Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
tKİ * nsanlık bu gOnkO teknoto|ık cağa ge'ena dek taş tunc feodal donsm gıb> simler alan ceşıtll aşamalardan gecmışt.r Her osomado toplumo yön ve doğrultu veren yöneticıler daıma ıcmde yaşonılan dönemi simgeleyen kışiler oimuşlordır Ancak Insantığın uloştığı son aşama olan teknolojık çağda bu kural değışmlş ve coğı sımgeleyen leknık odamtar yenne Ihtısasa dayalı teknık tormosyon değil, herhang. bır eğıtım düzeni lcinde dahl yerlerı pek bellı oımoyon DoNtıkacılar yönetım kodrolarını oluşturur duruma gelmişlerdir Hatta bır rastıantt 3O"iucu teknık formasyoniu ki(Her polıtık kadrolarda önemll mevkllere gelmış o'salar aahı bu formosyonıorını bır kenara itip politıkacılığı tercih etmışlerdlr. Bu cellşkltı durum toplumıardo büyük huzursuzlukların doğ nasınm ano nedenıerınden bir olmaktadır. Bir mühendisler bir polltıkocı arasında cok önemiı bir düşunüş vonteml farkı vardır Bir mühendıs daıma gelecek kuşoklorı ön plana almakta ve teknololjık geıışmenin gelecek kuşaklardakl etkiıerinın neler olabıleceğıni. bu etkilerin sakıncalorıntn nasıi önienebıleceğinı gelecek kuşaklaro daha rahat bir yaşamın nasıl sağlanobileceğini llenye dönuk düşüncelerıne lemei oiorok almaktadır Oysa kı bir polltlkocı icln önemll olan önündeki llk secım donemıdir Bu nedenle. politlkacı planlomalarını hep kısa dönemli yapmakta. şu anda oy verebılecekleri memnun etme yollarım aramaktadır Toplum ıcln cok önemlı olan gelecek kuşoklar konusu politıkacyı pek llgl'endlrmemektedlr Buno en güzel ömek Türkiye'nln bugun İCİnde bulunduflu ener|i cıkmazıdır. Politikocılar dünyo enerjı konionktürunü h'c gözönüne almodan ülkenin sınai gelışmesinln bir basıbozukluk lc'nde büyümesme göz yummuşlar ve cok kısa bir süro Icln BÛYÛK TÛRKİYE yorotıyorlormış Izlenlmınl ıryandırmışiardır Bu soyede de secimlerde başarılı olabıtmişlerdır Oysa kl enerfi olmadan hic bir seyin olamıyacağı gerceğı karşısında bu cok kısa süreH başarılı göruntü tam bır fıyosko lle sonuclanmıştır Buna rağmen gercek odur ki hic bir başarısızlık CUMHURİYET 15 OCAK 1980 I olaylar ve görüşler ENERJİNİN SAKLANMASI Prof. Selçuk SOMER karçısında dahl politlkacı defllşmerrekte v anItş tutumunoo dırenmektedır Ülkemizde had safhaya varmış olan yakıt sıkıntıs' karşıs.ndo yapılaniara bir goz atacak olursak bu gerçek cok belırgın bir şekilde gözlerlmfj önune serilir. Yapııan nedir? 1 Butun kıtlığa rağmen. aman seçmen darılmasın diye. hic bir kısıtlayıcı önlem altrv mamaktadır. 2 Secmen memnun olsun dlye «Her ne • pahasına olursa olsun tasflyehoneler tam kapc sıte ile calıştırıımaiıdır» emirıeri verilmektedir. 3 Aniamoızlığı anlaşıimıs olan bir veslka yönteml yerıne ondcn daha anlamsız olan tüketımın %70 kadarı olan bır dağıtım düşünülmektedlr. Ve ışın cok acıklt yanı, başkaca da bir şeyleryapıldığı görulmemektedır Oysa kı, kısa ve uzun vadede yopılmosı gereklı ve zorunlu cok şeyler vardır Enerji konusunda bilınen gercek ler karşısında petrol yerlne boşka enerji kaynakiarına yönel nmesı gereğ' ceşıtlı kez vurgulonmışdı Ancak kömür kaynaklanmızı genşıırmek, 8u kaynaklanmızı deöeriendirmek, nukleer enerııye yönelmek, güneş enerjısinden yarartartmak gıDi yontemlerın hepsının uzun süre ve pahaiı yatırımları gerektırdıği de bılınmekted'r Hotto bu uzun süre ve paholı yotınmiar sonucunda yararın ne olduğu da bazı kez pek bellı olmamaktadır Bu nedenlerle sorunlarımi2a cok k.sc sürede yonıı bulabılmek ıcin yapılacak ılk şey enerı nın sakıanmasıdr. kanısındoyım înglltere'de vapıtmış olan bir aroştırma sonucunda bugunku tuketım düzeyıne göre sınaı kesımde % 35, konut kesımınde % 60. tasımacılıkta ise % 15 ila 35 bır enerı 1 ekonoml8i sağlanmasının olası olduğu saptanmıştır Ülkemızdekı büyük tüketım fueloıl türlerınde olduğuna göre cok kaba bır hesaplama ıle bugünkü 17 mılyon ton ham petrol tuketımının 11 mılyon tona düşürulebıleceğı kabul edMebilır 8u tasarrufun anlamı ise ham petrol lcm odememlz gereken dövız mıktarında 1 mılyar 250 mılyon dolar azalma demektir Bu yöntem ve yatırımların 5 yıl Icmde gerçekleştırılmesı ılkesı kabul edildiğl takdırde hem ener|i ve dovlzden bu büyük tasarruf sağlonmış, hem de yeni iş sahalan acılmış olacak demektir. Büyüklerle Küçükler erhangi bır okulda bır öferenci eyleml olsa, 80nuç nereye varıyor? Öğretmen, Müdur. Müdur Yardımcısı, polıs derken ış büyüyor, Sıtayönetım Kuvvetlen gehyor, çocuklar dıza dızı yere yatınhyon üstlen başlan aranıyor; sonra kume küme. kızlı erkekli taşıtlara doldunıluyor öğrencller, yüzlerce kışı kışlalara taşınıyor. Neden? Çünkü Sıkıyönetım kurallarına ters düşmüşlerdır. belkj de suç işlemışlerdir Butün buıüar olup bıterken ortahk kıyamet yenne dönuyon analar, babalar, ablalar, ağabeyler, amcalar, dayılar okulun çevresıne doluşuyorlar; yurekleri tıp . tıp atıyor; gazeteye telefon üstune telefon: Çocu&umuz ne olacak? Sonra taşttlar kışlalara dogru yönellyor. Tuzlerce öğrenciyi kızlı erkekli ne yapacaksm? Nereye yerleştıreceksın? Yasalan uygulamakla görevli olanlara da büyük sorumluluk düşüyor. Bır kalemde yüzlerce kışı gelmış. 15 yasında, 18 yaşında, 17 yaşında, 18 yaşında.. Nasıl banndıracaksın bunlan? Nerede yatıracaksm? Şılte, çarşaf, battanıye. yastık, karyola ve sonra karavana, tabak, çatal, kasık, su, tuvalet, temızlık, hepsı gereklı. Gözalüna alınanlann da haklan vardır. Sorumlulan böyle zamanlarda bır kaygıdır kaplar. Taşıtlara doldurup getırdıgin yüzlerce kışıden kim suçlu, kım suçsuz. bılmıyorsun kı' Bu işler aynca bir çalışma ister. Yüzlerce kışının sorgusu yapılacak. Kim yapacak? Sıkıyönetım savcılan sorguyu yürütecek, görevli memurlar tutanağı düzenleyecek. Savcı, daktılo makınesı. zabıt kâtıbı, nöbetçıler hazır mı? Getırm bakalım sanığı, bır sorguya çekelım. H Nasıl Gerçeklestirilebilir Olkemlzde her şeyın devletten beklendlğl ve özeJ sektörün sadece cok buyük kârlı ve kıso amortisman süreli yatırımlara yoneldığı bir gercektlr Ancak enerji konusunun önemi nedeni lle yapılacak gınşımlerde ozel sektörün kotkıda bulunması kendı cıkarlan açısından zorunludur. Bu nedenle devletın ve ozel sektörün ilk aşama da yopmaları gereken işlevler su şekllde özetleneblllr a Devlet tüketictyı gerekll önlemlerl olmaya zorlomak Icin rasyonel bir vesıkalı dağıtım düzenınl oluşturmolıdır. b Her hukumet değişıminde resmî dairelerln ayakkabı boyacısından müsteşarına kadar tum kadrolarımn değıştırilmesinden vazgocll mell ve özellıkie teknık kadroların yıllarca değıştirilmeyecek yüksek nıtelıkte muhendıslerden Oluşması sağlanmalıdır. c Özel sektör, yuksek kâr amacı gutmeden tüketıcıyi aydınlatıcı ve bilınclendırıcl bir ENERJİ EKONOMISI servısl kurarak hem öılgl aktarmosı, hem proıelendırme, hem tesıs kurma ve hafta hem de bir mlktar kredl sağlama olanaklarını yaratmolıdır ilk asamada gercekleştirilecek bu İşlevler süresince de uzun vadelı enerıı polıtıkası oluşturularak kademeli bir şekılde komure dönuş sağlanmalıdır. rmdan kopup gelmış bir aydın olarak coğına ve ıcmde yaşadığı topluma korşı büyuk sorumlulukları olduğunun bilıncindey dı Kendısınin de cok sevdığl bır de/ mle, «el kesesınden sultanım develer olsun kurbanım» zıhnıyetıne şıddetle karşı Cikıyor ve «bugun buyük şehırlerde oturan aydınlar sorunlarımız korşısında «bana ne» dıyeme/ler» (2) dıye haykırıyordu O bl'ırçli bir antl emperyallsttı Ka'kınabılmemız ıcm carpık kcpıtalıst sıstemımızın derlenip toparlanabılmesı icm, sonuno kodar dışarıya el aca mayacoğımızı zira taşıma su ile değırmenin donmeyeceğını bırtakım ulusal ozverılerde bulunup kenjl kaynaklarımıza don memız gerektığınl acıkco belır tıyor vo duşunce plânında gelişmış kopıtalıst ülkelerın «somurge sosyoloıısı» derslerıne karşılık «az gelışmenın sosyolo (ısl» (3) ile karşı cıkmaktan başka core yoktur, dıyordu öte yandan. Cavlt Hoca düşunce ozgürluğünun ve demokrasınin yılmaz bir sovunucusu ıdı «Aroştırmalarda kullanılcn yontemle» elbette tartışılabılır, ama her turlu araştırma özgur duçunme ortamını zorunlu kılar Demokrotık bır ulkede araştırmo konularıno sınır cizılemeyeceğı gıbı araştırma sonuclarının gızll tutulması da duşunülemez» (4) yargısına va rıyordu Bu nedenle. duşuncesınden dolayı yargılanan, bu yetmıvormuş gıbı sonra do sılâhlı bır soldırı sonucu felc bırakı'on bır başka değerlı bılım adomı Doç Dr Server Tanilll davasında susmam>ş, TUMÖD un Isteğı uzenne oluşturulan bılırkış: kurulunda. Prof Macıt Gokberk. Prof. Berna Moran, Prof Nurl Karacan ve Frof Öztekın Tosun gıbı ötek onurlu b lım adamlorının yapında yer almış ve onlar la bırlıkte özgurlukler konusunda bilimsel bır ıncelemenın en güzel örneklerınden bırını vermıştır (5) Bunlarm ötesınde belkl de en onemhsl. onun ülkemizde varolan düzenın adaletslzlığıni ve eşılfızlığını cok 1yi bılmesi ve bu aüzenın mutlaka değışrnesını ama demokrotık yollardan deg.ymesını ıstemesıydı. Aslında bu büyük insanın erdemlen bır makaleye sığdınlamayacak kadar cok Öyle sanıyorum kı, onımsayıp sıralamaya caı.ştığım bu ozellıkleri bile. daho once katledılen ötekl bılım adcmları oğretmenler ışCiler oğrencıler ve dığerlerı ya nmda onun nıcm demokrasl ve halk duşnanlarınca bir hedef olarak secıldığını acıklamaya yeteı Bir karşılaştırma yoptım da. karanlık güçler ona 12 kurşun sıkabHmşler O ise. karanhğı aydmlığo cevırebılmek ıcm ken dıne d'rlenme hakkı bıle tanımayıp sıkılan kurşunların en az 78 katı bılimsel yapıt ve makale yazmış Sıkılan kurşunlar. Tütengil Hoco'nın yurt. insan ve demok ras. aşkı ıle dolu kalbın* durdurdular Acaba tarıhın akışını durdurabılecekler mı? Enerjinin Saklanması Ne Demektir Enerjımn soklonması Icin genel olarok öc yöntem vardır 1 Enerıl tuketıcı ışlevlen yapmamak. ö r neğın evlerı ısıtmamak taşıt araclarını kutloimamak gıtM 2 Enerfı tüketıcl işlevlert nıteliklertnden fedakftrlık yaparok yenne getırrrek örneğin konutlorı clışılanın cok altında ısıtmak, sodece cok kucuk taşıt aracı kullanmak gibl. 3 Ener|ı tüketlci Işlevlen alışılagellnmlş nltelıkte gercekleştırmek fakat kullanılması gereken ererjıyı cok daha verımlı kullanmak ilk iki yöntem, halkın koloylıkla benımseme yeceğı fokat hukümetlerın zor durumlarda uygulamayo koyabıleceği yöntemlerdır Ucüncü yontem ise oldukca onemli yatırımları gerektıren fakat bu yatırımlara karşı büyük enerjl tasarrufu sağlanmasını gerçekleştırebılecek yöntemdır Sınaı konut ve taşımacılık kesımlerinde neler yopılcbıleceğının ayrıntılanna gırmeden, akılhca uygulandığı zaman ne gıbı sonuclar alınab leceğıne kısaca değınmek yararlı olacaktır Hesaplaşma T "Sahnemizin Değerleri,, Burhan ARPAD iyatroyu her düşünüşumde. eskıden gofduğum oyunların başarılı sanatcılannı beiırll rollerde seyredıyormuş gıbl olurum lclm burkulur Zlra, öana unutulmoz duygulanmalar yoşatmış o sanatcıların coğu bu o'umlu dunyadan göcmuştür Tıyatro üzerıne kıtaplarda bır kac satır yazı ve kımı fotoğraflar bırakarak Buyuk Behzad'ın Vışne Bohçesı nde ıhtıyar uşak olarak Cehov başarısını. sonra da Yaraso operetınde Froş doruğunu o rollerde Behzad ı gormemış olonlara nasıl anlatrnalı' 1940'da tanıştığımızdan ölümune kadar yakın dostu kaldığım Aşot Madat'ın «Sahnemlzın Değerleri» adlı eserını yine okuken bütun bir Turk tıyatrosunu yenlden yaşadım Aşofun, ustaca cızdığl kımı portrelerden parca.'or aktarıyorum" »BEHZAT BIJTAK TOrk sahnesınde hic bir aktör önun rollerini onun gıbi oynayamaz Onun gü'dürücüluğü ve oyun üs.'ubu ıcimıze ağırbaşlı bır neşe doldurur. Herrrangı bir komiğtn verdığı neşe tiyotro kopısmo kadar sürebılırken Behzad ın yarattığı kışılıklenn etkısl uzun yıllar kalplenm.zde yaşar 1 tCAHIDE SONKU Calışmalarında cıddllığl kadar oynayış uslubu 00 cıddıdır Bütün rollerini oynarken seytrclye saygı emreden bir ağırbaşlılığı vardır Fakot ansızm durmak, ya da yolunu değıştırmek gafletıne düşecek olursa butun güzel hayaller sonuverecektır llk adım'arı bıze buyük umutlar telkın edıyor Bugün o umutlar Inanc olmuştur Dlyelım ki o inanc günün bırınde yıkılmasın1» tMUHSlN ERTUĞRUL Muhsln. tlyatroya ayak bosışının ılk günlerınden başlayarak gerek yazmok ve gerek ıcra etmekle tıyatronun toplum hayatında ve mıllı varlıkto onemım anlatmak yolunda cok caba gostermıştır Betkı bütün halkı buna inandıramadı Fakot aydınlan uyandırarok tıyatroyla yakından llgılenmelerıni sağladı Bu da Türk tiyatrosu adına onemli bır yarat ve Muhsın ın sanat hayatında şeref notu olarak kalacaktır» «NAŞİT ÖZCAN Onun Leblebicl Horhor. Cordaş Furstın Kose Kâhyo operetlerını hatırlatabılirız Bu oyunların kusursuz oynanması uğrunda nasıl da candan b'r sevınçle calıştığını ve pek cok şeye katlandığını yakından gordüm > «HAZIM KÖRMUKCÜ Hazım'm sahnede canlandırdığı karakterlen canlı ve kanlı doıma aramızda gorurüz, Daha doğrusu aramızda gorduğümüz herhangı bır karakterı gercok renklenyle Hazım da gorur ve tanırız > •KEMAL KUCUK Bugun Kücuk Kemal'ın bilgısmden istıdodmdan şahsıyetınden elımızde ne «ar' Bır resım bırkac satır yazı ve guzel bir hatıro Kemat arkasmda bu kadarcık bır ız bırakacok bır şahsıyet değıldl. Ne dıyelım, alınyazısıl Fakat kımın alınynzısı? Bizlenn m ı ' Kemal ın mı'» ıSEROPE BENLIYAN Bırlktırdıği deneyler ve ustalıktar hazınesıyle Mısır ve Yunanıston gıbı dış ülkelerde Turk Tıyatrosunun. oze'l;kle muzıkli Türk tıyatrosunun boyroğını dalgaland rdı » tFASULYACIYAN Sonot ve Edebiyafın ulkemızln her yamna ışık yaymış oımadığı bır donemde Bursa halkını uc dort yıl tıyatroyla sureklı ılgılendırmek epeyce onemli bır sorun sayılmosı bır yana. on yıl kadar Romanya ve Bulgarıstan oa karışık halklan Turk tıyatrosuna ve Türk dılıne bağlaması ona bır şeref payı ayırmamız ıcin yeterlıdır » Günumüzun aşm genlımlı ortamı. Türk tiyatrosunu da sardı 1950 lerde başlayan ıc poiıtıka çolkantıları özellıkle Istanbul Şehır Tıyatrosu ve Ankara Oevlet Tiyatrosu gıbı ödeneklı tıyatroiarı tedırgın'eştırdı Polıtıkocılar yo tiyatroyu cok hafıfe alıyorlar ya do tıyatro sonat'nın gjcunden ürküyorlar Turkıye nın ılk «Tıyatro adamı» fyluhsm Ertuğrui ustanın Devlet Tıyatrosundan ayrı ka'dığı gunlerde yıne Istanbul Şehır Tıyatrolonnm başına getırılmesı kısa süre bır değerbılırlık oldu ama guvendığı genc oyunculor o günlerın beledıye ba'îkanıyla ışbırlığı yapıp sonundo kopının önüne bırakıve'dıler Kral Lear traıedısıne uvgun ve gercekten ackıı bır fınaldır boyıesı Son ıkı yıldır do Oevlet Tıyatroları Genel Mudürlüğu bır kavga olanı vapıldı Cüneyt Gokcer'ın 1958 1978 yıllannda aktor ve yonetıcı olarak nelerı başardığım ve nelerı başoramadığını burado tartışacak degllım Kısa bir süre ıçin Devlet Tıyatroları Genel Sanat Yönetmenlığını yükienmış olan Orbey ın «Tıyatro adamıı nıtelığı üzennde de derinlemesıne gorüş ileri Sürmek istemıyorum Ammo su son gunlerde aşın bir polıtıkacılık tutkusuna kapı'rnış genc oktorlerımıze ve Türk tıvatrosuna sohıp cıkmo cabosmdo kımı aydınlarımızo «Tiyatro sanatunm edebıyat muzık. plastık sanatloro hlç benzemeven vopısım hotırlaincağım Tiyatro sahne sanatcılannın guclü ve «Tiyatro adomı» dıye tanımlonon yaratıcı yonetıcılerın başonsı oranında vor olobıln GüniJT!uz Türk tıvatrcrsunun vorlığmı bır Gökcer Orbev kavgasına donuşturmek Isteyenlere Aşot Madat ın «Sahnemızın Değerlern adlı kıtabını okumaiarını sağlık vennm «Sahnemızın Değerleri». anlamlı bir sunu ite boşlıyor•Ozulerel' yazdığıiTi bu bir kac sotırı sonat ve sonatcmtn değennı bılmiyenlere ithaf edıyorum » T ütengil Hocayı llk kez, 1964 yılı kasım ayında. iktısat Fakültesının ıkincı sınıfındo öğtenci iken tanımıştım. «Az gelışmlş ülkelerın toplumsal yapısı* dersini o verıyordu Kısa boyu, kıvırcık ak sacları, koyu renk gozluklerı klâsik ve gostenşsız gıyımı ıle ağır ağır yürüyerek tam ders vaktınde kürsuye cıkarken. oğrencıler hocayı hic de onemsernemişlerdi Ama hic vakit yıtırmeden konuyu ışlemeye başlayınca. bırden hava değışm ş akıcı ve etkıleyc anlatımı, engın bılgısl ve derse ılışkın verdığı cok ılgınc orneklerle sınıfta hemen otorıtey sağıamış, ortalığı bir sessızhk kaplayıp, gozler pur dıkkat kursuye cevnlmıştı Hocam Tütengil HERŞEYDEN ÖNÇE BİLÎMİN VE AKLIN YOL GÖSTERİCİLİĞİNE ÎNANAN BtR BİLİM ADAMIYDI. Dr. Nuri BURHAN BURSA UMVERSITESI i S B F. Ama Inanılmaz bir caba sarfedeek, ayrıcalıklı sınıftan olmamamr onune cıkardığı butun engellerı aşmosını bılmış, ılk ve orta oğrenımıni Tarsus' to tomomlayınca «parasız yatılı» sınavını kazanarak Haydarpaşa Lısesinı 1940'ta bıtirmış, 1944 yılında I U Edebıyot Fakuıtesı Fe'sefe bolumunden dıplomo almış. bununla da yetınmey.p daha sonra scsyolo|i asıstanı olarak gırdıği İktısat Fokultesıraen de mezun olup, profesorluğe kadar yukselnvş tl Tütengil Hoca her şeyden önce bılımın ve aklın yol gosterıcılığmo ınanan bır bılım adamıydı Bunun ıcındır kı, «duşunceyı olaylann onune gecirmeden meselslenmıze cozum yolları bulamavız» dıyordu. Turkıys de Koy So'unu ad'ı yapıtında Ama bır duşunce merkezı olcn olması gereken Unı versıte eıımızın durumundan ya kınmodon da edemıyordu özel'ıkle her zamankınden daha cok bıl.mın onderlığıne gsreksıpme duyulan bır ortamda, kendısı bılımın halkın hızmetınde o'ması gerektığme ınan dığı ıcn bır cok öğretım üyesinın akademık ünvanlarını bır kazanc oracı olarak kullanmalarına cok üzülüyordu örnek bır aıle relsıydl. Cok aüzenll bir calışma yaşamı vardı Araştırmalarında önyargılı olmaktcr sakınır ve bılimsel nesneMıkten şaşmazdı Nıtekım, bir yapıtında fönyargılar blzl yanılmalara goturen, gerceğl olduğu gıbı görmekten alakoyan hayaletlerdır» (Sosyal Bılımlerde Araştırma ve Metod) diyordu Calışmalarında ılk el kaynakiarı kullonmaya özen gostenr ve bulduğu belgelere de cok guc manırdı Derledığı bılgile' ıcin. ancak başkaları nın da gorüş ve eleştırılerınl aldıktan sonra yazmaya koyulurdu Bu şekılde hazırlık yapılmadan yazılan kıtaplar ıcin «olgunlcşmadan kopanlmış bır meyve» <1) sıfatını kullanırdı. O cok lyl bir dilcıydı. Ne yazık kl düşünceleri cağdaşlaşamayc bazı meslekdaşları, ÖzTurrceleşme okımına «Türkce'yı sala bındirip sele salıverdılr>r> dıye karşı cıkarlarken. konuşma ve yazılarında ÖzTurkce sozcukler kullanmaya fcüyuk bır özen gösterırdı Bu yeteneklerı dolayısıyladır kı Turk Dil Kurumu'na uzur yıllar cok yararlı hızmetler sunmuştu O nedenle, kendısıne mektup yazarken, hata yapmamak lcm ne denli sıkıldığımı cok 1yı onımsıyorum Cavit Hoca, Anadolu'nun bağ Tutengı Hoca ıle oğrencılık yıllarıncc sınavlor dışında başkaca ozel bır goruşme yapamadım Onu, asıl 1974 yılı ağustos ayında. Parıs'te doktora öğrencısı iken karşılaştığımız da oek az öğrencısıne gülen bır şcms sayesınde yakından tanıma olanağını buldum Parıs'e üc oylığına Jön • Türk'ler üzerıne bir araştırma yapmaya gelmlşti Denllebılır kl bu süre ıcmde hemen hergün bera berdık Son derece alcakgönüllü olu şu aromızdakı yaş farkıno kar şın, esk1 hocaoğrenci ılışkısını bıraen arkadaşlığa ve dostluğa donüşturmuşlu O günden bu yana lllşkilerimız hic kesılmedi Hele. aynı yoreden oluşumuz ve doğduğu Tarsus un Sebıl köyunü yakın dan tarımam. dostluğumuza ay n bır renk kattı Cavıt Hoca, cok anlamlı ve duşündurucu kışısel ve aılevı özellıklere sahıptı Ünıversıte öğretım uyelerının bircokların dan faıklı olarak bunalımlı top lumumozun varlıklı kesımınden ge.rr.emıştı Koy kokenlıydı ve b r koy öğretmenının, bir eğıtım emekcısının oğluydu Ya bancı dille eğıtım yapan bır okuldu veya yabancı bır ülkede okuma olanağından da yararlanamamıştı. Kızım adın ne? . v . Çıgdcm. Kaç yaşındasın? 17 Sorgu surer, nerede dogdun, babanın adi; »TmTrm adı, mesleğın. nerede oturursun? Dedıkten sonra lslediği suç kızcağıza anlatılır: Kızım bak, Sıkıyönetim yasalanna karşı çütmış, suç ışlemışsın, söyle bakalım ne yaptın? Ne desın kızcağız? Efendım, ben sabah okula geldım Ögretmenlmiz yoktu. Birısi •Öğretmenımizı sürmüşler. dedi Çok heyecanlıydık. Ders boş geçıyordu. Bahçeye çıkalım dedıler Bütün arkadaşlarla bahçeye çıktık Birisı duvara yazı yazıp pankart asmış Çok gürültü vardı Marslar söylenıyordu Sonra herkes kaçışmaya başladı Ben birşey göremedim Polislerle askerler bızi arabalara doldurup buraya getirdıler. Başka birşey bılmıyorum Bır sanık. bır daha. bır daha, bir daha... Yüzlerce kişının sorgusu ne kadar sürer? Bunca emek .e sonuç venr' Sıkıyönetım görevlilen bu ögrencileri kaç gün banndırabılır? Herbinnın sorgusu tek tek yapılıyor mu' Yapıldıktan sonra mahkeme önüne çıkarmak gerekmez mı? Ya tutuklayacaksm ya salıvereceksin Ikj üç gun sonra salıvenlmce bu ögrencılerin ruhsa) açıdan hangı değışım surecıne gıreceklertnl hesaplıyor muyuz? • Billyorum belırli yerden emir van Okullarda öğretım sürecek Ama toplu gözaltına almalarla bır sonuca vanlacağını sanmıyorum Bu alanda biraz deneyımı olan kışiler. öğrenci öğretmen alış venşının bır ^edagoıı sorunu oldugunu bılirler Yalnız Sıkıyönetım zoruyla öğretım sağlıklı bıçimde yürüyemez Eğıtım kesımınde anarşının tohurnlan yıllardan ben ekıl mıştır Bu yozlaşmayı ancak uzun süreli bır sabırla ~ cağdaş bır düzene çevırebilmek olasıdır. Ve işin asıl kötü yanı suÜlkeyı yöneten polıtikacılarda gördügüm bir ruhsal egılıro var çocuklanmızı suçlamak yolunda yaşlılar bırbırlerıyle yarışa gırıyorlar Çok yanlıs bır tutumdur bu Çocuklan suçlamak kolaydır ama buyukler bıraz da aynaya baksalar gerçek suçlunun yüzünu göreceklerdır Gençlennı oğrencılerini. çocuklanm suçlayarak toplum hjçbır yere varamaz. Otomobil Satışı DEVLET MALZEME OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Gümrüğe terkedllen veya terkedılmlş soyılan muhtellf model ve markalardan 109 odet nakıl vasıtası aşağıda yazılı gunlerde HOPA kapalı sınema salonunda açık ortırma suretıyle satılacaktır 1 Satıs konusu nakıl vasıtalarının clnslnl, türünu, satışa esas bedelıni ve acık artırrraya gırebılmek icın yatırılması gerekli temınat tutarın, gosterır lısteler. Devlet Malzeme Ofisı Bö'ge Müdürlüklerınde HOPA Gumruk Başmemurluğu ve HOPA Beledıyesi ılan yerlerinde osıltdır. 2 Satışa cıkartılan araclara aıt satış llstelerl 25.TL karşılığmdo Devlet Moizeme Ofısı Bolge Müdürlüğünden ve arobalann bulunduğu yerden temın edileljılir 3 Acık ortırmaya glrmek ısteyenler lıstede belırtılen temınat tutarlarını satış gunüne kadar TURKIYE HALK BANKASI HOPA Şubesınln 0003 sayılı hesabına para olarak yatıracaklardır 4 Iholeden aroc alan kişiier fotoğrafh ve oncylı kimlık belgelerını komısyono ıbraz edecekıerdır 5 Arac satın alanlar arac bedelıni 7 gun icınde yatıracak ve bu tarıhten ıtıbaren de 15 gün ıcmde aracı bulundbğu sundurmadon alocaktır Aksi takdırde tüzüğün 18/C maddesı uyguianacaktır 6 Arac sotın alanlar sahadan araclarını teslım almodan önce komısyonumuzco duzelenen tes ırr fışınde yazılı hususları (Molor no şası no mode1 ve kapı odedı v s) arac üzerınde ınceiemede buiundukton sonra aracı sahadan cekeb'leceklerdır Tutmazlık halınde İse arac cekılmeyıp durum komısyonumuzo bıidırnecektır 7 Sotış lısteıerınde belırtılen hosar mıktarının fazla veya eksık cıkmasmdon Devlet Moizeme Ofısi so rumlu değıldır Hasar rnıktarını Ofıs t&keffüı etmez 8 Karar pulu ve tellalıye alıcı torafından odenecektır 9 Görüldüğü halryle satışa cıkartılmakto olan araclar bulundukları mahaiden alınacok izın kâğıdı ıle aynı yerde görülebıiırler 10 Herhangı bır ihtılcf vukuunda ANKARA mah kerreleri ve ıcra doıreler) yetkıiıdir. Satış Tarihi 291 1980 saat 9 00 291.1Ö80 » Aroçların Bu'unduğu Yer HOPA Gumruk Başmemurluöu Sahosı 9 00 FUAT Ba'mumcu Arrbarı TOPLAM: Satılacak Mıktar 87 Adet 22 » 109' Adet ÇAĞDAŞ YAYlNLARt Perde Aralığındon N ÖLOMO GONIERİNDEN OP fKTlOARININ İLK AYLARINA K4DABKI DÖNEMDEN ANILAR. Ci2GîL£8, OLAYLAR VE PORTRELER... Ul.^MiZİN BUGUNKÜ DURUMA ÜELDİCINİ GÖZLER ÖNÜNE îfbmm BU YAPITI ELINİZDEN AYACAKSINİZL Nadir Nadî STEME ADRESİ: ÇAGDAŞ YAYINLARI TURKOCACl CAD. 3941 CACALOGLU. İSTANBUL (1) Tütengil, cOlaylar • Yayınla» • Haberler», Sosyoloji Konferanslan, 17. Kllap' tan ayrı basım, Istanbul, 1979 s 148 (2) Tutengıı, Koy Sorunu, a g. e s 98. (3) Tütengil, Az Gellşmenln Sosyolo.isl, Istanbul, 1971, 2 b s 141, 172 (4) Tütengil, Sosyal Bilimlerde Arostırmo ue Metod, a g e., s 3 97 (5) M Emın Değer, Bır Bilim Adcmının Savurtmosı Tan!IM Dosyosı Istanbul, 1978, S. 216/247. (Basın 10300) 23D HEDEF. DEV B!R DENİZ GÜCÜ! TÜRK DONANMA VAKFINA CAĞINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE ULAŞABİLİRİZ. I