Katalog

BEŞ CUMHURİYET 19 EKÎM 1980 Güvencesiz geçim kapısı: IŞPORTACILIK ANKARA, (Cumhurlyet Bürosu) Isslzlık, artan pahalılık, hızla yükselen fıyatlar, korkunç rokamlara ulaşon klralar, enflasyon va bunlara karşın değışmeyen maaş ve ucretler... Dar gelırlı buyuk bır kıtle bu acmaz karşısında açlığa doğru sürüklenmekte... Pahalılık karşısında ucretlerınl artıraramayan ınsanlar yenı Iş alanlan aramak zorunda kalmakta. Buyuk bır ışsızler ordusu boşta beklerken ıkınci bır ışı buimak olası değıl... işsiz ve Işı olup da geçım sıkıntısı çekenlenn yopabıleceğı tek Iş ka Iryor genye. seyyar satıcılık, Işportacılık... Gunumuzde bu olguyu en kes kln cızgılerıyle yaşayan kentlenmızden bırı de başkent Ankara. Kesın sayısı bılmmemekI© bırlıkta Ankara'da yaklaşık 5 bın cıvannda seyyar satıcı ve Işportacı. hayattnı kazanmaya çalısıyor... Bu gnıba şım dılerde, kıyıma uğrayan Işcller, memurlar ve oğretmenlerle, maaşlorı yetmeyen devlet memurları da katıldı. | BÜYÜK BÎR ÎŞSÎZLER ORDUSU BOŞTA BEKLERKEN, ÎŞSÎZÎN YANISIRA DAR GELÎRLÎNÎN DE YAPACAĞI TEK ŞEY KALIYOR: BÎR KÖŞE TUTUP İŞPORTA TEZGAHINI AÇMAK. | İŞPORTACILARIN ARALARINDA İŞÇİ, MEMUR, SENDİKACI, ÖĞRETMEN, EMEKLÎ MEMUR GİBÎ TÜRLÜ MESLEKTEN ÎNSANLAR VE ÇOCUKLAR, OĞRENCÎLER VAR | HERBİRÎNİN AYRI BİR OYKÜSÜ, AMA BENZER GEREKÇELERÎ OLAN SEYYAR SATICr VE ÎŞPORTACILAR, DEĞİŞMEYEN BİR YERE SAHİP OLMAK, SOSYAL GÜVENCEYE KAVUŞMAK ÎSTİYORLAR. U1u« • Atsancak tokakta çalışaniarm b r kısmı beledıyeden dıâım maaş ancak kıraya, yıyecege yetıyor. KışhK masrafı hazırlamak gerekıyor. Odun koTiur aimaK gere*. AKşam'crt, cumartesı pazar gunlen ek o.r Iş Olorak ısportacı'ık yapmak zorundayım » ODTU'de ışcı olarak caiıçan bır vatandaş Kızılay aa bir vaiızın ıc nde ılkokui oğrenctleri ıcm ya«a ve kordeıe satıyor. Kendısıyıe konuştugumuzda bır yandan yanıt ver'p blr yondan da ellndekı uzun kordelalan fıvonk halıne gstırlyordu. « Şımdı o<ullann acİTia dönemi Bu ışı yapıyorum Daha sonra gun ne gerektlrıyor sa onu satanTi Başka turlu gecınemıyorum. Akşamıarı, cu martesl Dazar gunlen, yıllık Iznimde Du ışı yaparım Ş Tidı de iz ndeyım Evlıyım B r cocuğum var Bır tanesnı tie beKlıyoruz BeU de bıraz son ra bır haoer gelır beni COÖT r lar Oğlun yo da kizın oidu dıye» 8ent Daresı'nde yerlsşık olarak calışan seyyar satıcılar kovalanmok derdl olmadan çalışıyorlar. Babom blzi bıraktıktan son ra hıc bır geclfı kaynağırmz oı madıgı ıcm annem temızlık ışlenne gıtmeye başıadı. 9 kardeşız.. 4 kız, 5 erKe*.. Erkekıerin en buyuğu benım Aıle durumumuz çok kotuydu Okurnayı cok istedığım hclde il'<okul ucuncu stnıttan aynlmak zorunda kaldım. Okumaktan ümıdı keslnce Slteler'de cırak olarak 30 llra haftalıkla calışmaya basladım. O sırada 910 yaşlanndaydım 5 yıl orada calıştım Aldığ'm para az gelince a.rılnak zorunda kaidım Amelelığe başladım. Daha sonra çopluklerden hurda tenek© toplayıp hur dacılara sattım. Blr sjre b6vle idare ettim, Onun da sonu yoktu. Gunde en fozla 2030 llra kazanabıl yordum Baktım olmayacak Kendırn bır boya sart dığı yapıp ayakKabı boyacılığına basladım Mosraf fazia pora yetmıyor Barüım ba tia olmayacak ınşaatlaraa tuğia taşımaya, cımento ceKmeye harc Cikormaya basladım Bu ışı yapmaya gucum yetmedı Bırakıp daha hafıf bır 1 bulma $ ya calıştım Romazanda ırnsaVlye, tarak glb< ufak te'e< şsyler satmaya bas'od'm Zaten daha faziasım a'acak param do yoktu Derken böviec» Işportacılığa baş'ad m » BT söyte cılığa « ortaokul öğretmenı de anlatıyor neden ıçpo^obaşladığını • Evli ıkı çccuKıuyum. Alızinli. rarlıyım. Yalnız zabıta huzur vermıyor. Izınlı oldugumuz hal de surekll denetım altındayız. Beıeüıye bıze b r yer ay.rsm Sareklı cada çalışalım. O zorran sosyal guvence do sağlıyabılırız belkı » POÜJÎKA VE ÖTESİ . MEHMED KEMAL Her Gün Kurbanım Sana gelere sahlp olan esnat UlusAlsancak sokak vo Kızıloy'da calışıyor. Şu anda Ulus bolgeIşsızler. yenı gelır kaynağı aS'nde yaklaşık 1500 kışl seyrayanlar az bır sermaye ıle yar satıcılık ve Işportacılık yap evındeki buzdolabı, çamaşır makto. makınasını, karısının kolundaEn az 11,5 ay uflraştıktan kı bılezıgı satarak bu ıse bassonra izın belgesine sahip olayabılıyorlar Aralarında Işcı. lanlar 3 aylığına 300 llra odumemur, send kacı, oğretmen, yorlar. Beiedıye once kabul emeklı msmur, emeklı ışçı, kıettığı bu usuiu sonra kaldıryıma uğramış her lurlu mesmak istemış ancak calışanlaleklerden kışı olduğu gıbı corın yoğun tepkısıyle karşılascı:klar, oğrencıler var.. Bu armş. Başka ış yapma olanağı rada 3035 yıldır bu ışı yapan, olmayan, son care olarak seybaşka msslek bılmeyen ınsanyar satıcılığı secen Insanlar lar da var tcbı. «belgelenn tarıhl bıtse de bu Sosyal güvenceleri yok Işı sürdiireceklerlni, başka çaIsteyerek ya da Istemeyerek relerl olmadığını, cevre mağa bu mesleğa g renlerın hıc b r zaların şıkâyetlerl üzerine dasosyal guvencelerı yok. Kann ha dıkkatll davrandıklarını, calor gıbı yazın butun guclecevreyı temız tuttuklarım ve nyle çalışıp Kışlm geçımlerini rahatsız edtcl davramşlardan hazırlama* zorundalar. llkba kesınlıkle kacındık'arını» soyhar ve sonbahar a»larında yalüyorlar. n yarıya duşen ışler kışın heHemen hepsı gecskondu böl men her>en aurTia noKtasına nesınde oturan seyyar satıcıgelıyoi" Bunun b r de hasta ıların yüzde 9O'ı klrada Klra gı var, ycış ılıgı s a o t l g ı var rnıktarları 2 500 3 000 lıra arcBjtun bu guc'uMerın yanmda smda değtstyor Ayda en o ı kısa suron .ş donem nae da 750 llra yol paroeı verdıklennı buzurlu çalışamamaktan ya<ısoyleyen Ulus Isporta esrtafı rtıyorlar. Surgklı bır kaçgoc tKıs çelıyor Odun kömür alılcnde'er Her an zabıta kornarak Kıslık hazıriık yapılakusu. YaKalanmcM KorKusu cok Coğumuz evt) cocukiuInsanların karşısında kucuk du yu7. masrof gerek> dıyorlar. ŞL,rulme korVusu.. Se^or satıcılar güc yosam Seyyar satıcı ve Işportacıia v^şullannın meslskten meslenn ca'ışma yaşantıları hıç de ce ıttığı ınsanlar. Aralannda u/gun koşullarda değ I .. Tek memurlar, Işçller, öğretmenler, ısteklerı kendılerıne değişmes°ndıkacılar, emeklıler olduğu yen blr yer oyrılması. Sosyal cııbl hurdacılıktan, cryakkabı guvenre/e kavuşturulmalan. boyacılıömdan. amelelıkten geDeğısmeyen bır yere sahıp olcerek sonunda işportaeılıkta maları sosyal guvence sağlaknrar kılanlar da var. Cok kuma olanağını da doğuracük cjk yaşlorda bu I? alanlarından gecerek Işportacılıga basGeçici izin belgesi layan Neco. vaşına göre pek Ankcra beled yesı b!r ara coğumuza Inanılmayacak aitjf boyle bır çalışma yapmış 35gelen yasamını şöyle anlattı40 kfşıye oecıcl izın belgesi t 1962'de Ankaro'da doğvermış Aicak bu belgeler «ısdum Ben dört vaşmdayken ba tendlğl zaman Iptal edılmek» bam bı.z bırakıp blr kadınla kaydıyİT verılmış Mart 1581 gıttl... oyına kadar İzın sağiayan bel Kurbon. Türkce dsğH Arapco bir sözcük .. D!e Syleslne bağdaş kurup oturiıuş ki coğumuz Turkce sanınz. Arapçanm k, r. b kökünden turetilmıs. dıle glrmış. akraba makraba g.bl sozcukler de oradan gelmlş. Bugunlerde dılde sade'eşmeye ve ozleşmeye «arşı oyle bır saldırı var kl, akh eren de ermlyen de veryansin edıyor. Nerdeyse, bir blldln ııe Ataturk'un ötekı devrımlerı ç oı dılcı'ıığlnin de kökânj kurutacaklar cıkt\ Bereket kuiok csan yok>... Dlnımlz Tanrva yokınlığı kanıt'amak icin eti yenen hayvanların kiirban edılmesınl salık verlr. Kurban kesr.ek istlyenlerin gozu elbette kınalı blr koctadır oma, kese eîverırse kesı'ır, elvermezse ne yapacaksınız, boynjnuzu bukup oturacaksınız Dıledığmiz kadar dinl butun oiun, dlnı butünluk de kese ııe orantılıdır. Ama sırtı kalımor, keseierl elverenler, bayram de'Tiez'er, seyran demezler her fırsatta bı r K.nan kocun Doynuna kasop bıcağını sallarlar. Sıyasetcıler arasmdo cçekte karsu lanmayı yegleyenler buiunduğj gıbı, ıHe de pacoiarına bir kurban ka^ı buıaşmasını ısteyenier de vardtr. Akıtıtan kandan sıyasetcının dını oütünluğü değil, Sırtı kalırtlığı cn'aşı'ır Bakalım holkımsz bunları birbırınden c/ırma becerislni ne zaman gosterecek? Şaırler de bos durmamtş'ardır, ku>bart üstüne ell»rnden, dlllerindsn geldiğmce dökturmuşlerdır. Yılda kurban bir olur Her gün kurbanım sana El iydl ekber eyledı Bız matem eyiedı* Ben size kurban olurun Beni red etmeyinız. sakiay nız Dısa^da bayrorr, Bayam blze mahren. Sj'tanım, bıcarem, Doldur lcelım1 .. Halkı sahll yılda blr kez lyd 'c'n kurbcn kes?r Gun be gün. saat be saot ben ser.ın surbcaıo,"! Dın senıt ıster. asGmân »;urban Bır cırp'da dı'lmın ucuna geienler bun'ar. . Oturup n btrar k tap kanşt'rsarr Kimbıltr kurbo^ ıc n da s a e şozier so/lenTşti', bulururn Sa r er boş cı.u'iar mı, imsel osun. olrrasın her olaydan kendı'eri ıcn bır pav c<arırlar Başlarını sokacak blr dam a'arlar, cocuk'arı oVui'i oıtırenler, evde kalmış kızlarını gelın eaenier, dı'ek 'en yerıne geienler kurban kesmek ıster'er Ama ksse leı eıvermıvorsa ^esrrezle', bovn'i bükük otururlar. «Tanrı fcağışlasın, borcuTi arra, ns yapavım ki edâ pdeTivorıım » derler Be'kı bun'onn oo'*ullermde yatan Tanrı sevgısı, sırtı kalınlann her fırsatta <ıiolı bır KOca kıvmalarından ooha değerl d r «Ibcdst de gızlıd r, kabahat de...» Nedense sırtı kalınların kapahatı hep gızlıdlr da, 'fcadetlen acıkta ve gösterlşlıdır Cocukluğumda, kendl rahalletılzden bi'iTn br Hacı Musta'fendi vardı. Blr m mahaüenın de, otekl mahallelerır de baş fa'zclsl Id Ucaksız otobüssöz o yıllarda bsrkac kez hacca glV "^ış*l Ne derre< o zaman rtac'?... Blr gıden babadan oğjla, oğuidan toruna bcğışiardı Işte bu Hacı Musta'fen d brvram gelmeve g6r8ün. en görkemll kurbanlan kas6d! Etınl yokSJİIara dağıtır, kahvede de, cZavallılara etlerin en lyl yerlerml gönderdim » diye öğunurdu. B6yleterrln ko^ünü Atatârk kazıdt. Na olsa başkentltydik, her zaman Ataturk'ten haber alırdık.. tŞu gün, eunun «vlne mlsaflr gltmış Bugün bunun evlne misaflr gitmlş » gibıle'den... Biz Ataturk'ten haber aldığımıza göre, bellardık kl, Ataturk de bızlerden haber alır... Hacı Musta'fendıye demışler ki»Kurban kestlm, faklr fukaraya doö'ttım dlye çurtJa b'j'do öğünüp duruyorsun, sakın ha Atatürk duymasın'...> icne bır ateş dustu Hact Musta'fendi'nln, bır daha anktan kurban kesemez, şurda burdo öğünemez oldu. Cünkü böyielerl kurbanı b'r ınanc uğruna kesmezler, bir öğünme gösterisl olarak \apar\ar Demokrasınin lcadmdan sonra Hacı Mustafendüer den coğu pclıtikanın kör kuyusuna dustüler Kimı partflerin başına gecti. kırri mebus olup mecl se glrdı Atatürk Vorkusundan kuı^ulmuşlardı Bunlann abdestsiz ook namaza durduklarına tanıklık etmlşımdır. Eğer abdestleri va^a. kalobalık gördüler ml yenıden abdest alarak blr cjöstert daha yoparlar. Bır parti liderl Ile 1973 seçsm'erln de Konya gezısıne cıkmıstım. Kulu'dan Konya'ya vannca ya dek üc, dört kez iklndl namazı kılmıştı tNe cok namoz kılıyorsunuz beyefendl » •Kime zaran var?...» O günlerde bir şey «öyieyememiştlm. Sonra zarannm da, vararının da kıme olduğu cok ryi anloşıldı. Fakat !s, iştan gecmlştl. «Baba.» demlş adoma. «Ben! blllyor musun?...» «Hayır..» <Senl sa*calmdan tutar rjağ dağ söruVterlm..» «Sen de benımle blrllkte olnnayacak mısın ev'ât'..» Tanhi Vanştırdıkca görüyonız H t!k peygamberlerden bu yana kurban var. Oğlunu kurban etmek ısteyen peygamberîn de sövlencesf büyüktür. Taş yanlır, koyun cıkar, oğlan kurtulur falan fılan... En aldatmacalısı da Karadenızll yurttaşfn öyküsüdör deg"ı) ml'... Bınerler vapura, IstanbuVa doğru yönelirlar. Derken bır fırtına, bır fırtma, düsman basına... Karodeniz II hemen secdeye kapanır, »Tannm» dıye yalvarmaya baslc . «B'zl bu fırtınadan kurta' sana bir koc kurbon »deceğım Bızım aândakı koclaın arasından en büyuğünu kurban edeceğım » Fırtına dıner.. B J kez sorma »ırası arkadasmdatfır. »U'an, sende koc ne gezer ki kurban edesln1*...» «Sus ulan. Tanrıyı kandırdırr » İs kandırmava kaldı mı t^erkes bfraz oyalanır. Amo her zaman kanmıyonlar coğunluktadır.. Belediyede kadro verilmeyince Izmır coddesıre oc.ion «rv <akiardan b nnın <oşesınoa » j tış yapan Suat EşK.n bc sena Ankara beledıyesınde calışvi|s AnccK 1 sena sonjnda *aarosu ckmamıs Bu arada bpi°dıyenm ışportaya be'ge ve'dı ğını oğrenıp bır tezgâtı kurmuş Pcsrfumerı malzemesı satıyor. Geleceğe donu< masraflan karşılamak uzere bu ışa ba$lcdi(5ını söyleven Eşkın şoyie dıvor « Nlşannvım Evli'ık hazırl'klan lcn paru gerekü A!d ğım pora sımdılık günluk masrafımızı karşılıyor, daha scnra belVI dtlğer masraflar IC'n de Dara oyırablleceğlTi Izm beıgeTilzln suresl dotduğu zamojn ne o'acak bllmiycruz. Ama ben çalışmaya ka Işınden atıldığı ıçın ışportac^ ! ga başlayan bır tekstıl ışcısı 06 hıkayesını şoyle anicttı «Maklnalaşmann kurbanlarıyız BIZITI calışt.ğımız atolyelere konon otomatık bir maklra 1015 ımızın bırlıkte yaptıgı Isı bır kışı ıle Cuzuyor Çaiıştığım ış yerınae ucret zamrrı ısıedık Paıron (veremem, sız oımazsanız başKası var) dedı Ve b zı topıu halde ışten c kardı 'Bızı ısten cıkaramazsın sokağa atomazsın'" dememıze, tiı renış yapmam'za karşın ısınıze son verıidı Polıse gt tık Iş mahKemesıne hava e edıld r AHCON bırlıgımıZ olmadıgı ve O'ada ca'ıştığımıza aaır enrnzde öe hıcbır belge oimadığı Icm is maKkemesıne g tmsdsııi orodai avılTak zo rjnda ka'dık An<ara'da b"r sene ş c^adım Boş gezdım Sonra Uıus cvamr j beled yenln ver ver1 C I d ydum Beıed /e<ien 1 5 c, uğraşıp b r yer aldım . Bu o ada ev.endım Elımde serma^e o'ma~ıaındcn az b!r pon/la, borcıanarak oırşeyler al dım, satTioya başlodım E'ırrdekı tun para/ı bu maJa yati'mıştm Beledıyeiın izın er koldıracağını duyunca manrn ellmden gıdecek korkusuy la tezjafitan koldırıp kılıtied m Elımdeki molı «satomayınca tabı yenı mal alarradım Be ledıye b.ze moğazacılann ^ kayetınl gerekce olarak gösterdl. Zabıta memurlan ma<5ozalardo hakarete uğrarken onlar!a uğraşmıvorlar da blzlm gıbi dar gelırlı, uç beş kuru$ ıcin d'dınen klşllerle uğraşıyor iar Beledıye bıze Izln verirken bu konuyu düşünmustür herhalde Neden bıze malt aıriınp buraya ver eştırdıkten sonra Iznmızl kaldırma korarı alıyor. Bızı bu radan attırmava calışıvor Beled've b'zlm ıcin ne düsünuyor Bızl ac!ıqa mı ıtmek tstıyor^> Ankaro'da nasM b'r hal kurulnussc l^'^nbjı'da nasıl bır Mahmutpaşa varsa bıze de bır alan avrıisın orada calısalım» «Zam istcdim, işime son verildi» «înşaatçıyım. Kolum sakatlanınca bu işe basladım» KURBAN BAYRAMINI ncşe, sağlık ve mutluluklar dileğiyle candan kutlanz. TÜRKİYE İŞBANKASI Dcğerli halkfmfzın Yenl : 1149 5937 23 yıl ınşaat Islnde calıştıklan sonra bır kaza sonucu kolu sakatlanon Isa Crftci başka (ş bulamadıgı Icm bu ışe başIOTIIŞ. 23 yıldır hıc blr sosyal guvenceye sahıp olmamış.. Sıgortasız. Şunları soyluyor: «47 yOîmdayım . Ne bu Işte ne de daha onceki Inşaat ışınde şımaıye kadar sıgortam va geleceğe donuk guvencem olmadı. Bu nedenle gücum yettığı sürece canşmoK zorundayım. Kazancırria 6 nufusa bakıyorum 4 cocuğjmun 2'sl okuyor. Kecıoren Kuşcağız'da geceKondum var. Yoı masrafım ayda Dın lırayı buluyor. Cclışamadığım gunler oluyor, Bırtken bır kac Kuruş varsa onunla idare edıvoruz. Yoksa borç harc.. Beledıyeden yardım bekllyoruz. Bıze bır yer versın.. Yol göstersın » 30 yıllık işporîacı Kacı Topcu ıse 10 yaşından berı bu ışl yapıyormuş. «Saşka n,cöır Işte calışmadım» dıyor. Beş klşıiık o'lesını bu meslek'e gscındırmış, uc çocuğunu okutmuş. Şoyle konuştu «Cocuklarımın bırısl ODTÛ'de oku/or. bırl lisede. birl da bu sene ılkokula başlıyor. Geçım konusunda cok büyük sıkınîılarla karşi karşıyayız. Herşey bır yana Ankara beiödıyesının Izln'erımızl kaldıraoc ğını oğrendık. Bu konuda cok huzursuzuz Seyyar ve Işportacılar d o yanışmo derneğıne kayıtlı tum crkadaşlarin BağKur'a alınma larını Istıyoruz Bu konu aroşt rılmalı Nc&ıl bır şekıi gerekiyorsa ızlenmelı. 30 yıldır Ankara da calışıyorum. Beledıye Izın verso de vermese de bu ışı yapacağım. Izm verılırse b!z de dlğer insanlar gıbı huzurla cahşırız. Zabıta takıbınden kurtuluruz.» GENEL KURUL İLÂNI YOLIŞ Federcsyonunun (Türkiye Yol, Yapı, Inşaat İ9Cİ Sendıka'arı Federasyonu) 9 Genel Kurulu 11 Kasım 1980 günö saot 10 00'da Ankara'da Derya Slneması Salonunda aşaöıdakı gundemıe toplanacaktır. Duyurulur. YOL İŞ FEDERASYONU YURUTME KURULU G 0 N D E M : 1 Yokiama, 2 Acılış konuşması, 3 Dıvan seçltnl ve saygı duruşu. 4 Konuklann konuşması, 5 Komisyonların seclmt, a) Tuzük Tadıl Komısyonu. b) Hesap Tetklk KormsYOnu, c) Tohminl Butce Komisyonu, d) Kararlar Komısyonu, 6 Col'Smo raporunun görüşülmesl, 7 Komısyon raporlarmn göruşülmesi ve kabulö, 8 Kurullann oklanması, 9 Kuruüarın secımı, 10 Kapanış.