Katalog

i K ! CUMHURİYET 30 MAYIS 1980 icsmtzln bannılabiliriiğ! He doğYudan Mofll yağiş duzenınln Do^u.ması. &eı ve toşKin 8U afetlerı, genış alaniar naline donüşmuş toprak kaymaları va barajlanmızm ömrünü 100 yılın ustüne çıkarmoyon, yılda bır Kıbrıs kadar toprak, değerlı mıneral kaybına neden olan eroz yon canavarı dayanılmoz boyutlaro varan etnıS!nı her gün bıraz daha artmyorsa, bunun tex nodenj ormansızlaşma. dogal dengenın bozulmasıdır. Matematik diztyle bozulan doğal den« ge, eıkide geometrik di2iye dönüşuyor savında abartma yoktur, Hepımizin bildiği bu açık gerçeği, vazık ki, kımi yetkililer, yıllardır bilmezlikten geliyor. Sadece sel ve taşkın afetlerinin ülkemlzd» bir yıida meydana gstirdıği maddl zarar, diş ülkelerden, bunca Itıbar yıtimine karşın soğlanmaya çalışılan dış yardımın boyutunu aşıyorsa, t>u maddi zarara uğramasa Idik ve bu urünü, emeğı poraya, dövize dönüştürebilseydik, bununla dış yardımdan karşilayacağımız gereksınmemizi coktan karşılordık. Yıllardır bunu görup, ilk adımı atabilseydik cok şey degişirdi uikemizde. Ormansızlaşmanın yurekler acısı sonuçları elbette yıllann birikimidir. Yaztk ki sıvasal politikanın günlük yarar hesaplcrına her şey feda edillyor. Örneğin 1950 1958 yıiları ara smda 8 yılda tam 4 kez orman suclan lcin ödül *lendirici genel af çıkanlması, siyasal politikanın aünlük yarar hesaplarının korkunc sonucuydu. 1961 Anayasası «Orman suçları için genel of çıkarılamaz» hükmüylo bu yolu kapadı. Ayrıca, «Ormanlara zarar verebilecek niç bır faolryst ve eyleme müsaade edllemez». «Orman!ann tahribedilmesino yol açan hic bir sıyasf propaganda yapılamaz», «Yanan ormanlann yeî rinde yenl orman yetiştirilir ve bu yerlerde baş« ka çeşit tarım ve hayvoncılık yapılamaz» hüküm } lerinl de getirdl. Hemen görüldü kl, orman suc} lan da, orman yangmkjrı do hızıa azaldı, gec' mlş yıllann rakamlarının yarısına, hatta daha da düşük sayılara Ind). Yaşamını sağlayabilmekten cğlencesine değin har uğroşısı ormanlara zarar verme görüj numundeki perişan orman köylüsünün kalkındıı rrtması ve ormanı koruma bakımından ormanın ' Işletilmesınde ve gözetiminde Devletin bu halkI la işbirllği, ormanı kendileri icin «Altın yumurttayan tavuk» bilme ortamını yaratma yerine. ebu konuda töm ülkenın, dolayısryla senin problemine egılemem. Suc ışle, af bekle. affedene ' oyunu ver» dıyebilmek daha kolay geldi kimi po> kacılara ve Anayasa'ya elenseler başıadı; özsi <ıe seçim yıhanndo... Yaşamını, geçiminl soğlayabilmek Içln yoksui orman köylüsünün işlediğı hafif sayılabilen bazı orman suclannı affedebilmek. Anayasa'dan «Orman suçlan Içın genei af cıkarılamoz» hük O olaylar ve görüşler BİR İPTAL KARARI H. Avni USLUOĞLU münun sfflnmeslne bağiıdır göröşu komuoyuna benımsstilmeye başlandı. «Bu yıl icın T. Ceza Yasası'nın 96. nr.addesınin duzenledıği, orman köylüsünün tamamı icln mümkün, toplu ÖZEL AF yolu acıktır» karşı görüşü ve hazırlanan me tin tepkiyle karşılandı. 1970 yılında Anayasa' dan bu genel af yasağı hükmü cıkarıldı. Geneı af teklifleri de yağmaya başladı ve bir yasa oiuştu 1/8/1971 günune kadar Işlenmiş orman suc larının affına ve Idarenın kişısel haklarının duşürülmesıne llışkın 1542 numaralı bu Yasa, Sayın Cumhurbaşkanınca 4/3/1972 gunlü yazıyla. Anayasa'nın 93. maddesıne dayanılarak, bir daha görüşülmek üzere duşundürücü, Inandırıcı, doyurucu bır gerekçayle TBMM'ne gerı gönderildi. Geri gönderilen kanunun, yo değınilen sokıncalan gıderılerek, bu yönde kapsamını genışletmeyen düzeltmeler yaparak, yani bazı hüküm lerinl cıkararak, ya da aski metnı aynen kabul ederek kanunıaştırmok Anayasa gereği iken ve böyle bir yasaya orman köylüsünün gereksinımı varsa kısa sürede kanunlaştırmak da buna bağlı ıken, bu yola gıdılmedığıni, bır daha görüşülmek üzere gerı gönderilen kanuna, bu defa iyı ki tekrar geldı der gibi ek bir kanuna konu olabıiecek yenı hükumler eklendiğini, örneğin 1/8/1971 gunune kodar işlenmiş suclor yerine 18/6/1973 gününg kadar işlenmiş suclann da aynca affı hükmünün, Orman Kanunu' nun bazı maddelerine konu İdarenın kişisel haklart yerine butun kişısel haklarının düşurulmesine ilişkin yenı bir hükmun, bu işin ticaretiyle uğraşanların suclannı da affeden. gerekc9yle Celişik yenl bir hükmün eklendiğini. böylece kabul edildiğinl gördük. Geri gönderilen kanunun ylne kabulu halinde Cumhurbaşkanının yayınıamak zorunluğu olduğundon, 1779 numarayı alan son Kanun Ise ek bir kanuna konu oiabilecek yeni hükurrler taşıdığından, bu yeni hükumıerin kobulü olmadığından 10.7.1973 günlü yozısıyla Sayın Cumhurbaşkanı yıne gercekten düşündurücü, inandırıcı ve doyurucu bu gerekceyle TBMM'ne bir dana görüşülmek üzere 1779 numaralı Yaso'yı da geri gönderdi. Bu geri göndermenin TBMM üzerindekl tepkısı. Yasama Meclıslerınln Anayasa ve Adalet Komisyonlarının raporları, göruşleri, MılJet Meclısi Başkanlığının 29.1.1975 günlü yazısıyla Cumhurbaşkanlığı'na, ikinci kez geri gönderilemeyeceğine ılışkin yazısı Cumhurbaşkanlığının 31.1.1975 günlü TBMM'ne geri yollamo yozısı, «Cumhurıyetin 50. Yılı Nedeniyle Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkmda Kanun» başlığını taşıyan 1803 sayılı Af Yasasının 1779 numaralı Yasa'ya konu suclan do bir süre once tamamen affetmış bulunması ve aynca bu 1779 numaralı Yasa'nın bazı özel hükumlerıni 13. rpaddesine aynen gecırerek 1779 numaralı Yasa'yı tamamen gereksızieştlrmiş oiması. buna karşın 1779 numaralı Yaso üzerınde TBMM nin ısrarla durması nedenı, konunun TBMM ile Cumhurbaşkanlığı arosında Anayasa'nın 93. maddesinin uygulanmasıno İlişkin bir görüş ayrılığına dönuşmesı. TBMM'nin bu konuya dönük ve 1779 numaralı Yasa'nın Cumhurbaşkanınca yayımlanmasına neden olan 18.4.1979 gunlü karan uzerinde durmoyacağım. Sayın Cumhurbaşkanı TBMM'nin 18.4.1979 günlü korarı üzerıne 1779 numaralı Yasa'yı Resmi Gazete'de 30.4.1979 aünü yoyırrlatmış v» orkasından da konuyu 18.5.1979 gunlu dava dılekceslyle Anayasa Mahkemesıne getirmiş, iptalıni rstemiştlr. Anayasa Mahkememlzin bu davayı 1812.1979 çrünü karara bağladığını, 18.4.1979 günlu TBMM kararını do, 1779 numaralı Yasa'yı da Iptal ettiğini 19 gün önce 11 mayıs 1980 günü ve 16985 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan karordan öğreniyoruz. Bu Anayasal kuruluş, bu Anayasa Martkememiz. bugune kadar olduğu gibl bu kez de kendisine auyulan gereksinımi bütünüyja karbulü geri gönderilen kononun yîne ko şıiadığını bu tariM, acıVlayıcı yol gösterlcl korarıyla yıne kanıtlamıştır. Korar: TBMM'nin 18.4.1979 günlu karan cCumhurbaşkanınca geri gönderilen yasalar uzerinde Meclislerin tutumunu ve calışma yönteminl beili etmesi ve ortaya koyrrası bakımlarından bir İCtüzük düzenlemesi» nitelığındedir diyor. Meclislerde toplantı ve karar yeter sayısı olrradan alındığı yolunda bır sav öne sürülmedığı gıbi boyle bır durum da saptanmış değildir, biclm yönünden Anayasa'ya aykırı yönü bulunmamaktadır diyor. Ek yasa nitelığinde, kapsamı genışleten yenı hükumler getırerek yeni bır yasa oluşturmanın, bır daha görüşüimek üzere TBMM'ne gerı gönderılen yasanın tekrar kabulü olmadığı saptanıyor ve bunun mümkün olduğunu belirten 18.4.1979 günlu TBMM kararını öz yönünden Anayasa'va avKirı buluyor ve iptal ediyor. Anayasa'nın 93. maddesi bu\mğu ve ictuzük hukumıer' yereğınce uzennde görüşme acılmayan ve kabulü Yasama Meclislerinin oyuna Sunulmayan 1779 numaralı Af Yasası'nı blcim yonünden Anayasa'ya aykırı buluyor, oybirliğiyle iptal ediyor. Bır hukuk anıtı olan bu karan dile getirecek, tanımiayacak sozcukleri bulmakta güclük cekiyor, bunu seckln hukukcularımza bırakıyorum. Cumhuriyet'in bu yoldaki sürekli savaşımını ve yayımlarını da belirtmeliyim. Benzer bir Orman Affı Yasası, Anayasa Mohkemesıne öz yönünden de gelmemeli, siyasal polıtika, Anayasa'nın tOrmanlara zarar verebilecek hıc bir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez». «Ormanlann tahnbeditmesıne yol acan hiç bir siyası propaganda yapılamaz», €Yanan ormanların yerınde yeni orman yetiştirilir ve bu yerlerde başka ceşit tarırr ve hayvancılık yapılamaz» diyen hükümlerlne uymada ve uyumda qerekll duyarlığı bundan sonro olsun göstermelidıt Orman suclan icin de. örneğin, toplu özel af elbette mümkündür. Bunun sucu özendiricl. ödüllendirici geneı affa dönüşmesine yukanda değinılen Anayasa hükümleri, kanımızca, engeldır. Mumkun olan aftın, ormanlara zarar verebilecek bır faaliyet ve eylem yonü. niteliği bulunmamalıdır. 5677 sayılı Af Yasasının 3. maddesinın, 113 sayılı Af Yasası'nın 4. maddesinin. 218 sayılı Af Yasasının 6. maddesinin benzerı, ödüllendirrreyen, bir daha suc işlememeye yönelten, şartlı af yönü olmalıdır. Ormanlann korunması, geliştirilmesi ilkesine kesinlikle. ters düşmemeli. acma suclannı, bu amaçla olan yangınları özendirmemelidir. Yoksul ve perişan orman köylüsünün gereksinlm ve zorunluk nedeniyle Işlediğl suclara yönelmelidir. Bılelim ki ormansızlaşma ülkeyi yitirmedir. Mithat Paşamn 100. Ölüm Yıldönümü | stanbul Üniversitesınin en genç fakültesl olan St| yasal Bılgıler Fakültesı (2 yaşında), 2325 mayıs 1980 tarihleri arasında uluslararası bir seminer düzenlendi. Konu, ülkemize demokrasıyi getirme, keyfi yönetime son verme çabaları uğrunda başını vermlş olan Mithat Paşa'nın uluslararası tam bir değerlendırilmesinin yapılması ıdı. Çünkü, büyük devlet adamımızın valılik yaptığı Bağdat'tan, Bulgarıstan'dan (Tuna viıayetinden) ve Suriye'den de uzmanlar gelmişti. Ayrıca, Amerıka'dan, Yunanistan'dan da birer uzman gelmişti. İngıltere'den çağrılan uzman zamanında >«tışememişti. Hatta Bulgar uzmanların bfr kısmı (üç kişi idiler) aecikme ile gelmişlerdi. Seminer. Mithat Paşa'nın hâlâ yaşayan eserlerlnden olan Ziraat Bankasının para yardımı ile gerçekleştirilmiş, bütün konuklar iyi bir biçimde agırlanmıştır. İstanbul Öniversitesl Rektörü Soyın Prof. Dr. HalOk Alp adına Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erol Düren ll« Fakülte Dekanı Sayın Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya'nın açış konuşmalarından sonra bıldınlerın okunmasına ve bunlar uzerinde tartışmalara geçıldi. Gündemde şunlar vardı: • Tanzımat ve Mithat Paşa, Ord. Prof. Reşat Kaynar. • 186O1870"deki ıslahat hareketinde Mithat Paşa'nın yerı. Bulgar Prof. Dr. Straşımir Dimitrov. • 1876 Kanunu Esasısinin Hazırlanması, Prof. Dr. Yaşar Gurbüz. • Mithat Paşa ve Osmanlı İmporatorlugunda anayasa hareketinin başarısızlıgı, Bulgar Doç. Dr. Bojidar Samarcıev. • Sanatcı Gözüyle Mithat Paşa. Haldun Taner. • Mithat Paşa Zamanı ve Avrupa Politikası, Prof. Niyazi Berkes. • Mithat Paşa ve Osmanlı Imporatorluğunun Uluslararası llışkıleri, Amerikalı Prof. Dr. Davıson. • Mithat Paşa'nın. valilıklerı sırasında gercekleştirdığı ıslahat, Prof. Dr. Ercüment Kuran. • Mithat Paşa'nın idari hayatta başarı yöntemina ait örnekler, Prof. Dr. Nejat Göyünç. • Tanzimattan sonra Osmanlı ülke yönetlml ve Mithat Paşa'nın Suriye Layihası Doc Dr. Musa Cadırcı. • Tuna Vılayetı, Doc Dr. llber Ortaylı. • Mithat Paşa'nın Tuna vilayetinde ıslahat calışmalan, Dr. Marıa Todorova. • Mithat Paşa'nın Suriye Valiliği sırasındakl lcraatı. Zükan Korkut. • Mithat Paşa'nın Bağdat Valiliği sırasındakl lcraatı, Al Kubeyrî. • Türk edebiyatında Mithat Paşa, Prof. Dr. Mehmet Kaplan • Mithat Paşa zamanında ıktısadl duşünceler. Doc Dr. S'na Akşın. • 1860'larda Osmanlı Sanayıl, Mehmet Genç. Seminer, uluslararası bilirrsel Işbirlığınln lyi bir Orneğı oldu. Konuşmacıların hepsı hıc bır ard nıyetieri olmadan konularını acıkladılar, sonra bunlar üzennae yuksek duzeyde tortışmalar \apildi. Ancak, konuşmacıların hiç birinin, konuları üzerınde derınlemesine yenl oraştırmalar yaptıklarını ıleri suremem. Seminer sonunda şu husus ocıkcc ortaya çıktı: Mithat Paşa hakkında, daha cok Devlet arşıvlerıne dayonılarak derinlemesina Incelemeler yapılması gereklıdır. Konuşulanlarda benım takıldığım başka bir nokta, Mithat Paşa'nın yaptıklarının aleyhte yonlerıne hemen hıc dokunulrramış olmasıdır. Şunu demek ıstlyorum: Bız Paşamızı hep duygusal olaraK değerlendirmek, yaptıklarını hep olumlu gormek eğılımindeyız. Bundan doğal bır şey de olamaz. Ancak, Bulgarlar (Tuna Vılayeti haikı). Bağdat Vıia\«ti ve Suriye Vılayeti halkları bu ıslahat üzerıne ne duşunuyorlardı? Bunu, Türk emperyalızmının peklştırılmesı çabaları olarak mı değerlendırıyorlardı? Orneğin, Amerikalı Prof. Dr. Davıson, Mithat Paşanın Tuna Vilayetinde bır cok okullar acmasını, Bulgar gençlerının tahsil icın Rusya'ya gıdıp Rus etkısınde kalmalarını önlemek amacına yönelık olduğunu söyıemıştır. Suriyeli, Iraklı ve Bulgar prcfesörlsr, belki konukluk nezoketi ile fazla bır eleştırıde bulunmadılar. «93 savaşı» yenılgımızden sonra bızde bır cok devlet adamlan do Mithat Paşayı cok eleştirmişlerdl. Bunlara gore, Mithat Paşa Tuna Vilayetmde yol yapımına büyük önem vermeseydi bu savaşta Ruslar o yaplan yollardan. ellerınl kollarını salloyarak. İstanbula kadar gelemeyeceklerdl. Bir konuşmacı da. bu savaşta Rus Plevne kuşatmosını yönetmiş olan General Totloben'ın anılarına dayanarak, o zamankı Bulgar köylularının yaşam düzeyinln Rus köylülerininkınden daha yüksek olduğunu söyluyordu. Bundan, dolaylı olarak, şu anlam çıkıyordu: Bulgar köylülennin bu üstün yaşam düzeyi Mithat Paşanın ıslohatının bir sonucu idi. Ama acaba öyle mi idi? Dokunacağım son bir nokta da şudur: Mithat Paşa hakında Devlet arşıvlerl üzerınde derınlemesine YENİ araştırmalar yapılmamış oiması, semıner'de gereksiz tartışmalara yol acmıştır. Herkes yenı bir gorüş ortaya atıyor, sonunda bunlar uzerinde bir anlaşmaya varılamıyordu. Ağırlığı olmayan soru soranlar da vardı elbet. Genc Fakültemizi ve onun dekanı Sayın Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya ile bütün calışma arkadaşlarınt, blze böyle bilimsel bir şöien sundukları icm candan kutlarım. Bundan sonraki semınerlerde. yukarda dokunduğum eksiklerin olmayacağına inanıyorum. Konular Kim Kimi bomııruyor: Prof. Fehmi YAVUZ umhurlyet Anayasalannın temel ilkelertnın başında yer alan «layiklik». 40 yüdan bert. büyuk ölçude sulandınlmıştır. Bunun başbca nedenı, çok partili döneme gırerken. din duygularıru sömürerek, kestirme yoldan iktidara ulaşmanın. en guçlü bir silah olarak kullanılmasıdır. «Gelişmemizi önleyen, ileri ülkeler arasındaki onuriu yerimizl almamızı engelleyen bu silahı kimler kullanmıştır?» sorusuna verilecek yanıt çok sasırtıcıdır. Bunlar nerelerden gelmişlerdir? Hep Ataturk'e, layikliğe karşt mı oîmuşlardır? Hayır. Bu sapmaıun. saptırmanm kahramanları, çoğ^ınlukla Ataturit donemınde ağır devlet sorumluluğu yüklenmlş olan kişilerdir. Tevhidi Tedrisat (eğitimde birlik) kanununu onîar uygulamışlar, Dârülhılafetülaliye medreselerinl..., Imam hatıp okullarını. tekkeleri, turbeleri, zâviyeleri onlar kapatmışleLr..., zaman zaman Atatürk'ün bu yoldaki işaretlerini. buyruklaruu uygulamakta. birbirleri ile yanş etmislerdir. Yüzyıllann bırikimi olan bağnazlığı, boş (çürâk) jnançlan BİD'AT sloganına dayanarak, her türlü yeniüğm karşısma çıkma girişimlerini, 15 yd suren. Atatürk devrimleri döneminde silip süpürmelt, eibette kolay olmazdı. Bir sure sinmiş görunen, medrese, hilafet. şeriat... özlemi içinde kıvrananlar, çok partili dönemde, halk kitlelerinin, belli politıkacılann buyruguna girrnesinde, büyük ölçüde etkıli oldular; oy sandığına ve iktidara giden yolda, onlarla eîele verdiler. Dış görunüşü ile bu gerçsk, politikacının dini, din adamını sömürmesi anlamına gelrnektedir. Arkasmdan açılsın imam hatip okulları. Yüksek Islâm Enstitüleri; gelsin Kur'an kurslaro; okunsun Arapça ezanlar hoparlorlü minarele'de, yürüsün mehter takımian; basılsm temel eserlen hazırlansın ısmarlama sosyoloji, felsefe, tarih. edebiyat dinbilgisi kitaplari; en son Arapça ders. ilkokullann birinci sınıflannda başlatılan din dersleri; TRT programlarında yeralan İnanç Dünyası. Eski Başkentler, Geçmişte Bu Haftalar... Bir miüetvekili Meclis kursusunden şöyle diyor: «Bir din adamı olduğum için, kendi kavahnı çalıyor, diyeceksıniz. Gerçeği söyleyeyim Doğduğurauz zaman kulağımiza seslenen o. Öldüğumüz zaman çağırdığımız o. Sıkıştığımız zaman seçim meydanlannda o. Ve nihayet seçim moydanlannda ahlâk ve fazilet rekabeti yaptığımız zaman. sığındıgımız o.» Bütçe müzakereleri de bu bakundan çok ilginçtir. Açık seçik olarak layikliğe karşı çıkamayan din söTnürucüleri aydm din adamı yetiştirmekten. dinin komünizme karşı panzehir olduğundan. aşın soldan söz ederier, aşın sağdan ge'.en tehlikeye değinmekten, dikkatle kaçarlar. İlerici görünen parti sözcüleri de. sagı amaçlayan, kendilerini kötülemekte kullanılabilecek olan sözlerden dikkatle kaçınırlar ve sağdan gelen tehlikeyi açıkça ortaya koymayı, seçim stratejilenne, parti çıkarlanna... aykırı görürler; akıllarınca, gerçekçi bir tutum içine girerler. Demokrasilerde. seçimsiz yıl yok gibidir. En azından 2 yılda bir, yerel yönetim, ya da parlamento seçimleri yapıhr. Büyük seçımlerden bir yıl öncesi ile. seçimi ızleyen yıl da hazırlık ve değerlendirme çabalan ile geçer. Bu nedenle. seçim stratejisini hazırlayanlar. kendi açılanndan uyanık ve islim uzerinde beklemek zorundadırlar. Olaylan akücı yoldan değer'.endirerek, serin kanîılıkla sandık başına gidemeyen seçmenler, ülkemizde çoğunluktadır. Pahahlık, geçim sıkıntısı. lşsizlik, anarşik olaylar.. da seçmenin uzun süreli düşünme yetenegini elinden almıştır. Bu durumun 8urüp gitmesinde çıkan olanların en yakın ortagı Ise, hep din adamlan olmuştur Türkçe konuşulan her yerde 600 yüdan beri okunan. yeni harflerle de bastınlan Ahınediye, Muhammediye kitaplan. yokBulluga övgu ile dolup taşmaktadtr. Yalan dünya, fani dünya deyimlert TRT yayınlanndaki türkü ve çarkılarda, gunümüzde bile sık sık geçmiyor mu? îkinci Dünya Savaşından sonra girdigimiz çoK partili dönemde, aydtn din adamı gereksiDİmi gibi mâsum îsteklerle ortaya çıkan tutucular, gelenek bekçiîeri, son 35 yıl içinde. umduklanndan çok fazîasmı elde ettiler. Sorumlu poîitikacılar. gelenek bekçiîerinln tezgâhîadıklan oyunu görmelt halk Mtleleriai biîerek, ya da biimiyerek. şertetçı, hil*fetçi; Atatürk devrlmlert kadın haklan düşmanı olaniarta... kontroîuna bıraktıklanaı. daha. çok za<yiörmeden görmelidirter ~N ~>. n p r s > NÜSHASI HER YERDE 5 KURUŞTUR 1930 30 Mayıs Haydar Rlfat Bey hakkında Istanbul üçuncü ceza mahkemesl tarafından verilen üç aylık mahkumıyet karan temyiz mahketnesl tarafından hapıs müddet< 25 Rüne indlnlmek suretiyle taadok edümiştır. Tasdık keyfıyeU dün Basmuddeıumumılik ta r&fından Istanbul müd deiumumilijlne bıldlrtlmıştır. Dun gece peç vaklt telefonla Haydar Rıfat Bevj aradık. Evin de vatmakta olduŞu cevabını aldık Su bile gore dün «k?anı gec »«K» dar her hang) blr ligat vakl olmus dlr zannediyoruı. k»teb Açıklamalar C HAYDAR RİFAT BEY TEVKİF Mİ EDİLECEK? 1 1 Parasız köprü 1 1 1 [ 1 1 1 ' 1 1 1 1 Yeni Lâyihalar Ankar» 29 (Telefonla) MecUste derdesü muzakere bir lâyinayg gore memurln kanununun binncj muvakkat maddesınde memurin tasliyesl lçln tayin olunan ve muahharen 1930 senesl bazlranının onbesıne k&dar temdlt edilmls bulunan muhlet 1931 «senesı hazlran onbeşlns k»dar temdıt olunacaktır. Mılli bankalsrca teîkll olunacak Seker sirketıne lstırake ve avans venln»sine cifcir kanun laylhası İle Türklve Ispanya uzlasma ve adll tesvlye muabedesJ de Meclıse sevkedılmiştir. 1 ' ! 1 • J 1 • j , 1 ( ( , Tann ak^am Rece y&nsından ltlbarea Köprü parası kalkacaktır O gece sa&t 24te koprü tahaildarlan meTİdlerlnl terkedeceiclerdır Gece. fena bir manzara teşkll eden, tahsıldarlirm başına früne; geçmesine man< olan tah'~ salaçlarla eskl tahta kulılbeler kaldırüacaktır. Yeni ytpılan kulubeler kiraya veriiecektlr. Karakby cıcetinde. Kadıköy iskelestaa lnen tahta merdlvenier de kaldınlacak ve volcular kdprübajındı. kulıi'»nın yanında yapılan yenl merdivencien lneceklerdir. Bir yılda 589858 vatandaş okudu Ankar» » (TelefonI«) 1929 seneslnde Turklye dahıllnde 22993 millet mektebi fcçılmış. bu mekteplerden 11073 muallün tarafından 589858 kişl ders almıştır. 3 vllayet bütçeierme bu mek tepler masarlfl olmak Ozere 794642 lira tahslsat konmus, Maartf Vekaietl de 13 vilayete 435 000 ıTa muavenet etmistlr K8y sandıklarrvle mahalll belediyelerin ve ocaklann actıklan husus) dersaneler bir milvon liraya malolmuştur. Bu hesaba gore Blr dersane 65 70 ve her talebe 2 lirava gel mektedır. Millet mekteplerlne davamla mükellef vatandaslann mlktan 1 mllyon 200 bindir. Bunlardan bir milyonu biraa okuma yazma bllmektedlr. Slmdıye kadar 15 köy yatı mektebi açılmıstır. Bunlard&n mek tebi olmavan köylerin cocuklanyla mektep açılmayacak kadar kü çuk olan köylerin çocuklan okuttunıiacakbr. Son tk, fcy rartında Türklye'de 1285 halk odası açılmıştır Maaril Vekaletı bu odalara 11000 Ur&lık kitap tevzi etmistlr. Halk nesriyatı serisl 110 kıtabı bulmustur Rei^icumhur Gazl Hz 'nin Yalova'yı tesnflen aklasmıştır Rl y&setıcumhur Muhafız taburu süvarı bolüÇÜ YaJova'ya ge'.mlstfr. Pıvade taburu da 1M Eüne kadar gelecektlr. Gazi Hazretleri İstanbula teşrif buyuruyor SAYFİYEYE GİDERKEN... Petrol fiatı düşüyor Batum ticaret mOmessıllıginden şehrimız Ticaret Odasına eelen bir tezkerede pet rol Hatlannın gittlkçe düşmekte oldugu ve daha düsecek üatlara gore piyasanın müteyakkız bulunm&sı lüzu mu bildırilmiştir. Petrol Inhisan cumartesi gününden 1Ubaren kaldınlacakür. Bundan sonra petrolden inhis&r resmi kadar Kümrük aynca mu amele ve oktruva reslmleri almacaktır. Bu hesaba göre petrol flatı asgari 67 kuruş pahalıiâsacaktır. Türkıve'ye senede Ithal edllen petrol mik tan 51 bin tondur. 20 bın ton da benzin gir mektedir. Ticaret Odası hazırladığı bır raporda kabil oldu^u ka dar petrol ve benzin yerine kömür kullanıl masını tavsiye etmektedir. Vehbi BELGİL Kadın tayyareci düştü Berisbon 29 (ajı.) Tayysrecî Miss Amy Johson burada karaya lnerken düsmüş lse de kendisine bir sey olmamıstır. Tayyaresinın pervanesl İle kanatlan mühim surette Hsnnn gflrdfin rafl, aeyalut koymayı gefie osatotıifsim. tnçuaa I TürkiyeYunan müzakeratı I 1 1 1 1 Limandan şikayet! . E v T e I U 8 ° » " TUaret Oda raeellsl içtimaında Istanbul Umanının bugünkü vaziyetinden bthsedilirken azadan Hasan Na« Bey »öyle denlstir: «Vaöyet, cograflye ltibariyle en mükemmel translt llmanı oiması lazım eelen Istanbulun bugünkü hali çehre mutwm tesisat. depolar. m&gajalar. nhtınılar temln edecek serveü Pire Portsaıt gib) yerlere kacmaktadır Nakll masraflanndan sarfl nazar esyayı tlcariye mavunacılar tarafından mütemadlven ça. «nmakta. ba da müşkülata ve pahalılıkta bır kat daha amil olmaktadır Mesela laakal bir mavunadan çajman 100 okka su«am ertesl (rOntt yan flatına helvacılara »atılmıstır.» Mecîistp hazır boltman Lteıan «rtrtretl rafldürü Hamdj Bey bu cibetten hlc blr mut&lea serdetmemlstlr i 1 1 Borsa'da vaziyet lirası ( H B Borsfda 1033.5 kuruşta açılmıa ve 1034J İEuruş brasında rnuacss le eördükten sonra ak çama sene 1033.5 kurusta kapanmışbr Istikrazi dahlll peşüı muamele 97.5 tur. BLUE pantalon toptan VURAL GİYIM SANAYİİ ilim Yayma Iş Hanı 980 Bakırcılarlstanbul T*l: 26 56 93 27 98 15 Küçüklerin sevinci tlk mekteplerde Mrîndden ücüncüve kadar olan sınıflarda ders senesl nihayetlnde imtıhanlar vapılmaz Pıınlar yalnız se ne nlhayetinde mut!limler tarafından verilen notlann umuml ne ticesi İle sımfjannı at larlsr Slrcdi bu yavnıHr sevinç Içindedir, COnkC ders senesi nihayet» ormlstir | 1 1 | j I 1 Muhtellt mflbadele komlsyocn bltaraf azasile Hariciye Vekılimu arasında mübadil emlaMnin tasfiyesi meselesi etrafındaM temaslara devam edilmektedlr. Bitaraflann vakl olan davetı üzerine takdiri kıymet ekipleri umum müfettisi M Labarka refakatınde bir kâtlple dün Ankar&'ya Ritmiştir Mumaüeyhin de istirakile mübadil emlâkine en Berl "îurette nasıl fcıvmet mümktto olablleceğl tezekkur edüecektir. Bltaraf azadan M. Holstat da bufrnn memleketinden avdet edecek, bu akşam olnuızsa varın Antara'ya gidecektlr. Tunan mübadele murahhan M. Fokas da yann Ankara"ya hareket edecektlr. Bu suretle Ankara'dakl vem müzaker&t harar retli ve aglebl lhtlmal mübadil emlâkl meseleslnde nlhai safnaya dahil olmaktadır. J , 1 ! ı ı l ! ı ' ! ! 1 ' ! j l ' ! ' • ! Çekmez yıkanmamtş orıjinal aksesuarlı (ilancılık: 4074) 2964 1 J ı 1 EYVAH! Ankzre 29 (TelefoaU) Adliye Vekaietl veniden tetklk etaıek üzere lcra harçlan tarlfesı haktondakl kanun İle icra ve lflts kanununun bazı maddelerinin tadiline dair layıhalan Millet MecHsirden tekrar gert al mıstır. Ankara Çimento Sanayii T.A.Ş. Genel Müdürlüğünden $irketlmlz!n ihtıyacı olan önceki ihale dönemlnden gerçekleştirilemeyeR yaklaşık 546.000 »on. devamında toplam 2 yılhk 864.000 ton kalker taşının Beytepe / Lodumlu ocaklarından yükleme ve nakliyesi veya yalnız nakllyesi kapalı teklif almak suretiyle ihaleye cıkılmıştır. Bu ihaleye alt şartname şırketımiz Ticaret Müdürlu. ğunden temin edilebılır. Teklif mektuplarının en gec 6.6.1980 günü soat 15.00'e kadar şirketımiz Eğıtım Müdürlüğüne verilmiş olacaktır. Postadakl vaki gecıkmeler nazcrı ıtibaro alınmaz. Ş'rketımız 2490 sayılı ihale kanununa tabil olmoyıp Ihaleyi yapıp yopmamakta kısmen veya tamamen yapmakta veya dıledlğıne yapmakta serbesttir. ANKARA CIMENTO SANAYti TJLŞ. | 1 ı • 1 I SabJH : CamnoTiwt »»•>"Gaaeteefl* T A 8 «*m« ; NABt* «HDt BASIN AHLAK YASAS1NA k Genel Y&vın MüdflTO : Ofetav KltRTBrtKE 0YMAY1 TAAHHÜT EDER. I S Yaxı!$!en uaâflrO : Cetta ÖZB*TTUK j A BtJHOLAR : ANKARA Saaat Sekak i Basaa ve vavan : Odmtmrr<«t UsttemBk J4'4 Yenısenlr Tel : 18 33 35 17 58 35 m tZMlR : Hallt Zlys Bulvar No 85, Kst : ve Gaxet«dUk T J I 8 Caeaioöo TOrtoe»3 Tel : 25 47 09 13 13 30 • ADANA : 8> Catf No : JO . « Atatürk C&d. Tflrk Bava Kurumu I» Bam i Posta Kutaru : 34t> tSTANBDl fon ; » 97 03 Kat: a No : U Tel: 14 560 19 731 CÜMHURtYET ABONE ÜCRETLERİ • Yurt dJ* TAKVtM 30 MAYIS tnuak Günet 3J0 5J0 tklndj Ak«sm 1 soo S 6 a tm ıjoo s.600 19» Ogl» 13J1 Tata 000 1^00 I « O 7.3TO Oeak Oeratl trmplartas ve agu1> 1TJ0 (Basrm 15287)