Katalog

f %. CUMHURÎYET 18 EKtM I98ö •••• BAŞBAKAN, ATAMALARDA TARAFSIZ DAVRANILMASI IÇİN GENELGE YAYINLADI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Bulent Ulusu, Bakanlıklaro bır genelge gondererek, atama ve yer değıştırmelerde tarafsızlık ılkesıne uyulmasını istemıştır Başbakan BOlent Ulusu'nun Bakanlıklara volladığı 2 ekim 1980 tarıhı genelgesmın sonunda özetle şoyle demlmlştır: «Teror ve anarşık o'laylara ka tılanlar ile, haklarında kovuştur ma yapılanlar harıc. devlet hızmetlerınde bulunon bütün görevlılerın değerlendırmelerinde bundan öncekı icraatlarındaki tutumlarından zlyade, bundan sonraki hizmet ve faaliyetlerl esas alınacoktır Atama ve yer değışttrmelerde mutlaka tarafsızlık prensıbine uVulacaktır » Y ED t ROGERS MEKİK (Baştarafı 1. Sayfada) ırre» ccbalarını, blr kez daha. V8 Yuncn Genelkurmay Başkonı lle yaptığı goruşmeler croındon yıneledıgı bıldtrılmektedır. Ogrenıldığıne gore, Turkıye. öano once de açıkladığı tu tumu doğrultusunda, Yunanıstgn'ın NATO nun askerı kanadına donuşe karşı cıkmcdığını, ancak Ega üzerındeki hakların dan odun vermeyeceğını Dev!et Başkanı Orgeneral Kenan Evren'ın ağzından, bir kez dabo ve kesınlıkle ıfade etmıştlr. NATO Avrupa Müttefik Kuv vetler Komutanı, Orgeneral Ev ren tarafındon kabul edildıkten «onro, Genelkurmay yetkilile1 ile de gorüşmüş. daha sonra Türkıye'den ayrıtmıştır YUNAN GENELKURMAY BAŞKANI NAPOU'DE. Yunanistan Genelkurmay Boş kanı General Agamemnon Grat sios, NATO Avrupa Müttefik Kuvvetlerı Komutanı Bernard Rogers ıle görüşmek ıcın onceki gece amden Atina'dan Napolı'ye gitmıştır Atına ve Napolı'de NATO cev relenne yakınlıklarıyla tanınan sıyasal gozlemcıler, General Gratsıos'un bu anı zıyaretıni Yu nanıstan'ın NATO'nun askerı kanadına dönuşü konusundak! İGteğine bağlanmaktadır. Bılındıği gıbı, 1974 Kıbrıs Ba rış Harekâtı»ndan sonra örgü tün askerı kanadından oyrılmış olan Yunonıstan, 1978'de yeniden dönüş konusunda Istekh ol duğunu bıldırmış, ancak bu kez Türklye 1974 sonrası gündeme gelen Ege'ye değgfn sorunların cözumüno on koşul olarak lleri eörmuştur EGEDEKİ ANLAŞMAZUK KONULARI Türkıye 1974'den bu yana baş g&steren olaylar üzerine Ege'de denlz ve hava komuta sorumlutuk alanlarının yeniden saptanma8inı Isterken. Yunanistan 1974e kador yürüriı/kte olan NA TO dokumanlonnm gecerlılığıni koruduğunu ileri sürmektedır. Ancak Larıssa Ussu'nun ye nıden devreye gırmesını ısteyen Atma bununla da yetınmemekte ve o tarıhten sonra yapılan düzenlemeler hakkında kendl göruşünu ılen 6urmek yetkısını de saklı tutmaktadrr. Bâyle bır cozum kabul edıiiıgı zaman uygulamada^ Yunonista n Izmır'deki NATO komutanlıgının Turk Komutasına gır mesını yeniden gündeme gettrme yetkıslne sahlp olacaktır Yunanlıların Ege'ye değgın iklncl Isteği ıse. bu denız^e ko muto sorumluluk alanının kendilerıne bırakılmasıdır Böylelıkle. Atına Ege'dekı NATO guç lennın tümüne bir Yunanlı Amiralin komuta etmesıni sağiamış olacaktır Yunamstan'ın btr diğer ısteği de. Ege'de kendı egemenliğt altında bulunan ve uluslararası anlaşmaloro gore sılahlandırılmaları yasak olmasına karşın sılahlandırılmış olan Adalardakı radar üslerının NATO'nun radar ve haber verme sisteml olan «NADGE»ye bağlanmasıdır. Atıno bu yolta, Adalann sılahlandırılmasınm meşruiyetlnı NATO semslyesi oltmdo soğlamak ve artık Ankara torafındon utuslararası anlaşmatonn ileri sürulmesint engellemek Istemel'tedlr. ROGERSHN PLANI NATO Avrupa Muttefı» Kuvvetler Komutanı General Rogers gecen yı| Törkıye lle Yunanıstan arosındakı anlasmazlığo cözüm bulmak ve Atına' nm askeri kanodo donüşünün Ankaro tarafındon ön kosulBuz kabulünO sadlamak lcm harekete gecmlştir. Generoı Rogers'ln uzlaştıncı plânı sonjmluluk alanlan ko nusunun tartışmasının donuşten sonraya bırakılması ve göruşrtıeler sonuc'andırılıncaya kadar. tarofkjrm hiçbınntn komuto sorumluluk alantan konusunda bir hak Ilen eurmemestdir. Yunonıstan'ın öncelert fcobul eder gıbl goründüğü bu plândo daho sonr a bazı deÖişıkllkler yopılmıştır Rogers' In son Ankora görüşmelerl sırosında bu yenı degışıkllkleri kapsayan plânının, yetkilı cevrelerde pek ttibar görmedlö) anlaşılmaktodır ATİNA'NIN TUTUMU Atına nın Rogers plânı korsısındakı tutumu oldukco IIgınc değlşıklıkler gecirmiş, önce plâna yatkın görunen Yuna nıstan daha sonra yıne Rogers önerllerıni geneHikle kabuı etmekle birllkte, göruşmelerd« esas otacak bazı genel ilkelerin bugunden saptanmasını ıstemıştır. Bu ilkelerin 1974 öncesi durumu esas aW dıkları d 0 bilınmektedır TÜRKMEN'İN AÇIKLAMASl Türk Oıştşlerı Bakant llter Turkmen'ln Bırieşmiş Mılletler'In yıllık Genel Kurul toplantısı icin gıttiöı New York'ta, Yu nanlı meslektaşı Mıtsotokıs ıle yaptığı göruşmeden sonrakl konuşmasındo fEge'deki komu ta sorumluluk alanlarınm Yunanistan ın orgüte dönuşünden eonra ele olınmasınm en akla uygun yol olduğunu» söyleme sı Türkiye nın Rogers plânım i'ke olarak kabuı ettıği şeklınde yorumlanmıştır Bununla blrtikte. Ankara'dakl dıplomatlk gozlemcıler, Rogers plânının tîk şeklini kabul etmenın Türkıye'ntn uzlaşma yolundo otobıleceğı son odım olduğunu ileri sörmektedirter. İRAN IRAK fB«4tarafı L Sayfada) Tahran'dokı burolarında hanl harıl çalışon yetkılılere dek on larca ınsandan aynı aeger.endırmeyı aınıeaıK «Savaş, iroK ın iran a karşı savaşı aeğılaır Bu savaş. ıkı super kuvvetın Islâm Devrımı'ne karşı savaşıdır..» Işın ılgınç yanı, zıyarett eavaşın coşkusu ıcmdekı bazı I rcyilı yetkılılerce olumsuz karşılanan Yaser Arafat da «perde arkası»ndan ogrendığımlze gore, Tahrana aynı degeriendırmeyi ıletmek icin gelmış. İranlılar, Islâm Devnmi'ntn «ne Batı, ne Ooğu» şıarıyla hem ABDye. hem de Sovyetler'e başkaidırdtğını ve bu bagımsıziıkçı devrımcı ruhu butun bolgede estırdığinı soyluyorlar. Bu yuzden, Iranlı gözun de, gerek ABD. gerek Sovyetler ve gerek bolge reıımlerı İcin Iran'ın «defterıni durmek» başlıca amoç halıne gelmış Irak, islâm Devrımı'nın etkısinı. cografı • tarıhsel külturel ve yapıso* nedenlerden ötüru en kuvvetle hısseden ülke olduğu ıçın, kendını koruıtıa ıçgudasuyle de karışık ola rak Iran'ın «ışını bıtırmek» ışlevint doğal olarak üsilenmış Irak değıl de. daha doğrusu Saddam reıımi Iranlılarm yetkillsinln • yetkiStzınm savsşın nedeniyle ılgıII, savaşta Irak ın oldıgı rolun nedenı ıle genel aeğerlendır mesı boyle Hıc kımse Şcttularap sorununu. Şattularap uze rındekı egemenlık surtuşmesmı savaşın gerçek nedenı olarak gormuyor. Şattularap, sozu edılen amaca ulaşmok ıçm savaşı başlatmanın bahanesl ARAFATIN DEĞERLENDİRMESİ Yaser Arafat, Iran'do imam Humeynı'den sonra en cok sevilen birlki kışlden bırl. Sovyet sınınndan Iran'o girdlğlnde, Hazar kıyılanndan Tahran'a dek binlerce kışı onu selamlamak ıcın yollaro döküldu Arafat'a göre, eğer iran. Sad dam reıımlni yıkarsa bölgede İslam devrımının önunde engel kalmayacak İron ı ızleyecek ysnı btr Irak. bır yandan Surıye'yl, dolayısıyla Lubnan'ı ve doıayısıyla Fılıstın mücade lesıni, bır yandan da tüm Basra Körfezındeki Arap ülkelerinı etkıleyecek Arafat, İranlı yetkılilere sormuş, «Saddam yıkılırsa, bu bölgede İran'ın ve islam devnminın önünde klm durobılır?» işte tam bu nedenle, Arafat. sOpar kuvvetlerin böyle blr gelişmeye asla izln vermeyeceklerinı ve tersıne iran'ı zoytflatmaya calışacaklarını düşünüyor Onun gözünde bu savaş. süper kuvvetlerden başka kımsenın kozanclı cıkmayocağı bir savas ve onun İcin durmalı, son bulmalı Akh boşında iranlı yetkıliler ve bu arada Cumhurbaşkanı Banısadr, Arafat'ın tahlilindekl temel unsurlara katılıyorlar İRAN GÖZÜYLE Benisadr'a karşıt akımın en çüclü bırlki llderinden bfn olan Meclıs Başkanı Huccstülislam Haşemi Rafsancani. iran'ın askvı basorısının islam rJevr'min> bölgede zoptedılrr'ez bır i^ım halıne getıreceğine inamvor Rafsancani gıbı dın adcmları zümresi ki iran toplumundokî etkllerı hayll fazla Irak kesin venllgl tadana dek, her na pahasına olurso olsun savaş îan yanalar Benısadr'ın cevresine göre ise. İran'ın askeri başorısı, İslam devnminın yaşadjğmm konıtı olacak ve bu süper kuvvetlere karşı islam devrimının boşarısı olarak kökteşecek. Askeri başarı, Irak birliklertnln İran topraklarını terk9tmek zorunda kalmaları anlamına ge lıyor SİL BAŞTAN MI? Iran'ın topraklarını savunma 8avaşını boşarıyla sonuçlandırd'ğı blr an İcin vorsayılırsa, donup dolaşılıp savaşm başlodığı gune. 22 eylül gunü varolan askeri şartlara geri dönülmuş olacak B r farklu ikl güclü petrol ül kesl savaştan yorgun. ekonomılerı yıllarca kendıne gelemeyecek bıcımde ağır darbe yemlş olarak 22 eylul koşullarına donmüş olacaklar Ve yenı koşullar altında dönulen savaş öncesi durumda ABD ve Sovyet tutumları ne olacak' Bu soruya İranlı yetkllıler bıle bu gunden yanıt bu lamıyorlar, «Cünku bu bölgede herşey gıbı super kuvvet po lıtıkaları da surekli yer değıştlrebıiiyon diyorlar BAĞLANTISI2LAR Tahran'dan goründüğunce Soddam, Hurremşehır ve Abadan'ı ele gecırmeden savaşı bt ra'rnak nıyetlısı değıl Ancak. bu sonucu eıde ettıkten sonra goruşme masasına oturabileceğını hıssettırıyor, yanı goruşme masasına guclu kartlar la oturmak ıstıyor. İran ıse topraklannda Irak askerı bulunduğu sürece aorüşme masasına oturmamaya kararlı İran ın ikl süper kuvvete kar şı ıİKeye dayalı ve hatta dınsel bır yukumluluk bıcımınde olgılanan kapalı tavrı gozönüne alınırsa, olası dıplomatlk gırısımlerde ancak boğlantısız ların ro| alabıleceğı guclü bır Izlenim SONUÇ Bunco gundu'. yetkıli yet kısız oncc kıjyle konuştuk Ne savaşm jlacağı seyır, ne dıplomatlk gırışimlerın şansının ne olabıleceğı bızım icin aydınlanmış değıl Dunyaya Tahran'dan bakıldı ğında, savaşın kaderının anla şılabılmesıne yardımcı olabıle ceğını duşunerek verebıleceğı mız anahtarlar şunlar olacak Kuzıstan dakı askerı durumdakı gınşımlere dıkkat Uluslaraarası dıplomasıye dıkkat Irak' ın ıcınde meydana gelebılecek oluşumtara dıkkat. Kesın olarak. altını cızerek söyleyeblleceğımız tek şey ise Iran'da bır re|ım değışıkllğı beklemenın hayat olduğu. Şaşırtıcı bır şey olmakla bırlıkte İran ın ıc yapısının düzelmeye yuz tutma anlamında savaştan yararlandığı İslam Cumhurıyetı ancak ABD ve Sovyetler'ın Iran'ı aralarında anlaşarak paylaşma larıyla son bulabılır Bunu, Benısadr bır basın toplantısm da açıkça belırttı Boyle bır olasılık var mı? Bu bolgede her turlu olasılık varoidugu ıcın varolabılır Bılinmez Son söz oiarak dıyebıliriz ki, İran Irak savaşı sayesınde önumuzdekı gunlerde yaşam cok soğuk gececek bolgenın siyası hovası ise iyıce ısınacak Hürremşehiı'de dan dumon ve alevlerın yükse)dığı gorülmuştür Kentin güney batısında da ucaksavar atışlarımn yapıldığı duyulmuş, ancak bu yöre bom balanmamıştır Irak ucaklan ıse Tahran'do kı petrol depolarına saldırmışlar ve bu depolan havoyo ucurmuşlardır Irak Hava Kuvvetierıne bağlı ıkı bombardıman ucağı dun Kirmanşah'o da saldırmış. bir cami, bır hastane ve ikl okulun yıkılmasına neden Olmuştur iran resmı haber a|ansı Pars, konuya ılışkin haberınde. Kırmanşah yakınlarındaki Irak bırlıklerının 14 km geri cekıldıklerınl ve bolgedeki halkm da sılahlı kuvvetlerle bır llkte savaşmakta olduğunu be lırtmıştır Öte yandan Abadan'ın Irak blriıkleri tarafından kuşatıldığı bıldırılmiştır Kente 2 km kadar yaklasan kımi muhabırler. Irak bırlıklerlnln santım santım ılerledıklerl nı ve Abadan'dan ülkenin dıfler bölümlerıne uzanan potrol boru hatlarının havaya ucurul duğunu söylemişlerdır İran Hava Kuvvetien ıse kent cevresındekı Irak hedeflerıni bombalamayı sürdürmektedir Abadan rcdyosundan yapılan İran acıklamasında da Abadan ve Hürremsehır halkının «el ele dırenmeyı sürdürdüklerl» duyurulmuştur Tahran radyosunun haberınde de Hurremşehır de gece so kak carpışmalarınm yoğunlaştığını bıldırılmiştır Hürremşehır'dekı sokak carpışmalarınm oldukca kanlı geç tığını kaydeden radyo, Hürremşehır de oturanlarm İran Silahlı Kuvvetleri safında kentle rınin savunmasına katıldıklarını belırtmlş. bu arada iranlılar la Iraklıların burada. sokak so kak. ev ev dövüştüklerlni kay detmiştır Bu arada İran'ın Hürmüz Boğozı'nı mayınlayarak trafiğe ka patablleceğmı duyurmasından sonra bır ocıklama yapan ABD Savunma Bakanlığı yetkilılerı, iran Denlz Kuvvetlerlnin Hurmüz Boğazı'nı tumuyle mayınlama olanakiarına sahlp olmadığını belırtmıslerdlr. Başkan Carter de blr seçim konuşması sırasında Hurmuz 8oğazı'nın trafiğe kapanmoması ıcın bolgeye bır ABD fılosunun ponderıldığlnı tekrarlodıktan sonra. tKara bırlıklerıne gerek kalmaksızın Boğaz trafığlnın bu fılo tarofından denetlenebıleceğınl sanıyorum» demıştir. Bu aroda İran Başbakam Muhammed Alı Recaı, İran Irak scvaşıyla ılgılı BM Guvenlik Kcnseyı toplantısına kattlmak Ozere dun New York'a gelmıştır. Geçsn kasım aymda Iran'dakı ABD Büyukelcılığının ışgal edılerek Amerika'lıların rehın alınmosından bu yana ilk kez iran Havayollarına aıt bır ucak New York'o Inmıştir. REHINELER SER8EST BIR4KILIRSA ABD ASKERİ YARDIM YAPABILECEK ABD Dışışlerı Bakanlığı blr a Ciklama yaparak 4 kasmdan bu yana rehın tutulan 52 Amerıkalı nın serbest bırakılması ha lınde Iran'a askerı yardımda bu lunabıleceğını bıldırmıştir. Dış Işlerı Bakanlığı sozcüsu John Trottner, bu yardımın Iraklran savaşı scna ermeden öncede yapılabıleceğmı soylemlştır Şımdı hayatta olmayan Dev rik İran Şahının oğlu Rıza Pehr levı nın 31 ekım gjnü babasının yerıne sürgunde Şah ılan « dıleceğı acıklanmıştır Pehlevi ailesının sözcüsu Rıza'ntn tAna vatandokı halkına blr me«n| göndereceğını» belırtmış Rızo nın Şah ılan edıleceğı gün tören ve basın toplantısı yapılma yacağını duyurmuştur Bu orada İran ile Irak arasın dakı sovaş dolayısıyla tahrıp o lan petrol tesıslerınm onarımının 89 mılyar dolara (yaklasık 700 mılyar Tl) malolacağı bıldırilmıştır , (Baştarafı 1. Sayfada) GÖZLEM (Baştarafı 1 Sayfada) Izmit Istanbul karayolunda radarlı denetimler başladı İZMİT (Cumhuriyet) IzmltIstanbul E5 karayolunda bayrom sonuna kadar sürecek tRodar»lı denetımıere dunden ıtıbaren başlanmıştır il trafık mü durluğj yetkılıiermden alınan bılgıye gore bayram süresmce günduz ve gece vopılocak surekli denstımlerle son günlerde buyük artış gosteren traf'k kazolarında böylece duşme eağlanmasına caiı^ılacaktır. Iz mıtlstanbui karayolunda 1 ocak 1980 tarıhınden 18 ekım 1680 tarıhine kadar gecen süra lcersinde mevdnna gelen tro fık kazatarmdo 459 kı$ı hayatını koybatmış buiunmoktodır. samlan blr belgeslni sunuvorum Sundugum be>ge bir mektuptur Ve bu mektup 20 hazıran 1968 torıhını taşımaktadır Bugün. sağcıiığın gobek taşında kese'enen bır docent ılerıc blr profesor arkadaşına şunlan vazıyor Ist* o ücüncü kışı, bır gün bana, enflasyonun tahnbatından bahsederken «enflasyonun faydcsı vordır, tcabında savunulur» dedı Halbukı o sıralorda bız Forum'do katıksı* torafsu Wik boyle andıçılmlştl (DP'ye muhalefet daha sonro soz konusu oldu) «Bız katıksız tarafsız degıl mıyız? Hanj salt ilim adamı otarak yazıyorduk?» dıye sordum «Öyl« dedık ama değilız» cevabını verdl. Tarih sırası itıbariyle bu hadıse, ılk zıkrettiğlmden «MMcidir Öyledlr ama, ne bıleyim, ben. bu konuşma üzerin» Inancımı kaybettlm Kayb«ttım de ne yaptım? Elime kalem alıp Zafer goteteslne mi oturdum? Partı Ocağına, Vatan Cephesıne m| kaydoldum? Cıkıp. DP'ye metıh nutku mu ceUtım? Hayrr. Hayır, ama sizlerin kervamndan da ayrı kaldım. Herkesl sevmeyenler gıbı, benı de bınlerce sevme»en, rahmetlı bobamın sıyasl bağlantısını, benım icin geçerli saydılar Kim« ne söyleseydlm, ne deseydlm? Allah rızası icin sız soyleyın: Ben kollanmı srvayıp DP saflanno yerleşsem onların acaba hangı mmetıne gark olmozdim? «Odunu lısteye koysam mebus yaparım» denllen v« sahlden yapılan bır devırde, bız hıc değıise «cıraı olarak menfaat mı kapamazdım?..» Mektup sahıbi docentın bobası. Menderes hükumetindö Adalet Bakanlığı yapmıştır. Değerlı docentımız. babasının da sorumluluk yuklendığı DP donemınde «odunların mebus yapıldığını» ılen surerek kendısı ıcın «Cira» sözcüğunu uygun bulup, icını doküyor, daha doğrusu «özeleştırı» yapıyor. Mektubu okumayo devam edelim «Arkadan ihtflal geldl, 147'lık geldi. Eğer, tamamen. hasbel kader, o sf.alardo yenl kurulmakta olan Ereğlı Demlr Celık'teki işim olmaso, resmen. ola . melein nas ac kalccoğım muhokkaktı Arkodan, blr gün, evvelden evlme sık sık gelen tolebe grubu ile Komuran Evlıyaoğlu ve esmer, kara kuru bir odam geldi Blr ısrar, bir ısrar kı, sormayın.. III» de AP'ye olrmeliymlşim. Vatan, mlllet benı bekllyonnus... Muammer bey, hayatınızda hıc yalnız kaldınız mı? E? dost yok, sokakta florunce kaldırım değlştiren var, «oluyorumı desenlz, donup, bakan yok. Evlme gelen talebe ısrar eder, Kamuran bey ısrar eder, o kara kuru adam (ki sonro, klm çıktı bilir mlslnız? Mehmet Turgut'un ta kendısı) tsror eder. Yalnızlık. dostsuzluk ve ısrar. AP'ye nısan 1961'de girdım. AP golge kablneslnde bakan adayı oldum (Mıill Eğıtim lclşlerl). Anayasa tasarıtı yayınlandı; portl görüşunu formüle edecek 3 kışilık komısyon kuruldu: Etem Menemencıoğlu, Tahsın Demıray ve ben.. Belkı onbeş gun. bu iklslne, Anayasa tasansının tek maddBSİni okutamadım. «Ret» dıyorlardı, mutlaka ret. Mıllete boyle solcu (I) anayasa verdırtmeylz...* Isror, tehdıt, yalvarma para etmedı, arkadan portjnin meşhur teblığl geldi: BU Genel Idare Kurulu olarak müsbet rey atacoğız ama, vatondaş ıster musbet, ıster menfı versın.. Ve ben bunu okur okumaz istıfoyı bastım. Istıfamm metnini basın, texte Integral olarak verdı, ısterseniz gözatın (Cumhuriyet, 28 61961). Benlm icin amac siyaset, ıkbal, mebusluk, bakanlık olsaydı, Genel İdare Kurulu uyeligınden (golge kobineyl de bırakıp) gıder miydım7 Anayasayı reddettırmeye colışıyoriar dıye, partıden basar gıder miydım? Kalmağa, mebus, bakan olmaya aklım mı ermed'? Ama, iyi kotu dort tarafı ile, bır yıldırım aşkı ile sevdlğım şu Anayasa'ya suikaste katılamazdım.. Dünyaları verseler bıle » Evet. tanıdınız. bu mektubun sahibl Tercüman gazetesı vazarı Mukbil özyörük'tur. Mektup. Prof Muammer Aksoy'a yazılmıştır Bu mektubun şu son 6atır!annı okudunuz. Hocamız, 61 Anayasos'nı «yıldırım aşkı lleı seviyormuş, ne dıyelımtAşk bu, özleyiş bu. hic bellı olmaz» m diyetlm < ne dıyelım? Dunyolan verseler, 61 Anayasasına karşı cıkmazmışi Ne dunyası, Tercüman gazetesının sutununu vermek bıle yeterlı Aşklar boyledlr, hep Ihanete uğrar'.. Eadıköy (Baştaratı 1 Savfoda) mtşferdir Sılâhlorını cekerek ıcerdekılerı tehdıt edsn terörlstler, dırenışle korşılaşmışlar bunun özerıne mühüru alamadan kacmışlardır Nüfu3 Başfnüdürlüğunden kacan terörlstlerden bırı, yörede ycpılon operosyonlar sırasında Haydarpoşa köorüsü uzerlnde görülmüştur. Kcçma umldi kalmadığım anloyan terörıst güvsnlik güclerlne ateş acmıştır Guvenlık güclerinin de karsılık vermesl uzenne terönst olmuştür Emnıyet Müdurtüğü yetkllllerf olen teroristtm üzerınde Mehm9t Zıyo Ersonmez ve Ûzden Saml Düvencı adına dözenlenmlş Ikı kımlık cıkt'ğını beMrtmlşler gercek kımlığinln bellrtenmesi amacıyla çalışmalorm sürdürü!duğünu soylemışlerdlr. EMEKÜ ASSUBAY ÖLDURULDU ' Kanada ve Isviçre'den 45,5 milyon dolar kredi sağlandı ANKARA OECO'nın Turkiye ye ozel yardım programı çerçevesmde Kanada ve isvıcre'den sağlanan toplam 45 5 mll yon dolar tutanndakı kredılere ilışkın anlaşmalar dun Ankara da ımzalanmıstır Sağlanan kred lerın bu iki ulkeden yapılocak ıthalatta kullanılacoğı bıldmlmıştır Kıdem (Bastarafı 1. Sayfada) dikkote alınmamıştır. Kıdem tazminatı Işçılere bundan boyle sımdi oiduğu gıbi ışcılenn işten ayrılmaları halınde de ödenebilecaktır. KIDEM TAZMİNATI FONU Ayrıco yenı yasa kıdem tazminatı ıle ılgılı bır fon kurulma sını da ongormektedır kı, bu fonun oluşturulması ıle ılgılı hukum bunaan onceki yasada da yer almaktadır. Konuyla ılgılı yenı yasanın maddesı oynen şoyledır. «Kıdem tazminatı ıle Ilgılı 30 günluk sure hizmet akıtlerı ve ya toplu ış sozleşmelen ıle ışCı lehıne aegıştınlebılır. Ancak toplu sozleşmelerle ve rıızmet okıtlerı ıle belırtılen surelerle hesap edılen kıdem tazmınaunın yıllık rruktan 1475 sayılı ış kanununa gore tesbit edılmış bulunan gunluk asgarl ucretın 30 gunluk tutarının 7,5 katından fazlo olamaz (...) Işveren sorunluluğu altında ve sadece yaşlılık emeklılık, malulluk, olam ve toptan odeme hallerlne mahsus olmak kaydıyia dev let veya kanunlo kurulu kurumlarda veya yuzde 50 hısssden fazıası devlete aıt bı r bankada. veya bır kurumda, ışveren tarafından kıdem tazminatı ıle Ilgılı bır fon tesıs edılır Fon testsı ıle ılgılı hususlar kanunla duzenlemr» Yenı ycısa kıdem tazmlnatının hesaplanmasını şımdı olduğu gıbı yme son ucret üzerınden yapılmasını ongormektedır ONEMLİ DEĞİŞİKUK Kıdem tazmmatının getırdığı onernlı değısıklık şımdıye ka dar yurütulrnekte olan tartışma lorın aksıne ıkı noktada toplanmaKtadır llkı 24 o/lıgı aşan kısmı vergıye tabı tutulmaktadır Bu vergımn alınmaması, ya da tazmırat yasasmın tuaıünde yasa ılkelerıne aykırı davranışta bulunanlarla ılgılı. cezaı yaptırımlar ongorulmektedır Buna gore benımsenen anadde c,nen şo/ ledır «14 'üncu madde hukumlerıne aykırı harekette bulunarok kıoem tazmmatının ongoru en e saslar dışında veya sapıanan mıktor veya tavan aşılarak ödenmesı ıcın emır veya tal mar veren veya bu yolda hareket eden ozel veya kamu kurumu veya kuruluşlann yonstım kurulu uyeeri genel mudur muessese muduru muhosebe muduru gıb' yetkilı sorumluları hakkında fiıl daha ağır cezayı gerekt'ren bır teşkı! etmedıöı toktırde, altı aydan ıkı seneye kadar hapis ve yırmı bın lıradan el ı bın lıraya kodar ağır para cezası hukmolunur Kanuna ayk'n olarak fazla ödenen miktarın da oyrıca hazine lehıne resen tahsılıne karar verılır» YURURLUK MADDESI Yasanın tazmınatın vergllen dırıimesıne ilışkın maddesı 12 eylül 1980 torıhınde yururluğe gırmekte Dığer maddeler de Resmı Gazete de yayını tarıhınden itibaren yururluk kazanmaktadır. Bu ıfke d'kkate alındığındc kıdem tazminatı yaso tasarısı «bellı hokların kısıtianacağ» gerekgeslyie hareket edere< son bir ay lcınde tazmınat olanların ıkramıyelerinl verg'ler dırmektedır Dolaysıyla tasan cıkacak dlve kıdem tozmınaM almış olanlor yine de ikranryelerinln 24 ay oşan kısmı lcm vergı ödemek zorunda kalacak lordır. Gözaltında (Baştorofı 1. Sayfada) belirterek bu nedenle 30 günluk gözaltı suresının henüz dol masının sözkonusu olmadığını bıldırmışlerdır Ancak soruşturmalarının tamamlanmasına bağ lı olarak, temsılcı, yonetıcı ayırımı olmaKsızm bır kısım sendikocıtarın serbest bırakılmasma başlandığ'nı belırtmışlerdır Yet kılıler soruşturmaların ne zaman tamaınlanabıleceğl, kaç kışı ıcın tutukianma ıstenebıleceğı, kac kışının serbest bırakıldığı konusiinda bırşey soy~ lenemeyeceğını vurgulamışiardır öte yandan DISK yürütme ku rulu uyelen, Baktrkoy 4 Aslıye Ceza Mahkemesınde 30 nlsan eylemine ilışkın acıimış davclo rı ıle ılgılı olarak ıfcdelerının alınması ıcm onceKi gun Sıkıyonetım Komutanlığı 1 nolu As kerı Mahkemesıne cıkarılmışlar dır Ancck Mchkeme avukatm ıstemıne uyoak sanıklarm ıfadelennın gorev aç sından Bakırkoy 4 Aslıye Ceza Mahkeme sınde aiınmasma oybirlıği ıle karar verılmıstlr MSP'Lİ 7 TONETICİ TUTUKLANDI MSP Genel Ida'e Kurulu üye lerınden 7'sı daha tutuklamiış tır Haklarındo Ankara Sıkıyöne tım Komutanlığı 2 numaralı Askerı Mahkemesınce gıyabı tutuklama kararı verılen Oğuzhan Asılturk Süleyman Arıf Em re Şevket Kazan, Recaı Kutan Fehml Cumalıoğlu. Lutfü Doğan ve Alı Gunerı aün Ankara Sıkıyonetım Komutanlığı askeri sav cıhğına teslım olmuşlardır 7 MSP'lı daha sonra haklarındokı gıyabı tutuklama kararı 2 numaralı askerı mahkemece vıcahıye çevrılerek cezaevıne konul muştur Öte yandan Dernekler Yasosı'na muhalefet suçundon Anko ra SiKivonetım Komutanlığı 1 numaralı Askerı Mohkemesince tutuklanan eskı parlamenterler den Ahmet Yıtdız Erol Saraçoğlu ve Ferhat Aslantaş hakkın da verılsn tutuKlama kararına I t'raz edılrnıştır Uc eskı porlamenterlerın sovuTna avukatları dun Ankara Sıkıyonetım Komutanlığı 2 numaralı Askeri Mahkemesıne ıtıraz d'lekçesim vermişlerdır • Istanbul Emnlyet Müdurluğu yetkıltiermden a'ınan bılgıy9 gore. emeklı assubay Rah mı Şenturan (50) Kadıkoy Moda caddesındekı 76 sayılı «Mer ksz Mobılya Mağa?ası»na saat 16 00 sıralarında gelen ıkı kışının sılâhlı soJdırısına uğramıştır. Tek kursunla başından vuuian Şenturan cğır yorolan rmş, Haydarpa<ja Numun6 Hastanesı'ie goturuıurken yolda olrtuştur • 1 Ordu ve Istanbul Sıkıyö netım Komu'anlığı Askeri Moh kemesı gaso suçundan yargıla nan ıkı sanığı 22 şer yıl cğır ho pıs cezasma carpîırmışîır Bavram AKman ı'e Cahıt Ka8al 1979 yılında Sanavı mahaitesı radyatör fcbnkası mutemedınden sıloh zoruyla 950 bin lıra gaspetmekten yargıia nıyordu Sıkıyoretım Mahkeme sl ayrıca 2 yıl önce Pendık !ıse slnde b?r kışının yaralanmasrv la ılgılı olarak Yasar Ayter'ı 13 yıl 4 ay, Hakkı Avcı'yı «Okulda sıtoh ve cebır kullonmaktan» 2 yıl 6 ay haose mahkum etm.stlr Bu aroda duvarlara yazı Vazmak ve pat'avıcı madde bu lundurmak suçundan yargılanan Rüstem Karakuş'un ise 4 yıl 2 ay hapse mahkum olduğu b'ldirılm ştır ANKARA Kayaş Tepecık mgho lesınde 15 eKim 1978 gunu blr eve bomoalı saldırı duzenlemektei sanık Urval Guven ıle Idns Guven adlı sağ eylemcller Ankara Sıkıyonetım Mcıhkemesmce 11 yıl 8 ay ağır hopıs cezasına carptırılmıştır. • Emnıvettekı sorgulama sıro snda Facettepe Unıversıtesı oğ rencıs Hasan Esker Ozmen'ın öljmune yol actığı gerekçesıyIs 1 Şjbede gorevlı komıser muavını Enver Göktu>k ve ikl orkadaşı Ankara Sıkıyönotım Mohkemesi'nce tutuKİanmtştır. • Benelüks ülkeleri (Baştarafı 1 Sayfada) ğu bıldırılmektedir Avrupa Konseyı'nln ortak co tısı o'tında bırl'kte bulunduğu muz Batılı üikelelenn brbırı ar dından başlattık'arı vıze uygulamaları karşısında. D şışlerı Bakanlığı sert bır tepkı gosterıl mesı, yerıne, sorunun, goruşmeler ve dıp'omatık gırışımler yoluyla cozumlenmesi yolunda bır tutum ızlenmekte cabalor bu doğrultudo yoğunlaştırılmaktadır. Bu cercevede Dışışlerinde söz konusu d plomatık gırıştmler ve Turk tarafının alacağı önlemler sonucund a Batılı ulkelerın bu uygulomayı kaldıracağı yolunda lyımser bcklentıler hakımdır Gorüştuğumuz Bakonlığm üst düzeydekı bır yetkılısı «vlze uygulamasının kaldırılması yolundakı umıtlerımızi koruyoruz» demıştır 8u aradg Dışışlerı Bakanı llter Turkmen'ın halen bulunduğu Strazbourg da vıze konusun da ılgıli ülke bakanları ıle temaslarda bulunacağı oğrenılmiştır Dışışlerı Bakanlığı Enformasyon Genel Mudurlüğu nce dun dağıtılon yazılı haber metnınde Bakanlar Komıtesı nde Alman, Fransız BelCıka ve Hollanda Dışışlerı Bakanlarının vıze konusunda yaptıkları konuşmaların ozetı yayınianmıştır. Dışışlerı Bakanlığı Kon solosluk Işlerı Genel Muduru ildenız Dıvanlıoğlu da halen Isvıcre'nin başkentmde vıze konusunda goruşmeler ycpmaktadır Avusturya hukunetınln vıze konusunda bir karorı olmadığı saptanmıştır Öte yandan Federal Almanya Devlet Bakanı Hamm Brucher «Türklye'nın ongordüğü ted bırlerın uygulanması sonucu, esasen geçıcı vıze kararnı yenlden gözden gecıreceklerını ve bu korarın kaldırılması Imkânlarmm ortay a cıkacağını umlt ettiklerlnl» acıklamıştır Fronsa Devlet Bakanı Bernhard Reymond Ise «vıze kararının Türkiye'ye karşı gavn dos tane bir tutum olmadığı hususunda temmct vermek istedlğıni> söylemıştlr. Fransa'nın Ankara Buyükelcl S| Emıle Camımaıou ülkesı tarafından Turklere uygulanan vızenın memnun edıcı bır şey olmadığını bıldırdıklernı belırtmış, «ancak 1 5 mılvon votandaşımızın ışsız'ıkten kıvrandığı b r donemde boy'e bır uygu'amaya gıtmeye mecbur kaldık» demışfr. SANAYİCILERİN TUTUMU ISO fVeclıs Bcşkanı Ibrohim Bodur «Almanyayla olan alısverışımızın kesılmesı. onlann da bızım de zararımıza olur» demış ve şunlan eklemıştır: «Almanya nın Turklere vize uygulaması benım ocımdan İkl buyuk onem taşımoktadır. Birıncısı Almanya'nın Türklero vıze uygulamaya başlaması Almanya ıle olan sanayi ve tıcarı ılışkılerımızde büyük ağırlığı olan memlekettır Almanya'nın şımdı Turk vatandaşiarına vıze uygulamaya başlaması sa na\ıcı arkadaşıanmızın bu ulke ye yapacak an ış seyahatlerınl kıSıtlaması bakımmdan ve arkadaşlarımızı ekonomik yönden etkılemıştîr Ikıncı onem ıse ekonom k ışbır! gımıze aykırı bır davranıştır» şeklınde konuşmuştur. ANKARA TİCARET ODASt Ankora Tıcaret Odası Başkanı Galıp Gencoğiu oda uyelorının B Almanya ve Fransa'yo yapacaklan tıcarı seyahatlar konusunda beklemeksız'T vıze alıracağını ve uye'enn bu kor'jda Tıcaret Odası Gerel Sek reterlığme başvurmaları gerektığınj acıklamıştır. BİR GARIP ÖNERİ Bu arada Avrupa ulkelerinde Turkıye ye uygu>anan vızenın siyası sığınma ıstemlerıni engellemedığı belırlenmıştır Federal Alman /o'da yaymlonan «General Anzeıger» gazatesınde yaymlanan yaz da, Tur kıye ıle Afganıstan'dan gelenlere vıze uygulamasının yetersız olduğu pnıuşü savuruirruş, «siyası sığınma hakkı ısteyenlern kamplarda toplanılması> önerılmıştır. Nüfusumaz (Bostarafı 1. Sayfada) nın katıimasıyia 6 yo çmmıştır. nufusu en yoğun ıl olarak Istanbul başta geımekte ve bunu sırasıyla Ankara, Izmir, Kon ya. Adana ve Bursa ızlemektedır. Öte yondan. Artvln, Çankın, Gümüşhane, Kars, Tuncelı ve Yozgat ıllerlnin nüfusu tse 1975 sayımma göre azalmıştır. Oevtet Istatıstık Enstıtusünden ciınan bılgıye gore ıilerıml zın 1930 soyımı sonuclarına gore nufuslan şöyledırAoana 1467 346, Adıyaman 368 780. Afyon 598 462. Ağrı 369 272. Amosya 337 955. Ankara 3196 460. Antalyo 753. 596 Artvın 227 906 Aydın 651. 526, Balıkesır 851 381. Bılecık 147 702, Bıngol 228 452 Bıtlıs 258^47. Bolu 473168, Burdur 236 526. Burso 1161553. Canakkale 401 363, Çankırı 258. 467, Çorum 570 518 Denızli 601.492. Dıyarbakır 770 763, Ed'rne 361888. Elözığ 428 687 Erzıncan 298 186. Erzjrum 802 288, Eskışehır 543 753, Gaziantep 807 093, Giresun 478 289. Gümüşhane 278 063 Hakkâri 177 936, Hatoy 863 645, Isparta 356 826 Içel 842 817. Istanbul 4 870747, Izmlr 1968 614. Kars 701.196, Kastamonu 448. 363. Kaysen 768 413. Kırklarelı 281 412, Kırşehır 240108, Kocaelı 591 848. Konya 1 560 848. Kütahyo 493 660. Manısa 940 408. K Maraş 743. 465 Mardln 568 039, Muğlo 436 959, Muş 298 757. Nevşehir 254 849, Nığde 506 614 Ordu 711977, Rıze 359199, Sakarya 551116. Samsun 998 417. Stirt 445 486 Sınop 276 445 Slvas 749 655 Teklrdağ 363 017 Tokat 623 300. Trabron 725 942 Tuncell 157 236 Urfe 607 425 Uşak 245 778. Van 471019, Yorgot 499410. ZonguMak 972. 658. Emban Bayramı (Baştarafı \ Sayfada) Ankara Beledıyesınce Kurban Bayramı nedeniyle alınan önlemler ocıklanmıstır Buna göre bugün gec saatlere kadar bayram süresınce dükkân ve mağazalonn acık kalmasma ızın verılmıştir Ayrıca su, elektrlk, havagazı dağıtırnının da kente avnı ölcü de verilmesıne calışılacak ve arızalar icin nobetcıler bırokılacaktır Mezarlıklara oto gırlşi yasaklanmıştır Mezarlık lcınde mlnıbüs seferieri yapılması karorlaştırılmıştır Müze, anıt ve ören yerlerinln Kurban Bayramı süresınce acık tutulması da karara bağlanmış tır. Kultur Bakanlığından yapılan ocıklamaya gore, Türkıye'nın cesıtlı II ve ılcelîrl de bu lunan 97 mü?e ve 402 anıt ve ören yerl bayramın bırıncı çunü dısında hergün acık bulunduruiacaktır öte yandan Ankara'da kurbon derılerinln THK tarafındon toplanabileceğı belirtllmıştlr. Uçak kaçırma oiayında gözaitma alınan Sipapress muhabiri Coskun Aral serbest bırakıidı DİYARBAKIR (o.a) ThY . ıvn Dıyorbakır ucağmı kocran korsanlar.a oırlıkte gözaltıno aImon «Sıpapress>'n foto muhablr Coşkun Arcl serbest bırakı!mı$tır Yapılan sorgulama sonucu, Coskun Aroı'ın da olayla btr ligislnın bı!unmod!ğı Vanısma «OMİmış ve Ara! dun saot 12 00 eıralannda seruest bırokıımıştır. 1 ABD ile (Baştorofı 1. Sayfmfcri heyetien arasında yapılan göruşmeler tamamlanmıştır Oışışterı Bakanlığı İkl gün sü ren bu goruşmeler sonunda eABD'nın soz konusu praıeier ı çın gereklı maddı ve teknık des teğı sağla/acağını bıldlrdığinı» acıklamıştır Dışışler Bakanlığı'nm acıklo masında, gorüşmelerın NATO cevreslndek' cok taraflı ışblrf.ğıre de katkıda buıunacağı be llrtiimış, Turk ve ABD heyetle'1 nln bundan sonro da duzenli a rolıklorla toplanacakları kaydedilmıştlr. AL TIN Cumhuriyet Reşat Reşat Kulplu Hamit Aziz Napolvo»Ingllız 24 Aycr 22 Ayar 18 Ayc14 Avar 8 Avar 12600 12700 13000 13250 12250 12500 12000 12250 11800 12000 10500 11000 13000 13500 1860 1870 1710 1715 1395 1400 1090 1085 620 625