantığı. Asya kafasmın temehnı oluşturur Türkıye'ds, bu düşOnuşe 'Ik kez karşı cıkanlann başındo, büyuk duşünur Abdullah Cevdet yer alır 1914 tarlhli N e v soll Millî adh edebıyot yıllığın da cıkan resırnmn altına su söz lerl yazmıs «Gec olsun da güc olmasın prens'bım vaz ve tokip eden wafanr'mızda qüc ot sun da gec olmasın dedırtecsk blr tahovvü1 ve tekâmül hasıl olTiod'kca Türkıye ve Müslümanlor icln müstakıl hür rresut o'mak emnıyetl hasıl ol mayacaktır» DAİRENİN GÖRÜŞÜ merikan İhtira Beratı Yasası amatör blr bllim adarrn olan Thoma3 Jetterson tarafından daha 1733 yılında hazırlanmıştı. (Jefferson. sonradan Amenko'nın 3. Cumnurbaşkanı olmuş ve 1801 den 1809'a kadar ıkı donem gorev yopmıştır.) Gerekcede, yasanın, «ınsan yaratıcılığının genış bıcimde teşvıkı» amacıyla hazırlandığı belırtıiıyordu 11 subat 1973'de Meclıslerden gecen va sa «yenı ve yororlı sanatların, makınaların ımalat yontemlermln veya modde kanşımıarının» potente bağiana cagından soz edıimedıgm ılerı suruyor ve «oyle olmosaydı kımı bıtkl turierının. ve orneğın «Kırmızı Amerikan GuzelıThe Red Amencan Beauty» adlı gulün patente bağlanması ıcın ozel yasa cıkarılmazdı» dlyordu. Fırmo ıse, vasa hukmunun cok genış kapsamlı o!duğunu ve bu kapsamın ıcıne gorünmez canlıiarın da gi rebı'eceğınl savunuyordu Sonunaa konu Yuksek Mahkemenın onüne getmldı Uyeler de tereddutte ıdı. Bır kısmı lehte, bır kısmı oleyhte oy kul'anma»; ıstıyordu Hatta yargıc Brenne*, lehte bır karann yasa koyucunun amacının dışına cıko cağını, ortoya çıkan bu yepyenı durum icın Kongre'nın ye n> bır yasa cıkarması gerektığıni karşı oyunda (muhalefet çarkında) beltrtmıştı. 9 kışılık mahkeme heyetı, 4 lehte, 4 aleyhte olmak uzere ıkı kumeye ayrnmıştı. Sonuçta başkamn katılması ıle, lehdekılerm g o ruşu kcbul edıldı ve boylece, yaratılan canlıların da patentlenebıleceğı de karşı 4 oyla kabul edılmıs oldu» Vedat GÜNYOI İşte, stze Türkıyemlzin gelış mesl, geri kolmışlığını yenme yolunda ön plana alınması ge reken atılınm recstesı Guc ol sun da, gec olmasın. Dusunce clanında olsun, tek nık alanda olsun Avrupa karş sında gec, cok gec kaıdığımız bır gercektır Bu gec kcimışlığın gücluğunu bıle algılava. yureâımızde canmızda du ya, ne yapmalıyz, onu saptamamız gere<, n« cgtzda TyKıva tcın bugun gıC olan ledır^ Sos>al adalet dogrultu sunda. alın tertne kol gucüne kafa gücüne hakkını veren, sotıuruden arınmış bır duzen getırmek. getırebılmek değ > mı? cSu başlarını devlenn tuttu âu» tutmakta olduğu bır topium duzenınde guc olan, sosvai adaletı, yerıne yöresıne çö re kılı kılına uygulayabılmektır V'ctor Hugo'nun karısı Ade le 1S48'de kocasına soyle der «Ne yaparsan yap ama bur (uvadan bır sey beklerre Cun ku o hep Thıers den. Cavaıg rtoc'tan yana cıkocak. mahun A MALİYE BAKANLIĞI BANKALAR YEMİNLİ MURAKIP MUAVİNLtĞt SEVİNENLER, YERİNENLER arar, hucre muhendtslığı alanında calısan fırmalon sevındırmıstır, Cünku, bunların 150 kadar müracaatı. Patentler Daıresı'nın olumlu yanıtını beklem«ktedlr Mahkemenın korarı, kuşkusuz, Daıreyı etkıleyecektır... Buna korsılık, hücre mühendıslığı sanayııne yakılan b j yeşıl ışığın ınsanları yenı mıkropların saldınlan Ife başbasa bırakacağını. bu yuzden, caresl bıllnmeyen ho« tolık salgınîarının ortaya cıkocağını ilerı sürenier de vordır Fakat bu sav, her yenl şeye karşı ortaya ckan «zıhınsel mukave.Tetıden başka bır şey değıldır. Cünku laboratuva'ia'da yoratılan canlıların, daha doğru blr deyımle, «oksııen cadırı» koşulları altında meydana getM!en m kroorganızmoiarın ozel korumo olmadan yaşomadıklan da bır gercektır Doğal avıklanmo (natural select onj koşuflon Iclnde yetışmeyen canlıların omansız yaşam kavgasmda yaya kaldıktarı bıllnmektedır. Yapay olarak meydana getırılen bıtkıler (vaşıngton karpuzu ve portokal, Ar« navutkoy cılecı. ev cıcekleri, Yedıkule marulu...) ve hayvanlar 'safkon Arap atları) doğanın serbest koşullon ıcinde derhal yozlaşmakta, hattâ yok olmaktadır Yarışma Smavı Türkıye de faaııyette buıunan bankoların ınceleme ve denetimlne yetkılı MAÜYE BAKANLIĞI BANKALAR YEMİNLİ MURAKIPLARI KURULU'nca, Malıye ve Bankacıl.k aıanında vetıştır.ımeK üzere yarışma sınovı lle yelerlı sayıda eleman alınaccktır. Sınavo katılablımek icln a) Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesındeki nıtellklert taşımak. b) 1980 yılı ocak ayı başındo 30 yaşırn doldurmamış olmak, c) Sıyasol Bilgller. Iktisat, Hukuk, Ortadoğu Teknık Unlversıtesı idarl llımler Fakültelen. Iktısadl ve Tlcarl ilımler Akademlleri veya meslek konusuyla llglll dığer yüksek öğrenım kurumlarından veya bunların eşıtı yabancı fakülte ve okullardan bırıni bıtırmış olmak gerekır.. Yazılı sınavlor 26 ağustos 1980 salı günu saot 9'do Ankara ve istanbul'da başlayacaktır. Yarışma Sınavıno katMmak ısteyenlerın en gec 8 oğustcs 1980 cuma gunO saat 18 00"e kadar Malıye Bakannğı Bankalar Yemlnli Murakıplan Kurulu Başkanlığma blr dilekce lle gereklı bılgilerl eksıkslz oıarok gondermelert veya getlrmelerl şarttır. Ertelenen 14.1 1980 tarihlndekl yansmo sınavı icln vukorıdakı sartlara uygun adayların evvelce yaptıklan basvurular geceriıdır 0>ğer şartlar ve oyrmtılı sınov progromı ıle gerek: Deigelere lllşkin bılgııer Bankalar Yem>nll Murakıplar Kuruiu Başkaniığındon anılan Fakülte ve Akademller den veya Kurui'un Koraköy Mallye Bmos>ndakl Istanbu Burosundan ve Izmır Defterdarlığından eağlanabılir K TURİST1K BELGEU MOTEL RESTORAN TİLL» Lâle ^ ÖREN (Basın: 15303/3819) BALAYI GE21LERİNİZ, YAŞ GÛNÛ VE EVLILİK YILDÖNÜMLERıN.Z, TOPLU GE2ıLERıNı2DE ÖZEL ıNDıRiMLERDEN YARARLANINI2BURHANİYE ÖREN TEL. 343 | S&Mt* • Cumburtvet Matbaaalık ve C3«ı*uoillk TJkS adu» • NADtB NADt I Getıe: Y a y n MOdüro • OWU; KCKTBÖKE j ) U D M M M MudürB : Emta* D&AKUGTL I S YazHser 1 MüdOrO Orhan ERtNÇ I Basan ve vayar: CunUnntyet Matbaacilık ^ Gaz'tedlüc TA S Cs*a!o4în TOrtoc»gı Cad NO 1941 Posta Kuttuu : 3M ISTANBCb Telefen 30 97 0 i CUMHURİYET BASIN AJBtJm ÎASASrNA LTMAÎI TAAHHCT EDEB • BtTROLAP • 4NEARA Konur Sokak 34/* Yenısehi' Tel . 17 58 66 17 S8 2o A İZMIR Ha^ıt Zlya Bulvan No 85, Kat 3 Tei • 25 47 09 13 12 30 • ADANA ! Atatürfc Cad. Tttrl: Hava Kunram t l Hanı Kat . ? No U Tel : 14 KO 1*711 ABONE ÜCRETLERİ j t a a TAKV 13 TEMMÜZ tmsak GÜIK» 3.21 tkiadl Akşam 1719 30 41 1M ısea la 300 9001.800 3*00 « o : 800 3 «00 7.200 ÖV 13 19 Tata SATILIK DAİRE Ankora'da satıtık dalre. (Istanbul Korfıkoy yakosmda bir daîre lîe takosî eoT«bJllr. TEL: 23 31 02 (ANKARA) derad craplanns "• ajırlıPm» tön aynes uyfulanır «nkarm Aboo* ve tlao T«a ı s A3 S5 ,