Katalog

•# DÖRT CUMHURIYET 26 EKÎM 1980 TüttKlYE'DE DUMYADA EKONOMI/TICARETc Cumhurfyei EKONOMİ SERVİSİ Kamu çalışanlarına ilişkin yeni düzenleme sorunlara yoîaçıyor KISA...KISA. • Yurdumuzun kayısı «unh*rı olarak tanımlanan Malatya'da, kayısı rekoHesinin yıllara göre düşüs gösterdiği. buna karsın kayısı agacı sa yısında da artışlar oldu&u be lirtilmlştîr. A£aç sayısuun ar bp rekoltenin duşmesinin meyve vermeyen ağaçlann gayısı kadar yeni dikimlerin yapılmamasından kaynaklanöığı saptanmıştır. Malatya'da kayısı rekoltesi düştü • Konya'da son bir hafta Içlnde buğday fiyatlannda yüzde 5 ilâ 10 arasında değl çen gerileme olmuştur. Konya Ticaret Borsası yetkllilerinden alınan bilgiye gö re, melez buğdaym kilosu 17.43, beyaz ziraat buğdayın kilosu 14.92. bolal buğdayın kilosu da 13.93 llradan eatümıştır. Bu arada arpanın kilosu 12.00, yulaf 12.60, nohut da 21 liradan işlem görmüştür. Konya'da buğday fîyatIan%10 düştfl SORUNA CÖZÛM Sanayiciler ve dışsotımcılar, gerek İran, gerefcso Irok vo I ffiAK GİRİŞt VE ÇIKIŞINDA BOMBARDIMANLAötekl ulkelere yörselık dışsatımRIN SÜRMESİ BU ÜLKE ÜZEBİNDEN ULAŞIda ortaya cıkan darboğazın büLAN ÖTEKİ ÛLKELERE YÖNELİK DIŞSATIMI tunüyle »nok/fye» sorunundan DURMA NOKTASINA GETİRDL kaynaklandığını bndırmişlerdır. Cumhuriyet Ekonoml Servtsl rek «durmo noktasme* geflr Akreditifierin kapatılması, 6lgorta gibl konularda sozkonuIran llo Irak arasındakl sava miştir. su ülkelerdeki alıcılardan busm uraması, özellikle Irok'a ve ÖTEKİ ÜLKELERB bu ülke üzerlnden karayoluyla Irak'ın karayolu glrfş ve cı yuk kolaylık gördüklerini belirulaşılan Kuveyf, B/rleşık Arap kışlannda savaşın ve bombor ten sanayiciler ve dışsatımcılar Emirlıklerl, Kator vo bir ölcüda dımanların yaklaşık Ikl oydır «nakliyeı sorununu aşmak icln de Mısır'a yönel/k dışsatımı o surmesl, bu Olke llo Kuvoyt, Blr yeni yöntemler geliştirme yolulumsuz yöndo etkilemlş ve gldo leşlk Arap Emlrlikleri glbl ülke na gitmlşlerdlr. SAVAŞ IRAK, KUVEYT, KATAR VE ÖTEKİ ÛLKELERE DIŞSATIMI ENGELLİYOR ler» yonelfc dışsatımı once olurnsuz etkilemlş, daha sonra da durma noktasına getırmiştir. STOKLAR Özellikle Irak ve bu ulke üzerlnden bağlantı kurulan ülke'er Jcln üretilen sanayl Orünlerinin sureslnde yerlno ulaştınlmamaeı porasal güç/ük/er yanmda Işletmelerdeki calışmaları da encellemeye başlamıştır. Sıparfş uzerlne gerçekleştirilen uretim «toka dönuşmüştür. Besin maddoleri, yaş meyvesebzede do benzerl gellşmeler gfderek yoĞunlaşmıştır. Çslışma dönemlerinde işçi ve memur olarak farkb statülerde görev yapmış bu çalışanlann kıdera tazminaflanmn nasıl Sdeneceği belirsiz kaldı. Kenan MORTAN İZMİR, (Cumhurtyef Ege Börosu) İşcl kodrosunda calışan kamu persone/ınfn konumu bazı cıddı sorunlonn cıkmasına neden ofmuştur. özellikle yerel yönetımlerde çalışanlann yenlden eski görevlerine dönüşü lle kıdem tazminatlarının da fasıl ödeneceğl konusu bir belirsızliğe bürünmüştür. Eklm ayında başlayan blr uygulama lle kamu kuruluşlon ve bu orada özellikle yerel yönetımlerde çalışanlann yenlderı eski kadrolonna dönmesl Istenmiştlr. Bu konuda yayınlanon genelgede, cMemur statusunds olması gereken personelden blr kısmının ücretll olarak veya gündeilk usulde Işçl statüsüne göre calıştıklon lespit edilmlştir», denılerek, düzenleme yapılması istenmiştır. Ancak kimln eski kadrasuna geçmesl gerektlği konusu acıklık kazanmamıştır. Gene!penln fizellikle slyosaf kayırmalarla yapılan atamaları düzelfmeyl amaclamasma karşıIık, halen 8üren uygulamada yopılan fş dikkate alınmaksı?ın, herkesln eski yerlne dönmesl Istenmiştir Blr başka deyisle, genelge kadro karşılığı Işlerde calışanlonn konumundo blr değişikllk oetlrmezken, vanhş uygulama sonrası 100 blne yakın kamu çahşanı bir oiumsuzluk lcln 9 Itilmlştlr. Aynco bu törden kodro karsrlığı Içierde colışanlonn, atama sırosmda durumîarının onayfanmış olması, yopılan uygulamonrn yaniış olduğunu kanıtlomaktadır. Esasen 27 oralık 1978 tarihlnde 15777 sayılı Resrnl 6ozetede yürurlüğe glren blr Başbakanlık kararı, Işclmemur ayr?mı konusunu cözumlemekte*"'• ^ l r başko deylşîe, kımin İşcl klmin memur oiduğu bu karordo ocıkco gösferilmekfodlr. Oysa yeni genelgenin yanJ)ş Ycrumu sonucu, bugun İşcl statüsündeki blr işte calışan kamu calışanı, blr zamanlar hlzmet yaptığı Onlteye memur olarak döndOrOlmektedlr. Bunun sonucu Işyorı ortamınm olumsuz etkllenmesl blr yarw, işçllikten memurluğa dönü? yapanların parosai onlomda moğdur olacağı onloşılmakto İ9clİ8veran Hlokrierlnln tfimA lle gözden geclrlldığl, yeni yasol düzenlemelerin göndsmde olduğu şu günlsrde, haklara ilişkin (s hukuku kavramîan da çok buyuk önem kazanmıştır. Bir hakkın iyl savunulobilmesi, kazanılması ve korunması o hakkı bicimleyen hukuk kav ramlannın doğru kavranmasına ve kullanılmasına da büyük ölcüde bağlıdır. Blr hakkı yonlıs blr hukuk kavramı lle savunmavo kalkışmok hem o hakka, hem da o hukuk kavrammın gercekte kapsad/§ı dfğer haklara zarar verir. 17 yıllık toplu sözleşms donemfmiz, bunun ocı densylmlerl lle doludur. Bu gunlerde tartışıfan konular, İşcl kitlelerine pahalıya malolan sonucların nedenier! araştırıldıflında, kavrom kargaşosımn paymın hic de kücük olmadığı gözlemlenmektedlr. Hic degilse act deneylmlerden ders alsak, Işci Işveren lllşkilerinln gelecekte sağlıklı gelismesl lcin, konulor ve yasalor haztr gündamde Iken, hok lorin özu lle doğru hukuk kcv ramlorını uyuşturabMsek... Konulann e'e alınışına, s o runlann basında yansımasına, tefemlere. ânerllere, görüslere.. göz atıldığında, ne yazık kl «Ne gezer?» demekten başka sözcök kolmryor... HAKLARI, KAVRAMLARI YANLIŞ KULLANINCA Haklardon, kavromlardan v» yanlış kullanımın sonuclanndan, örnekler sunmaya calışolım.. 3008 sayılı yosaya, 5518 sayıh vosa Vo glren kıdsm tazmlnatının gerekceslnde, bu tazminatrn «Isclnin yıpranması karşılığı* olduğu llerl sürülmüştur. Bu göruş geliştirilerek, tazminatın, Işcinin yıllorca birikmış emeğinln korşılığı ve onun ucretl lcinde yeralan bir tücret» nlîeliğinde olduğu savunulmuştur. 931 sayıiı ls yosasm da Ise, kıdem tazmlnatmın Işslzllk slgortosının olmayışı göz onune olınarak. issizllk sigortası lle es degerde tutulmaya calışıldıflı görülmektPdir. Yargıtay bütün buniara csebat gösleren Işcllerl ödüllendlrme» kov ramını eklemlstfr. Derken uyçulamado, İşcl ve Işveren sendlkalarınm, Işcllerln Işverenlerin bilmclibılfncsiz katkılon lle doğrudan ls güvenllğl ve Işslzlık sigortası hoklarını da kopsayan bir «hok» konumuna sokulmak Istenmlştlr. Kıdem tazminatı... Sonuc ortodo: 77 yıHıfc uyBulamadan sonro, ne yasalar, ne yorgı kararton no de sözleşmelerlo. Işslzllk sigortası. Is guvenliğl hakları adına atılmış Olumlu odımlardan söz odsmlyoruz. özgür sendikacılıgm yer leşmlş olduflu ulkelerie karsılaşttrma yaptığımızda bu haklarda. hem de İşcl İcln Işsiz/iğln böyleslne büyük olduğu bir ülkede cok önemll olan bu haklarda, ne kadar gerlde ol duğumuzu görüyoruz. Kıdem tazmlnatmın Iş güvenligi olacak yerds, blrcok fşyerlnde, faz la kıdem tazmlnotı ödememek Kavram kargaşası haklara zarar verir Şükran KETENCt İcln Iscl cıkarmolanno neden olması, yonl Işslzllk yaratması da cabası. Bugün gellnen noktada. 6nce Işverenler, 6ortra da blllm adamlorı, ckıdem tazmlnatı yanlıs getlştl. Yarar yerlne zarar getlrdi. Yeniden duzenlenmesl gerekltı dediler. Denlldığl glbl de oldu, yeniden ele alındı ve yenıden duzenlendl. Ama honl hukuk kavramlarının yerlne oturtulması? Hanl iş hukukumuzda bugüns kador kıdsm taz minafı hakkı lle yerinln doldurulmasına cahşılan ötekl öğeler? Işsizllk sfgortosından. İş guvenüğlnden söz eden yok. Bırakınız işverenleri, bilim adam lan ve hatta TÜRKİŞ bile basını da dahll tüm komuoyu, bos lukta kalan İş güvenllğl, Işslzlik sigortası haklarını unutmuş görünüyorlar. BİR BAŞKA YANLtŞ DAHA Bu nokiada blr yanlış daha yo pılıyor. Kıdem tazminatı hakkına smırlama getirdlrken, asgart Ocret kavramı lle bağlantı ku ruluyor. Her ne kadar yasa koyucu «Kıdem lozmlnatı asgarl ucretln 7.5 katını asamar» derken, asgarl ücretln kavramı lle Hgilenmemis. sadece tavon İcln blr sınır getlrmeyl duşönmüşse do, böylo demeklo blr anlamda asgarl ucret hakkıno do zarar vermlştir. Çunku bundan böyle osgorl öcretln anmlması gOndeme geldlğinde. sadoce yasadokl asgarl ucretln karşılığı olan «Insonco yasama düzeyl lc'n gerefcfl en az üeret» kavramı düşünülmeyecek. Ister Istemez kıdem tozminatlarmda meydana gelecek artışların yukü de hesap edllecektlr. Zaten osgarl ücretln memur taban aylıklan lle blrllkto düşOnOlmesi, eosyal slgortalar prlmlerlnln. I9cl emekll taban oylıklannın buna bağlanmosı asgorl ücret hak kının geliştirflmesırte yeterlnce ayok boğı oluyorlardı. Yapılan yanlışlık esasen kıdem tazmînatı yasasının yürurlüğe glrdiğf gun Türklş Yurütme Kurulu'nun yaptığı toplan tı lle de ortaya cıkıyordu. Daha 6nce aşm enflasyon nedenl lle csgarf ücretın yenlden düzenlenmesl gerektiği sonucuno varan Türklş Yürütme Kurulu, bu kez de, kıdem tazmlnatı tavanının artırılabilmesl lcin asgarl Ocretin yeniden gözden e.o» cinlmesl Isteminl yenileme karannı alıyordu. Görölduğü gibl, şlmdl de asgarl Qcret kavramında, bircok hakkm birden savası mmın verilmes! zorunluluğu fino geciyor ve tobil haklann gellştirilmssl zorlasıyor. HEPSİ BU KADAR DEĞlL Kıdem tazminatı hakkının ye» nı yasaya göre asgarl Ocrete bağlı olorok tavon rakamm ort şünmenin neden yanlış olduğunu do vurgulomayo cal/şolım: Yeni yasa, osgarl Ocretin 7.5 kotı )lo bağlantılı olarok blr tovan sınırlama getirmlştlr. Ar» tık bu hakkın gelfştlr/lmesl söz konusu değildlr. Asgan ücreto bağlı olarak tavan rakkamın art ması demek, kıdem tazmlnatı gellşmesl değü, enflasyonlarla para değerlnın düşmeslne, yonl gecinebılmek İcln gerekll asgarl paranın gsrcek değerde değil sayılarla artmasına bağlı olorok, kıdem tazmlnalı rakam lannın buyümesl demektir. Hele hele kıdem tazminajı hokkınm asgorl ucrete bağlanmasına korsılık «Hic olmazsa vargl odaletl »ağlansın, asgarl ücret vergl dısı kalsm» demek büsbütün yanlıştır. Evet «vergl adaletl sağlansm, asgarl ucret vergl dışı kalsını. Cünkü Turkiye'do korkunc bir vergl adalet sizliğl var. vergl yükü sadece Iscllerin değil, tüm sabit gellrll, dar gellrll colışonlonn sırtmda. Asgorl ücret mutlaka artmteın, cunkö bugunkü asgarl öcrotle değil Insanca yaşamak, karın doyurmak blle olası değil... Ama kıdem tazminatına İlişkin yenf yasal düzenlemeden hele kıdem tazmlnatınm fonda toplanmasından sonra, mutlaka ve mutlaka Iscl cıkarmayı disiplin altma olacak, İş güven'iöl önlemlerlnf getirecek, Issizlik slgortasını saâlıvacak yeni yasal önlemler getirılmelld'r. • Limon fiyatlannın önflmüzdeki gunlerde düşeceğl büdirilmiştir. Halde eski limonun. 15002000, yeni limonun ise 11001500 lira arasında satıldığını belirten ilgililer konuya ilişkin olarak şöyle demlşto «Finike, Daiaman ve Mer«In limonlanntn. surekli dıs. satımı yapılıyor. Jki yıldır Avrupa piyasasına girmeyen İspanya bu yd tum ulkelere mal gönderiyor. Bu nedenle bizim pazan kay betmememiz için fiyatı indir memjz geı3kiyor. Bu durum «onucunda da limon fiyatlann da önümüzdeki gunlerde dü çüş olacakür.» Limon fiyatlarının düşmesi bekleniyor ÎSTANBUL ÎKTİSADİ VE TİCARt ÎLÎMLER AKADEMÎSİ BAŞKANLIGIMDAN n 1980 1981 öğretlm yılındo konten|aulan dolmayon Akademlmlze bağlı FakOltelahlzolanndo yazılı esaslar daireslnd« dn kayrt yontemlyla öğrencl alınacaktır. Tabon puant ÛSYM trnav son. göı* 430 ve daha yukon» 420 ve daha yukarısı 470 ve daha yukarısı Puan türu FEN Topfam FEN Afmacafc ögr. Kontenjanı 114 38 (Tlo. LİS.) 27 Fakulteler EKONOMİ FAKOLTESİ İŞLETME FAKÛLTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ön kayıtlar 567 kasım 1S80 tarlhlerlndo saat 9.0012.00 arası Egitlm Merkezlnd» (Ressam Namık Ismall Sokak No: 1 Bahçelievler IST.j yapılacaktir. Genla bllgl Içln ligill Fakulte Dekanlıkları na başvurulması duyurulur. (Basın: 22775/6030) I1IIÜ1! s= = zzz ~ ~z =^ ^5 ^ ~ î ^ ss ss: şşş r= rr: şşr r=: s= SAYIN HALKIMIZA DENİZ KUVVETLERİNE Yeni güçler katmak için az sayıda hazırlanan son parti NANMA ALTINI aşağıdaki banka şubelerinde sayın halkımıza sunulmuştur. Yeniden basılmayacağından «HATIRA ALTINLAR» statüsüne giren bu aitınlardan aimak için son fırsatı kaçırmayınız. s ^ dır NEYE GÖRE KIDEM Devlet Malzeme Ofisi Genel Mücürlüğünden OTOMOBİL SATIŞI Gömruğe terkedılen veya terkedilmlş sas'ilan muhtellf model ve markalarda 152 odet nakı! vasıtası oşağıda belirtılen gün ve saatlerde Yanmca Belediyesl ustü düğün •oionunda ocık arttınma suretıyle satılacoktır. 1 Satış konusu vosıtalarm cınsıni, tı pınl. satışa esas bedellnl, teminot tutorım CÖsterlr l/steler D.M.O. Bölge Müdürlükierınde, Yanmca Belediyesl llân yerlnde, D.M.O. Ana Depo Müdürlüğünde ve oraclann bulunduğu yerlerde asılıdır, 2 Satısa cıkarılan araclara aıt satış listelerl 75. Tl karşılığında D.M.O. Ana Depo Müdürluğü Merdıvenköy/İSTANBUL, D.M.O. Bölge Müdürlüğü Beşıkîaş / İSTANBUL ve D.M.O. İzmıt Bölge Müdürlüğünden temin edilebılir. 3 Acık arttirmaya girmek Isteyenler lıstelsrde bsürtilen teminat bedelînf satış amna kadar Türkıye Vakıflar Bankası Kocaeii Şubesındekl 30/120026 sayılı hesaba para olarak yatıracakiardır. 4 ihaleden arac alan kişller klmllk belgelerînl komlsyona Ibraz edeceklerdlr. 5 Arac satın olonlor orac bedel/nl 7 gun lcinde yatıracak ve bu tarlhten Itlbaren 15 cün lcersınde aracı bulunduğu sundurmadan alacaklardır. 6 Araç sotın alomayaniar temlnatlannı en geç 15 gün lcinde adı gecen bankadan cekeceklerdir. 7 Aroc sotın aîanlor eahadan araclarını teslimden önce komlsyonuTiuzca düzenlenen teslim fışinde yazılı hususlan (Model, moîor no, şaşl no, kapı adedl v.s) oraç üzsrlndo incelemede bulunduktan sonra olmış oldukları aracı sahadan cekebilecekler, tutmazlık halınde arac sahadan cekümeyip durum komisyonumuza bildırilecektlr. 8 Satıs lıstetennde belırtilen hasar miktarının fazla veya eksık cıkmasından DM.O. •orumlu değıldır. Hasar mıktarını Ofıs tekefföl etmez, 9 Görüldüğü haliyte satışa cıkarılmakta olan araclar bulunduklan mahalde clıcılar torafından görülebilir. 10 Karar pulu ve tellallyo ucretl satış anında alıeı tarafından ödenecektlr. 11 Herhangi bir ihtüaf vukuunda Ankara Mahkemeleri ve icra Daıreleri yetkîlidlr. Satış tarlhl ve saatl 11 Kasım 1980 10.00 12 Kasım 1980 10.00 Araçlann bulunduğu sundurma Derlnce D.D.Y. sundurması Derlnce D.D.Y. sundurması Yanmca Beledlys sundurması Karasu Tekel sundurması Cılımli Tekel sundurması Duzce Tekel sundurması Gumüşova Tekel sundurması Geyve Tekel sundurması Osmaneil Tekel sundurması T O P L A M ı D U Y U R U L U R (Basın: 22428/6024) Sotıîacok mîktar 80 31 24 5 5 3 2 1 1 152 Adat 5= = := ss :==: == ;=s=f ~ ~ S sş ş^ ss: ^ X~ z== ^ gg Tz: İEs j~ •gg S~ ~~ ~ j== r= § 55 ~E ~r şş: SS S SE 5S şr: zzz p= ~: xr: ^r :== =s ~s ~ pş ~ ~; ^^ ~ 18 ekfm 1980 (arihlnde yOrürlüğe glren, kıdem tazmlnotlorıno Hişkln 1475 sayılı Yasanın 14. maddeslnı yeniden düzenleyen yoso, calışma hayatı sürssince farklı Işlerde eolışanlann kıdem alacağı konusunda belirslz ffodeler icermektedlr. Cohşma hoyatı sırasındo b'r dönem memur, bfr dönem Iscl olarok caiışan ve s'mdl yenlden memurluğa dönuş yonon klşifere kıdem tazmınatlon hemen ödenecektlr. Ancak vosa bu ödeme icın hesaplamo"m nasıf yaDilacağı konusundo ocıklık getlrmemlştir. Bu nfdeile önümüzdek! günlerde önemll oksamalarm yaşanmosı söz konusudur. Yasaya göre Işcllik aöresindekl krfem tazminatı memurluk süreslndekl emekllllic tojmlnofmı aşamayocağından, Işclllk söreslnln memurlyef süres'ndsn fozta ofmosı Jıalinde orada beüren farkın ne olacoöı konusu bellrsİ2 kalmıştır. İNTİBAKLAR KONUSU Uygulamada gflrötmeye ba$1anan blr diğer aksoma da memurlyet derece ve göstergelerlnln hesaplonmasmda ortoya cıkmaktodır. Önce memur, sonra İşcl v e slmdl yeniden memurlyete gecmek zorunda bırakıfan kamu calışanlarının memurlyet derecesı yeniden boşlamıscasıno verilmektedlr. Oysa hizmet söreklillğl actsından bu calışana tum colışma döneml sonunda bellren derecenin verilmesi gerekmektedir. Uvgulamadok» bu yonlışlık nedeniyle, örneğin, 10 yılhk blr cohşma havatı sonrası yenlden memuriyete dönuş vapan blr cahşan da 14. dereceden baş'nfılmaktadır. Venl uygulamanın yaklaşık 100 bin katıu calısanını yakın<ian Ifgilendirmesi nedenlyle Ivedilikle blr komisyonun kurulmosı gerektiğl aöruşö yayginlık kazanmaktadır; rs: TÜRK DONANMA VAKFI AKBANK / Kasımpaşa T ÎŞ BANKAS1 / Kasımpaşa YAPI ve KREDİ BANKASI / Kasımpaşa GARA^Hİ 1 ANKASI / Kasımpaşa DENİZCİLİK BANKASI / *îerkez . Karaköy T. C. ZİRAAT BANKASI / Be§ikta§ > » > Adet 25067 0 1152 Tas. G. 930055 1 510031 6 80112 630/37000 Sahihinden Aracısız Satılık 1973 Ford Minibüs Muracaat: Istanbul Ccd. No: 122 Yenlmaha^e • BaVırköy Not Müracaot yalnız pazar gunüdür. • Apron g'riş kartımı yitlrdlm, Geçerslzdır Mustafa CEYLAN • Nüfus cüzdanımı ve slgortq kartımı kaybettim. Geçersizdlr^ Murad ELCİOĞLU [î!î!!l!H