Katalog

I Uî CUMHLTJYET 25 EKtM 1980 11 ağustos 1969 gün ve I3S72 sayı' m! Gaze^e de yc>nriai..an, 4951 numarah «Bakanhklann Kurulusu Hakkında Kaaun>a ılışkın bir uyguiama üe Orrnaa Bakanüğı 11 yıl once kuruimuştu Sozu edılen Başbakanhk öneri yazısında, Cumnurbaşkanhjn'na aynen «Orman varhgımızın konınması ışletılmesı gehştırılmesı ımar ve ıslah edılerek venmınin artınlması gıbi hu•uslarda Ikıncı Beş Yıllık Kalkınma Planının ongordugu hedef ve tedbırlenn daha suratii bir şekılde gercekleştırılmesı Içın Orman Genel Mudurlagru hızmetlennın 4951 sayıh Kanunun 1 rnp.dde<='ne gore Tanm Bakaniıgından ahnmasını ve yenı kuru'acak Orman Bakanlığına bag'ı oîarak yürütulmesmi yüksek tasvipierınıze saygüanmla arz eaerım» deniî \ordu Tasvıp gordu ve kuruldu Kuruluş gerekçesı ana hatlanyle behrgtiıdı Kısa bır süre sonra sadece Orman Genel Mudurlugunün Tarım Bakanhğından alınıvermesmın yeterh oîmadıgı anlaşıldı Ve 3904, 6831 gıfcu kanuniar ı'e orman hızmet ve konulanna ıl.şk n öbür kanun. tüzuk ve yonetmehklerde Tarım Bakanına veya Bakanlıgına venlmış olan görev ve yeıkılenn de Orman Bakanı \eya Bakanlığına aktanlması gerektı 4951 numaralı Yasa bu yönden bır daha ışletıldı. 10'1/1970 gun ve 13398 sayılı Resmî Gazetede bu ışlem yayımlandı 6 ağustos 1972 kabul tanhlı 1595 numarah •Orraaa Bakanlığı Kuruluş ve Görevlerl Hakkında Kanun»un da kısa bır surede, yojrun bır çahşmayla yururluge gırdigıni göruyoruz Bu Yasa, Bakanhgin kuruluş amacını 2 maddesınde ve gorevlennı de (30 fıkra halınde) 3 maddesınde behrlemektedır Orman Bakanlığını yaşam'a sokan 4951 numaralı Kanun, bu defa hıç beklenılmeyen bır anda yenı bır uygulama ıle bu Bakanlığm yaşamına son verdı Gerekçesını henuz bılmıyoruz, oğrenecegız Bır yanılma varsa elbette duzelecekhr Ormanlann ulkemız lçın parayla olçulebılecek degerının defalarca üstundekj degen. oneraı artık bıhnıyor \e tartışması yapılamıyor Aspırin pek sık kullanılan blr ilaçtır. Bu 4951 numaralı Yasa da oyie oldu Anayasa, idarenın kuruluş ve gore\lermın kanunla duzenlenecegını bu>urur Fakat bu devlet dalrelerının bakanlıklara ayrılması hakkındaki Yasadan soz edılerek ıdarede kuruluşlar belınvenyor <l). olaylar ve görüşler Orman Bakanlıgı Gerekli H. Avni USLUOĞLU Tanm Orman Bak. Müstesar Yrd. hukukunda bakanlıklar organ kışı Kurdm j ıa tuzel kışı görünümündedirler Tuzel kişiler bırleşırse kışıukleri yok olur \e yeni bır tuzel kışi doğar. Koruluş ve gorev yasaJan mevcut oldn ıkj bakanUk bırleşmce Konunur» bu yonu de açıklıga kavuşiuı uinıalı ıdı Aynca her ıkı bakanlık içm bakanlarma veya bakanhk'arma emauet edılmış bazı göre\ler ve yetKilenn bırleşık bakanuga veja bakanına geçtıgı hususu da, kanımca, bır düzenlemeyı gerektınrdı. Asıl oİ£.n hızmetın kamuya en yararlı biçımde nasıdır Bu ıse saglam \e yasal bır zemıne oturtularak saglanabıhr. Bıld sımız kadanvîe hıç bir bakanlıgın Kuruluş \e Gorev Yasasında Orman Bakanlıgındakınde oldugu gıbı «Orman Bakanı. merkezden vonetım (genel ıdare) ve yeranden yonetım (genel ıdare dışı) esaslanna gore, bakanlık hızmet ve gorevlenmn gerektırdığı btrım ve muesseselen kurmaya vo kadrolan ıhtıyaca gore dagıtmaja yetkılıdır» şekhnde b\r hukum bulunmamaktadır. Bu hukme karşın. bu bakanlık, hızmetın gerektırdıgı akılcı gerçekçı, savurganlıktan uzak ozel'ıkle teknık personeh ara^ıye hizmet yerlenne yonelten orgutlenmeyı saglayabılmış mıdır^ Uzulerek soyleyeym buna oiıımlu yanıt veremedıgımı konuya dönük çabalanmı pek çok yazımı Izleyenler bilırler Ancak bu yönü olumlu çözürne kavuşturmak hele buganku tarafsız ve ıyıleştırme duzeltme çabası ıçındekı yönetımde hıç de guç desıldi Oyleyse yeni hukumette bır Orman Bakanı gorememenın nedenı bu olamaz ) Bır geçict Anayas» hanüz yürurîü£« koHulmadığına gore kanımca, Millı Guvenhk Konseyı kurulmasma ve görevlerme ılışkın eylemh ve gerçekçı durumia, yenı düzen'emeyle çelişmeyen mevcut 1961 Anaya1 sası hukümleri henüz yururluktedir. Yanl. pek çok hukumlen gıbı 37 maddesırun •Toprak dagıtunı ormanlann küçülmesi sonucunu doğuramaz» hukmü 1© 131. madde1 sı hukumlen yaşamım kaybetmemıştır. Orman Genel Müdurhıgu ıle Orman Bakanlığı Kuruluş ve Gorev YasaJan da, orman hizmet ve konularma llışkln öbür kanun. tüzuk yönetmehkler de yururlukten kalkmış veya kaldınlmış değıldır. Buna karşın önemını daha da artırdagı sdylenebüir. Bu yönlere kıs&ca aegindikten sonrs konuya donuyorum 1961 Anayasası, baza ormanhk alanlann Bakanlar Kurulu karan !le orman rejlmi dışına çıkarıhp, toprak dağıtımına konu yapılmasına, ormanîann korunması ve ormanlık sahalann genışleulmesindeki ilgisizhge, devlet ormanlannın mülklyeti, yonetimi ve işletılmeslnın karşı karşıya bulunduğu. tehlıkeye, zaman aşımıyle mülk edınmelere, kamu yaran dışında Idarı de olsa lrtıfak hakkı tesisının zararma, ormanlara larar verebilacek eylem ve her türlü faaîiyete, ormanlar içlnde veva hemen yakınında oturan haikm kalkmdınlması ve ormam koruma bckımından ormanın gözetilmesınde ve ışletılmesınde devletle bu halktn ışbirliğ'ine yönelinmemiş olmesuıa, yerieşîmlerdekı zararhhga, Anayasanm yururlüge glrdiğı tarihten önco bılim ve fen bakımından nlteliğtni tam olarak kaybetmts yerve tarım alanına dönuşmüş yerlen de orman saymaya, yanan ormanlann yennde mutlaka yenı orman yetıştırme zorunlulugunun unutulmasına, buralarda tanm ve hayvancıîık yapılmasına ormanlann tahnp edılmes^ne yol açan sıyası propagandaiara, 8 yılda 4 defa kabul edılen. sanık veya hükümlüyu odu'lendıren orman suçlan ıçın genel affa (kı TCK 'nun 93 maddesınde duzenlenen özel af yolu açıktı) mılletın 5'ddetlı ve buyuk tepkısı olarak, bunlan önleme amacıyle bu Anayasa ılke ve hukumlennı getırmıştı Geîırdı de ne oldu'' Bunlar önleneblldi mı' Orman suçlan ıçın genel af çıkanlamaz hukmu maddeden alelacele nasıl ve nıÇJI sılındı"' Ormanlara zarar verebılecek eylem ve faalıyetler, tahrip edılmesıne yol açan sıyası propagacdalar durdu mu, gibi yönlere egılmek ıstemıyorum Bütun tçtenllğimle yenı yonet mın nazan d'kkatlne sunmakla yetmmek îstıyorum Orman koyîusünü ve ormam degü, eeçim kazanmavı öncehkle düşünen sıyasi partılenn bu konuda da, ne büyük yanılgı içinde olduklarım olaylar kanıtlamış bulunuyor Deşmekte kurcalamakta yarar yoktur. Hızmet savsışında her bınsı blrer hizmet madalyası sayılabılecek olan, fakat görevlıyl ta can evmden yaralayan, bugun de. bu ve benzeri yaraların kanı yıne söz sahıbl olmakta devam ettıklen Içın. onlann çabasıyle devam eden olaylara değınmeyecegim. Zıra, yazımın amacı hakkında ıstemedığlm kuşkular belırebıhr C2) Dilefım odur kl. 1961 Anayasasmdakl orman köylüsüne ve ormana J şkın hukümler geçıc> Anayasada da, ılende hazırlanacak Anayasada da yer almahdır Orman köylusa ve ormanlar ılgi beklemektedır (3). Bunda kamunun çok buyuk yaran vardır. €11 4951 Ntunaralı Yasa 291.1MO Cumhurlyet. Kuruluş ve G8rev Yasast 81.1873 Cumhurlyet. Kuruluş Yasal Değil 11.2.1980 Cumhuriyet (2) Devlet Memurlugu Bilind 9J.1877 Cumhuriyet Yönetim ve Damştaj' M.19G0 Cumhurlyet (3) Ormanlar ve Ormau KöyiflsO J.4.1980 Cumhurlyet Yirminci Yüzyıl Anayasa Hukuku G OKTAY AKBAL EVET HAYIR Macarlstanın K ne Dakaum. omşu Jlkeıeraen. şımdı d * eKonomıst Ters Rir Lyguiatna kullarda yenıd«n kız erkek ayr'mıno Bır sure oace erkek oküi arına aiınan kız, kız okLİlorına aiınan erkek oğrenc ler bu okuilordan çıkartılmıs Bu haberlere ve surduruıen tygulamalara bokılırsa karma ogretıme son verılecege benzer Benım kuşoĞ TI /an 19İO vıormdo Ise oğemmı gorenler ıçın karmo ogretımden vazgeçılme gınşımien şaşnası Işlerdendır Ben kcrrro br lıseden yetıştım kız arkadoşlorımızla bırhkte ok^dum Bunun bır zorcnnı gormedık tersıne cok varorlı oidu yet şmem.zce Kucuk vaştan cınsler oras ndokı karşıtiıgı ortaoon kaldırıyordu karma 6<5retım r Kıze kek arKada^lıg n> yarotıyo'du. kar^ıltKlı sevgl v» scygıvo co/onan bır havanın ortaya c kmcsını scglı\or O tMıllet.mızın metnıeketımızm Irfon y^volon blr olmolıdır Bütün memleket evladı kadın erkek oynı suretts oradon ckmalıC r» dıyordu Mustofa Kemal Paşa daha oral'k 1923'te . Oğret.Ti 6ır'gı do ayısıyle kadın • erkek eşıtl ^ının kurulnıcsında etkır, o acak kızıı erkeklı karma ogretım Atcturk un baş hedef terınden b rıydı 1924 te Samsun üa çoyle aıyordu Dunyado fıer şey ıcın medenıyet ıcm havat ıcın muvaffaKiyet ıcın en hOKikı mur=ıt ıl md r fenaır ! m ve fennın hancınde murşıt aramak > Qaf!ettır daialettır cehalett'r' Ataturfc un kadın erkek arasında bır ayrım, blr d«fierlendırme brır bcşKalık tanımadığma bır kaiıt da Bursa da 1922 de yaptığı konuşmadır Bu ılgmc konuşmada şoyle seslenmıştı oğretmenıere ıMuall'm hanımlar, muallım beyler. Belki de eskı oeyımle 'muallıme' derredğım ıc n beni ayıplıyorsunuzdur Ben dılımızde ılle dışllıği bel»rfen yabancı ekler kullanmamn gerekll olmadığını sanıyoruTi» Daha sonra da şuniarı eKİIyordu «Kesın olarak bılmelıyız kl ıkı ayrı porca halınde yaşavan ulusla' zayıftır, hastadır» 3 mort ^924'te TBMM nde verilen b.r ycsa onersmde 'öğretım b'rlığı'nın kurutması ıstenmıştı Yaso önensmi yapan 60 mıüetvekıil «Bır mıllet efradı oncok bır terbiye gorebıhr Ikı tu'lü terbıye b r msmiekeîte ıkı türlü Insan yetışt rır Bu ıse vahdetı hls ve flkrr ve tesanüt gayelennı kullyen munıldır» tTevh dı Tednsat» yasasında Şerıye ve Evkaf Vekaletıne ve hususl vokıflara baglı bütun okui'arın Mılli Eğıtım Bakanlığına devredıldığı bıldırılıyordu Darülfünunda bır llahıyat Fakultesi kurulacak dın adarnı yetıstırmek ıçın de yeterlı okul ayrıca acılabılecektı Boy'ece butun medrese'er kapatıldı Okullardan dm derslerı kaldınldı. Atatu'k'ün olumünden sonra Öğretım Bırlığl ılkesı bır yana atıldı, yururluktekı yasa da vok' sayıldı Ataturk bır llahıyat Fakultesını ve yetenl sayıda dın adamı yetıştırecekfcrırıkı okuiu yeterh gormuştu ama 1946 dan sonra gencılığe serıatcılığa ycbazlığa prım üstune prım veren Sıycsal ıkfıJcr(cr ve partıler, ust uste dın okuilan ocv makta üksek Is'ani Enstıtülerımn üahıyat Fakultelerınln sayısmı artırmakta blrbırıyle yarıştılar Hele Kur'an kursu denı'en her türlü kontro dan, denetimden uzak yobaziık kurtıluşları kücük yaştan, dahg cok voksul alle cocuklannı cağdaş uygarlıktan koparmaya bcşladı Gecen gün Diyarbakır'da yaptığı konuşmada Devlet Başkanı Generai Evren KIZ cocuk'annı okutmaları ıcin ha'ka uyar'aa bu'unuvordu Ne var kı kızlan ayrı. erkekien ayrı okullarda bırbınnden uzak. bır bırıne karşıt bır havo Içensınae öğretıme zorlamak başka ceşıt bır böluculük değıl mıdır'' Ataturk «Bütün memleket evlâdı kadın . erkek aynı surette» öğretım görmesını, daha 1923'te llerj sürerken şımdı bız>m kızlan erkeklerl bırbınnden ayırıp. ıkı a/n yurtt^ş topluluğu hallne getırmemız cağdas uygarhğın ve istenen ulusal birlık ve beraberlığın onlamına uymayan bir davranış olmaz mı? Eğitım ve öğretım Işlerı bu ulkenın bu ulusun en önemiı sorunlarının başında gelıyor Cağdaş uygarlığın dedıklennı yapmak uygar olmaya yeter, dıyen Ataturk'e ters düşmeyelım. Macarıston alan bokım.nöan Guneydoğu Avrupa nm kü C K ulkeıerınaen D.r.Oır. SadeU ce 93 bın Kim kare topiam alana Sjliıptır NJIUSU ISS 10.7 mılyon dolayındaaır Kim koreye 115 kışı daşmekte. Doğum oranlarını auşjrmeyı başarmış. ulke nüfus artışında bır kararlılıgı sağlamıştır 1950de 93 mılyon olan ulke nufusu, 1979' da. yuKarıda behrtıien 10.7 mllyonluk bır duzsye yükselebıh mıştır Maccrtstan ın toplom Soeyal Hasıia'smın yanı GSMH smın (Ga/rı Safı Mıllı Hasıla) 19781 ce 1 4 trılyon forınt Olduğu bil dırılıyor Resmı verı olarak bır ABO dolarmın 23 Formt'e eş t olduğu kabul «dılırse. kışı Daşına GSMH nın öeşbın cltıyuzseKsen dolar oiaugu anlaştl maktadır. (Bızde, aynı tarıhte. bır doar kırk lıra olarak a \rıdığında bıle. k şi bo$ına GSMH 690 dolar dır) 1950'dert bu yano, beşer yıilık donemlerda GSMH dQh<i artış hızı farklı olmuş. en yu«sek oran %10'la 1951/1955'te gercekleşmış, 1976/1978'de bJ oran %5 3 olmuştur 1951/1978 arasındakı yıllık ortciama ıse. %6 5tır. Yukarıda bellrttığlmlz g bı, cok duşuk bır nufus art'ş hızı yanında bu GSMH artısın., kararıı bır buyurre olorak karş'lamak gereMr Hemen şunu da behrtmek gerekır kl, UC lusaı Gelırm 1970'te C6Ü9U, 1975'te %64 1ı 1978 de de %59 7si tJketıme, Duna karsıt Olarak sırasıyla %23 5, %26 4, ve %30 7sı de, anamal (kapltal) olusumuna, vanı yatırımlara ayr'lmıştır Sabıt anamal (kaottcl) stoKunda genşrre de, beşer yıllık doneTilerds bazı farklılıklar gostermekle bırlıkte. 1951/1973 arasırda ortalac rpa yıllık 0 4 6 o'arak gelışmiş tir Burada şunu do benrtmek gerekır kl, Macarlstan ekonomısı sosvallst ılkelere 9 o r » Y°* netılmekte ve ekonoTiıde devlet ^e kooperatıf kesımlerın olustjrduğu sosyai st kes m egemendır Nıtekım, 1977 de ulusal gelırın %981'inin sosyal.st kesımce oluşturuldugu. özel kes'mın ıse sadece % 1 9" luk bır katkısı olduğu belırtlıyor 1960'ta ozel kesımın kotkısı % 9 o'muştur Böylece, tonhsel gelışme Icınde özel keaımın ulusal gelırdekı payının giderek gerıledıği anlaşılıyor Vatırımların yapısından, devlet kesımının kooperatıf kesımden cok dcha onemlı olduğu, topiam yatırımlann boluşümunde, kooperatıf kesımın çok ustünde pay aidığı dıkkatl cekıyor Nıtekım 1971/1975'tO topiam yatırımıarın % 86'ını, 1976/1978 de de %871'mt dev'et kesımı alırken, kooperotıf kesımın pavı, sırasıykı % 15 ve °o 12 9 da kalmıştır. Sanayı, Macar ekonomısınde en onemlı yeri tutmaktadır Yatırımıarın en büyük bolümü bu kesıme yap Imaktadır 1971/ 1975 te topam yatırımlann % 37 2'sl, 1976/1978'de d« °o 40 6'sı sanayıe ayrılmıç, loşcat kesimıyle bırlıkte bu oran 4) Seiııbi Cumrun Nüfus Sorununu Çözmüş Bir Ülke MACARİSTAN, ÇOK DÜŞÜK NÜFÜS ARTIŞI YANINDA GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILASINI YÜKSELTİP KARARLI BÜYÜMEYİ SAĞLAMIŞ BİR ÜLKE. Pruf. Dr. Nazif KUYUCUKLU %43 8 oirruştur, Verllen bu önemden dolayı da, en yüksek vo kararlı gehşme sanayı kesımınde olmuştur 1951/1955 te sanayıde yıllık geiışme %14 6 olmuş, daha sonraları bu oronın epey altın a duşerek. 1976/ *978'de % 5 6 o'nakla bırl kte, 1951/1973 donemınde genel ortalama yıllık % 7 4 olarak gercekleşmiştır B J oron do, otekı kesımlerüekı gel şmenın ustunde bır orandır. Ulkenın toplom ışçucunui O o 34 1'ı, mşaatta bırlıkte % 42.2'si sanayıde toplanmışîır 1978'de topiam GSMH'nın % 59 4'u. ınşactla bırlıkte düşunulurse % 70.3'ü sanayıde yaratılmıştır. Oysa, yeraltı kaynakları bakımından Mocarıstan, ook zengın bır ulke sayılamayacağı gı1 b , bu kaynaklann ülke duzeyıne yayılışı bakımnıdan da bır derrçjes'Ziık gostermektedfr Soz konusu kaynaklann buyük bolümü, ü'kenm kuzeybatı böıge•ınde toplanmıştır Guney ve guneydoğu böıgeleri ıse, bu bakımdan oransal olarak zayıf durumdadır UlKenın topiam komür rezervl 3.6 mltyar ton fbizde yedf mılyar ton) dolayınö<3 olup, bunun sadece % 10 kcdan taşkomüru (bızde bır m ıyor ton) oîduğu belırtıl'yor. Boksıt rezarvı bakımındon Macanstan'ın cok önemlt oldu^u, uretım n açık ışletmeye uygun bulunduğu, manganez açısından da zengln olduğu bıl dırılıyor Ancak ulkede demır oevher rszervı çok sınırlıdır Bu no roğmen Macarlstan, llkef maadesi dışalıma dayalı olmak uzore, ön9mll bır demır • çelık sonoyıi kurmuştur Eskl metalünı merkezlerı olan Ozd ve Mıskolts'a, çok önemll olan Dunayvaroş eklenmıştlr Sanayıdo büyük Işletmeler egemendlr. 1S78"de Devlet kes'mlnm 701 glrlşımi »« bunlara bofllı 5178 Işıetmesl, ounun vanında 688 Kooperatıf Işlerme ve oyrıca özel kesırre aıt 36134 cuce işletme vcırdır Aynı tar *i ts tODİam endustrıyel uretımın % 92 8'ınl Djvlet kesımı. % 6 6'sını Kooperatıf kes.mı, % 0 6'sını da ozel kesım uretmıştır. Yanl, topiam sanayl üretlnnının % 99 4'u Sosyalıst kesıme, % 0 6'sı da ozel kesıme aıt olmuş tur. Istıhdam (çalışmo) açısın! dan e e alınırsa, sanoyıde çalışanlar'n °3 83 9"u Devlet kesı mlnde, % 13 6'sı Kooperatıf ke sımds, % 2 5 ı de ozel kesımae toplanmıştır. Sabıt anamal (kapıta) stokurun Isa, % 97 7'sı Dev'at kesımırın, % 2 3'ünün de Kooperatıf kesımın n elmde toplanmıştır. 1978'ae Sosyallst sanayl (Devlet ve Kooperatıf) üretımınln % 63 6'sı ağır sanayıa aıt ofmuş, bu sanayı kolu sıbit anamal (kapıtal) stokunun % 74 2'sıni. topiam Işgucünün de, % 59'unu yapısında toplamıştır Ağır Sanayı lcmde üretm değsrı en yuksek olan oltkollar da, metalur|ı, ulcşıro araçiarı sanayı! makıne sanayll. elektrık mühendıslığl ve aletlerı sanayü, lletlşım arac!an vo sanayılerdır 1971/1975 ve 1976/1978 do1 rtemlerınde sanay yatırımlan" n % 18"ı Klmya, % 17'sl Mü^pndıslık. % 13'ü Elektr'k, % "2'sl de beeln sanavıİ3ri oltkoi'arına yaoılmıştır. Bu verılerden de, bazı olumsuz koşuilara rağmen Macarıstan'ın oğır 8onayıe buyük önem verdıği or toya çıkmaktadır Topiam elekt rlk öretlmi 1978'de 25 5 mılyar klvre. kömur üretımi 25 7 mılyon ton, doğalçoz üretımi 7 3 mılyar metreküp, hampetrol üretlml de 2 2 mılvon ton olmuş tur. Aynı ytl Mocarlar 3 9 mılyon ton hamcelık, üc milyon I ton boksit üretmlşieralr. Komşu ulkelere gore topiam üretımlerl duşjk olmakla bırllkte, ktşı başına uretım dıkkate alındığ.nda, ozell kle çelıkte bozı komşu ülkelerden dana llerl dbrumdad r ar Ulcşım aracları •cın Dıesel motorları yapımında ctobus ve kamyon yapımmda, Elektrık motorları ve oletlerl yapımında, sondal maklnaları ve metal ışleme makınelerl yapımında Macarlar, çok onemlı mesafeler almışlardır. Macarlstan. üyssl bulunduğu tEkonomık Yardımlaşma Konseyl» Icınde de, bu üretım olanlarını kendılerıne uzmanlaşma olanı olarak secmışlerdır Tarım, Macar ekonomislnd» Jklncl blr keslmdir, ancak ür»tlm, özellikle besln mallan 0r©timı açısından önemll blr kesımdır GSMH lclndekl payı gldftrek gerılemekle blrlıkte, 1978* <s<3 % 161'dır Ûlkenln toplom Işgücünün yaklaşık olarak % 20'sl, Tarım vo Ormancılık'ta toplanmıştır Tarımsol gellşme, 1951 1978 arasında yıllık % 2 8 l.k bır hızla gelışmiş, bıtkısel üret mde bu oran % 2 1 olurken, hayvansal üretlmde % 3 7 olmuştur 1978 de topiam ta r msal uretımln % 52'sl bıtkısel. °o 43'ı de hayvansaldır. Bu da, tarımın yapısında önemll bır g« llşmeyl gosterıyor. Topiam alan lcrın darlığına rağmen ülkeds 1978'ds 6 6 mılyonu mısır, 5 6 mıiyonu buğday olmak üzere, onuç mılyon ton kusur tahıl üretı'mıştır Ulke tarımında da. 8anayıdekıne koşut olarak blr ürstım örgutlenmesıne gıdılerek, Devlet Tarım Işletmelerl ve Kooperatıf Işletmelerden olusan sosyalıst kesım ve özel ış letTielerden oluşon özel keslm meydana gelmıştır Burada da 6osyalıst kesımın rolü çok önemll olmuş, ancak sanayidekmın tersıne, devlet ışletmelerl yanında, kooperat'f Işletmelerl üretımde egemenlık sağlamışlardır 1978'de Devlet Tarım İşletmeteri sayısı 134, ortalama o'çeklerl 7 505 hektar (75 bln dekarjdır Kooperatlflerın sayısı 1369, ortalama buyüklüklerl 3 798 hektar (37 980 dekar)dır. 605 bını kooperatıflerde olmak uzere, sosyalıst kesımde 751 b n ışgucü calışmıştır Tarım kes mınde ışgucü 977 bh olduğuna gore, aradakı ışgucunun bu buyük Işletmeler dışında ka'dıgı anlaşılı/or. Macarların dış ticaret hacml de, 1978'de 541 6 mılyar forınt (23 5 mılyar doıar) olmuş. ancak altmış mılyar forıntlık bır acık meydana gelmıştır Dış tıcaretın % 56 sı sosyalıst ülkelerledir. Dışalımının % 48'ini Ilk el mad de ve ara mallan, % 13'ünü enern oluşturuyor. Dışsatımda llkel madde ve aramalı oranı %29 6, makıne, ulaşım araclarının payı da % 27 5 tır Macar dışaiımındo Türkıye'nın payı % 05, dışsatımındo da % 06 Sonuc olarak dıyebılırlz kl, do ğal kaynakları, ozellıkle taş kö mürü ve demır cevhen rezervlen pek uygun olmamasına rağmen Macarıstan, sanayıleşmede çok onemli aşamalar yapmış şımdl de, yıllık hızını %8 olarak sapatdığı «Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Plânıtnı uygulamaya hazırlanıyor. «çsn gün blr arkadaş dedl kl: Acaba 1980'ler Turkıye'si nasıl olacok? Düşunceye daldım bırden... 1950 ler, 1960'lar, 19701Ser oskert eylemlerle noktalanmıştı. 1O'ar yıliık aralarla 6igorta atıyordu. 1980'ler nasıl yaşanacoktı'' 1990'a na8il ulaşacaktı toplum? Insanoğlu kendını kaptırmayagör8un bır kez. düşündükce duşünüyor, gecmışle gelecek arasında bir kopru kurmayo çabalıyor ve kendl kendısine soruyon Türkiye'nln blr onarşl cehennemlnln bataklıflın* •aplanacoflını vaktlyle söyleyenler yok muydu? Vardı. Ancak seslerinl duyuramodılar. Ve geldik 198O'l»re... • 198(rd« ulk» blr Ic savoştn eşlfllnden döndOrfflmO»tOr. Şlmdi yeni blr hukuk oluşturulacaktır. Geclcl Anayasa'nın ardındon Kurucu Meclıs saptanacak, sonra yeni Anayasa'yı düzenleme çalışmalarına gecılocektlr. Program böylece «aptanınca önemll bir konu rvedlllkl* jündeme girlyor: Yeni Anayasa'da acaba hangl IHteler v» kurallar oflır bosacoktır? insanlığm 20'ncl yüzyılın sonuna doğru ulaştıflı blr oşamado yaşıyoruz. Cağdaş dunyanın uygar ülkelerlnd» benımsenmış anayasal ılkeler özdeştlrler. Bınlerce yıldan beri nlce uğraş pahasına sağlanmış klşlsel ve sosyal haklardan Ataturk Turklye'sı vazgecebılır mı? Yoşam hakkı, calışma hakkı, yeteneklerınl gelıştırme hakkı, fikırlennı soyleme hakkı glbı çağdaş uygarl'kla eşanlamlı sayılan hukuktan 1980'lerde yoksun mu kalacağız? Blr devlet memuru suçsuz yere gorevinden otıldığında hakkını arayacck mahkeme bulamıyacak mı? Işcı sendlka kuramıyacak mı'> Yargıc bağımsızlığı yok mu edılecek? 1990'lora yönelen Turkıye, cağın gerlsıne ml düşecek? 1980'lerde temel haklardan uzak blr toplum düzenlnd» mı yaşayacağız? Boyls bırşeyl düşümnek, 12 Eylül'ü yopanlan tuctamakla eşdeğerlidır. • 11 eylül Türkıye'slnl anımsamaya catışolfm. Con güvenlığınden yoksun blr toplum, günumöıden bln yıl gerlde sayılır. Yaşama hakkı ınsanlığın cok uzun eurelı blr uğrcşı sonunda devlet düzenlnde guvenceye bağlanmıştır. N9 var k| Anayasal duzenlmizl cürüten blr anarşl ortamında yaşıyorduk. Terörü klmler uretlyor, kımler tezgâhlıyor, kımler satıyordu' Bu soruların yanıtlarmı lyıce saptamak gsreklr. Toplumsal bozukluğun ürettlği teror canavarının amacı neydi? Teroru pompalayanlar Turkıye'yl karanlığa gömmek istıyorlar. cağdaş ınsonlık ve hukuk duzenınden yoksun bır toplum yönetlminln kanlt gerekcesınl yaratmaya calışıyorlardı. Onlann planlarını boşa cı!<armak, uygar blr Turk!ye'nın coğdaş hukuk yapısını oluşturmakla gercekleşlr. Bunun tersıni duşunmek ıse terorun isteğını yerın» getırmekle bır soyılmalıdır. * 1980'ler Turklye'slnl duşunürken terörun hozıriadığı tuzağa duşmekten özenle sakınmalıyız. Çağdaş hukuk düzenıni Işleteıek yaşamasını bılemıyen bır ülke olduğumuz tezınl savunmaktan kendımızı korumalıyız. Cunkü böyle blr yanılgıya kapılırsok, hem Insanlık tarlhlnl. hem 200 yıllık Türkiye tarihinl, hem Ataturk devrlmlnl yodsımış ve blr cıkmaza saplanmış oluruz. €12 Eylül Harekâtı» davranışlara ve ocıklamalare g6r» Anoyasa'ya karşı değıl teröre karşı yapılmış, ÛIkeyl )c amaş tehlıkesınden korumak yolunda v» zonnv luk noktasmda gerçekleşmlştlr. Oyleyse 1980'lerln Türkıye'slnde oluşturulacafc yani hukuk yapısınca taş Ostune taş koyarken, 20'ncl yuzyıl uyaorlığının ürettıâl molzemeyf kullanmak zorundayız. bilmerk BİLGİSAYAR ogretiyor... KUfU sonlarıTiirkçe olarak verilen ve 16 35 yaş arası her yaş ve uhsil diizeyinde kişileregörehazırlanmrş.olan BİLGİSAYAR SEMİNERLERİMİZE katıhn. BİLGİSAYAR ÇAĞ1NDA BİLGİSAYAR ÖĞRENEREK, feKr ve yaşam düzeyinizi yüksdtin, çevrenzde SAYGINLIK kazanın. RPGII PROCRAMLAM* SEMİNERİ fiîTgisayar (Computer) dalında Türkiye'de en yaygm ve geçerü RPG II PROGLAMLAMA Dilinin Sğretileceği bu seminer, Bilgi Işlem Sıstemteri Tanıtım ve Bilgisayar'a Giriş ile takviye edilmiştır IBM 3742 DÎSKETOPERATÖR ECHİMİ Asgari orta oktrf meziımı adaylann kabul edîîecegi bu seminer, camamen makinebaşı eğitimi olarak verilecektir. Bilgi Hazıriâınü Merkezi İnönüCâd. Arkara PalasApt 77/9 Ayazpaşa İsurtbut Tcl : 43 57 76 43 57 77 bilmerk TÜRKİYE KÖMÜR IŞLETMELERİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Muhtelif Atölye Tezgâhlan ve Takım Avadaniikian Satın Ahnacaktır. 1 Kurumumuzun gerekslnıml muhtelif atolye tezgahları ve takım avadanlıkları teklıf alınmak suretıyle satınalınacaktır. 2 Bu Işe ait şartnameler Ankara'da Kurumumuz Merkezi 8 Kat 806 No'iu odadan, Istanbul'da Odakule Kar 12 Beyoğlu • Istanbul adresınden dılekce lle 14 00 16.00 arasında 250, TL. karşılığında tetıın edılebıllr. » Isteklılerin engeç 1011.1980 pazartesı gunu saat 16. 30'a kadar fiyot ve »esnm koşullarım b Idıren teklıflerinl kapalı zarfla zarfın uzerıne 134ABK/10134AELI/116 Dosya ışaretı ıle alım konusu yazılmak suretlyle Genel Müdürluğumüz Genel Muhaberat Servısıne vermelert çarttır 4TekiıfJer 11.111980 Sah guiü saat 15 00'de Genel Mudürlüğumüz SattnaİTia Dolresi Başkanlığmda acılacakfr 8 Postadakl geclkmeler gozorune alınr"az. fl Genel Müdürluğumüz 24S0 Sa/ıl, .anuna tab' değlldlr. {Basın: 22646) 6001 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ KİMYA FAKULTESİ DEKANUĞINDAN 193081 ders yılı oğretımlne 3 Kasım 1980 tanhinde boşlanacaktır Öğrencllerımıze duyurulur. (Basın: 22747) 6005 İLÂN KADIKÖY İKİNCİ SULH HUKUK HAKİMLİĞİNDEN 1330/589 Veseyat Kadiköy Haydarpaşa DemtryoDan loımanlan No. 52 de Ikanet etmekte olan Mehmet Yorulmaz, oynı yoraa Ikamet eden oğlu Zahıt Yorulmaz'a a*ıl hastalığı nedenl ıie vosı tayın edılmışttr Iş bu vesayete Itırazı bulunanlann llandan Itlbaron bir oy ıcınde mahkemeye muracaatlan ılan olunur. r r» NADtB NâOI CUMHURIYET Bİ.SI1I AHIAK VUİ4blVt C"VMAVI HAHHLT FDER #> BtJRlJJ^ıl /1>K4RA Konuı 8<JK»* M/4 Yer5 1 r» .?5»3S litef 0 tZMlR H i «v Bu!» V «S K«« 12 30 # *I>AV* 3 Te! Î5 17 C» K Atatük Cpd TürK Haıs Kur=3o Iç Ham 1 K«' 5 No 13 Te 14 SSO 1» 731 4T ABONE UCRETLERİ yurt «a =•* KOSJ 1800 »«00 TA KV IM a EKIM 19S0 1 7 2rı 4 S } M B 41 <jeu«j yayıc 0 Ofcta* Kt'RTBftKE wne CS*JIJ lt>n. • VJW4a* M'ıcU0 üuasBunyet BMtbs»ctiıS # öasar »* vtvan l • G'Tster* '« T 1 » Cs*üo4 n •''urkoc»«1 Cad No 39 41 Posee Runı«u 346 r=T/iNjnfiı 1P!f «^ ^ 9T C5 tmuk S3â tkınflj ft>l» Xtilt aı» S.C l*»ÛC »600 ?JU> Cç&ı uten gnrpiinjı r» »ffm Arîr^n» Atxm« »e tlafl îel 18 3S J6 Vitan 15 A3 ıs s 19 4«