Katalog

CUMHURÎYET 19 NtSAN 1980 ••• ABD, IRAN'A MÜDAHALE EDERSE, IRAK KARŞI ÇIKMAYACAK Dış Habeıier Servisl iron ile lrak arasındakı gergınlığın artarak sürduğu gozlenır ve Tahran, başta dunyanın en büyük petrol rafınerısinin bulunauğu Abadan lımanı olmak üzere çeşitlı bolgelerde «sabotaılar» yapıldığını ıleri surerken, Irok Dışışlerı Bakanı Sadun Hammadî, «Iranla bır savaşı olası görmüyoruro» demış ve Bağdat yönetimının kom şu ülkedekl olaylara karışmadı ğını ve herhangi bır sabotaıa gırışmedığınl Ileri sürmüştur. Ancak, Hammadî, ABD'nin Iran'a karşı girışeceğl bır askerı müdohaleye karşı çıkmayacaklarını soylemıştir. İran yetkılılerinın Tahran Radyosu aracıiığıyla yaptıkları acık lamaiardan Abadan lımanının bombalandığı ve en az altı kışinın olduğu anlaşılmaktadır, Bu arada lımandaki bazı ışyerlerl de yıkılmıştır. lrak Dışışlerı Bakanı Hamma dı, yaptığı acıklorrada tlrak, Iran'a karşı Amerıka Bırleşık Devletlerı'nın girışeceğl bır osakerı müdahaleye karşı cıkmaz» demlş ancak, Irak'ın saldı rılarda bulunduğunu yalanlamak tan gen kalmamıştır. LÜBNAN'DA ÇATIŞMALAR: Beyrut'ta yasayan İran yonlı6i Şııler ıle lrak yanlıları arasın da gunlerden berı süregelen catışmalarda oncekı gun havan topları, ağır makınalılar ve bom balar kullanılmış ve 20 klşının olup 40 tan fazlasının da yaralandığı çarpışmalar ancak bolgedekı Sunye askerlennın mudahGİesı sonunda durdurulabilmıştır. Öte yandan Beyrut'ta bırbırlerınden 200 metre uzaklıktakı Iran ve lrak Buyukelcılıklerınden de karşılıklı ateş acıldığı b« lırtllmektedır. HUMEYNİ: Imam Humeynl, Tahran'dakl bir konuşmasında, «lrak halkı ve ordusunun Baas yonetımınl devlreceğını ve Iran'ın irak'ın tüm gınşlerını etkısız kılarak Bağdat'a kadar ılerleyeceğıne ınanıyorum» demıştır Humeynl, Avrupa ülkelerlne de bır cağrıda bulunarak: «ka fasında başkanlık seclmlerını ka zanmaktan başka bır duşunce olmayan Carter'l Izlemeyın» demıştır. DOKUZ ECEVİT (Boştarafı 1. soyfoda) torin yenı boyutlar kazandığını belırtmJş, cOrtadoğu'da çok hızla değışen bır ortama gırıldiğıni bılıyoruz. Sık sık yeni bölünmeler, yeni saflaşmalar olmaktadır.» demıştır. Ortadoğu'nun, dünyadakl çekışmelerın odak merkezı halıne geldığıni, bunun da son 7 yıda çok ıleri boyutlara varan petrol ve enerıı bunolımı ıle yokından bağlantılı olduğunu vurgulayan Ecevıt, Sovyetler Bırlığ(,'nın petrol gereksınmesı nı kendı kaynoktarından yete rince karşılayamama durumun da kaldığmi ve Ortadoğu pet rolune yoneldığınt ıfado ederek cBundan bırkoç yıl önceye kadar ABD ıle SSCB ıkı karşıt büyuk gücu oluşturmakla bırlıkte blrbırlerınl özenle. dMckatle kollarlardı, gozetırlerdı. Fakat bırkao yıldan berı karşılıklı olorak bu çabaları Ida gevşemıştır. Boyle blr durumda Ortadoğu kadar onemli bır bolgede cıkacak oiayların nasıl kolaylıkla butün dünyayı ateşın ıçıne surükleye bıleceğı tahmın edılebılır.» de rrıştır IRAK İRAN Ecevıt konuşmasında, fran lrak arasındakı gerglnliğe değınmış, Türkıye'nin cıkacak sıcok bır savaşın dışında kalamayacağını belırtmış, gerekcelerını şoyle acıklamıştır: «Bıldığınız gıbı ıki ülke lle de sınırlarımız fıılen kolay kapatılabılecek sınırlar değıldır. Bu bırıncl nedendlr. ikıncisı g«rek İran'ın, gerok Irok'ın bırbırlerine karşı kullandıkları başlıca sılah, etnık ayrımcılık ve mezhep ayrımcılığı silahıdır. Bunlar da Türkıye'yl kolaylıkla etkisı altına alabıle cek sıkıhlardır. Ücüncü bır ne den de şudur: boyle bır sovaş çıkarsa o yuzden dunya petrol bunalımı bugünkunden de cok daha ötesınde boyutlara varabılır. Türk ekonomısı zarar 1çıne gırer» ABD İRAN Ecevıt, Iran'dokl gellşrrelere dıkkatı çekerken, cöyle anlaşı lıyor kl, Iran yonetıcılen, ABD nın İran'da ne yapıp edıp devrım oncesı duruma benzer bır durumu yenıden oluşturmaya çalışacağı kanısındadır. Onun içın Iran'da Amerıka'nın yeni bır reıım değışıklığı sağlarrak ıstedığı ve bu yolda bırtakım tertıplerın her zaman yopıp sahneye koyabıleceği kanısını duymaktadırlar» demış. Amerıkalı rehıneler konusunda şoyle konuşmuştur: «Iran'ın elındekı rehıneler kozunu kullanmakta ölcuyü ka çırması da Iran açısından geri tepen bır sılaha donüşebılır. Bu kozu değerlendırmekte Iran yonetımı ölçuyü kaçıracak olursa, ABD bu rehınelerı göz den çıkarabılır. ABD, bu rehınelerı gözden cıkardığı andan ıtıbaren de onlorın İran yetkılılerı elınde bır koz olarak kul lanılmo olanağı kendılığınden ortadan kalkmış olur » BİN PİŞMAN OLUR Ecevıt, Iran'ın elındekl petrol varlığının yok edılmek ıste nebıleceğını soylemış, «Ama, bu fazlasıyla gen tepen blr sl lah olur Dunyada oyle bır pet rol bunalımı yaratır kl, o sılahı kullanmaya kolkışan kullandığına da bln pışman olur.» demiştir Ecevıt, ABD ekonomlk ombargosunun tarafsız ve bağlantısız bır ülke olmak isteyen iran'ın Iradesı dışında SSCB'nın etkı alanına gırmesıyle so nuclanabıleceğınl sözlerlne ek lemiştır. CHP lıderl, lrak lle de lllşkllere değınmış, ozellıkle petrol bokımından ılışkilerın soğumasının bır tokım ağır maddJ sonuc'arı doğurabıleceğlnı bellrterek, «Öğrendığıme çore. petrol boru hattı ıle ılgılı olarak lrak fle aromızda bırıken sorunları cozmek üzere Bağdat'a giden heyet hıcbır sonuc alamamıştır» bicımınde konuş muştur ETNİK AYRILIK Daho sonra Turkiye'nln dışında olup bıtenlerın etnık ay rılık ve bolucülukle llgıll bölumlerinl anlatan Ecevıt, «Tür kıye, bölücülük akımlorına kar şı önlerr alırken, reııme yönelık şıddet eylemlerı ıle bolü cü okımlan bırbırinden olabıdığınce ayırmak zorundadır. Aksı halde Türkıye'nın güvenllği tehlıkeye duşmüş olur. Tür kıye'de halk hangı etnık köken den veya mezhepten olursa olsun tek bır ulustan olmanın bılıncı ıcındedır» şekınde konuşmuştur, Ecevıt şoyle konuşmuştur tEtnık ayrımcılığın ve mezhep ayrımcılığının üstüne ben zınle gıtme anlamıno gelebıle cek türden önlemler alınmamosı ıçın bütün ilgılıleri iyi nl yetle uyarmalıyız Sınırlarımızı saran, evın ıclne kadar dılıni uzatan yangın ve bölge sorunlarına karşı bugünkü hükümetın ne düşündüğünü bilrrıyoruz » CHP lıderl Adnan Koşıkçı'nın zıyareti konusuna da değınerek «Adeta kompleksll bır bıcımde zıyaretın yapılması ve kabulu, haklı olarak kuşkular uyandırmıştır ve bu arada ba zı sezgılerımız duyumlarımız da bızım kuskulanmızı artırmaktadır» demıştır GENÇ. KARŞI CIKTI Mılletvekılı Süleyman Genç, Ecevıt'ın Ortadoğu tahlılıne ka îılmodığını belırtmış ve israil unsuru gözardı edılerok yapıiacok tahlillerln doğru olmoyacağmı söylemıştır. Genc. Sıkıyönetım uygukımalarına değmerek, ıBu sıkıyönetiml kutlarrak lazımdır. Dünyada hıcbir reiım bu dere ce kendl Istemedıği şeyleri yap makta başarılı olamamıştır. Bu Sıkıyönetım dönemınde 300 bl ne yakın genc, gözaltına alınıp bırakılarak rejıme karşı militan duruma getirılmıştır. Bu Sıkıyönetım peygamber mi, nl cm eleştirmekten korkuyoruz.» demiştir, Genc. Harp Okulu olayını da anlatarak. bu konuda basına sansür konduğunu llerı sörmuş ve olayda asıl sorumlunun Sadettin Bilglc'in kucük kardesl olan Sait Bilgic aömdok! Tabur Korrutanı olduğunu belirtmlştir. ZÎMBABWE VE İRAN (Baştarafı 1. sayfada) yasal düzen, dınsel nıtelığı blr tarafa bırakılarak önce antı emperyalıst özü. bağımsızlığı güvence altına alan ve somürüye dayalı ekonomık . sosyal sısteme karşıt kurallarıyle değerlendırılmelıdir. İRAN Anayasası, Şah despotızmınln emperyalıst güclere bağımli dış polıtıkasına tepkı olarak şu emredıcı kuralı koymuştur. «Ulkenın doğal kaynakları, ekonomı, kultür, ordu ve dığer alanlar üzerınde yabancı tahakkurrune yol acan her turiü anlaşmalar yasaktır» Boylece yabancı sermayenın somurusü, IMF gıbı kuruluşlarla ekonomıyı bağımlı kılacak anlaşmalar yapılması ve Ordunun uiusal karakterını yıtırecek askersel yabancı etkıler Anayasal kuralla onlenmış olmaktadır. YABANCI devletlerın Ordu ve güvenlık güçlerınl etkı altına almaları başka bır anayasal kuralla yasaklanıyor. «Hıcbır yabancıya orduda ve ülkenın güvenlık kuvvetlerinde gorev verılemez» ÜLKE topraklarındo yabancı devletlerın ortak savunma amacı ıle de olsa oluşturdukları askerı varlığın bağımsızlıkla bağdaşması olanaksızdır İran Anayasası bu tehlıkeyı de koyduğu emredıcı kuralla onluyor «Barışcı yoldan yararlanrralar adı altında da, yabancı askerı üslerın ülkede yerleşmesı yasaktır» OLKE ıcınde sömüru sıstemınin işlemesınl İran Anayasası engellemek ıstemıştır Anayasanın 44'ncu maddesıyle buyük ve temel sanayıı, dış tlcaret, bjyuk maden ışletmelerı, bankacılık, sıgortacılık, ener|i kaynakları ve ışletmelerı karru mulkıyetının kapsamı ıcme alınmaktadır. Ekonomlnm bfr bfllumö <H kooperatifleştirilmıştlr İRAN Anayasası ile yonlendirılen dış ve ıç poittıka ulkenın petrol gıbı doğal kaynaklardan elde edılen gelırlerının, bır avuc vurguncunun elınde yağmalanmasını onlemektedir. Şah iktıdarının 1975 mall yılı bütcesıne sılahlanma ıçın 10 mılyar doların ustünde blr ödeme konmuştur. Turkıye butçesıni karşılayan bu harcama, başta ABD olmak üzer« emperyalıst devletlerın kasalarına akmaktaydı. Iran halkınm açlığa varan yoksullugu pahasına yapılan bu harcamaların durdurulması, devrımın halk kıtlelerinın yararına dönuk yonunü oelırlerresı bakımından da değerlendırılmek gerekır İRAN Anayasası, Insan hakiarının konıntnası bokımından da ılerıcı nıtelıkler toşıyor. Klasik hakların yanında sıyasal ve ekonomik haklara etkılı guvenceler sağlanması, yargı gücunun bağımsızlığı ve bırlıği, askeri mahkemelerın Sıkıyönetım reıımınde ds sıvıllerl ynrgılayamaması insan haklarına getlrılen guvenceler arasında yer almaktadır. TOPLUMLARIN ekonomik ve sosyal yapılarını yansıtan Anayasaların değerlendırılmesı, sadece Devlet Başkanlarının parlomento veya halk tarafından seçılmeleri ve yetkl sınırları bakımından yapılırso bıcirrsel olmaktan oteye bır anlam taşımaz. Onemll olan hukuksal üst yapının toplumlarır» gelışmesinl kostekleyıd değıl, itıcı bır etken nıtelığme kavuşturulmasıdır ZİMBABWE ıle İran halkları, ırkçılığa v» emperyalızmo ağır bır darbe indirmişlerdır. Bunun blzım gıbı ülkelers yansımosı doğaldır. GÖZLEM (Baştarafı 1. tayfada) aosterislnde bulundu. Seçim, bugüne kadarki gelışmeslyle, «futbol takımlarının kendi sahasında top dolaştırmalarına» benzedı. Tabıî, arada kendı kalelerıne goller de otmaktan gen kalmadılar... Evet. ıkı buyük parti arasında bır anlaşma sağlanmadıkça, MSP, «anahtar» olma ışlevını sürdurecektir. . MSP, bu aşamada oyle bır anahtardır kı, hangı kılıde gıreceğı bellı değıldır Ya da bellıdır, ancak anahtarın başının blr kılıde, ucunun da başka kılıde gırmesi gıbı bır güclukle karşılaşılmaktadır. Bu secımın hayhuyu ıçınde gözden uzak tutulmaması gereken bır önemlı olay vardır Ve bu olay, otekl siyasal partılerden cok, MSP'yı ılgılendırmelidır. Bu onemlı olay, Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanlarınca verılen «uyarı mektubusdur Uyarı mektubu, ister ıstemez, yenı bır siyasal donem başlatmıştır. Uyarı mektubunu veren komutanlar, bır adım daha atarlarsa, bu adım, hıc şuphenız olmasın. parlamentodakı ötekı partılerden once MSP kapısından gececektır. 12 Mart donemının ılk adımlarından bırının, Erbakan'ın başında bulunduğu Mılli Nızam Partısı'nın kapatılması olduğunu anımsayanlar ıcm bu yargı hıc de yersız sayılmaz. Bunun ıcm MSP'lılerın. kendılerının varlık nedenlerını borclu oldukları anayasal duzene sımsıkı sarılmaları ve Cumhurbaşkanlığı secımı ıcm bu kuşkuları gozonünde tutmaları gerekmektedır. Cumhurbaşkanlığı secımınin, anayasada yer alan «Cumhurbaşkanının gorev suresının dolmasına on beş gun kalınca.. TBMM yenı Cumhurbaşkanını secer» yolundaki düzenleyıcı kuralına karşın uzamış olması. MSP nın yakınır göründuğü «Batı kulubu zıhmyetmnın guclenmesıne ve büsbutün egemenlık kurmasına yol acmayacak mıdır? Öyle gorünüyor kı, CHP ve AP adaylarının aldıkları oylar bellı bır sayıda donarsa, bu koşullarda, CHP ve AP yakınlaşması başlayacaktır. Dün, boyle bır yakınlaşmaya şıddetle karşı olan AP Genel Baskanının, bugun, değışen koşullar karşısında eski katı tutumundan vazgeçmesı, «sürpriz» sayılmamalıdır. Cunku, Dr Bılgıc, Demırel'ın gonlunde yatan aday değıldır Ancak, Demırel, Dr Bılgıc dışında bır başka aday gosterme gucunden de yoksundur. Bu aşamada, Demirel'in CHP'lı bır adaya «evet» "Smesı beklenmez. Bu koşullarda Ecevıt'ten bır AP'll adaya «pekı» demesı de ıstenemez. CHP ve AP'nın bu aşamada bırbirlerıne yakınlaşmaları ancak ve ancak kontenjan uyelerinin adları üzerınde olabılır Cumhurbaşkanlığı ıcm adlarından soz edılebılecek kontenıan uyelerinin adları bır elın beş parmağmdan da az olduğuna gore. CHP ve AP lıderlerının şımdıden bu adlar üzerınde bır pazarlığa oturacaklarını söylemek pek erken sayılmaz. İkı büyuk parti, kontenıan adayları üzerınde pazarlığa oturunca, MSP'nın anahtar olma onemı bırden bıre kaybolur ve Erbakan paslı bır anahtar gıbı bır koşeye fırlatılır. MSP'nın onemım ve ışlevıni surdurmesl. buyuk olçude bugünlerde oynayacağı etkın role bağlıdır MSP boyle bır rol ustlenebılır m ı ? MSP, verdığı soze u/arak AP adayı Dr. Bılgıçe butün üyeleri ile oy verıyor m u 9 Sanmıyoruz Yarın, «CHP adayını destekleyeceğız» deseler, butun oylar Batur lcln kullanılacak mıdır' Yıne sanmıyoruz. Cunkü, MSP'nin ıki başlı gorünumde olduğu. bır başın «hak» dedığine. ötekı başın «batıl» dedığını bılıyoruz Ve bunun ıçındlr kl, böyle blr anahtar, hangı kılıde gırerse gırsın, kapıyı açmıyor, kilıdın icınde kırılıyor... CHP ve AP Genel Başkantarı, «kontenıan adaylarından bın üzerınde aniaşalım» dıye pazarlığa otururlarsa ya da en azından Demırel, böyle bır manevrayı kafasındaki planlar için gerekli görüyorsa. Cumhurbaşkanlığı secımı ıcln yeni ve calkantılı bır aşama başlayacaktır. Bu calkantılı aşamada parlamento ıcmde yeni blr cephe acılacaktır. Bu cephe, «Cumhurbaşkanı partlll uyeler arasından seçılmeli» slognı ıle ortaya cıkacak ve CHP ıle AP muhalıflerınden destek almaya çalışacaktır. Böylece dengeler ıki buyük siyasal partlnın genel başkanlarının uzaklarında oluşmaya başlayacaktır. Boyle bır gırişımm şansı olur mu olmaz mı? Bu da böyle bir cepheyı açanın gucune, etkınfığıne, Inanılırlığına bağlıdır. Cumhurbaşkanlığı koşusu, her zaman Hlpodrom'da yapılmaz. Yedı yılda bır bu koşu işte boyle koşuiur. Atlara dopıng yapanlar olur, «muşterek bahısler»de aldananlar çıkar, jokeyler yanlış seçılır ve bır ucu Dışkapı'yo bağlanan Cankaya yolunda nıce cins, yarışı terkeder. Ve ara yollardan cıkan bır at yıldırım hızıyla koşuya glrer ve o hızla Cankaya yokuşunu oşar... Carter (Baştorofı 1. sayfada) ABD Büyukelcılığı'nde rehın tu tulan Amerıkalıların serbest bı rakılması ıçın her yolun deneneceğmı belırttıkten 6onra, Iran'a yapılmakta olan her tur lü para transferının yasaklondığını, ancak basın aıansları lle rehınelere dogrudan doğruya ulaşan paraların transferıne izın verıleceğıni belırtmıştır. Carter, daha sonra Iran'dan yopılan tum ıthalatın durdurulduğunu, Amerıkan vatandaşlan nın Iran'a yapacakları her turlu yolculugun yasaklandığını ve bu konuda şımdıye dek kışı lerle kuruluşlar arasında yapıl mış tum bağlantıların bozulduğunu, Iran'ın ABD'den almaya karar verdığı her turlu askerı araç ve gerecın satıslarının ıp tal edıldığını ve bunların ya Amerıkan ordusunda kullanılaca ğını ya da başka ulkelere satı labıleceğını vurgulamıştır ABD Başkanı son olarok, Kongre'den Tahran'dakı rehıneler ve aılelenne yopılmakta olan yardımm, Amerıka'dakı Iran malı varlıklanndan karşılanmasını ısteyeceğını de belırt mıştır ABD nın el koyduğu Iran mali varlıklarının yaklaşık 8 mılyar dolar (584 mılyar lıra) tutarmda olduğu bılınmek tedır. Öte yandan Carter, Amerıkan basın kuruluşlarına da çağrıdo bulunarak iran'a yollayacakları gorevlılerın sayısını ve bunların yapacaklorı her turlu har camayı «olabıldtğınce kısıtlamalarını» ıstemıştır Carter konuşmasının sonunda, Avrupalı muttefıklerınden de yaptırımlara katılmalarını istemış ve, «Bır Işbırlığı sağlanabılırse, Iran'ın tüm uluslararası ıletışım sıstemlerı kesılebılır» demıştır GÖSTERİLER: Carter'in VVashfngton'da acıkloma yaptığı sırado, Tahran' da da bınlerce iranlı, ABD Büyükelcllığı'nin önünde gosteriler yapmış ve ABD'yl kınamıştır. AET Gelışmeler arasında, Federol Alman Hükümetı de Bonn'da bır acıklama yapmış ve: «Iran'da calışmakta olan Almanların eşlerıyle çocukları, bu ülkeyl terkedebıldıklerınce cobuk terketmelıdırlerı demiştir. Iran'da ceşltlı şlrketlerde calışan 1300 kadar Almon bulunduğu sanılmaktadır. Portekiz Hükümetı de blr acıklamo yapmış ve Iran'la tıcaret tllşkılerlnl keseceğinı beJlrtmıştır. Portekiz, ABD'nın cağrısıno uyarak Iran'la ılışkHerıni kesmeyl kabul eden ılk Avrupo ülkesl olrraktadır Sıkıyönetim (Baştarafı 1. sayfada) 45'lnın eylemcı soldan, yuzde 8 ının «dığerlerınden» kaynak landığını soylemıştir. CHP GRUBU CHP grubu adına konuşan Ankora Senatoru Ibrahım Ozturk, «Bu hukumet devam ettiği surece, oyle cnlaşılıyor kl. Sıkıyonetımın tadına doyamayacak ve tum ıllerı Izmır'e ben zer gerekçelerle Sıkıyonetım kapsamına almak ısteyecektır» demıştır özturk, Demırel hukunnetının, programının da gereğı olarak, elıne gecen Sıkıyönetım aracını sonuna kador kullanarak, ulkeyı, «Komunızm saldırısından kurtarma gerekcesı altında» devlet daırelen ve ışyerlerıni, fabrıkaları ve kooperatıflerı kendı mılıtanları ıle Işgal etmek ve ülke sathındo «mıllıyetcı fedaılerın at oynattığı yenı kurtarılmış bolgeler» yaratmak amacında olduğunu savunmuştur Özturk, CHP'nın Sıkıyonetlmın bır süre daha devamında yarar gordüğunu belırterek, ık tıdarın bır an önce görevden uzaklaştırılmasının Parlamen tonun en onemll görevi halıne geldığlnl sozlerine eklemıştlr. AP GRUBU AP Senoto Grubu Başkanı Cahıt Dalokay, «Ulkede, ılerıcı lik maskesi attında, Turk mılle tini parcalamak icın oyunlar oynandığını» öne sürmüş, «Komünızm, Turkıye Cumhurıyetı'nın bir alternatıfi olorak gelmek istıyor» demiştir. DİĞERLERİ MHP Grubu adına konuşan Mehmet Özbaş, «Sıkıyönetımi tum yurtta ılan edıp anarşl be lasını bır an önce defetmek gerekır» demış, asgarı geçım Indırımının 1 mayıstan once çıkarılmasım istemıştır Ozbaş, Kohramanmaraş davasının 1 5 yıldır sonuclandırılama masından da yakınmıştır MSP'Iİ Oğuzhan Asılturk, Sı kıyonetımln getırdıklerı ıle gö türduklerının tartışılmasının ge rektığıni soylemış, «Burada sıyasal partıler kendı propagandalorını yapıyorlar» demiştir. Asılturk, Sıkıyönetım uyguloma larından yakınarak «Iktıdarlar tahakküm yerine, Insan haklarına saygılı olmaya yonelmeiıdlrler» bıcıminde konuşmuştur. Doha sonra Işarl olarak yapılan oylamada. Sıkıyonetımın 19 llde ıki ay daha uzatılma8i, Erzıncon ılının Sıkıyönetım kapsamından cıkarılması ve Ağrı ilınde ıki ay süreyle Sıkıyönetim ilân edılmesıne ilışkın Bakanlar Kurulu tezkeresı kabul edılmıştır. CHP Dıyarbakır Senatörü Selahattın CızreHoğlu, Mardın Bağımsız Mıllet vekıll Nurettın Yılmaz, Ankara Bağımsız Mılletvekili Cengız Şenses ve MSP'Iİ Yaşar Göcmen red oyu kullonmışlardır. DEMİREL (Baştarafı 1. sayfada) lın bulunmadığını, ancak bunların Ikı hafta zarfında örtadan kalkacağını. devletın depolarında 300 bın ton şeker bulunduğunu, 220 bın ton şekerın dışarıdan satın alındığını ıfade eden Demırel, «llgılılere emır verırız. herkeee şeker bulunur» demıştır. 1 MAYIS Demırel. bır gazetecinin 1 Mayıs mıtınglerı konusundokı başvuruların kabul edilmedığını anımsatması uzerıne, «Sokak orda kımsemn üenınlı, Stalınlı, orak çekıçli bayraklarta gez me hakkı yok tur. Türk büyuklerı var, Turk bayrağı var. on ları taşısınlar» demıştır. Demırel. MISK'ın Kayseri mitingı ıcınse. «Onu bılmem, benlm soyledığım genel» yanıtını vermıştır. BİLGİÇ'İN AOAYUÖI Bılgıc'ın adaylıktan cokllec*fiı yolundaki yorumlara katılmadığını ıfade eden Demlrel, Cumhurbaşkanı secimlnı liderler duzeyınde dlyalogla cozüleceğı konusundakı haberlerle ılgılı olarak, «İş lıderlere kalıyorsa TBMM'yi nereye koyacağız. iş TBMM'nindır» demiştir. Demirel bir başka soru üzerine, Cumhurbaşkanının hal* tarafından seçılmesine taraftar olduklarını bıldirmiş, ozet le şoyle konuşmuştur: «O ayrı bır sıstemdır. Bır yet kl, sorumluluk düzenlenmesıne gidılmesı lazımdır. Onun gerektırdığl Anayasa duzenınl kurmak lcap eder. Şu anın me selesı değıl. Cumhurbaşkonını TBMM çıkarocak bugunku duzen o. Cıkmazsa, olmazsa ne yapacağız? Bu olmuyor, deyıp duzenden sarfınazar edecek de ğilız. Bunların çarelenni ararız, buluruz demok monasındo Böylodım.» KAŞIKCI Demırel, uluslararası sllah tüccarı Adnan Kaşıkçı'nın Tür kıye'ye petrol bulma karşılığın da yuzde 2 komisyon ıstemesıne ilışkın bir soruyu yanıtlarken, «Bu hoberler tümuyle uydurmadır» bicımınde konuşmuştur. IRAK İRAN Başbakan, bır başka «001 uzerıne, «İran ıle Irak'ın sava şa kalkışmalarından eza duya rız. Ikı kardeş ülkenin bırbirlerıyle döğüşmesınden hıc hoşnutluk duymayız. İhtılaflarını barış yoluyla halletmeleri lazımdır. Bır ikincısi, dunyanın bu bolgesınde bir sıoak catış* ma her ne şekılde olursa olsun meydana gelmemelidir. Bu na fırsat verılmemeltdlr. Bir sıcok bölgesi sahne olursa, cok büyük sıkıntılar doğar. En dışelerımız var. Bunları doha önce ıfade ettık. Olup bitenleri kaygj ile ama fevkalade dlkkatie takıp ediyoruz. TC devletınin hükümetı olarak ulkenın bızım sorumluluğumuzdakl bütün meselelerine sohıblz.» Bakırköy'de (Baştarafı 1. sayfada) Dr. Kırbaş 28 Mart 1980 sa bahı saat 05 30'da sıyosı polıs ve Sıkıyönetım kuvvetlerınce evımden alındım. Gayrettepe'dekı siyasal polıse goturuldum. Sorgularım baş'adı. Benden (Ferıkoy'deki amelıyathanenın yenni soylememl ıstıyorlardı) Cerrah olmadığımı, pslkıyatrı lle uğraştığımı söyledlm. İkna olmadılar Her ceşıt mcddi ve manevl işkencelerı üzerimde uyguladılar» demiştir. Dr. Kırbaş ılk cıkarıldığı Sıkıyönetım Mahkemesmde sucsuzluğunun belırlendığlni vurgulamış işkencelerl şoyle özet lemıştir: 1 Ağzıma sllah dayadılar. 2 Vücudumun muhtollf yerlerıne devamlı yumruk ve to kat yedım 3 Terll ter'l Ostume sc^uk su doktuler. 4 Elektrık verdiler. 5 Dız kapakiarımc ve oyak bıleklerıme kan cokünceye kadar vurdular. 6 Ayak parmaklarımt ezdller. 7 Soğuk soyun altında uzun süre tuttular. 8 Devamlı manevı Işkence yaptılar... Butün bu olanlardan sonra hayatımdan endışe edıyorum. Halen butun eklem ağrılarım devam edıyor Sağ kulağımda akıntı var ve ışıtme kaybı mev cut > Dr. Dursun Kırbaş'ın anlattık larından sonra tum orgütler iş kence ıle ılgılı kesın ve kararlı bır muccdele yapılması gerek tığıne karor vermışler ve ışkence ızlerının tesbıt edilebilmesı ıçın tutukluluk donemın de doktor muayenesır.e Izin verılmesını ıstem>şlerdir Turk Tabıbler Bırlıği Merkez Konseyı Başkanı Dr. Erdal Atabek, ışkencemn ınsanlık dışı bır suc olduğunu belirtmış ve tüm demokratları, orgütlerl iş kenceye karşı cıkmaya çağırmıştır. Istanbul Tabib Odası Genel Sekreterı Gursoy, «Işkencemn devlet terorunun bır yansıması olduğunu «vurgulamıştır Gürsoy, Dr. Kırbaş'ın uzun sureden berı Işkencemn ınsan pısı koloıısı üzerındekı etkılerı konusunda ınceleme yaptıçını belırtmıştır. Istanbul Barosu adına Başkan Yardımcısı Rasım Öz, tüm işkence gorenlenn Baro'ya başvurmalarını ıstemiştır. Orta Öğretim Genel Müdür Başyardımcısı ile bir memur ve bakanlık koruma polisleri tutuklandı ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Mıllı Eğıtım Bakanlığında, öğretmenlıklere nakledılen ust duzeyde gorevlı coğu Genel Mü dur Yardmclarnn ve şube mudürlerının okullara «depo tayını» ıle nakledıldıkleri, ancak Bakanhkça kararnameleri okul lara gonderılmedığl, bu nedenle nısan aylıklarını nısanın 18'l olmasına karşın alofnadıkları öğ renılmıştır Aylıklarını alamayanlar arasında genel müdur başyardımcısı Mehmet Kara, Gazı Aslan, Nurettın Ergen. Şube Mudürü Mehmet Semercı de vardır. Genel Mudür Başyardımcısı Mehmet Kara, once müşavırlığe atanmış daha sonra «depo» atamasıyla oğretmen lığe verılmıştır. Ankara'da nisan aylıklarını henüz alamayanlardan Bakanlık personeli ıken, başka gorevlere atananlardan bazıları da şoyledır: Ulvı Demır, Azız Elmas, Etem Duzgun, Mehmet Danışman, Murat Yaman, Gungor Aytekın, Mehmet Vıcdan. Mıllî Eğıtım Bakanlığında ul kücu sağcıların olay çıkarmaya devam ettıkleri, bu arada. toplu halde, Bakanlıktan çıkarak meşrutıyet caddesınde yu rurken, sol gorüşlu bıldıklerı kışılerı dovduklerı gozlenmıştır. Bakanlıktakı olaylar üzerıne, Ankara Sıkıyönetım yetkılıleri, Bakanlığa gelerek, aranan bazı kışıler Içın dosyaları gözden gecırmek ıstemışler, ancak Ba kanlıkta sıkıyönetım gorevlılerıne engel olunmuştur. Kendılerıne engel olununca, sıkıyönetım gorevlılerı, durumu Bakan lık karakoluna bıldırmışler, ancak karakolda gorevlı polısler de sıkıyönetım goreviılerme yardımcı olmamışlardır. Bunun uzerıne. sıkıyonetıme donen IIgılıler, durumu savcılığa yansıtmışlardır. Olaya el koyan sıkıyönetım savcılığı, görevlıle rl engelleyen Bakanlık gorevlılerı ıle Bakanlık karakolu polıslerı hakkında soruşturma açmış, Ortaoğretım Genel Mü dur Başyardımcısı Muammeı Özdemır ıle Ortaoğretım Genel Mudurluğu memurlarından Sabahattın Aytaç, Bakanlık kara kolu komıseri Turan Efendıoğlu. polıs memuru Abdurrahman Özcan sorgularından sonra tu tuklanmışlardır. Sıkıyönetım Mahkemesınce tutuklanan Ortaoğretım Genei Müdür Başyardımcısı Muammer özdemir lle memurlardan Sabahattin Aytac, Orhan Cemaı Fersoy'un Bakanlığı zamanın da. göreve getirllmişlerdlr. Çocuk Hakları (Baştarafı 10. sayfada) YÛZDE 854 Hafıf gen zekâlı cocuklar Ise en kalabalık kumeyı oluştururlor. Tüm geri zekâlıların yuzde 85'ı hafıf geri zekâlıdırlar. Bunlar okuyup yazma düzeyıne varabilırler. Ozel eğıtımden en cok yararlanan geri zekâtı çocuklardır. Merkezde Mlllı Eğıtım Bakanlığının ozel sınıflarında eğitllırler. Ancak bu özel sınıflar büyük ıl merkezlerı dışına yayılmodıkları ıcm bu olanaktan yararlananların oranı cok düşuktür. Ayrıca okuma yazmayı öğrendikten sonra bu çocukları mesleğe yoneltecek hıc bir kuruluş yoktur. Oysa bu cocuklar kendılerıne yeter duruma gelebıleçek yetenek taşı yan cocuklard"ır. YERLEŞMİŞSE Yerleşmış zekâ gerılığınin etki li btr tedavısı yoktur. Cunkü or dını onarıni yeteneğı yoktur. Sayısız araştırmaya karşın bu gün bu alanda yuzguldurucü so nuçlar alınamamaktadır. Ancak hormon bozukluklarma. ozmoya (enzım) eksıklıklerıne bağlı olarak oluşan bırkac geri zekâlılık turunde, erken tanı ve tedavı ıle önemlı başarılar sağ lanmaktadır. Ancak bunların sayısı cok değıldır. Bununla bırlıkte sağlık duzeyinın yukseJmesıyle kımı zekâ gerılıkleri önlenebılırler. Örneğın kan uyuşmazlıklarına bağlı olanlar, erkenden alınan önlemlerle duraklatılabılırler. Bulaşıcı hastalıklar sonucu ortaya çıkanlarla da savaşılabılır; hıc değılse sayıları en aza ındırılebılır Guc doğumlar sonucu ortaya cıkanlar da, uygun gebelık ve doğum bakımıyla, azaltılabılırler Bugün ıçın gen zekâlı cocuk lara en etkılı yardım ozel eğıtımle sağlanabılır Bu da ancak devletın altından kalkabıleceğı büyuklukte bır toplumsol sorundur. Özel derneklerın calış maları cok az sayıda cocuğa tiızmet götürebılır. Bu devletin gücü ve olanakları, sağlam cocuklar gıbl has ta, sokat çocuklara da yeter onemll olan ılk adımian atabllmektır; bu talıhsiz cocuklar topluluğunun da haklan olduflu nu benımseyebılmektlr. Bundan sonra yalnız acıma duygusuyla değıl, bılınçle sorunların üstüne gıtmek gerekır. Unutmayalım kı Hastalannın sakatlarının hak kını esırgeyen bır toplum safllam ınsanlarının da değertnl bılmez YARIN RUHSAL SORUNLU COCUKLAR DİSK üyesi Sendikalar: •1 Mayıs mutlaka kutlanacak* Cumhuriyet Hober Merkezl DiSK'e bağh send <a>ar dun de 1 Mayıs'a ılışkın cçıklamalarını surdurmuşler ve 1 Mayıs ın DISK ın onculuğunde mut laka kutlanacağını açıklamışlar dır Tek Gesış, Yeraltı Maaenlş, Baysen, Petkımlş, Maden iş, Gıda!ş, Devrımcı Sağlıklş. l'erıci Derılş sendıkoları, ıktıdarın 1 Mayıs'ı yasaklama gınşımını kınamışlardır Maden!ş Sendıkası, şımdıye degın provakasyon olmadıkca DISK ın hıcbır demokratık eylemınde olay cıkmadıgını belırtmış. ve «AP azınlık ıktıdarı engellemeye yonelerek baskıcı ve gerıci nıtelığını bır kez daha belgelerken, aym anda böylece işcı sınıfından, demok rasıden, uiusal bağımsızlık ve barış güclerlnden ne denli kork tuğunu d'le get rmıştır> demış Petklmiş Sendlkosı'nm açrkiamasında, Turkıye ışçı sımfı. dünva ışcılerı bırllk savaşım ve dayanışma gununü sınıf ve kltle s&ndıkacılığının gosterdığı yerde yığınsal bıcımde kut lamaya kararlıdır» denılırken, Devrımcı Sağlık İş Sendıkası da TlSK Genel Başkanı Haltt Nann ıle Genel Sekreter İbrahımoğlu nu eleştıren şu açık lamayı yapmıştır. «Sendıkalarm denetlenmeslnl Istıyorlar Neyı denetlenecek sendıkaların? Sendikalar mılyarlaroa vergı ml kaçırryorlor? Ülkeyı yobancı sermayeye peskeş ml cekıyorlar? Yurdo kocak mal mı sokuyorlar? Bu voptlanlara !<sc sınrfı susku^ kalablllr ml?» tl' Vatikan (Baştarafı 1. sayfada) sl öngörülmüştü. Ancak. Vatikan Buyükelcılığmin bu konuda bır öncelığı olmasına karşın buyükelçılık ıçın yaptırılan kurşun geçırmez nıtelıkteki arobanın yanlışlıkla Avustralya'ya gonderıldığı anlaşılmıştır. Bu yanlışlığın ve suıkasti düzenleyenlerın olaydan nasıl haberdar olduklarının araştırıldığı bildırılmıştır Turkıye'nın Vatikan BüyükelCisı Vecdı Türel'ın, sağlık durumunun lyıye gıttığı blldırlK mektedır Suıkasttan sonra, Ilk mudahale sonucu. sırtındaki kurşun cıkarıian Vecdı Türel dun sabah yenıden amelıyata alındığı belırtılmektedır. Buyukelçının koruma görevlısının çenesine saplanan kurşunun ısa beyınde herhangi bır tahrıbat yapmadığı ve blr estetık amelıyatla kurşunun bı rakacağı ızlerın gıdenleceğl btl d'rılmektedır Üniversite (Baştarafı 1 sayfada) yenı sısteme gore, 1981 yılından sonra gırış sınavları ıkı kademelı yapılacaktır Bırıncı kademede adayların 2/3'u elenecek, ıkıncı sınavda ıse, genye kalan 1 3 oranındakı aday arasında bılgı ağırlıklı olarak yapılacaktır . Benımsenen yenı sısteme gö re, elenen adaylar kontenıon grubuna göre bır fakulte veya yuksek okula kayıt yaptırabıle» ceklerdır 19 unıversıteden oluşan Onlversıtelerarası Kurul, üniversite lerarası gırış sınavının yanı sıra, gundemındefcı idarı konuları da görüştüğü bildırılmiştır. Ermeni (Baştarafı 1 sayfada) osıllı olmayan bır Lübnan'lı tarafından oldurülduğunun anlaşıldığını kaydeden Ermeni Patrıği Şiork Kalusryan, bu tür anlamsız ve ınsanlık dışı davranışların en kısa zamanda son bulmasını dılemıştır. Yeşilnur flltın (Baştarafı Spor'da) 95 kıloda, Kemal Korucu, Yugoslav Ranko'yu son sanıyeda yuko, Romen Vesıle'yi koka ıle yendı Yunanlı Anastatıos'a ipponlo yenıldı Yarı fınolde Danıel'e ıpponla yenılınce bronz ma dalya kazandı Yıne bu kıloda Ke mal Korucu, Romen Danıel'e wa zari. Yugoslav Baıcetıc'e ıpponla yenıldı. Yunanlı Dımıtrıs'i ıpponla yendl, ancok elendı. Ağırda Süreyya Gırgin Ilk turu atladı. Yugoslav Dradomır'e Ip ponla, Yunanlı Jacob'a kolu çıktığı İCln Ipponla /enıldi ve elendı. Bu kiloda Metın Orgarun, Yugosav Zoran'a ıpponla yemldi Yunanlı Mıkos'u Iponpladı Romen MHiaı'ye ipponla yenildl ve elendl. (Baştarafı 1. k<ryfoda) kadınların Adnan Koşıkçı tarafından sunulduğu işadamlan arasında Lockheed, Northrop ve Lıtton Industrıes'ten klşılerin bulunduğunu bıldırmıştır. Süreyya Kaşıkcı. bu kadınları «Ikram» edenler arasmdo kocasının yanında calışan memurların bulunduğunu da açıklamasına eklemıştır Adı gecen uc Arrerıkan fırması yetkılıleri, Süreyya Kaşıkçı'nın Iddıalarını ya reddetmışler ya da yorum yapabılecek yeterll bılgiye sahip bulunmadıklarını söylemişlerdır. Kocası aleyhlne actığı boşanma davasında 2,5 mılyar do larlık tazmınat, ayrıca 540 mılyon dolarlık da zarar. zıyan parası isteyen Süreyya Kaşıkcı. Ortadoğu ülkeleriyle iş yapan Calıfornıa'nın ünlü fırmo sahıp lerınin, calışanlarının yo do aıle fertlerınin ruşvet aldıkları nı belırtmıştir Bayan Kaşıkcı aynı zamanda, kocasının Lockheed ve Northrop uçaklorı satışında komisyonculuk yaptığını acıklamıştır Lockheed ve Northrop fırmalarının yetkılıleri Adnan Kaşıkcı'ya komisyon ödedıklerlnl söylemlşlerdir. Bu arada Lockheed, Suudl Arabıs tan'a 19701975 yılları arosında L10011 ucaklarının satışın dan 106 rrllyon dolarlık komısyon verdlğinı doğrulamıştır. Türkiye (Baştarafı 1 sayfada) berl icten destekleyen ülkelerden bırı olmuş ve Bırleşmiş Mılletler Örgutu ıle dığer uluslararası forumlarda aldığı tutum, bu polıtıka ıle tutarlı kalmıştır Nıtekım sömürgecilığe ilişkln olarak 1960 yılında kabul edilen Bırleşmiş Mılletler kararının ortak sunucularından blrt olan Turkıye süreklı olarak Afnka halklarınm haklı davalan lehınde oy kullanmıştır Bu polıtıkaya uygun olarak, Turkıye Cumhurıyetı Hükümetl bugun M8 nısan 1980), bağımsızlığını kazanan Zımbabvve'yi tanımış bulunmaktadır* Türk parasınm (Baştarafı 1. sayfada) turya şılinl 5 60. Belcıka frangı 2 48, Hollanda florını 36 22, Do nımarka kronu 12 82, isvec kro nu 17 02, İsvıcre frangı 42 48 100 İtalyan liretl 846 kuruş, 1 Norvec kronu 14.72, blr Ku veyt dınorı 267 95. Türk llrasının yabancı paro lar karşısmdakl yen! değerler bu sabahtan itıbaren gecerP olacoktır.