Katalog

uuur CUMHUKIYUT 25 K.1L.UL. POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL ABDÜLCMBAZ ATOS, HıV AİUMİS VtMİNPfN 6u OÖRT ÖÛR.£NCı, TURHAIM SELÇUH HAYDi 0AKALıM [ ATÛ\ pö^TOS, AjUHi'i, ÖENı Bir Dilcinin Ardmdar GOP Dılaçaı oldu Ham ünlu bır hastanemlzln flamlı bır koşeslnde ılgıden. ozenden yoksun, unutulmuş olarok oldu Blr dıl uzmanı, blr dil bllglnıydl Ataturk'un boşlattığı dll aevrımlnin yılmaz guducuierındendl. Dll kurultayı, 1932"de Dolmabahçe Sarayındu başlatıldıgı zaman Ataturk onu Sofya'dan getlrtmışti Yertl dilın olu^masma katılanlardan hlrl olarak Atatürk'un buyruğuna uyarak hemen gelmiştl Dıl devrımlnın karşıtları Ataturk'e dıl uzatamadıkları içln cetresındekilere çatıyorlardı • cDılımizl Ermenllor yapıyor > Ermonı asıllıydı ama blr Türk kadar dillmfze vurgundu Dıl ustune yazılmış bır çok kltopları vardı. Araştırmacı Konur Ertop <en llginç yapıtlarından birlnln Kutadgu Bıllg ıncelemesı» olduğunu yazıyor Uniu blr hastanemizın gamiı bir koşeslnde llgiden ve ozenden yoksun olarak oldu Acaba Atalurk sağ olsaydı da, Agop Dılaçar da boylo onulmaz blr hastalıktan oturu hastane koşelerine duşseydl, gene boyle ozenden ve Ilgıden yoksun mu kalırdı? Ataturk'e. tDıiacar hostanede ..» dlye haber verlrler, koşkten telefonlar edlllr, ünlu hastanenln iınlü heklmleri Agop Dılacar'ın çevreslnde fırdolayı dönerler Sağlığından saatl saatlne haber vermek icın de bırblrlerıyle varış ederlerdl. Sıyasetd Ataturkculere sorun bakalım kacı Agop Dllacar'm adını blllr Meydanlarda Ataturk cumhurlyetınl koruyoruz, Ataturk devrlmlerınden yanayız dlve bangır bangır bağıranlar, bu cumhurlyetln de. bu devrlmlerln de klmlerin eliyle kurulduğunu billrler ml? AtatOrkcülök spekülasyonu'... Meydan nutukcuları bunun dlkalasını herkesten lyl ycparlar Meydan nutuklart AtatürkcOlerlnden hanglsl Agop D1lacar'ın aıleslno «başsağlığı» mesajı göndermlştlr? Bir Istanbul izmlr vapur yolculu^unda Kılıç All*ye roslamıştım Vapurda o da yalnızdı. ben de yalnızdım. Ataturk'un gunlerl, Istıklâl Mahkemelerl. çurdan burdan epeyce konuşmuştuk. «Ismet Paşa » dedl fAtatürk'un ölümünden sonra bızlen bırer sokak köpegl Imışlz glbl bir kenora attı > Ovsa ismet Paşa. Atatürk'un yerlne Cankaya'ya gellp oturmuştu llk oturuşunda da Atatürk'un cevresı diyeblleceğımiz klşllerın ayagını Cankaya'dan kesrnlştl O Cankaya kı aslında Ataturk ve cevresl ıle vardı Atatürk'un cevresl sadece bell ollahlı blrkac yakını deg'lldi Oraya gidenler arasındo ülkemlzln on değerll bllim adamları, uzmanları, tanınmışları vardı Kapısmda bekleyenlerln tuttuğu «Nöbet Defteri»nl acın bakın klmler gelmlş, klmler gltmişl AtaturkculüâO kendlsınden sonro flelen her devlet adamı bir gostermelık olarak kuşanrnıştır. Blr toplammı yapacak olursam? ne kadur zırvaladıklarını görürsunuz. «Turan Ataturk devrlmlerı, tutmavan Ataturk devrımlerl » «Sağo do karşıyız. sola da karşıyız...» Ataturkçüluk üstune soyledıklerl bunlardır Hele sonuncu tumceye dlkkatlnızl cekerım Belkı Ataturk sağo da karşıydı sola da karşıvdı oma, sermayecinln surglt emekcılen ezmoslnden yana mıydı? Ataturk safl olsaydı dıvorum efler sağ olsaydı sermayecılerımlzin böyle holdlngler kılıgında şlsınrnesme Izlrı vorlr mıydl? Ktlıc Alf Ile ml olur Recep Zühtü ile ml olur aonrterdı^i bır soinmla hepsml cı^gılerlne sokaröı «Yasalar?» riıyecek olanlar vardır Atotürk Meelısiprl Atatörk'un ısted.g. her yasayt yapmışlardır Sapko vasa8i. Kastamonu'do şapkayı glymeslnden sonra alkışlar arasında Meciis ten cıkmadı mı? Samlmlvetslz. sahte AtatörkcGlfıg'ün simgesl, llniden ve özenden voksun olorok ölen Aoop Dılaocr'dır Baska n« riıvevlm bu sahtecll*re< . Ağzımızın süt koktuflu, deneyslz solculuk ettiflimlz Dll Tarlh gunlerlnl düşönüyonım Agop Dlloçar Turkolo|ıye glderdl bır riers verlrdi Ne clersl verlrdı şlmd! cıkaromıynrağım llhan Başgöz Enver Gokce, Neıat Yetkln ö^rencılerl oimalıydı Yo genc kız arkaşianmız? Nilüferler Jaleler Melahatlar Asumanlar Semlramlsler... Soyadlarını yazamıyorum, unuttum ?aten hepslnln soyadları değışmlş coluk cocuğa karışmışlardır Agop Dllacar gollr glder herhalde blr şeyler ögretlrdl Onlar da blr şevler öğrenlrlerdl Bpnım o yıllardo dılln özlesmeslne pek merakım yokmuş Oisa OHacar'm derslerlnln tadına varırdım belleğimde blr şeyler kalırdı Ismail Karaahmedoğlu 19 yıldır «llgaz» dergıslrtl cıkarır Bana da her sayısından blrer tnne vollar Ölümune değın Ceyhun Atuf Kansu derglslnln başyazarlıâını eder dı Geçerl' qacersız ımzalarla guc'uk lclnde blr dftrgiyl 19 yıl yaşatmak kolay bır iş değildır Dergının son savısmdo 197? yılmda yapılan TDrk Dlll Blllmsel Kurultnyı'ndon soz edlMvor Bu kurultaya Agop Dılaoar da katıimış Koıahaniı Turkcesı ustünde durmuş Karahanlı dlllnde üc Ml eki vormış bu konudo blr bildlrl sunmus tBöylece » dıvor Agop Dllacar «Dünya Turkalofl etütlerlnın merkezl Ankara olma durumuna glrmiştir» Bız tarıhlmiz qıbi dılımızln bır cok ogelerlnl yabartcıların rolısmolorından oarenmlşizdır Ataturk Dll Kurumu icln blraz para ayırmasavdı dllln sadeleşmes1 de bu aşamoya erişmezdl Tarihe de Ataturk pnra aytrmıstır omo tarih calışmolorı coöunlııflıın q6?önden ırak gellşmektedlr Dll calışmalorı Ise ortadadır, onda herKesin gözü vardır Atotörk'ön dll devrlmlne bGvuk hizmetleri gocen blr dllclmiz olmOştör Meydan nutuklarında Atatürkcülök spekulasyonları yaponların haberl olmuş mudur? Dliacar lctenllklı inonclı blr Türkçeclydl öldü Ne dlyellm toprağı bot olsun! A l ÇIN 79 Başkan Mao, 1962'de ycpılan Merkez Komlteslnln bir toplanti8inda sunları söyiemlş: « Blr slyascrl Iktldorı devlrmek lcin. her şeyden önce kamuoyu yaratmak, ldeolo|lk alondo calışmak blrlncl koşuldur Bu llke. devrlmcl sınıf lcin olduğu kadar, karşıdevrlmcl sınıf lc'n de gecerlldlr » (Chlna's Lonq Revolutıon. Edgar Snow 1971 sayfa 81) Duvar gazetelerl de Çln'do Başkan Moo'nun bu göruşunün bır urunu savılmalı Nıtekim 27 mayıs 1966'da Pe kın I)nıverslte8inde yavınlanan ıik duvar ga7Ptesl vc da Cmce've qftre «Dazubao». Kfiitür Devnmı nın ılk ışaretıni venyordıı bır bakıma \/e arkasındon Mao nun «Burtuva karargâhları nı ftombalayın» baslıklı maka IPSI dnvrr qo7otelerl oracı'ı^ıy In kamuoyuno vnnsıtılıvordu Artık Mno buaOnkü P.n^'iakon Yo'dımci8i Oeng Siac Ping'in de dahll oiduâu oorti icl ıktirlnrın üzerlne vüruvpbllirdl. Kamuovu varatılmıstı Hasan CEMAL Duvar gazetelerinde artık eski heyecan kalmamış Pekin'deki «Demokrasi Duvan»nda bir anket dikkatimizi çekti Polis ve yargı mekanizmasına donük eleştiri havası vard. ankette. Soruların yanlarına isaret konulması da rica edilmisti. Sorulardan biri şöyleydi: «Evi nizi veya üstünüzü herhangi bir izin almaksızır arayabiliyorlar mı?» Partlll blr kadın DörtlO C6t«dönemlnds propaganda büro•unda calışırmıs, öldürülmüş™ Ancak katiller bulunomamı» Du varda bu duyurulmu» ve halk cok llgllenmlş... Bazı konulann karanlıkta kalamayacagının blr kamtı Iml» bu durum... Onu Öl düren sadece Dortlü Cete ml. bugunkü yönetlmln hlc ml 80rumtuluflu yok, denllorek duvar gazetesl eon bulmuş... «tkibin yilının trajedlsi» Iklbln yılına lllşkln sloganlaro Oc haftahk gezlmlz sırosındo blr cok verde rastladık Cln'lrt yeni yönetlmi, ulkeyl Î000 yılıı» do dOnyanın Iteri sanovl toplumları arasına katmok Istomek ta. . Aynı tarlM wşı«on blr roman duvuru8u gözOmure carptı «Oe mokrasl duvarı» nda Romanın adı, «2 Bin Ytlının Tra|ed!st...» Romamn blr tör reklamı yapılıyor Sistemln bozuk yönlerlnden söz edlllyor Daha cok eksik yonlerlmlz vor denllmekte... «Iklbln yılındo benl bunlan yaz maktan dolavı euclayooaklar belkl de» demls.. Iki bln yılmda ocobo Dftrtlü Ceta yenlden Iktldara geleblllr ml? Sorusu var Bu garcekleslrs» btr facio olur. diye de eklnnmlş .. Eskı heyecan yok.. Duvar gazetelerlnl bugün de qormek olası Ama crtık Ism eskı hevecanından söz edllemez Pekm de bu gazetelerın Cüldığı vo ria yapıştınldıöı du vara Basbokan Vardımcısı Danq «dpmokrasi tiuvarı» adını vernıış Isteyen gellp blr çey ler asablldlgl 'c'n olacnk Kırmızı budanah duvarda ver bulamayanlor ıse şıkâvet dliek ya da şıirlerlnı carşaflaro va2io. Iki agacın crasına qorebilıvorlar Hntta verierde blle aoruçıo rinl sergltevenıere rastlanıyor demokrasl rluvarında... PfcKlN DE BİR SATICI KI2 Knpitalist demokrasi Blrl de blr arkadaşına blr mektup yazmış Mektupta sadece şuniar vazıiı «Kapitallst de mokrasi konusunda tartısrna ..» 8anki duvar gazetes' aracılıö'V la arkadaşına bir şeyler hatırlotmıs .. Parti örgütlcrinden yakmma Pnrtl orgutünden yakınan blr yazı da duvorda yeralmış Başkan Hua nın «iyl nıyetiıyle baş layon duvar gazeteslnde şunlar yazılı özetle«Başkon Hua Olke halkmın dertıerinl cözmek ıcln harekete geclldığlnl ocıkladı Ama partl orgutlerl ve bazı yorelerdefcl burokrasi cözüm getlrmlyor hlcbır şeye Dortlü çeteden kal ma alışkanlıklar surmekte Hal ka yardımcı olmuyorlar..» Hyde Paık Corner mi olacak?... Ebkı heyecandan soz edılemeyeceğını söylemışuk 8ır bakımo yerlndo bır yargı sayılmolı. Her şevden onca kultur dovrlmının en onomll simpelerınden bıri olon duvnr ga/etolerlnden hıc nosianmavanlar, genellıkle. gozi programı sırasındo blrımie tamstırılıp konuşturuianlardı « Cok yalan lar yazıldı Iftlralar edlldl.» do mekteydller Ayrıca bu klşllerın hemen tumuyle kültür devrlml 8irasındo darbe yedlklerl ancak devrlm sonrasındo ladel Itlbar eyledlklerı natırlanırsa. bu duyguiarın nedenl daha ko lay aniaşılır. Bu bakımdan. «demokrasl duvarı»nın, Londro' dakl Hyde Park Corner qibi turlsflk blr yer hallne gelmesl de blr buyök olasılıktır... At ve inck gibi Duvarın blr başka yerlnde Ise nuyll sert blr eieştiriye tanık olduk «Kendlnıze gelınl Lutfen bıze bakın Güc kosullar altında yaşıyoruz Ulkenln Cdşıtlı yerlerlnden geldik Bizler de bu ülkenln yurttaşlorıyız. Bu dovrlm lcin kan akıtanlann cocuklarıyız Ablalor, abller. kardeşler guc durumumuza bakın lutfen Devrlm lcin kan akıtanların cocukları. torun ları olorak at ve Inek glbl yaşıyoruz...» Blr yerde tek ölr cümle yazılmış «Ailemlz parcalandı» Bır başka yerde de «Benl kurtarınl» yazılı. hepsl o kadar... Duvar dolu oidugu lcin blrl de yakınmalorını carşato ya7ip Iki agacın arasma aşmış. Bır kadın fotoğrafı yapıştırılmış çarşafın uzerlndekJ yazının 8o nuna Yakınmamn sahıbl. Çln Türkıston yo da Slnkiang'dan. Eşi öldürülmüş. beş cocuğu yetlm kalmış «Katılln buiunma 8i lcin makam bulamıyoruz» dlye yakınıyor.. . Türkiye'nin tek haftahk haber dergisi YANKI Bu hafta kapak konusunda: Kultur Bakanlığı Buyük ödülu ve Yaşar Nabl Noyır Ayrıca• Ecevıt'ın seclm gezılerinden izlenımler. Faruk Sukon' ın ıstıfasının ardındakl gercekler. Adana ve Turgutlu olaylarının öykusu, • Orhan Bırgıt. Mehmet Alı Aybar, Azlz Nesln, Hıfzı Topuz. • Afgnnıstan lcsavaşı, Isvec seclmlerl. ABD Başkan adayları. Vıetnam sınırınaakl Çin blrlıklerl, Sovyet filolarına acılan Yunanlstan llmanlorı, • Kanser tedavlsınde yenl ilaclar. sağlıklı clnsel hayat ioln oneriler, ...Ve her sayısında birblrlnden Hglnç 60 yazı ylne derglnlz Yankı da . Yankıyı her hafta 150 000 klşl okuyor. Baylnlzden Isteymlz. • Pekln'dekl en Işlek raddenln üzerlndekl blr duvar. «Demokrasl duvarı» Gunün hemen her saatlnde belll blr kolabalıflı çekmekte.. Nasılbiryer?... Pekln'dekl «Demokrasl Duvarı» Can Ang Bulvarı üstünde Başbakanlık blnasına yuz elll Iklyüz metre uzaklıkta Kırmızı badanalı ve ıki metre yuk sekllglndekl duvar ftzel olarak bu 1$ lcin Inşa edilmiş degll Besyüz altıyuz metre uzunluk taki duvar; evler, apartmaniar ve işyerierl Ile blr futboi sahası boyunco uzanmakta Blr ya nı trafıflln hayll yoflun olduğu Can Ang Bulvarı Kaldırımda Ise agaclor vukselmekte. blr Itlrazı olmadı Bızlm glbl meraklı turistlere alışmış gıbl bır halleri vordı Hatta cevırmenllğimızl vapan bayon anlovamadıflı verlert sorunca yar dımcı blle olablllyorlardı... maddellk blr genelge yayınladı. Yasal dayanağı var mı? fBlr ısım verdlkten »Dnra) onun korşı devrlmcl olarak tutuklanması haklı mıdır?» mı? Bunu bllemlyoruz , Ancak «Demokrası Duvarnndan oğren dlk kı Poklnlıler pek öyle nazık deflıilermış Kırmızı baaano lı duvarın blr yerıno iliştlrllmış duyurudo şoyle denillyor: «Peklnlller hakkında dışardan geienier şunu dusOnuyor: ln60ficıl degiıier. yardımcı değlller Pekınlilerln bu tavrı hlc de guzel değll Değlştlrmelldlrler...* Yaşam öyküsünü yazanlar Blr başkası kalkmış yaşam öyküsunü yazmış uzun uzun. Onüc yaşında Işcl olarak caiış maya başlamış, onbeş yaşında anne ve bobasım yitirmlş 1950 lerde maden kamplarında colışmıs. «Başka gidecek yerlm yoktuı dlyor. 1956 de de iyl calışmasından dolayı ödül almış... «Demokrasl duvarı» nın blr ye rlnde kocaman blr slogan atılmış «Aclık...» hepsl o kadar... Blraz yürüyorsunuz blr ellr: Duvar'da bir anket Pekin'deki «Demokrasl Duvorı»noa blr anket dlkkatımızl cektl Polıs ve yargı mekanızmo sına donuk eleştiri havası vardı ankette Soruların yaniarıno Işaret konulması da rica edılmıştı. Sorular şoyie. « Evlnizı veya ustunüzö her hangl blr İzin olmaksızın arayobılıyorlor mı? Yasalaro aykırı olarak sizl alıp göturüyorlor mı? 4 nlsanda yakaianmış olan (flanca) henuz mahkeme onune cıkorılmadı Bu durum yaealara aykırı değıl mi? 29 martta yakaianmış olan (falanca da) henüz açık duruşmayo çıkarıimadı Doğru mu? Pekln devrlm komıtesl altı Pekiniilerden yakmma Başkont Pekln'ln saklnıen uikenln başka yörelerınden gelenlere karşı yeterlnco na?lk <iavramyorlor mı davronmıyonar NECATİ CUMALI Yüksek Öğrenim Kredi veYurtlaı Kurumu Istanbul Bölge Müdürlüğünden Bolge Mudurluğurnuze bağlı Cemberlltaş, Veznecller kız, Ataturk ögrencl Sıtesı. (kız erkek) H Ebedlye ve Kadırga erkek yurtlarının kantln ve lokantaları Kücuk işletmeler Statüsüne gore blr Işletlcıye verıiecektlr Isteklllerın ? EKIM 1979 GUNU SAAT 15 00 e kador Bolge Müdıırlügu (Taşsavaklar Sokak No 4 Cağaloğlu • Istonbul) İhale Komi8yonu Başkanlıgına şahsen başvurmaiorı duyurulur. (Basın: 21638) 7250 eEr>E Alışkın gibiler.. Ağustos guneşiyle bunolmış bır öğle vaktl. Turk Büyük elcıllfllnden Cmcesl mükemmel blr bayan dlplomatla glttlğlmızde. Demokrasl Duvarımn haylı kaiabahk oldııljunu gördök Herkes dikllmlş blr 8 e y ler okumaklo mesguldO Fotograt cekmeye başladığı> mızda acaba rahatsız oiacoklar mı. dlye blr dusünce gecU kafamızdan. Oysa klmsenln REVlZYONlST Yenl cıktı Vugce'crvya. Sovyet Rusya Bulgarlstan. Iran Itolyo, Blrleşlk Amerlka, Holıanda. Fransa'da, yaşanmış oyküler Tekın Yayınevi ISTANBUL (Cumhurlyet. 7256) Dörtlu Çete donemlnde ölenler hakkındo yazılmış Aynı zaman da bugünkü vönetlme donük bır eleştiri havası var... Az ötede blr dergl adresl verılmış. Okurların mektup yazmaıarı ve duvarda bunların yanıtlonacağı blldirilmekte Blr başka ya yın llanı 26 aflustos gOnö sabah saat 9'da bır kültur derglsl yayınlanacak burada... Lokantada dayak yiyen vatandaş.. Pekln'dekl blr lokantada dayak yiyen blr Çlnlı de gellp şlkâyetinl büyuk boy blr pembe kağıda yazıp duvara yopıştırmış «Anayasa'ya ve dört lu cetenln gitmesıne rağmen bu tür olaylar hâlâ devam edebllmekte» dlyor.^ Yann: Çin'deki Amerika