Katalog

İKİ CUMIIUIUYLT İG EKÜİ IŞ, 4 * 1 1 Û3 DUNYA» bu kez de Anodofu M ıcin demir perdeienni çarptcı txr bicimae ındirirken, biz olışogeidığimü: duş kırıklıktonmızdan birini daha yaşıyoruz. Avrupalılon haktı gostermeye çoltşan dipfomatlanmızdon, Avrupa Konseyinde kukreven politikocılorımızo de* bosot duygu. yüzyıllordır oiduğu gibi. eziklik ve Ezikllk pek 6nemH değfl. cOnku oelında Kz» •n yaboncı oimosı gereken bir duygu. Bait'nın yedi düvellnin kusatması altında Kurtulus Sovo»ını verenler icln o günlerin onılorı tek boşmo yeter t>u eziklik duyguıundan »tyrtlmak ıcin. Yeter kl Bağımsızlık Savaşınm gercek onlcmtm unutmoyalım. o duygulorı yltirmeyeüm. •Ulusca asıl yenmernlz gereken, bu tur oiay« forto korşılaştığınriızda kapıtdığımız şaşkıniık duyCosa Cok gerflere deöif. şöyle yokın torinımize bir göz ateak. Botı'nın her zomon ıtend'Si için boşka bizim icin başko ölcütier, oyn değerier kullanmış olduğunu görur. vize konusundaki şaskınltğımızm do onlomsızlığını anlartz. 197O'II yıllarda az bir sure arayla Federol Almanya vs Turklye blrbıdni cok andıran eskı dıs poIiriKa ctzgilerini değiştirerek, yenl. daho akılcı ve yine benzer dı$ polltlkalar izlediier. O dönemlerln kısa bir karşılaştırması blle. Batı'nm kendislndsn saydığı Federol Almonya ıte oı$iodtğı Türfclye'ye karsı tavrınm n* kodor değişik olduflunu, nosıl oyn ölcutierden horafcet ettiğinl gö« termeye yeter. İklnci Dünya Sovoştndon «onro tarofstz TurWy« ve Batrylo savaşmış Federol Almanyo yenj kunılan Batı Blokuyla bulünlesmevl dış polltikalorıntn ona hedefl yapmış ve Soğuk Sovaş dönemlnde Bott dünyasmın belkl de en miiitcm ikl uyesl olmuşlordı. Kabut etmek gereklr kl Federai Almanya'nift d>ş polltikosı Törkiye'ninkine göre çok doho katıydı ve Federol Almanyo Soğuk Savoşı an uzun sure yaşayari üiks olmok taliîisizliğirte uğradı. Bu. belkl de Federol Almonyo'nın kocınılmaz yozgısıydı. Bir Fransız yozcr, A. Gro» ser. şöyle tanımlıyor Federol Almorryo'nm kuruluşunu: «Federol Almanya t949'do Atlontik Sofltosmasının (NATO) Ikiz kardeşi olarak doğdu. Her Ikislnin de babası Soğuk Savoştı. Bunurtfa biıilkte, Federc! Almanya'nın soğuk savasçı kotı lutumu o denli tehlikeli boyutîaro vardı kl. yumuşomanm olusmoya ba$ladığı 196O'lı yıllardo, Federai Almortyo sorunlorım cözemeyen. Botı olaylar ve görüşler VlZEYE ŞAŞMALI MI ? Dr. Haluk GERGER dCnyosf fçfrtdo blte yoinızlıgo «lien btr ulke durumuna düştü. Işta bu cözumsuzluk çsmbennoen ve lclne duştuğü yclnızlıktan kurtulmok icin Federal Almonya 1970'ü yıflarda tek boyutlu di8 politika czgisini değlştlrmek gereğinl duydu ve W. Brandî'ın mlmarı olduğu sDoğu Politikosı»nı oluşturdu. Brandt «Dogu Politikasuylo Federal Almortyo ıcin no3il yenl Işlevler düşündüâünü şöyle ocıklıyordu: tYuzvıllordır Almanya Bot> Avrupo ile Do$u AvrutKJ orosmdo bir köprüydü. Bu çörevl kendi caöımızdo da memnunıyetle yerlne geUrecediz.» Federol Almonya'nın dunyoyo da oc'rnosi, potitik ve eKonofnlk illşküerıni ceşltlendlrmesi ola rok uygulamaya konulan Do^u politikasıntn flk •omut odımı 12 ağustos 1970 yılındo otıldı ve Federol Almanyo Sovyetler Blrllğl İle btr antlaşma imzatodı. Antlaşmanın ikinci madaeslvle de taroflar birblrlerlne korşı tehdide başvurmamoyı ve guc kunonmomav> yOkümlendMer. Arkadon benzer ontlaşmalor Polorrya ve Cekos'ovakya ite Imzolondı. 1972 yıtındo Ise Federal Almonya ftaş düşmon üon etmlş olduğu Doğu Almanyo ile de b(r antlasmo fmzalodı. Temel taşlannı kısoco özetledlğimlz Doğu Poütikosı Federal Almanya"yo ve devlet oflamlorıno özellikle Batı Bloku iclnde Itibar ve guc kozoodırdı. NATO'suylo Avrupa Konseyl'yle tOm Batı dünyası Federa) Atmanya'ya bu yenl o>8 polltlko acılımında. bırakın gOcluk cıkcrmoyı, sonsuz destek verdl. Ve nihayet W. Brondt'a Botı'» nm en soygın devlot odamı poyssi, Nobel Bone ödulöyie birilkte vetild!. 1970'ii yıllann Dir boşkc diümtnde 197879 dönemınde ise içine düçiirüiduĞu çıkmozlardon kurtuirnok icin Türkiye de kendl Doğu Polltikcsı nı oluşturmok dene/imini başlatt!. O günlerde. uzun yıllar Federal Almcnya gibt Batı Bloku tle her olanda bütünlesen Türkiye sıkıntıtarım ulusca hâiâ cektiğimız darboğazlan aşıp esenliğe kovuşmak ıcin yeni cıkış yolları aramaktoydı. Yalnız Botı de olon siyası llişkllerlrte 6zen göstermiş buiunon Turkiye, ömeğin ulusol sorunu KıbrıS konusunda. Batt uörurto sırt C» virdıği birco« ülkeden destek sağloyomozken, Botı'nın do kendisine sırt cevlrdlğinl görmuş. bir dönemlerln Federol Almanya'sımn yalnızlığı nı yaşamaktovdı. Ulusal ekonomisfnı Batıylo bO tünieştiren Türkiye, Batılı bankerlerce kıskrvrak bağlanmış cfesli bir dev» görüntusünde Batı'nm saygın dergılerinin konkatürlerine konu olmaktaydı. Ve nihayet ulusal scvunmosını dayandır dığı Botıdon gelen sllah ombargosunun yorottı ğı güvenlık bunalımının kıskacında kalmıştı ül kemız. Lozan'da İnönu'ye «bir gun tekror bize yardırn almak ıcin geidiğinizde. burada verdik lerimizı gerı ısteyeceğiz» diyen Lord Curzon'un torunlorı o günlerde scnki inönu'nun Porlisinln yönetimlndeki Türkiye'den Lozon'm Intikamım alıyorlardı. işte Türkfye'nin Doflu Potitfkosı bu koşultor altmdo uygulamaya konuldu. Tek boyutlu dıs politika clzgisini terkedlp Federal Almanya'nın bir koc yıl önce yaptığı gibj ba«ko dünyatara ocılmonm yönu. Turklye'nln coörofl konumu ge otorak ımuttu9umu< tarlhiml? olon Ortadoğu ya dcğru oldu. Bir bonş kuşaflı tclnde, Türkiye siyası ve iktisadl sorunlonnı Batı dışındak: dünyolarla da oiuşturacoğt den OeJI tlişkiler 'çmde cözmek yolunu sectl Bir boşko deyişıe, daha önce Federal Almanyo'mn denediğj bir yolu Türkiye kend' kcşullan içtnde yurümek kororını verdi. TOrklye'nm bu gercekcl kororrylo birlikte de Batı'nın cifte standartları ışlemeye başiadı. W. Brandt'a DoQu poütikosın! yurutürken sosyallst uike!ere yaptığı gezile'de ser>len lüks holılar Bo tı başkentîerinde de döşanirksn. TürklyeVl yö : netenier ülkemizln Doğu Poütikosını önlerine konan mayınları temizteye temizieye yurütmeve calıştılar. Ve o mayın tarlasmda bir kez da ha anlaşıldı kı Batı'da Federa! Almanya'yo da bir başka Batılı ülke icin sevap olon, Türkiye ICin en bıiyuk günahtır. W. Brandt'm Doflu Po litikasıno uzanan her Batıiı dost el, Türkiye' rtin Doğu Poltikosıno saldıran bir ınsafsız yum ruğa dönu$tü. Federa! Almanya'nın cok daha rodikal Doğu Politikosı dunya barışını pekiş tiren yumuşamaya kotkıda bulunan bir örnek olarak Batı'da alkışianırken, Türkiye'nin onurlu cabalon Batı'nın değer sısteml lcinde sanık san dolyeslne oturtuldu. akıl aimaz Iftiralarlo karolanmayo calışıldı. Vs o yurttaştonmızo vlze koşulu koyduğu icin pek şaşırdığımız Federal Al manyo da Batı cıkariarının jandarmalığı tutsoklıâmdan kurtuluş coboianmıza. Turk Doğu PoIttikosma. ccphe alcnlcrın başını cektl. Batı. Federal Almanya'nın Doğu Polltlkaaı nın mlmarına Nobel Barış ödülu verlrken, Türkiye'nlr* Doğu Politikasının yaratıcısına i k ' y | l yolnız tuzak kurdu. cüa cektirdl. Ama billnmell dır kl, cektırilen clle ve nihayet 1980'leri bulan kayıtsızltk herhalde Türk ulusu icin, Türk hükü metlerf icin binlerce Nobel Barı$ Ödülünden daha onur vericidir. Onurumuza sahip cıkmomız Sereken bu günlerde ise ne ezlkliğe ne de şoşkınlıga yer yoktur. Bu tür duygulardon arınmıa olarak sağlıklı bir tartışma ortamı iclnde Turk olusu her sorununu cözecek, her baskıyo korst koyabilecek gOctedir. Bu ocıdan, Batı'dan geJen vlze dalgası bizl boğacak bir tehdlt değll. gerceklere göturecek btr kaldıroc criorak kabu) •dllmetidir.. Basın Ne Diyor? Alpay Kabacalı Kıdem Tazminatı Gecen hafta, kıdem tazminatı hakkının «ıno ilişkin söylentiierin yoğunlaşması uzerine işyerterinde istifo ve emekliye ayrılmalann hız kazandığı yolunda haberler yer aldı basmda (Bk. Cumhuriyet, 11 ekim 1980). İşveren Sendıkaları Konfederasyonu Boşkonı Holit Narin'in bu konudaki demecl ise birtakım tepkilere yol açtı. Kimi gazetelerin (örneğin Tercüman'ın) hlc değlnmediMeri bu sorun, blrcok yayın organında ce« şitli yorumlara konu oldu. ' # «YIKICI BİR UNSUR» 10 ekim günlu MİLLlYET'in başyazremtfo H> öem tazmlnatının «Türk colışma hayatının bugun lcm en âcil cözüm ve acıklık bekleyen konuso haline geldiğiı belirtilerek şöyle denildi: «Calışonlar orasındo doğan endişe, pek cok yetişmîj eiemon:n. eme* lilik ıstemi İle calıştıklan müesseselere başvurmatorına dayanmıştır. Yıllar Eüren bir emeK sonucu elde edilen kıdam tozm'natı hakkının, bir /asa. bir kararname ve hatto bir tebüğ ile, anında eksileceğl korkusu, haklı olarak, emeklillk yoşını ve 8uresini doldurmuş olanlan sarmıştır. Ûstellk bu durum, Turkiye'de gö rulmemiş de değiidlr. Bir kıdem tozmlnatına osgarl ucretle corpılacak kot soyı Sfnırının getirilmesl. görülmemiş uygulomo değildir. Ya da Maliye'nin bir tebllğl İle. muaf tutulacak miktarm azaltıldığı da görulrrtOş. tür. Kanımızca ekslk olan, hükümein bu konudo konuşması gereğidir. G« rek kamu, gerekse özel kesim Icin kıdem tozminatı, yıkıcı ve yıldırıcı bir unsur haline gelmiştir. Bir fon kuruiması şart tır. Bunlar doğrui... Ancok colışan Insonlann el de edilen haklarının saklı kalacağı, yeni bir uygulama getse bile. en az bir yıllık geclş döneml tamnacağı da, bunlarla birlikte kabjl edilmelldir. işte yetkilllere, böyle anlorda konuşmak. topluma güvence vermek düser.» OK7AY AKBAL EVET HAYIR Herşeyi Daha îyi Kurnıalı.. Ü «Nereye surükiendlflrmlzl göYOp dehşet lclnde yasova rok cırpınmatoayım» diye yozmıştı Ağustos ortaiarında gönderdığı bir mektupto... Partl grubunda yaptığı konus manın metnıni yollomıstı: «Kendi korargchımız blle gaflet uykusundaı diyordu. 7 Temmuz günü toplanan CHP ortak grubunda btr konuşma yopan tstanbul Millatvekill Prof. Muommer Aksoy'du bu sözleri söyleyen. Ûlan olmustu ar tık. Aksoy'un bir partill milletvekiii oiarok tüm cabosı bo «a gltmiştı. Nasıl ki bizlerin de yazar, gazeteci olarak vap tığımız bunca uyarı boşo gittiyse. nosıı k! oklı boşında politikactlorın. işcl llderlerfnln, oydınların bu doğınıklığı. bu kayıtsızlığı derjeyip topcrhjmok cobcKjrı bosa gittiyse. öyle... «Eskl» miHetveklll Aksoyto gecen gun uzun uzun ko nuştuk. dertte$tik. Umudunu yitlrmemis bir kışidir Aksoy. Hic bir zamon yenilgıyl benimsemez. umutton kopmaz 12 Eylul'ün kocınılmoz b*r sonuc. ya da bir bo$langıc ol duğunu önceden görduğu zaman da, şımdl de. umudunu yltirmemeye caiışan. rterdeyse «umutı denert değert yoro ton kışıdlr o... 7 Temmuz'aaki konuşmasından söz edecektım. bir yona aytrmıştırr.. oloylar hızla gelişti, yaza madım Amo bir cok yerini cızmlşım. En lyısi sonuc bölumünu okumak yetecek... «Eğer CHP. Pariamentodokl en büyuk port! olorok, aynca Cumhuriyetm ve cok portih siyasoı yaşamın yora tıcısı olarak, ıcınde butunduğumuz, doruğa ulaşmak uzere olan bunolımoo bir potlomayi önlemek (stlyoreo, ola ğonustü bir enerji ve özverl göstermek zorundodif. Blz CHP'li parıcmenter;er, retımin ve devietfn bekcisi olduğu muzu, bundan öturü halkımızın bunca felökete ve bu denli olumsuz geiışmeye Korsın umuounu koruması gerektlğıni, ancak ve ancak bütün toplantılarda hazır bulun mok. hatta her oyîamado gciip cıkabiimek Icin tuvalet ihtiyacı dışında Gertel Kurul salonynu terketmemek v» hem fosatann cıkmosı. hem de Cumhurbaşkanı seclml Icin olağonüstu bir coba göstermek saveslnde kanıtlaya billriz.. Bunu yapomazsak, günohımız reliml yıkmok isteyenlerlnkl kodor buyük olacakttr. On ikiye be$ kalmıstır. Kücuk hesapiar ve secim böigesindekl şu ya da bu faallyet tcin kaybeditecek bir tek soatimiz yoktur.. önümüzdekl on beş gün icinde. CHP milletvekillennin ve senatörleri nın enerııs* ve fedokörtığı rejımin ve devletin koderinl çize cekür.» Oerler kl, «testl kırrtdıkton sonra ckıl veren cok olur> Böyielermi her Dunoiım döneminden sortrakl ara reiimie rtnde görüyoruz; ama bizter kanıtSan da ortoda bu gldişin yanlışlığınt. yararsızlığtnı. sonucs'jzluğunu bin kez yozıp söyledik. Bu ocıdan görevlnl yapmonm huzuru Icin deyiz... Aksoy gıbı mılletvekiilen ıcin de söyluyorum bu 66zü CHP'de AP'âe sağdLyu sohlbi kims«ter «rdı, oma etkiîeyemedıiöf gözlerini tutku bürumüs kişilefi... Coğutcu demokrasi dediğimiz «cok partiliı slvosal düzen 27 Movts iS50'da, 12 Mart 1971'de nasıl kendl eilyle kendine kıy dıyso ya da kıyma osamasıno getdiyse, 12 Eylüı 1930'de de öyte oldu. Oysa eskl deneyimler ortacıaydı, bu deneyiTiIerin acılorım cekmiş milletveküleri, senotöfter vardı lcierınde... Pariomefitodo gecJrdiğlm bfr iki gunun Izlenimlerim yazmıştım 12 Eylüiden bir kac gun önce... Bir bokıycrsunta CHP'liler gelmts tom kodrosuy», salonu doldurmuş. Bas^an topiont;yı acıp, voklomo yapıyor. 225 kısl var, coğumuk yo* devlo oe'enleri de dağıtıyoc 6 Eytul de «Hele Bakatım Ne Olocok» baslıklı yaEimdcn su pcrcayı birlikte okuyaiım: «Saionlor. koridorior millstvekille rt. senotörlerte dolu. ama Meciisin bir vofK bo$. AP'liler glrmiyorior. oma tetikte bekhvorlar. CHP'liler coğunluğu sağlayıo Meclis'i ocarsa bırdenbıre doluşacaklar iceriyeDusunüyorum. Meclıs'l topiotmamaK hakkını milletvekillen. doha doğrusu oortl yönetıcileri nasıl kendilerinde görurier?... Bir msan nıve milletveViii seciilr?... Görev yoomak eo boşto <io Meclis toptamcarındo bulunmok. konu$moX. ov vermek icin,.. Ama miüetvekilleri Meclis sotortianndo slgora icip. cene calıp tçed girmlyoriar.. Girmek ıstenne geımlyor. Ne \K>OO edip bunu önlemek gerekir... Ne vooıp edıp Porlomentonun co!ı$rr>asını sağla mok gereklidir Harconıp giden zomano boşo akıp gıden mllyonıoro yazık.» On ikıye bes kalmıştı Het> yazdı<. söytedlk. Aksoy v» onun gibı mtnetvekiCeri. soğduyu sahibi kisiler... HerS©v opaç.K onaooydt. Bu karoniık ctkmozın sonu yoktu. S.möi herseV ventdert kurorken eskı denevimierdeo dera oldığımız) ve bu dersteo rororiorıdıĞımizı uiusumuza konıtlomak; zorundoyız lkede bugun hemen hepl* miz, tlcaret acığı diye odlondırılan dısalım • dıssotım forkının. surekll bir seklide ödemeler dengemlzln. görunmeyen tşlemler kalemlerinden olan Iscl dövizler! ve turist gelirteri ile. «ermaye horeketlerl diye adlandırılon dıs borclorfa karsılandığını blliyoruz. özellikle son yıllorda dış borcların falz ve ana poralorrylo eriştiğl korkutucu boyutlar. bu soruna, yanl ödemeler dengesi 6orunumuzo soğlıktı ve kalıcı cözümün dıssatımı artırmokla sağlanacağı konusunda, toplumun butün bireylerinl g6rus birliğlne getlrmlştlr. Konunun öneml o denn ocıklıkla ortaya cıkmıştır ki. 12 Eylüt'den sonra Milli Guvenllk Konseyl kararlarında llk ele alınon ekonomlk duzenlemelerden birl. dışolım ve dıssatımlann kapsandığı dıs tlcaret re|lml v» komblyo re|lmlerinin boğlı otduğu hukümlerfn ovnen korunduğunu vurgulamok olmustur. Dışsatım Seferberliği DISSATIMI ENGELLEYEN FAKTÖRLER: BANKACILIK DÜZENİ, ÜRETİM VE ÖRGÜTLENME NOKSANLTKLARI, MALİlirr YÜKSEK LtĞt VE PAZARLAMADAKt EKSİKLIKLERDtR. ta ve bonkacıi* prenslplertn* göre değerlendirilmektedir. Bu noktada konuyo belll ölculerde elastikiyet getirilmesl ve doğobllecek riskler yanında ulke eko nomisinin yaraıiarının göz öoüne alınması gerekmektedir. Tlcari Işlemlerden farklı olarak dıssatımcılorın, Işlemlerlnden el de ettikleri gelirler, işin gereğl bankaiardan gecmek zorundadır. Kaldı ki. istenirse makro düzeyde doğabllecek risklerin bir bölümü Devlet tarafından da karsılanablimelidir. Kanımızca. gerekli bonkacılık ve örgütlenme önlemlerl olındığında Türk Ekonomisl, örneğin denize dökulen tarımsal ürunlerın değerlendirilmesl, yeterli fab rikaların kurulmosıylo hom otorok satılan tütün yerlne, dunyonın betkl de en cok aranon slgara ve pipo tutünlerinl ureterek dıssatımda buyuk yollor olocok nitellktedtr. • Maltyet ve Rekobet GOcO: Dıssatımda var olan mallyet yuksekliğl ve rekabet gücü nofc sanlığı iso. genel olarak geomlş yıllarda ortaya cıkan enflasyon ve özel olarak tanm ürünlerinde fazta sayıda el değlştlrmelerden doğmaktodır. Enflasyon oyrıco, yatınmlonn azalması ve tomamlanmama sına yol acarak dıssatımı olum suz sekilde etkilemektedir. Bütun bu olumsuz etkenler karşısında dıssotım, genel bir ekonomlk surecln uretim. doğıtım. bölüşDm, tuketim. blrlklm oşamaları lcinde ele olınmolı, bir taraftan artması soğlomrken, öte yandan doha odll bir gellr doğılımı yaratmasıno oianak verilmeiidir. Son günlerde admdan söz edilen İhracat Ban kası yanında, Kooperotlfler Yotırım Bankası ve İktisadl Devlet Tesekkülü blciminde bir Dev ler İhracat Şirketi kurulup colış tırılmolıdır. Banka ve ihracatcı flrmalann elemanlannın eğitimi ve kredl duzenl uzerinde yapılobilecek değişmeler de bu ortam lcinde ele otınobillr. Dıssatımın ortırılmasındo enflasyonla savasım ise temel foktördur. # ÎSTİBDAM GÜVENCESÎ Aynı gun MlLLlYETte NITgun Uysat. Kıdem tazmlnotı sorununun son yıllarda bir çıkmaza suruklendlğinl yazdı: «Gelen tepkilerle destekler arasında bir ortak yol butunamomıştı. Çunkü, Iscl Icin kıdem tazminatı, biroz da is guvencesl sağlayan bir şem siyeydi. Tazminatı doğrudan Işverenln ödemesl. cok sayıda İşcl cıkarma olanağmı sınırlıyordu. Fon kurulursa, bu korunak ortadan kalkmış olacaktı. Yenl cerceveler Clzlllrken herhalde bu ol guyu da gözönünde bulundurmok gerekecektlr. Kıdem tazminatını cıban boşı olmaktan kurtaracak bir fon kurmak vazgscilrrmt duruma gelml* olM blle, Iscüerin istihdom güvencesini sağlam ve cağdaş temel lere oturtmo gereğl de vardır. Yok sa, «Tazminatların fondan karşılanması sağlor»malı. işverenlerden almocak primler ise, son derece duşük tutulmaltdır. Ama o arada Işclnln (s guvencesl İle llgill hicblr yasal değişikliğe ve «iptt re gereksinim yoktur» on layışı, görünüşte sorunları cözse blle.. yarın bos ka kördüğümlerln doğmo sını engelleyemez.» M. Nuri ÖNORTAÇMUlı Aydan Baakaaı Eskl Geael MudOrO lcnn eienanları İle dıssotım tş lemlerine oracılık eden banko personeii açısından oldukco karmoşık, ote yandan son alınan önlemlerte genel olarak dışsatımm özendirilmesl ve dış satımcılorın korunmcsına dor>ük bir ihracat reılmı buîunmaktodır. Dışsatım genel olarak ser besttır. Ancak bazı tür malicnn dıssatımı icin Ihracotcı Bel gesl yanında bir de ihrccct Ruhsatnamesi almok gerekmeK tedir. Bir kısım ihracat ise Usans. Tescıi. izin gibi belgeler le yapılabilmektedlr. Dışsatım!o ilgıll kjrallar, Bakanlar Kurulu, Maliye Bakantığı, Ticoret Bokanlığı. Başbakanlığa boğiı Teşvik ve Uygulama Dairesl. T.C Merkez Bankası, Sonayl Bakanlığı ve Gümrük ve Teket Bokanlığı tarofından cıkartılon, Dıssatımı Düzenieme Kararı, Dıssotım Yönetmeliğl. Tebliğf. Sirkülerler. karartar vs. gibl mevzuat ıta beürlenmektedir. Butün bu düzenlemelerle dıs Botımm tesvikl, kredilerf. şekiltert, ödeme btclmlerl, hesopiann kapatılması beozer kooularda uygulamonın nasıl vapriacağı gösterilmiştlr. Ancak başto do belirtüdiğl gfM. bütün bu yasalar hükümleri. kuilanıcılar acısındon gerekü sodeükte vs kırtaslyecll'rkten uzokto değiidlr. malora mal •atmosı. pozar oramo vm pazar coğaltmo san•ını Turk ekonomlsino vermemiştlr. Vorolon dışsatımcıiarın hemen yarısının, geleneksei torım ürOnü irıracotcısı oimosı, bu konıyı güclenalrmektedir. örrteğln, Türklye'nin önemli Ihroç merkezlerinden Nn olon İzmir'de 600"e yakın ihracatcmın yansı, uzüm . pamufc Incir uclüsune bağlıdır. • örguttenme: Ülkemizde dısaattmm cos)tlondirilmesi ve özellikle tarımsal «onayi urünierlnln dışsotımtmn arttınlmosı. uretlcl koop» rotlflerln Devlet eltyle örgütlenmesi. onlorın yatırımlarıntn oynı özel sektör ve komu sektöründe olduğu oibl. bir yatırım bankosınca flnonse edllmeslne sıkı eıkryo bağlı bulunmaVtadır. • Bonkacılık ve Kredi Mekonizması: Mevcut kredl duzenl Ise, hem Cretim kooperatiflerinin. hem tie yeni ve/veya kücük boy Ihracatcılorm coğolmasına ve Islemeslne eiverlşll değlldir. Bugunkü bankacılık uygulamosında, ihracata dönük yatırım kredilerl ile. ihracotın hazırlık ve kati sotış safhası kredileri bon kotor tarafındon. oynı tlcarl kr» diler flibt eW alınmak # AĞHUJKLAK KONULMAKTA^. Tüketici Topînmdan Tacir Topluma Dönüş Türkiye «IhTicot Seferberllğl» diye onılan dıssotım sıcramasını nasıl yapacafetır, ncsıl yoD molıdır? Bu durumdo düşunce(erlmiz) zorlavon ikl temel 8Oru budur. BirinciS' dı$orıya az mal sotma zlnclrinln nasıl kıniacoğı. Iklncisı İse, bu yapılırkon dışorıya bağımtılığı ozoltıcı ve toplumsal eşitsiziiklere neden olmayacok hangl onlemJ«rin de birtfkte getirilmesl gerekîiğl He tlgllidir. Ölkemlz bugün, dıssotımm mllll gelire oranı bokımındon (1975'de %4. 1979'da %9). ABD l!e birlikte rtünyanın en alt sıralarındo bulunmaktadır. ABD'de bu oronın kucukiüğü ülkenln. rüfusun, koynoklonn, millf g»MHn büyökiüğü ve ekonomlnm Vertdl kendtne veterllüğl IH aCiktanırV«n, biıde tee tOmüyl* artar» mi'll geMre orantılı bi' dıssotım artısınm gecen zaman İclnde sağlonmamosındart ko1/nok'anmaktodır. Olkem'zde sanovüesmenln hız kazandığı 1950'lerden bu vona ener|l. a!t ycpı. moklna tecrtizot ve ham modde konulannda dısarıvo ba flımlılıfltmız anımsonırsa. kend! kendlne veterfl bfr ekonomiden söz edüerniveceği ocıkca ortoya cıkacaktır. O hoMe glmdı Tur^t^e. 1950 * 1980 dönemlnln hemen bütününde vaotığı g'bl, dışarıdarı eotm cldığı kaynaklarlo urettlk'erlrü tuketmeylp, buvü» bir bölümönO vlne dıson satmok curumundodır. Ancak bu gekildn ortan nütusu (cin gerekli oton mal ve hizmetlerln uretlml ve Istirıdam varotılmosı surefcHHk kazanabilecekür. Bu da, topiumumuzun. tüketlc! toplumclan, toclr toolumo çecisl onlonrrıo gelmoktedlr. Böyle bir csamada buiunon bir öîkede yukar'da değinl'en amaco ulaşabilmek icin, üretlm, mallyet, flnansman, dısso tım rejimi, kamblyo re|im!, kur politikası, rekabet gücü ve dış sotımtn örgütleimesı gibi ÖS«terln. dlkkatli bir sekilde Irdelenmesi rorunludur. Türklye'de buoün. kuüanıcıton, yanl dı$satımcı tmoiatcı veya yalnızca dışsatımcı firmo 10 eklm gunlu GÛNAYDIN'do Teoman Eral İM konuyu boşko bir ocıdan eie aldı: «Sosyal Guvenllk Bakonı Sadık Şide, Bakanlor Kurulunun son toplan tısında Başbakan Bülend UlusuVa şöyle demiş: «Sayın Başbakanım, özel likle sosyal Içerlkli konularda ya slz acıklama yapın. ya da ben yopayım.ı Şlde'nin bu öneristnln gerekcosl, basmda Işci konulannda yayınlanan soğlıksız ve yetersiz haberlermls. (...) Ancak tclihsizlik sonucu Şide"nin demecinin yayınlandı ğı gün aynı konuda Baş bakan Yordımcısı Turgut özal'ın da biraz farklı bir acıklaması cıkmıştır. (...) Şide ile Özal'ın aynı gün aynı konuda biraz farktı konuşmaları kamuoyundo dikkati cekmiştir. Bu durum. Şide'nln şıkoyetcl olduğu sağhkstz haberleıin nedenini de ortaya koymuştur: Demek kl henüz sonuca uloşılmıs değfldlr. Cesttn düşüncelerin bir araya getlrlimesl ve yakloştırılması icin caiışılmaktadtr. özal blrazcık gertye gV dilmesinl kabul ederken, Şide hic geri gldllmemesinl savunmaktadır. Ancak butün bunlorın uzerine Türkiye işveren Sen dikalart Konfederasyonu Başkanı sanayicl Halrt Narin'in dun yaptığı yazılı acıktamo yenl bir heyecon yaratmıstır. Norın demecinde Calışma Bakanhğındo kıdem tarminatlarıyla ilgill olarak. hazırlanan tasarının esaslannt acıkiamış ve bu tasan kıdem tazminatı uy gulamastnın kısıtlonacağını bildirmiştir. Görülduğö gibi konu heyecanını ko rumakta ve tüm ilgflîior oğırlıklannı koymaktadırlar. Sonuc yakında beiU olacoktır.» Dışsatunda Aşılamayan darboğazlar Konımızco ülkemlz Için o*rekü dışsatım sıcramasını en* gelleyen darboğazlar, konuyo üişkin yasalar ve duzenlemelerin eksikliğinden veya fazialığmdan cok, dıssatımı dolaylı ama etkin sekilde yönlendiren bonkacılık düzenl. üretlm ve örgütlenme noksanlıkları, maüyet yuksekliğı ve pazorlamo kısırlığı gibf faktörlerdir. • Pozarlamoda eksiklik: Ülkemizde varolan dışsatım pazorlama olanaklarınm sınırlılığı. 195080 dönemlnde sanaymın dar»o cok ıc pazara dönük calışmasından, geleneksei tarım Drünlerimizl satın a<ori dışardaki buyük flrmalann ıse, yurt ıclndeki satıcıları genel otarak mümessil glbi calıstırmolarından kaynoklanmıştır. Son yıllarda ortaya cıkon döviz zor lukları birtnci olguyu. yanl tanoyinin Ic pıyasaya dönük ca'fşmasını buyuk ötcüde değiştirici etki yaratmıstır. Ancak iklnci oigu. yonl ihrocotcılonn büyuk bir kısmının oturduklan verden yurt dı$ındokı belll fır 11 ekim gunlö GÛNAYDIN'da Necotl Zindr. kıron. bu konuda birtakım öfldhler getlrdl: BAYRAM OAZETESİ tSTANBUC f gox*to İSTAN8UL BAYRAM GAZETESİ'dir. bân f*rere(r yfiks«k tirafındon yorarkmabiteceglnt» r«trâne gazrt; ohM< bo«krtı İSTANBUL BAYRAM GAZETESİ'dir. Adre*: Gazetecller Cemlyetl Coğaloğlu . tSTANBUL Te): 221222 22 54 08 268048 ğ y g T Barfam gOnİBTi rurdumuzun her y «OTmosı ve yapılmast gereken 30 gunlük kıdem tazminatı yerine 60 ya da 90 günlük kıdem tazminatlarının gözden gecirflmesidir. Cünkü bu sadece memur ve işciler arasında değil, işcîlerle bu hakkı elde edemeyen İşciler orasındo büe bir odaletslzlik yaratmoktadır. Türkiye'de yıllardan bert savunuculuğunu yap tığımız bir işsizlik sioortası kurulabilseydl bugun bu tartışmalara gerek bile duyuimayabilirdt. O)oğanüstü dönemlerde iscisi, işvereni herkesln ogızlarından cıkacak iaflora dikkat etmesi şarttır. Hükümeti ve bu yönetim! nüşkül durumda bıroktır maya kimsenin hakkı yoktur.» 0 (Cumburiyet: 5678) TESTtY! KIRMADAN... 10 ektm gunlu HÛRRİYET'te Oktay Eksl. «Te«tlyt Kırmadan» başlığı altında, calışma yoşamına ilişkii; bir boşka söylentiye değındl: «Gercl. THaftalık calışma saatlerinin 48den 56' ya cıkarılaeağı' yolundakl akıl almaz haberler tekzip edildi ama, bu dü zenteme esasen cumarte sl günlert de calışılmasını 8ağlamak amacıylo is tentyormuş. (...) Bu ısteğln bir 'değer* ve bir 'onjam' taşıması ıcin ön oe. bu ulusu teskil eden Insonlann hall hazır colışma soatlerinl "gercekten colışorak' doldurmolarını sağlomak Iazımdır. Cumortesi gunieri de co lışmaya gerek oiup olma dığı, ondart sonra dusunulecek b!r husustur. (...) öyle ise llk önlem. Ameğln sonay) koilonndo enerll ve •»ammodde gfbl ono girdilerl kısmtı8iz bir şekiide sağlamak. buratordakt atıl tş gueO nü devreye sokmoktır. Hizmetiller sektöründ» de alınacak lik önlem. yarı iş'll, yan Işslz yuzbinlerce, hatta milyonlarca kamu personellni verimli bir cahsmo temposu icine sokmoktır. (...ı Ama asıl önemlisl böyle bir kararın doğuracağı sosyol ve psikolollk sorunlardır. Gercekter 6nündeki dağ gibi mesela lerf cözmek icin ganiş kst lelerin desteğine muhtae bir yönetimın, o kttlelere psikolojik oiorak ters gs lecek bir korarı olması. bîzce ciddl bir hato îes I LAN HAKÎMLtĞÎNDBN 1980/583 Mahkemenln 1960/585 eeaa v» 1990/657 seyıla v» 1.10.1980 gunlu ilâmı İle nüfus sicilindekl Tan sofadunı Gulbay olarak degişürdijün il&n olunur. 1.10.1960 DAVACI ORHAN TAN (Basın: 7100) 5868 KANKÖT t. ASLtYB HUKUK Var olan dıssahm düreni Prof. Dr. Ahroet Merdivenci | SaMM : G*MteeO!k •dnn • NADİR NADt Tssılsien MfMürt CUMHÜEÎYET BASÎN AHLAK YASASBik C T M A n TAAHHtT EOER # BCSOLAR : ANKiRA Kaour 34/4 YerJjjehlr Tel ; H M 3 8 l?St«6 18 33S5 # »ZMIR : Ralft ZSr» Bnlv Ko. S9, Kat: 3 Te! : 2S « 09 U 12 SO 8> ADANA : Atstfiık CKI Türt B a n Kurunra U Bam Kat : ) ü o U Tel: 14 550 J» 7 » ABONE ÜCRETLERİ aas Tı«rt<ba « 0 TAKVİM Türk Yazı Devrim! ve Yurt Dışındaki Türklere Yansıması Ederi 200 lira Tekin Yayınevi îstanbu? > Oeaa Tapa 6. Okt»» KURTBÖKB U0<MT« : r»AK>.IGÎL «a» İJMO «a» İMO «• M.M !g» 18.H IJOt »J» Basaa • W * n : C «• GszetectMk TJl.S CaRatoflu TOrkocst. Ced No.: Ü941. Poru Kotuaa: 346 •STAJJFTTL Teta'co • 30 r> 0» rıa Oç«K ttared grnpVtro» »aKare Abocs tlan TBI: !»SS S*