Katalog

ALTI CUMHURÎYET 26 OCAK 1980 Bîr Mali/e Bakanlığı yetkilisi önlem paketini açıklamak üzere İMF'ye gidiyor • İMFDEN SAĞLANACAK 78 MILYON DOLARUK KREDİNIN KULLANIMl BUROKRATiK IŞLEMLER NE DENIYLE IKI HAFTA GECİKCBILECcK AMKARA, (ANKA) Bokantor Kuruiu torafmdon octlon önlemler paketini ccıklamak ve iMF'nın 73 milyon dolarlık Ikınci kredı dllıminl acmak 0zere bır Mo'Iye Bakanlığı yetkıhsın n VVashıngton'a gıdeceğı öğremimıştlr ANKA mtıhabırının edındlğı bligıye gore, önlemler Daketl doğrultusunda alıracak zam korarları da VVashıngton'dakı IMF merkezine teleksle bıldınlecektlr İMF'den sagianacak 78 mllvon dolorlık kredının, bürokrotık ışlemler nedenıyle kullan'mının ıkı hafta kadar süre alacck oımasına karşı, C'tıbark dan oynı tutarda blr kop ru fınansrrcnı sağlanması ongorülmektedır Bu crada. yabancı bar'<a!ordan IMF kredlsırte bağlı o'arak kullanılacak 101 n ıyoi dolar'ık ithalat kre d s n n de bemen acılabılmesı lan IMF nın onayının bu bonkalora gcnaerılmesıne calışılmaktadır TÜSfAD önerileri ile hükümetin önlemleri arasmda benzerlik var (Cumhuriyet Ekonomı Ser visi) TUSAD. «1980'e Glrerken Turk Ekonomlsı» ba$hgıyla yayınJadığı raporda, 1979 yılı başında yap tıgı kımı ekonomı polıtıkası önenlennı ayaen ymelemek gereğıni duymuştur Bu önerılerle Demırel hukumetimn uygulamaya koyduğu ekonomik polıtıkası arasında ılgınç benzerkkler vardırs • TÜStAD, «Yeni blr geçış planı hazırlanmalıdır, Turkıye mevcut 4. Planın defeerlenyîe kurtulamaz» demektedır. Demlrel hukumetı 4. Plam hazırlayan ekibı oldu£u gıbi gorevden uzaklas tırmıştır ve 4 Pîanın değer leriyle çelışen bır progra mın hazubfı lçindedır. • TUStAD. «Turk paraaı gerçek değerı ne ise oraya oturtuimahdır» demekte ve gerçekçı kur uygulanmasııu önennektedır. Demırel bükü meü bu yolda büyuk bır adım atarak beklenenden de yuksek oranlı bır devalüasyapmışür • TUSİAD. Kmertn flnansmaa açıklannın azaltılmasmı lbtemekte, Demıre! hükömetinın KIT urünlenne 120 rrulyarîık bır zam paketini hazırladığı bıldırılmektedır • TLSİAD. «Vergi kapsanu dışında kalanlan kapsayacak yenj bır vergı yasası» lstemekte. Demırol hukümaünın boyle bır yasayı Meclıslere sunmak üzere olduğu bıldınlmektedır. DEVALÜASYON DIŞ SATIMCILARA ÎKt MÎLYAR LÎRA EK KAZANÇ SAĞLADI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Uzun söredlr yapılacağı bilınen, oncok karor verılmesınden yakiaşık bir ay sonra gereekleştirılen devalüasyon pıyaeoda beklentiye yolacmış ve bu beklentl nedeniyle dışsatımcıior dışorıdan mallan karşılığındo sağladıklan dövlzlerl Türkıye'ye getırmemışlsrdir. Devalüasyon beklentısi Demlrei hükümetl ıle Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) aralık ba şında Ankara'da gıriştığl göruş melerden kısa bır süre sonra başlamış, Demırel hükümeti IMFye devaluasyonun yapılacağına ilışkln soz vermıştır. Demirel hükümetlnln devalüasyon karan alması uzerıne kasım ve aralık aylannda dış satımdan elde edilen dövlzler hızla azalmaya başlamıştır. 1979 yılı lcmde düzenll bir blcımde artan dışsatım gellrlerl yıl sontnda kasım ve aralık ay iannda 1978 yılı lle karşılaştınldığında toplam 200 milyon dolar düzeylnde azalmıştır. Edınilen bılgılere göre devalüasyon bektentısı karşısında dış satımcılar Türkıye'den dışarıya ma! gönderdikleri halde. dövizlerını dışarıda tutmuşlar ve ancak devalüasyon gercekleştikter. sonra dövızlerıni yurda g9*!rmeyJ Rararlaşîırmıştor» dır. Boylece devalüasyon bekleyen 200 milyon doların şımdı yeniden Turkiye'yo gelmeal sozkonusudur. 200 milyon doları Ikl ay 80reyle yurt dışında tutan dışsa tımcılar Demırel hükümetının devalüasyon kararıyla dolar karşılığında 47 lira yerlne 70 lira alacaklardır. Boylelıkle toplam dövız ge'ırl dışsatımcılara yaklaşık ek ıkı milyar lıralık kazanç sağlamış bulunmaktadır Yetkılıler tHazıneden kcrşılanacak bu ek paranm devaluasyonun gecıktırılerek acıkıanmasına> bağlamaktadırlar İTHAL DAMGA RESMİYLE VERILEN PRIM Ote yandan. Demırel hOkumeti ıthalattan alınan damga resmınl yuzde 25'ten yüzde bıra ındırmıştır. Ancak. bır yandan da daha önceden alınan başka kararlarla devletca gercekleştırılen demir çelik, PETKIM ürunlerl. plastık hammadaes gıbl malların dışalımını turr.uyle özel kesıme devretmıştir Gecen yıllar gözönünde tutulduğunda, sayılan bu urünlerde yaklaşık 20 milyar liralık bır dışalım eözkonusudur. Şimdl devalüasyonla blrtlkte damgi resmının yuzde blre duşürülmesıyle llgıll ek kararda fBu damga resminln üç yıl Içındd odeneceğı» bıldirllmektedir. Boylel kle Ithalatcılar bu yıl ycpacaklan dışalımlarda odemâleri gereken yüzde blrlık damga resmınl üç yıla bölerek taksıtle ödeme olanağına kavuşturulmuş olmaktadırlar. Bu yıl yapılan dışalımın vergısınln üç yılda tamamlanması, Ithalatçılara tPrlm verıldığı» blçimde değerlendırılmek te ve devalüasyon nedenlyls artan dış fiyatların yükünu devıet ustlenmış olmaktadır. Fıyat artışları nedenıyle 0c yıl sonra odenecek damga resmının d e gerçek mıktan fıyatlarla aşınmış olacak ve gerçek te «Daha az damga resmıt ödemış olacaktır. EKONOMİ VE TİCARET Devalüasyon, devletin dış borç ödemelerini bir yılda 30 milyar arttırıyor ANKARA (Cumhurlyet Buro»u) Demırel Hukümeti'nin yuzde elliye yakıasan oronda gerçekleştırdığı d»valuosvofi sonucurtda devıetın dış borcları Turk lırat» karşılığı 70 milyar lıradan yuz mıtyar lırayc yukselmıştir. Türkiye'nln ceşıtli dış borçlan yanında doğrudan doğruya devlet tarafından cdenTies! gereken dış borçlarmın toplamı sac*ece 1980 yılında yaklaşık Dırbucuk THIyar do'ardır Bu mıKtara ana para ve faızter dahıl bulunmaktadır Soz konusu bfrbucuk milyar dolarlık dış borcun karşılığında Merkez Bankasına yatırılmcsı gereken Turk I!rosı 70 milyar lira doloyındadır. Ancak, oncekı gün gerçeklestlrılen devalüasyon, devletın dış borcları karşııığ ndakı Türk I rası mıktarını de\aluasyon oranında artırmış ve borclor karşılığındakı Turk lırası 100 milyar lıraya ulcsmıştır Devalüasyon nedenıyle dış borciarda ortaya cıkan o'uz m Ivar lıralı* artışın Merıez Bar.kası kaynaklan ıle karşılanacagı bıldırıln'ekteo r. türkiye^de, dünyada ii Petrollş Gene! Başkanı Setvi: Yürürlükteki petrol yasası ülke çıkarlarına aykındır,, DYFİŞ Federasyonu Başkanı Akova ücretlerin dondurulmasına karşı çıktı ANKARA TOrkiş'e bağlı DYFiş Federasyonu Genel Başkanı Şerafettın Akova, ücretlerin dondurulması volundaki ıstekleri eleştırmış. etkın bır kontrol sıstemı getlrilmeden Turk Parasını Koruma Kanunu'nu kaldırmanın da sakıncalı sonuclar doğuracağını soylemıştir Akova. DYFiş'ın Kıbrıs Magosa'da yapılan yönetim kuruiu toplantısında alınan kararlara ilışkln acıklamasında oncelıkle dış ılışkıler konusuna değinmış, ülkede ve dunyada barışın sürekll kılınması ıçın gerekll önlemlerın vakıt geçırılmeden alınmasını Istemıştir. Anarşık olayiarın önlenmesı ve ekonomik sıkıntıların fllderılebilmesl ıcln tüm sıyasal part'lerın anlayış blrlığl tçınde olmaları gerektığınl de belırten Şerafettın Akova, uc retlerın dondurulması ve etkln bir biçlmde kontrol slsteml gelıştırılmeden Turk Parasını Koruma Kanununun kaldırılması yolundakl Istekleri de sakıncalı bulduklarını bıldırmıştır Serafettın Akova, DYFiş Yönetim Kurulunun, Türk parası uzerınde, dış kaynakların etkısıyle sık sık operasyon'arda bulunulmasının ekonomıyı alt ü£t ettıgl göruşunda oldugunu da sözlerıne eklemıştır. MERSİN (Cumhuriyet) Marsın'da blr basın toplontısı duzenleyen Petroi • Iş Sendikası Genel Başkanı Cevdet Selvi, yabancı uzmarlar tarafındon hazırlonan yürürlükteki Petrot Yasasını eleştlrmış, bu yasanın ülke çıkarlarıno uymadığını ve yeniden oeğıştıritmesı g«rektığınl sovlemışttr Basın toplannsında, Mersin'dekl Ak Gubr* Fabrlkasında pazortes gününden Itlboren grev uygulartabil»ceğ'ni de belırten Petrol 1 Sendıkası Genal Başkanı, $ Fabrıkoda çalışart 800 Işcıntn greve katılacağını bellrten Cevdet Selvi. tDünyada en cok sömürüten keslm petrol Işçısidır. Ak Gübrede az Işci lle cok üretlm yaplmoktadır. Turkiyedelo gübre fabnkaiarmaakı »onjn Işçl sonmu değfl, üretım sorunudur Bız ooha öncekl top lu sözleşmelerle aldığımız haklorın sotınalma gucune eşlt haklar alma cabası lcındeyız. işverenterın bunu anlayışla karşılamamalan yözunder. anlaşmazlıklor cıkmaktadır » demıştir. Halen yüzde elll kapastte lle üretimlnl surduren Ak GQbre Fobrikasındo omonyum rtltrot üretılmektedlr. Devalüasyon devlet dışalımlannın maliyetini 12 milyar lira arttıracak ANKARA (Cumhurfyat Burosu) Son devalüosyon devletın ceşitll yotırımlardo kutlandığı dışolımlonn moliyetınl 12 milyar lira artırmıştır. 1980 yılında uygulanması öngörülen ekonomik progrom gereğınce Turkıye devlet olarak dışardan yaklaşık 500 milyon dolarlık çeşıtlı mallar satın alacaktır Bu mallor komu kesıminm değışjk yatırımiannda kullanılacakl'T Demırel hükümetının gercekleştırdıği oncekı günkü devalüasyondon sonro devletin dışalım mallarına odeyeceği Turk tırası karşılıklan devalüasyon oranındo artış gosterecek ve bu nedenle 500 milyon dolarlık devletın dışalımı devalüasyon önceslnde 23 milyar lira dolayında Iken, şımdl bu rakam 35 milyar lıraya yukselml* bulunmaktadır. Bövlelıkle devletin dışalımlarındo mollyet 12 milyar lira artmtş olmaktadır. TÖSİAD BAŞKANLIĞINA ALİ KOÇMAN SEÇİLDİ ktonbu! Haber S w » M Türk Sonayicllerj ve Içadatrlon Derneğlnln yıltık oloğan oenel kurul toplantısı dün Sneraton Oteilnde yopılmı? v« demeit tıoşkan!ı$ına AJI Kocman O*ttrılmlştir. r4e|ot Eczocibosı'nın b o v kanlığında yopılan kongrede, derneğin 10 yıklanberi Genel Başkanlık gorevlnl yurüten Fey yaz Berker'in yeni Yönetim Ku rulundo gorev almayaoaâı oçık lanmıştır.. Berker'e demek 0ye lerl tarafından rtazır!atılmı$ blr onur plâketl eunulmuştur. Oaha sonro yapılan seclmter de dernok başkanlığıno All Koc man, boşkon yordımcılıklanno Rahmi Koc lle Asım Kocabry*. üyelıkiere de Orhon Aker, Örr.ef Dlnçkök. Şaktr Eczocıbaşı. Nurettin Kocok. Melıh ö z a k a t Ertufirul Soy»al ve Selmon Yoşar e«cllml?lerdlr» TÜSİAD, ekonomik kurtuluşu dışa açılmada görüyor TÜSİAD Raporuna göre GAYRİ SAFİ M İ U İ HASILA (Mflyor TL.) 1977 197» 1976 870 2 1.289.9 GSMH (Carl Ryatlarıo) 670 0 203 0 209.0 195 3 GSMH (1968 Fıyatlanylo) 435 44.» 440 Tarım 51.7 53.5 434 Sanayl 44.7 46.1 419 Imaiât Sanayil PARA BANKA KREDİ (Milyar TL.) (14 aralık 1979) Emısyon Hacm* 521 775 113.6 Para Arzı 1515 2106 289.2 Mevduot 162 8 213.3 283.4 Bonko Kredllert 183 8 231.5 294.4 M B Kredıleri 110 6 189 7 2419 DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER (MTlyoo $) (Ocak kasım dönemf) ithclât 5129 5 796 4.599 Ihracat 1960 1.793 128» Dış Tıcaret Dengesf 3168 4 043 2311 Işçı Dovızlerı 983 982 983 FİYAT ENDEKSUERl (Kasım 78 Kasım 79) Toptan Eşya 22 0 33L3 49 6 Gıda 22.1 20J» 4O2 Smal Hammodd> 21» 41.2 65.4 Istonbul Geçtnme 17 4 44» 680 % Art* 1979 79/78 2103 5 63.1 212 8 1.7 45.7 18 514 * 0 4 3 . 5 5 6 171.4 4366 397 4 401.5 357.5 4 427 2 043 2 384 1 601 79.0 61.S 104.1 76.6 60.8 503 40.2 364 47.8 Teme! Ekonomik Göstergeler T TÜStAD, dışa açılmsmn ön koşulu olarak gerçekçi kur uygulamasını öneriyor. TÜStAD'a gore, 1980 yılında G.S.ALR büyüme hua ancak yüzde 1,5 olabilecek. Crk Sanoylclierl ve lş Adamları Derneği (TUSİAD) tarafından hazırlanan f 1980 Yılına Gırerken Türfc Ekonomlsıı raporunda. 1977'den bu ya na uygulanan «Istikrar poketleriı eleştlrllmlş ve cTurk ekonomlslnln kurtuluşu dısa acıl* maktın görüşü savunulmustur. Dısa açılmonın Ankoşulunun İse flhracat yapmayı daha kÛM lı h a l a getlrecek bir flyat kur polltlkasıı oldufiu vurgulanmı»tır. PAKET NASIC OLMAUT Roporun glrls botumOnde 1977 ağustosundan bu yana ceşltll hükümetlerce uygulanan dort ekonomik paketin halka zamdan başka blr çey getirme dığı belırtılmekte ve paket tedbırın başarı sağlaması Içın (1) Sorunlara bütünluk lclnde ve belli blr sürede kesin ve devam lı cözüm getlrecek gücte olma 6i, (2) Bu paketin gercekcl, kesın ve devamlı tedblrlerln tamamını kapsadığı, arkasından başka paketlerin gelmeyeceğl Inancının halka venlmesl. Isten mektedır. DIŞA AÇILMA TÜSİAD raporunda TOr* rto nomlsınin boşlıco sorununun «dışa acılamamak» olduğu vur gulanmış. Turklye'dekl enflasyon tırmanışıpın da fdışa acılmaı sorunuyla lllşkllı olduğu 6ovunularak şöyle denmlştlr. tTürkıye dışa açılamayınco tüm ekonomik yapı kapalı bir ekonomının deformasyonuna uğramıştır. Genc sanayi yapısı, kuruluş aşaması tamamlanmadan carpıtılmıştır. Fıyat. kalltd rekabeti olmayan. aşın hlmaye edılmış üretım yapısı Iç pazara donük calışma alışkanlığını edınmıştır. Dışa kapalı ekonomide üretimden kacts ve özellıkle ticaret kesimınde eksık rekabetten kaynaklanan bü yük rantlar doğmuştur. Çarpık ekonomik yapı, anormal rantlar karşısında giderek bozuian gelır dağılımına 6ey1rcl kalan hükünnetler, ekonomınln kontrolunu eilerınden kaçırınca vergı toplama güçlerl de eilerınden kaçmıştırj AET İLE BÛTÜNLEŞME Raporda, bugünün dünyasın da ülkelerın «Robenson gıbı» yaşamayacakları belırtılerek bü tünleşmenın oneml üzennde du rulmuş ve Türkıye . AET llışkılerıne değınılerek, tDünyanın en zengın pazar; lle iş yap mak Türkıye gıbl sanayi ürunü satmak Isteyen ülkelerın yararınadır. İşte AET ortaklığı Turkiy 0 icın bu bakımdan önem taşımoktadır». denmlştlr. 1980'E DOĞRU TUSİAD raporunun «1980'o Doğru» başlığını taşıyan son bölumünde ise DPT'nln 1980 programında öngordüğü hedefler eleştınlmış, % 6 5 olarak öngörulen kalkınma hızının ancak % 1,5. % 9,4 olarak öngö« rülen sanayi kesımı büyüme hızının % 1 3. % 5 5 olarak öngörulen tarım kesımı büyum» hızının İse ancak % 3.5 olabh ! teceğl lleri sürulmüştür,^ Cumhuriyet altmı 10 bin lirayı aştı Büyük oranlı devoluosyonun crrdından Oncamlzd» aftm fiyatları hızla yukselmeye baçlamıç, dovalüaryon önc«slnde 8000 8100 lirodan Işlem gören Cumhuriyet ollınt llk kez 10 bln llroyt aşmış, 1200 llranın altına duşmüş olan 24 ayar külce oltının gramı Is» 155O1GOO liraya yukselmıştir. Dünya altın ftyatlan son gunlerd* 700 dotar dolayında dolaşmaktadır. Bu durumda 24 oyar kulc* o4tsnın fıyati yenl doJor kuru ujerinden dünyo ftyotlonna uygun blr düzoyd» bellrtenmtş olmaktadır. MEHMET GÜNALP O Demokratlk Sol'a yürekten bağlı korkusuz yığrt bır arkadaşımızdı faştstlerce alçcrtca kotledıldi.. Yaşamı ve mücadelesl onurumuzdur. ÇAĞDAŞ MÜHENDİSLER MİMARLAR DERNEĞI MODERN FIZIK Idtabım Mef Yoyınlan'ndan alın. Sonra univershe Seıme Sınovlanna girin. cAftn, Üniversiteva aîrin.» Kltopcıtonton atabîtîrslnte. Mef Dersanesl • Beşlktas adresinden ödemetl isteyebilirslnlz. Mef yayınlanndan Isteyen kitapcılar, aynı adrese başvurabilirter. 6 adet ve daha fazla kltap isteyen öğrencılera % 20 indinm yapılır. Mtf 160TL 150. TL 150. TL Dersane*^ Beş&taş T « l : 6 1 5 3 8 » 100.TL 250.» TL, VEFAT Zeynep Hanım fle Mehmet Efer»dl"nln kızlart. Mertıum Kdzım Baykol'ın eşı. Merhum Nefat Baykal, Saodet TanrH dağ, Serap Baykal ve istanbul SenatörO Aytel Baykol'm cok sevgıll fedakar annelerl. Muzoffer Baykal ve Abba* Tonndoğ'ın kayınvotdelerl, Zeynep Baykal'ın baboannen Dr. Oğuz Tanrıdağ ve Nllufer Tanrıdağ'ın anneonneler! Fatma Zehra Baykal VEFATLAR İÇİN donla «mrtn Outtt UiD n umum Btam*tolcı doktor rmponı, dtfla nfeuD. naüm duısı davlr dutiui Bdra »ekor Ulen T«püır jUîMisijtü» T» OüıllkJ» Vam MrtDlıl dsruhU uOm. LAM Aa ttalırtnM CEMAZE t$LEBİ Wl I » jmflaşm U Turn hoyotınea dlllnden düçürmedlği AJIoh'ın rahmetlr» kavuşmuştur. Cenazesl (26.1.1980 Cumortesl) bugün fifll* namazını takıben Fatıh Camiınden alınıp Topkapı Kozlu Kabrıstanındakl alle mezarlığına defnedilecektır. Tann rahmet eytesin. ISLÂM CENAZE İŞLERİ TEL: 47 20 06 • 40 68 86 NOT I Bfltün annHMİtte MtmsT* alt olmak tam pat Vt dJB, ruıt dı«ı»]an MDajt amkh rmpılı» aanfta Mt ıutlad* Gü%*lbirhafta sonu mu îgcçirmek istiyorsunuz ? çırn 1 AKTAS Kfllt OVUHCUURMOAN DUYURU DUYURU T.M.M.O.B. Klmya Mühondl*leri Odası İstanbul Şubesi kong resl 27 ocok pazar günu saat 10 OO'da Cağaloğlu Gazetecller Cemlyeti Salonunda yapılacaktır.. Kımya Muhendıslerınin Demokratlk sol'da saflcn sıklaştırarak etkin katılımlarını Isterız. Çağdaş Mühendisler Mlmartar Derneğl Klmya Mühendtslerl YfirOtâcâ KunAı BODRÜMDAKİ PENCERE'yi görünüz İ Cum«: 18.00 21.00 C.tesi, pazar: 15.00 18.00 OKUMA UĞRAŞI T.M M O.B. Makina Mühend»si Odası istanbul Şubesl kongresi 27 ocok pazar günu saat 11.00'de Shereton otell kongre salonunda yapılacaktır. Makina Mühendıslerının Demokrotflc Sol'da safları stklaştırarak etkın katılımlarını isterlz. Ça§daş Mühendisler, Mlmorlar Dernejl Maktna Mühendlslerl yfirötfieâ Kunıta BAŞBAKANLIK ÇEVRE MÜŞTEŞARLIĞ1NDAN Ankara hava kalitesl ölcme ve Izlema 8istem!rtd« kullanılacak clhazlar Içlr» önceden 28/1/1980 saat 14.00 olarak llan olunan son teklıf verme günü 20/2/1980 saat 14 00 olarak uzatılmıştır. llaılılöre duyurulur. (Bosın: 10481) 510 46 35 8947 36 34