Katalog

ON CUMHURİYET 4 MAYIS 1980 Fiyaskoya döniişen bı'r harekâtın öyküsü Iran'a karşı başarısız harekâta katılan bir Amerikalı subay, önceki hafta perşembe gecesini cuma gününe bağlayan saatlerin çölde "cehennem saatleri,, olduğunu söyledi Dış Haberler Servisi arter'in Amerikan rehinele rini kurtarmak için başlattığı askeri harekâtın başa nsızlıkla sonuçlanışına ilişkin bulguiar parca parça biraraya geürılmeye başlanmıştır. Bu konuda VVashington'da bügi ve ren fakot adının açıklanmasını istemeyen harekâta katılan ust düzeydeki bir Amerikan subayı, önceki hafta perşembe gecesini cuma gününe bağlayan soat lerin cölde ccehennem saatlen» oiduğunu söylemiştir. İnfilakin alevleri göklere cıkarttığı. kulak zarlannı patlattığı ve ya nan bir ucakla bir helikopterden cıkan parçalann cevreye şarapnel g'bj yayıldtğı ccehennem saotı»nin gongu cuma sabahı 03.08'de vurmuştu. Cuma günu saat 03.08'deki olaylar şöyle olmuştur: lcr. Helikopterler 1000 km.ye yakın bir yol katedecekler, bu arada, 6 dev nakliye uçağı da Mısır'dan hareket ederek gelecekti. Helikopterlerden biri, pilotları kum fırtınası yüzünden başdönmesi gecirip yön aygıtları bozulunca Nimitz gemisıne döndü. Bir diğeri de hidrolik anza nedeniyle daha randevu yerine gelrreden yolda bozulunca mecburi iniş yaptı ve mürettebatı başka bir helikoptere alındı. 6 heükopter Tahran Büyükelc'iğine yapılacak baskın için yeterliydi. Bu nedenle randevu yerine 6 helikopter ve 6 dev nakliye uçağı ulaşınca her şey düzgün gidecekti. C ahran'ın 320 km. uzağında cöldeki randevu yerinde buluşmak üzere 8 helikop ter Umman Denizi'ndeki Amerikan ucak toşıt gemisi Nimitz'den perşembe günü havalandı T BAŞARISIZ HAREKÂTIN KOMUTANI: Albay Beckwith G üney Vietnam'da 1965 Ekiminde Plei Mei adlı dağlık bölgede bir Amerikan birliği Kuzey Vietnam kuvvet leri tarafından sarılmıştı.. Amerikalılar kuşatma altındaki askerleri kurtarmak icin bölgeye helikopterlerle 250 kışilik özel bir birlik indirdiler.. Ozel kurtarma birliği Binbaşı Charies Beckvvith'in komutasında idi.. ABD'nin önceki hafta iran'a karşı giriştiği başarısız askeri harekâtı yöneten de Charles Beckwith'dir. Charles Beckvvith aradan gecen yıllarda Albay olmuştur.. tNew York Times» gaze tesl Beckvvith için «sert, savaş larda saldırı yanlısı tecrübeli» bir subay diyor.. Ne var ki New York Times' in deyiml ile tsert ve tecrübe li subay Charles Beckwith'in iki olayda da cşansı yaven gıt memiştir.. 1965'de Kuzey Vietnam birliklerinin sert saldırıları karşısında özel kurtarma bir liği geri cekilmek zorunda kalmıştı.. Önceki hafta İran'a karşı girişiien askeri harekât da bl lındiği gibi Iptal edilmiştir.. Albay Beckvvith tözel savaş yöntemleri» ve tözel harekâtlar» konusunda uzmandır. Yakınlan, Beckwlth'in bu tur ha rekâtları «ameliyat yapan bir doktor» gibl, heyecanlanmadan ve son derece dikkatli biçimde yönettığini belirtiyorlar.. Beckvvith. bu konularda ve ge rilla savaşında Amerikan or dusunda en tecrübeü subaylar arasında sayılıyor.. Beckvvith özellikte Vietnam savaşı sırasında «cüretll kararlan ve atılganlığı» ile göze çarpmıştı.. 1929 yılında doğan Beckvvith orduda Amerikan ko mando birliklerinl eğitirdi» Vietnam savaşına gönüllü olorak giden Beckvvith, orada özel kuvvetler komutanlığına getiril miştir.. Cok sıkı eğitimden geçirilmiş olan «özel kuvvetler», kurtarma ve baskın harekâtla rında kullanılmaktadır.. iri yarı bir yapıya sahip olan Albay Beckvvith'i. askerleri, cok sert, ve hatayı bağışlamayan bir komutan olarak tanımhyorlar. Vietnam savaşından sonra Albaylığa terfi ettirilen Charles Beckvvith, halen ABD'de özel antiterörist birliklerini eğitmektedir.. erşembe gece yartsı uçaklaria helikopterler randevu yerinde buluşunca harekâtın saha komutanı Albay Charles Beckvvith ikl helikopterin safdışı kalmasını sakıncalı bul madı. Saat 1.40'a kadar hazırlıklar normal sürdü. O anda helikopterlerden birinde hidrolik arıza olduğu saptanınca kuşkulu dönem başladı. Arızanın giderilemediği saha komutanı Beckw1th'in harekât ko ordinatörü General Vaugh'a bildirildi. General James Vaugh da durumu Pentagon'a lletti. Horekâtın iptali yönündekl kanıtlar Carter'e sunulun• ca Başkan Carter saat 2.30'da harekâtın iptal edilmesini onayladı. O andan itibaren «Geriye çekiliş» planı uygulanmaya başlandı. Kararlılık saat 01.40'a kadar sürdü P CÖLDE PARCALANAN HELİKOPTER VE YANAN AMERİKALI ASKERİN CESEDİ. BİR Helikopterlerde arızalara yetersiz bakım neden oldu CHARLES BECKVVİTH 1968DE VİETNAM'DA Helikopterlerden 4'ü yakıt Ikmall yapmıştı. Beşincisi ucaktan ikmal yaparken pervane kanatlarından birinin C130 uçağının yakıt deposuna carpıp yarması «cehennem» dakikalarının ilk gongu oldu. O an da iki arac birden yanmaya başladı, patlamalar oldu, ucak ve helikopterden parcalar çevreye şarapnel gibl fırladı. Helikopterde 3. ucakta 5 kişi ölmüştü. Kazanın meydana geldiğl saat 3.08'le tüm Amerikan uçaklannın (5 uçak kolmıştı) İran topraklarından havalandıkları 4.00'e kadar 52 dakika geçmişti. Bu süre Içinde panik yatıştırılmaya çalışılmış, yaralılar toplanmış, uçağa yerleştirilmiş ti. Çekiliş planı B İrleşik ^merikanın, rehineleri kurtarmak içln yaptığını öne sürdüğü başarısız asken hareKatın yankıları sürerken, Pentagon yetkilileri, harekâta katılan helikopterlerin yeterince bakımdan geçirilmedığinl söylemişlerdir. Harekât için görev verilen «Sikorsky RH53D» tipi 8 helikopterden 3'ünün çeşitli nedenlerden ötürü. görevlerıni tamamlayamayıp geri döndükleri icin harekât, Başkan Carter'in emriyle ıptal edilmişti. 7 yıllık olduğu belirtilen helikopterlerden üçunün arızalanıp yarı yoldan dönmesinin nedenleri hemen araştırılmaya başlanmış ve bunların yeterli bakırrdan geçinlmedikleri sonucuna varılmıştır. Helikopterler gecen aralık ayında ABD'den Hint Okyanusundaki Diego Garcia Deniz Üssüne getirilmişlerdi. Helikopterler buradan da, harekâta başlamak için havalanacakları dev uçak gemisi Nimitz'e nakledilmışlerdir. ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, helikopterlerin bakımını yapan teknisyenlere, araçların cok önemli bir İş için kullanılacağının söylenmemesi nedeniyle, genel bakımın itina gösterilmeden yapıldığını ve bu nedenle, harekât sırasında teknik arızalara rastiandığını kaydetmektedlrler. Yetkililer aslında teknik arızaların harekâtın tamamlanmasına engel olmayabileceğini de belirtmişlerdir. Ancok, Nimitz uçak gemisiyle, harekâtın ikinci aşamasını oluşturacak iniş bölgesl Destı Kebir arasında 500 deniz mıllik mesafenin bulunması, arızaları harekâtı engelleyici bir niteliğe dönüştürmuştür. Uzmanlar helikopterlerin yeterince bakıma sokulmadıkıarı gibi, uzun süredir gözden gecirilmediklerini de belirtmekte, bunun da bu denli uzun bir mesafede, arızaları su yüzüne çıkardığını savunrraktadırlar. Arızalanan 3 helikopterden birinin, kum fırtınası yüzünden yön aygıtian bozulmuş, ikisinde de hidrolik arıza görülmüştü. Pentagon yetkilileri, helikopterlerde elektronik bir anzaya rastlanmadığını, haberieşmenin mükemmei ışlediğini, uydu fotoğraf araçlanyia inışe gecılecek verin iyice saptandığını söylemekte ne var ki en az 6 helikopterle yapılması gereken harekata katılan 8 helikopterden üçünün teknik arıza yüzünden geri döndüklerinl kaydetmektedirler. Çekilmemiş olsalardı Tek parti olmasına karşın CHP'de genellikle gelişmelere açık yöneticiler görev yaptı 11 ERBEST Fırka denemesi sona ermiş, memleket gene tek partı yönet/mi içıncedır. Gençler, politika yapmak için başka bir partı bulamasaıar bile. Halkevleri Içinde bazı çalışmalar yapıyoriar. O zaman Ankara'da çok dergi de çıkmıyor. bir Kadro, bir de Variık aergisi var. Bir tane gunlük gazete çıkıyor, Ulus. Bir de Namık Anbarcı'nın haftalık Cankaya'sı var. Hıfzı Oğuz Bekata Cığır dergisini bu sıralcr çtkarıyor. «Ben gençlik hareketlerinin icindeydim.» dedi. «istanbul'daki gençlik örgütünun Ankara'aa temsilcisi idim. Cığırı cıkarmaya başladım.» tKaç saîardı?» «Aboneleri ile birlikte 1000 1200 satardı.» «Devlet yardımı görür müya'ü?» «Hayır. Derginin beşinci sayısmda sanıyorum. $imdi koleksiyon yanımda yok. Bir yazı yozdım: Fikri uğrunda cefa ve mihnetlere katlancmayan nasıl idealist sayılmazsa. yaptıkları işlerin miras yivicisi oımak sevdasına düşen nesil de inkılapcılıktan bahsedemez.» cO zamanlar devrimcilere inkılapcı deniyor değil mi?» «Evet.» dedi «Bu yazı çıktı. Bir gün baktım. CHP Genel Sekreterliğinden benl çağırıyorlar. R&cep Peker o zaman Genel Sekreter. Recep Pekeri bilirsin. Irl kıyım, göbekli, sert bir adam. Karşısına dikildim. Beni ayckta kabul etti. Masanın üstünde bir sümen var. Cekti orasından bir gazete kesiğ) çıkardı. Bunu sen ml yozdın? diye sordu. ; Ben yazdım. Biz Inkı'apçı değlllz öyle mi? diye bağırıp cağırmaya başladı. Hicbir şey söylemiyor, dinllyordum Sözlerinl bitirdi, yüzume baktı. Ben susuyordum. Bittl mi? diye sordum. Evet. dedi. Ben buraya cağırdığınız lcln gelcflm. Söytediklerinizi saygıyla dinledim. Sözlerlnize cevap vermiyorum, gidiyorum. Cevap vereceksin. Vermiyeceğim, cünku eşlt şartlorlo konusmuyoruz. Deminden bert benl ayakto tuttunuz, otur bile demediniz. Eşit şartlar cltında olsak, otur derdiniz. Oturmamı kabul edeceksinlz, eşit şartlan Raftaki . Demokrası Mehmed KEMAL S PARTİ YÖNETİCİLER!, DEĞİŞİK ADLANDIRMA VE YAKISTIRMALARA KARŞIN, HİCBİR ZAMAN ATATÜRKCÜLÜĞÜN DIŞINDA BİR KAMPIN KESİN YANOAŞI YA DA SAVUNUCUSU OLMADI. sağlryacaksınız, ben de ondan sonra konuşacağım. Sert sert yüzüme baktı: Otur, dedi. Biraz önce yanınıza gelen, önlerinl ilikleyen elinizl öpen Insanlar gördüm. Ben onların durumunda değilim. Sizden birşey istediğim de yok. Benim gitri bir genci böyle bağırıp. çağırarak, hatta azarlayarak yanınıza cekemezsiniz. Bizl Ikna etmek zorundasınız. Atatürk. Cankaya'dan cıkmış. şu yollardan geçiyor. Bakın o yolların cevresindeki toprakları, arsoları kimler almış? Kimler dalkavukluk ediyor? Ben bir iş bulmak İçin 14 sınava girdim. Torpilim olmadığı icin 14'ünü de kazanamadım. Kimlerin çocuklap kazanıyor, kimler işe alınıyor, bir baksanıza... Cıkarları olanlan her zaman yanınıza alırsımz. Dintedl, cîinledi. B i ^ » ayağa kalktı. Bona vuracakrnışcasma üstuw* doğru geldi. Ellerinj uzatarak beni alnımda«. öptü. Sevdim, seni delikanlı, dedi. Cumhuriyet'in ds. memleketin te senin gibi gençlere ihtiyacı var.» «Yıl kaç olu/or?» «1933 34 işte.» Hıfzı Oğuz Bekata'nın CHP i!e de, Halkevleri İle de ilişkisi sürüyor. Bir yandan da dergisini ys/ınlıyor. Ankara Halkevi'nir edebiyat kolu başkan» Celal Sahir Erozan'dır. Günün birinde Erozan ölünce, kol başkanlığı boşalıyor. ibrahim Alaattin, ishak Refet İşıtman, benzeri kodamanlar yeni bir başkan secemiyorlar. Sonunda oylar öyle bir doğılıyor ki, Bekata en genc'eri olmasına karşın başkan seciliyor. O dönem gençliğinin politikaya yaklaşımı bakımından dergiler üstünde durmanın da yaran var. İstanbul'da conmı dişine takan solcu gencliğin bazı öergileri cıkıyor. Ankara'do da bunun karşıtı gibi sayılan Cığır görünüyor. Hıfzı Oğuz Bekata'ya sordum: «Siz CHP icinde sağcı gibi görünmüyor muydunuz?» «Öyle diyorlardı ama, değildik. Biz sağı da, solu da inceledik. Faşist değildik. Rusya'ya sınır komşusu olduâumuzdan komünist hiç olamazdık.» «Neydiniz?» «Bize Anadolucu derterdi.» «Kimler vardı çevrenizde?» «Ben, Sarret Ağaoğlu. Remzi Oğuz Ank. Şevket Raşit Hatipoğlu, Prof. Fikret, daha bazı gençler.» «Alman faşizmini tutar derlerdl.» «Kesinlikle hayır. Karşıtlarımıza da komünist demezler miydi? iftiradır.» «ch. 1940 yıllara doğru gelelim.» «Bir arkadoşım vardı, milletvekili olmak istlyordu. Benim Recep Peker'le aramın iyi olduğunu bildiği icin aracı oimomı istedi. Peker'e gittik. Durumu anlattım. Bana döndü: Sen milletvekili olmak istemiyor musun? diye sordu. Düşünmedim. Sen de düşun bakalım. Partinin Genel Sekreteriiğine Memduh Şevket Esendal gelmişti. Bir gün beni Esendal cağırdı. Önümüzde, secimler var, dedi. Bu secimlerde gençlere de kontenjan ayırdık. Seni ve arkadaşını milletvekili görmek istiyoruz. Seni Yozgat'tan arkadaşını da Kars'tan mületvekili yapmak istiyoruz, ne dersin? Serde Ankaralılık var, şimdiye değin Ankara'nın kodamanları mebus oluyorlar, bizim gibi halk cocukları Meclis'e giremiyor. Ben bu geleneğı yıkmak istiyorum. Hemen döndüm: Ben Yozgat'tan değil. Ankara'dan milletvekili olmak istiyorum, dedim. Yozgat'tan girersen kontenfandan girecek3in, mebusluk garantl. Ankara'dan girersen yoklama var. Belki kazanamazsın. 1943 secimlerinde inönü, yenl bir yol tutmuştu. Diyelim ki, bir bölgeden 10 milletvekili cıkocak, listeye 15 adoy konuyor, bunlar aralarında ceklşiyorlardı. Benim gibi genç bir adam, partl kodamanla(Arkosı 9. Sayfada) r T ahran Buyükelçlliğine yapılacak harekât için saha komutanı 6 helikopteri osgari bir şart olarak ğörüyordu. Sanıldığına göre Tahran dolaylarında dağlık bir yere helikopterlerle gidilecek ve oradan baskın düzenlenecekti. Bu arada uçaklar çölde bekleyeceklerdi. Ya da bir kısmı. operasyon tamamlanıncaya dek Cölden uzaklaşacaktı. Birçok kademeden oluşan harekât planı «çolışır» durumdakl helikopterlerin sayısı 5'e Inince her şey altüst olmuştur. Bu durumda, askeri harekâttan vazgecilmesinin helikop ter . ucak kazasından önce, saat 2.30'da karorlaştırılmış ol maktadır. Kaza ise başarısız harekâta tuzbiber eken unsur olmuştur. İnişten 3 dakika sonra görülen aksilik B u arada harekâtı engelleyici nitelikte görünn~emek le birlikte aksilik olan bir olay da Amerikan komando öncülerinin inmelerinden 3 dakika sonra 44 kişiyi taşıyan bir otobüsün belirmesi olmuştur. Öncu komandolar ucaktan inip ciplerle barikat malzemesini karayoluna götürdükten 3 dakika sonra 44 yolcusu olan bir otobüsle karşılaşmışlardır. Yolcuları teslim almak soruVı olmamıştır. Fakat biraz sonra bir kamyon belirmistir. Koman dolar, kamyonun benzin deposuna ateş ederek arocı havaya uctırmuşlardır. Araçtan otlayon şoförle yardımcısı ise herren arkadan çelen bir kamyonete binip kaçmışlardır. Afyon kacakçılorı hep böyle arka arkaya ikl arac sürerek calıştıklarından Amerikalılar kacakların Ihbarından kuşkulanmamışlardır. Operasyona katılan Mavi lşıklar/r AntiTerör Birliği 1977 yılında gizlice kuruldu ABD'nin Tahran'dakl re hineleri kurtarmak için gi riştiği başarısız operasyona 90 üyesiyle katılan Ma vi Işıklar adlı anti terör birliği 1977 kasımında kurulmuştur. Delta Team di ye de adlandırılan Amerikan anti terör birliği, Mogadişu'ya kaçırılan Lufthansa ucağındakl 86 rehinenin özel yetiştirilmiş Alman komandoları tarafından kurtarılmalarının ardından Carter yönetiminin emriyle kurulmuştur. Alman komandolarının başanlı Mogadişu baskınının ardından Carter yönetimi ABD'nin böyle bir kurtarma operasyonunu gerçekleştirecek özel yetiştirilmiş birliklerden yoksun olduğunu dik kate alarak, V'etnam'da 1965 • 66 yıllarında Yeşil Bereliler operasyonunu yürüten Albay Beckvvith'l Mavl Işıklar*! kurmaklo görevlendırmiştit Mavi Işıklar Birliği. askeri bir kent olarok nitelendirilen Fort Bragg'deki bir askeri hapıshane bina sında çalışmalarına başlamıştır. Hava Kuvvetleri Hızlı Kaydırma birliklerinin merkez karargahı ve CIA ile ortak operasyonlar yürüten Ordu Özel Bir liklerinin komuta merkezi olarak bilinen Fort Bragg kenti gizli eğitim ve hazırlıklar icin ABD'nin en güvenli kentlerinden biri sayılmaktadır. Carter'in Ulusal Güvenlik Danışmanı Zbignievv Brzezinskl'nin başkanı buıunduğu Ulusal Güvenlik Konseyi'nin bir alt kuruluşu olan Mavl Işıklar anti . terör birliğinin denetimi de ordu tarafından değil de, Brzezinski'nin ekibi tarafından yürütülmektedir. Radar sorunu A merikan yetkllüerl, Iron makamlarının, ne uçaklann ne helikopterlerin İran 8emalarına girişinden haberleri olmadığını söylemişlerdir. Bunun nedenlnl uzmanlar, radar aldatıcı oygıtlara bağlamaktodırlar. Aynı uzmanlar, araclara yerieştirilen radaraldatıcı aygıtların Etyopyo ve Güney Yemen'den Sovyet radar teslslerinl aldatmış olabile ceklerinl belirtmektedirler.