Katalog

DÖRT CÜMHURÎYET 1 MAYIS 1980 POÜJİK4 VE ÖTESİ MEHMED KEMAL Diplomatik Çalım DUIMYADA EKONOMİ/TICARET önemli yenltlk de, şirfcetlertn tahvıl ıhraçlonnda ödenmış ser moye tutartarıylo ilgftf stnınn genışletllme&l v« sermoyenın yonısıra Ihtıyatlorm da dîkkate almmosına otonok v«ritm»•Kflr. Cumhuriyet EKONOMİ SERVISİ Sermaye piyasasını Maliye Bakanlığı denetleyecek ANKARA. (ANKA) Sermaye pıyasasının, Maliya Bakonlığına bağlı bır komısyon toroftndan denetleneceğı bıldlrılmektedir. Maliye Bakonlığı tarafmdon, sermaye pıyasasının denetlenmesı ve düzenlenmesl omacıyla hazırlonan yasa tosonsı, halen banker kuruluşlarca da kurulabiien ryotınm fonlannın» yalnızca bankalar torafın dan yürutulebıleceğıni öngörmektedır. Tasandakl bir başka KAPSAM VE AMAC SemKjye Pıyasası Yosa Tosa rısı'nın bırınci maddesinde «Ko nu v« kopsomı belırlenerek şu hükme yer venlmektedır«Bu kanufi, hls»e senedi ve «attvN fllb) menkul krymetlenn halka arz ve sotışının, hıss» senetlerl halka satılan anonlm ortaklıklonn ve sermaye pıyasa stnda gorev yapan kışl ve ku ruluşlann denetımı ıle menku! kiymetler pıyasasının düzenlen mesi hakkındoki hükumlert kap sar » Yasonm «amocını» beflrteyen 2'ncı maddede İse. cBu kanuna gore yopılacak denotım ve duzeniemenın amacı. serma ye pıyasasının guvenlik ve ka rartılık tcınde calışmasmı, piyasaya arzedılen menkul kıymetlenn değermın gerçeğe uygun olarak soptanobllmesl tcm gerekll bilgılerın pay sahlplerıne ve kamuya açıkJonması m ve tosarruf sahlplerlnln hak larının korunmasım sağlamaktır» denilmıştır. DENETLEME KOMİSYONU Yasa tasansında. hlsM 9*nedi ve tahvıl ihraclorı ıcln lzın vermek ve ıhraclortn koşul larını sapıamok uzere, Maliye Bakanlıgına bağlı bır komısyon kurulması ongorulmektedır. Ser maye Piyasasını Denetleme Ko mısyonu adı verılen bu kuruluş, aitı uyeden oluşacaktır Komısyonun Başkanı ve beş uyesı Maliye Bakanlığının, bır u/esı ıse Tıcaret Bakanlığının onerısi uzenne Bakanlar Kuru lu kararıyla atanacaktır. Maliye Bakanlığının onereceği aday (ardan ıkısı, Turkiye Tıcaret Odaları, Sanayi Odaları ve Tlca ret Borsaiarı Bırliği ile Türklye Bankalar Bırl.gı tarafından sap tanacaktır. Hlsse senedi vo tahvıl sattş larına izın vermek, satışlara aracılık yapan kuruluşları denet lemek, menkul kıymet borsoıo rının calışmalarını duzenlemek le gorevıı olacak komısyon. kendısıne yapı.'an başvurulan en cok 30 gun ıcınde sonuçlandıracaktır YATIRIM FONU VE ORTAKLIĞI Sermaye Pıyasası Yaso Tosarısı, halen banker kuruluşiar tarafından kurulabılen «yatırım fonu» uygulamasına smır getırmektedır. Tasarıda, bankalorı sermaye pıyasasına g>rmeye ozendırmek omacıyla, ya tırım fonlorının yalnızca banka lar tarafından kuruloblleceği hukrrte bağionmaktodır. Bu du rumdo, halen bir banker kuruluşunun oncüluğünde oluşturulmuş olan yatırım fonu'nun geleceği belırsizleşmektedlr. ROFESYONEL 8lyasetcılenmızin ıc politıkadukl ye*enek ve bılgl düzeylerırv bilıyorduk do. dış polıtiKadaki durumlarını belkı pek rylce bılmıyorduk. Televızyondakı canlı yayınla ekrana cıktılor, bu konuda da halkımıza fikır verdıler. Konuşurken, otururken, bazı sozlere tepkf gosterırken ve poz verırken kımfıkleri daha Iyi anlaşıldı. P Ütkemlz nerdeyse bir sıcak savaşo glreeek olan bır bölgenln ortasındadır. Bir savaş cıktığında istesek de, ıstemesek de bizı kuyruğuno tokarak süruklerler. Iran'a Amerlkan uçak ve helıkopterlerlnin ınmesı bır savaş boşlongıcı değil de nedır? Buyuk Cole (DeştI Keblr'e) ınen Amerlkan komandoları bir ateşle karşıloşsalor ve gerl dönemeselerdi, Iran ile Amerıka orasındo bir konlı savaş başlamış olacaktı. Amerika, Iran'da ateşe tutuşan komandolannı kurtarmak lcın nereden tkmol yapacoktı? Elbette, bizm gözumüzün yaşına bıle bokmayarok NATO ıcm ayarianmış olan hava alanlarından... Böylece dolaylı olarak ve ıstemeyerek bız de savaşın iclnde olmayacak mıydık? Kore'ye asker gönderen, Lübnan cıkarmasmda inclrlik hava alonını Amenkalılara acan iktıdarın bakanlarından ve şımdı Demırel'in Dışışlen Bakanı olan Hayrettın Erkmen'ı dınledınız. no soyledı? Hıc1... Bu anlayış ve Inanışta bir kışl Amenka'ya da eiınden gelen kolaylığı gosterir kuşkusu içındeylz. Demırel. dlledığı kadar boğımsızlığı korumaya çahşsın, boyle bır Dışışleri Bakanı ıle çalıştığı surece kaygulu olmak zorundadır. Heplmlz biliyoruz kl TOrklye zor gunlennl yaşamaktadır Hızlı bır enflasyon ve azılı bır terör ülkede kol gezmektedlr. Enflasyon üçlu rakamlara erışmış, terorizmın krydıkları üc binll rakamları aşmıştır. Bir ıc savaş olsa bıle rakamlar ar.cak bu düzeyde kolabilir Böyle sıkıntılı günlerde ülkemızın ustünde cok düşman gozü vardır. Dost arye belledıklerimız, kendl sıkıntıları yüzünden, bekleTiedığlmız bir anda düşman saflara gecebıllrler. Bulent Ecevıt'ln Yavuz ve Hamıdiye örneklerıni vermesi yerindedır. Talat ve Enver Paşalar da hıc beklemedıklen bir zamanda bır dunya savoşına glrmedıler 011' Yavuz ve Hamıdiye zırhlılarınm yerlrrt şımdi ülkemizdekl Amerıkan üslerl ve hava lımonlan almıştır. Amerıkan ycnetımınln gunun bınnde ne yopocağını Amerikalılar bilmiyor kl bız bılehm!... Ismet Paşa, boyle durumlarda: «Eşkıyanın ne yapccağı belll olmaz!» dememlş mldlr? Siyasetcllerimız, bızlerl ve holkımızı oyatamak lcın diplomatik gosteriter yopmokton vazgecmelidırler. Bizım Dışışleri Bakanı, gezl gıdişlennde ve donuşlerlnde gazetecilerle karşılaştığında kullandığı kelhnelerle diplomatik calımlar atmoktodır Bu diplomatik calırrlan dışarısı yutmaz, cünkü blzim ne yaptığımızı ve ne yapabileceğımtzl blzden daha ıyi biltyor; halkımız gercekleri oğrenmek Istryor, gercekleri öğrenmek diplomatik calımlorla olmaz. Bu yetmlyormuşcasına Dışışleri Bokonımız kendınl eleştıren porti başkanlarından bırınl televızyon karşısında şov (gösterı) yapmokla suclodı. Iş boyle tanımlamaya gelınce her gün kımln şov yaptığını, klmin yapamodrğını halkımız bılmekteaır. Her sıkıştığımız anda bir kez AtatürkcöiOğe yonellrfr. Başka gunler unuturuz da, nedense sıkıştığımızda Ataturk'u hatırlorız Dış polıtika sorunları konuşuiurkert de Atatürkcülük bir kez daha ortoya kondu Atatürk millıyetcılığı, layıklığı, dıs polıtıkası dlle getlnldı Atatürk'ün eeleneksel dış polıtıkası her zaman hatırlansa ıdı, acaba bu günlere gelır mıydık'' Atatürk NATO'ya, CENTO'ya glrer mlydl? Atatürk, Amerıkolılara kendj ülkeslnde üsler verir miydı? Atatürk ün bölgede komşulan Ile yaptığı antlaşmolor dosyalardadır: Balkan Paktı. Sadabat Paktı.. Bunlorın ıcınde yabancı buyük devletler yer alabılmişler mldlr? Atatürk, bu antlaşmaların ıcıne Amerıka'yı, Inglltere'yi, Sovyetler Bırlığı'nı soktu mu? Atatürk'un dıs polıtika geleneğınden ışbaşına gelmış ıktıdarlar soz edebılırler m? Mıllı Seiamet Partisı'nin Islamcılığına catıyorlor. Hıc hakları yoktur Kendılerı ne kodar Atatürkcu ıseler. Se'amet Partılı'er de o kadar Ataturkcüdurler. Sonra Selomet Partısl AP'ye destek olur, onu ıktıdar sandalyasına oturturken Atatürkçu'dur, ondan aynlmok istediğını söyledığı zaman Ataturk laısızmlnden ayrılmış olur . Var mı boyle numara'' AP'yl bugun iktıdor koltuğunda barındıran ırkcılar muslümancılardır. Bunlor AP'den kopunca, her şeyden kopmuş oluyorlar. Şu anlaşılryor ki, Ecevıt'ın bu hükümetı düşurmek glbl bir nıyetı yoktur. Bır sure, her şeye karşın, Iktıdardo bulunmosını kendıne uygun gorüyor Mıllı Selamet Partısi'nın de bu hukümetı düşurrre nıyetl şımdılık yoktur Ama Mıllı Selomet venıden yenıye oluşturulmakta olan Islam kultürunden soz etmeye başladı mı. bunu Ataturkcuiuğe karşı ırıış gıbl gosterıyorlar Oysa MHP'lısi de, AP'lısı de MSP'lisl de kursuye cıktıklannda ve ındıklerınde«Cenabı Hakka nıyaz ederiz kl» diye başlayıp bltir7 miyorlar mı Hepımız hakko nıyaz edryoruz da, bunlarmki seçmene selam gıbı oluyor Ancak AP'den uzaklaştıklan zoman da Ataturkculuğe karşı ımış gıbı gosterılıyor. Atatürk'ün geleneksei dı$ politlkosından da, ulkemlzın bağımsızlığo yonelık ulusal polıtikasmdan da coktan uzoklaşrrış bulunmaktoyız. Partilerln hepsi NATO'cudur. 8lr <ez AmeriKa'ya sakalı vermışlerdır, bır daha alamıyorlar. Bunu ocık acık söyleyeseter halkımız cok şeyl öğrenlr. Oysa kelımeier bunlorın dılmde gercegı soylemek ıcm değıl. gercegı saklamak ıcın bırer becerı aracıdır. Kımse kımseyi diplomatik calımla suctamasın. Hepsi dıpiomatık calım atıyor Ancak Dışışleri Bakanı Erkmen bu calımın todını kacırıyor Belkl çöze cöp gıbi batması bundadır Adam ne yapsın, uzun yıllar Ic politıkadan da, dış politıkadan da uzak kaldı. şimdı kendlni alıştırıyor. Bır antrenrran gözüyle bakabıHrslnız calımlarına™ Atatürk un dış polltikası, diplomatik calım filan derken savaş yumurtası geldı kapıya dayandı.. Aman gözünüzu Amerika'don ayırmayın ne gelirs» bıze ordan gelecektir. Doç. Korkut Boratav: "Çalışan sınıflar ve ileri sanayi kollan lehîne bir genişlemeyi savunuyoruz. SORU 15 nlsan ParH toplantısı, Turkiye'y* 1,16 mll yor dolor kredf tachhut edllmesiyle baglartdı. Bu sonucu naaıl yorumluyonunuz? BORATAV OECD'nın 15 nısanda yapılan taohhüt toplantısı, bu örgut üyesı Batı devletlennin Türkiye'ye acacakları kredılerle ilgılıdır. Aslında fdevletten devlete» olan bu kredılerln doârudan Iklll llışkilerle düzenlenmesl; araya OECD gibl bır örgütün girmemesl gerekırdl. Devletler arası lllşkllerde eşltllk ilkeslmn gereğl budur. Ne var kl, 6on yıllarda, Türklye'nln lce ve dışa donük Iktlsat polıtlkalarının en Ğnemll unaurion. uluslararası kapitalizmln ust örgütlerl olan; IMF, Dünyo Bankası ve OECD kesımlne acacağı kredllerin hacmf, hükumet ve banka tarafmdon değll, IMF'nln saptadığı limlt ler tarafından bellrlenmektedir. Türk LJrasının dış değerlnl düşüren hükürret kararlarının orkasında IMF'nln bulunduğunu herkes bilmektedlr 1980 ytlında hangl yotırımların yapılacağı, hangılerlnden vazgecıleceğl Türkrye Cumhuriyetl yasama organrnca kabul edılmlş Beş Yıllrfc Plan ve 1980 progromı toroftndan degıl, Dunya Bankası'nın önceliklerine göre ve bu kumluşo verılen glzli moktuplorla soptanmaktadır. Ve haberler doğruysa. Bu uluslararosı tcuruluşlonn Türklye masafan şefleri ve me murları da OECD'nln ttaohhüt toplantısono katılıp, örgut üyesl devletleri, Türklye'nin kendl recetelerlnl ne derecede sodakatla uygulodığı hususunda oydınlatmaktodırtar. İktlsat polltlkalan üzerinde yurütulen bu acık secık operasyonlorın yonısıra ve perde arkosında kalon sfyost pazarlıklorın lcenğinı bılmerrız mumkun değıldır; ancak, bunların da yürütülduğünü kımse görmemezllğe gelemez Böyle bır tablonun 6nünde OECD'den gelecek paranm Iktlsodî bakımdan tortışılması arka plana duşer; olaya Türklye Cumhurtyet! vatandaşları olarak ve yüzlerimız kızararak bokmok durumundayız. SORU Buno karşılık otorok, pek cok ülkenln iMF'e. Dunya Bankası'na gıttlğl dış kredi aldığı soylenlyor' BORATAV Buradakl sorun. her türlu borclanma llişkısınde vorolon kredl koşullormın, yanı vadenın, falzln. hat ta kredi kullanım alanımn saptanmosı ve denetimi gibl gösterılemez. Burodo, kredi koşullarının değil, temet Iktısat polıtıkalarmın saptonması ve denetımi soz konusudur. 8u iki denet.m bıcımnl bırbırinden ayırmak zorundavız. SORU Ancak, herşev* rağmen Parts toplantısı, D«mırel hükümetlnın 25 ocak tarihll önlemler poketinin uluslorarosı düzeyde onoytandığtnı ve desteklendlğinl göstermtyor mu? BORATAV Göstertyor, cünku zaten onlar lcln alınan kararlardır bunlar. Ben, Demirel . özal önlemler pokettnin orkasında cıddl bır Iktisadî cözumleme yottığıno Inanmıyorum Bu paket, sodece tek bir omaca yöneliktır: Dıs kaynak sağlamak.. Bu ekıp, 25 ocoğa, «blze en cok dış kredi sağlayacak ıVtlsat polıtıkası kararları nodir?» sorusunu sorarak gelmıştlr. Bu yuzden kararları savunonlar. bunlorın ekonomık me zıyetlerinl değıl, dışardan pora getırrre yeteneğını savunmo yolunu tutmuşlardır. SORU Turkiye ekonomisl büyük bir dış flnansmon gereksinmesi lcinde olduğuno göre ve gerekll dış kaynak, ancak 25 ocak kararlan türünden polltlkalar saye»Irtde bulunacaksa, o zaman, «başka care yoktur!» demek haklı olmuyor mu? BORATAV Bu göruş, tartışmayı iktısadî bir tartışma olmoktan cıkonr iktlsat polıtıkası önlemlennln yarar ve zorarlannın, İktısadî olorak tortrşılması, bu kararlonn, Ihra Korkut BORATAV kimdir? Doç. Dr. Korkut Boratav, Ankara Ünhrersitesi Siyasal Bilimler Fakültesi öğretim üyesidir. Boratav, özellikle Türkiye'de Devletçilik ve Gelir Dağılımı konusundaki jrapıtlanyla dikkati çekmiştir. • TÛRKİYE'NİN İCE VE DIŞA DÖNÛK İKTİSAT POLITİKALARININ EN ÖNEMLİ UNSURLARI AR T1K ULUSLARARASI KA PİTALİ2MİN OSTÖRGOT LERİNCE CIZİLMEKTEDİR. • DEMİREL ÖZAL ÖNLEMLER PAKETİNİN AR KASINDA CİDOİ BİR İKTİSADİ CÖ20MLEME YOK. BU PAKET SADECE DIŞ KAYNAK SAÖ LAMAK AMACINA YÖNE ÜKTİR. • İCE DÖN0K POLfflKALAR İSE BUNALIMI DEF LASYONİST ÖNLEMLERLE DERİNLEŞTİREREK GENİŞ HALK YIÖINLARININ ÜZERİNE DAHA FAZLA YUKLENMEYİ VE EKONOMİNİN EN İLERİ KOLLARINI DARBELEMEYİ AMACLIYOR. Demirel'in önlem paketinin 3. ayında Uzmanlar, Biiim Adamları, Bürokratlar tartısıyor ekonomide çıkışyolu varını? Hazıriayan: Osman ULAGAY ş • BELKİ DE TURKİYE. DIŞ VE İC SERMAYE CEVRE LERfYLE SIYASİ KADRO LAR TARAFİNDAN, ELBİRLİĞIYLE VE BİLİNCLE AYDINLIK OLMAYAN BİR GELECEĞE YÖNELTİLMEK İSTENMEKTEDIR. İLÂN Kartal 1. Sulh Hukuk Hakimliğînden ESAS '979/631 DAVACl: Muhsin CITAK DAVALI. Melken kızı Enakı DAVA İ Şuyu.. Davacı veklll tarafından davalı aleyhırte acıian I. Şuyu davasının yap'lon duruşması sırasmda: Dovalıya gonderılen davetiye adreste bulunmadığmdan bılâ teblığ rade olunmuş, zabıtoca yaptırılan tahkıkat da bır netıce vermedığ'nden davalıya ılânen dava dılekcesı ozetlnin ve duruşma gununun teblığıne karar verılmı$ ve duruşması 2 61980 saat 9 40'3 talık edilmlştır. Yukorırio adı gecen adresı mechul davalıyo H U. M K 'njn 509 ve 510 maddesı geregince davetiye makamma KOim olmak uzere ılanen teblığ olunur. (BasıH: 3115 2363) llr dağılımı, sektörterin büyüme hızlon, fıyatlar glbı ceşıtlı değışkenler üzerindeki etkılenmn değeriendırilmesı anlamına gelır. Bu kararların ulke ekonomısi üzerindeki bu turden etkılerim bır yana bırakorak. «dış kaynak sağlama yeteneğııne göre değerlendirilmesi ıktısat dışı bir değerlendirmedır. Benc«, tlMF re1 cetesı dış kaynak getınr » savı ile Enver Sedat'ın, tlsraıl'le barış, yardım getirdi'» sovunması; ya öa her an korşımıza cıkabilecek olan, «Iran'a karşı benl dostekle; yardımı 1 ortırayrm » önerisi arasında bu bakımdan bır fark yoktur SORU O hatde, 25 ocak kararlannm Iktlsad! bir cözumlem* ve degerfendınlmasl nasıl yoDilabillr? BORATAV Iktısocfî bunolımla ve bu bunalımm oğır sonuçlorıyla mucadele edecek ceşıth yo'lar elbette vardır Ancok, bence, hukümetin ızledıgı yol bunlordon bırı değıldır Hatto. bunlonn amaclan da bu değıldır. Bugunkü ıktıdann iktısadî sorunlara vaklaşımı, «gunü kurtarıp, gu1 zs 'secıme) ulaşmak » dıye ozetlenebılır.. Kredılerı, buyuk bır aceleyle, hemen kullanıyor; kesmleşmemışlerı, «Kopru kredılenle kırdırıp ıthalötı artırmaya colışıyor. Vadesl gelen borc takatlennt, alacaklıların sonbahara kadar süreceğı anlaşılan hoşgörülerınden yararlanarak ödemlyor. Butün amocı, Iktidardon aynîdığında veya secımlere g.ttiğinde yapabıleceğl Ithalotın azamısını yapmış olmak. Sonrası? Sonrası tufan... tce dönuk olarak uyguionmaya calışılan polıtıkalar ise, bunalımı, tdoraltıcı» {deflâsyonısî) önlemlerle daha da de rınleştırerek ve oeniş halk yığınlarının üzerine daha da fazla yuklenerek, yani gelır da ğriımını emekcı sınıf ve tabakoların aleyhine biraz daha bozarak gıdermeyı hedeflıyor. Ustelık, bu daraltıcı polıHkolar, ekonomMln sektörleri ora sında âo tarafsız değıl. Ekonomınm en dinamik. en yarına dönuk ve ılen kolksn, özellikle oramalt ve yatırım molı üreten devlet kesımi en ağır darbeleri ytyor. SORU Bu acıklamolannıza göre, uygutanon Iktisat pofltikalannı, deflasyontet ofmosı, gelir doğı<tmını calışan kMim alayMn* bozmosı «• lıen yi koHon aieyhinde sonuçlar >oromwı bokımından eieşttrtronumız. Ancak, bu caci ilâçsın «konomık bunalımm utt*«tnd«n gcleceği ıler| suruluyor... BORATAV Bu turden bır yorgıya katılamam: zira. o «Hâc» denen ş«y, bunalımm ta kendistdır Deflâsyon, yani toplam talebi kısarak mıllî gelır düzeyınl duşurmek, Iterıye dönuk, modern sektörlenn felce uğraması; ve Işci. köylü sınıflan iie diğer emekcı tabokaların hayat duzeylennl fi z'k ve moroı bekalorını tettd;t edecok derecede düşurmek... Bunlar bunolım degılse, bunalım nedır^ Eğer, orneğın, «bu yöntemlerie enflos yon önlenır mı?> diye sorarsanız; hükümet bu operasyonu sonuna kadar götürebılırse, fryatlar 1980 yılındo cılgın ca orttıktan sonra, 1961'd« 1979'dak| artış hızına belkı dönebilir. Ama ne pahastna? Benzerl polıtıkolan, daha kotı bır blcımde uygulayabılen Şilı'dekı faşlst reılm, 1975'te sabıt fıyatlarla millî gelıri yuzde 12. reel ücretler, yüzde 50 düşurerek; faal nufusun beşte bınni ışsız bırakarok: cocuk ölumlerımn artmasına, rfk okulu bıtıren öğrena saytsının azalmasına sebep otarak: calıson smıflordo beslenme bozuklukkınrKi ve moroi cöküntülere yol oçarok 1974't» yüzde 35O'yı aşan enftasyonu üç yd sonra yuzde 70'» mdırebllmıştır. Bu türden sonuckı n «bason» kabul etmek mumkun değlldir. SORU Aneak, komıya daha sınırtı bfr acıdan bakıMığm da, devalüasyonu da içeron 25 ocak kararlannın Ihracat, dolayısıyla dış oçık üzerinde olumlu eiklleri beklenem« mi? Uluslararası konjonktür buno elvenşli mı? BORATAV fnrac edeblK mek icm önce üretmek gereklr. Oretiml a'ka plana otcn deflâ8Yoni8t polıtikalann, Oret ken keslmleri Ic pıyasadan dış piyasaya püruzsOzce kaydınverecsğlnl ummak aşın safdılllk olur Bunun yeıine, felce uğrayan üretim kollannın n« ıc, ne de dış pazarlara satacak mal bulamaz hale gelmesl daha doğaldır. Turkiye'nm kurtuluşunu bır «Ihracat patlomasnna bağlayanlar, cok bosıt bir gerceği görmezffkten gefJvorfoT! 1980 yılında Batı ekonomfl*rlnde tahmını mlllt gelır artıçlarının sıfırda katacagı; dolayısıyla. dış talebın donmuş olduğu bir konjonktürde yaştyoruz. Boyle bır durum, Turkiye glbi ulkelerın ıhrac ürünlerıne talebın çöktüğü; bunlara karşı yeni ve katı koruma önlemlerınm alındığı bır konıonktur anlamına gelır. Dünya ekonomısı durgunluk halındeyken, e konomik kurtuluşu ıhracat artışlorına bağtamak. buzlu bır pıstte rekor denemesıne gınşen atleti hatırlatıyor bona. Esosen ocak devalüasyonundan sonroki ihrocat rokamlan bu bakımdan hayal kırıcıdır. Devalüasyon beklentıleri yuzunden gecıkmış ıhrocotm şu bot ve mart oylarında dtş ^caret istatistıklerınde geçıci d« olsa, bır sıçramaya sebep olması beklenırken, bu ayiarda Ihracana ancak yuzde 5 dolaylonnda bir artış kaydedılmıştır. Daha da endişe ver\& bir oigu, Ihrac gellrierınin fiıli ihracotın cok altında koimosıdH. SORU D«fla«yontet pontfkayo 4on«rMk. DemokratBc bir raflm, gelir doğrinnmt bozarok yürütiHen deftdsyonist polftikataro korşt bazı güvcnc«l«r taşnnıyar mu? ömcğın, ücrMlerfn sımrtanmasına kar şt «aralan yosal *• siyasal en gsfteri asmak p«k kotoy otmasa k BORATAV Gercekten, önOmuzdekl günlerde »iyasî Iktidann, Ic ve dış sermaye çevrelermln başlıca sorununun ücretler olacağı anlasılmaktodır. Işcl ve koylüier, bağımstz sıyasl gücler olarak orgutlenmemlş olsa bile, sec men kltlelor olarok slyasî iktidarlar tarafmdon dıkkate alırtmak zorundadırlar. Ancak, bugünkü Iktidann bu soruna yaklaşımında gözlenen pervasızlık, ıster istemez ceşıtli kuşkulon ve soru Işoretlerlnl okla getirtyor. işcl hoklannın askrya olınmasıyla sonuclanacak birkac senaryo düşurteblllrtz; unutmayalım ki, 12 Mortto da bunlardoa birtsJ denenmıştır. SORU Bu noktada son nmantorda srfc sık s6zu «dll*n «Latin Amertka modsttı okla gsttvor. BORATAV Evet. ama bu modei Lotln Amerika il« smır It Mr model değlldlr. Utersenlz, Lâtln Amerıka'dcn bu kez «otumtu» Wr «mek vererek: daha dofirusu, burjtfvazinin akıltı Wr temsılclslnl 6mek göstererek meromımı ocıkiayoyım Bıliyorsunuz, 15 yılı aşkın bir süredır sağcı bir dlkta reıımı iclnde yaşayon Brezllya da ıktıdardakı askerler, rejımı, solcu partılerın de yer alacağı bır parlamenter demokrasıye donuşturmeye koror verdıler Türkıye gıbı yüzde 75 enflosyon. bu\uk dış acıklar ve ağır bır dış borc yüküyle boğuşan Brezilya'nm bır de cok ünlü bir planlama bakanı var Delfım Netto... Netto, bır ay kadar önce, ekonomık bunolımdan cıkış yollan uzerınde verdığı bır demecte şunları soyluyor tBrezılya. enflasyona karşı mucadeleyi, ikl üc yıl buyumeyi durduran bır deflasyon polttıkasıyla yürutmeyi goze alamayacak kadar yok sul bir ülkedır Ayrıca, sıyasl özgürluklerı genışletmeyı hedef almış olmamız, oğır toplumsol malıyetler ıceren ıktısat polıtıkaları ızlememize ımkân vermez. Enflasyon konusunda dunyada kimsenin kim»eye vereoek dersı yoktur. Aksıne, blzim gıbl bır ücuncö dunya ülkesl. ağır toplumsal huzursuzluklar yaratmadan •nflasyonla mucadele edllebileceğinl kanıtlarsa, bundon herkes kıvanc duymalıdır > Bu sozleriyle Netto, gelır dağı lımını bozan daroltıcı polıtıkalarla sıyasi özgurlükler arasındaki celışkıyl acık ve secık kovramış bır politikacı oldufiunu göstertyor. Bizlm Netto'larırnızı İse. «gunu kurtanp solımen guze varmak; sonra secım!» gıbı hoyallerle ölkeyi ağır sıyasi ve toplumsal sonuclarmı görmedikîert iktlsat polıtıkası recetelerlne teslim edlyor ve sürüklenlp gi dlyorlar. Belki de bu teşhıs yanlıştır. Netto'nun kavrayışına sahlp; ancak nlyetlert değişik olabllir. O zamon, Turkıye, dış ve Ic sermaye cevreleri ve slyasl kadrolor tara fmdan, elbırlığıyle ve bılincle, belll, fakat aydınlık olmayan bır geieceğe adım adım yönel tılmek istenmektedır. Her ıki halde de bu gidışin karşısına cıkmak zorundayız SORU Ancak, bu karşı cı kışın altematifler, farklı cıkış yollan önerarek yapılma7 sı gerekmez mt BORATAVElbette Bırkere, gercek alternatıfın, uzun donemde bağımlı ve gerl kal mış bır kapıtatıst sıstemın dı şında: bu sıstemı aşarak mum kün olacağını unutmamak; bu nu savunmak durumundayız. Ancak, bununla yetinemevız. K'sa donemlı, bugüne ait tktısat polıtıkast alternatiflerıni da getırmek zorundoyız. He men ıfade edeyım k , her eleştlrı, aynı zamanda b'r alternatif ıcerır Bız, «dıs tıcarette kontrollenn gevşemesı. ıtholatın bıleşımınde varlıklı sınıfların tuketımı lehıne, tem«l sektörler ve büyüme oleyhıne sonuclar getırlr1» eles t'nsıni getırırken, «dış tıcaret ve kambıyo r&pmınde devlet denetımı etkln bır bıcımde artırmalıdır'» alternatıfını de önermlş oluyoruz Kısaoası, ıcınde yasadığımız bunalım koşullannda, dış tlcarette, uretımde, temel mallann dağıtı mında devlet denetımınln art masını savunuyoruz Bunlan, cebemıt bır devletten yana olduğumuz lcin değıl, calışan sınıflordan yana olduğumuz icın istıyoruz. Ve buna baglı olarok, tum devlet müdahalele nnd« ıkı ana olcütün egemen olmasmı savunuyoruz Bfrlncı olarak, gelır dağılımınm emek cı sınıf ve tabakalar aleyhine daha da fazla bozulmastnı önlemek ve 197879'dakı dramatîk bozulmayı telâfı etmek . Ikind oiarak. ekonomının uzun dönemll büyume perspek tifınl gözeten, yani üretim koltan orosında bu acıdan oncolıkler gozeten bir genışVemo stratejısı... Kısacası, calışan sınrflar ve ileri sanayi kollan aleyhine işleyen ve piyasaya testlmlyetle yürütulen bır daralma strate|!sl yerıne, calışan sınıflar ve üerl sanayi kollan lehlne devlet müdaholelerl Re yürütülen öncelıkll bir genlşleme clzgislnl savunuyo ruz. Bu temel alternatlfl oluşturobllecek polltıka aroclannı aynntılı oiarak tartışmaya her zaman hazırız. YARIN; DR. OKTAR TÜREL KONUŞUYOR TGS GENEL BAŞKANI : İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI BAKANLIK TEBLİĞİYLE KISITLANAMAZ • YURURLUKTEN KALDIRILM!Ş BIR YASA HÛKMUNÛN TEBLIGLE UYGULANMAYA SOKULMASININ YASAL OLMAYACAĞINI BEÜRTEN KURTBÖKE, BAKANLIĞIN BU İŞLEMDEN CAYMASINI ISTEDI Cumhurlyet Haber Merkezi Maliye Bakanlığının yasal duruma karşın, ışcı kıderr tazml natını kısıtlayan teblığıne ilişkın tepkıler yoğunlaşarok 6urmektedır. Türkıye Gazetecller Sendıkası Genel Başkonı Oktoy Kurtböke, dün verdığl demecte, Maliye Bakanlığmm tutumunu sert bır dılle eleştırmıstır TGS Genel Baskanı Kurtböke'nin demeci şoyledır «Her gecen gün ağırlaşon yasam yukü, dayonılmoz hale gelmış ve hukümetin ekonomlk orılemler poketlnden ne cıkmrşsa. ışcl ve memur kesımının sırtına yuklenmiştır Vergı yasa tasonsının emek ve alıntennden yana olmadığı konıtlanrrıştır Basının ve sen dıkalorın karşı cıkması sonucu tasan şımdılrk rafa kaldırılmıştr Alınan ekonomık önlemlerın vebalı ülkeyl bu durumo getırenlare değil, alıntennden gocınenlere odetılmektedir Butun bunların ustüne. Anavasa Mohkemesınin 1927 soyılı yasanın kıdem tazmınatlanna gefrdıği kısıtlomayı kaldırması uzenne Maliye Bakonlığı mn 1927 savılı yasadan daha oa gerrve dönük bir genelge hazırloması, vergı kacakcılorı ıle başedeTiıyen bir hukumetm bu kacakcılardan olamadıklarını yosomlannı vergı ödemekl" gecırmış ıscılerın üstune yüklerrektedır Işcılenn geleceklerinm tek guvencesı olan kıdem tozminat larının buyük bölümünu vergı clarak almak vergi ödememeyl alışkonhk edır»enlere yeni ödünler vermekt!'Hükümet. bu genelgeyl gerl almak ve kıdem tozminatlann dan ve'gi alınmcmasını da lce ren gercek bır vergi reform t sonsını en kısa surede Me Ite'e sunmok zorundadır. Bokoniığın, yürürlükten nlmış bır yasa hukmünün kot uygulamasım, teblığlej rl getlrmek Isterresl, esd yosal olmayan bir yoldur. le hele bu Işleml genye dö Iştetmek arzusu, hukufcun, raîlann gerld«n başlatılairtal coğı ana Ifkeslno de ayktnd|