Katalog

CUMHURÎYET 15 OCAK 1380 Seçme Smavına Hazırlık Programı GENEIİ YETENEK Kanşım miktan ğuna göre 120*89 = 210 litre oldu~2^ olur. Toplam fcanşımm yuzde oranj • 210 Denkîeml kurarak çözümlersek. Âîi ÖĞÜZTÜRR Tunc tüMEN Çözümlenıe: Bu tür sorularda akıl yürütme ile sonuca varacağız. Sepette 3 ayn renkte çorap buiunmaktadır. Amacımız bir çift aynı renk çorabı sepetten almaktır (karanhkta). Bunu kesınlıkle sagjavabılmemız için en kötu olasılığı da ortadan kaldırmarruz gerekmektedır Buna gore en >otu olasıhr:. aiacağımız ilk üç tek çorabm her renKten (3 renk var) birer tane olmasıdır Sepetten alacağımız dordürıcü tek çorap öncekJ alaiK'anmızdan bınnı kesinlikle çift yapacaktır Boylece amaç gerçekienmış olacaktır. Yanı 4 tek çorabı sepetten çıkanrsak kesinîikle bir çift aynı renk çorap elde edilmıs. olacaktır. (Burada alına:ak ilk ikj çorabın da aynj renk olma olasüığj vardır Ancak bu kesm değildir.) Örnek 2 3 beyaz, 4 san ve 5 yeşil düğme bulunan bu torbadan en az kaç düğme çekilme» lidir ki, çekilenler içerisinde kesinlikle 1 tane beyaz düğme bulunsun? A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10 Çözümleme : Burada da kesmliğı sağîayabilmek İçin en kötü olasılık gozonunde bulunduruJarak doğru yanıta gidilebilir En kotu olasıhk çektiğımız ilk 9 düğmentn 4'ünün san. 5'inuı de yeşil olmasıdır Bu nedenle çekeceğımız 10'uncu duğme kesinlikle beyaz olacaktır. Buna gore aranan yamt (E) dir Örnek 3 4 slyah, 5 san, 6 kırmızı. 7 yeşil bıîya oulunan bir torbadan en az kaç bılya çekmelıdır kı renklerden herhang; bırnin tamamını kesınlikJe torbadan çıkarmıs olaüm? A) 8 B) 11 C) 19 D) 21 E) 24 Çözümleme: Bu soruda da oncekiîerde olduğu gibi kesinlik aranmaktadır. O neden'.e en kötü olasıhğı da ortadan kaldırmak gerekmektedir. Böylece kesinü^ sağlanmış olacaktır. En kotü oiasıiıJi; 1 sîyab bilyadan * 3 tane fcüyadaa * 4 tane 5 tana 6 tane 18 tana etaefctedlr. r I V I A T E M A T İ K 66 Vural YltlVrAZ Taner ALPpAN 6. A={Cx y ) ' y < x . y > x . x < 2 . (x,y kümesini koordınat sistemmde gostermiz. Çozüm : 9. A (7,9) ve B(x, 5) noktalan arasmdaki uzaklığın 5 birim olması için x ne olmalıdır" Çözüm; [AR] ^ \/(Xı x) 2 +(y, yj)' 5 e \Z(7x)J+(95P + 16 25 = n~xy 9 = (7x)7x =3 x =4 veya veya 7s = 3 x = 10 7500 = 21 Qx bulunur. 750 21 15 10. A (4, 3) noktasmın O(0,0) noktasına göra âmetnğin koordınatlan nedır? Çözüm . Örnek 2 : tkl fıçıdan birinde 50 lıtre diğerinde 40 Rtre su vardır Bu fıçılar arasmda ne kadar lıtre sıvı değistirmelidir ki her ü i î ı o da aynı yoğunlukta kanşım bulunsun? A) 21 2 D) 22y B) 21.6 . „ 1 E) 23 3 C) 22.4 BC4.3) => y, ea î A yatay dikey ve egik çizgilertn ortak keslş. tîkleri bolgedeki noktalar kümesidir. 7. D = {(x.y)|y=x. |<3. (x,y)eE 2 l sjni koordinat sısteminde Çözum : IL Oç köşesinin koordınatlan ). BC5.3) olan ABGD paralel kenânnın dörduncü D kuşesinin koordinatlannj bulunuz. Çözüm Köşegenlerin keslm noktası E oisun E noktası (AC) nin orta ooktasıdır =X E,[BD] ninde orta noktası olduğundan Çozflmleme • ı fıçıda 50 Htre slrKe oîdnğnn. ar 50 £ dan sirks oranı ^ dir 11/ fıçıda yalmzca 40 lit O re 8Q Dulunduğundan buradakl slrke oranı Qmr. Denklerrd sifke mfktan üzertne kurahm. Vanl her ıkj fıçıda aynı yoğunluxta sırke karışımı ctoasuıı gerçekleyelim L Tıçıdan x kadar sirke alıp bunu il fıçıya • verîrsek yoğunluklan es.it olacakur. O haid« denklemlmiz; T^p Ö ^ yazıiacaKtır ÇözümlerseK. 2004x = 22ptmftmu* 22 ~ . D(5, 5)' olurD kümesl [AB] doğnj parçasmı belirtir. 8. B = {Cx y) e R 'x! <2} sısteminde gosterinii Çözüm:, kümesini koordi4 = y =5 60x = 40f50x> = 200 => x = ~ 12. ax 3y T>.= 0 doğrustmun > noktasınd?n geçnıesi içua (a) ne oimaüdır? Çözum : 4a+3 3I7 = 0=o<îa + 9 i 7 = o 4a8=0 la=8 a=2 13.~A(11.10). B(x, 4) nofctalanndan geçen 'Joğjunun^eğimi tammsızdır. s = ? 104 Çözffin: ax o ^ j j ^ dir Tanunsıa oimas olur. 5 san "Ver değistinnesl gerekEn sıvı mlktan 6 tarmızı büyadan >» 7 yeşil bilyadan » felttredlr T Vin OLASILIK PROBLEMLERİ örnek 1 : 2 çift siyah, 5 çift san, 3 çilt yeçorab) olan bir çocuk kamnükta çorap sepe^ u n d e n en az kaç tek çorap almalıdır ki, kesin[ Ukie bir çift ayru renk çorap giyebilsin? | A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 Buniann toplamı da Yanl biz 18 bilyayı çefemlş olmamıza fearşm renklerden hiçbirimn tamammı dışan çıkarmi) olamayabıliriz. Ancak çekeceğimiz 19. büya kesinlikle dışardaki bilyalardan btrîni tamamJarmş olacağı İçin soruda ıstenen sağlanmış olacakdr. atmaşt Içtn 11s=0 olmabdır. s = li MODERN KİMYA n = ı değen içto o' * ı* e l tanp orbitaJ • •ordn Bu ort»ta!«» 11 • orbitaJl) denir Tasıdlg) elektrona \se (' « elektronu» denır " =2 vardtr legert »cln n' • 2' « 4 • • Nevzat GÜNGÖR orbitai seması denir OrbltaJ dalıp şeklınde gtSsteriîir seoıasında orblta) MODERN BİYOLOJİ VANITl VEBÎLEN ÖRNEK «5OBULAB I Stanlev blr mlktaT t.Qtün mozaîk vlrOsbnfl rTMVi Ruda eriterek sağlıkb t.ütun yaprakla' nna eürüno» vapraklarda tütün Tiozaik hastabgı meydana gelmistir Bu durum virüslerin har> gj özelliklerlndendir'» A) tzole edilen TMV kTistaDeri tamamen canUdn8) Ancak TMV Ozerinde banndıg» turlerir> canlı hucrelerinde üreyebilmektedir C) TMV lahanaya sürülüncede tütün mozalk hastalığı yapar. D1 TMV tütün ve lahana dışmda bütün di•ğer bitküerde de üretilmiştir E> TMV spiral seklindedir Doğrn yamt (B) seçenegidir 2. Kapsülsüz pneumococcuslar cann olaraK, ısrülarak öldürülmüs kapsüllü pneumoccoccuslar ölfl olarak fareye enjekte ediliyor Pare^zatur reeden ölmektedir Bunun sebeblnl aoklayan asağıdaküerden hanglsldlr? A) ölü olan kapsüllü pneranococcnslar eanlarumştır B) ölö olan kapsulld pneunıococcuslann y ^ n a canlanmıştır. O Kapsülsüz hücreleıin kalıtımı deflsrrds ve bu degisime DNA sebep olmustur Ooferu vanıt fO Anus ERTÜRK O RNA veDNA lac E) Mitokondrilert D1 NukleoUtler» Orbitalde bır eîektror varss © veva (?) sefctane orblta) Unde eösterUiT Buna van dolu orbifal denir Orbitald*» rki eiektron varsa (T?) seldinde eösterillr Buna dolu orbitaJ denir Bag kuvantum sayılannda bulunabilecek maksimuro elektrorj sayıs (2 o*) bulunur kuvantum sayısı n •=• l «»ceneSidir hanffLSiniD efc 1 tanesl • 2» ort>itaH 3 tanes) 2p orbltaü » tane 2p ortjltaD 2p. 2p, *p 2TX orbltallendlı n* * v • o ? tane orbitaJ S Asağidakı hastaiıklardan kfini virüs de&ildır' A) Rabakulatı C) Nezle E) K.ızamü( B) C<vT]fc felci O) Sıtm» n T: * değen tçırı «ardır ı tanes) » J.» 3 tanes» • ^D i tanesı • T d Bas kuvantum K L M Maksimnm eiektron «ayısı (2 n'> 2 1*= 2 eiektron 2 2'=8 eiektron 2 3'= 18 eiektron 2 4' =32 elektran DoğTu varut rD> seçenegidir fiN KÜÇÜK HÜCRELER Çekirdek zan ve çeklrdekçik bulunmayan. tlnik biı mıtoz gorülmeyen protıstalardandır Pakat kalıtun materyali yani genler diğer orgarüzmalann kromozomlan çibidir Sitoplazmada. su (% 90) küçük kofullar. ribozom ve depo edilmiş besin tanelerl bulunur Mitokondrileri yoktur Mîtokondrilerde bulunması gereken enzimler tıücre içinde veya hücre sannda yerlesmislertîir.. Hareketleîi kamçılarla olur Çogu heterotroftur. Bakteriler üç gnıba aynlır 1) Çürukçü) (Saprofit) canlılar Enzimîerinl hucre dışı salgılayarak hücre dışı sindirim sonucu olusan basit organlk bileşikleri hücre zar enerji olarak kullanan ra.ntiia.rriir 2) Parazit bakteriler Glikoz. amino asit. vltamin çibi maddeleıi vapacak enzimleri bulunmayan heterotrof bakterılerdir Hastalıldara sesep olan ve konağın ölümune sebep olan parazit bakterilere patojen bakteriler denir. Suıdlrün sisteminde baa yararh bakteriler K ve B grubu vitaminleri sentezlerler. 3) Ototrof bakteriler • (Pe) demir. kükurt. hidrojen ve azotlu bilesiklerın oksidasyonundan elde ettiJÛeri enerji Ue inorganik maddeîerden organlk maddeleri sentezleyen bakterilerdir. Endospor : Canlı maddesl dayanıklı bir zarla çevrilmiş uzun ömürlü bakterilerdir. Endosporlar bafcterilere eşeysiz üreme olanagı sağlar YANITLANAN ÖRNEK SORÜLAB 1. Yeryüzünde hayatın sürekliligi için 6nemi\ > a bakteriler aşağıdakilerden hangıleridir? <n A) Parazit bakteriler C) Baktiyofag E) Paramesyum B) Virüsler D) Saproütler orbltalleridlTn' = 4' s 18 tane ofbltaJ t> « 3 • p » 3 n ^ 4 n = 4 değen ıçın • vardu ' anesl 4» * 'anesı 4p » t> tanesi 4d " tanes) * 4f » f «r Elektronlarm Orbitanere Dagüımı Elektronlann çekirdek etrafında enerJJ dOeeylenne gore dizilişlerine elementlerin eiektron ^onfigurasyonu veya elektran dağıiım) denir Elektronlar önce ener}) Gevtyes) en dusük olan bas kuvantumun. yine enerjisl en düsük olan orbitaline glrerler Orbltaller elektronla bu sırs ile dolduruiur Asağıdaki şema orbitallerin bu dolus sırasını göstermektedlr Baş kuvantum sayısı n = I K S T 3 L orbitallendİT' AcısaJ Viomentum Kuvam Sayısı (D Acı^aı momentum"kuvant sayısı, atomda tTDnun huiunma olasıhğının uzaydak) dağılıro şeRlınj beıırlef ' • 0 1 2 = (n 1 ' = 0 ol> ması « orbifAlı haiinde bu dağıiım kure şeklin» dedu Her nç\f>ai rsıomentum kuvant sayısı için bir veya dana çok sayıda orbıta) vardır </) ikincJ kuvantum savısı veva ikıncıl kabuk denir tkınci) kabuktaiu orbıtal sayısj ( 2 ' + 1) ile bulunur Manyetik Kuvantum Sayısı (m) Rlektronun oluşturduğu rr.anyetilî alanın, dış manyetLk alarüa yaptıgı etkileşinü belirler m 0. * l. + 2. Spin Ruvantıun Sayısı (s) * Spın kuvantum sayısı, biı orbitalde en ço« ttl elektronun bulunabileceğiru gosterır Bu eıektronlar kendi ekseni etrafmda biri saat yönund* digeıi ters yönde dönerler • o T Ş degerlert. ^ Orbltaller • ls 2s 3s 43 P • • 1 Bas kuvantum e sayısj 2 D) DNA blr kez kahtsal degisime sebep olur E) Kapsülsüz pneumococcuslarda ölmüstür Dogru yamt (C) seçeneğldlr. 3 Vlrüsler canlı ve cansızlar arasında geçft teşkil ederler Bu özelliği lfade eden aşağıdakJ Mceneklerden hangisidirV A) NukleoproteinlerJ Izole edüerek krlstal haline döntismesi, konak hücre içinde bulunduklannda çoğalmalan, kalıtun maddderinin mutasyona uğraması, B) C) D) E) Rnrim slstemlerinin bulunuşu, Sadece proteln molekülü kapsam&ian. Çok küçük yapılı oîmalan, Çubuk şeklinde oîmalan. 2p 3p 4p 5p 6p 7p 3d 4d Sd 6d 1 4i 5f 8 18 32 33 18 8 o =3M n =• N n « 5 O n = 6 P n =7 Q Ss 6s 7s •ni aiır Pauü Oisanıama prensiblne göre bir atomda dort Kuvantum sayısı da blrblrinın ayni olan iki eiektron bulunamaz. Bir orbitalde en çoS lkl eiektron bulunabülr tBlr atomdakl elektronlann dagılımını göstenneye Dogru yamt (A) seçenegidir. 4. b i i a virttsletinln yapılan, bakterl ve na\ van vird&lerinden hangl bakımdan farklıdır? A.) Proteto kılıllar B) FlamenUert Bund knralı Bos orbitaJ varken, bir elefctranlu orbitale, iktnd elektron giremez; boş olan orbttale girer Dogru yamt (D) seçenegidir.