Katalog

O N t Kt CUMHÜRÎYET 12 OCAK 1980 Ciddiyet Çağdaş Nasrettin Hoca fıkrası Iktidor Bokonlanndon blrl hocayı zıyarete gltmiş. Söyleşl sırasında blr ara Bakan hocaya dönüp, fHocam blz halka kendlmlzl adadık. Pek yakında et fiyatlarını donduracağız, süt fiyatlarını donduracağız, peynlr flyatlarını donduracağız, fasulye fiyatlarını donduracağız, kıra ftyatlannı donduracağız» dlye sırolamalara boşlamıs. Hoca bakmışkl dondurulacaklann ardı arfcası bıtmıyor sözünü keslp, tAman Bakan evfcd, mademki bu kadar llstede dondurulacaklar vardı da, n« dlye bu kış kryametto önce holkı dondurmaktan başiadınızı demlştlr. EVUVA ÇELEBl, KAFiTAtrST ujkELE PİPİDMMIARI ANKAf^A^YA ROLlf5Mr^A BASLA^iiAi^. OYSA BUZAMANA » > ?|Zl $£VpİfcL££.|f4p£N \)tur\L( L^( 5(Ki^rt^(N[)AN AKW^AVPA> l f A^riARfMPANJPı^» VftzfiMÜZE i 3 A K M A l ( t L MlAf HAZ ) MÎNİ YORUM BU ÎŞÎN SONU NEREYE VARACAK BİLMİYORUM!... vesaire GÖRÜLEN LÜZUM ÜZERİNE «GÖRMEZLER HAFTASI. NEDENİYLE YAZILMIŞTIR: GÖRMEZLER ÜLKESİNİN MEŞE SOPALIKLARI... I er yıl oook ayında, «Beyaz Boston» odıyla «Gormezler Haftası» düzenlenjr. Gorme duygusundan yoksunların da Iş gücü kazanmış, calışcn Insanlar olarak üretlme katılobilecekleri, gözier önüne serilır... Konımızca, duygusal yanı kuşkusuz olon bu yararlı Beyaz Baston Haftası biter bitmez, bakar korler lcin «Meşe Sopası» yılı başlamalıdır Cunkü, ülkemız, fıldır fıldır oynayan gözlerinl dört acması gerektlği halde, olup bıtenlerl görmezlerle doludur Bu görmezler, neleri görme» ler? Birkaçını sayalırm Kacokcı TIR'ları, kacökcı vapurları vızır vızır Işler: görmezlerl Işclnln dövlzl han odakırında carcur olur: görmezlerl Depolara, ardıyelere tepe leme rrallar Istıflenır; görmezler> Lltresine elll llra verene sakır şakır mazot satılır; gormezler" Takır tafcır adamlar öldü rülür, öldürenlerl görmezler! Cezaevlermden harıl hanl 1 Vural AHI H TOrk Ttyatrosu"nun gelmlş gecmts en Rgtn© telmlerinden blrıdlr Muammer Karaca. Modern tiyatroda, eplk biçıml bılmeden uygulayan tek sanatcıdır. Ondan öğrendıklerimin tümünü burada anlatmama olanak yok Ancak anıatacaklarımın O'nu yeterlnco tanıtacağı kanısındayım. Münlr özkul Tiyatrosundayım. Muammer Koroca gecelerl Lahmacun Curnhurlyetl dıye blr komedl oynuyor. ömür blr oyun. Aroda blr de tlyatroya erken geldiğl oluyor, bu arada bızi seyreder* mıs. Blr gün bana: Sana tam otuz llra yevmty», benlm ttyatroma gel, dedı. Münir ağabey tzln verir ml bllmem, deytrv c« de: O blr koç gün tonra sarhos olur oyuna Oelmez, 8«n şimdıden gel bize.Eh, dedlğl oldu sayılır Muammer ağabeyln. Münlr ağabey bizj kovunca, ben de Muammer Karaca tlyatrosuna glrdım. Bana blr gece Şu rolü seyret, dedl, yarın oynayacaksıa Yarın mı? Istersen bu gece oyna Prova yapmayacak mıyız? Blz terzı mlyiz oğlum. Oynarsm s e n . USTALARIM MÜÜDAT Gl BEYA2 BASTON HAFTASI YAŞANDI.. görmedığlnden gozü blr şev gormeyen bıri cıkar. günlennl gosterır olur bıter... O zaman gorürler. anadın mı?» katlller kacar. görmezlerl Oönen dolaplan görmezlerl llerlyl görmezlerl Gün gelir, bu meşe eopalık görmezlere. sofrasındo et yüzu Vural SÖZER O gece söylediğl rolü Izledım. Ertesl gece ottı beni sahneye. Karşılıklı blr güzel oynadık rollerımlzl Ondan sonra koyduğu bır pıyeste ıon komlk oynattı benl Blr turne oyununda aa başrole yakın blr rol verdl. Karaca Tıyatrosunda uc oyun oynodım Zaten Lahmacun Cumhurıyetı'nl 100 oyunun uzerlnde oynamıçtık. Cok guzel tuluat yapardı. Kendl rolu dahıl, alaya almadığı şey pek yoktu sahne üzerınde Çogu kez aktörlere asıl isimleriyls seslenırdı Dıyelım kl aktorün plyestekl rolunün adı Ahmet ve o rolü Faruk oynuyor. tUlan Faruk bu gun ışler nasıl gitti?» deyıverlrdL O'nu llk kez 1950'lerde Izlemlştlm «Etnan Bey Duymasın» dıye bır oyun oynuyordu Sanırım TurK tlyatro tarıhınde llk kez bır Başbakanın adı oır tıyatro yapıtına venlmışti. «Etnan Bey», Adnan Menderes Idı. Tlyatroda llk politlk oyunları Muammer Karaca'dan Izlemlşlzdir. Sahne rahatlığı denen seyl O'ndan öğrend m. Sahne O'nun evl, odası, arabası, bohcesı ıdı sankl. O denll rahat, o denll lctendl sahnede. Muammer ağabeyin çapkınlığı tlyatroculuğu kadar ünlüydü. Çoğu kez bu yanını sahneye dek getlrlrdl. Çapkınlığından söz edılmesmden pek hoşlanırdı. O'na: «Bu gece cok iyl oynadınız» demek yerıne, «Cok çapkınsın Muammer obi» dayın. övgülerin en buyuğunu yapmış olurdunuz Polltik tlyatro kavramı ulkemlzde bence Wt kez O'nunla başlamıştır. Mlzahla, hlcıvle uğraş verenler, genellıkle yönetlme çatarlar ve onlan aloya alırtar, eieştırirler. Zaten mizah olayı başka türlü pek kolay ortaya çıkmaz. Oyso Muammer Karaca, devrının yönetıcılerlne yakınlığı lle tanınırdı. Bu yuzden genel sorunlar yerine, daha cok, yöresel, beledıye sorunlarını taşlardu gfb) nn blr ile «Etnan Bey Duymasın», «Demırel'e Soylertm» oyunlannda, bu kışilerl yermekten eok, onloreklamını yapardı. Ama bu adlar oyunun *alt yerlnde kullanılır, gecer gıderdl. Oyunun Içerlğl adının pek bır llgısl bulunmazdı. Muhtıradaaan muhtıraaaya... Muammer Karaca «Ciball Karakolu»nda... Sözlök «öyle diyor muhtıra lcin: «Unutulmaması gereken şeyieri yazmaya yarayan defterj Sözcöğun kökenl de kendlnl belll edlyor: *Hobrda tutmakıtan gellyor. Bu durumda, muhtıra vermenln ne anlamı Blr şeyln hatırda tutulmasına en ırygun yer Okıldır. insanda akıl vorsa, zaten son muhtıradakl gibl cok önemll şeylerin hotırdan çıkması olanaksız. Akıl yoksa, muhtırayı okuduktan sonra nasıi olsa unutacak. Pekl, ne gıbi blr sonuç bekleyebllırlz dersinlz? Muhtıradaaan muhtıraaaya blrkac günlüğüne akıllı uslu soz duyabılmek mi?. Trafik cezaları ödüllendiriliyor En az trafik cezası olan 500 llrayi 75 llraya Indıren hukumet, bu cezonın da çokluğunu gözönüne alarak daha da ındırım yapmış, yenl özendırıcl kurallar koymuştur: 1 Kırmızı ışıkta gecen araç durdurdurularak, surucüsü «Bravo» diyerek trafik polısl tarafından öpülecek. yayayı Ciğner de hafıf yaralarsa sürücüye 500 lira ıkramlye, ağır yaralarsa b.n lıra ıkramıye, öldürürse on bin lira Ikramlye venlecektir. 2 Hız yasağı olan yerierde hızlı giden sürücülerın arabalarının depoları devlet tarafından ıkromıye olarak doldurulacaktır. 3 Park yasağına uymayanlara dört adet yeni buıl venlecektir 4 Yanlış sollama yapan'ara blr takım anahtar hedıye edılecektır. 5 lckıll arac kullananıara yakoland.klan zaman, yol boyu ıcmelen" icm bır şışe rakıya ilaveten bır porsıyon kofte bır tabak voğurt yetenı denlı yeşıllık trafık polısi tarafından verıiecektlr. 8 Yolcusunun yarısım blr carprçma anmda ölduren otobüs sürucülerıne yaşam boyu maaş bağlanacaktır. SAHNE, MUAMMER KARACANIN EVJ, ODASI, BAHÇESİYDI SANKIı ••• öyle sey olmaz. Ttyatro «Glbl»dlr. Eğer pls blr dtlenclyi oynuyorsan bile, önce traşını olacaksın, yüzunü gözünu yıkayacakasın, sonra makyapa kırlenip pıs dılend olacaksın. Bunların tümü doğruydu... Ondan öğrendlklertmln başında gelen sahne kurollanndandır anlattıklanm. tLahmacun Cumhurıyetl»nl oynuyoruz Oyunda Oç tane paşa rolü var Oynayanların tümü şımdı rahmetll oldu O geco Tevhıd Bilge kulıse konuk geldl Aman Tevhld ağabey, dedik Bu gece pasalardan blrlne sen cık, Muammer ağabeyf bıraz güldürelım sahnede Tevhıd ağabey Memduh Alpar'ın kostümünü glydl ve paşa olarak sahneye cıktı Muammer ağabey bırdenblre Memduh babayı beklerken karş.sında Tevhıd ağabeyı gorünce once bıraz şaşırdı. Sonra hemen kendınl topladı ve Ulan bu bizim Tevhld Bilge değil ml be? . Vah vaaah . Tıyatroda ış bulamayınca «Lahmacun Cumhunvetundg paşa olmuş, dedı Böylesıne eplk ötesl bır tiyatro anlayışına llk kez tanık oluyordum Buyuk bır alkış koptu solondan. Muammer ağabey elıyle Tevhıd ağabeyi gosterdl. Hanı, «Alkışlannız Tevhid lcındır» anıamında . Epik tiyatro kavramını ama bıllncll ama bıllncsız onda tüm ayrıntılarıyla bulabılırdınız Rolünun yanıbaşında olmayı cok severdı Hıc bır zaman tiyatro oynadığını ve bunun bır oyun olduğunu unutmadı. Coğu kez oynadığı rolle öyle bır dalga gecerdi kl llle de görmek gerekir, anlatılamaz. Turkiye'de Brecht yeni yenl tanınırken bır gün Muammer ağabey şöyle dedi*. Demek blz yıllardır epik tiyatro yapıyormusuz da haberlmız yokmuş. Bu Brecht denen zat eplğl blzden almış bize satryor. Muammer Karaca'nın oynadığı oyunlar O'nım olumüyle ölmüştur. Klmse artık o oyunları oynayamaz. Çünkü tümü O'nun lcin, O'na özgü yapıtlardır. Kendlne özgü esprl anlayışı salt 11e lcll dışlı oynayabıleceğı özel oyunları, seyjrcısl lle lcll dışlı oynayışı ve ozel sahne davranışları ile O, gerçekten yeri doldurulamayacak blr oyuncu Idi. Yarım asırtık tiyatro yaşamında, üstüste bu dentı tutulan, begenı kazanan oyunlar oynamak salt O'na özgü kalmıştır. Taklltlerl son derece Inandırıcı kJI. Bölge dtyaleklerinl cok iyi bılir ve yapardı. Oyunlannı kendlsl sahneye koymadığı halde oyuncu arkadaşlarına cok yardımcı olurdu. özel yaşamında cok tatlı dlll Idi. Osmanlı tarthlne meraklı olduğundan eskl kltaplan cok okurdu. Son yıllarında, tlyatroyu bıraktıktan sonra, evlnl fılımcllere klraya verıyordu. Ben de o aralar üstüste fılımler yapıyorum. Prodüksiyon amlrlne tAman Muammer ablnin evinde lş koyun, orada çalışalım» derdım. Maksat, usta ile yarenllk etmek. Üst kattakl odasından Inerdl aşağıya. Sanlır öpuşürdük; Güzel kızlar var mı bu flllmde? Genellıkle ilk sorduğu soru bu olurdu. Cenazesınde ağlayandan cok gulen vardı. K0rekle üzerine toprağı atarken aklıma bana ilk söyledıği soz geldl: Yarın gece oynareın. Prova yapmayacak mıyızT Bız terzl mıyiz oğlum... Yıllar bardaktan boşanır gibl akıp gidiyof. Moammer Karaca öldü. Adına ne blr onma günu yopılıyor, ne bır ödül verılıyor, ne klmse arayıp soruyor... YARIN: ULVİ URAZ Günlük, aktüel olaylan o gece sahneye getirmekte usta Idi. O gunku cok öneml! bır olayı, ya telefonla, ya karşısındak) bir oyuncuyla tartışıraı. Seylrclyle konuşaoak denll rahattı sahned*. Oyuncu arkadaşlanyla oyun Içınde şokalaşmo» ya bayılırdı. Bu da oyun lcmde. rol arkadaşlarıru rahatlatıcı bır özellık oluştururdu. Sevmedlğı rolu blr süre sonra bırokır, oyunu da sahneden kaldırırdı. Bellğ Selönö adını anmodan gecemtyeceğim. Selönü, Muammer ağabeyin tüm oyunlanndakl rollerıne O'nun konuşacağı esprıll dıyalogları yazaraı. Oyun sahneye koyulurken. pıyes Belığ ağabeye glder, o Muammer ağabeyın rolünü kendıne özgü esprllerle zengınieştırir ve getırırdl. Zaten Muammer Karaca provalaro herkesten sonra katılırdı. Başrolu oynadığı halde böyle yapardı. Her gece akla gelmedık esprller bulur ve eeklnmeden bunları soylerdl. Çoâunun alkış alaığına tanık olduk. Oyunu o gecekl eeyirclye göre oynonlı. Eğer o gece ızleyenler pek gülmuyonarsa, kızar, kısa keserdl. Yarım saat önce btfen oyunlanmızı anımsıyorum. Son derece temlz ve tltizcfl. hem sahnede hem özel yaşamında En ufak bir hoşgorusü yoktu pasaklılığa... Btr gün konservatuor öğrencısl blr arkadaşımız bizl zıyarete geldl. Sakal bırakmış. Muammer ağabey bunu gordü: O ne öyle orandokl kıllar? dedl. ı Sakal efendlm. t Neden bıraktın? > Rol gereği. Yok yahu, demek rol oarefll... öylev»» «> «» pal rolu oynaman gerekse bacağırn kıracaksın. Reşit AŞÇIOĞLU ONURLU İŞ ADALET PARTÎSÎ ÎÇÎN NE BİR ATELYA, NE BİR FABRİKA AÇTI DEMEYİN., AMERİKAN ÜSLERİNÎ AÇIYOR YA.. Muzaffer İZGÜ ocupu2 SORU^UMUZU r>A