Katalog

ON CUMHURÎYET 8 MART 1980 ntz RM? TamdıyearHz DÖRT KÖŞE Oeçen hafta da bu ? de yazjTHçtim... Benl tanıdh 100 OÖN DOLDU AMı Damirelt Yözüncu gu nönü dokkıran hdkümatıITMZ... ctometi M ben tanınan Wr köş« yazarı oidum. Art* lcöçayl dAneUHrtm. KÖŞE YAZARI AJdı Votartdaç: 365 gunöm de yandı ha yandıl.. Mehmet Ulusoy anlatıyor.. Ali SİRMEN EHMET ULUSOY, 9 YILDAN BERİ FRAN SA'DA YAŞAYAN BİR TÜRK SANATÇISl. FRANSA'DA DEVLETTEN SÜBvANSİYON ALAN VE BUGÜNE DEK SAHNELEDİ Ğİ OYUNLARLA BUYUK BAŞARILAR KAZANMIŞ OLAN MEHMET ULUSOY YÖNETİMİNDEKİ THEATRE DE LİBERTE (CZGURLUK TİYATROSU) BİR ÇOK ULUSLARARASI FESTİVALDE FRANSA'YI YABANCI ÜLKELERDE TEMSİL ETTİ. ' ULUSOY'UN BAZI YAPITLAR! TİYATRO KİTAPLARINDA YER ALDI. TÜRK SEYiRCiSiNiN UZUN ZAMANDIR UZAKTAN İZLEMEK DURUMUNDA KALDIĞI MEHMET ULUSOY'UN SAHNEYF. KOYDUĞU KAFKAS TEBEŞIR DAİRESİ ŞU ANDA ISTANBULDA OYNANIYOR Ciddiy«et»in «et»1 yenmez. Muzaffer İZGÜ Anarşinin nedeni anlaşıldı Et yiyemeyen halk birbirini yiyor | Kasap dükkânlan kuyumcu dükkânına döndü. Bundan böyle etlerin mezbahalar yerine darpha nede damgalanması duşunuluyor. M Süleyman Paşa Destanı Kaşığım düşman aşa Az kaldı akiım şaşa Zamlarınla bın yaşa Yaşa Süleyman Paşa Stokum var, neyime Zom dokunmaz şeyım« Dıyecek yok keyfime Yaşa Süleyman Paşa Dlrektif İMF'den Ahkâm Turgut efe'den, İşkembeden kufeden, Yaşa Süleyman Paşa. Dolar llrayı deldl Arkasından zam geldl Halimiz pek düzeldı Yaşa Süleyman Paşa. TOSİAD alkış tutar Canımıza can katar Yok alır. yokluk satar Yaşa Süleyman Paşa. Yerll Yabancı özel, Sermayemız ne güzel Mlster Sunta sen de gei Yaşa Süleyman Paşa. Aman nazlı sermaye' Çifte sazlı sermaye Yine kazık emeğe Yaşa Süleyman Paşa Işlmlz hlzmetcilik Sermayeye bekçililc Eiveda devletçilik Yaşa Süleyman Paşa Paşalann Paşası Hâkim gücün maşası, Memleketin neşesi Yaşa Süleyman Paşa. Bulamazsın Sermaye Paşamız gıbi köle Yaptıkları az bıle Yaşa Süleyman Paşa Her oyumuzu alan Sürdürüyor bir yalan Hepsl bır anlaşılan Yaşa Süleyman Paşa. Şeyimiz sana teslim Püskülu, yatık feslim Senı de gordu neslım Yaşa Süleyman Paşa. Bir küfürümüz kaldı. Aha, Süleyman Paşa Onu da alan aldt Yaşa Süleyman Paşa. Mustata ÇALI «* •• DÜNKÜ ET BORSASINA GÖRE, 24 AYAR SIĞIRIN BİR ONS'U ALTIN KASAP'TA 375 LİRADAN İŞLEM GÖRDÜ.. Et'li yemek tarifı KAĞIT KEBABI Malzeme; Yeterl kadar yağh kağıt, ayrıca 250 gram cart kaba kağıt, 2 deste de Iskambil kağıdı (Aman dıkkat lc(nde papaz olmasın. Yoksa papaz yahnlsl olur). Yapılışı: Kağıtlar lyic© karıştırılır. Blrl keser. Yağlı kağıtlardan birlnin üstüne kuşbaşı et yazılır. Tencereye atılır. Bol suda kaynatılır. Servis: Dört klşillk masada kağıtlar soldan birer bfrer dağıtılır. Dağıtan bir fazla alır. Yenişi: Bu da yenir rnl yohu. En iyisi gidın bir kebapçıda karnınızı doyurun. Zafiyet olsun. ASGARİ ÜCRE7 Okul tatilleri uzayan çocukları sınavdan geçirdim: 2 X 2 kaç eder? Yalçın PEKŞEN Yanlış hesap ğdat'tan döner! çok hesaplı yazıyor Vural SOZER Federal Almanya'ntn Başbakanı, Işlnl gücünü bıraktı felllk fellik bize para arıyor!.. Oysa, Türklye'yi kurtarmasa bıle, Istemekten kurtaracak para Almanya'dal Nasıl mı? Hesaplamak Içın, hesap uzmanı olmaya gerek yok. Şöyle: Bugün Almanya'da, 1 milyon Türk işçisl çalıştığını varsaysak. Ceplerinde Türkiye pasaportu taşıyan bu Türk vatandaşlara, Türkiye'nin batmakta olduğunu söylesek ve her bırınin, kazandıkları paradan, her ay 200 mark'ı Türkiye'de bozdurmalarını zorunlu kılsak. Bakın yılda ne ediyor? 1 milyon çarpı 200 mark. eçlttir 200 milyon mark, ayda... 200 milyon mark çarpı 12 ay, eşittir 2 milyar 400 milyon mark, yılda. Bilmiyorum. Bağdat'tan dönecek kadar yanlış bir hesap mı yapıyorum? Yapmıyorsam, bizim Başbakanın neyse Schmldt'in aklı da ermiyor mu? Almanya dururken. gitmiş Amerlka'da bize para arıyor? Hayret Okulların sık sık ve uzun tatillere ginne»1 yüzünden çocukların iyi yetlşmedikleri söyleniyor. Geçenlerde biri ortaokulda, diğeri lisede okuyan iki çocuğu olan bir arkadaSimin evinde laf olsun diye çocukları bir sınavdan geçireyim dedim. Işi fazla uz&tmamak için de ortaokula giden yavruya basit bir soru sordum: «Söyle bakayım evladım dedim. Bir ulusun üzerinde yaşadıgı topraklara ne denir? Çocugun yuzünde Einstein'ın izafiyet teorisi sorulmuşcasına bir ifade belirdi. Gözlerini duvann bir köşesine dikti. Soruyu dudakla I rmı kıpırdatarak yinelerken, birden yüzü aydmlandı. Her halde yanıtı bulmuştu. Şimdi «Vatan» diyecekti işte. Zaten ben de çabuk bulsun diye çok kolay sormuştum. Bunu bilmeyecek ne var amca, dedi. Aferin sana, diye kutladım. Hemencecik bildin. Tabii bildim. Bir ulusun üzerinde yaşadığı topraklara toprak denir. Doğrusu çok fazla yanlış değildi bu yanıt Bu işten çoktan vazgeçmiştim ama, liseye giden büyük kızın da kendisini göstermek için bir soru beklediği gözlerinden anlaşüiyordu. Lise son sınıfta okuduğuna göre ona da bir matematik sorusu sorabilirdim. İlk deneyimden gözüm korktuğu için ilkokul düzeyinde bir soruyla işi geçiştirmek istedim. îki kere iki kaç eder kı (Devomı 9. Soyfada) SORU Mehmet Ulusoy, sahnelediğiniz Kafkas Tebeşır Dairesl kısa bır suredir İstanbul'da başarıyla oynanıyor. Seyircinm oyununuza büyük il gı gosterdiği de gorüluyor Bu si7in Tur kiye'de sahneye koyduğunuz ilk oyun mu? Daha once TurkıyedeKi tıyatro ça lışmalarınızdan söz eder mısinız? Mehmet Ulusoy Hayır daha ön ce, Ali Özgentürk ile birlikte kurdugu muz Devrim için Hareket Tiyatrosun da ve sonra İşçinin Tiyatrosunda sokak oyunlan sahnelemiştim. Bunlar a şağı yukarı yirmiye yakmdır. Bunlan üç ture ayırabiliriz. Gecekondu mahal lelerinde oynanan oyunlar, miting oyunlan, fabrika grevlerinde oynanan o yanlar. Bu tiyatro profesyonel oyuncu lardan, öğrencilerden, işçilerden kurulu yordu. Metinler ortaklaşa yazılır, hem kollektif hem direktif bir sahneye ko yuş yöntemimiz vardı. Şiiri aramak, tiyatroya başladığım dan beri bende tutku oldu. Bu yüzden dir ki. ilk oyunlanmızda bile slogancı lığa gitmedik. Bu demek değil ki, sınıf çelişkilerine dokunmadık, tam tersine, ana temalaranızı hep bu çelişkiden oluş turduk ama onu sloganın kaü ve sah nede yozlaşan çerçevesi içinde değiL sahnede sokakta, mitingte özün ve biçimin şiirsel diyalektigi içinde verme ye çalıştık. Ve sanırım ki slogancılıktan daha etkili olduk. şoven duygularla bir sömürü konusu halme getirmedıler. Bu o ülkede sana tm evrenselliğinin kavranmasının en güzel kanıtıdir sanınm. Çok üzulerek de belirtmek isterim ki, bu oyun onuruna verilen davette bu lunmayan tek büyükelçi Türk büyükel çisiydi. SORU Peki Mehmet Ulusoy Vene dik Festivali ile ilk sahneye çıkışınız arasmdaki süreye donelim yine, Tiyatro çalışmalanmz nasıl başladı nasıl geliş ti? Mehmet Ulusoy Galatasaray Lisesinde Mary Tudor oyunvıyla sahneye ilk kez çıktım. O oyunda belli başlı rolle ri oynayanlann hepsi bugun Turk tiyatro sunun tanınmış kişüeri olduletr. Örnegin Ayberk Çolok, Ani Şahnazar, Füsun Erbulak, bir de 9 oyunda oynamamasına karşın Çetin İpekkaya'yı anmak isterim. Sonra Galatasaray Lisesinde ögren ci iken Ulvi Uraz'da profesyonel olarak çalışmaya başladım. Türk tiyatrosu nun unutulmaz kişisi Ulvi Uraz benim ilk hocamdır, Kendisini her zaman say gıyla ananm. Erken ölümü Türk tiyat rosu için büyük bir kayıp olmuştur. Bu arada ilk profesyonel oyunculu gumun ilginç bir yanı da var. Ulvi Hoca o sıralarda Site tiyatrosunda oynuyordu ve ben Galatasaray, lisesi 12. smıfında yatılı öğrenci idim. Her gece oyuna gidebilmek için, okulun çiçek bahçesinin arkasmdaki dik duvarmdan kaçar. oyun bittikten sonra yani 12'de 01* de yine aynı dik duvarı tırmanıp yatak ,•"" " Oyunumuz onuruna verilen davete iyalnız Türk hüyükelçisi gelmedi I Çozum Ciddiyet'ten Haydi, yatak odası kız tarafından... • Damat da oğlan tarafmdan. Pekiyi... Sonra? Hele siz paraları yatırmaya başlayın. Nasıl olsa arkası gelir, Allah tarafından. | Bir Aile Faciası Umur BUGAY Herşey Şerma Parp yuzünden olnıuş. tErkek rakı içer. Askerllk yapar» diye tutturmuş, Kerirr, Sinekezmez. Kapıdan Içerl girmış, tYetti artık!» demiş, cErkeksek, erkekliğimizi bilellm» Bır paket Şerma Parp'ı karısının yüzüne atmış. tErkek dediğin sünnet olur, ata biner, kılıç kuşa ntr, nara atar.. Heeeyt ulaaaaaan!» Önce, olgun konuşmuş Macide hanım. «Anam Kerim» demiş, tSorhoşsun. Ne söylediğinl bılmiyorsun. Hadl yat. almayayım ayağımın altınaaaa..» Bakmış kocasmm oralı olduğu yak. Bağırmaya başlamış. «Bana bak. Al o Şerma Parp'ı gözümün önünden! Keriiiim! Sana söylüyorum... Bu evde benim borum öter!» (Devomı 9. Soyfada) İmza Günü Pazar günO saat 15.00 18.00 arasında, değerll sanatçılarımız; Ahmet Aydın, Mehmet özlşçl ve Osman Talebeoğlu'nun katılacaklan bir İmza törenl düzenlenecektir. Gazlıçeşme Karakolu'nda yapılacak törende. önce «coplar konuşacak», daha 8onra sanatçılar, üzerinde «Ben glzll örgüt kurup, halkı Isyana teşvik ettim, benl yakalamasaydınız devletl yı kıp, yerine diktatörlük kuracaktım..» gibl yazılar bulunan, ifade kâğıtlarını Imzala yacaklardır. Tuğrul ÖZSÖT «Bencll Hesaplann Buzlu Sularında» oyunundan bir görüntü Taksit fîyatına, peşinle DoktorunYeri Lese fer, lese pase Bırakın gitsin... Ve Tanrı insanı yarattı çamurdan Şu sarı benizli Asyalınm çamuru Sarı topraktan olmalı. Ve Tann insanı yarattı çamurdan Şu siyah benizli Afrikalının çamuru Kara topraktan olmalı. alnındaki yazı okunamadı. Ve Asyalı, Afrikalı kölenin gözyaşı alınteri Ve ülkesinin kara petrolü, sarı altın madenleri Ve tüm urünleri, insan emeğiyle beraber Sömüru ekonomisine SERMAYE ürettiler. Büyük Amerikanın, sennayesiz sermayedar Olan küçük Amerika uydulanysa: «Bırakm yapsın, bırakın biriktirsin» diyerek sermaye birikimine ALTINA HÜCUM'la başladılar Teröristan'ın KAPALIÇARŞI ALTIN MADENLERINDE..İ Altın kemer ince belinde Vücudunun her organımn bir yerinde Büyükannemln beşibiryerdesi, sütninemin reşadiyesİ Büyük Halamın pandantifl, kolyesi Elhasıl ailemin herbir üyesi Kapalıçarşı yolunda, altın taşıyor boynunda^ 'Altın köstek gelinin ince belinde Kulağında altın küpesi, Burnunda altm halkası Altın bilezikleri kolunda Bütün millet KAPALIÇARŞI YOLUNDAu Büyükoğlanın kolunda altm saati, künyesi Büyükoğlanın kolunda altm saati künyesi Büyükbabamın azı dişleri süt dişlerı Damağı, adeta altın madeni bütün agzı Enfiye kutusu oturağı, tükürük hokkası 24 ayar altın kaplaması. Vücudumuzun bir organına takılmış hepisi İnsanoğlu bir ALTIN KÜLÇESİ HALİNDE Gidiyor Tahtakale, Kapalıçarşı yolunda.. Tum servetin} altına yatırdı ülkemin her allesi Bu yüzden Tann katına fırladı altm piyasası Böyledir kapitalizmin hain yasası.. Ülkeyi on kez kalkındnracak olan para Altın halinde dökülüp takılmış gerdanlara kollara Bırak geçsin, bırak yapsm, bırak yatarsm LESE PASE, LESE FER İnsanoğlunun vicdanı OLMUŞ ALTIN MADENİNE TRANSFER.., Süleyman ders «Kaleden kaleye şahin uçurdum» Tahtakale'den Padökale'ye TIR'lar geçirdlır» TIR'lann içersinde yari kaçırdım.^ Usküdara giderken bir mendil buldum AZAPKAPL DEMİRKAPI, ZINDANKAPI, PAŞAKAPISI m Tüm kapı'lardan içeri ögrenci doldurdum Ben katilj arariken yanunda buldum Katilime gamalıda gömlek ne güzel yakışır Genel af çıkarmam, kodesten firar ettiririm el ne karışır. Kaleden kaleye şahin uçurdum Emmileri, yeğenleri yurttan kaçundım Altaylardan Alp Dagma eroin aşırdım Sınırlardan mantar tabancası geçirdim Enseyi katmerledim göbek şişirdim Bırak geçsin, bırak yapsm cam ne istersö Düzenin adı bu: LESE FER LESE PASE.; Dr. Ihson ÜNLÖER SORU Bu noktalara yeniden dön meden önce, sizin tiyatro yaşamınıza nasü başladığınız ve bugüne nasıl gel diğinizi ögrenmek istiyoruz. Çünkü ne yazık ki, Türk halkı sizl, Fransa'daki çalışmalannızdan tanıyor. Bir anlamda Mehmet Ulusoy, bizden omıakla birlik te, herhangi bir yabancı ülkenin tiyat rocusu gibi tanmıyor ve lzleniyordu, Hiç değilse şu son günlere kadar. Mehmet Ulusoy Gerek Fransa' j da olsun, gerek katıldığım uluslararası festivallarde, her zaman Türk olduğu mu söyledim ve yan resmi olarak her zaman Türkiye'yi temsil ediyorum. Ger çek olan şu ki ben Türkiye'deki birikim den çıkmış insanım ve benim ilk ve en büyük okulum Türkiye'de yaptığım so kak tiyatrolandır. Üstelik şimdiye ka^ dar sahneledigim oyunlann ozanlan. (Nazım Hikmet, Aziz Nesin, Ataol Behramoğlu vb) dekorlarını yapanlar (Kuz gun Acar, Metin Deniz, Saim Bugay, Yüksel Aslan, Mehmet Güleryüz, Komet «Gürkan Çevik» gibi Türk sanatçılarıy la çalıştım. Bu anlamda, Fransa'da oy nayan, zaman zaman Fransa'yı temsil eden bu tiyatro bir açıdan Türk tiyat rosuydu. Şurası da bir gerçektir ki, Fransa'da sübvansiyon bir tiyatro olan yani Fransız Devletinden yardım gören hiç bir ayrımcılık, Theieatre de liberte (Özgürlük Tiyatrosu) çar> lışmalan süresince, hiç bir ırkçı lık, hiç bir şövenizmle karşılaşmadım.' Yani bunca yıllık çalışmalanm sırasın da, hiç bir yetkili bana «Neden Nazım koyuyorsun sahneye de bir Fransız ya zan koymuyorsun?» demedi. Bu yolda bir baskı görmedim. Hatta Anadolunun bağrmdan çıkan, onun kültürünün özüm senmesi olan oyunlarla Fransa'yı temsil etmem dahi yadırganmadı. örnegin Ve nedik Festivalini alalım. Oynadığımız oyunun ozanı Nazım Hikmet, Müziği Ruhi Su'nun, görüntüleri Mehmet Güleryüz'ün, sahneye ben koyuyorum üç de Türk oyuncumuz var. Ve bu oyun dünyanm en önemlilerinden birj sayılan bir festivalde Fransa'yı temsil etti. Fran sız basını da festivalde oyunun Fransızlar tarafmdan yapıhnamış olmasını haneye gelir ve sabah altı buçukta kal kardım. Bu öylesine yorucu, yorucu ne söz bitirici, oldurucü bir işti ki, sonun da Ulvi Hoca'ya. «Hoca ben artık gelemeyecegim, çünkü 10 gun daha böyle sürerse öleceğim» dedim. Hoca «Tamam Mehmet ben bu igi halle derim», dedi. Doğrusu etti de, hem de öylesine etti ki, bir akşam oyunda ben de altıma ediyordum. Tam oyun başlamıştı ki, en ön sırada okulun o günku Mudürü Ali Teoman Bey'i gordüm. Artık oyunu na sıl sürdürdüm replikleri doğru verdim mi? Orasmı ne sen sor ne ben söy lıyeyim. Oyundan sonra, Ali Teoman Bey kulise geldi, başta Ulvi Hoca olmak üzere herkesin elıni sıkıp, hepsini teb rik etti. Benim önümden yüzüme bakma dan geçti. Tam kapıdan çıkacakken ge ri döndü ve «Ulvi Bey, bu adama söyleyin, her gece oralardan inip çıkar ken biryerini kıracak, ben haber verece ğim, yann kapıcıya uğrayıp bir anahtar alsm» dedi. Sonra hiç bir şey söylemeden çıkıp gitti. Bunlan neden anlatıyorum, Bir in* sanın oluşunda doğrudan veya dolayh çok kişinin, bazen çok önemsiz sayılan küçük olayların büyük katkıları olur. Ve Ulvi Uraz Hoca'yla birlikte çalışmamızdan sonra, artık tüm yaşamım tiyatroydu, kendimi geliştirmek ve da ha başka tiyatro adamlarının yanında da çırakhk yapmak istiyordum Bu yüzden Lyon'a Roger Planchon'un yanma gittim, orada provalan izliyor ve akşamları da dekorları değiştirerek küçük bir yövmiye alıyordum. Planchon'un yanmda bir yıl kaldıktan sonra 1963' de Paris'e gittim. Burada bir yandan Sorbonne tiyatro bölümüne devam eder ken, tiyatrolan izliyor, amatör oyunlar da rol alıyordum. Ondan sonra Berliner Ensemble'a gitmey e karar verdim. Orada bir yıl kaldıktan. Brecht'i kendi tiyat rosunda öğrendikten sonra Milano'da Piccolo tiyatroya gittim, onbeş yirmi gun (Devamı 9. jSayfada)