Katalog

SEKİZ CUMHURİYET 30 OCAK 1980 Seçme Sınavma Hazırlık Programı FİZİK (MODERIM/KLASJK) 26 Aşağıdan ynkan doğru atüan cısim en fazla ne kadar yükselebilir? Son hızı sıur olana kadar Yani (V, = 0). V». o V*. 2 g b • o • V. 2 g b » b = ~^A) 245 Çözum • AKYÜREK B) 210 C) 180 D) 165 E) 140 FİZİK (MODERN/KLASİK) 27 alınan 4 parçaya aymnız. Çözum : AB = D, m y AC = h, » y BaşarAKYÜREK 6J örnek 5 h yükseklığınden serbest düşmeye bırakılan bir clsmin aldığı yolu eşit zamanlarda A (2 2 l) = 60 3 = 45 tn. Yanıt C gft2) / ^| g g t'. g(2t.)' bo yüksekKge Max. yüteekHk denlr Pekj Max yüksekiiklige çıkatoflmesl tçln ne kadar sure gerefcli? Max yükseklikte son mz sıfır oıacagLndan çıkış süresi. V. o V, g I , 0 = Vo g > t. h s h +100 » 2 g 4t,« » h, = 4ru öraek 7 : 120 metre yuksekten aşağı dogru blr clsim 3 saniyede yere düşüyor tlk h m nediı? (g = 10 m/sn2) A) 15 cm/sn B) 20 m/sn C) 25 m/sn D) 33 cm/sn E) 35 m/sn Çözum b h, = ıoo metre • JL 2 9 z t ' ~ gft2)' e 100 V AD = h,= Y eisuy » "2" g t,' • h, = 9h, AE 1 120 » V, 3 1 T g g g ÇÖZÜMLÜ TEST SORDLAR1 örnefc 1 Serbest düşen bır cısmin 30 m/sn !fk blr hızla yere çarpması içın hangi yükseklıkten bırakılmalıdır? (g = 10 nvsn*) A) 900 B) 450 C) 225 D) 90 E) 45 Çözum : V\ = 2 g h » (30)' = 2 10 b • h = 45 tnetra Yanıt E örneh 2 19,56 metre yüksekffirten 2 saniyede yere düşen ayının rengi nedır"? Çözuın : olduğundan); 19.56 a 2 oltn & ~~ n g f f 4 t + 4) a 100 • 200 t = 240 Y g(4t,)' • 16h, olur g t' £ r + 4 g t 4 g g ss 10 m/sn' yerine konursa 4 10 t 4 t = 6 sn 10 = 200 »40 y g 16U' b 3h, V 2 10 (3)» • 120 = 3 Vo 4 5 9 • 3 Vo = 75 » Vo = 25 m/sa Yanıt. C. örnek 8 Yerden 300 metre yuksekten 20 m/sn. lik sabıt hızla alçalmakta olan balondan bırakılan bir taş balondan kaç sanıye önce yere vanr? (g = 10 m/sn2) A) 9 B) 7 C) 5 D) 3 E) Aynı anda Çözum Balon yere bit hızla yaklastığından, h = Vo t dır. 300 = 20 t > t = 15 sanıyede yere vanr 300 Oysa taş baiondan bırakıldığı andan itibaren duzgün değişen hareket yapar. Taş balondan bırakıldığı an balon kendi hızmı taşa vereceğinden taş Vo = 20 m/sn. hk bır hızla yukandan aşağıya doğru atılmıs. gıbı olur h = Vo t + 5AB>T AB = h, BC = h 5 b. = h,h, Sh. DE h h , • 7h, b =Y Yanıt C ' » h = 5 36 » h = 180 metre h. = jğ bulmuştuk, O halde eşil zaman arahkla nnda alınan yoüar AB = h« «a rjr BC = 3h, a 3 CD = 5h, o 5 r^ lb ^ 16 16 örnek 4 Sertoest dusmeye bıraînlan blr cismln yolun varısındakj hızı duştüğu andakı hızınm kaç katıdır? A) \/2 D) 2 b =Y g f den (serbest duşme B, ' E) H B C) 2 v ' 2 Bunlara dlkkat edülrse eşit zamanlarda alınan n parçaya bölunmesınde her b parça ^" nin tek katlan (1, 3, 5, 7) olarak gıder .V0=20«> g (2)' • g = 9.78 m/sn 1 ohırkJ \/2 > DE = 7h.. bu ekvatordakl yerçekimJ Ivmesidır O halde ay» boz ayıdır Yer ceklml ivmesl 9.82 m/sn" olmus ol sa idj bu ıvme kutuptakJ Ivme olduğundan beya3 ayı olurdu O haJde yer çeklmı Ivmesı enlem. boy lam ve yuksekliğe bağb olarak değışır Kutuplardaki yer çekımj ıvmesının büyük olma nedenl tlerki konularda anlatılac&k olaa merkezkaç kuvvetınden dolayıdır Yerçeklml tvmesl problemlerde g = 980 cm/sn' ™ 9,8 m/sn' ahnacaktır Problemîerde Işlemlerl ko!ay yapabfl rnek içın yer çekimJ ivmesj gene] olarak yaklaşü 10 m/sn' verillr örneb 3 Serbest düşmeye bırakılao blr oata yere düşmeden öncekı son 2 sanıyede 100 metTö föYtihfar Bu clsim ne kadarlık bir yuksekliltten bırakılmıştır"3 (g = 10 m/sn : ) Çözum v\ = 2 g b V» = 2 g Herhangı blr zaman aralığmdakl yolu bulm&fc fçın bunu formuJ haline getırelım. (in I ve n tfadelen tarat tarafa oranlanırsa i V. y/2 . Jîk) V, = 2 ^ v. 1 » ctar Yamt B \/2 örnek 6 60 metre yuksekten brrakılan clsrnln yolunu eşit zamanlarda alınan 2 parçays ayınrsak her blr aralıktaki yol kaç metre olur? A) 5. 55 B) 10, 50 C) 15. 45 D) 2a 40 E) 25,35 Çözum YukardakJ bağmtıoan. 1 zaman aralığında alınan yol 60 0 (2 1 1) r i 2 f h, cs 60 l e 15 metre. I 4 t •l 10 300 = 20 t Not Sorraç daha öncekl derslerde verdlği mlz nottan hemen bulunatoilir Jdl Ük hızı veya son hız) oimayaa bareketlerde hız yolun kareköfcuyle orantıhydı BB problemde yol 2 defa azalmısur O halde taz \/2 defa azalacaktır Yani 300 = 20 t + 5 t* • »t,a+ «Sl t' + 4 t 6 0 e 0 * • >» t, es 10 sn. Zaman ( ) olamıyacsağmdan taşın yere vareö.esj 6 saniyedH.. . . .., < ı Balon yere 15 sanfyede, taş Ise 6 saniyede va«acağından taş 156 a 9 saniye önce yere vanr Yamt: A. 2. zaman arahgmda a>i"^n yol MODERIM BİYOLOJİ Plasenta eten Korıyonun uzantılan Ile bu uzantılann dö3 yatağına değdıği bölgedır Embrtyo gelışıminden bırkaç hafta sonra amnlyonuD kenarlan birıeşerek eröbek bağını meydana getiriı "Yumnrtalıls tarafmdan salgılanan honnonlar: 1) Ostrogen hormonu Yumurtalık folficülü tarafından salgüanır Östrogen dol yatagı çepe» rinde buyumerun başlamasmj ve devamını sağlar 2) Progesteron hormona • San clsim tarafından salgılarur Progesteron da östrogenın döl yatağında başlattığı gelışmeyi fazlalaştınr Neticede do) yatağı dokusu kalınlasır Yumurta döllenmezse san cısım bozulur Progesteron ve östrogen mıktarlan azalır ve menstruasyon baslar Hıpofız tarafından ureme sıstemınl etkneyeu aç ayn hormon salgılarur I) Folikü) u y a n a hormon (TTTID Bn hormon foliKülun buyujnesıne dö) yatagının kuçuî kalmasına sebep olur Bu olayaa PolıküJ tarafından salgılanan östrogenln yeter miktarda salg* ianmadığıru gostenr IT) Luteinlestiricî hormoTi (LH) Parçalanmış folükü korpus luteuma (san cısım) çevlrır ITD Lnteotropik hormon (LTH) Süt bezlerinln gelışmesıru ve salgılanmasını uyanr Fazla miktarda FUH + A2 miktarda LH = Folilcul buyumes) ve östrogen salgılanmast olur Azalan miktarda FUH + Artan miktarda LH = Ovulasyon oluı üreme evreîerl hipofız hormonlarmiD degişen konsantrasyonlan ile ayarlanır Insanda ve diğer yuksek memelilerde plasenta, hipofız hormonlanna benzer bır hormon ayrıca progesteron ve östrogen salgılama yeteneğındedır Boylece döl yatagı gelışmesı doğrudan plasenta tarafından devam ettırilebilır Er bezleri de Androgen hormcnu salgüar Androgen salgılanmas) hipofız hormorüanna bağlıdıı Androgen spermelenn gelısnıeslm sağlar YANITLANAN ÖRNEK SOBULAR : 1 Asağıdak) seçeneklerden ruoıgısı uış döllenme ue ureyen canlılarda türlenn devamiüıgıa. sağlamaktadır'3 A) Bır tek yumurta m£yaana getınlmesıne dayanır Eı Çok sayıda yumurtanın meydana getlrüip, dayanır Anus ERTÜRK C) Büyuklükleri aynı olan 5 • ıo adet yumurtanın meydana getirilmeslne dayanır D) Senede ikj kez uç • bes adet yumurtanın meydana getirilmeslne davanır E) 5060 yumurtanın meydana getınlmeslne dayanır Doğru yanıt (B) seçenegldlr 2. Aşagıdakilerden hanglsl bl.ü. tohumundakl endospermın yaptığı göreve eş olarak hayvan yumurtalannda bulunur? A) Huce zan B) Çeördek zan C) Vitellus D) Boya taneleıi E) Mitokondrl Doğru yanıt (C) seçenegldlr. 3 Korîyon ve allontoyls blrlikte, asağîdaMlerden hangi organ olarak lş görürler? A) Smdlrtm organı B) Solunum oTganı C) Dolaşım organı D) Boşaltun organı E) Oreme organı Doğru yanrt (B) seçenegldlr 4 Aşağıdakl canlılann bangismde aüontoyis. embnyonaj gelîştm sırasında kisa. sure bulup, önemlı bu gorevi yoktur? A) Yüan D) Insan B) ördek C) Güverdn E) Kertenkele MODERN BİYOLOJİ 7 Erçınleşmemış dlş* farenın hıpofızı çıkan[ırsa asağıdaki oiaylardan hangısı gerçekleşir? A) Fan? ölür B) Farede boyca büyöme görulur , C) Yumurtalık nonnai gelıs.emez ve döl jratağınıo devirlert durur D) Yumurtalık ve döl yatagı gelişlr E) Sadece döJ yatagı gellşır 8 Erkek farenin hlpoflz bezi çıkanlırsa aşagıdakilerden hanglsl gerçekleşmez? A) Er bezlert kuçülür B) Sertliğml kaybeder C) Androgen salınması d'rrnr D) Spermlenn meydana geimesl durur E) LTH salgılanması durur Dogru yanıt (E) seçeneğidlt 9 însanda gebelîk sırasmda ytrmurtahkteı çıkanlırsa agağıdakl oiaylardan hangısl gerçekle§1T AnusERTÜRK A) Yumurtalar serbest hale geçer ve tolıkuller san cısme donüşur 6) Foliküller gelışır C) Uterus gelışir D) Uterus gelışıml du^ur E) Yumurta kanalı küçülür. Doğru yanıt (A) seçeneğidir. GELİŞME Bir organizmanın gelişmesinde 1 Preformasyon = ön oluş 2 • Epıgenesıs ss sıraü oluş ol*ak uzere ıkı yol vardır. Döüenmlş blr yumurtadan yenl blr organi2manın gelışmesı sırasında şu olaylar cereyan eder. 1 • Hücre bolunmesı 2 • Bü>ume 3 Farklılaşma 4 Organlaşma Büyüme genel olarak ca 'ı maddenın mıktanndakl artışla ölçülür Dollenmış 3mmurtanın (zıgot) bırbırlnl takıp eden rrutoz bolunmelerle gıttıkçe kücülen hücrelere bolunmesi olayına segmentasyon denır. Gelişme olaylan tnsan ve deniz yıldızı döllenip yumurta segmentasyonu birbirlnin ayrudır Kurbağa ve tavuk yumurtalanda bırbırlne benzer Zigotun segmentasyonu sırasında morula, blastula, gastrula evrelerl oluşur Geüşme sırasında gastmla boşluğu sindinm sısteml borusu halını alır Embriyonun üç hücre tabakasına embnyo tabakalan demr. Bunlar şunlardır. 1 Ektodenn dış deri (Deri epidermisî, saç ve tırnaklar, dişlenn mlnesı, sırur sıstemı olu2 Mezoderm orta deri (Kasîar, kemi!:ler. dolaşım slstemi, boşaltım ve üreme sistemi, Penton oluşur) 3 Endoderm lç deri (Smdinm sistemi, smdirim sistemıne bağlı bezlerden karacığer ve pankreas solunum sıstemı oluşur). Farklılaşmanın özelliklennden birı embriyonik üıdüksıyondur Emriyonik indüksiyon: Gelışmekte olan bir dokunun dığer bır dokuyu etkılemesı yani ınezodermın ektoderm uzerıne yaptığı etkıdir Goz vücut dışındakı ektodermden, kısmen mezodermden, feısmen sınır sıstemırun sırursel ektodermınden yapılmjştır Omurgah embnyolannda sinir sistemi üst mezodermın etkısı ıle, goz merceği ise göz kadehinın etkısı ıle meydana gelır. A) tnsan ölür B) Embriyonun gelişmesinde değişikiık maz C) Emrlyo ölür D) üterus parçalamr E) tkiz çocuk dünyaya gelir ol Doğru yanıt (T>) seçenegldlr 5. Aşagıdakilerden hanglsl, yüksek yapıb omugaiüar arasında en önemlı aâaptasyonlardandır? A) Emrlyonun vucud içlnde gellşmesl B) Sperma salgılamalan C) Yumurta salgılamalan E) Eşeyll uremelen E) Eşeysl2 uremelen Doğru yanıt (A) seçenegldlr 6. Ergln maymun foüküllertnden almnuş maddeler yumunaukian çıkanlmış genç maymuna şınnga edıiırse genç maymunda aşağıdakl oiaylardan hangıs] gerceKleşır? A) Döl yatağj buyur B) Folıkullerden gelen madde dö) vatafeının buyumesını etkller C) Yumurta kanab (oulduKt) uzar D) Yumorta kanab kısaur E) Ytımurta kanaij çepert kalınlasır Doğru yanıt (B) seçeneğidir 10. Kanda östrogerj artükça aşagıdakilerden hangısl gerçekleşır"? A) FUH azalır B) LH azalır C) LH çoğalu D) FUH azalır LH çoğanr E) FUH çoğaur, LH çoğaür Doğru yanıt (D) seçeneğldir İL H3pou2 hormonlanndan blr tanesl, hlpo fîzl çıkanlnuş dişi hayvana veriiırse, aşagıdakj oiaylardan hangisı gerçekleşır? A) Folıküller geüşemez B) FollkfUler gellşerek yumurtaüğm ağırlığj artar C) Uterus kuçülur D) Uterus çeperl buzulur E) Yumurta kanab uzar. Dogru yanıt (B) seçeneğidir. 12. Folikullert lyl gelışmlş blr hayvana LH verlllrse aşağıdakl olayiardan hangısı gerçekleşir?