Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ON CUMHURİYET 28 NİSAN 1980 EUROVISION I98O'IN YANKILARI!. ESKİ KÜLTÜR BAKANI AHMET TANER KIŞLALI VE TURİZM JANITM BAKANLIĞI MÜSTEŞARI KEMAL BAYTAŞ; «YARIŞMA, 4JLKEMİZİN TANITILMASI AÇISINDAN HERSE YE RAĞMEN YARARLIDIR. HER YIL KATILMALIYIZ» DEDİLER TÜRKİYE JÜRİSİ VE AJDA PEKKAN'IN PERFORMANSl BÜYÜK ELEŞTİRİLERE UĞRUYOR.. urovislon 1980"in yankıiarı aradan gecen gunlere rağmen azalmadan surüyor Tartışmalar gıderek, gelecek yıl katılıp katılmama, katılınırsa nosı' katılmaya dönuşüyor. Eskı Kultur Bakanı Ahmet Taner Kışlalı «Yarışmadafi bır hafta once 19 ulkede şarkıları tanıtan ozel program yoyınlandı Bu programa bız de Topko pı ve Dolmabahçe Sarcvları ıle istanbul'un dogal ve turıst k guze'lıklerı onunde ceKilen bır yapırrla kotıldık 500 mılyon kışı bunlan ızledı Sadece bu bıle, yarışmaya her yı! katılrra mız ıcın yeterlı b r sebeptır» dedı Aıda Pekkan ı sunan Turk spıkerın n ve kostumu nun secmnde TRTnın buyuk bır ıhmalı oldugj go jsunu ne E Hmcal ULUÇ rısüren Kışlalı, Pekkan'ın 15 ınclığı ıcın de «Pet'r Oıl, 5 ıle 7 arasında bır yerlerde yanşı bıtırmelıydı. Luksemburg'un ço cuk şarkısının dereceye gırdığı bır yanşmoda bızımkının yen 15'ıncılık olamazdıs dedı. Tunzm Bakanlığı Musteşarı Kemal Baytaş ıse, cTabıı kı, gonul Turkıye nın daha yukarılarda yer aimasını ısterdı Ama buna rağmen Eurovısıon Şarkı Yarısması ulkemıze ıste nenden cok fazla kar saglamıştır Bu yarışma doioyısı ne A]da Pekkan uc Avruoa ulkesı nın TVsınde 15 er dakıkalık program yaptı Pe< cok u'kenın qazptesıncl8 onunia roporta|!ar ya/ınlandı Bır tanıtma uzmanı oıarak so/le/eb 'ırım kı Tur kı/e butces nden 100 ml/on ecıcıler kurulu haksızlık yaptı. (Hep boyle soylenır) Şarkımız Ingılızce olsaydı, daha yuKsek oerece anrdık (Yarışma koşullarına gore her şarkıcınm kendı dılınde okuması gerekıyordu ) Tanıtma calışmalarına a!tı ay önce başlamalıydık (Bo/le uzun bır sure ıcın Turkıye resmı ya da ozel dovızını harcayamaz) Yabancı basın obür ulkelerın şarkılarını destekledı. (Ne ycpalım ornarın şarkılarını bızımkınden daha cok begenmışier) La Hey'dekı orkestra ıle COK az prova yapıldı (Obür ulkeler daha mı uzun pro va yaptılar?) Orkestra lyı değıldı (Obür ulkelen kayırıp salt bıze mı kotü eşhk ettı bu orkestra'') Ve daha pek çok neden Örovızyon Şarkı Yartşması'nda derece almarmzı onlemış TRT, onbeş.ncı olmanın etkisını Jıaflfletmek v« gelecek yıl Irlanda da yapılacak olan yarışmoya katılmamıza yol açobılecek olan nedenlerl hemen bugunden hazırlcmak icin olsa gerek, La Hey'de alelacele hazırlcnan bır söyleşıyı aynı gunkü TV haberlerıne buyuk bır özveri Ile yetıştırerek onemlı b.r yayımcılık orneğını gözler önüne koydu. aşıst kurşunkjrın hedefi olan kardeşlmız. yazar ve TRT yapımcısı Ümıt Kaftancıoğlu Icın lstcrbul"dakı TV yapımcılorının hazır layıp Ankara'ya lınk hattı Ile gönderdıklen Izlence bır turlü yayıma yetişemezken, blrtakım S YİNE OLMADI EFENDİM M a h m u t T. ÖNGOEEN" ozürler ve nedenle'le d o l j TV söyleşısının Avrupa' dan aynı gun TRT Televız/onu'na ulaşabılmesı buyuk ovgu gerektırmez de, ne gerektırır? Yurt dış>n daki Turkıye ıle ılgılı tum onemlı haberlen yabancı haber aıanslanndan carpıtılmış olarak almaya katlanan ve bu gıbı olayları kendi bıldırmenlerı (muhobırlerı) ıle ızlemeyl onemsemeyen bır TRT aynı aymazlığı onbeşıncl olduğumuz bır uluslararası yarışmada gosteremezdl elbette Turgut Özal'ın Avrupa'dan verdığı yardım haberlerı bıle TRT'ye bu deilı t"izh u'aşmıyor ra . Affenn b z m Orov.zyoncuia N F e var kı soz konusu so/leşıde sarkıcmı zın derece/e gırememesınden otu'U Turkı ye nın ne denl1 UZJCU bır duruma duştugu ru beiırtmesın n uzermde cıdd yetle aurma yız Bu nokta belırt lerek gelecek yı kı r arışmav3 katılmanın ve Turkıye /ı azucu dırumdan kurtar manın geregı bır kez daha vurgulandı Gelecek y I Turkıye nın bır numaralı sarMCisı A|da Pekkan ı!e belkı yne a/nı yarışmaya katıltialıyız, orasını bı lemem Bıldığm şudur kı, bu yıl ucuncu kez Orovız yon ŞarKi Yarışması'nda alt derecelerde yer ald gı ıcın Turkıye hıc de kotu duruma duşmemıştır Yurt d'ştnda hıc kımse boyle bır yarışmada dereceve gıremeyen ulkelen kbcumseme gereğını djyTaz Çunku bu o.ay herhangı bır ulkeyı Kucumsemeye neden olabılecek noktalara sahıp degıldır Bırıncı olan ulkenın diğerlerıne kıyasla ezıcı bır ustunlug3 sohıp olduğu ılerıye surulemeyeceğl gıbı .. Turkıye ıcın asıl uzulunmesı gereken nokta yarışma gecesı Ankara'da herkes TV aiıcısını actığı ıcın elektrık akımının yetmeyıp sık sık kesılmesıdır Turklye enerıısını sağlayamazken böyle bır yarışmada dereceye gıremememızı onur sorunu yapmaya gerek yok. 5 umhurlyet Halk Partlsl lclnde ve dışında 1943 • 1946 orası demokrasıye gecerken Ismet Paşa'nın nasıl onemlı bır rolu varsa. o donemde Partl Genel Sekreteri olan Memduh Şevket Esendol'ın da bir rolu bulunduğu anloşıhyor Merrduh Şevket Esendal'ın rolunü olaylar peklştırdıği gıbl, olaylara tanık olanlar da saklanrıyorlar. O günleri yaşamış olanlar. cMemduh Şevket Esendal mı, cok onemlı bır Insandı değeri yeterınce anlaşılmadı .» demekten kendılerini alamıyorlar Memduh Şevket Esendal, 1883 yılında Çorlu'da doğdu Klasık bır eğıtım gormedığl lcln kendl kendını yetıştırdi Cocuk denecek yaşta 1906 yılında. Ittıhatcılar arcsında polıtıkaya katıldı Ittıhatcılar. anayasalı, parlamentolu bır duzen ıstlyorlardı. Esendal da öyle Ancak genclığınde kendıslne tAnayasayı okudun m u ' ı dıye soranlara okumadığını soylıyecek kadar da acık yureklı ıdi Bılmedığı fakat lyl olduğunu sandığı bır Iş ıcın çarpışıyordu İttıhatyılar usta cırak lllşklsl yönteml Ile blrbırlerini eğitıyorlardı Memduh Şevket'ın de öğretmeni ittıhatcı Kör Alı Bey soyılır Kör Alı Beyın Ideoloıis'ni bılıreek Esendal'ın neden esınlendığıni bılrrış oluruz Kör Ali Bey Batı kültürü yenne islamcı kultürle beslenmıştl Tasavvuf ve tarıkatler üstüne genış bılgısl vardı Alı Beyın oğretıslnl acıklayabılmek icın Abıdın Nesımı'nın yaptığı bir araştırmadan yararlanablirız Boylece Esendal daha belırgın olarak ortaya cıkar Ali Beye göre. ıdeal toplum, üretıme bağiı toplulukların devlet etkısınden uzak, devlet etkısınden bağımsız kendıni yönetmelıydl Bu duzen, günumuz koşullarına uydurulmuş bir (futuvvet) duzenl olmalıydı Parlamento yasa yapar devlet gelırlerınl yurttaşların vergısl ıle sağlarken, bunu ıllere gore bölerse, parlamentonun kuruluşu da ıllere göre olur Mılletvekillerına de Ister ıstemez ıllerın mılletvekılı denır Şoyle kl Ankara, Istanbul Izrrir, v b. mılletvekıll gıbl Böyle olunca mıllervekıllerl mılletln değıl Illerın mılletveklll olur Parlamentoda mılletvekılleri mesleklere ve !şbölümüne göre temsıl edılmelıdır örneğın şoförler, marangozlar, ayakkabıcılar gıbl... Ittıhot Terakki lcınde bu görüşler ılkin epeyce yandaş kazanmıştı Bu görüşe katılanlar arasında Kara Kemal Bey, Muhıttin Blrçen. Sadık Vıcdani Memduh Şevket Esendal vardı İttıhat Terakkl Fırkası, bu görüşün ne kadar gecerll olduğunu saptamak ıcm Memduh Şevket Esendal'ı gorevlendırrrıştl Bazı esnaf dernek ve odaları bu donemde kurulmuştur Bu örgütler ö y e güclü olmuştur kl, Cumhurlyet dönemınde bıle göçlennı koumuşlardır N>tekım Cumhuriyet dönemınde beledıyeler Ittıhatçı'ların elıne gecmesın dıye Beledıye Meclısıne secılecek olanlar derneklerden değıl, varlıklı ve mulk sahıbı olanlardan yeğlenmıştır İttıhat Terakki lcmde de gücünü belli eden bu örgütler, Kara Kemal Cavıt, Karasu catışmasında ağırlığını bellı etmlştır Yakup Cemil olayı bohane edılerek Merrduh Şevket ve arkadaşları İttıhat Terakkı'den temızlendıler Ama gızli olarak guclerını sürdürdüler Mütareke yıllarında yopıları istanbul secl"nlennde bu görüşten yana olanlar Zeytınburnu fabnkasında calışan Numan Ustoyı Istanbul mebusluğuna sectirdıler. C lıra fiarcasak" bunlan basaramazdık Tanıtılmaya bızımkı ka dar muhtac bır ulke ıcın bunlar az şey degı'dır Turkıye bu fırsatı heryıl değerlendırmelı ve her yıl yarışrraya katılTialıdır» ded. Kamuoyundakı tartışmalarda da bu goruş genellıkle buyük taraftar toplu/or «Avrupa'ya kendımızı tanıttığımız. al.ştırdı gımız olcude aıdığımız puanlar da artar» denıyor Kamuoyunda, Yunanıstan ve Fas'a oy vermeyen halk |urısı buyuk eleştır lere ugru/or «Ya rışmanın bızım kulak ve zevkımıze en yakın en gjzel parca larındcn b rı OtoStop a oy verne\en Turkıye Euro/ısıon 1930 e sıyasetı sokcn ıik uike olmuştur Bu yuzden «Bıze hak çızlık eri'iri!>v demeye olanak yoktur Pa'casını elektrık keslmesı yLZunden dınleyemedıgı Ing itere ye beş puan veren urımızın bıze 12 puan veren Fas a tek puan dahı vermemesrtın» uzerınde cok duruluyor A|da Pskkan ın yarışmadakı performansı da buyjk eleştırı konusu oluyor Sarkısını vokal gurubundan cok uzoaa durarak so/ley p, sovun ekrana gel mesını onleyrn Pekkan'ın. sahneye cok he/ecanlı gırdıgı ıcın şarkısına cok kotu bır baslangıc yaptığını, bu sırada yakın cekımmdekı yuz goruntu sundekı kasılmanın da dıkkatlerı cektığı ılerı suruluyor Adının acıklanmasını isteme yen b r TRT Muzık Yapımcısı. «Bu yarışma ıle A|da Pekkan efsanesı bıttı Bız amator profesyonel kımı göndersek. daıma A|do ile karşılaştırılacak «Keş ke A|da gıtseydı» denecektı. Hayatında Türk bestesi söylemeyen, Turkceyı de plak satışı ve gazıno seyırcısı ıçın zorla soyleyen Ajda'nın bır Semıha Yankı'dan, bır Nılüfer'den fazlasını sağlamodığı gorulmuştur. Bundan boyle tutulması gereken akılcı yol, ıcerdekı Eurovısıon secmelerını Turk Hafıf Muzlğını gelıştırecek yenı bes teler ve yenı sanatcıların doğ masını saglayacak bır sıstemle yopmak, dıştakı yarışmaya ıse, kozanma değıl ulkemızı bıraz daha tanıtma amacı ıle katılmaktır» dedı. Haftadan Seçmeler İSTE CUMARTESİ!.. Genel Muduru Dogan Kasaroğlu nun göreve ge'dıgı gunku baSin top'antısındakı sozlenndsn b rı dcha ıfbs ettı Ma\ıs a^ın da hafta sontnun cuma ve cumartesı geceler' tıpkı pazar gunku Taîıl Gunu bıcımınde bcr eg ence Isusagı şe/lınde sunulacoktı Cuma ve currartesı geceler nı <apsayacak yayının hafta'ık toplam suresı 8 saat olacaktı On ce cuma ge^elerınden vazgecııdıgı duyuruidu Sonra cu mar'esı gecelerının ya'ını do't soatten 2 5 saote ınd'rıldı Da^a sonra hafîada 2 5 saat da cok ge'dı Ikı haftada bır ıkıbucuk saat olnak uzere <lste Cnartesı» adlı prog ram hazırlandı Bu a <SOTI da başlıvor S rrdı b r haf*a Işte Cumartesı Objr hafta «Istek sız cumartesı T p kı b r hafta Ta'lı Caışcımba obur nafta Tatsız Carşamba o dugu g bı Ugur Dundar ın p r o y a r ı bas'ai scna ılg nc konu ve goruntu'erı ıcerıyor Dunaar her zanan oldugu g.bı basarılı Dundar ın her zciiankı 1yı bulunmus magazjn kona an ve roportaıları vcnında unlu konjkları da var Nufhet Duru Cenai Resıt Rev Orhan Boran Muıdat Gezen Errel Sayın Cezen Aksu Ibrah m Tatlıses Serap Mutlu bun'arın onde gelenlerı Progrcm muz.k magazın, gulduru roportaı ve SKeclerdsn oıuşuyor (Cumartesı 20^5) 9 ELMAS PEŞİNDE!.. A arşak Palabıyıkyan 0c Ahbab çavuşıar odıyla ulkemızde tanınan Marx Kardeşler'ın Elrras Peşınde (Love Happy) adlı 1949 yapımı fılmlen haftanın onemlı olaylarından Once Fernandel, ardından Toto, sonra da Marx Kardeşler'ie TV pazar sabahları sankı, smemada konedının tarıhınl anlatıyor. Keşke daha bılınclı yapsalardıi Mafyanın da peşınde oldugu b r elmas tesadufen bır tıyatroda odacı gıbı calışan Kıvırcık ın elıne gecınce, kardeşler ıstemeden olaya bulasırlar Delıce bır kovalamaca ve delıce bır komedı başlar Fılmde Şehırde Eğlence fılmnde Gene Kelly'nın sevgıhsı rolunde ızledığımız Vera Ellen gene dansoz oyuncu olarak yer alıyor Dıkkatlı gozler, fılmm bır sahnesınde de Marylın Monroe'nun unlu kalca kıvırarak yuruyuşunu de gorecekler. Bu Marylın'ın beyaz perdede ıkıncı goruntusu Fılmde bır an ıcın gorundugu halde daha cekım sırasında dıkkatı cekmıs ve Groucho Marx daha sonra sınema kıtaplarına gecen unlu «Kucuk Hanım eğer sız kalcalarınıza hakım olmazsanız bır hakım benım yakama yapısacak» sozunu burada etmıstı Uc Ahbab Cavuslar ulkemızde harıka bır dublajia sevılmıştı Cevın gene basarılı (Pazar, 12 05). • ÜÇ ARKADAŞ!.. G TRT Nereye Gidiyor? ın ıcine duştüğü yonetım bunalımı gıderek derınleşıyor Kurumda en tutucu MC donemlerınde bıle rastlanmayan uygulamalar başladı. Ust duzey yonetıcılerı AP yonetım kademelerıne, MHPye ve sağcı basına yaranma ve boylece geıeceğını garantı altına alma yarışma gırdıler ene Memduh 0n, ama bu kez, Fıkret HaRan Muhterem Nur, Sal h Tozan ve Sem>h Sezerlı nın yenne. Kadır Inanır, Hul/a Kocyıgıt Muşfık Kenter ve Halıt Akcatepe var Memduh Un Turk sınemasının en basarılı yapımlanndan bırı olarak kend'sını une kavuşturan Uc Arkadaş ı daha sonra yenıden cektı atıa, ılkının başarısını tekrar edemedı (Cuma, 21 45). YAĞMUR GELİYOR!.. ouls Bromfield'ın unlü romanı, Darryl F Zanuck'un ortaya koydugu sınemanın tum olanakları. zamanın en guzel kızlarından bırı (Myrna Loy) ve yaşadığı sürece her fılmı ıle kızların yureğını hoplatan bır yakışıklı (Tyrone Povver) ve doğunun esrarlı goruntulerı bır araya gelınce orta/a nasıl bır sıradan fılm cıkar şaşmak gerek Tyrone Povver fılmde bır Hıntlı doktoru oynuyor Bır yanda aşkı bır yanda tum umuaunu kendısıne baglayan halkı var Bır yanda da, tufan gıbi yağan yağmurlar ve salgın hastalıklar Clarence Brown tum bunlardan duygusal bır melodram cıkarabılmeyı başardı ancak. (Salı, 2135). L Memduh Şevket ESENDAL Şonradan ben, 1945'ds bir aro seclminde hemşerılerımın onayak olması ıle bağımsız mılletvekili secıldırr Meclıs'te karşılaşmamızda Esendal cok yakınlık gosterdı 1947 de bız CHP ıcınde 35'ler hareketını basiatınca Esendal en güclu da/anaRlarımızdan oldu Parti merkezınln arkasındakı beyaz bınada, cMüfettışler Odası» denılen salonda bır gun dertleşırken, ben Esendal'a Beyefendı, Meclıse 90 mılletvekili sokmuşsunuz dıyorlar Fakat bır hareket yapmak ıcln 5 kışı ortaya atılmıyor, dedım Esendal bıraz kızardı, şu yanıtı verdi: Bulunur Nıhat Bey, bulunur. Sadece slz hareket yapmaya kararlı olun'» 1941 yılında lcışlerl Bakanı Faık Öztrak'ın !stıfası uzerıne. zamanın Başbakanı, Memduh Şevket Esendal'a bakanlık onerdı. Esendal'ın bu onenye yanıtı şoyledır: Ben lcışlerl Bakanlığı lcin hazırlıklı bır adam değılım Başkaları gıbı. Başbakanm sırtına bınerek cayı gecmek ıstemem. Bunun uzerıne parti Gene! Sekreteri Fıkrı Tüzer lcıslen Bakanlığına getırılıyor, Esendal Genel Sekreîsr oluyor Yıl 1941'dır Partıde genclestırme bundan sonra başlıyor Inonu savas ve devlet polıtıkasını yurutürken parti ıcı polıtıkayı yurutrrek de Esendal'a düşuyor Esendal, bu gorevı 1941 yılından 1945 yılına değın goturmuştur 1943 secımlerınde bazı genc lerın mebus olmalarını da sağlamıştır llerde, Esendal Mebusları olarak anılan, donemın genclerı ıle konuştuğumuz zaman Esendal'ın kışılığı daha belırgın, daha tutarıı oiarak ortaya cıkacaktır. Memleket dış olayların buyuk etkısı altında bır calkantı gecırırken, parti de (CHP) demokratık bır cozum bulmak ıcın calkantı gecırmektedır Ne yapmalı, ne etmell kı merrleketı de, partıyı de savaş sonrasında bır esenlığe kavuşturmalıdır'' Mıllî Şef ne Isterse, partıde o olmaktadır. Esendal, bunu bıldığınden her yıl sonunda Mıllî Şef'e başvurarak guvenl bulunup bulunmadığını araştırıyor. Her yıl yenı bır guven tazelemesı alarak görevi yapıyor Cok partılı döneme gırmek ıstendığınde, tek partiyl bellı bır yöntemle gutmesıni beceren Esendal, yeni duruma uyamadığmı goruyor. Çekılmesınl istıyor ve çekıliyor. Bız burada Esendal'ın slyasal kişlllği üstunde durduk Onun bır de edebıyatcı kışılığı vardır. Başarılı öykuler ve romanlar yazmıştır Sıyasetçl kışılığı ağır basrrasın dlye de adını yapıtlarının üstune yazmamış, takma adlar kullanmış. yahut M Ş E dıye imza atmıştır. Ben Esendal'ı slyasetten el etek cektıkten sonra tanıdım Yeni koşullara ayak uyduramadığı bellıydl Bır derviş, ya da bır tarıkat ehl! gıbi mazl adamı Idi Bır şey konuşur. anlatırken derınlerden, mazıden soz eder gıblydi. Raftaki . Demokrası Mehmed KEMAL Demokrasi hazırlığında Esendal'ın da önemli katkıları oldu | SİYASAL YAŞAMINA BİR ITTİHATÇI OLARAK BAŞLAYÂN MEMDUH ŞEVKET ESENDAL, MÎLLI MÜCADELE YILLARINDA MUSTAFA KEMAL'ÎN YANINDA YER ALDI VE CHP'YE GENEL SEKRETER OLDUĞU DONEMDE PEK ÇOK GENCE ŞANS TANIDL. Ittıhatcılann ulkeyl bırakması, vurt dışına kacmaları üzerıne Memduh Şevket Esendal, UIusal Kurtuluş hareketını başlatan Mustafa Kemal Paşa'nın buyruğuna gırdl. Azerbaycan Sovyetlnde, Şovyetler Bırlığınde Anadolu'nun temsılcısi oldu. Afganıstan'da elcılık yaptı Meslekı temsıl ilkelerıne dayanan goruşlerınl bırakarok Mustafa Kemal Paşa'nın halkçılık llkelerını benımsedl CHP saflarına katılan Esendal, dış temsllcılıklerdekl gorevlerınl tamamladıktan sonra TBMM'ne rrebus olarak gırdi Ikınci Dünya Savaşı yıllarında CHP'nın Genel Sekreteri oldu. Burada Nıhat Erım'ın Esendal hakkındakl şu anılarıno yer verelım: «... 1943 yılında. yeni yapılacak mılletvekili secimi icın Meclısın genış ölcüde sencleştırılmesine karar verıldığlm duymuştum Bır gün Esendal'ın öğrencılerınden olan bır arkadaşımla Ankara Halkevı'nln bır odasında tanıştık Toplantıda 8 10 genc vardı Esendal herbırımizl konuşturarak konuları ele aldı Ben o zamankl memleket yönetlml üstüne sert elsştlnler yaptım Tek partl yönetırninin kötuluklerınl saydım dökturr. Esendal, tek partiyl savundu Tartışmalar dort saat sürdü. Kurumun haber ve programlarında son zamanlarda buyuk tepkıler uyandıran gelışmelerı bır TRT'cı şoyle yorumladı : t Doğan Kasaroğlu ıle Muammer Yaşar'ın arasından bır karakedmın gectığı mutlak Bırlıkte oldukları zaman etraflarına bır şey hıssettırmemeye azamı cabayı gosterıyorlar ama şımdı onların «Bır ıpte ıkı cambaz» olduklcrını herkes bılıyor» dedı Adının saklı tutulmasını ısteyen TRT cı gozlemlerını şoyle anlattı • € Onceden Doğar Kasaroğlu Ankara'dan ayrıldığı zaman kurumun fıılı yonetımınl Muammer Yaşar'a bırakırdı. Şımdı bu uygulama kalktı Ka saroğlu olmadığı zamanlar yerıne Muammer Yaşar'ı vekıl bırakma bır yana, olduğu zamanlar bıle Haber Dcıresı Başkanını atlayarak kendısıne bağlı alt kademe yönetıclerı ıle Işleri yürutmeye boşladı Kurumda herkes Haber Daıresi Başkanının yakında değışeceğını ılerı surmeye başlamıştı kı,' bu kez Muammer Yaşar'ın kendıne destek aramaya cıktığı goruldu Başbakan Demırel'ın Adana gezısıne hıc gereğı yokken katıldı ve bizzat bır «Olayların lcınden» programı hazırlayıp, gereksız bır Demırei reklamı yaptı Ardından bır Tercuman gazetesme yaranma yanşı başladı Kasaroğlu. gazetenın baskısı ıle dıl konusunda odünler vermeye baslamakla kalmadı, bır de Türkce ve Dıl Bılgısı kursu actırıp spıker, sunucu ve haber yazıcıların bu kursa katılmalarını zorunlu hale getırdi Kursun yonetımım de Tercuman'ın Yaşayan Türkcecılenne bıraktı Hepsı TRT'ye sözlü ve yazılı Türkce sınavlarından gecerek gelmış elemanlara şımdı Türkce adı altında Osmanlıca öğretılmeye başlandı Bu arada Tercüman' ın TRT'cılere bol keseden dağıttığı Yaşayan Turkcemız ödüllerı de ışbırlığının delıllerı oldu. Kasaroğlu'nun yakını oldukları bılınen ıkı spıker bı odulleri aldılar Görevlerı kendılerıne yazılı olarak verılen metınleri okumak olan kışlle'e dıl armağanının nicın verıldığını duşünenler tebessüm ettıler Kasaroğlu v e Muammer Ya^ar arasındakı bu yarışma surerken. TV Daıresınde daha başka ılgınc gelışmeler oluyordu Eski TRT'cı, yeni Kültür Bakanlığı bürokratlarından Yavuz Bülent Bakıler'ın hazırla(Arkası 9. Sayfada) GELİYOR» ACLl FILVDEN C,i SA. .uE İKİ NEFİS BELGESEL D ünyada hayat nasıl başladı'' Bılım adamları bu sorulara sadece teorılerle yanıt verebılıyorlar ancak. Davıd BellaTiy de bunlaraan bırı Ama onun yaptığı bambaşka Bellamy dunyayı dolasıp mılyonlarca yıl once yasamın olmadığı cağ'ardaKi yeryuzu gorunumune bugun en cok benzeyen yoreyı Afrıka'da bır yerlerde bu'muş Teorısını burada bu goruntu ıcınde delıllerı ıle gozler onune serıyor ve yasamın nasıl başladığını anlatıyor Nefes kesılerek ızlenecek bır belgesel Ama ne yazık kı, cuma gunu 18 50 g bı nufusun ancak yuzde onunun ekran onunde oldugu bır saatte Pazar gunu oğie uzerıne yayınlanan Yaşadığımız Dünya'da da aynı guzellıkte goruntuler var bu hafta. Dunyada ınsanoğlunun ulaşamadığı yerlerde yaşayan canlılar var. Orneğın kutba cok yakın yerlerın Beyaz Şahm'i... Bunlardan bır cıftını yakalayabılırsenız, dunyanın her hayvanat bahcesı sıze 1 5 mılyon lıra vermeye hazırdır Sonra bugüne dek bır tekı bıle canlı yakalanamayan boynuzlu balına . Beyaz kurtlar .. Bugune dek hıc bır doğa belgeselınde gormedıgınız goruntuler Pazar gunü, fılmden sonra ekren onunden kalkmayınız (Pazar, 13 40)' Dış kaynaklı bu ıkı belgesele, bır ucuncusu y'erlı yapım olarck ekleyebılırsınız Mavı Yolculuk değıl bu kez. Atıla llvan'ın «Mavı Duş»ü Sıyah beyaz ekrana nasıl yansıyacak bakalım? (Carşamba, 20 50). • HOŞ GELDİNİZ YABANCILAR? Bir, Ikt gün sonra o toplantıda bulunan bir arkadaşımın babası ile gorüşürken Esendal'ın şöyle dedığıni haber aldım: Böyle gencler bugün değll ama llerde mutlaka Meclıse gırmelidırler. Bu seferki Meclis onlaı ra şimdılık dayanamaz. H YARIN: DP1J SAROL ANLATIYOR anglsl Doğru TV'nın yarışmasız kaldıkca anımsa/ıp ekrana getırdığı bır program Cenk Koray ın canlı sunuculuğu Goktay Alpman Olcay Poyraz ve Uştun Savcı'nın sevımlı yardımları ıle her devırde ızlendı Defne Yalnız da bu yarışmada unutulmaz kompozısyonlar cızmıştı Bu kez nedense ekıpte yok Yenıyı arayıp bulamayanların hıc değılse eskının iyılerıne donmelerı de akılcı bır davranış (Pazar, 22 25).