Katalog

CumhurİYel 1981 yılı Butce Kanun Tasarısı 30 kosırn İ980 günu Mılli Güvenltk Konseyi'ne sunulmuştur. Yenı bütce 1 tırilyon 581 mılyar 800 milyon llradır. 1981 bütcssı başlangıç ödenekıeri yönünden 1980 butçesıne gore, % 105'lik blr ortış göstermektedir. Ancak, Sayın Maliye Bakanınm da işaret ettıği uzere, ekım 1980 sonunda 1980 bütçesinin ödenek bozında 1 tirilyon 175,7 mllyor liraya uloşmış olduğu dikkate alınırsa ekım 1980 büyüklüğune gore artış oranı % 34 olduflu görülmektedir. Bütçede 406,8 miiyar llra personel gıderlerine, 305 müyar lira ötekl car! harcamalaro, 547 milyor llra transfer hareamalanrıa ve 323 milyar lira da yatırım harcamalarıno ayrılmıştır. Personel giderlerl, öbür carl harcomalor ve transfer harcamaları toplamı 1 tirılyon 258 milyar 800 milyon lira olup, butçenin yüzde 80.1'ıni teşkil etmektedir. Yatınmlann payı aynen gercekleşlrse yüzde 19.9'dur. Bu bOtçe Cumhuriyet tarihinin en büyük bütcesidır. 1920 yılında mülsvazi 40 milyonluk bütçe, 1950 yilında milyon duvarını asarak milyara ulaşmış ve 1980 ve 1981 yılında milyarlar aşılarak tirilyona oslinmiştlr. İMF ile llişfcilerinfcurulduğuve dtş borclanmalarm basladıği 1950'leraen sonro bütceler ic ve dış flyat artışlan nedeniyle milyan aşorak tlriiyono yökselmlş, düşen poranın kaybolan Itibar ve değerlnln ulkeyl nereye g«tlrdlğ! ve sstirebileceği ocık blr şekılde görülmüştür. Enflösyon sebebiyle butosler toüvümeyi değıl rokam şişklnliğinl ve yüksekllğini simgelemektedirter. Bütcenln MiIH Guvenllk Konseyi'ne sunulması nedenlyla, Sayin Maliye Bakanı Kaya Erdem 1 aralık 1980 günu bir basın toplantısı dü»nieyerek bozi aoıklamalarda bulunmuştur. Bakana gore tBütce, snflâsyonlo mücadele bütçeel olacak. ocık finansmana ıtibar etmeyscek. «tfonomik Istikrar ile kalkınmayı uyumlu blr blCfmde yürütecektir. Enflasyon nedeniyle kaybolan orta sınıfı yenlden yaratmok 1981 bütçesinin temel hedefidir. Oretim gücleri büyüme ve sarıayileşme doğrultusunda seferber edilecektir. Kalkınma hsdefine yönelik otan bütceds 1981 programı Ite tam bir uyum sağianmıştır. «Sayın Bokanın temennilerinin gerçekleşmesi en bü yuk dıleğimizdir. Ancak. şunu unutmamak gerekir ki. cıecen yıllarda da Maliye Bakonlcn yukordokl dllek ve temennilsri göst9mnelerine kor•ın dlleklerl yazık ki gercekleşememlştir. (eyen ayfarda da sOrecektlr. Geniş kapsamlı ve harcamalı 1981 butcesınde enflasyon hızımn yuzde 40'ta tutulmasına olanak görülememektedır. Arz ve talep dengesının sağlanamadığı bir ortamda yenı vergı yasalarından alınacak sonuclar belırlenmeden ve gorülmeden fiyat ortışlaıının duracağı, yavaşlayacağı, düşeceğl ve duşebileceğı varsayımından hareketie enflasyon hızımn gerceklesmesı olası rakamın altında gösterılmesınde ısabet olmadığı kanısındayız. 18 ARALIK 1980 Basın Ne Diyor? Alpay KABACALI 1981 BÜTÇESl Mehmet Ali TUNABOYLU otmalrdır. Harcamaları karşılamak uzere vergi gellrlerinde yeni yosalar hazırlanarak ve bunlara göre tahmlnler yapılarak butçb gelırlerinin belırlenmesı; sosyal indirim adı altında asgan ucreti vergi dışı bırakan ve tum mükelleflera şcmıl bağışıklığın getinlmesi ve ek m 1980 fitII butçe harcamalarının dıkkat nazarına alınması yöniinden 1981 yılı bütce tasansının gercekCi olarak hazırlandığını göstermektedır. Bütce gelır dağılımı bakımından adaletslz denemeyecek bir görünümdedir. Katsayı artışına gıdilmemekle beraber. kamu personelıne ve emeklilere almakta oldukları aylıkiara seyyanen 1.250 1.500 lira arasında zam yapılma8ı; doğum yardımının artırılması; tayın bedellerinın yükseltilmesı; öğretmenlere tazmınat verilmesı; T.C. Emeklı Sandığı Kanununda gerektı değışiklik yapılarak emeklı aylıklarına net yüzde 30 zam yapılmak isteniimesı ve 5.850 lirolık sosyal İndirim uygulanarak memur ve ücretlllerin aylıklarında 2.500 9.000 Ira arasında daha az vergl alınmasının öngörulmesi ve bu nedenle ücretle çalışanlara 100 milyar lıranm aktarılmış olması bütcenin ödii ve sosyal icerikli olduğunu göstermektedır. Sağlanan bu olanakların katsayı artışının cok üstunde olduğu bir gercektir. Yopılcn yuzde elli zamla calışanların gelirlerınde ortış olacagı şüphesizdir. Böylece devlet hizmeti lerlnın bir ölcüde uretlm ortışlarından yararlanmasma olanak soğtanmaktadır. Ancak, calışanların yararlonması ve gercek gelırlerinde artış olması enflasyon oranının yüzde 40'ta tutulmasına bağlı olocagı unutulmamalıdır. Bütcenin hazırlandığı gunlerde ulkenln ekonomik durumuna kısaca bakmakto yarar vardır. Devralınan işsizlik suruyor. üretımse eski düşük düzeyını henüz aşamadı, isteksunu dengesi fiyat artışıyla sağlanmaya calışılmakta akaryakıt fıyatları yükselmekte, enerji darboğazındaki ulkede elektnk sıkıntısı cekümekte: dövızle ödemeler eorun olmoyo devam etmekte: dış ödemeler dengesl sürektl oloraR acı*~ vermekte; nüfus artışı devam etmekte ve baskısı hissedılmekte; fıyatlar hızia yükselmekte ve votandaşın satınalma gucu düşmekte; ücret artışlarına rağmen, reel ücret gelırleri düşmekte; dışsatımda hedef olcrak alınan 3 milyar dolara ulaşılamamakta; devlet banka ve bankerterle faız yarışını sürdürmekte ve serbest bırakılan banka ve panker faizlerinin ekonomıdekı menf etkilerl görülmeye başlanılmış olup, ekonoml enflasyon içinde durgunluğa doğru sürüklenmektedır. Bu ekonomik ortamda hazırlanan 1981 bütcesinden getırdiklerinden fazlasını beklemek insafsızlık olacaktır. 1981 konsolıde bütçesinin fınansmartı ıcln 153,9 milyar lira genel butce geliri 1.354,8 vergi geliri; 89,1 vergi dışı geiır ve 60,00 özel gelirler ve fonlardan oluşmaktadır. 17,9 milyar lira kotma bütce geliri ve 60 milyar liralık ıc borclanmo öngörülmektedır. Vergi gelırlerinin yüzde 63'ünün gelır uzennden alınacak vergllerden sağlanması düşünülmuştür. 1981 bütcesi bu hailyle denk bir bütcedır. Transfer harcamaları 547 milyar lıradır. Bütcenln yüzde 29'unu teşkil etmektedir. Transfer harcamaları her yıl artmoktadır. 1980 bütçesinde başlangıcta bu rakam 253,6 milyar lira ıdı. Artış yüzde yüzdür. Böyle giderse bir kac yıl sonra devlet bütçesinin tamamına yakın bir kısmı personel giderlen, öbür carl harcamalar ve transfer harcamalarına tahsis edılecek ve kalkınma durma noktasına gelecektir. Bu hal ekonomıde cöKuntuye yol acar. Yenl vergı yasalannın bu dengesizlıği bir ölcüde gıdermosı beklenmektedir. Enflasyon hızı yuzde 40 olarak hesaptanmaktadır. Toptan eşya fiyatları ekim 1980'de % 7,8 oranında artmıştır. Ekım sonunda 1980 yılınm 10 aylık eflasyon oranı yüzde 82'ye ulaşmıştır. Yıllık enflasyon oranında eylül ayında başlayan artış eğ'lımi ekim ve kasım aylarmda sürmüştur. Ve görünuşe göre aralık ayı ve onu iz Kalkınma Hızı. Yatırımlar Kalkınma hızı yüzde uc olarak belırlenmlştlr. 1980 programında kalkınma hızı yuzde 6,5 tu. Bu oran gercekleşememıştır. 1980 yılı sonunda kalkınma hızımn menfi olması olasıdır. Eski yıllarda siyasal ıktıdorlar kalkınma hzını gensllikle yuksek tutmuşlar ve öngörülen hedef!ere ulaşamamışlardır. Ekonomik ve mali gerceklerte ters orantılı olarak belırlenen yüksek kalkınma hızı 1977 yılından bu yana bir türlü gercekleşememiştir. Kalkınma hızı gibı dışalım, dışsatım ve işci döviz gırişleri icm öngörülenlerın gercekleşme oranlan belırlenen miktarların altında kalması olasıdır. Kamu sektöründe proje sayısı 1980'de 9100'e Ulaşmıştır. Toplam proıe bedelı 2 tirilyon 882 milyar liradır. 1981 yılında bu yatırımlardan 667 milyar liralık kısmının gercekleştirilebilmesi düşünülmektedir Bu yatırımlardan Bütce Kanununda yer alan genel ve katma bütçelı kuruluşlara aıt olan (323) milyar liradır. Yatırımların butcedeki payı yüzde 19.9'dur. 1981 yılında gercekleştırılmesı düşunülen 667 milyar liralık yatırımın 323 milyar lirası genel ve katma butceli kuruluşlara, 317 milyar lirası KİT'lere ve 27 milyar lirası da obür kuruluşlara ve yerel yönetimlere aıttır. Yatırımların 1981 yılında ağırlığı devlet butcesınde yer alan kuruluşlara verilmlştlr. Temennı edıllr kl, 1980 butcesınde olduğu gibi yatırımlarda azalma olmosın ve aynen gercekleşsın. Ülkede işsizlik artmakta, işsiz sayısı 4 milyonu aşmaktadır. Bir Istanbul gazetesınde yayınlanan bir acıklamaya gore, sanayıde bir kışıye iş sağlanması icm 8ektörlere göre 290 milyon lira arasında değışen mıktardo yatırım yapılması gerekmektedır. Devletin Istihdam yaratabilmesı ıcin yatırımların gercekleştirilmesi ve olonoklar elverirse bütce ımkânlarının uzerine cıkılması gerekır. 25 Ocak Kararlan Ceşltli cevreler «25 Ocak Kararian» dıye bilinen ve 25 Ocak 1380'den beri uygulanagelen ekonomik «önlem paketı» üzerlnde tartışıyordu bir süredir. «Dunya» gazetesı, bılim adamlarından görüş alarak ve «25 ocak onlem paketinin yanlışları vardır» yoilu manşetler atarak bir tartışma ortamı yaratmıştı. 11 aralık günü Odalar Birliği toplantısında «bu fcararların simgesı haline geien» Başbakan Yardımcısı Turgut Özal'ın ve ışveren cevrelerinin yaptıklan konuşmalar, birbirlerine yönelttikleri eleştiriler ve «polem'ksel sözler», konuyu büsbütün güncelleştirdi. 14 aralık günlü TERCUMAN'da Günerl Cıvooğlu. Turgut uzal'ı haklı cıkarırken şunları yazdı. yeden gelmiştir. Hem de «ABD fınansman çevresaptırılmış, çarpıtılmış lerinın sozcüluğunu yarakamlara ve tesbıtlere pan dergının muhabırı, ge dayanan değerlendirmeçen hafta «Gal ba TurIerle.. Yahut ekonomida gut Ozal gıdecek» dıyor, «lyiye yonelışi ortaya ko bu tahmımnı «cunkü blr yan son rakamlar» adeta kısım cüyuk ışadamiarı bılmeziıkten gelinerek.. ona artık karşılar» (...) Şimdı durup düşüniddıasma dayandınyordu. mek gerekir. Kimlerle kım Odalar Bırlığınin son too ler elele dıye. (...)» lantısında sergılenen tablo, Amerikalı gazetecın n Acaba bızım sosyalist sözlerlne paralel gorünmodelcıler özel sektör icm tülerden oluşmuştur. Eko bu yolda mücadele ml venomık durum icin iğneM nyor. O da bir aşomcdır. eleştiriler, büyük sermaİyi..» 13 aralık gunlu MILLİYET'te Teoman Erel, görgüsüne dayanarak bırtakım gerceklerı yazdı: «Toplantıdan sonra Buğıtılan teksır edılmış ekoyük Ankara Oteiınde veri nom.k verıler Ozal'ın len kokteyie Turgut Özal programınm aksayan yon gelmedi. Ama kokteylöelerinı ortaya koyan rakıler onu konuşuyordu. kamlaria doljydu. Can Daha dogrusu Ozal'ın ile canan arcsında var programınm savunmusııdı bir hassasıyet. özal nı yaparken sarfett ğı kendısını eleştırenierın sa 6ert ve polemıksel sozledece malum sol cevreler n ve SaKip Sabancı'nın oıduğunu ıddia ederken, adeta Ozal a cevap nıtearalarında AP'nın eski lığındekı anı çıkışını... Amaliye bakanınm da buma eKonomıK gelışmelerı lunduğu sanayıcı ve işaeleştıren sadece Sabancı damiarı Özal polıtıkasının değıldı. Odalar Bırltgı Baş eleştırısını yopıyorlardı. kanı Mehmet Yazar da. Ama özal yine de güclü Özal'ın enflasyonun azalolduğunu hissettirmeye dığmı soylemesıne karşılık. son aylarda enflasyo calışıyordu. (...) Evet, 12 nun yukselmesının «tehEylül yönetıminin sağdulıke ışaretı» olduğunu yusu hakkında bir tartışkaydetmıştı. (...) Gorulmo yoktur. Ancak Sabandüğü gtbi. bu kez eleşticı, Yazar ve Erez malurn riler «sotdan» değil, «ozel sol cevrelerden olmadık8ektör»den gelıyordu. Ve larına göre, Özal progratopiantı sırasında Odalar mı hakkında rivayet artık muhteliftir.» Birliği'nce hazırlanan. da 12 aralık günlü MİLLIYET'ın başyazısında ise özal'ın toplanuda «tzdıği toöloda yeralan bazı noktalann tortışmo götürur nitelikte olduğu ifade edildikten sonrâ "şoyle denıldl: ~ «özal'ın sozlerinin tüyine sosyal adalet aleyhl münü birden nasıl eleştine oluşturmuyor muydu? rebiliriz.. Bundan iki yıl Vergi reformu yapılmadıönce, evimızde fueloit, ğı icin, yapılan topiu söz aracımızda benzln, fabrileşmeler, sadece kurumkamızda hammadde, Me' ların gıderlerini artırıyorkez Bankamızda transfecalışanların ise vergi re hazır döviz yoktu. Ka matrahlarından başka raborsa ve cifte transfer hicbir şeyi yukseltmlyoraşın düzeydeydl. O dödu. nemde. ülkede sosyal aBu bakımdan, özal'ın dalet ml vardı? KİTIerln son konuşması da, alterzararını kapatmak ıcin pa natiflerı hatırlanınca, dara basan devlet. fonlorı ha fazla beğenıleb lir.» # KİMLERLE KİMLER? # CAN İLE CANAN ARASINDA... Gene! Esaslar Maliye kitaplarına göre, bütce bir kanun<lur ve parasal duzenin temel taşıdır. Devletın blr yıllık gelir ve gıderini göstermektedır. Mal yeyı devlet sırn oimaktan cıkaran butçedir. fiütce gerçekci. clddi, âdil ve sosyal icerltku Sonuç; Malıye Bakanınm acıkladığı gibi, 1981 bütceslnln kalkınma hedeflerlne yönelik, acık finansmana Itibar etmeyen, sağlom kaynaklara dayanan ve enflasyonla mücadele edecek bir bütce olmasım dılerız. CVCT OKTAY AKBAL Kendimize Geliş Dönemi... asalor klmln Icln? cYenl oyakkabı alacagıno pence yaptır* öğüdü kimin icm? Aclık, yoksulluk. işsizlik klmin icin? Bu dünyanın güzelliklerini bllmemeic, duymamak kımln icin? Yarın ne yapacağım, coluk cocuğumu nasıl besleyeceğım. nasıl llkokula, liseye. üniversiteye sokabilecsgim korkulan. kuşkulan kimın için? Y Herholdo. AmerlkalartJo, Avrupalaraa gezlp tozan. istediği anda Istediği yerde istediğl süre kalan, yaşayan, para harcayan, isvicre'lerl, Porls'leri. New York" ları doğup büyudüktari semtler. kentler kadar kendilerine yakın bulan, oralarda da en luks yerlerde yatıp kalkon. y;yip icen, milyonluk giysiler alabilen, armağankır verebilenler Içln değll!.. Bir Inceleyin. Turklye'nin İş evreninde egemen olanların en boşta Vendilerl, sonra yakınları, oğulları kızları nerelerdedir? Hangl okullardo okumaktadır? Hangı Batı kentlerinın en pohalı butiklerınde gıyınmektedir eşlerı, kızları? Neden bir ayakları Batı ülkelerınd.3dir? İkide blr, hele bunalımlı dönemlsrde, soluğu oralarda alıriar. bir süre, herrt de aylarco kalır. yaşar, keyif catarlor o Batı kentlerinde; arada bir dönerler, ylne giderler... 'Iş'lerinln dümenini uzok ton csvırirler... Nasıl becerırlerse bunu. işte öyle becenrler!.. Sız kac kez gittlnlz yabancı ulkelere'' Kac gün yasavabidinız oralarda'' Hangl koşullarda? Bunu blr duşundunuz mu o para bobalannı besleyen kaynoklann derınlığine inmeniz kolaylaşır... Yo calışmaya glder oralara halkımız, ya da blr yakının yanına... Ya do kırk yılda bir 'tunstik' gezllere katılır büyük ölcüde özveriye katlanorok... Koiay şey dağıldır dış gezilere şöyle beş on günlüğune bile gıtmek... Değil oralarda aylarca kalmak, hem de en pohalı otellerde, gazinolarda, butıklerds gönul egleyer&kl.. Biz, çaz3tecl olarak oldukca sık geziler yaparız. Ya oağırılıyızdır, ya bir görev gezısıne göndsrilmlşizdir. Böyleyken, harcamalarımızı büyük bir dıkkatle yapanz. Bir sandvicle akşamı etmek. en ucuz otelı arayıp bulmak, tiyatrolarda. operalarda paradilere çıkmak, yanl para harcamada olanca titizlıği göstermek... En az eğlensrek, kıt kıtına yaşayarok, en kısa zamando da geri döne'ek! Gazetelerde okuruz: falanca şarkıcı bayan Parls'teymış ayiardır! Nasıl yaşar, nasıl geçlnır, ne kazanır' Falanca işın patronu Ingıltere'de sevgilis.ne ış yeri acmış! Nasıl'' Hangı parayla? Nasıl gitmiş paralor oraya? B'lmem hangl kısı işyerinl satmış dolar korsılığında parayı Naw York'ta almış... Nasıl alır, kim öder^ Gazetelerde ilönlar cıkor: Kclıforniya'da vılla, kırk bın dolarl Ne dıye Türkiye'ds verlllr bu ilanlar^ Demek alıcıS' vor Kalıforniya'dakı vlllonın. isvicre'öe, Fransa' da, Amenka'da. İngiltere'de Türk yurttaşı zençinler, bir evrensei yaşam surerler, kumarhanelerde büyük paralarla oyunlar oynayarak... Bu değrmenın suyu nerden mi gelir? Sizden, sizden, hepımızden, bu yurdun güzelliklerınden, nimetlerinden gelır... Bizlerl sömürmüşler sonro da kacırmışlcr paraları yabancı ulkeİ9re... En kücük bunalımdo soluğu oralorda alırlar Yo da önceden koku alıp gıtmiş'erdır sıöınaklarına!.. Vurgun vuran kişi ne diye kalsın o vurgun yerınds? Gıder sıner, saklanır. Sonra bakor kl durum değısmış, yeniden vurgun hovası «siyor, vurgunculorm yakınları yen'den önomll köşe başlannı tutmuş döner gelırler. hovdi yeni bir vurgun daha!.. Ostelık de sayaın kisıler olarak cıkarlnr toplum önüne. Hatto ufak tefek yardımlar da yaporlar dürOst yurttoe klşıl^ğl takınmoktan bMe kacınmazlor sırosı ffeldiğinde'. 12 Evlui vonetıml üstüne Gstune gitmoye baslcdı bu tür kışılerın, bu tür karaniık ışlerin... Sıkı blr silkeleme sonundo n.9 pıs, ne cırkın işler gözler önüne dokülecektir. O 'saygın' kişilerin Iğrenç yönlerl ortayc cıkacaktır. Hic korkmayalım bunda"h, toplum ancak gercekci bir 'kendine geliş'le kurtulacaktır Bir yanda aclar, vokBUlluklar icmde bu yurt, bu ulus icin calışan, cırpınan yığınlon blr yando blr avuc klşlnln vurdum duvfnazlığı, korkunc ealtanatı... Bu ülksde gerc«k b'r demokrasf kurulorrıyörsa. aneaV demoVroslcli'k ovunu oynanıvorso vıllafdır; lste nedenı bu Blr muttu azmlı9m cıkârmı tüm ulusım vcronndnn ftnc« düsOnmek. heeaolomak: hwsevi bu h«6abe s*r» vapmak. yaptırmoic... tatOrk yılına glrtyoruz yakında. Tüm dunya ulusları 1981'i Atatürk yılı olarak yaşayacak ve anlayışları olCüsünde değerlendirecsk. Türkiye icm bu cok övünc ve kıvanc vericidir. Ne var kl. Atatürk'ün ülkesinde blr profesör yazdığı sosyoloji adlı ders kitabıyla Atatürkcülüğü aşıla mıyor. Aşılamak şöyle dursun, onun karşısında. en azından ondan yana değıl. Evet, Prof. Amlran Kurtkan tarafından yazıfan ve 1976'da liselere zorun lu olarak sokulan sosyaloııden 8Öz ediyorum. Gercl daha ön ce de bu kitabı eleştirmiştim. örneğin 27 .10. 1976 günlü Cumhuriyette ve kiml dergiler de. O ilk basımı nedeniyie Türk Dll Kurumu, haztrlamış olduğu «Ismarlama Dsrs Kitapları Ozerlne Rapor* adlı ya yınında söz konusu kitabı bl llmsel yönden eleştirmiştl. Ay nca Cumhuriyet gazetesl düzenlediği acık oturumda kltabın kusurlu yaniarını dite getıc mlstl. Anımsanacoktır. bu kitap o yıl. Bakanlıkca ısmarlanarak yazdırılan 22 kitaotan birf Idl. Ve bu 22 kıtabın <Mo dern Mantık dışmda) karşıloş tığı tepkl cok büyuk, cok güc lü, cok anlomlı olmuştu. İscl kuruluşları ayoklanmış, öğret menler okutmamakta direnmış, öğrencller kitapları mey danlorda ateşe verm'ş. velıler bu kıtaplarla ilgill olarak Dcnıştov'da dâva acmıştı. Sü rup giden tepki olayları karşısında Bakanlık şaşırmıstı. ll kin savunma yolunu denedi. 01 madı.. Billm adamlart gercekle rl tum kanıtlarıyta ortaya kokuyorlardı Bu kez tevil yoluna scptı. cBaskı yanlışlıi)ı olmuş.» dedt. «dır» düşmü?. tden» gelmış türunden sözde savunmalar yaptı Ardından, tFalan kıtabın fılân sayfasını yırtarak okutun.» dlye okullara, II yön9ticllerl oracılığıylo genelgeler yolladı. Ama olavla rın ardı kesMmlyordu. Çünkü Turklye'de her olup blttlye bo yun eğmeyecek bir aydınlar bi rıkiml vardı. Anlaşılan Ataturk. devrimlerinl bu tür gercek ay dın kuşaklara emanet etmiştı.. Bakanlık caresiz katdı ve bu gırişimin baş sorumlusu olan ya da tezgâhlayıcısı blllnen ki şiyi yani Talim ve Terbiye Daıresi başkamnı görevden aldı. Daha sonra da o 22 kitap, bir dönemln yanılgılarını belgelemek üzre tarihe gömüldü. Ama görüyoruz ki, aradan ikl yıl gectıkten sonra yani bu ders yılı aynl sosyoloji, hem de ge nışlemlş olarok yeniden ders kitabı oluvermış. Üstelik öğret menlere başka secenek tanmmadığı icm zorunlu ders kitabı haline gelmiş. Ondan yeniden sözacışımın nedeni de bu A Öğrencilere Yazık Oluyor! # NEREDEYSE ATATÜRK YILINA GİRECEĞİZ, AMA ATATÜRKÇÜLÜĞE AYKIRI GÖRÜLEREK AŞIRI ELEŞTİRİYE UĞRAYAN SOSYOLOJİ KİTABI OKULLARIMIZDA OKÜTULMAKTA Sami GÜRTÜRK Emekli Felsefe Ögretmeol kusuz Atatürk köklu blr dev rımci idl. Bu anlayışladır ki, Abdülhamlt dönemının karşısın da, Batının bilım ve teknlğinln yanındaydı. 8atıp cıkan bu ders kitabıysa, üstü kapalı bir dille, Abdülhamit dönemıni övü yor, hatta Atatürkcülüğü yerlyor. Batı uygarlığına yönelişlmlzj kınayarak Atatürk döneminde başlayan blllm v« sanat atılımlarını acık ac<k yerıyor. Bana öyle gelır ki, kitabın toprak reformuna karşı cıkması da. özel gırişimi savunarak yok sul kesimın devletce korunma sını sakıncalı bulması da Atatürkcülüğün özüne, blr bakıma, halkcılık anlayışına oykın bir tutumdur. Lebib Yalkm YAY1MLAR1 26. Yılma Giriyor Mevzuattski bütün değisikiikleri zamanındaöŞrenmek V* uygulamak için yenilikleri hemen elde etmek gerekir. Tamamı föyvolant (değisen yapraklar) şeklinde hazırlanmıs bulunan aşağıda konuları yazılı yayımlarımızın, yeni baskılart yapılıncaya kadar. 1980 yılı fiyatlarıyla satıjına devam «dilmektedir. • • • • • • • • Türk Parası Kıymetini Koruma (Kartıbiyo, 4 cllt) Türk Parası Kanunları (2 cilt) Ihracat Mevzuatı (8 cilt) İthatât Mevzuatı (4 cilt) Avrupa Ekonomik Topluluğu Mevzuatf (3 cilt) , Montaj Sanayii Mevzuatı (8 cilt) ' Turizm Endustrisi Mevzuatı (9 cilt) İş ve Sosyal Sigorta Mevzuatı A. Yuksek Mahkemeler Kanun ve Kararlan (16 cilt) B. İş Hukuku (16 cilt) C. Sendikalar, Toplu İs Sözteş, Grevve Lokavt (8 cilt) D. Sosyal Sigortalar (20 cilt) E. BagKur (6 cilt) • Gümrük Mevzuatı G1 ;Gümrük Kanunu ve Yonetmeliği ile muafiyeiier ve uygutama (11 cilt) G2. Gümruk Giriş Tarife Cetveli ile diğervergi veresimler (11 cilt) G3. Gümrük Anlaşmatarı, GATT, TIR, Karayoiu Nakliyat Anl. vb.. (4 cilt) Biliyoruz kl, Atatürk dilimlzln arınmasından yanaydı. Sayın /azarımız ıse kitabında hep Osmanlıcaya ağırlık vermiş. Devrl. ıfa, kullî, saık, tâli, okıde glbl eskimiş sözcüklerl bol bol kullonmış. tAnlatılan» yerine <ifo> de edılen», tbakımından» yerine titıbarryle», «sonuc olarak» yerine «netıce itibarıyle» demiş. Kısocası kitap, Atatürk'ün dil anlayışına da karşı. Gercl ara' da bir yeni sözcükler de kullanmış ama ıstemiye Istemiye. Nitekim, inkılâp ve devrlm terlmlerinı karşıkjştırırken bu konudaki anlayışını acıkca ortaya koymuş. Bunun gıbl, Atatürk'ten de söz ediyor. Ama konu geregi. Kitotan iceriğinm tümü dikkate alındığında görülür ve anlaşılır ki, bu tutum öğrencilere Atatürk sevgisinl değll. gecmişm özleminl aşılamaktadır. Son olarak bir de usumun olmadığı noktayı anlatmak lste» rim: Sayın yazar, İslâm dininln vahdet llkeslnl öylesine övüyor ki, blr yerde şunu demeye getiriyor. Getirıyor değil yazıyor. Dıyor ki. eğer bu IHce Hıristlyanlarda olsaydı tüm Avrupa bugün blr bütün olurdu. Dinlmizin vahdet ilkesl gercekten güclü bir etkendlr. Din birliğinln de ulusların oluşmasında önemll bir yerl olduğu kuşku götürmez blr gercektır. Ama ya zarın bu abartmalı görüşü karşısında Insanın sorası geliyor kendisine: Acaba tarih okumamış mı? Yoksa tarih kitaplan yanlışlıkla mı islâm devletlerlnin biribirleriyle savaştıklarını yazmaktadır? Parayla tutulmuş Müslüman askerler, Halifenin ulkesi olan Osmanlı topra+clarına saldınp dın kardeşlerıne kur şun sıkmadılar mı? Güneyimlzdekl Arap, devletleri Müslüman oldukları halde, neden vahdet Ikesini ciğniyerek bizden kopmak icin savaş verdıler? Ve nlcın birer Müslüman devletl Dlan Irak ile iran bugün biribirleriyle savaşıyor? Şunu belırtmek Istiyorum: Bir ders kitabı her şeyden önce inandırıcı olmalıdır. Adı gecen sosyoloji ise ne dınl överken ne de hatta devrimlert yererken İnandırıcı olamamıştır Bu yüzden de derım ki yazık oluyor liselerin son sınıflarında okuyon cocuklarımıza' TMMOB Zıraat Muhendisleri Odası Adana Subesi Ba$kanı ve KöyKoop Adako Birlik Genel Müdüru # DAHA FAZLA BEĞENMEK.^ BULMACA SOLDAN SAĞA : 1 Birinln penceresl »Itında verilen koaser. 2 Denız taşıtuun tera dönmesi. 3 Osmanlı dönemi yörelerinden bırtnin zamanın adıyla anıüşı. 4 Sozleşcıe, anlaşma Tanm ürünleriıü degerlendlrnekle ödevlı bunu kuruluşlanmızdan birinin slmgesl. 5 YorJerden 6 Ilave Yüksek alkoUü içölerdsn. 7 Eski Mısır tanrılanndan Benzer, bır çoit nltellklerlyle aynısı olan, benzeT koşuUara sahlp olan. 8 G«ne, tekıar B:r motor pu^ çaat. 9 H&reketll, OBTÜC Anakara. YUKARIDAN ASAĞITA : 1 Ge&iş ve yayvan denls taşıtı. 2 Ince tar.elerj lrilerinden nyınnak için kullaıulan gereç Nesneran ya da D"'.nln, bertaangl birinln olm&a dururau 3 Hııistlyanlıkta kadın din görevllsi Kimyada «odyuımm simgesı 4 Tersl bayan sekıeter Ilave. 5 Tersi bıtım 6 ÇoJaltmai, nioel olarak MyOltmek 7 Yemek Ebiselert dolaba yerleştitmekte kulluulan eşya. S Sayı simgesi Amaç kötil ctyet. 9 Oretima yönclik eylem Zamao blrtmlertnden. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 23456789 • TM IPİ W zpn ,I I l Tl I l I I ı D t N K t 1BÜLMACANIN ÇÖZÛMt SOLDAN SAĞA : 1111 n 1 Saokınlık. 2 Or La Uıü 3 Zalim Taç 4 dnA. 5 Imtica DM. 6 Z&lre Sis. 7 t t a a lotE 8 Deprem 9 İndirgeme. VUKARIDAN AŞAĞIYA : 1 Sözdiztaü 3 Arantnak. 3 Latın 4 klt Iradl. 5 ı&M Ne Er. 6 sA Lpg 7 lüT sorE. 8 Ita niteM. 9 Küçümseme. • Vergi Kanunlan (toplam 4 4 cilt) 1. Gelir Vergisi 2. Kurumlar Vergjsi 3. Gider Vergileri 4. Veraset ve intikal VtrgM 6. Vergi Usul Kanunu 6. Amme Alacaklarının T.U. 7. Damga Vergiti. Dafierli KSfiıttar, IttıaM* ATınacak Damga Resmi 8. Yatırım İndirimi 9. ihracatta Vergi iadesi 10. Emlâk V.. Bina İnşaat V v EmlSk AlımV.,G.M. X ı y rnet Artışı V. 11. İşletme Vergisi 12. Harçlar Kanunu 13. Motorlu Tajıtlar V., Taşıt Atım V. 14. Malî Denge Vergisi Konuların kapsamı ile, «atış ve ebona bedeüeri hakkmda daha fazla bilgi için büromuza müracaat edinîz veya broşür isteyiniz. Satış, buromuzdanyapılır. Satıs va abone Gcreti buro» muza ödenir. Yetkıli satıcı ve tahsildarımız yoktur. Adres: Meclisl Mebusan Cad. No: 327, Dunun Han | Kat: 3 Salıpazarı • Istsnbul | Tel: 430368430363 g AKIN ÖZDEMlR'i ölumunun iklnci yılında unutmadık. ARKADAŞLARI Cumhuriyet SoMM; Cumhuriyet Matbaacıiık ve Gazeıecıi.'K T. A. Ş. adına NADİR NADİ Genel Yayın Müdüru . „ OKTAY KURTBOKE Muessese Müdürü EMİNE UŞAKLIGİL Yozı İ^leri Mudüru TURHAN ILGA2 Basan ve Yayan: Cumhurıvet Matbaacıiık ve Gozeteclık TAŞ., Cağaloğlu Türkocağı Cad No 3941, Posta Kutusu: 246 ISTANBUL Tel. •• 20 97 03 BÛROLAR' • • • ANKARA: Konur Sokak 24/4 YENİŞEHİR Tel.: 17 58 25 17 58 66 18 33 35 İZMİR: Holit Ziya Bulvarı No. 65, Kat: 3 Tel.: 25 47 09 13 12 30 ADANA: Atatürk Caddesı, Turk Hava Kurumu Is Honı Kat: 2. No. 13 Tel.: 14 550 19 731 TAKVİM Gfinee 818 18 ARALIK !$&> Oğl« Ikind! 1310 1526 Aksam '74? Vatsı 10 2 1 Pek cok düşünür şu göruşte blrleşıyor Atatark devrımlerlnln temelı layıklık llkesidir. Nıtekım Ataturk layıkllge inanmadan uygariaşamıyacağımızı, uygar olmadan da yaşayamıya cagımızı bırcok kez vurguladı. Oysa sayın Kurtkan'ın sosyolo |isi layikhğin karşısına çıkıyor. onun, dınsel Inançlardan doğan catışmaları onlemekte başarısız blr ilke olduğunu söylüyor. Dahası, Türklye'deki catışmalar dan da laylkllği sorumlu tutuyor. Atatürk, şerıatm keslnl kl# karşısında Idi Yazarımız ls« tum kltap boyunca Türklye'nin kurtuiusunu, İslâm dlninin vah det llkesine dayanmada görüyor. Ulusal blrllk yerlne dlnset birllğl koyarak öğrencileri şarlat düzenlne özendlrtyor. Kuş TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesi Başkanı ve KöyKoop. Adako Birlik Genel Müduru AKIN ÖZDEMİR'i unutm&dık. ıkinci yüındâ AİLESî 1865) 7063