Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ONİKİ CUMHURİYET 19 ŞUBAT 1980 AFGANİSTAN İŞGALİNDEN ÖTÜRÜ SOVYETLER'E KARŞI HANGİ ÜLKELER, NE GİBİ YAPTIRIM KARARI ALDI? Sovyetler Bırlığı'nln Afganıs tan'a askerı mudahalesının ar dından ABD'nın bu ulkeye ambargo uygulanmas) amacıyla açtığı kampanya, demeçlerin otesınde fazla etkılı olamamıştır Ceşıtlı ulke ve kuruluşların Sovyetler Bırlığını kınayan bıldırıler yayınlamala rına karşılık ekonomık alan da somut uygulamalar cok so nuk kalmıştır «The Economıst» dergısı somut uygulamaları şoyle sıralamaktadır ABD Sovyetler'e 17 mılyon tonluk tahıl (buğday mısır ve soya) satışmı ıptal etmıştır Avusturalya ve Kanada, Sovyetler'e tahıl satışı konusundakı mevcut sozleşmelerınm gereklennı yerıne getıreceklerını, ancak ABD nın satmaktan vazgeçtıgı 17 mılyon tonluk tahılı Sovyetler e sotmayacaklarını aCiklamışlardır Oncelerı Sovyet ler'ın tahıl eksığıni karşılayabıleceğını belırten Arıantın'ın de daha sonra fıkır degıstırdığ go rulmektedır Brezılya ıle Sovyet ler'ın tahıl açıgını karşılamak ıçın ozel çaba harcamayacagı nı duyurmuş, ancak soya fa sulyesı satışının sozleşmeler cerçevesınde gercekleştırılece gını belırtmıştır Ortakpazar ülkelen de Sov yetler e tahıl ve yılda 6080 bın ton arasında gercekleşen tereyagı satışını durdurduklarını acıklamışlardır Amerıka, Yenı Zelanda ve Portekız Sovyet balıkcılarının kendı kıyılarında avlanmalarını sınırlamaktadıriar Yalnızca A merıkg nın sınırlaması, Sovyetler Bırhğıne 360 bın ton balıga malolacaktır Başkan Carter Sovyetler den ammonıo ıthalını sınırlama ka rarı almıştır. Avustralya, Sov yetlefe 3 mılyon aolarlık rutıl (tıtanyumun elde edildığı kaynaklardan bın) satışı konusundakı görüşlen ertelemıştır. Belçıka, Sovyetlerle yertl tıcan anlaşmalar yapmayacağı nı bıldırmıştır Ingıltere ve Ka nada Sovyetler Bırhğıne mal sa tışına ılışkın ıhracat kredılerının faız hadlerını yukselteceklerını acıklamışlardır Italya Sovyetler Bırlığıne 1 mılyar do larlık tıcaret kredısı ıle ılgılı anlaşmanın tamamlanmasını ertelemıştır Japonya, Sıbırya' dakı uc yenı kalkınma proıesıne ılışkın toplam 1 mılyar 200 mılyon tutarındakı kredıye ılış kın goruşmelerı erte'emıştır Amerıkan fırmaları Sovyetler e 1 mılyar dolarlık ılerı tek noloıı satışına ızın vermeyecek lerını bıldırmışler ve bu tur satışlar ıcın gereklı tum Amerıkan ıhracat lısansları geçıcı olarak ertelenmıştır Amerıka, tarım sağlık ve konut alanlarında Sovyet Amerıkan ortak komıte toplanîılarını ve bazı ortak bılımsel proıelere ılışkın calışmaları er telemıştır Ingıltere ve Belcıka Sovyetler'le bakanlık duzeyındekı tum ılışkılerı dondurmuş lar, Ingtltere ayrıca kulturel alışverış ve Sovyet donanmasına bağlı gemılerın Ingıltere yı zıyaretlerını ıptal etmıştır Kanada hukümetı kulturel olışverışı durdurmuş Kanada'dakı Aereflot servıslerının arttırılma sına ılışkın goruşmelerı ıptal etmıştır Portekız Sovyetler le kulturel ve bılımsel ışbırlığıne ılışkın anlaşmaları ıpctl etmış tır. (Oış Haberier Servlsl) Lübnan yine savaşın eşiğinde Hafız Esad'ın Suriye birliklerini Beyrut'tan çekme kararı ülkede gerilimi birden arttırdığı gibi, İsraîlSuriye çatışması olasılığığını da canlandırdı. Suriye askerlerinin Beyrut'tan çekilmesinden sonra Güney Lübnan'da Sağcı Hırjstiyanlarla, Filistinliler, Beyrut'ta solcu sağcı ve kuzey Lübnan'da Franciye yanlılan ve Suriyeliler ile Falanjistler arasında çarpışmalar başladı. HAFIZ ESAT: Amacı ne? Lübnan'dakj Suriye bırlıklerl (Dış Haberler Servlsl) Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad'ın Lubnan başkenti Beyrut'ta bulunan Suriye bırlıklerını çekmesı uzerıne Lubnan'ın hemen her kesımınde artan gerılımın bu ulkeyı yenıden bır ıc savaşa suruklemesınden çekınılmektedır Suriye bırlıklerı. Beyrut a ve ülkenın çeşıtli kesımlerıne 1975 1976 yılındaki ıc savaşı sona erdıren Riyad ve Kahıre anlaşmaları uyarınca fArap Caydırma Gücu» adı altında yerleştırılmışlerdı 2amanla dığer Arap ulkelerının cekmelerı uzerıne soz konusu Arap Caydırma Gucu. sadece soyıları 22 bıne ulaşan Suriye askerlerınden ıbaret kalmış, an cak gıderlerı Arap Bırlığı'nce karşılandığı ıçın resmen bu ısmı korumuştur çekılışlermın gerçek nedenı ne olursa olsun, çekılme kararı, bolgede tehlıkelı gelışmelere ge be bır ortamı gun ışığına çıkar mıştır. Israıl lıaerlerı, Beyrut'tan cekılen Suriye askerlerinin Guney Lunan'ı denetleyen bolgelere kaydırılacağını ılerı sürerek. bu gelışmenın Gromıko'nun Şam zıyaretının hemen ardından ortaya çıktığını hatırlatmışlar ve Suriye ıle Sovyetler Bırlığı'ne uyarıda bulunarak, İsraıl'ın <boş durmayacağın» b)ldırmışlerdır. Israıl lıderlerı, Sov yetlerın Suriye ye çok buyuk ölçude ve en modem sılahlan içe ren yenı bır askerı yardımda bulunacağını ıddıa ederek, Suriye askerlerinin Beyrut tan çekılmesını bu yenı oluşumun cerçeveSı ıçınde gormuşler ve Surıye'nın desteğıyle yenı bır savaşa hazırlandığı savını ortaya atmış lardır. Ayrıca, Suriye askerlerinin Beyrut'tan çekılmelerıyle doğacok boşluğun Filistinliler ve sol fiı mııglrımnnlnrln dOtdurulmak ıstenebıleceğını duşunerek, Lubnandekl hırtstiyanfann Israll'ın gu\«ncesı altında olduğunun ıln etmışlerdır Başbakan Mene hem Begın, «yalnız Guney Lübnan'dakı değll, Kuzey Lübnan'dakı hırıstıyanları da» koruyacaklarını soylemıştır. Suriye askerlermın Beyrut'tan çekılmesıyle bırlıkte, tehlıkelı tır manışlar ülkenın her yanında boy gostermiştır. Başkent Beyrut'ta çatışmalar yernden başlar gıb* olmuş ve kentın hıristıyan ve müsluman kesımlerını bırbırıne bağlayan cadde ıki haftadır trafığe kapanmıştır. Da ha önce bu caddede Surıyelj as kerler bulunmaktaydı Başkentte çoktandır duyulmayan çatışmalar yeniden yer yer patlak vermıştır. Hafız Esad'ın kararıyla bırllkte Güney Lübnan'da Isroıl desteğındeki sağcı hırıstıyan Saod Haddad'ın mılıslerıyle Filistinliler arasındakı top ve roket düel loları şıddetlenmış ve her gün sürmeye başlamıştır. Israıl uçak ları ıse sık sık başkent Beyrut dahıl olmak üzere Güney Lübnan uzerınde uçmaktadırlar. Suriye askerlerinin cekıleceğı haberıyle bırlıkte. ülkenın hırıstıyan kesımlerını kendı denetımleri altına almak ısteyen sağcı Falanııstlerle, Suriye yanlısı bır hırıstıyan olan eskı Cumhurbaşkanı Suleyman Francıye'nın mılıslerı arasında Kuzey Lübnan'da kanlı çarpışmalar bırdenbıre canlanmıştır. Bunlara ek olarak, Falanfıstlerle Suriye askerlerı arasında da Beyrut'un kuzeyınde çarpışmalar olmaktadır Siyasal gozlemcıler, bu durumda, ülkenın yenıden bır Ic savaşa süruklenmemesının en büyük güvencesı olarak Lubnan halkının savaştan bıkmış olmasında görmektedırler. Sovyetler, Fransa'mn tükettiği doğal gazın yüzde I4'ünü Almanya'mn tüketiminin ise yüzde I7'sini sağlıyor Sovyetler Bırlığı'nın Sıblrya'da ürettığı doğal gaz, yenı kurulan 3 bın kılometrelık boru hattı ıle Fransa'ya ulaşmıştır Fransa, tukettığı yıllık gazın yuzde 14'unu Sovyetler Bırlığı n den sağlıyacaktır Bu ıse 4 mll yar metreküptur Sovyetler Bırlıgı, 2000 yılına kadar Fransa'nın yuzde 14 luk gaz ıhtıyacını karşılayacağını taahhut etmışfcr. Sovyetler Bırlığı'nln Çekoslovakya'ya kadar uzanan boru hattı. bu kez Gratıslova'dan Pa rıs yakınlarındakl Erchıng kentlne bağlanmıştır Bratıslava Erching hattından Federal Almanya'da yarar lanacaktır Topraklarından geçtıği boru hattından Federal AI manya, yıllık gaz tuketımının yuzde 17'nı sağlıyacaktır. Eskıden kurulan başka bır boru hattı ıle Italya'da, yıllık gaz tuketımının yuzde 22'sıni Sovyetlor Bırlığı'nden sağlamak tadır. Öte yandan, İran, Sovyetler Bırlığı'ne gunde 25 mılyon met rekup doğal gaz vermektedır. Şah donemınde yapılan anleşmaya yenl İran hükumetl karşı çıkmış, bın metreküpü 26 dolar olan doğal gazı 130 dolardan vereceğını bıldırmıştır Bu ıstem den sonra verılen gazda yarıyarıya bır kısıntı yapılmıştır. (Oış Haberler Servisı) Kapalı Kapılar Ardındaki Siyasal Çalkantılar SADİ BORAK 2 Bırlncl Turkıye Buyuk Mıllet Meclısıne izmır' den secılıp gelen Suleyman Efendı medrese eğıtımı gormuş, Hacca gıderek Hacı olmuş, cubbelı sarıklı, kırcıl sakallı bır dın adamıdır. yuz bınlerce benzeri gıbı Ama, onu otekılerden ayıran özellıkler vardır Arapca ve Farscayı anadılı gıbı bılır Soyleşılerını ve demeçlerını Kurandan Sureler Ayetler yerıne Batı duşunurlerınden ozdeyışlerle suslerler Çunku Hacı Suleyman Efendı Fransızca da bılır Hacı Suleyman Efendı hakkındakı yapıtımızda da belırttığımız gıbı o'nun ıcın baş sorun emekcı sınıfı ve oğretmenlerdır 22 mayıs 1920 gunu Meclıs'te ılk yaptıgı konuşma oğretmenlerle ılgılıdır Bu konuşma Hacı Suleyman Efendının duşun dunyasını da yansıtır Bu duşun dunyasındakı baş yeri oğretmenlerle beraber emekcıler de alacaktır Hacı Suleymon Efendı bu ılk konuşmasına şoyle gırıyorHACI SULEYMAN EFENDİ « .. Mıllet artık mukadderatını elıne aldı llim, kultur, ılerleme zamanı, uzun yıllardan berı arzu olunan mutluluk gunlerı geldı Kutlu olsun 1908 Devrımınden sonra mıllı eğıtımden, ozellıkle ılkokullardan ışe başlayacaktık bılemedık, hata ettik Bız ne zaman dınımızi, dünyamızı, hukumetımızi, her şeyımızi muhafaza eden koylülerın karşılıklı haklarını koruyarak onların koylerınde ı'kokullar acarsak Ilerı gıtmek ıçın o vakıt ılk adımı atmış oluruz tEğıtım düzenı olmayan bir ulusun medenl düzenl de olmaz. Bu eşkıyalıklorın, rezaletlerın, alçaklıkların nedenı hep cehalettır Insanın yaradılışı kavga, saldırı ve boğuşma üzerıne kuruludur. Insanları bu ılkel durumdan vaz gecırmek ıçın kesın ve gerçek bır etken olmak gerekır; bu da eğıtımle olur » Hacı Suleyman Efendının bu sesıne kulak verınız 60 yıl öncesınden bugunün eşkıyalıklarına, rezaletlerıne. alçaklıklarına ve saldırganlıklarına değinıyor. Bu, olağanüstu bır sezışle ılerıyı görmektır Saygıdeğer dın aaamını dınlemeye devam edelımBirlnd Meclısln toplumcu tek dın odamı uyesı olon Hacı Suleyman Efendı'ye Mustafa Kemal Paşanın aSlz blzlm mefkure arkadaşımızsınız» diye çektiğl telgraf. Kararın amacı Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad'ın bolunmuş durumdakı Lübnan'da bır dengeyı surdurmekte ve güvetıliğı sağlamakta önemlı rol oynayan bırlıklerı Beyrut'tan çekme kqrarın|f> D8denlerı hakkında celışik g6ruş ler ılerl sürülmektedır Bunları şoylece sıralamak mumkundür Suriye ekonomısı guo durumdadır ve Lübnan'dakl Surıyeli askerler, Hafız Esad reIimıne yılda 80 mılyon dolara mal olmaktadırlar. Hafız Esad, Lübnanlılar kendı aralarında ıc savaşın bıtımınden bu yana geçen üç bu çuk yıllık süre ıçınde bır tüıiu «ulusal uzlaşmaı sağlayamamalarından şıkayetçıdır ve bu durumun yükunü üstlenmek ıstemsmektedır Bu nedenle, Suriye askerlerinin çekılmeslni Lubnanlı çatışan siyasal güçle re ülkeyı ıstıkrara kavuşturmak ıçın sorumluluk yükleyeceğl inancındadır^ Suriye askerlerl Beyrut' tan çekılerek Güney Lübnan'ı denetleyen Bekaa vadısıne kay dırılacaklardır. Bekaa vadısı Şom'ın bır Israıl saldırısı halınde korıdor nıtelığındedır Su rıye, Afganıstan'dakı gelışmelerden sonra bölgesel gerlımın artabıleceğını düsunerek olası bır savaşa karşı Israıl'e yonelık bır önlem almaktadır. Hafız Esad'ın soz konusu kararının anlamlı hıçbır gerek çesı yoktur. Beklenmedık ve nedenı çozumlemeyecek bır adım atarak Hafız Esad dıkkatlerı uzerınde toplamak ıstemek te ve boylece Ortadoğu'da kilıt devlet adamlarından bıri ol duğu ızlenımını vererek oldukça ya'nız durumda bulunan Su rıye'nın siyasal ağırlığını artırmak ıstemektedır. Hafız Esad re|imi, Suriye' de «Müsluman Kardeşler» orgutunün yoğun sılahlı muholefetı karşısındadır. Boyle bır du rumda, sılahlı kuvvetlerınin önemlı bır bolumünü Lübnan'da bağlamak ıstemektedır Suriye askerlerinin Beyrut'tan «Cami Yerine Okul Yaptıralım» HACI SULEYMAN EFENDİ «Tarıh, pjsulosını şaşırmış ulusların çokuş ve batışını gosterıyor Bılım adamları dıyor kı «Mılletlerı kotu sonuclara goturen fıkırlerdır» Bu bakımdan, ınsanlar eğıtılmedıkçe hıçbır ışe yaramazlar «Bugün köylerde ufak ufak okul yapmak şehırlerde buyük büyuk cami yapmaktan daha hayırlıdır (Bravo seslerı, alkışlar) tTerbıyeı Irade» adlı kıtaptan musadenızle bır şey nakledeceğım Orada denıyor kı «Bınaların damlarını değıl. fıkırleri ve ruhlcrı yükseltmelıdır» Bır hukumete en buyük hızmetı yapcnlar, debdebelı, genış, gorkemlı saraylarda gızlenen rezıl şerırler ve, koylülerın cehaletınden yararlanarak onları daıma kahreden ve somuren rezıl ağalar değıl, fakır kulübelerınde oturan o yuksek ruhlu koylulerdır» BIRINCI MECLİS'TE SARIKLI BİR TOPLUMCU: HACI SULEYMAN EFENDİ H Hacı Suleyman Efendı'nin eğithn, emekcıler ve kadın haklanna ilışkin ılerici ve aydınca tutumu Meclis'teki tutucu kesimin büyuk tepkisine neden oluyordu... Insanlığından bıle şuphe ettlrecek acıklı bır duruma düşürmuştur.» «... Koylulerden «çocuklarını okutacağız» dıye para alıp da aynı para ıle yuksek okullarda zengın lerın, ılerı gelenienn, Bakan çocuklarının okutulma sı kadar oçık bır aldatmacılığın, sarıh bir zulmun ve diktanm, elle tutulur bır eşıtsızlığın benzerını bız den başka ulusların hıçbırınde goremtyorum » Hacı Suleyman Efendının sozlerının bu noktasında sarıklıların sıra kapakları gurultusu Meclıs salonunun tavanlarında g»ne yankılar yapıyor. Ken dı ıçlerınden çıkmış bır sarıklının nasıl olur da boyle konuşabıleceğının hayretı ıçındedırler.. Onlara gore bu, bır «kufur» dur ve konuşmocının sesının bogulması gerekmektedır. Öyle de yaparlar. Hacı Suleyman Efendi de sesını doha da yukselterek konuşmasını sürdurür: HACI SULEYMAN EFENDİ «Bu kursüde sız nasıl söz söylemek yetkısınde ısenız ben de aynen o yetkıye sahıbım Burada hıç bırımızın bırbırı uzerıne ustunlugu yoktur Soyın arkadaşlardan bazı zıları konuşurken sozunu kesmek ıçın gurultü yapmak, ayak vurmak bılımsel kurallara uymaz. Bundan başka bu hareket, ahlâk, toplum. bılım ve duşunce bakımlarındon yuksek olan mılletvekıllerımıze yakışmaz» Sesının boğulmak ve susturulmak istenışınln üzuntusu ve daha çok, Meclısın bır mahalle kahves.ne döndürulmek ıstenışının yüreğındekı çokuntüsu ile konuşmasını surduren Hacı Suleyman Efendı sözlerıne şöyle devam eder. HACI SULEYMAN EFENDI < .. Seçkın ve yüksek kışılerden oluşmuş bır kurul olduğunuz halde mahalle mektebınde elıfba okuyan çocuklarda bi le gorulmedık bır bıçımue Meclısın yucelığını bozouğumuz ıcın yureğım kan ağladı...» ABD EKONOMİSİNDE DURGUNLUK SÜRÜYOR WASHINGTON, (ANKA) Geçen yıldan berı durgunluğun gıderek yerleştığı Amerıkan ekonomısı bu yıla da pek olumlu başlamamıştır Amerı kan hükümetının yayınladığı resmı üretım ıstatıstıklerıne go re, durgunluk ocak oyında da surmuştur. Yayınlanan sınal üretım ista tfstıklerı. ocak ayında sınaı uretımın ancok bınde uc oranında artabıldığını göstermektedır Sınaı üretımdekı artış aralık ayında bınde bıre kadar öüşmüştü Genel olarak sınaı üretımdekı durgunluğun ana ne denınl otomotıv ve ınşaat sektörundekı üretım gerılemelen oluşturmaktadır. İSKONTO HADDİ REKOR DUZEYDE öte yondan. ABD Merkez Bankası ıskonto haddını yuzde 13'e cıkarttığını acıklamıştır. Geçen hafta yapılan açıklamayla Amerıkan ökonomısınde en yuksek ıskonto haddıne ulaşılmaktadır. Merkez Bankası. bu kararı, enflasyonla savaşım programı kapsamında almıştır Amenkan Calışma Bakanlığı nm acıklamalarına gore. ocok ayında fıyatlar yuzde 1,6 oranında artmıştır Bu oranda fcır fıyat artışı 1974 yılı ka•m oyından berı ılk kez gozlenmiştır. Kadının Sosyal Durumu Hacı Suleyman Efendı kadının sosyal durumuna da şoyle değınıyor: HACI SULEYMAN EFENDİ «Kovlerde yalnız erkekler ıçın değıl, bırer de kızlar ıçın okul acmak gerekır Erkeklerın okuması ne derece gereklı ıse kızların okuması da o oranda onemlı, hatta daha oneml dır Bır mılletın en büyuk mut'uluğunu, en önemlı bahtıyarlığını kadınlar teşkıl eder Kadın kutsal bır yaradılış anıtıdır Kadın, ınsan hayatının en merhametlı ve şefkatlı bır temelıdır Onun icm Allah, suslenme hakkını erkeklere tercıhen kadınlara bahsetmıştır. cKadınları yüksek mertebede bulunan bır mılletın sırtı hıcbır zaman yere gelmez. Bu durumda olan bır ulus dunyanın en soylu bır ulusudur O zorba erkekler kı kadınların sahıp oldukları hakları hıçe sayarlar Onlar, mılletın geleceğını değıl, ıçınde bulundukları sosyal durumu bıle bılmeyenle1dırı tBoyle bır olağanüstu dönemde, boyle bir hayret verıcı yüzyılda her ulus kuvvetın, ılerlemenın nımetlerınden faydalandığı bır sırada bızım ondan yoksun bır halde kaimamıza Islâmıyet adına teessüfler olunur. Koylülerın mutluluğuna hızmet etmek, okullarına bakmak zamanı da geldığıni en ıçten bır dılle ar? ederek sozümü kesıyorum.» (Soldan alkışlar) Cami yerine okul öneren, köylüyu sömürenl «alcak» dıye nıteleyen, şerıatın yarı ınsan gozuyle baktığı ve hareme tıktığı kadına sosyal haklar tanıyan ve onu yücelten boylesıne bır dın adamı orneğıne raslanmış değıldır. Son Söz Hacı Suleyman Efendı sozlerını şöyle bağlıyor. « Bugun acı ç&ken ınsanlığa oare bulacak bıncık etken, cehaletın yok edılmesıne, bılımin doğ masına ahlâkın yayılmasına bağlı bulunan sebeplerı yaratmaktır. Aydınlık ve ruha kuvvet veren bır geleceğı sağlamak ıçın ınsanlar buna çalışmalıdır. Elbırlığı ıle bunu başardığımızı görmök ılk omaç ıse de son sozumdur » Yureğı kan ağlayan Hacı Suleyman Efendı, örümceklenmış kafaları bıraz aydınlatmak, gerçeklen görebılmelerını sağlayabılmek ıçın Meclıs'te yaptığı her ıkı konuşmanın da bağnaz ve gerıcı dın adamları tarafından kosteklenmış ve sesının boğulmuş olmasından duyduğu buyük üzüntü nedenıyle susmuş, bır daha Meclıs kursüsüne çıkmamıştır Konuşmasını bıtırırken» soz sözdur» demesı bundandır. Once de değındığımız gıbı Hacı Suleyman Efendı Içın baş sorun emekçı sınıfı ve oğretmenlerdır Oğretmenler kurtaracaktır bu yurdu; öğretmenler ışık tutacak, yol gosterecektır karanlıkta kalmışlara. Ama, tutucu ıktıdarların arabasında düdük çalanlar değıl Aydın oğretmenler bılınçlendırecektır altyapıyı. Oğretmenlerın uyardığı ve uyandırdığı gençler kurtaracaktır Türkıye'yi kargaşa ortamından. Atatürkçü öğretmenler öğretecektır gerçek, yonetıcı dının kurallarmı çocuklarımıza, Kur"an kuslcrı değıl, sarıklı takımı değıl, Imam Hatıp Okulları değıl. (Arkası 11. Sayfada) Lübnan halkına bir çağrıda bulunan Devlet Başkanı Sarkis ulusal uzlaşma istedi (Dış Haberler Servist) Lübnan Devlet Başkanı Elıas Sarkis, ülkede son günlerde meydana gelen olaylar nedenıyle, Lubnan halkına bir çağrı yapmış ve ulusal uzlaşma ıstem ıştır. Onceki gün bir hükümet toplantısından sonra yaptığı çağrıda Sarkis, Suriye barış gücü askerlerıyte Hırıstıyan falanjıstler arasındakı çarpışmalara değınmış ve Lubnan'ın, tarıhinın en krıtık dönemınden gecmekte olduğunu vurgulamıştır. Bu arada Suriye bırlıklerıyle falanııstler arasında Beyrut'un 50 mıl kuzeyındekı Knat kasabasında meydana gelen olaylar beşınci günune gırmiştır Falanjıstlerın sozculerınden bir) bu beş gün Içınde 50 Sunyell öldürdüklerıni, çok sayıda da asker yaraladıklarını ılerl sürmuştur. Sozcü, kendılerının ise 10 kayıp verdıklerını ve 15 arkadaşlarının da yaralandıklarını one sürmuştür SURİYE BİRLİKLERİ Ote yandan Suriye Dışışleri Bakanı Abdulhalım Kaddam, «Araplar ıstedığı sürece Suriye birlıklerının Lübnan'da kalacağını* bıldırmıştır Bakan 10 gün once Suriye birlıklerının Beyrut çevresınden cekılmesi yolundakı kararın, Lübnan'daki taraflar arasında dıyaloğu kolaylaştırmak ıcın alındığını, bu bırlıklerın daha sonra başkent cevresıne yenıden doneceğını belırtmıştır. Cahilin Dindarından da Hayır Gelmez Hacı Suleyman Efendının yüreğının teR ezgısi Anadolu koylusünün scmurulmesı, bılgısızlığın karanlığında bırakılması ve ılkel koşullar altına yaşamını surdürmeye terked.hşıdır. O, ınanıyor ki koylu ve emekci ılkokuldan başlayarak eğıtılırse ıcmde bulunduğu elvenşsiz koşulların ve nasıl somürulduğünun kokenındeki asıl nedenın bılıncıne varacak hakkını arayabılecektır Onun 20 Eylül günundekl konuşmasını da ızleyelım: HACI SULEYMAN EFENDİ c... Dünyada mutsuz Anadolu halkı kadar bılgısızhk çukurunun derınlıklerınde çırpınan bır başka ulus yoktur.. «Bütün Anadolu'yu pençesı altına alan bu gıb1 yoksunluğu. göze görünmeyen, elle tutulmayan bu çoküntü mikrobu; holkı Muslümanlığından değıl. Köylülerin Mutluluğu Hacı Suleyman Efendıyl dınleyen tutucu ve bağnaz sarıklı takımınm homurtusu perde perde yukselmektedır Bu homurdayan sarıklılar takımı kadına, yüzyıllar boyu haremın karanlığında tutsaklığın ve kolelığın çılesıni çektırmıştır. Bu bağnazlar takımınm gözunde kadın, sahıbınden başkasına saçının telını bıle gostermesl charam» olan ve Içıne ıtıldığı sımsıyah bır carşafın tek delığlnden dunyaya bakon bır yaratıktır. Sarıklılardan yukselen homurtular karşısında şöyle bağlıyor sözlerini: 1 J