Katalog

riIMHURİYET 6 SUBAT 1980 Seçme Smavına Hazırlık Programı ÖENEL YETEIMEK Örnefe 2. KİMYA » 73NZ1 CEBİR * V203F ile gösterüirse, GEOMETRİ sözcüğünün sifresi asa&daki seçeneklerden hangisi olur? A) ZV3N28F3 C) Ç24N26F3 E) Ç23N26F3 B) YZ4M3TPE D) X24N26F4 Ali OĞUZTÜRK Tunc TÜMEN lir. Diğer seçenekler elendikten sonra kalan tek seçenek (C) dir. V ÎKÎ SÖZCÜKTEN ÜÇÜNCÜYÜ OLUŞTURMAK : Bu bölümde verilen iki sözcükte bulunan harflerden yararlarnlarak üçüncü bir sözcük bulunur. Verilen örnekten yararlaıularak bu uygulama yapıhr. örneic 1. KANI (AKRE) TER SAYI ( ) ÇUL Yukarıda parantez dışında bulunan sözcüilerden yararlanılarak parantez içindeki sözcük oluşturulmuştur. Aynı kuralı ikinci satırda uygularsak parantez içlne gelecek olan sözcük aşağıdakilerden hangisi olur? A) ASUL B) SÜLA C) ALUS D) ASLU E) SALU Çözümleme : Burada parantez dışında bulu» nan sozcükten hangi sıradaki harflerin parantez içinde yer aldığına bakıhr. Burada AKRE sözcüğüne parante2 önündeki sozcukten ıki, parantez sonrası sözcükten de iki haıf. konmuştur. Harflerin geliş yerlerine paralellik sağlanırsa doğru yanıtın (D) seçenegi olduğu saptanır. Öraek 2. RESİM (SERMAYE) SAYGI TENİS ( ) KARGO ; Yukanda birinci satırda, parantez dışmda bulunan sözcüklerden parantez içindeki sözcük oluşturulmuştur. Aynı kural ikinci satırda uygulanırsa aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) NETSARE B) NESTARE C) NETRASE D) NETARSE E) NETASRE Çözümleme ;;"Parantez içindeki sözcüğü oluşturan harflerin geliş yerlerine göre bir paralellik sağlanırsa aranan doğru yanıtın (A) seçeneğinde olduğu bulunur. Örnek : 3. BALIK (KALEM) ÎNME TANIŞ ( ) AK1L Yukanda I. satırda parantez dışındaki sözcüklerden alınan harflerle parantez içindeki sözcük oluşturulmuştur. Aynı uygulamayı II. satırda yaparsak parantez içine aşağıdakilerden hangisi gelecektir? A) ŞANIL B) KALIŞ C) KATIL D) SANLJ E) ŞINIK M O D E R N M A T E M A T İ K 83 Vural YILMAZ Taniîr ALPCAN 2. Bir (P) düzlemının dışında alınan bir A noktasmdan duzleme dikme indirılirse, sonra dikme ayağından düzlemin içindeki bir d doğrusuna bir dLkme çizilse, bu ikinci dikme ayağını düzlem dışmdaki A noktasına bırleş.tiren doğru düzlem içindeki d doğrusuna dik olur. 3. Bir (P) düzleminin içindeki bir d doğrusunun uzerinde alman bir C noktasmdan bu doğnıya, biri bu düzlemin içinde diğeri dışmda' olmak üzere iki dikme çizilse ve sonra düzlem dışında çizilen dikme uzerinde alınan herhangi bir A noktasmdan düzlem içindeki dikmeye bir dikme indirilse bu dikme düzleme de dik olur. * İki Düzlenüi Açılar * Dik düzlemler ÖRNEK SORULAR 1. Bir düzlem içinde bulunmıyan A, B, C, D aoktalan veriliyor. Bu noktalardan kaç düzlem meydana gelir? Çozüm: Bir doğru uzerinde bulunmayaa üç nokta bir düzlem belirtir. O halde (4, 3) = ( 1 kadar üçgen meydana gellr. Çözümleme: Şifresi ile birlikte verilmlş O lan eözcükierdeki (İ) harfinin (3) ile gösterilmiş olmasından yararlanaüm. Buna göre GEOMETRİ sozcüğünün şifresinin (3) ile bitmesi gerekmektedir. Buradan (B) ve (D) seçenekleri elenir. CEEÎR sozcüğündeki (E) harfinin (2) rakamı ile gösterilmiş olmasından kalkarsak (A) seçeneği de elenir* Çünkü burada ikinci sırada (2) rakamını göremiyoruz, Diğer yandan şifresi verılen sozcüklerde (O) harfi yoktur. Bu nedenle eldeki (C) ve (E) seçeneklerinin üçüncü sembolünün daha önce hiç verilmemiş bir sembol olması gerekmektedir. (3) dalıa önce (İ) harfinin karşılığı olarak verilJöiş olduğuna gore elde kalan' tek seçenek olan (C) doğru yanıt olacaktır. örnek 3. KONOPE »72M452 SALURB * 918ÜFO Ue "gösteri nrse, ATAKELEND in şifresi aşağıdakilerden han gisi olur? A) 272614384 B) 1618264M9 C) 4837284MD D)* 1617282M4 E) 383" £2M4 Çözümleme : Şifre çiftlerinde A = 1 ile gösterildiğine ve ATAKELEND sozcüğünün baştan birinci ve üçuncü harflerinin de A olduğuna gore (A), (C) ve (E) seçenekleri elenmiş olur. (E) harfinin şifre çiftinde (2) rakamı ile gösterilmesinden yararlanarak şifresini aradığımız sözcükte yerine koyarsak doğru yanıtın (D) seçeneği olduğunu saptarız. örnek 4. ATEŞ > B8F9 MAŞA ». 4B9B ile gösterilirse, TEMAŞA sozcüğünün sifresi aşağıdakilerden hangisi olur? A) 8F489B B) 84FB9B C) 8F4B93 D) 8FB49B E) 8BF49B <• •• • > 2 tkişer ikişer kesişen 3 doğru uzayda hangi durumlarda bulunur? Çöiüm: Aynı düzlemde veya farklı düzlenv lerde bulunurlar. Şekil bir fkl düzlenv 11 açıdır. P~ABQ biçiminde yazılir. [AB] i (R) dlr. x C y açısı PABQ fld düzlemli açısının bir.ölçek açısıdır. Tanun : ölçek açısı dik olan iki düzlemli açıya dik iki düziemli açı ve düzlemlerede dik düzlemler denir. Teorem : Bir doğru bir düzleme dik Ise bu doğrudan geçen her düzlem bu düzleme diktir. Dik izdüşüm A dan düzleme çizilen dik doğrunun düzleml kestiği noktaya bu noktamn bu* düzlem. içindeki dik izdüsümü denir. c) Bdser ikişer birbirine paralel olurlar. b) Aynı bir noktadan geçerler. Çözum : a) ayhi bir doğrudur. A 3. tkişer ikişer kesişen üç düzlemin arakesitleri için kaç durum vardır? B' noktası ortaktır. ^ Çözümleme : Şifresi verilen sözcüklerde bulunan.herbir harfin gösterilmiş olduğu sembollerin neler olduğu saptandıktan sonra çözüme gidi' Teorem : Bir doğru blr duzleme dik değBse doğrunun bu düzlem içindeki dik izdüşümü biı doğrudur. MODERN BİYOLOJİ Yenilenme Rcgenerasyon : Bir organizmanın gorduğü rarardan veya bir parçasının kesilmesinden sonra noksan parçalannı tekrar yerine getirmesi olayıdır. Yenilenme büyüme ve farklılaşma olayîannı içine alır. Bir organizma ergin hale ulaştığı zaman, bir bütün olarak büyümesi de durur. Kanscr büv ümeleri : Bir organdaki hücre bölünmesı hızı a^tarsa, vücud için gerekli olandan daha fazla sayıda hücre meydana gelir. Hızla gelişen hücreier, bolünmeleri için gereken hammaddeleri daha once meydana gelmiş olan dokuların hücrelerinden alırlar Boylece kontrolsüz buyüme"lere kanser büyümeleri denir. Lösemi = Kan kanseri (cok fazla sayıda akyuvarların olu.şması) Tohumlannda bir tane çenek bulunan bitkilere bir çenekli bıtkiler (monokotiledonlar) denir. Mısır, zambakgiller ve orkideler gibi. Tohumlannda ıki tane çenek bulunan bitkilere de iki çenekli bitkiler (dıkoüledonlar) denir. Baklagıller, ağaç, sebze, çiçekier, gibi. Çenekler genç bıtkinin yapraklan geli^ip fotosentes ile kendı besmlerini yapmcaya kadar bitkiye gereîdı besını sağlar. Kök, gövde, dal uçlannda bulunan \e bu organlann boyca buyumesıni sağlayan meristem surgen dokudur. Yıne meristem doku olan, govdenın enine büyümesıni sağlayan kambıyumdur. Kambiyum iki çenekli bitkilerde bulunur. Ağaç govdelerinde, büyüıne mevsiminde mıtoz bolunme ile kambiyumun oluşturduğu yıllık halkalar savılarak agaç yaşlan hesaplanabılir. GELİŞME KON'üSü İLE İLGILİ YAMTLANAN ÖRNEK SORLXAR : 1. Hidra ve bıra mayasında görülen üreme şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Sporlanma B) Tomurcuklanma C) Anıitoz D) Mitoz E) Mayoz Doğru yamt '(B) seçeneğidir.' 2. Aşağıdakilerden hangi hayvanın yumurta6 insan yumurtasına benîemektedir? X A) Yılan B) Kurbağa C) Tavuk D) Deniz yıldızı E) Bahçe salyangozu Doğru yanıt (D) seçeneğidir. 3. Aşağıdaki hayvanlann hangisinin yumür* tasmda en fazla vitellus maddesi bulunmaktadir? A) Kurbağa B) İnsan C) K'JLŞ D) Deniz yıldızı E) Bahçe salyangozu Doğru yanıt (C) seçeneğidir. AnusERTÜRK 4. Gelişmenin, gastrula evresi başlangıcmda aşağıdaki deri tabakalarından hangisi bulunmaktadir? A) Ektoderm S) Mezoderm C) Endoderm D) Ektoderm mezoderm E) Ektoderm endoderm Doğru yanıt (E) 5. Yaşh bir ağaç minde mitozla oluşan oluşturmaktadırlar? A) Yıllık halka C) Öz ışmlan E) Gö'vde sürgen seçeneğidir. gövdesinde, büyüme mevsiyeni hücreler hangi yapıyı B) Demet Kambiyumu D) Uç sürgen doku doku MODERN BİYOLOJİ 10. hangisi A) B) C) D) E) Erginleşmiş bir canlı için aşağıdakilerden geçerlidir? Büyüme durur Üremesi durur Hücre bölünmesi hızlanır Farklılaşma hızlanır Organlaşma başlar. Anus ERTÜRK Genleri mutasyona uğratan sebepler : 1 Sıcaklık, 2 Kimyasal maddeler, 3 Işınım x, 8, y ışınlan, mor ötesi ışık gibi yüksek eneıjili ışınunların hepsi genlerin mutasyon oranını arttınr. İnsan zekası kalıtsal bir temele dayanır. Ancak etkinliğin tam olarak belirmesi uygun çevre içinde olur. İnsan geri zekalılığı doğum oncesi (primer), genlerin etkisiyie (segonder), Mcngolizm (fazla kromozom yani 2n = 47 kroraozonıJu) ve fenil pruvik geri zekalılığı (normal metabolizmâ sırasmda bazı amino asitlerin oksitIenme yeteneğinin kaybolmasma sebep olur. Bu amino asit fenil piruvik asit halinde idrarla dıçan atüır.) dır. Genler ve Populasyonlar: Popıuasyon : Değişik yaş ve durumlardaki blreyierden kurulu bir birliktir. Gen kaynağı: Bir popuîasyonda ureyen üyelerin bütün genlerinin bir kaynakta bir araya gel» cıiş olmasıdır. Dişi gametlerin ve erkek gametlerin meydana getirdiği iki ayrı gen kaynağı vardır. Populasyonlar zamanla evrim geçirir. Bir genin f rekansını bulma : Matematiğin populasyon genetiğine uygulanmasına Hardy Weinberg prensibi denir. Bu prensip şu şekilde açıklanır: A) Bir popuîasyonda bir karakterden sorumlu alel genlerin frekansları toplamı birdir. Y = Baskın aJel y = Çekinik alel p = Yalellerinin bilinmeyen yüzdesi (frekansı) q = y alellerinin biünmeyen yüzdesi Doğru yanıt (A) seçeneğidir. 6. Döllenmiş yumurtanın (zigot) "madde miktaıındaki artış olmaksızın gittikçe küçülen bücrelere bölünmesi olayına ne denir? A) Farklılaşma B) Segmentasyon C) Mayoz D) Mıtoz E) Tomurcuklanma Doğru yanıt (B) seçeneğidir. 7. Aşağıdakilerden hangisi geüşme olayının içine girmez? A) Hücre bölünmesi B) Büyüme C) Farklılaşma (Dokulaşma) D) Döllenme E) Organlaşma Doğru yanıt (D) seçeneğidir. 8. Dolaşım ve boşaltım sistem! aşağıdakJ hangi embriyonal tabakadan oluşmaktadır? A) Mezoderm B) Ektoderm C) Endoderm D) Deri ektodermi E) Sinirsel ektoderm Doğru yanıt (A) seçeneğidir. 9. Embriyonik induksiyonu ifade eden aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?" A) Embriyonun normalden hızlı gelişmcsi için uyanlması B) Ananın embriyoya olan etMsl C) Embriyonun anayı etkilemesi D) Emriyo geiişimi sırasmda, bir dokunun, öteki doku üzerine olan etkisi E) Yumurtanın döllenmeden emriyo oluşturmasu Doğru yanıt (D) seçeneğidir. Doğru yanıt (A) seçeneğidir. 11. Bir semenderin kopan bir bacafının yerine yenl bacak meydana getirilmesi olayı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kontrolsüz büyüme B) Yenilenme (Regenerasyon) C) Embriyonik indüksiyon D) Organlaşma E) Mezoderm oluşumu. Doğru yanıt (B) seçeneğidir. Hipofiz faaliyeti etkiler Yumurtalık faaliyeti etkiler üterus faaliyeti Şeması neyi ifade etmektedir? A) B) C) D) Hipofiz faaliyeti üterus faaliyeti Yumurtalık faaliyeti Hipofiz, yumurtalık. döl yatağı arasındaki Ugi E) Süt bezlerinin faaliyeti Doğru yanıt (D) seçeneğidir. POPÜLASYON GENETİĞt: /DNA moleikülünün Jasımlan genlerdir. Genetik mesajdaki dağişikliğe mutasyon denir. Hücrenin ölümüne sebep oian mutasyonlara letal (öldürücü) mutasyon denir. Mutasyonlar organizmalarda büyük bir genetik çeşitlilik sağlıyabilir. tnsan genleri ortalama 10 3 10* gamette bir defa mutasyona uğrar. Bakterilerde mutasyon oranı 1010 da birdir. Üreme hücrelerindeki mutasyonlar bir sonraki döle geçer. Y + y = % 100 = p + q = 1 = O'o 100 p = 1 q q = 1 p B) Bu karakter için birey genotiplerinin frekanslan toplamı birdır. p2 + 2pq + q= = 1 Genotipi YY olan p2 sayıda yavru (Y yumurtalarının, Y sDcrmieri ile dollenmesi .sonucu oluşur)