Katalog

İKÎ CUMHURÎYET 6 ŞUBAT 1980 yrfmrJa <Jış Otkelerden 45000 ton kâ " s a I ı r l a l m ı ? v e ^ " u n ıcm 22 mıiyon doiar ödemışız. Bır ülkenın . fcöltür düzeyi, kışı başına düşen yıllık kâğıt tu ketlmı ıle ölcuiur. Ulkemizde bu deâerın devamlı Oftmosı. kuıtur duzeyımızın yuksefmekte olduOunu gosterır. sevlnılecek bır durumdur. Kâğıt tuketımının lükse kaçan yonlerl bulunmoklo birUkte. genelhkle külturun gelışmesıyle yakınen Ugılıdır Bu sebeple kâğıt tuketımının kısıtlonmosı ılerl ulkelerde aslo düşünülmez. Gazetetorın ve derg lerın aevomlı cıkması. kıtapiarm koloylıkla yayınlanması ıcm. boi mıktarda ve UCU7 fıyata kâğıt bulundurulmayo calışıhr Devlet. ülkede boı ve ucuz fıyato kâğıt bulunmasım sağiayorak. duşunceierln yayılmasma ve kültürun gelışmesıne yardımcı olur. Düşüncelerin eıniflonmasi ve kısıtlanması ısıenen ulkelerdekı hukümetler, kâğıt tuketımml kısıtlayarok ve dar boğazıar yaratarak amaçlanna varmayo calışırlor Bızım gıbı kalkmma cabası ıcerısınde bu lunan üikelerın öol ve ucuz kâğıdo kavuşmalan zorunludur Aksı halde kultur duzeyi gelışm*kolkmmo cobaıarı do durur ö Ç olaylar ve görüşler KAĞIT VE ORMAN Prof. Dr. Tahsin TOKMANOĞLU ) lonılan odunlar 1970 yılından sonro kâğıt ve karton sanayıınde kullanılmaya başlanmıştır. Aynı sürec 'cersınde ülkemızdekı odun tüketlminin, sanayi kollonna dağılımı bu tabloya uymamoktodır. Odunun yakıt olarok kullanılmosı. zomankı eksılmemış. tersıne oiarak artmıs tır. Bu terslne gıdişl değıştirmek zorundayız. Ulkemizde 20 mllyon h&ktar ormon bulunmaktadır Bır hektardan sağladığımız yıllık verim, Avrupa ülkelerındekine kıyasla cok duşüktür Teknik ormancılık uygulayarak bu verımı ortıracak olursak bütün orman urünlerımız bir kac katıno cıkar Kâğıt üretımıni de aynı şekılde bırkac katıno cıkarobılirız. Bunu yaptığımız takdirde dış ülkelerden kâğıt satın almak tan kurtulur. dışarıya kâğıt satan bır ülke durumuna gelebıdr'z Bunun ıcm. bılimln gösterdiği yolda, uzunca sürelı planlar yapmamız ve uyguiamamız. gereklı ve yeterlıdir. Liberalizm mi? Yoksa Bir Başka Şey mi? Ü Oretemezse d"ıa ulfcelerden sotın olmok zorundadır Son aylarda. gazete ve dergiler büyuk copta kâgu sıkıntısı cekmeye başıadılar Okul kltaplanmn dahı basılmas' guçleştl öğrencller defter ve kâğıt bulamaz durumo düştüler Defter ve kitap fıyatlan büyük rakamiara çıktı. Su durum ülkemızın büyük çapta kâğıt sıkıntısı icersme gırdiğıni. kâğıt üretıminin tüketime yetişmedığınl gostermcktedir Sıkmtıyı kısa süre ıcersinde gıdermek Icm yapılabilecek iş, dış ülkelerden kâğıt satın almaktır Probleme. daha doğrusu ülkemlz capırtdakl bu büyük davayo. uzun surelı ve köklü blr cözüm yolu bulmak zorundayız Bu yol ülkemte olanaklr mdan yorarlanarok, gereksinme duy duğumuj kâğıdm tamamını kendimızın uretmesidir Vukardo do belırttiğlmi* üzr«, oncak üretme olanağımız yoksa dışardan almak zorundo kolırız Bll.ndlğl uzere kâğıt. ağaçtan (başka blr cfeyimie odundan) yapıimaktadır Şu bızim değer vermedığmız. meyvesızdır dıye kesıp blctlğlmız tepesini ve dalını acımasızca kırdığımız. kecilere ve öbOr evcıl hayvaniara rahatiıklo yedirdığımız. sobaiarda ve şomınelerde yakorak ieyrıne baktığımız ağaclardan veyo odunlordan yapılmoktadır Bir seferde sobaya doldurduğumuz 10 kılo odundan, koc kllo kâğıt cıkabıleceğım kac toneml? bilıyoruz' 10 kllo odundan 3 • 5 kllo kâğıt eıkmaktadır Odunun cınsme ve ürelılen kâğıdm nıtelığlne gâre kâğıt mıkton değışmektedır Kovak ve ladln gıbı bevaz odunlardan lyi clns kâğıi yapılır Gürgen koyın gıbı odunlardan. ombolol kâğıdı yapılır Bu gerceğı bütün vatandaşlarımıza ve okullanmızdakı kücük öğrencilerlmıze kodar öğretmek zorundayız. Vatandaşlarımız her urkJye'aln en onemli so nuıiaruıdaa bınsu tuç kuşkusuz enflasyondur. Sadece emekçl yıgınlann be linı bükmekJe kaJmayıp. bugun aruk ekononuiTHzJ de ı^lemez doruma geluea eal tasyoou. bir kaza. bilinçsıztutarsız poüukalann esert bir yanJışhk gıbı görürsek. çözume olanak yoktur. Enliasyoa 1950 lerden bu yana. egemen guçlenn sermaye bırikıminı gerçekJeştirerek kapıtaJıst yoldan kal kanmak Içın bulduklan. for müldur. Gerçektea enflasyon nedenıyle ucretlilenn cebınden çıkan satınaJma gucu. buharlaşıp yok olma makta ve fakat bir baskasıaın. sayılan azaJırkea servetlen çogaian başkalannuı, cebıne gırmekledir. • Her mahaJlede blr milyo ner yaratma» forroüJuyle veciz bıçımde Lfade edjlen enilasyoıiist pohtika. giderek dozunu kaçırmış ve bu gün «Her apartmanda dalre sahibı sayısınca oulyoner ya ratma» boyutuna erışmışür. Evet, her apartmanda vergi. elektnk • su ve ısınma giderlerioi ödemekten aciA çok sayıda mılyoner... Başlangıçta, sermaye birikinunın temel aracı oiarak uygulamaya konan enflasyo nist polfuka büyıik ölçüde amacına uiaşıp. sermaye bi rikımınj ve çarpUt ve dışa bagımJı da olsa. sanayiieşmeyi sagladıktan sonra. bu kez ortaya çıkan tüketim sanayiının üTunlennın. öze] likle dayanıklı tüketim mallanrun satışını sağlayacak satınaima gücünün yaratüması için, vazgeçiimez ekonoroLk araç aiteliği kazannuşUr. Televizyoa buzdolabı, oto mobil gibl dayanıklı tüketim maltannın satıJabılmesi için. geri kalmış. yoksuJ bir ülkenın. kapıtalist kaikın ma uğruna daha da yoksullaştırılmış ınsanlanna, bunların hiç olmazsa bir bölümüne enflasyon yoluyla satınalma gücü, şınnga edilmiştir. Halka saglanan satınaima gucu, sermayenin kârlanndan sağlansa, düzeni kutlamak gerekebilirdi. Ama bu işlem karlan daha da artırmak ve sennayeye sermaye katmak uzere yapıhyor ve yasaJ vergiler bile ödenmeyerek devlet en önemii gelınnden yoksun bırakılıyorsa. artık sadece kendi kendisin) besleyen bir enflasyondan söz edilebilir. Demlebılır ki Yaru halkı mız tetevizyon. buzdolabı ve ya arabadan yoksun mu kalmalıydı?» Elbette kalmamahydL Ancak dışa bagımlılıgı azalacak yerde çogaJan. temel yatınmlarla desteklen meyen ve dışsatımı aklına getlrmeyen blr sanayiin Oret tigi ürünleri satınalmak mut luluğuna erenlen elektrlk kı sıntısından televizyonlanm. yakıtsızlıktan arabalarını kullanamazlarsa ve bunlara sahip olmak uğruna so ğukt&n hastalanıp. llacsızlık tan kmlırsa ya da hammadde. yedek parça yokluŞundan kapanan fabrikalar dakl Işlerini yitirirlerse, hiç saşırmamalıdırlar. soba yakısında 3 5 kllo kdflıt yaktıgmı dOşönmelı ve ıçlerı sızlamalıdır. Bır ormonın yanmaEi halinde, ne kadar kâflıdın yakıldığım ve külünün havaya savrulduğunu acı acı düşünmellyız Bu onlayışı ve bu hissı lyıce yaygınlaştırmak zorundayız. Yirminci yüzyılm başmda ve ortosmda Ilerl ulkelerde kâğıt gereksmmesı artınca, cok sayıda kâğıt fabnkası kuruimuş ve üretıme başlamıştır Bu fabr.kaloro hammadde bulmok gayeslyle. kereste sanayıındekı bütün artıklar, evvelce ormonda bırakılan uc ve dallar. tümüyle kullonıimayo başlanmıştır Ne yazık kl. kâğıt fabnkalarının gereksınmelen bu şekılde de karşılanamamış ve ormanlarm işletme omacları değlştırilmeye başlanmıştır Evvelce kerestelik tomruk yetıştırme omacıyla ışletilen ormanlar, kâğıt fobrıkalarına hammadde yetıştlrmek amacıyla işletılmeYe boşlanmıştır Veni amac or mon sahıplerının de ışine gelmiştlr Çünku evvelce. kerestelik tomruk yetiştlrebılmek icin 100 150 sene bekiemek gerekiyordu Şimdt ıse bu •ure cık kısalmış 1/10'a kadar ınmıştir. Kontrplak ve kontralıt glbı levhaların plyasayo cıkmas>yla kereste fabnkalarının satış olanakları da azalmıştır Sonuc o'aroK bırcok kereste fabrıkası kâğıt fabrıkalarına nammadde haztrlayan kurumlar durumuna düşmuştür. 1950 • 1970 yıllan arasında. Avrupa'da bulunan ve odun Işleyen sonayı kollannın kullandıkları odun miktarındo şu şekilde değışmeler olmuştur Sanoyl kolunun odı Mllyon m3 Kâğıt ve karton ..................^ 78 artış Vongo »e llf lcvha „„ 22 artış Maden direğı 12 eksllme Yakacak odun 45 eksilme Göründuğü uzere evvelce yakıt oiarak kul Sonuç Ulkemizde kâğıt sıkıntısı cekilmektedlr. önumüzdeki yıllarda bu sıkıntının daho da arta cağı kesınlıkle bılınmektedır Genlş orman arazısıne sahıp olmomıza rağmen. yetıştirdığımız orman ürünü, ozellıkle odun cok azdır. Odun, kâğıt sanayıinın hammaddesıdır Odunu yakıt oiarak kullonırsak, kâğıtsız kalırız. Odun üretl mlnl artırıncayc kadar, dlğer bır deyımle. ormanlarımızı daho verimlı hale getinnceye kadar. odunu yakıt oiarak kullanmamalıyız Bu kış cekmekte olduğumuz yakıt sıkıntısı dolayısıyle. vatandaşlarımızın büyük coğunluğu odun yakmaya boşladı Istanbul'da odunun cekısl 1000 liranın üstüne kadar çıktı Vakıt sıkıntısı cözümlenmezse. votondaşlarımız daha cok odun yakmak zorunda kalacak bunun sonucu oiarak. dış ülkelerden daho fazlo kâğıt satın almaklığımız gsrekecek Yakıt problemi cözül mezse ormanlar asia korunamaz Yakıtsız kolan vatandaşların ormana soldırmosını hlcWr kuvvet önieyemez Bu kısır döngüden kurtulmanın yegâne yolu. ormanlonmıza gereklı öneml vermek ve da ha verlmtl hale gelmesml sağlamaktır. Orman davası bugüne kadar olduğu gıbı polıtlk amoc laro kurbon edllmeye devam edılırse, önümuz dekl yıllarda dış ülkelerden cok kâğıt alırız ve cok dovlz öderız Butcemız de denkleşmez Ormonlara verllecek zarorın sebep olacağı, toprak erozyonu ve sel felâketlen de ayn blr facio olacaktır Cok kâğıt üreten ve dış ülkelere satan blr ülke hallne gelebıltrlz. yeter ki konuya gereken önemı verellm. reksinim duydu&u ithalat ya pılamamış ve sonuçta ortaya çıkan üretim düşüklü&ü. enflasyonu beslemıştir. 2) Son yıllarda «Hızlı sanayıleşme* veya «Ağır sanayi kurulması sloganlan ıle yürutulen yatınm politlkast. yurdumuzun bır çok yennde plansız • programsiz yatınmlara başlanılmas) şeklınde ortaya çıkmış ancak bu esasen uzun vadeli yatırımlann hiç bınsl tamamlanarak üretıme sokulmamıştır Söz konusu yatınmlar için buyük ıç ve dış kaynak kuilanıldığı halde sonuçta bir üretim gerçekleştınlememesı yüruyen enf lasyonu çılgınca koşrnaya başlatmıştır Geçtığımiz dönemdc enflasyonu h.zlandı~ rârT faktorler arasında. kuşkusuz ülke için yararİL ancak enflasyon donemlerınde ihtiyatla uygulanması gereken Boğaz Koprusu gıbi bayındırhk yatınmlannın da buyük rolü vardır Bu tür proıeler piyasaya mılyarlarca liraiık satınaima gücü çı kanrlar ama bu mılyarlann satın alabileceğı herhangi bir mal üretmezJer. Enflasyonun nedenleri konusundaki bu görüşler kuş kusuz taruşmalıdır ve yanlış olabilir Ancak son yıllarda enflasyona bu tür nedenler arandığına pek tanık olmadığımı üzülerek belirtmek Isterim Ekonomik ve dolayısıyla polltlk yaşantımızı yöneten egemen güçler enflasyon konusunda bir tek neden ve bir tek suçlu bulmuşlardır ve devamlı bu ou işlemektedirler Onlara göre nedea «Toplu sözleşmeler». suçlu ise «Sendikau işçidir.» Oysa enflasyondan «Toplu sözleşmeleri» sorumlu tutmak için işçi ücretlerindeki artışlann enflasyon oranını ve verimlilik artışlannı aştıgmı kanıtlamak gerekir ki ben bu Işi başarabilen blr bilimsel çalışma hatırlamıyorum. nlö Adom Smlth'in yopıtlonndo benllğinl bulon «fcla» sık ekonoml» (cağımızda aşılmakla birlikte) azınv sanacak bir öğreti değıldir; ve uluslar • arası sermaye sınıfının egemen doktrinl, gecerli Ideoloıisidir. Bu doktrınin kurallarına göre; kâr, kapitalıst girişım cabosının ve rizlkosunun karşılığıdır Oysa bılimsei sosyallzm emeğin artı değerine kapıtalistin el koymasıyla 8ermayecl kârmın oluştuğunu söyler. Bu iki görüş arasındakl celışki, yeryüzündeki güncel slyasal cotışmayı da blcımlendirir rürkıye'de önemii klllt noktalarında bulunao coflu klşl, kapıtalist ekonoml politığin şartlanmasıyla yetlşmiştir Nedlr bu şortlonma? Gecerli ınanca göre toprağın rantı. sermayenin kârı, emeğin ucretl özgür pdzarda gecerli serbest rekabetle dengelerıni bulmalıdır Flyatlar, sunu (arz) ıle ıstem (talep) arasında kendıliğinden saptanmalıdır Uberolizmin «bırokınız yapsınlar, bırakınız gecsınler» Mkesl alım satım piyasasında top lumun ekonomik düzenlnl kuracakttr. Mıde aclığının giderllmesl lcln besin mod delen ne kador gereklı ıse kultur aclığınm gıderılmesl ıcin de kâğıt o kadar gereklıdır Resım II romaniara ve ıcersinde en kucuk fıkir kırmtısı dahı bulunmayon hıkâye kıtaplarıno harcanan kağıtloro da aamamak gerekır Çünkü bunlaro doymcyan bır ınsanın veyo bır topiumun. yük•ek duzeydeKi düşün kltoplarını ve yazılannı okumasma olanak yoktur Kışınln de toplumun da kültur düzeymde oni sıcramalar olmoz Böytc bır sıcramo doğo yasalarına aykırıdır Öbüı konularda olduğu g'bl. kültur düzeyleri de yovoş yavaş gelışır Kâğıt yokluğu. bu gelışmeyl. daho vavaş hale getırebilir Bu seb«ple denilebilır kı bır ülkeye yopılabüecek fenalıklann en büyüâü ülkeyl kâğıtsız birokmoktır Kâğıtsız bırakıian ülkenın, kültur düzeyindekl gelışme durur hotto gerıler. Demirel Azınlık Hükümetlnln 24 ocak karartan, bu Inancîar Içinde bulunonlara göre «kendl Iclnde tutariı öniemlendir. öylesine ki CHP'II uzmanlar arasında blle yenı ekonomik önlemlerl övenler cıkmıştır. TOSİAD Genel Boşkanı Sayın All Kocman. bu ekonomik önlemler lcln şunları söylüyor: t 1946'don bu yana Ok kez gercekten de ozel *«klore doyah blr ekonomik polltlka uygulamak tsteyen blr hükümetin, oyunun kurallarına uygun oiarak ve uygulayacağı tlstemln gereği butunan önlemlerl almo zonınluğu duyorak dOzenledlğl blr önlemler paketidir. (...) AP hukümetl ozel »ektörden yanaydı, ama özel »ektörden yana olma ve bunun gerektirdiğl kararlorı alamomak arasında blr c&llşkl süregelmekteydl. işte »on önlem paketiyle kendl göruşu yönunde özel sektörle llgill olumlu kararlan llk kez Demirel hukümetl almıştır. (...) Önlemler paketi Türk sanaylinl nasıl etkileyecektlr? (...) Tüm Işlevinl lc pazara dayamış blr sanayiin yaşaması uzun sürede zaten ofası değildl Son karartar, Türk sanoyllnl uluslar arası rekabetle mücadele etmek noktasına getlrmektedir Sadece Türkiye'yl değll, tüm dunyayı blr pazar oiarak gören ekonomik Islevlere g«cmeye zorlamaktadır.» Cok güzel... Zoten Demirel Azınlık HOkOmetlnln önlemler paketlnl sermoye sınıfının güclu MESS örgutünde Genel Başkanken «Gölge Başbakan»lık görevıne transfer edılen Turgut özal hazırlamış: böylece yapılan işin başından nitelıği belirolnleşmıştlr. 8ün Ancak dünyoyı blr pazar oiarak gören klaslk göruönünde bazı sorunlar vardır Dış Ülkelerden Kâğıt Almak Zorunda mıyız? Kültur düzeylndekl gellşmenln yovoştamo iinı ıstemeyen her ülke. bol ve ucu* fıyatlı kâğ.t bulundjrmaK zorundadır Evvelâ kendı olanakianylo bu kâğıdı uretmenm yollonnı araş ttrmohdır $ayet böyle tr.t olonok yoksa: dış ülkelerden satın almak zorundadır Şımdı kendl mize şu soruyu soralımTürkıye. gereksınme duyduflu kâğıdı, kendl Oİanaklorıyla üretemez mi? I eror, İpekçi ve ve Bizler T OKTAY AKBAL Enflasyona Karşı Çareler ARTK «EKONOMÎK BUNALIM DEĞİL, TAM BİR «EKONOMİK ANARŞİ» DİYEBİLECEĞİMİZ BU DURÜMDAN HALKIMIZ HUZURSUZDUR. fTerorlzmln ekonoml Ite blr lllşklsl yoktur» Bu ozdeyışı Gazeıecıler Cemıyetı'mızın tAbdl ipekCl»nın anısı ıçın duzeniedıği üc günlük semınarde duymuş değılım! Zaten bu toplantıiarın >tk gunkü konuşmalarmın bır ıkısını ıziedım. sonrakıien gıdıp dınlemek içımden gelmedl Ne var kl gazetelerde okudum söylenenierı... AP'nın. MHPnın onde gelen kışılerının bu topıantılaro gonderdığı temsılcıier, onıarın yanısıra değışık kuruiuşlardan gelenler tAkademık» blle sayılmoyacak gereksı? ve gercekıerden uzak konuşmaıar yaptılar Teröt ve şiddet eylemieri, anarşı konularınaa en beyhk gözlemlere. iz'lenımlere, göruşiere yef verildl, oma kımse konunun özüne değmmedı. Ipekcl. özgüriükten yana bır gozeteciydl. Aşırı »oğo da soıa da korşıydı Çoğulcu demokrası yaniısı blr aydın... Bır yıl once bır şubat akşamı arabasının ıcınde öldürduler CHP ıktıdarmm lcşierı Bakonı Guneşı n yönelımındekı emnıyet kadrosu blr takım cmihrak>iann duşmaniığmı uzenne ceKmeyi göze aiarak katılt ve suc ortaklarmı ele gecırdı... Kotll Iktısat Fokultesi ogrencl8i. aşırı sağcı olduğuru apacık soyieyen bır Oikücuydu. Işıed'ğı cınayetı TV ekroniarı ve gazetecıler önünde övuncle acıkladı Yainız hıcbır orgute bağlı oımadığını ek'edı . Mankeme surup gıttı 14 ekım secım'erınden öncekı bır duruşmado kotıl. davasmm seçımden sonraya bırakıimosını ısteâ* Bu arado sanık bır askeri cezoevl* ne gotürulmuştu Bır gün duyduk kı bu deiıkoniı garmzon ıcmdekı tutukevmden suba/ gıys<sı ıclnde koçmayı başarmış Nasıi kocmış? Bunu da istanbui Sıkıyönetlm Komutartı bıt bıld.n ıle acıkladı. Koçınlmış! Bu katıı adıyio sanıyla Mehmet Alı Ağca. o o0n bugun eıe gecınlm'ş değ ıdır Soyientılere göre bu dellkanlınm oa$ko cınayetiere (Ooğanay ve Tütengü oloylarıno da) kanştığı söylenmektedir. İktıdaro çe\en Demirel Hukumetı. bu nukumetm icışien Bakam. bu konularda teK soz soyiememektedır Konu nerdeyse hasır altı edılmış. unu"uruimuşiur Ipekcı gıbı, basm dunyamızın en seckın bır kışısinm öldurulmesının ustunden bir yıl gecmş yakaianan ve ışiedığl sucu ıtırat eden katlt <se Aaken Cezaevınden kacınlmış ve yokalanmamış!.. Bızss Gazetecıier Cemıyetı soıonundo toplamp MHP rrin ve AP'nın terr* 'oıiennın ağzmdan terot ve onarşı konusunda aniamsı; ve bo$ söyievıeı dınıemekteyz.. Oayamıabıiır mı. kotıanıiabılır rnı böyle aidatmaca ıçlere, 8OZle'e' Ankoro Ccğdaş GnzetecMeı Derneğı yaymıodığı biıdırıde «ipekçı'yı öldüren katıi orgüt tek kellmeyle kınanmamıştır» derken kım cıkar da haksızsınız dıyeblılr? Csğdoş Gozetecıief Derneğı apacık suc'uvor ou semınerı «ipekcl'yi katlettıren faşıst örgut. Ağco'yı Asker Cezaevınden kocrdı Bu örgut ocıkca orta yerde durmasıno rağmen İpekcı'nın öldurulmesının hesabı sorulamıyo» Bugun İpekcl'yl sevenlere basm özgörlüğünden yana olanlara ve öncelıkle basın yayın mensup ve orgütlenne düşen görev, ipekci'yı katıettiren faşlst örgütten hesobının sorulmosı yoiundo gayret göstermektır ipekc'y sevmek, bosın özgurlüğünu sovunmak böy» le olun. Yazımm bosmdaki tterörun ekonoml Ile tlişklst ol* madığıtm söyieven kışı bugünün Başbakanı Bay DeTiırei'dır Bu sözü Amenkolı gazetecılere blr basın toplanlısmdo bıidırmış şunları do ekiemış «Marks'stLenlnıst grupia' ne verırsenız verın Marksizmt verene koda> durmo/ior Buros' rtu' t>'' u'kedlr Bazıian Cumnurryetı yıkıp Marksist bir rejim kurmayı amaclıyorlarstı buna hıc bır zoman a\n venlemez» Bay Oemırel'în bugüne dek bır kez oıle aşırı sağcı fasist teröf örgütlennden katmerinden söz ettıö1 duyulmamıştır Ona gore. sağcıiar clnayet işlemez) Ortadokl clnayet örçutterlnin hepsı Marksist ve Lenlnisttlrt Bu hesaba g&re IpekCl'yi. Tütengıl'l. öz'ü öldurenler de hep solculardırt Gazetecıier Cemıyetı semınerındeki tum konuşmacılor do Ipekci'yi fenatık soğcı blr örgütön. blr klşinln 6»durdüğunü. idama mahkum editmesı beklenen katlli de yosoiann eiınden bu örgütün kurtarmayı boşardığını söyiemedıkiercne bu konuyu özeiliki» örtbas ettlkierıne gore Boy Oemırei'e hak vertyoriar demektir Bunun baş*o an «ı/nh ıo'?ı» olab'"' ""f* ı»rofur îkonomıyie ıiıs »'* iiTiorjıgını »öyiemel< 1 «O()o> ınjrs rf* SlOOeı O'Ov "' • om,;ro SOİCU İrögut 'e'aen geıdığını bıidırmek de »'joı.jiıi Gercekien bılerek soptırmoktır Hele bunu bi' Saşbakon yapıyorso *9<n tt'nde bomboşko rtesoplor, an nıyetier vaı demektir. r 1 Bugün Türklye'de blr teievızyon veya buzdolabına verllen parayla dış pazarlarda kullanılmış omo yenl blr aroba satın almak olasıdır; bir Murat veyo Renaulfyo ödenecek parayla da dışordo bır RollsRoyce'a sohlp Olunablllr. Bu konuda ınsonı ağlatacak örneklerl bırbiti ardına sıralamak cok kolay ıştır. Sayın Alı Koçmon'ın dedıği gıbı bizlm endüstrımn gözü lc pazardadı/ Eğer gercekten kapıtalızmın liberailzmine ınonıyorsok ve serbest r&kabetm erdemlni savunuyorsak. lc pazarın cevreslndeki yasak duvarlarını ve gümrük engellerlnl hemen kaldırmak (tutorlı olmak icin) gerekmez mi? Erdinç GÖNENÇ (Eski TARİŞ Genei Müdüru) langıçta »ermaye blrlkimıni gerçekleştırmek ve daha son ra ıse. mevcut duzenın çark iarınj çalıştırmak ıçın uyguladıklan. bilinçlı bir poütika oldugudur. Ancak bugun enflasyon öylesıne hız kazanmıştır ki artık dlzgınienn egemen guç lenn elınden de kaçtığı ve onları da tedırgın edecek boyuıiara ulaştıgı rahatlıkia soylenebilır Oyle kı bugun artık çok üreum yapan bır fabrika sa hibı degil. bir grev yaratarak hammadde ve mamullerini stok eden Tabnkatör karlıdır Sermaye üretıme degil. çok çabuk devredebil diği Ucarete. ya da büyük karlar getiren spekülasyona kaymaktadır. Fiyat mekaniz ması etkıniiğlni yitirmiş olup, zam gören blr malın ta lebi azalacak yerde artmak tadır. Daha önemlisi. duzen kendi ürettigini satamaz du ruma gelmiştir TaJep olma dığından değıl. satmak yerine satmamanın karlı olmasından. bugün satacak yerde yann. yanrj satacak yer de daha sonra satmanın daha kârlı olmasından otürü. Artık «Ekonomik bunahm» değil. tam bir «Ekonomik anarşi» oiarak adlanda nlabilecek bu durumdan hal kımızın her kesımi son derece huzursuzdur ve kuşku duyulmasm ki siyasal anar şinm de temel nedeni bu •konomık anarşı dır. BaşJangıçta bıhnçll bir po lltika aracı olan enflasyonun egemen guçlen de rahatsu edecek boyuıiara ulaşmı; olması. bır yerde hata yapıJdigını göstermektedir. Acaba enflasyon u bugunku kontrolsuz boyutlara enştıren temel yanlış nedir? Kanımızca bu yanlış, 1) Otomotiv sanayiinin Türkiye de gerektiginden çok erken kL'rulmasu 2) Daha da önemii oiarak son yıllarda ızlenen ve «YaUrun enflasyonu» biçiminde adiandırılabılecek kadar olçüsuz yatınm polıtikası olmuştur 1) Turkiye'nin blnek arabası gereksinimini bedelsiz ithalat yoluyla sınırlı biçim de karşılad:ğı ve buna rağmen bedelsiz ithaJatın bile kısıtlandığı bir aşamada ku rulan otomotiv sanayil iç tüketim istegtai aşın blçimde artırması yanında. akaryakıt, kâr transferi. Tür kiye'de üretilen otomobillerin yurt dışından getirilen parçaJannın ithali için döviz gereksinimımizj büyük çapta artırarak ödemeler dengesl sorunumuzu da önemll şekilde ağırlaştırnuştır. Ödemeler dengesi sorununun ağırlaştığı oranda sa nayiimizin üretim için ge Yok eğer lcerde fryatları serbest tnraktıktan sonra Türkıye pazorını y^ıne parababoiannın sömürüsüne kapatacaksak, düzenin adı başka olur. O zaman liberalızmden ya da s«t>eet hiç söz acamayız. rekabetten Zaten dünyoda artık serbest rekabet cağı coktan kaponmış ve kapıtalızmin tekelleşme döneminln doruğuna varılmıştır Bu gerceğl bllmeyen blr işadamı veya ekonomlst bulunabllir mi? öyle görünüyor kl devlet elıyle kişlyl zengin etmek formulu bu kez daha da hızlanacak. Başbakanlığa bağlı «Yabancı Sermaye», «Teşvık ve Uygulama» organlarıyla carklar hızlandırılacak. sömürü pompalanacak... Ama Türkiye ekonomısi kurtulacak mı? Yok canım. sosvolıst iktidarsü 5. ncl SAYI ÇIKTI • fC DİNAMİKTE 1516 HAZİRAN OIŞ DİNAMİKTE AFGANİSTAN (DOnyo v« Tiirfciy* oloylorının gmtf defi«rl«nd!nn4MQ SOĞUK SAVAŞ VE TÜRKİYE Mohmut DİKERDEM İki Öneri Enflasyon gibl dev blr ao runun bir makaie Ue çözümü ıçın reçete yazmak iddis sında değilım. Ancak yiM de son söz oiarak ve tartış maya açmak üzere iki öneri getirmek gereğini duyuyorum.1) Yenl yatırunlann gerçekleştirılmesinden çok mev cut kapasitelerın tam oiarak devreye sokulmasına ve dolayısıyla üretimlenn cok acele artınJmasına öncelik ve rilmelidir. Ödemeler dengesi sorununu çözmeye donük önlemler genellikie enflasyo nist etkilı olmakla beraber sanayiimızin dunnasına yol açan ithalat tıkanıklıklannın gıderilmesl açısından. bu sorunun çözülmesi, acii zorunluluktur. 2) Yatırunlarda bu aşama da, uzun vadeli büyük proielerden çok. bir iki yılda tamamlanıp üretime sokuiabilen tarım sanayii gibi sanayi yatınmlanna öncelik verilmesi ve her şeyden önce başlatılmış yatınmlar ta mamlanmalıdır Kuşku yok ki gerçek sanayileşmenin ancak agır sa nayinln kurulmasıyla ger çekleşecegine biz de tnanıyoruz. Bu nedenledir ki bu aşama için önerdigimiz sanayileşme Mpi. bir sanayileşme modell değil. anüenflasyonist bir önlemdir. / * T İNCELEME TANITMA EDEBİYAT SOMER SOKAK 37/15 ANKARA BERLİN FİLM FESTIVALİNE KATILAN FİLM (Cumhurlyet: 694) HÜLYA KOÇYfĞİTRAHMİSAUUI yöaŞERİF GÖREN kameraİZZET AKAY mozıkRAHMI SALTUK senaryo ZEHRA TAN SINAVLA M0FET7İŞ YAR0IMCILAR1 AJJNACAKTIR Birüğimizin Teftiş Blriminde görevlendirilmek üzere anavla mufettiş yardımcuarı almaeaktv. 1. Siyasal Bilgüer (Maliye Bolümü), Hukuk, ODTÜ tdari llimler, tşletme Ftkülteleri fcya tktttadJ ve Ticsri UimkT Akademileri mezunu olmak. 2. Askerlik bizntetini yapmi| •• 30 yas.ni g»çmewiş bulunmak, 3. Teftiş gerejl yurdun h*r yörestade j e ç i d siMcrie bulunmayı kabul etmek. Yukardaki kosulan Uşryan isteUScrin ansv fbis belgesi almak üzere mezunivet, askeriik terhis b«lg*ler) ve 1 adet fotograf Ue birlikte SeUnik Cad. No: 23 Kat: 45 Yenişehir • Ankara (Tel: 173094 • 178704) adrestndeki Birlik merkezine en geç 16 Şubat 1980, Saat: 13.00 'e kadar başvunnalan duyurulur. 3 ŞUBAT'TAN İTIBAREN İSTANBUL SİNEMALARINDA 662 ANKARA İKTİSADİ VE TİCARİ İLİMLER AKADEMİSİ BAŞKANLIĞINDAN Akademlmlz Istatlstik Enstitüsünun 1980 1981 Usans Üstu (Master) Öğretlmi icin ön kayıtlar 11 Şubat 25 Şubat 1980. kesin kayıtlar 27 Şubat 5 Mart 1980 tarihler larasmda yapılacaktır Fazlo bllgl icin Enstltu Sekreteriiğine baş vurulması ılgilllere duyurulur. A.İ.TJ Akademlsi İstatistik Enstıtüsü Beşevler ANKARA Istotlstlk Enstitüsu Sekreterllğl Tel: 13 20 55 59/351 Yetiştirdikleri Canavardan Korkuyorlar Başından berl savundugumu2 tez; enflasyonun, egemen g ^ l a r tarafındao. bas ydkoop üENEL MÜDÜRLÜÛO (Cumhurlyet: 693) (Basm: 10551) 702 :., \