Katalog

CUMHURİYET ÎKl 14 EKÎM 19S3 D amokras» uğnmo aşe§r yu*or> vöz yıflıV b* sovaşım surec ıç.ndeya Kımı ramon potiışah, vermek lorunda kaldığı egemenligl WB yurürlüğe koydu§u Anayasayı. kurumlar ve kuroılor yerlı yerıne oturtulomadığı ve hoik do ona sahıp cıkma bı'inclne ulaşmodığı Içm bir eürö sonra gen almış kımı zamon aydın v» llericı kesım hükümdarı aiaşağı ederek DemokraTik bir yonetım kurmuş ama sür»k)ılığınl »ağ'.r yamamıştır Ulusal Kurtuluş Sovcşı ıle Devtetin yentden fcuru ması, uıkenın onarılması, devrımlerın gercekieştırılrresı ve korunması ıçın zorunltı sayobHeceğimfz savaş sonrosı yönetiml bir yano frırakılırsa Cumhurıyetten sonra 3035 yıllık b r Demokrasi aeneyımımlz vor Ancak bu süre ıçın <Je de sık Sık sakatlandıöı 'Cin ononmlara olın »ıştır demokrasımız. 27 Mayıs devrimi llo 18 Mart muhtırosı ve •onrası Içln cok söz sâylenmiş cok şey yazHfnışttr. Yakm gecmışıminn bu Ikl önemll otayını tanhin gercekc yargısıno bırakmak en doflru yoldur 12 Eyiü1 olgusuna oeltnc»10 yıldan bu yona terörizmde devletl teh< » etme noktasına varon ttrmanışlar, yasoma Jt organlan başta olmak üzere tum komu Kurum ve kuruluşlanndakı kopukluklar, dağınıklıkiar portızanlıklar ve nemelâzımcılıklar. Atatürk mll«yotcilığmden cagdaş eğıtımden sapmalar (aık Devlet ılkesmden ödünler, mezhepsel aynmlor. •tyasal portlter arasındakl zıtlaşmalor, Inatlosmakır. bölücü kışkırtmalar ve yüzeydekl sorunlorın temelınde çöreklenen ekonomık ve toplum •al dengeslzlıkler. carpıklıklar ve sıkmtıkjr... Işte Türkıyeyl 12 Eylül otgusuno doğru rten nedenierın özetl, bu olgu ile daho boşHa sorunlor ve oloykır orasında da neden sonuc bcğlantısı kuranlar bulunabilır B«n söytec« akto tlk geienleti sıraladım Oiup bitenlerin sorumtuluğunu «adece llder lere yuklemek hem yanlıştır hem de artık bir yarorı yoktur. Sucu boşkalannm ustüne atmok ye'.ne yasoma mecllslorinin, kamu, Işçl ve Işwrm kuruluslarının. basının, derneklerin k«oecs! kurumların ve kisllertn derece derece tonjmlutuk poyı olduğunu kabul etmellyiz. Oemokrasinin oskrya alınacağı günlertn oıa*ta olmodığını cok klmse seziyordu Bunu 16 hazıran 1980 tarihli tCumhurly«t>te çıkon tCunv ruırbaşkanlıflı bunahmı» başlıklt bir yazıda şu •özlerle belırtmıştim t...A9lındo uztaşma ve onlosma demokratık reiimlerin vazgeçılmez bir fcuralıdtr. Saplontılordan. önyargılordan annmıa otarak masa başırta oturup da uzlaşmayo vonlcmıvacoğını sanmıyorum <„.) Oysa bu yolıcr tümden kapanmış gıb* TBMMn\n saym öyw lert sessız ve hareketsızdlr Türk tcplumu (.„> demokrosıden vozgecmek Istemez elbette Ne vor kl tlyosol partlie olaylar ve görüşler Kafaları Yenilemek Muhittin TAYLAN rin uz'aşmaz tutumlsyla yc? cson re|lmo tnar»cı. gıderek sarsılobılır Bu tutuiiamuzdan vazpeçmez kuraücrı ve kurumları ışietmezsek demokratık re|tm bnr yerd e noktalanablttr...» Ben 12 Ey\Ql öncesınl de bir yona bırakarok geleceğe yonelık klml düşunceler Ozerınde durmak istlyorum Sılahh kuvvetlerimızın «Demokrosl»ye «Inson haklorı»no «laık ve sosval hukuk Dovıeti» flkelenne baglılığı Devlet Başkanı Orgererai Saym Evrei'ın radyotelevlzyon konuşması ve Mılli Guvenlık Konsoyi Uyelerının ictiklerl and lle vurgulonmıştır Her bunalım döneminden sonro onardıgı demokrasiyı olağan yonetime devretmek. sılahh kuvvetlerirmzın başka ülkelerde psk benzenni gormediöimız öğünülecek bir ruleuğı ve özelliâidır Anayasa değışıkllği öyie onlcşılıyor kl Kurucu Meclıs gunde*nının ilk sırasında yer olacakttr Anayasalar elbette değ şmez, el sürulmez yasalar değıldır Değışen koşullaro, gelışmelere ve ihtlyaçlara gore değışeeek, oeğışmesl gereğı ortaya cıkacaktır. Sorun, değısmezlık tortışmalarımn ötesınde hangi kuralların hangi dOşüncelere ve ölcülere göre de^lştlrılmesl gerekll olduâunun saptanmasıdır 12 eylülden sonra cBaşkantık sistemb Dzerinde söylentlier ve özlemier atılmaktadır ortaya Başkonlık sısteml de demokratık bir yörtetim biclmi olmakla beraber topiumsal ve siyasal yaçamımızı ne yonde etklleyeceğl. nelsr götOrüp neler getireceğl ocıkçası yaran zoran anlo$ılmadan yalnızca «istıkrarlı Hukumet», «Güclü Iktldar» sloganlarıyia hemencecik benimsenebileeek bir formüi «îeğlldir Hele temelınde, derinüğinde daha önces ni arotma otasıltklan ve lleri» de otonter bir reılme dönuçme kuşnulan ve kayaıton yotryorsa Dört boşı mamur olmoso kımı kurcnannm değlşmesi zoruniu görülse bıle getlrdıği k tar kuroüar ve özgu JV e>|e tt or"~ o'oo* cağdaşlık nitelıâı yadsmamaz 1961 Aı a/ubuoinm Ne vor k doha yürürlüğe g'rme öncesmden baş> tayarak gjnümüze kadar bu Anoyasa'i beğenmemış. ona korsı cıkmıştır kıml cevreıer Ne soylemrse söyiensın Anayasa degişıklifli Bündemdedır O halde kor.uyo gerceKcı ve akılcı bir yakloşım ıcinde eğılmek. zorunlu olanlor dı$mda onun bütünlüğunu bozocak ozunü zedele/ecek onerıierden sakınmak, doğru « " " Yolu ••. secmek gerekır • *•• Onemlı konuior dışında Yosomo nln calışmalarını engelleyen toplanmo yetersayı8inın, k6tu nlyetlı engelleme yöntemlerinın bunalımlı donemlerde Cumhurbaşkanma seçım.eri öne almo yetkısınl veren kuralın gunun koşullarına ve siyasal gelışmelere uygun bıcımoe duzenlenmesi dokunulmazlık kurumunun yosomo faaliyetleıyle sınırlanması. Aoavasa Ma^kemeslrto Ya3ama Mecllslerlnce öye secılmesmin gözden sec ır ı! 1T| esi, cO'ağanüstü hot kavromına acık lık getırıtmesı «Devlet GOvenlık Mahkemelerlı formülu korunocak >se hâklm ve savcıiarının yürütme orgonınco odoy gösterllmesi ydntemlnın terk edıtmesi slyasol partllerm malî denetimlnln Anoyosa Mahkemesinln görev alanından c'korılmost Cumhurboşkom seclmml kolaylaşt.racak yenl kurallar. porlamento uyelerlnin görevierlne devomını saSlayacak doha etkın yootırımlor konulmosı İlk okla gelenlerdlr Yorgı orgonlarınm yetklleri 1971 sonn»i deSısikliklerie zaten oloblldığince sinırlanm.ştır Aksayan yönlerln düzeltltmesı duşOnuls» W le daha fazlası hukuk devletmın temel ögesl olan <Yargı denetimlınln cökmeslne vo< açar. Inandınci gerekcelere dayanmayon memur yer değıştırmeleri genelllkle ceza nıtelığl toşımaktodır Kamu gorevlılertnln öğretmen lerin atanmalarını, yükselmelerlni yer değistlrmelenni cezalondırılmalannı. Kisa odıyla özluk haklarını güvenceye bağlayacak llkeler A ncyo v meiıd r Boı;ce karru gore 1 en ve "• ai*en ler kapı kulu oımaktan, Damştayımu hoksu •leştırılerden korunmuş olur Iktıdarda koıina süresı sınırtı olan bir y&netlmden köklu ekonomık ve sos<aı reformlar bekıenemez Bununia beraber kamu gcrev!csı ne emekı^e ve dar gelırlrye bıraı nefes aıd ra cak sosyal ve ekonomık loerıKli yasalario kımı temel yasalonn ç.karılmosı gorevını U>usu hukumeti uctienmış bu'unmak'adır Burların cmde ıktıdurlarca sı/asa! nedenıene yp •! " .» r«kanlmQTiiş va da vozıaştınlorak çıkarılmış da yer almaktcdır Bunlarırı yansız t»r w jnlar y6iotımce e e aiınıp cıkarumfsındo buyük yarorlar vardır ••* Saym Evrerın daha ı'k konuşmasınao se cım ve sı/asai parıiler ycsalarının da tne alınocoğı belirtılmıştlr Buniar başiı ba$ına ayn bir yuzıya konu oiobıhfler Ben sadece ıkı n6k;aya aeğınmekle vetıneceğim Sunlordan oırincisı aday >okla rncsı ya da on secım denıien kurumdur Bunun sckatlığındo cok kıınse soz b.rıığt içndsdır. Her nedense bir trıu değıştırılemez Bu yon rem ortadcn kaidırılır verına on secım bata ğına gıremeyen bılgılı deneyımiı ve durüst kım6ele r n dö oda/ O'J Irrilerm oigcrcT <" Oır sıstem gslıştınlebllırse yosama meclısler ne yoneltılen eiejtırııeun, suslanıaıarın cogunun önu alınmış olur Ikıncısı styoıal partılenn kapatı!masır>a itlş kmdır Kapot.lan bir sı/asal portınln yer.ne aynı yönetıcılerce aynı siyasal görus dcğrultuSun da yem b r partı Kuruiarak kopatmo karan etKisız dururru getır ••nek'edır Yasavo hatta Anayasa/a kurucuior ve yonetıcı er ıcn yoscıylayıoı kurdlar konuımadıkco partı kapoımadan hıç bir sonuc aiınamaz t •*• Bunion okıl noca'ğı yopmak \clrt yazmıyorum Benden daha tyısını duşunecek, onerıler n doha lyrsını getırecek kımseler var toplumumuzdo. Konular. soylene soylene Islene işlene olgunloşır. Ultısal ıstemter ve özlemler bövıece be lirtenmıs olur Anayasayı, yasaiarı deglştırme ya da yenllerlnı cıkorma ccbolorı demokratık ve sosyal hukuk DevleHm işlerlığe kavuşturma yolunda Oıurso demokrosımiz yenl boyutlar kazanobllir. Şimdı bu onemlı oşama lcındeyiz. Bunlardan do önemllsı kafalarımtzı AtotürVıcü du$unce cağaaş düşünce yolunda yenl temektlr Bu copta bu nltehkte adomlarımız gunümuzde d e var. Yeterkl oniara yer ve olanak verıtsm Kurumlorın ve kurallonn ilerlde yenlden yoz lostığını harcanan emeklerin boşa gittlğinl gdr mek ıstemıyorsak önce bu sorun Ozerınde c » lışmolıyız. Sakın Şaşırmaî I nsonın tclnde yosadıgı oloyion günu günöne öa» I Ğenendırmesı zordur Dıyeiım kı Ankara da onemlı t>ır ışin var Uçjğa yetışmek zorunüasın Bır taks ve atlaTi şsın. Ne vor kı trar k g;çıt verm yor Ofke iCındes n v a yft»j. şemezsen? Hem ış.er sa.pa soracuK hem bosinc za~ man harcyacaksm hem taksıye okkalı bır ucret odeyeceks n Cırpın yorsun.. Pexı yetışeradığm ucoğın yarım saat sonro aüs»ceâmt ve yolculardan kımssnın kurtulamıyocağını blIryor musun' Bılsen öfkelenır misln ucağı kacırdıâın Içın?.. * Yalnız inson yaşamınc ozgu defllldlr bu kuro'. tcnhsel sureclfirde de gecerl.dır Bırıncı Dur.ya Savaşında Çonokkale sovunmas'nt deöerlsndirmek ıcın 1917 devrimini eVs olmok ge'e^i'. 1915°te Anafartolar'do ingılız soldırısına ka^ş dLrcn Vustafa Kemal ıkl yıl sonra Rusya da neler c'acaâmı 7 nasıl bılsındı Ing.lızler Canckkcle'vı aşsa'ar Ib'cmbUI duşecekt' Boğazlardon Karac'en(Z"e akan de«*S"< çtıc, Carlık Rusya Einın iTdadına yet şeosk. 1917 devrırnı etv go'lsnecektl Dusmcnın 1915 te Canak'faie'de' rfı >iıırulnasıdır kı I2 1 9r!a Sorrsun Q cıkan Atotürv=• uıusal bag.msızlık scvaşmdo Doğu smırında guve^co sağlomıştır Tarihın sactı sarkac'ıdtr Bu sarkac bır o yana salionır b'r bu yona. v<? gs<gitlerln onlamı zamonla ortaya cıkar. • Bır dostum var 12 Eylul eylemıne çok sevlndt. Scrdum Nedsn? Güldu Çok yolın btr neden! vor dedl Terons'ie' vsnl öldurecsklerdi öluler b'r İşe yoramaz insanın core\ arlni yerıne getırmesı ıcin yoşaması gerek Hem ba* sana birşey soylıyeyımı insonlık tarıhinde vaşam ho'fk.na kavuşmak icln toplumlor binlerce yıl hukuk savsçınt vermışlerdir Bir devlette can güvenlıği demsk 'nsin Hakları Bıldırısınde yazılı «yaşatıa hakkıt demekt'r Yosam hakkının tehlıkeye duştugu toplumda başka hvçbir değer yargısı işlemez insan. icgudüsüyle can guvenilÖıne doğru yönslir Bu toplumsal yc3o, aynı zomanda doâa ycsasıdır Havvonlar dünyasındo da voşcna gudüsu herş.9yd9n ağır basmaktadtr 12 Eylul'de oian 12 Eylui'den önceki gelısmelerın doğaı sonucudur • 12 Eylül eylemi, terörün kovnaklorıno yöneldıkce Bç(nc bır gelışme ortoyo cıkabılir Ve coğu kışı şoşırabılir Terör. polısıye csrceveye sığacok Wr otav dsğl'rf'r; eryasal boyutlorı vardır Teror bır politıko aracıdır Tj'kıy9'de can guvenlığmı yok ederek, yasom hakkım c'4neyerek, cınayetlerl bcskı aracı gıbl ku'lanarat' ıktldaro tırmanmak ısteyenlsrın varlığı yadsınomcz. Terorün üçtüne kararlı blclmde vüruyerek kavicVlorını kurutmaya yöne'en evlem terör aracıni k<ı' s n c v lor. suclu sonaalyesme oturtmak zorundadır V« "sts o zaman sucJstü kuraManna qöre yargılonacok olcf vaVnız sanıklann kişllığl değıldır Yalnız eylemleri de değlldir... Boyle bır yargılama Turklye ıcm tar'hsel bi'>ncienmede bır ders nltelığı taşıyacok; ve (belki de) cağ.mrznVı benzert görulmemıs bır denemeyı gundeme getırecekttr. r\ HESAPLAŞMA T Ninelerımizin Istanbul Türkçesi Burhan ARPAU ^l v,l önce tstonbul Edebryot FokOltes) onflsln 6 ^ . oc.k oturum s5zler. yem yen, kullon,l,yordu ylc.l.nn coguntuâu genolerdl Söz «™*r°aT£ lunon esk. b.r Mlllı Eğıtlm Bokon. ve dll toilgını. r T y o S n c . »oz.er egemeollglnden » ^ « omeklerken .Zyo Göko.p Istonbu. Turkces^ j oyso 6,z.er onu çokton c t m a h deml» ve pek alkjkm mıstı Ne vor kl. konusmoc doğnryu corp.torok soyle r S ' AİU topiomok ve o gün.enn hovosmo ayok uyziVoGokalp«istanbul Turkçesl» dememıştl 2,yo Gökalp «istanbut hanımlan Türkcesl» dem($tl Aroda ucurumlor vard, Kücük polıtika hesapton afl.r basm, • gerceklenr, carprt.lmos.ndo Hem de esk, bir M H Efl.H Z Bckan, v« Türk D.l Kurumunun esk, bır uyesınce Burcdo b,r oc.kiama gerek.yor Zra o flunlerm l«,onbu. hanım.or, günumüz Istanbul bovanlan de "d' N.ne ; eler im ,z. ev 1Ş!er,n, yürütmen.n ve aı.e b,,iğt cyokta tutabılmen'n sorumlutuğunu ta^ryan ° ^ o r ı 1 i J ^ ' ş " ° J ^ Evm beyl selaml.kta yo dc moholle kahvee.nde D van edebıvat. ya do gazete hober ve makalelenyle zamar. ö S u r k e n evm honım, olon nıneter.m,z gOnlOk^erm her ces,d,V.e uqroŞ,r.ard, AHenm ^ ^ » J hail. ve dor gelırt. olusuno gore Sozgelısı vorl.klı evm hanımı. ev Isierinde c ç metc. holoy.k. kaifa. uşak bohc.van, kap.ya gelen zerzevatc. yo da bekc, ve sokay.a sürek., ışkı durumundayd, Bundan oturüdür kl o tnsanlann diline Y^.nl.klo„ vard, Ulken.n de^.şık bclgeiennden. yure.erinden n o msanlar da buyuk şeh.rde W™™™~ J m 9 d.ğ. daha zengln bir dıle uiaşmak ıcın. ^rte»ık re boşvuruvordu. Buyuk çehnn cok ybn.u havo9.no g.rebümek icın bırleş.k kehmeıerie konuşmo v» anloçmo olanağını. zengınieştıriyorlortiı Istanbul honımlar, Türkçeomden t ö ı oçinca aunOz yoz, dlll Türkces.nde gitt.kce kui.on,Imoz oon o mQ b.rtesfk sözlerden kımı örnekler vermek yerinde oiur. Ad, cıkmok (kötu kodın blllnmek). Ak.l «UMk. akhm bcşmo toptamok. okl. baş.ndan g.tmek^ Ağz, sıkl olmok. oğ.zbirl,ğ, •tmek. «« Can.no tak etmek. con, burnüno gelmek. m k can, ckmok ,cok yoruimok) Çeklşt.rm*. ( kodu). cek.p çev.rmek (belırii bir duzenle yonetmek). corçur etne (savurganlık) Dırlık duzenlık (uyumlu b.r dazen ıcjnde). (duruma ve uyumo yok,?maz davran.ş . ^ ' z E l d e 0 orta konuçor,. davran.şlon dengesiz) J duşmek (cot,Somoz durumo duşmek). Djrtjr •tmek le başkoiann, ted.rgın etmek) Ell değmek (bir iş klt bulabimek). E>. yCzü duzgun ^ ^ \ ^ (lctent.kle istememek). 8,kı, Ell vormamak " (CYurek«er o c s , .ocno^k durumdo, Yufko yOrekl. muşot< kişl. aşın mertıametlı) V0z vermek (e.martmok). yözgöz olmak flfluba»! oN nwk). YOzune gözune botaşt.rmok (üstesmden ge.emen»k. Daçaramamak. becenk,.U*) Yuze gulmek (İO enhks.z «tıfat van.p tutuşmck (a».n tutulmak a^k olmok) Yözu Bözu ao.lmak (yuzgöz olmak, y.rt.k olmok). Yuzune bokmomok (dorgmuk. gorüşmemek) 2.1 ' « " " J " * o » oImok (oşın tck.H oimok, YuksünmemeK <^r seyie kendirri yukümlu bllmeK) GAzu dönmek w n ofkelenmek) Goz Kovmak Goze o.mok (tehhkey. 9on.r.lu.ugu. KtlOğu) GönOl alrraK Gözdoğ. vermeK Gözden ş Goze gırmek GOnuno gOn etmek Gozden çıkormoK W s.ztamok (.ctenlıkto oc.nmok) (çt bur*ulmok (b.raz oeınmok). lci gecmek (uyuklamak. oş.n yaşH.ık) lleri çeri konusmak ipatavats./lık. Önünu arkas.n, duşunmeden ) Kapıionmok (Bir yerde tse girmek). Önayak olmak XX«moW. Oyun etmek Ihlyl. yopmok,. Renk (dösundögö beHi etmemek). Renkten renoe istcnbui rofranlonndo HoiVm kulîandığı urklve unrversltelert özerk tır. Tuzel kışılıkleri, kendılerlne özgü bütcelerı ve örgutlenme bıçımlerl vardır Genel yönetımın «vesayet» Oenetımı cltındadırlar Eu'un bun lar ünivers telere ı'ıçkm vasa ve yonetmelıklerde goreöınden fazla ayrıntılarla, kurallaştırılmaya çalışılmıştır Ancak unlversıtelerın amoc ve görevlerıne ilişkın cok belırgın llkelerın elde bulunduğu soylenemez Bu konuda kamuoyunda da somut düşunceler oluşmamtştır ÇAĞDAŞ DEĞERLERÎN ARAŞTI1750 sayılt yasonın 3. maddesınde sıralanan gorevlerın RILMASI İÇIN ÎÎER YERDE ÇAancak öğretim. eğ tlm lle araş LIŞAN, BtREYSEL AYRICALIKLAtırma Inceleme, yayım işlevlerı, RI ÖNCE ICENDİ OZÜNDE GERİYE yasanın bütunü lcınde bıcimlen İTEN, ELEŞTİRtLERE AÇIK, SISrtie olanağı bulmuştur öte yan don bu maddenın (d) fıkrosınTEMLt, URETKEN BİR ÜNİVERStdakı TE ÖZLEMINDEYİZ. cMemleketm turlu yönden nerleme ve gellşmesım llgılen Doç. Dr. Ergun UĞUR dıren butun sorunlan Hükümet le ve kunımlarla da elbırlığl et(KTO Inşaat Mimorlrk Fakültesl) mek suretlyle öğretım ve araş lon gıbl aktonlmoian buna tırma konusu yaporok sonuçeğ tım merkezl durumuno geöon açık örnektır. öte yondcn. tannı top'umun faydalanmasırebılirı yeni bir ümversıte ya da tasarı an sunmak » smm söz konusu o'duğu döTaşra Universitesi görevmı unlversıtelerln hangi nemlerde. merkezlerln etkın orgcn arac ve yontennlenyle ve Yasa gucleri tarafından hazırlanan yerıne getıreceğlnı ne yosanın taslakloro tasra universıteleTurklyede ODTÜ dısindaki butunünden ne de eldekı dorind&n hiç bır bellrgın tepki btıîun unıversıteierın bağlı buneyımlerden cıkarmak oianağı geiememis, burolarda kendı ölundjğu 1750 sayılı yoso, govordır zellıkıerını amaçlayan önerıler rev lendırmede rııc bır On.versıİlk Darulfunun'un acılısmı ha geiıstıriise da htc bir yankı teye cyncolık tanınmomış. onıırlamak uzere Tanzımat Dobulamomıştır cak yeüıncı bölumunde «Yenl nemı yonetımınin 1845 yılında Unıvers teler Fakülteıet ve aldığı korarda «amac» cok da Taşro ün.vereııeslnde koror Bunlara Yardım» ba$l.ğı oltmha bellrgın ve acıktırsurecmı. akodemık personelln da salt öğretim kadrolorının cok az soyıdak bir seckın bö «Osmanlı tebaasmdan kım desteklenmesıne ılışkln hukum lumO duzenlerken, Oniversıta olursa oisun, olgun bir Inson ler getırmıştır Görünen şudur nln «hovoıs'nı yörenin Insanı olmak ıcın fütün bılımi ve ten kl bu yosa Istanbul. Ankara lle onunla ıclcd yaşayan üntn\ oğrenmeve hevesi olonlora ve Izmır'de kurulu universıteversltenln memur ve öğrenclsl ve bu hususta sıvrılerek Padılerden gelecek öğretım elemaoluşturmoktodır Bu Ikl kesım şahın yakmında bir gorev alnı desteklerı lle oeötşık yöreoncak zoruntu kaldıkca Oniver mak isteyenlere yüksek bir cğlerde kurulu unıversıtelerin gesıte kampüsu Içındekl oetiçkl retlm verebı'mek ıçm butün örlışeceği umuduvla hazırlanmıs lerl slndirmeyo uğrasmakta, gütü tam olon bir vüksek okul, tır Bu umut. geltşmekte olan kampüsten oyrılır oyrılmaz tas Darulfünun ocılması kororlaşt»ülkelerın geltsm's ölkelerden ra kentınm lclne karışıp, öğrerıldı Öğrencıler bu Dorui'öyardım ola aia bir gün onlorın tlm elemanlar'fiı kanyer uğroş nun'da gece ve gündüz ikamet düzeyıne c.kabllece^ı porodok ları yobancı ülke onıları ve en edecekierdır » suna, uıke ıcmde aranan bir tetektüel tartısmalan its yapaBugun tsecktncl» dıye nlteleboşka koşul gıbt görunmekteyalnız bırakmoktadırlar. Hele ylp koloyco eleştırüebüen bu dır Nıtekım gecen süreler potaşro unıversitesinın kopalı karar, o gunün Osmanlı Devlenunda bu umuda geceriilik kc olduğu donemlerde bu yaınızti polıtık tercih'örl ile uyum zandıracok hicbır ornek olus lık ruhsai bunolımı cekılmez lclndedır Kararda bir bellrsızmamı$fr boyuttoro uiaştırmakta, dıs tik de görünmemektedir gözlemcılert şoskmlıklor lcinde Oysa Amerikolı toplumblllmYasanın taşro unıversıtesme brokon 9m«kl«r yoratmoktacl J. D Thompson un dedığl bokış bıcımınaen taşro unıverst dır glbl (1) ussal davramşlan kısıt tesı yararına somut bir vefl fti layon en önemll etmen belırsızde edilemsyınce, bır de taşro uSonuç lıktır ve teknoloıı ile cevre. ornlversıtesinden yosayo bokıs b( güt icın temel belırsızlığın kavcimı ele alınsp irdelenebltır An Ûnrverslte ne burokrotlk ne nağını oluşturmaktadsr Kanıcak bir yasaya bakış bfclmini d© ıdeoloılk anlamda toplummızca teknoıoıı >le cevreyi deyonetıcıler betırler Taşra unısal savaşımlaro öncülük göreğerlendırmenın ve bütünieşttrversıtesl yönetımırtde aorev al vlnl ustlenemâz Bu cesrt özen menln butun yolları toplumun manm temel kosulu Ise oym meler. universlteıerımızde okuitur yapısından gecmektedır buyük kent ünıversltelerinaa nulmaz yaralor ocmış. ontarın Bu işlevı ustlenen bıreylenn oiduğu glbl akademık kariyeryetkiniıklerın! alabıldıglne ködavramş cesıtlıllğ'nı de ıclnde dır ve akademık karlyeriere gl reitmıstlr. yaşadıklan kü'törler scDtamck den bütün yollor buvük kent Bugün artık her univereıt» tadır Aronan tüm amaclar. d« universıtelerinden gecer Bu kendı özel konumunu, tutariı ğerierm yanı kultürlerin üzenne konum taşrc universitelerıni, bır trclmde Irdelemek durukurulmahdır Prof Bursalıoğ zaten yorumlara oldukca kapo rnundodır 1869 yılındo Fransa' lu'nun deyi$> i'e (2ı !ı bu'unan yasoyı buyuk ken' dan oiduiu gıbi aktanlan sir ünıversltelerl yönünde jyarla «unlvereıte, dnca bir eğıtlm •Moanfı urnumlye Ncamname Tiaya zorlomoktaaif Kurulu» felsefes merkez'dır sonro b\ı *(>ıro göra kurulan Darulfünun' Joiemierınde rtemen nemen Ğ^retfm etklnlıgı merkez! Anun ginün Milli Eöitim Bakom butün yönetmel'klerln büyuK cak omaclarındo kapsanmış oftesıt GaHp tcrafından nosıl eKent unıversıtelerlnden olduktan değerler unıversıteyt bir Taşra Universitesi Sorunu leştlrildlğınl anımsamakta ya rar görüyoruz (3) «1923"ten 1932'ye kodar gecen 9 yıl zarfında, Türkıye nın butun munevverlerı gozlerınl Oarulfünun'a dıktıler. Her saha da inkı'aplar gecıren yem Turkıye'de Darulfunun'un memleket hayatınm umumı gıdlşme uygun bır tekâmül göstermeslnl bektedller Memleketın htc bır meselesl, Darulfünun ışi ka dar umumı aiaka uyondırmadı. Hıc bır muessese onun kador tenklde uğramadt Lokın butün bu olakalaro bütün bu tenkitlere rağmen. istarbul Darülfünunu, Türkıye münevverliğinin bekledığı salöha, ınklsafa v» terakkıye eremedi Memlekette sıyasi. ictımai büvük Inkılaplar oldu Darulfünun bunlara karşı bıtaraf bir müşahıt kaldı lktlsadı sahada esaslı hareket ler oldu Darulfünun bunlardan habersız görundü Hukukto radıkal değıçıt<lıkter oldu. Darülfunun. yolniz yeni konunlan tednsat proçramına almakla ik tıfo ettı Harf Inkılabı oldu ö z dil horeketi başladı Darütfünun hıc tınmadı Yenl bir tarıh telakklsl mılll bir hor^ket halinde bütün ü'keyl sardı Dorulfunun'da buna bır ataka uyandırabılmek ıcm, Oc yıl kodar beklemtfk ve uğraşmak iâzım geldı Istanbul Darülfununu artık durmuştu, kendısins kaoanmıştı, vüstaı bir tecerrüt lcınde hancı o'emden elınl oyağını cekmısti» Bugün yaso zoruvio bOyök kent unıversıteler oe öyiünme ye Itılen taşro ünıversıteleri 1 cln de ksndı özelipr nde buna benzer eiestıriler rohatlıkla yapılabılir Yasanın bir aenel unlve'sıts ststeminl bütun aynntılon üe katılcştırma cabasi amacıno erışememiştlr Yalnızca temel mte'iktekı cercsveyl dözenleyen aytnttları üniversitelerln kendılerlne bırakan bir va so, yönetim süreclnln «koror, p'anlama örgütleme, bab"rlesme, eçgüdum ve deâerlendırme» gıbl bütun ögelerinı do ha demokratık bır ortomda v» daha aercekc! bir b cmd» düzenieme olanağı verecektır Demokratık uygulamalcırda tooiumun ılerlslnde soruniarın cözumünde onurr Iclnde, caQdas dsg"erlerin araştırıtması icın her yerde caiışon blreysel ayncalıklorı önce kendı dzönde genye Iten eleştıriter« ocık öcplerfyle sı^teTili anlamlı ve urstken bir bütOn oiusturab len VPO' b'r unlve'sıtenln özlemlyle... • Blrlclk oğlumuz ) Kıroyhan doğumunu dosttarımıza mutluluk duyuyoruzduyurmaktaTt M> r ^ 5 19S0 EmelEkimCevatANKARA Geray J I GAZETESİ Bayram günierl vurdumuzun her yerİTtdo oVtry ceglntz gazete ISTANBUL BAYRAM GAZETESİ dir ilân vererok yuksek Mrajından yararianabi'ecoğttrt» yegâne gazttte. ofset baskılı ISTANBUL BAYRAM GAZETESİ'dir Adres Gczetec ler Cemlyef Cağa.oğiu . ISTANBUL Tel 22 12 22 22 54 08 26 80 «6 BAYRAM İSTANBUU EROL TOY ZOR OYUNU R O M A NT Genel Dağıtmv Cem May Doğıtım &ab»ll Cad. 19/1 CAĞALOĞLU VEFAT Em. Pyd. Alb. Abdülmecit GÖ2ÜKUCÜK (1935 302) vefat etmlşttr. C«naze6! bugun öğle namormo mOteoielp Seilmlye Comlı'nden ko'dırtlarak Karacaahmat M«za~ na defrtedilec<xttr Dost, akoba ve mesaı a'kadaşlanna bassağlığı Dnz. Kd Yzb OKTAY GÖZÜKUÇÜK (Eşı ve çocuklan odıno) '1* ThomptKm. rs«efrn sinln Toolumbnimsei T > «mell 197*. Bursalıoğlu v» Koç«r On(versfte Yönetiminln Ulu«lorarosı Sorunlan Sempoıyumu, 1979 (2) (3) Unat Türkly* Egltlm Slstemlnln Gellşmeslne Tarlhl Bır Bokış, 1964. us^k sorumsuz kon^mok). W««J«'»™«[ «J 6U1M Cumtıunjt» : NAD» HADt CÜMHURtYET B%SIN A H U S TASASDU CTMAY1 TAAHHÜT EOBB # BÜBOLAB A.VKAİU Koaar ttatak M/« YenlMteto Tet : 17 W » 11UU «SSİ5 £ . tZMlR: HaJö Ziy» Buivan No. «5, KM! S Tel . JS «7 06 U 12 SO • 1D4N» t Atacür* Cad. I t t r i HavsKıtruron 1» Ham Ks» : » Wo • U T»l : U 530 tt »W ABONE ÜC31ETLERİ MDC 600 IJBOO SJM0 7J00 TAKVÎM M EKIM an tenno nos,. Husevn dunıtmi» Tur O k a j KLBTBÖKB 41 Mnı ıı»« MOduıfl : emlne ü S A S İ I G t t • Bssan »e WB : Cammmys» Utttaaaü* »o Ga»tecîll» Tjk S CafaioSlo TOrtoe»r C«5 Ho.: • « Poeî» » M6 tST*KBtrt, TeMtOB • Sr « O tmnfe «tae* 6»e Y%tm ç tn» gftr» «yrıc» «oıkare *t>ee»«• 0aoTal:18»« • FIRMAMIZA aıt 34 RP 121 plakalı yan romork un 36S2 60562 Nolu. 34 RP 873 plakolı yon romork un 3680 60293 No lu, 34 RP 874 p.akalı yan râmork'un 3644 . 59642 No'lu 34 RP 875 plakolı van römork'un 3687 . 60423 No'lu Kara Taşıtı Uygunluk Belgeie'i vitlnlmiştır Yeni lerl cıkortılocaflındon eskıleri gecerslzdlr ESİN ULUSLARARASI NAKLtYAT VE TICARET A.S^ •> ITÜ kımlık konımı koybetttm. Yenısını alacağımdan e«kJSJn)n hukmu yoktur. Kadir AKGÛN Sicll Nos884 •> 34 E 2097 Nolu Clft ptofcorru kaybetttm, hükümsuzdur. Sodl FANSA • N£r»u9 cuzdonı tur HukumsuzduT iaıytntmuf