Katalog

ON CUMHURİYET 15 MAYIS 1980 Cuntanın sola kayması yöneticileri böldü I «DEMOKRATİK TOPLUM YARATMA» VAADİYLE İŞBAŞINA GELEN SANDİNİSTALARIN, TEK PARTİ SİSTEMİNE YÖNELDİKLERİ BELİRTİLİYOR. ANKARA... ANKA NİKARAGUA'NIN BİR NUMARALl ADAMI, IÇİŞLERİ BAKANI BORGE, «DEVRİM DEPARA KALKTI, ARTIK BİZl KİMSE DURDURAMAZ» DİYOR. NATO'nun yoğun trafiğinde bir kaç gün... Müşerref HEKEVIOĞLU [çişleri Bakanı fomas Sorge <Küba le Bayan Chamorro • Fazla sola kaydığı gerekçesi ile cuntadan istifa etti. NATO dalml delegemlz Osman Olcay h w zomankl esprısıyle şoyle dedı Türk gazetecılerine: Bana sorsoydınız rrayısın Ikinci haftasinda Brüksel'e gelmenızı önermezdım, yoğun bir traflk icındoyız. Toplantılara, brıfıngiere boğulmuş durumda. Ma>ısın Ikınci haftasında değll de başka bir zaman Bruksel'e gıtseydık Osman Olcay başka tür mu konuşurdu acaba' Cunku NATO'nun trafığı hıç bıtmıyor. Bız de bu trafığe daldık ve baş dondurücü bır hafta gecırdık, havalarda ve kararsahlarda. Once Istanbul Parıs, Pans'de Orly'ye Indık, otobüsle Charles de Gaulle Alanına geçtık, gec soatlerd» de Bruksele vardrk. Iki gunumuz brıfınglerle geçtl. Ucüncu gun erkenden BrükseJ'den Mılano'ya uctuk. Mılano'da uçak değıştırdık. Napolı'ye yoneldık Napolı'de Teksaslı bır subay karşıladı bızl. Havaalanından doğru NATO karargahı ve yıne brifingler Akşam otele dondük. sabah günes doğarken otobüsle askerl havaaianına glttik Aman bir bardak çoy Içelım, helıkoptere öyle bınelim, derken acele etmemızl soyledıler. Haydl helıkoptere Sonra da Saratoga uçak gerrısme Bence bu NATO gezısi Akdenız'de başladı ve bıttı Saratoga'nın kaptan koşküne çıkınca yoğun trafık, yorgunıuk. uykusuzluk serılerde kaldı Şafak manevralarını \osamaga başladık Saratoga beş bın kışılık bır kent neraeyse, yaşamı da cok llgınç Güvertesl bembeyaz ucaklarla bır papatya tarlasına benzıyor O papatya yaprakları bır bır koparak havaya fırlıyor bır anda. arkalarında bır duman bırakarak kayboluyorlar Bır süre sonra da donuyorlar. O teknık, o düzen insanı çok etkılıyor gerçekten Altıncı Fılonun Komutanı Amıral Sanderson hoş bır Amerıkalı Bıze gemıde herşeyı görebıleceğımlzl, herşeyl sorabıleceğımızı söyledi Saçma soru ^ok saçma yanıt olabılır dedi. Nikaragua Sovyetler ve Küba'ya yaklaşıyor yakın Jişkilerimiz var.» omoza dıktasımn 9 oy once devrılmesınden bu yana Nıkaragua'da Son dınısta yonetımının dış polıtıkadakı uzun vadeiı yonelışlerı merakla beklenıyor va bu konudo ceşıllı yorumlar yapılıyor du Bu arada gerek Batılı, gerek Doğulu pek çok u!ke Nıka roguo ya maddı yardım sağlayarak, bu ulkenın bloklardan bırıne tyıce yaklaşmasını engellemeye calışıyorlardı Sandl nısta yonetıcılerı ıse hem kapıtalıst ülkelerden hem de sos yalıst devletlerden yardım sağ lama cabası ıçındeydıler. S Ancak Nıkaragua'da son ay lcmde gelışen olaylar sonucun tia 5 kışılık cuntadakl ılımlı ka nat ıstıfa etti ve Kuba ve Sov yetler Blrllğl yanli8t Sandlnlsta yonetıcılerl yönetlme tumüy le egemen oldular Sıyasal goz lemcıler, cdemokratık toplum yaratma» vaadıyle ış başına gelen Sandınıstaların Nıkaragua'da tek partl sıstemını kur ma yolunda oldukları gorüşunde bırleşıyorlar Nıkaragua'dakl genç yönetımın karşılaştığı en büyük sıya sal bunalım olarak nıtelenen son gelışmeler. cunta hukumetının bankaların sıgorta şırket lerının, madencılık sanayıının ve dış tıcaretın kamulaştırılma sıyla başladı Bu karara yonelık tartışmalar surerken, hukümete damşmanlık gorevıni yuruten 33 kışılık Devlet Konseyı'nın üye sayısı 47 ye cıkarıldı ve Hıristıyan demokrat ve sos yo! demokratlarla Moocu ve goşıst partılerın uyelerl bu kon seye alınmadı. Chamorro'nun istifası Bu gelışmelere koşut olarak, Carter yonetımının Nikaragua ıcin öngorduğü 75 mılyon dolar lık yardım Amerıkan Kongresı'nde reddedılıyor ve cuntanın Moskova yanlısı uyeleri, yardım aramak Içın sosyalıst blok Olkelerıne gıdıyorlar ve yardım anlaşmaları imzalayarak gerı donüyorlardı 5 kışılık cuntanın tek kadın üyesl Chamorro'nun istifası ışte bu gun lerde acıklandı Somoza dıktasına karşı muhalefetl yıllarca kalemıyle sürduren ve oldürülmesıyle bi'lıkte Nıkaragua'da başlayan halk ayaklanmasının sembolü hallne gelen gazetecl Chamorro'nun eşı olan bayan Chamorro sağlığını gerekce gostererek istifa ediyor ve bu konuda spekulasyon yapılmamasını dılıyordu Ancak cuntanın tek sosyal demokrat üyesl olan Işadamı Robelo da bır kaç gün sonra ıstıfa edınce. bayan Chamorro' nun istıfasının sağlık nedenlermden kaynaklanmadığı anlaşıldı Robelo'nun istıfasının gerekçesınde ıse 47 kışilık Dev let Konseyı'nde kendılerıne yal nızca 1 üyelık verılmesl, Sandınısta ıçındekl Sovyet yanlısı gruplann ülke yönetıminde etkınlıklerıni hıssedılir bıcımde artırmaları ve buna paralel olarak Nıkaragua'dakl Sovyet varlığının kaygı vericl boyutla ra ulaşması gösterlliyordu. «Devrim depara kalktı» Nıtekım Nıkaragua'mn bugünku yonetımıne egemen olan Sandınısta uyelerının tumü Kuba ve Sovyetler Bırtığı nde eğıtım görmuşler Nıkaragua'nın bır numaralı adamı olarak nıtelenen Tomas Borge. «Kuba ıle ilışkılenmız mukemmel, Cılkemızde 2 bını aşkın Kübalı uz mon var Bunlardan 1200'ü öğretmen. bır kac yuzu doktor, gerl kalanı da askeri danışman. tarım uzmanı ve sıyasal danışman » dıyor Küba ve Sov yetler Bırlığı'nde eğıtım gormüş olan Tomas Borge, Nıkaragua' da devnmın «Nıhayet depara kalktığınt, artık durdurulması nın mümkOn olmadiğını v e ken di yolunda yürümeye devam edeceğınl» söyluyor Sıyasal gozlemcıler Nikaragua Devrımi'nın sola kaydığını ve devrımin hemen ertesınde «Orta Amerıka'da ıkınci bır Kuba mı'» bıçımındekı yorumların yanlış cıkmadığını belırtıyorlar Ancak yenı yönelışin sureklılığıne ılışkın tartışmalar da var. Görüş aynhldan Örneğın Nıkaıagua heyetlnln Sovyetler Bırlıği gezısi sonunda yayınlanan ortak bıldırıde Nıkaragua'mn Sovyetler'ın Afganıstan müdahalesını desteklemesı Sandınısta hareketı ıçın de huzursuzluk yaratmış bulunuyor Farklı gorüştekı üc sıyasal grubun bırleşmesınden oluşan, Somoza'ya karşı yurütülen halk ayaklanmasının ileri bır evresınde birleşen ve bugüne dek çatlak ses çıkarmayan Sandınıstaların Sovyetler'le ılışkıler nedenıyle bolünebileceğı ve Nıkaragua'mn yeni ik tıdar catışmalarına sahne olabıleceğı kaydedılıyor (Dı? Haberler Sorvisl) Ama gordüklerımlz. yaşadıklarımız karşısında soru gereğı yoktu doğrusu Herşey sorrut bıçımde gozümuzun onünda Ancak başka bnfıngler ıçın aynı şey Örneğın Napolı'de de aynı şeyl soyledıler Bız demokratık ülkeleriz, herşeyl konuşur, tartışırız. dedıler. Ama Rogers planını sorduğum general bırden sustu, Bılmiyorum, dedi., Bu tür davranışlar benl çok şaşırtmadı doğrusu. Cunku benzer olayları sık sık yaşıyoruz ulkemızde de Dışışleri Bakanlığı Rogers planından habersız gorünuyor, derken 714 sayılı notam kaldırılı\or arkadan haftalar sonra bu notamla ilgill açıklamalar yayınlanıyor Bruksel'de bıze bnfıng yapan bır gorevli Yunanıstan'ın NATO askeri orgütüne donüşunü uye ulkelerın cok istedığıni söylemıştl Türk gazetecılen de buna klmsenın korşı olmadığını tekrarladılar Ama koşullarının tartışılması gerektıgıni de vurguladılar Soz 714 sayılı notarra geldı sonra Bu bır lyınıyet gosterısı ulkemizın, Yunanistan'ın da bır karşılık gerekır, dedık Bız boyle konuşa duralım, Ankara'do Başbakan Genelkurmay Başkanı ve Dışışleri Bakanı toplanıyor. sonra da bır açıklama yayınlanıyor ve de 714 sayılı Notam'ı kaldırmanın Turkıye ıçın bır özverı sayılmayacağı soylenıyor. NATO'lu dostlarımız bızım soyledıklerımızden sonra bu acıklamayı okuyunca nasıl gulumsedıler kımbılır. Doğrusu bız de onları gulumseyerek hatto kımı zaman esnıyerek dınledık bıraz Enformasyon Daıresının Turk Boiumu Muduru Cemre Bırand vargucuyle çalışmış, yüksek duzeyde bır brıfıng duzenlemek ıstemış Ancak Genel Sekreter Luns Washıngton'da, Askeri Komıte Başkanı General Gundersen toplantılardan ayrılamıyor. otekının önemlı bır ışı var derken programda haylı değışıklık oldu Onları dınleseydık yenı bır şey oârenecek mıydık o da kuşkulu Cünku NATO'da yenı bır şey yok Cok gergın gunler yaşansa bıle... Turkıye'nın onemınden sozedıyor herkes Afganıstan olayları, Tahran seruvenı, ABD üslerı, Tıto'nun olumünden sonra ortaya çıkan durum çok dıkkatlı bıçımde konuşuluyor Bız karma bi' gazetecı grubuyduk Sorularımız eğılım'erımız de degışıktı hıç kuşkusuz Amo Türk olarak ortak bır yanımız vardı kamuoyunu oluşturmak aydınlatmak gorevıyle yukumlü kışıler olaak NATO üyelığının Turkıye ye neler verdığını, nelere malolabıleceğını öğrenmek zorundaydık Ben bu konuda şu yargıya vardım o uzun brıfınglerden sonra. Turkıye'nın NATO'ya üye olması değıl NATO ıçındekı davranısları önemlı Bu da Turkıye'yı yönetenlere bağlı Cok uyanık olmamız gerekıyor Hukumetın yanlış bır kararı varsa ters bır bıldırı yayınlanmışsa ya da bır açıkloma surprız yaratırsa konuların uzerıne atılmak, gerçeklerı soylemek gerekıyor Cunku yaşayarak oğrendık bır çok gerçeğı, bır çok sozleşme Turkıye'nın çıkarlarına ters duşebılıyor Ister asker, ıster sıvıller ımzalasın 1960' dan önce ımzalanan ikılı anloşmalar ya da 1960'dan sonra ımzalanan kımı sozleşmeler kanıtlıyor bu gerçeğı. Şımdı de boyle terslıkler oluyor Son orneğı ıkı gun once yaşadık Dışışleri Enformasyon Da resıne hukumet 714 sayılı Notam'la ılgılı bır bıldırı yayınlattı Bıldırıde Ege kıta sahanlığı sorununun hukuk kurallan geregınce cozümleneceğı soylenıyordu Oysa herkes bılıyor Ege kıta sahanlığı konusunun Turkıye ve Yunanıstan arasırda sıyasal bır yonu var Somut hukuk kurallarıyla degıl karşılıklı hak ve cıkor dengesıne dayalı nesafet Ikesr gereğınce çözumlenmesı gerekır bu sorun Yalnız hukuk kurallarına bağlı kalmak Yunanıstan'ın gorüşu Açıklama herkesı şaşırttı bu yüzden neyse şaşkınlık uzun surmedı Dışışleri ıBakanı Bruksel'e gıderken havaalanında yaptığı açıklamada kıto sohanlığı konusunda hukuk kurallarına hıç deâınmedı Bu sorun nesafet ılkeleıne gore çozümlenmelıdır, dedı Şımdı herkes soruyor Hangı görüş Dışışleri nın hangısı Hayrettın Erkmen'ın'' Arada dağlar var belki de Bakanla teknısyenler arasındo bır kopukluk var Oysa dış polıtiko çok yonlü dıyaloglarla oluşmalı değıl mı? Bu tür ulusal konular dar çerçevede kararlara bağlanmamalı parlamentoda basında genış olçude tartısılmalı otekı NATO ulkelerınde boyle olur bu ıs'er Ulkem'zde ıse tersıne dış polıtıka savunmo konuları basına kapalı tutuluyor teknısyenlerle bıle yeterınce goruşulmuyor galıba Şu kapalı kapıları açsak 1yi olacak Brüksel'dekı uzun brıfınglerde NATO'nun gücü polıtıkası konusunda bellı bır goruşe varmak kolay olmadı Herşey konuşuluyor tartışılıyor amo sağlıklı b't bütünlesmeden yoksun görunüyor NATO Kımı Turkler Yunanıstan'ın NATO'dokı durumunun zayıfladığından gerçeklerın anlasılıiıfiından sozedryor Ben bu zlenımi alamadım Rogers planı ortada değıl m ı ' NATO'lu dostlarımız Ege komşumuzla bıze aynı mesafeden bokmıyorlar Belkı de bız baktırrravı bılmıvoruz Bundan sonrakı yazımda ızlenımlerını sürdüreceğlm. soylenemez. Sıtkı Yırcalı seçimlerini izleyen dönemde 23kez tutuklandı SAĞ KOLUNU HAVAYA KALDIRARAK SLOGAN ATMAYI TÜRKİYE'DE BALIKESİR DP İL BAŞKAN1 YIRCALI DENEDİ. 21 1946 Raftakî Demokrasi Mehmed KEMAL U lusal Kurtuluş Savaşı yıllarındakı çocukluk anıları, babasının Serbest Fırka ıl başkam olup, partı yenılgısınden sonro bır yıl Parıs tekı oğrencılık yılları, özgurluğu tatmas'. sonra yıtırmesı Sıtkı Yırcalı'nın kafasında bazı kuşkular doğu.muştur Ulkede bır seyler oluyor, bır takım dengeler bozuluyor, yerıne yenılen konamıyor, bütun bunlar neden oluyor? Elbette dağarcığındakı butun bu bırıkımler Içın bır cozurr yolu arayacaktır GençliK arkadaşları arasında Esat Adıl vardır Esat Adıl, kendınden once Belcıka ya gıtmış, bır şeyler oğrenmış, yaşıtlarına gore bır ustunluk kazanmıştır Belkı Avrupa sınavına gırmesı, kazanması ve gıtmesınde Esat Adıl'e ozentı de bulunur Esat Adıl, o dönemın Balıkesır genclığı ıcın oyle kolay kolay yabana atılacak adamlardan degıld.r Neyın altını kozısanız Esat Adıl çıkar Spor kulüplerı, Halkevı çalışmaları, tıyatrolar, edebıyat, sanat olaylorı, âğrencı hareketlerı... Boylece 1945 yılına doğru geliyoruz. Ekonomık yapı değıştırılmeden çok partıli bir siyasal yaşama gınyoruz Ankara'da Demokrat Partı kurulmuştur Sıtkı Yırcolı, memurluktan oyrılıyor ve memleketı olan Balıkesır'e gelerek avukatlık staıına başlıyor CHP Sıtkı Yırcalı'ya kancayı atıyor ama Yırcalı CHP'de ısteklerıni doyurucu bır şey gorrruyor Onu hıc hatınnda yokken CHP II İdare Kuruluno seçıyorlar, olmuyor. «23 nlsan 1946"da DP'yl kurduk ve il Başkanı oldum » dedi «Ama DP kurucularından hıç kımseyl tanımıyorum Kenan Akmanlar var bızım Balıkeslr'de, onun aracılığı ile Adnan Bey'ı tanıdım. ötekılerl dcha sonra tanıyacağım » Siyasal mücadeleye artık kelle koltukta girlyor. Şımdıkı gençlerın yumruklarını havaya kaldırarak sloganlar atması var ya bunu bızım ülkede ilk deneyen Sıtkı Yırcalı'dır 46 seçımlerınde yopılan hıle üzerıne halkı meydanlarda toplayıp, ellerının sağ yumruklarını sıkarak havaya kaldıran hatk: «Hakımiyet Iryor. Mllletındır.> dıye bağırrraya baş Halkı demokrasi lcm meydanlarda toplayan, «Hakımıyet kayıtsız, şartsız mılletmdır» dıye bağırtan, bolge gazeteıerınde, «Oyları DP aldı, seçımi CHP kazondı» dıye yazılar yazan, yazıları Istanbul basınında alıntılarla (ıktıbas) yayınlanan, tutuklanan, serbest bırakılan Sıtkı Yırcalı'dır. «Bu yıllarda 23 kez tutuklandım Avukatlık bır yıl ıken benımle uğroştılar ancak 2 5 yılda bıtırebıldım » dedı «Avukat olmamı bıle Istemıyorlardı» Sıtkı Yırcalı o günler ıcm CHP'nın dayanılmaz baskılarından yakınıyor Ben DP'nın de ıktıdara gectığınde muhalıflorıne aynı dayanılmaz baskıları yap'ığını hatırlatmıyorum «1946 secımlerının hılesını unutmuyordurr. Ben secımlen Balıkesır'de kazandığımızı bılıyordum. Nıtekım secım tutanoklannın benzerıni bastırdım, secım kurullanna oylan onoylattım Bız ondeyız. Bazı ılcelerde secmen soyısından fazla seçım tutanağı onaylatarak o zdPn one geçtıklerını kanıtlayarak secmı torla ald.lar» «Sonra ne oldu?» «DP'nın Ikınci Buyuk Kongresl yapıldı. Ben Ikinci Başkanlığa secıldım Bır onerge verdım Bunun adı «Temınat ve tesanut andı» ıdı Yanl demek Istıyorduk k secımlere bır doha hıle karıstırılmasın, bır terrınat ve tesonüt andı lcelım. Bu önerge komısyona gönderıldı. Orada, «Boyle şey ler yapanlar mllletln husumetlne uğrayacofclardır » dedık. Bızım teminat ve tesanüt andının adı blrden «Husumet Andı»na çevrıldı. Ertesi gun Ulus gazeteslnl a ç t * kl, «Demokrotlar husumet andı içtıler» dlye yazıyor Oysa ben, daha başka düşünüyordum Celal Bey'e, «Şu husumet kelimesıni çıkaralım» demıştım Güzel yazılmıştı kıyamadık Kongrede benım tutuklanacağım haberleri yayıldı Arkadaşlar. «kac saklan» dıyorlardı Nereye kacıp saklanacaktıır, bekledlm Sonunda Eskışehlr'e gittim Gıyabımda benl Genel İdare Kuruluna sectıler «Demek o zamon çok dıllenen Husumet Andı böyle oldu » «Evet» «Tutuklamodılar mı'» «Daha sonra Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kuruluna hakaretten tutuklandım Bılıyorsunuz Ismet Paşa hem Partı Başkanı ıdl hem Cumhurbaşkanı Ona Partı Başkanı olarak soylenen her söz Cumhurbaşı\anına hakaret sayılıyordu» «Sızce DP ıle CHP arasında sıyasol aynlıkların dısında program farkı var mıydı1?» «Yoktu denebılır Bazı şeyleri blz CHP'den daha guclüce savunuyorduk Daha doğrusu ben savunuyordum Ben tapulama ve mülke sahıp olrra demek olan Toprak Yasasını savunuyordum Gelır vergısmln alınmasını istıyordum Kücuk esnafın ve köylünün ihmal edılmesıne karşıydım Toprak llışkilerlnde bır düzenleme istıyorduk» «Kurucular da oyle ml idi?» «O zaman muhalefette ıdık herkes her şeyJ s6ylüyordu Her kafadan bır ses çrkıyordu » «DP nasıl oldu da çelıştı?» «DP, muhalefette de, ondan sonra da sermayedarı, işcısı genış bır esnaf cıftçı, memur ve okumuş kıtiesi ıle toplurrun her kesımıne bağlı bir halk tabanına dayanıyordu Hatta bazı art düşüncelıler, o yıllarda, DP'yi kasketlıler poturlular, çarıklılar diye küçümsemışlerdır O yıllarda halkımızın yuzde 85'ının geçımı tarımsal ürünlere dayanıyordu. Toprak mansullerl vergısınin ağırlığı vardı. Yol parası angaryaydı Ekmek vesıka ile satılmıştı.> «Memlekette tek partlnin ve iklncl Dunya Savaşının yarattığı memnun olmayışlar vardı Bu yaşamdo da uygulamada da görülüyordu DP kuruculan, İnönü'nün Izmyle hoşnutsuzluğu dıle dolayarak muhalefet yapıyorlardı CHP'nın Içinden çıkmışlardı. Ama sız Avrupa'da okumuş partılerın sınıfsal tabanlara dayondığını bılen aydın bır kışıslnız. O sırada sosyal'St partıler de kurulmuştu. Onlara bır ilgi duymadınız mı?» «Mesela'» «Mesela Esat Adıl'ln partislne...» «Bakın şunu söylıyeyım, boyle partllerin tobanı yoktu, halka dayanmıyordu Sonra bunlar aşın solou olarak damgalanmışlardı Biz Rusya'nın çok yakınındaydık. Böyle bır partıye yakınlrk, Rusya'ya yokınlık anlamına gelırdl Hiç bır zaman ılışki kurmadım, ilgılenmedım » «Bugün de aynı düşüncede mıslnız'» «Bugün de aynı duşüncedeyım Rusya'ya yakın bır komşu olmasak böyle partılerın kurulmasını isterım. Madem kı Rusya'ya yakınız tsterrem. Bır Ingılız işçl Partısl mebusu ile konuşuyordum. Bana, bız de sızın gıbı Rusya'ya yakın olsak komünıst partısıne ızın vermeyız, demışti Yabancılar da bızım kanımızdalar» «Yanl sol portılerln kurulmasımJan yana da değıl mısıniz?» «Var sol partıler şımdl, ne yapabıhyorlar' Hıç bır şey yapamıyorlar Bızım yapımız ıkı partıyı kaldırmaktadır Onun Içın çörüyorsunuz bır AP (DP), bır de CHP var hep onlar oyakta kalıyor otekıler parlayıp sönüyorlar Bunu sadece solcu partıler ıçın değıl, sağcı partıler ıcın de söylüyorum Onlar da parlayıp sönüyorlar» Sıtkı Yırcalı. bunca deneyıme karşın hâlâ DP'nln belll sağ sol anlayışı Içınde kalmıştı Bundan dışarı taşrrak ıstemıyordu Gençlığınde ustünde durduğu sağ sol anlayışmda ıse bır genclık hevesı olarak bakıyordu Balıkeslr'in bır eşraf oılesınden gelerek siyasete atılmış olan Yırcolı. kapıtalıst bir aılenın ileri gelenlerınden brıydl. Sınıfının çıkarlannı mı savunuyordu'? YARIN: PARİS'TEKİ ÖĞRENCİLİK YILLARI AET ülkeleri Iran'a yaptırım konusunda yumuşu/or Dı? Haberier Sefvlsl AET ülkelerının Washıngton tarafm dan onerılen ambargo konusunda yumuşamaya başladıkları anlaşılmaktadır. Nıtekım 17 mayıs tarıhıne kadar Iran'm Arrverıkalı rehınelerı serbest bırakmaması halınde ABD'nın önerdığı ekonomık yaptırımlara uyacaklarını 22 nısan tarıhınde belırten AET yetkılılerı, daha önce anlaşması yapılmış alışverış taahhutlerınl yenne getıreceklennı soylemektedırler. Aynca Iran'ın Batı Avrupa ülkeleri bankalarındakı pa ralarını dondurmayocaklarını da açıklamışlardır. AET 9'ları ancak bundan son ra Iran'la yeni anlaşmalara glrışmeyeceklerıni belırtmışlerdır. AET'nın bu yönde kararlar al masına ABD'nın geçtığımız ay Iran'a yaptığı askeri harekâtın neden olduğu sanılmaktadır Nı tekım Ing.ltere Dışışleri Bakanı Lord Carrıngton'un son olarak VVashıngton'a yaptığı gezı sırasında ABD yetkılılerıne yeni bır askeri harekâtın Batılı müt tefıkler arasında sorun yarata cağını ve Ingıltere'nın böyle bır gırışıme karşı olduğunu ılettıği bıldırılmektedır. 25 nısan tarıhındekl Amerikan harekâtından ıkı gün son ra AET'nın ABD'/ı destekledığim açıklayan AET devlet ve hü kumet başkanlarının kararlılıklarında o tarıhten bu yana bır yumuşama olduğu gorulmüştur 17 mayıs günü VVashington' un Iran'a karşı onerdığı ekonomık yaptırımlar konusunda top lanacak olan AET lıderlerının Iran petrolu satınalmaya karşı bır karar verecekler' de sanılmamaktadır Bılındığı gıbı AET' nın tükettığı setrolun %6'sına yakın bır boiumu Iran'dan sağ lanmaktadır Öte yandan Japonya da varılı 35 dolardan petrol satmak isteyen Iran'ın teklıfını kabui etmıştır Daha once Japonya Iran'dan va'ilı 32 5 dolardan satınaldığı petrole yapılan ye nl zammı kabul etmeyeceğınl acıklamıştı.