Katalog

IKİZ CUMTTURtYET 13 EKIM 19 Konsey üyelerinin, üye ülkeler Meclis'lerinde serbestçe konuşmaları önerim sonuçsuz kaldı KONSEYİN İLGİNÇ ÛYELERİNDEN BIRİ DE UNLÖ SİNEMA YILDI2I MELINA MERCOURI'NIN BABASI IDİ GUNAHI BOYNUNA EVANGELOS AVEROF'TAN DINLEDIGIM6 GÖRE, BAY MERCOURI GENÇLIĞINDE ZENGIN KADINLAKA J1GOLOLUK YAPARAK GEÇINIRMIŞI Olur şey degil Nadir NADrnin anıları MELINA MERCOURI NIN BABASINI SUSTURMAK ZORUNDA KALAN KONSEY IN SEMPATIK BAŞKANı PAUL HENRI SPAAK NADİR NADI ILE FRANSA N1V ONDE GELEN POLIT1KACILARIND AN MENDES FRANCE, AVRUPA KONSEYI NDE KONUŞUYOR numuzla no ilgısi var Bay Mercoun?» dıyerek uvanda bulunduktan sonra yaşlı Jıgoloyu, konuşmasmı baglamaya zorladı Mercoun >e karşıhk konseyde ancak birkaç kez soz alan eskı Başbakanlardan Çaldans ağırbaşh gerçekçı davranışıyLa dıkkatlen çektı Dınleyenlen olumlu etkıledı Fransızlann buyuk jestlerle yüksek sesle daha çok dujgulannı on plânda tutup o\Ie konuştuklannı behrtmıştım Pese adında bır Transız Senatöru nun bır konuşmasma, parlak bır ornek oldugu içın burada dokunmak ıstenm Avrupanın genel sorunlan uzennde duran Churchıll to zaman muhalefetteydı) bır Avrupa savunma sıstemı kurulmasını oneren onemlı bır konuşma yapmış arkasından Lady Tvvıstmuır admda bır başka Ingılız Bayan soz alarak Churchıll ı yurekten desteklemıştı (O da Muhafazakar Partı dendı) Lady Twıstmuır aynca genç ve guzel bır kadındı Bır çok Ingılızde oldugu gıbı bıraz dışlek olmaktan başka bır kusuru yoktu. Bılmdıgı üzere o sıra iktıdarda bulunan Ingılız Işçı Partısı Avrupa savunma bırlıgııu yokuşa surme polıtıkası guduvordu. 22 unan Heyeti'ni oluşturan öyelerden birl de unlü sinema yıldızı Melına Mercoun'nın babasıydı. Yaşh oimasına karşın yakışıklı, uzun boylu, iyı gıyunli bır ıdı Bay Mercoun Günahı boynuna 1960 larda Dışişlerl •nı olan Evangelos Averoftan dmledjgıme göre. bu Mer gençlıgınde zengın kadmlara ugololuk yaparak geış Pohtıkaya atıldıgında ortasag partıye girmış Ne \ar a partmm hstesmden seçımlen yıtınnce bu kez tutmuş soldakj EDAya geçmış v 9 ustelık seçilmış A\rupa eyı nde bulundugu sıra henüz bu degışım gerçekleşmeHazırladığı bır konuşmayı bır gece oturumunda okuıstedı Başansını gorsunler dıye eşını ve unlü kızını da yenler balkonuna yerleştırmiştı. onuyu unuttum ama soyledıklerl lpe sapa gelmez çeylerdı Okudu okudu, Rum ağzıyla söyledjgi Fransızca'da anlaşılır gıbılerden degıldı Nıhayet oturumu yö ı Başkan Spaak dayanamadı, birkaç kez, .Bunların ko YAĞCI BÎR FRANSIZ SENATORÜ u ıkı konuşmayı dınlevip coşan Saym Senator Pese evmde bır konuşma hazırlamış ertesı gun Genel Kurul da okadu Aman efendım ne okuyuş' Bır elınde tuttuğu kâğ tlara bakarken öteki elıyle turlu jestler yapıyor, romantık bır uslupla hem Churchıll i hem LaJv ı goklere çıkanyordu. Dış gorunuşu ıle Karaman'ı bır celebı andıran bu gobekh, şışman ve esmer adamın akıcı Fransızcasıyla yaptıgı hejecanlı konuşma yalnız benım degıl salonu dolduran hemen tüm delegelenn tuhafına gıttı Bırbırıne kaşgoz ışaretı yaparak gulumsevenler hatta kahkahalanm guç tutanlar oldu Senator Pese ye bakarsanız Churchıll Ingıltere mn sebatım. metanetını. yenılmez gucunu temsıl edıyor, Lady Twıstmuır de aynı Ingıltere nln zerafetını kıbarhğını gozler önune senyordu Evet Avrupa ortak savunma sıstemıru bır an önce kurmalı. konsey çahşmalan lafta kalmama B lıjdı Senator Pes6 bır amatör oyuncu heyecanıyla yaptı| bu konuşmadan bır yıl sonra Churchıll ın Başbakanlıgı bı daha ele geçırecegını belkı duşunuyor ama her halde Bas bakan olur olmaz Avrupa Ordusu tasansmı Işçi Partısı hu kumetı gıbı yokuşa surecegını her halde aklına getırmj yordu. SIRA ARKADAŞIM AZARA teki Fransızlar da pek ahım şahım şeyler deglîdileı Eduard Daladıer Paul Re>naud gıbı savaş oncesı Fran sasında ad yapmış devlet adamlannda goz do duracak bır yon goremedım dogrusu Senator Peseı gıbı gulunç degılse de onlar da anadıllenrun ola naklannı (Comedıe Françaıse) sahnesınde alkışladıgımı, (tırade)lar yonünde zorlujor boylece duygusal açıdan dın lejıcılen etkılemeye çalışıyorlardı Sıra komşum Italyaı senatorlennden Azara adında, gozlen hafıf çekık sevıml bır adamdı Hukukçuvdu ve denn bır hukuk kulturu vardı Onunla ıkı yıl yanyana oturduk arkadaşlık ettık Sonra Koı seye gelmez oldu Bır gun Istanbul da postadan kocaman bır zarf aldım Içınden Italyanca bır gazete çıktı Bınncı sahıfede Azara nır bır resmı altında haber Arkadaşım ulkesınde Cumhunye Başsavcılıgına atanmışU. Kutlamak gerekıyordu Hem d« > urekten »chmidt Batı'nın en güçlü lideri sayılıyor Haberler Ssrvlsl 5 Eâecımlerının kampanya«değışmez Istıkrarlı posloganını ona tema haşleyen Schmıdt secım ında Batı nın en guçlu ayılmaktadır Bu nedenmlerden başarı ıle cıkan FDP ortaklığını ve bu jın en guçlu kışısi SchA manya nın ıc ekonooblemlerınden çok ulusı ılışkılerdekı guc denoluşturulması probleundurmektedır. ı gözlemcıler, dlğer ı lıderlerın durumlannı ndırdıkten sonra Schen guclu Batılı llder osov nı şu neden'ere dalaktalar Fransa da gelecek yıl boşkanlık sacfmlerlnln yapılacak olması, Ingiltere'dekl ekonomık çoküntü, ABOdeki başkanlık secimlerinln belirsızlığı Schmıdt'i D'Estalng. Thatcher ve Carter korşısmda, Batı nın en güclü lideri haline getırmıştır Sovyetler Bırllğl ve sosyalıst dünya ile llişkllerde Avrupa nın tavrını belırleyecek olan Schmldt'l Sovyet ABD dengesıni korumakta guc günlerın bekledıği yıne Batılı diplomatık cevrelerın bır yorumu Soz konusu cevreler, Schmıdt In uluslararası lıder vasfı nedenıyle thareketlendırıcl etkınllkte» bulunmaktan cok, olaylara «tepkısel» yaklaşmakla yetlnmek zorunda kalacağını do Av rupa nın geleceğıne ılışkın tahmmlerına eklemekteler. KONSETE GELEN İLGİNÇ ÖNERİLER lman Sosyal Demokratlanndan Carlo Schmıdt uzun bojlu, adamakılh şışman, saygın gobeklı bır temsılcı> dı Anası Fransız oldugu ıçın çok guzel Fransızca konuşuyor Avrupa Bırlığı nı de y urekten destekhyordu Bu konuda o denlı ılen gıdıyordu kı bır komısyon toplantısmda şoyle bır onende bulundu Konsey uyesı devletlerden her bırinın jrurttaşlan öbür devletlerın de yurttaşı sayılsınlar. Uye devletler onlara hıç bır aynlık gaynlık tanımasınlar Oneri komısyonda şıddetle yadırgandı Nasıl yanı"' Uye devletlerden ber bıri nın uvrugu olan bızler aynı zamanda 15 devletm uyruğu mu sayılacaktık'' Belçıka'ı Senator unlu Hukukçu Prof Rolın onennın yersızlığını ve gereksızhgını kısa bır konuşma ile belırtttı Konu da orada kapandı Oysa Prof Rolın de en az Carlo Schmıdt kadar Avrupa Bırlığı nden yana ıdı Yalnız bırlıge boyle bahklama atlamak dogru olmazdı Adtra adım yurumeh ıdık Nıtekım ınsan haklan söz konusu oldugu zaman bır olçude başan elde edıldı Prof Rolın tran petrollennın devletleştınlmesı uzenne açılan davaya Musaddık'ın avukatı olarak katılmış davayı da kazanmıştı Insan Hakları Sozleşmesı ve Insan Haklan Komısyonu nun kurulması konulan gundeme geldığınde Prof Rolın başlıca rollerden bırını oynamış onu dınleyen Genel Kurul da her ıkı konuyu ıçtenlıkle benımsemışti Insan Haklan ve temel ozgurluklenn her zaman ateşlı bır savunucusu kesılen Prof ozel yaşamında yumuşak, alçak gonullu bır adamdı Kımseve kızmaz hatır gonul kırmamaja son derece dıkkat ederdı On dokuzuncu vy sonu 20 juzvıl başı Italyan operalanm çok sevdıgını ornegın Puccım \ 1 her dınleyışınde goz yaşlannı tutamadığını kendısı, bır az da utanarak, bana ve eşıme soylemıştı. ' KÜÇÜK KOALİSYON ORTAĞI FDP'NİNSEÇİMLERDEN GÜÇLENEREK ÇIKMASI, SCHMİDT'E FDP'Yİ ÖNE SÜREREK SPD SOL KANADININ İSTEKLERİNİ TÖRPÜLEME OLANAĞI SAĞLAYACAK. A üf* Federal Alman/a başladı .. Başbakcnı Helmut Schmıdt Dort yıllık yenı b l r sınav FDP'NIN GUÇLENMESİ VE SOL KANADI ilerın hemen ardından guclenmesınden duynemnunıyetınl açiKİayan t ın bu davranışını ce/re er FDP nın guc'enSPD sol kanat ısîeklerpulenmes n kolaylaşıdan doğan bır memnuarak yorumlamışlardır ıın sol kcnadı her zahm d ve dıaer partı lııcm buyuj< bır problem naktadır Seçımlerden guçlenerek cıkması. Helmut Scmıdt'o koollsyon ortağını ona surerek partl ıc ndekı sol kanadın ısteklerını yumuşatma olanoğı sağloyacaktır Uzun yıllar bırllkte hukumetı yuruten SPD . FDP koahsyonunda hukumetln ve programın oluşturulmasmda FDP nın guçlenmesının buyuk bır değışıklığe yol açması beklenmemektedır Bu acıdan gozlemcller Schmıdt ın bu güclenmeden sadece memnunıyet duymakta haklı olduğunu belırtmekte er. Çin basmında Hua'ya karşı kampanya başlatıldı Dış Haberler Servlsl Çın'de Hua Kuo Feng ın BaşbaKanlıktan uzaklaştınlmasından sonra. partı başkanlığından da uzaklaştırılması ıçın çeşıtll basın ve yayın organlarınca bır kampanyanın açıl d gı gozlenmektedır Bır süre önce devlet \e pam gorevler nı bırbırınden ayırm^k gerekçesı ıle Başbakanlıktan ayr ian Huo Kuo Feng ın geleceğı belırsız gorunmektedır Cm Komunıst Part sı ycyın organı Halkın Gunlugü nde hua mr, dogrudan suçlanmadığı ancak. ceşıtlı olaylarda sorumluluğunun vurgulandığı ceşıtli makaieler yayınlanmaktadır Hua yı gozden dusürmeye yonelık yazılonn bugunlerde yogunlaşnosının i k t d a r d a bulunan Deng X apıng ekibın'n Mao'nun sağlığında Başbakanlığa getıriıen Hua yı tasfıye konusunda kararlılığını yansıttığı belirtılmektedır. Kultur Devnmı sırasında mahkum edılmış ve surgune yollanmış bulunan Deng Xıapıng ekıbın.n Hua ya dolaylı oiarak yoıelttığı suçlamaiardan bırı kultur devrınl sırasında Sosyal Gu»en!ık Bakanlığı yapmış olması Yıne aynı cevreler Hua nın ıktıdaraa bulundugu donerrlerde Cm ın gelıçmış yerleşım alanlarından bırısı olcn Xıyang bolgesındekı bır yolsuzluğa yetennce eğılmedtğı hatta bunu gızlemeye calıştıgı şeklınde suçlamalarda bulunu'masın n Deng ekıbının Hua yı ku'tur devrımınin sorumluları orasına kotarak tum gorevlerden almak isted ğını yansıttığını belırtmeKteler Öte yandon kultur devrımın n sorumlusu ve b r s lohlı ayok'anma yaratmak ıddıası ıle tutuklu bulunan dortlu cetenın sağlam belge ere dayanarak yar gılonacaklan Dir âeviet yetkılısı tarafındun acıklanmıştır 1972 . 1976 yılları arasında Sosvai Guvenlık Bakanı olarak gorev yapan, Hua, 1976 yılında başkan Mao nun kansının tutuklanmasına da alet o'muştu Ulke ıcmde sadece Mao tarafından desteklenen Hua nın goevden alınmasının herhangı b'r sansasyonet sonucunun olmayacagı da be'ırtılmektedır TÜRKİYE'NİN HÂLÂ ONAYLAMADIĞI BIR HAK nsan Haklan Komısyonu nun y etkıleri başlıca ikl alanı kapsıyordu Üye devletlerden bınnın bır başka devlet hakkında ılen surecegı şıkâyet Sozleşmenın bu bolümunu tum uyeler benımsemışlerdı Bır de bıreysel şıkâyet hakkı vardı Bır vurttaş kendı ulkesınde kend] ulusal mahkemelen ya da dupeduz huKumet tarafından haksızlığa ugratıldıgı kanısına vardıgı zaman ılen surecegı şıkâyet, Insan Haklan Koırusyonu nun bu yetkıyı kullanabılmesı devletlenn ayn ayn onayına baglı ıdı Insan Haklan Komıs\onu kurulah kaç yıl geçti sözlesmenın bu bölümu aralannda Turkıye Cumhurıyeti de buJunmak uzere birkaç devlet tarafından daha halâ onaylanmamıştır. I EKONOMİK SORUNLAR ıt Schmıdt'n parti Ifraksıyon sorunlarınm en buyuk prob'emi tı nın bunalırnına baglı Alman ekonomısının ju'unduğu çıkmaz Bajşad.'ğı bunolım ışs zması uret mın yetersız yurt dışına pa'a akıilenememesı gıbı hayalarda Almanya yı etkıAlmanyo nın bu ekosoruniann ustesınden tum Batı nın ekonomazdan kurtulmasına bağlı kalmaktadır. Batılı uzmonlar Almanya nın onumuzde kı gunlerde karşılaşacağı onemlı sorunlardan bır dığerının de bugüne kadar sosyol demokratların kontrolünde bulunan sendıkalarda başgösteren rahatsızlıgın gıderllmesı olduğunu belırtmekteler Sendıkaların guçlu muhalefet hareketi o* luşturması halınde Schmıdt ın ışının portı ıcınde ve koalısyon ortaklıgında zorlaşacağı aynı cevreler tarafından beiırtılmektedır. Sovyetler'in Polonya'ya ilişkin tutumu sertleşiyor Dış Haberler Servısl Poîonya'da bağımsız sendıkaiann kabul edılmesınden sonra Sovyetler Bırlıg nde Polonya Komunıst Partısının bu sendıka'arı denetımi altına ol p almayacagı konusjn da endıselerın bel rd'âı VVashngtcn Post gazetesının b r incelemesınde belırtılmıştır. Yazıda Sovyetler Bırl ğ rin resTiı açıklama yapmayışına karşılık bazı onemlı kışıierın demecler ndekı yorumlann Sovyetler B rlıgı tavrını belırleyscek nıtelıkte oldu5u belırtılmıştır Sov^/et ileri gelenlerı 1I9 b 'lıkte Komunıst Partı'nın yoyın organı Pravda da bugunlerde cıkan yaz larla Po'onya do seidıkaların kurumlasma ışıerr erının cakı^ma sı ılg nç olarak nıtelenrpektec'ır Prav da dak' yazılor VVarsova'dokı partı yonet mınıo ışcı taleplerını nasıl karşılavacağı konusunda Pravda da geçen hafta yayınlanan bır makalede hem Sov yet halkı hem de Polonya halkına hıtap edılerek Lenın n Sosyalıst bır ülkede sendıkalara ancak partı kontrolünde oJ dukları sursce ızln verdığını öre sürerek bağırrsız sendıkalara karşı çıknmıs tır Mo^alenın son bolurrunde Polonyo'nın bır setın esığınde olduğuna deöını!mlş setm bır tarafı sosyalıst vurtseverler dığer tarafı Ise duşmanlar ola SONUÇSUZ KALAN BIR GİRİŞİMİM arlo Schmıdtınkı kadar radıkal olmamakla bırllkte. ben de sonuçsuz kalan bır gmşımde bulundum Daha çok. parlamentomuzun çagdas demokratık gelenekJeri özümsemesını degışen dunya koşulLanna ayak uydurmasını sag'amak amacıyla goze aldıgım gınşım Konsey uyesi parlamenterlenn uve parlamentolarda serbest dolaşımı ılkesınden kaynaklanıyordu Bıraz açayım Avrupa Konseyı'nın yetkj \e amaçlan sınırlan ıçinde kalmak koşulu ıle her delege, gereklı gordugu zaman otekı uve devletlerın parlamentolannda soz alarak duşuncelerını açıklamak olanagına kavTjşmalıydı Onıegın bır Fransız bır Alman bır Italyan >alnız Avrupa Konseyı nde degıl karşıhklı ulusal parlamentolannda da, varsa onenlennı savunabılmehjdıler Parlamentolan uyamak kamuoyu yaratmak uluslan Avrupa Bırlığı çerçevesınde b1rbırlenne yaklaştırmak bakımmdan bunun yararlı gelışmelere yol açabılecegını duşunuyordum. Anımsarsanız Hollandalı bır Dankert vardı Bızde ıktıdarlann antıdemokratık tutumlan uzennde tıtızlıkle durur Avrupa Konseyı Genel Kurul toplantılannda Turhan Feyzıoğlu ıle lkıde bır kapışırdı Birkaç kez Turkıye ye geldı burada mılletvekıllenyle gazetecılerle uzun uzun konuştu. Memleketıne dondugu zaman da Hollanda, Dan'marka. Isveç basınında 12 Mart rejımıne karşı şıddetlı kampanyalara yol hazırladı Benım daha once ortaya atmaya çahştıgım tasan gerçekleşseydı ve Dankert bızım Parlamentomuzda 12 Mart rejımınm de Avrupa Insan Haklan sozleşmesıne avkınlıgmı serbestçe anlatabılseydı acaba hıç mı yaran dokunmazdı? Oturdum, düşüncemı açıklayan bır mektup yazarak coğalttım. Tanıdıgım ve umut bagladıgım 40 50 kadar Konsey üyesı vardı Her bınne bırer tane postaladım Ancak sekız on kadanndan olumlu yanıt geldı Bunlar arasrnda eskı Yunan Başbakanlanndan Çaldans ın de bulundugunu şımdı anımsıyorum Otekıler susmuşlardı Çıkar yol olmadıgını anlayınca ben de arkasını bıraktım. ULUSLARARASI İLİŞKİLER bu sorunların ötesınde ın txışansını veya bajını uluslararası sorun nayacagı rolun belırleıplomatık cevrelerın ge sı Bugune kadar ABD etler Bırlığı orasında rol oynayan Schmıdt1 )lu sürdurmesı beklen!\ncak gundemde olan er Almanya nın bu yutavrını sarsacak buAfganıstan olayına n tepkı gostermeyen e Ohmpıyatları proteskle vetınerek Sovyetı ıle ılısknerı olumlu sı ınde tutmayo calışmış a buyuk olçude başaış o'an Schmıdt >n Avnukieer sılahların yerÎSI konusunda alacağı tutumun Sovyetler velehıne degısmesı soyol açacaknr dt ıse ulke ıçinde büısal surtuşmelere yo kaygısıyla Moskovo ıle ton arasında böyle bır terclhe düşmek Istememektedır Schmldfln AET lcindekl rolü de onem kazanmıştır Fransa'ya yakınlaşan Almanya'nın AET lcındeki tavrı Ingıltere ve Fransa arasındakl olumsuz ha vanın değışmesınde de etkıli olabılecektır Gozlemcıler Almanya'nın uluslararası ılışkılerde taşıdığı bu onemın sılahsızlanma gorusmelerının başarısızlığa uğraması halınde daha da artacağını adeta tek belırleylcl olacagını belırtmekteler Yakın donemde cozumlenmesj beklenmeyen bu sorunların Almanya kontrolünde gelışeceğını bır Batılı dıplomat «uzun donemde Avrupo üzerındekı polıtık sorun ların ustesınden gelınmesı Schmıdt e bağlıdır» şeklınde ıfado etmıştır Yenl dönemln başındakı bu sorunların dort yıl alacağı gorunum kuşkusuz Schmıdt'ın başarısının veya başansızlığının blr gostergesl olacaktır. POLONYA'DA OZGUR SENDIKA KURMA GIRISIMLERI, SOVYET BASININD^^ YOĞUN BIÇIMDE ELEŞTIRILIYOR rak nltelenmlş >kl taraf arcsmı bulma ya çalışmanın sosyaııst llkelere uyrnadı ğı vurgulanmıştır Batı Sovyetler in bu yorumlannı ba ğımsız send kalara karşı olması şeklın d9 algılayarak, Moskova'rın tutumunu endışe Ile ızlemekted r Pravda da A Petrov ımzası ıle a*an yorumun Polon yo da bağımsız send'kanın 1 saatllk uyarı dırenışı çağrısı ile aynı güne ge!mesı Batının endışelerınln artmasma neden o'muştur Sosyalıst ülkelerde Lenln'ln taşidığı onemi ve anlomı sürekll vurgulayan yozılar Lenın'in partıden kopuk sendıkanın olmayacağını belırttığıni de fo'crca tekrarlamaktadırlar Pravda yazarları Lenın st ılkelerden sapmaların yozlaşmalara neden olacağını belırte rek Polonya lıları uyarmışlardır Polonya dakl olaylara Moskovo clz g'sınde tepkıler gosteren Çekoslovakya ve diğer doğu bloku ülkelerl Polonyalı grevcılerı mafya t pı DaOalann oyuncağı o'makla suç amışiardır Bazı s vrılmış lıderlsri de katıl mofya bobaları c'arck ılan etmışler ve Polonya yı parcalama cmacını guttukıerını one surmuslerdır VVashlngton Post gazetesınin Incelemeslnde, Pravda daki yorumlarda PKP nın savaştan sonrakı boşorılannın vurgulandığı ancak bugün yaşanan krizde rolünun sürekll gözardı edıldlğl bellrtılmıştir Aynı yazı Provda'da çıkan bazı yorumlarm Polonya halkını eşitsız blr sıstem Isteyenler ve buna karşı cıkan lar olarak ayırdığını belırterek. Pravda yazarlarından A. Petrov'un bır yazısından örnek venlmektedlr Sözü edllen yo zıda A. Petrov'un Poîonya'da olanları, sosyalist sisteml Isteyenler ve buna kar şı çıkonlar arasındakl celışkl olarak ta nımlayıp grevcllerf Ikınc) gruba dahıl ettlğl bıldlrllmlştır Yorumun son bolümünün Ise tSovyetler Birlığı'nln, Polon ya halkının gercek bağımsızlığının diğer sosyalist ulkelerle işblrliğlnde yottığını bildiğinden emin olduğunu* bellr terek sona ermesl Batılıların Sovyet mü dahalesl konusundakı endişeierini yoğun laştırdığı bellrtılmıştır. C YARIN: FERİDUN ERGİN OLAYI