Katalog

ÎKÎ CUMHURİYET 5 AĞUSTOS 1970 &mazan ayi icindeviz 1400 yı'dan beri «mubarek» nuemıyle andıgımız a. d'r bu, Islatn dunyasmda Rama7an, bsuş esenlık ve erdernlılık ayt olarak büınır. Ardından gelen Bayram'da ıse dargınların banşması, kırgınların kucaklaşması \aaz edılır butun camılerde Bızde butun sıyasai partüenn hderlen de barış çagrüan ıçeren büdırıler yayınlarlar Buna karşın bır kaç yıldan ben Ramazan ve Bayramlarda kan ve gozyaşı hıç dmraedı ve dmmıyor ul kerruzde Bu demektır kı. kutsallıga bürünmuş bırtakım laflarla peynır gemısı yürumuyor Ogütlerle bıreyı duzeltmeye degı! koklu devrımlerle bozuk toplum duzenını onarıp ıvıleştırmege çabalamalıyız. Konumuz bu degıl Ama bız yıne de sıjasal kan daiası uygulamalarının ve butün cına>eUe nn bu ay ıçınae olsun. durdurulması d'legınde bulunmaktan alamayacagız kendımızı' R 79 Ramazanı ve Din Reformu Hıfzı Veldet VEÜDEDEOClU lamın yansi sabah erken, yansı akşam geç vakıt kılınarak namaz ıbadetıjle çagdaş ış hajatı arasinda uyum sağlanacak, her musluman ulus bu arada Turkler ıbadetıru Arapça degıl kendj oz dılıyle % aniae yarak \apacak k'sacası Islam dınınde re formas\on çagı başlıyacaktır Bızler bunu goremeyecegız Ama Islâm toplumları >enıden somurge olmak ıstemıyorlarsa. bu reformlan ergeç gerçekleştırmek zorundadırlar Turkıye bu reformu ö/ellikle kutsa! sayJan aıle ve mıras hukuklan alanı da ıçmde olmak ürere valmz hukuk sıste mmde gerçekleşürıp dmsel huku'ttan la yık hukuka geçtı Ne yazık kı dm ve ıbadette refnrm yapüamadı AtaturK'ün Turkçelpştırdısrı pzan bıle yenıden ^rapçalaştırıldı Ideolojık reform VP devrımler çoğu za man çok kurban vermekle gerçekleşıvor *** Martın Luther ve Calvm (Kalveni hırıs tıyan dınınde reform yapıp protestanhgı getırdıklen zaman bu mezhebı kabul et mış olanlardan b>r çoğu ılk z&manlarda dın ad.na oldurulrruşlerdı 1572 de yalnız Parıs te bır tek gecede 35 bın protestan katohklerce bog?7İanf.rak Seıne 'Sen) nehrine atılmıştı Bılındıgı gıbı o ugursuz gecenın adı tarıhlerde Sen Bartelm, gece sı» olarak geçer Bu cınayetler ibadetm her hınstıyan toplumun kendı dıbyle degıl Latinee vapılmasını papazların evlenme yasagının surmesını boşanmaıun hepten >asak olarak kalmasını ısteyen yanı bu alanlarda reform vapılmasına sertlıkle karşı koyan katohklerce ışlenıyordu Ne var kı Musevıhgın ılk zamanlannda Mısır Fırav unlarının Hınstıyanlıgın ılk zamanlarında Roma Imparatorlannın Mus lumanlıgın ılk zamanlannda Mekke halkın n \e oze^ıkle Kureyş Kabılesı muşrıklerının baskı. kıyım ve cınayetlen bu dınlerın yayılmasını nasıl onlsyememışse katohklenn korkunç cınayetlen de protestanhgın verleşıp gehşmesmı ovlece önleyemem,ştır Gunumüzde Batı nın en ılen ulusları bıhndıgı gıbı çogunlukla protestan mez hebmdekı uluslardır Protestanlık ılerleyıp gehşmekle kalma mış katohklığı de etkıleyerek katohk pa pahğının ulkesı olan Italya da bıle bırkaç y\\ once boşanma jasağının kalkmasını saglamıştır Gun gelecek protestan papazlan gıbı katohk papazları da evlenecektır Cunku evlenme yasagı doğaya ve gunünvuz dunv.ı gorüşune a\ k rı bır kuraldır. mutlaV a değışecektır D.51 hay\anıh bıle ıçerue alınmadıgı so'lenen A\naroz Manastınna erkek kıhğına gırıp sokulmayı ve oada usak olarak dort haftn kalmavı b3sa ran b r Fransı? kadm gazete^'nın lC)24 te Paı ıs tp vavmlamış oldugu Un mols chez •*• 1970 yıh Ramazan ayı, öncekı Islâm Kong res nde Turk onerısıne uvgun olarak kabul edılen karara gore bıçımsel de olsa bır dın reformuyla bas'adı Reform şudur Bun dan böyle butun Islâm ulkelennde Rama zan ve Bavram hılâlın gorunmesıne baglı kalınmaksızın bılımsel astronomı yontemlenyle soptanan gunde hep bırhkte baş lıyacaktır. Eskıden böyle değıldı Hılâlın görunmesmde bır kutsallık oldugu l'abul edılır ve bu nedenle de hangı ülkede hılâl daha önce görunürse orada Ramazan veya Bayram daha erken başlardı Boylece Ramazan ibadetmm başlamasında bıçımsel btrlık yoktu. Bu yıl reform yapüarak bu bırhk saglandı. Tam 1400 yıl sonra başanlabıldı bu reform' lleride gun gelecek ayıtı dunva vorv.nF°<=tndekı dolwmına baglt Arap takvımi bıhmsel takvme u^durulup oruç her yıl on gun farUa dpgıl ılk Ramazamn hangi ava raslad'gı saptanarak hep o ayda tutulacak. Muhammed Peygamberın dogum gunu her yıl başka baska gunlerde değıl bılım=el t=»k vıme göre hep belırlı gundp kutlanacak. beş vakıt namazm nkâtlen toplanıp bu top les homtnes» (Erkekîerin yanmda bir ayl adh kıtabı yanm yuzyü once Isvıçre de hukuk öğrencısıyken okuyup. Aynarozda genç papaz çomezlerine baa papazlarca nasıl «kadınlık» görevı yaptınldıgını öğren digım vakıt hıç şaştnannştım. Çunku doğa>a aykın dısıphnlenn mutlaka bır yanından patlak verecegını daha o zamandaa bılıyordum. ••• O tarıhten ben. hıç olmaz sanılan çok şeyler gerçekleştı toplumlarda Islâm dınını yaşatmak ve yuceltmek ısteyenler elbet bır gun onun reformunu gerçekleştıreceklerdır Bıhvorum bu yazıvı okuyanlardan bır bolumu benı yıne «kafr ıle suçlayacaklar. ellennden gelse a'tıllannca dın uğruna yok etmege kalkacaklardır Oysa butun dınler ve Islâmhk cınayetleri lanetler Ben de böyle konulara el sürmeyıp divan şa'rı Nabı nın aşnğıdakı dızelennde japtıgı ogütlere u\abıhrdım bugüne dek: Cıkma avlarca derı hânenden Taşra meyl eyleme kaşânenden Al kıtabın ele setreyle derun Olmasın hânc 1 derden haberun Ademe lâzım olan rahatdır Ko dislnler sana bıhımmetdır f*l Bu dızeler nemelâzımcılığı ögutluyor. Bız ıse yaşamımızm hıçbır dönemınde, hıç bır konuda nemelâzımcı olmadık Kendi kendımıze karsı saygımızı yıtırmek ısteme dıgımizden düşündüklerırıızı kendımız ıçın sakıncah olsa bıle oldugu gıb, ve ıçtenlıkle açıklamayı yeghyoruz Belkı bır gun «hoşgöru» denılen kavram bu ülkede de kök tutar! Gelecek pazar «Şeriat Onıversltesi. ko nusunu ele alacağım (•) Der 1 hânenden(evının kapısmsetrevls derun (kapını kapa) hânci derden fkapının dı^ında olsn bıtenden), bıhimtnet (ilgisız ışe jaramazî Öz'ün Katıline Bakarken. nıversıte poriaTiası Turkıye de 1968 de oaşladı. Çocuk'ann ıstekler neydı9 Unaersıtede reform yopılsın... Olaym ustüne sagduyu ve sevecenllkle gldîleceğlne Insan avına cıkıldı Bır oğrencı olduruldu bır daha. bır daha, bır aaho. . Karanlık bır odaktan ateş edılıyor, katıller ouluncmıyordü Gerç yurekler arkadaşları olaukce burkuiuyordu Sonunda olan oldu ve korar cıktn Sılaha sılahla karşılık verılır. Unıversıte reformu meforrru kalmadı ortada Solcu oğrencılerm canlarına bırer bırer kıyarak belırlı omaca ulaşmak ısteyenlerın planloması gerçekleştı Devletın gızlı odaktarına yerleşmış ve okıüa'inı peynır ekmekie yemış bazı kışıier, ClA'nn emırlerını yerine getırmışıerdı. Amo suç yalnız onlarda m ı ' 1979'un 8'ıncı ayındayız Unıversıte reformu beklemektedır Sayın Necdet Ugur un hazırladığı tasarı kıderrlı profesorlerle yıpranmıs polıtıkacıların baraılarını aşacak da yasalaşacok . 1968'den bu yana 11 yıl geçmış... Insaf denen bırşey var Ulkemızın uriu ışadamlarından bırlsi Turkıye dernıştı, vergı kaçakcılonnın cennetldlr. 1960'iarda kaç okka mürekkep harcondı vergı reforTiu ıcm 9 O Sıra ışcı memur emekçıler gelır vergısının yüzde 50'sınden çogunu ustlenıyorlardı Şımdı bu oran yüzde 70'e doğru tırmanıyor 15 yıldan berı \.ergı reformu yapılacak da Anayasa da ongorulen adalet sağlanacok Ya toprak refomu' Bırakın ülke capındakl köklu bır duzenlemeyi, pllot bolge sayılan Guneydoğu da köy sahıplığinı ortadan kaldıracak önlemler yıırurluğe konamadı. 'Evet, ınsaf denen birşey var. • Tur<tve'nm duzenı bozuk Dış 6deme dengesı bozuk otuz yıldan berl söreVll açık v«rlyor Gelır . gıder dengesi bozuk bütce surekll oçık v'hor Uretım tüketımın dengesı bozuk. tüketlm fazlası toplumun belmı bukuyor Servet sefalet dengesi bozuk. yoksul zengın uçurumu dennleşiyor Bu ourumda sol teror auzenı değıştırTiek sağ teror duzenı korumak görünümirıde tezgah.anıyor Insanlar öidurülüyor, olduruluyor, öldürüluyor Ordu yardıma çağıniıyor, polıs seferber oluyor, yargıçlar dosyalan üstlentyor, terörle savaşılryor Ama «devletl kurtarmak» Isteyenler hep ylneledığlmız ve ymelıveceğımız gıbı şu dort dengedekı bozukluğu duzeltemezlerse nafıledır1) Uretım tüketım dengesL 2) Gelır . gıder dengesı 3) Dış alım dış satım dengesU 4) Sosyal adalet dengesı Dort dengesi de ceyrek yüzyıldan berl bozuk bir devlet n toplumunda her yurttaşa bır polıs her sokoğa bır karakol, her mahalleye bır mahkeme kursanız, güvenlığı korumayo yetmez • Doğan öz'ün katıllnın fotoğrafını gazetelerde seyrederken bır halk türkusünu cnımsadım Ham meyvayı kopardılcr dalından.. Hangi olgun madraboz bu hom meyvayı dalmdon koparıp toptancı halınde mostrasını tezgahlıyarak yazgısına yön verrrıştl'' Dengesıziıklerm Turkiye'sinde terör dengesınden medet uman kort polıtıkacılar kımlerdı"7 Doğan öz'u oldurmekle suclu Ibrahım, mahkemenln karorını yunnruklannı sıkarak dınled kten sonra bağırmış: « Ya tam susturacağız, ya kan kusturacoğız » Oysa yargıclann arkasında bır ozdeyış yazılıdır: « Adalet Mülkun Temelıdır» Insanlık tarıhı İbrahım'ın sloganıyla, bu özdeylş arasıncio bjc hesaplaşmaaır Tarıh kıtaplarını okumak îuhmetjnde buturtanfar toplumların nereden başlayıp ne.^eler^ vo«lık crınt w» nerelere gıdeceklerını bılırier •"""* BftznSftnu BftrneTf bır hesaplaşmanın dengesınde yaşıyor bugunku dengesız Türkıye'mız .. u Yaşa Gör Temaşa,, Vedat GÜNYOL 1 ucuk vaşta Kafkos lllennden Türkıye ye göc etnrş, basına gelmedık ış kalmamış anneonnem yığıt Cer1 kez kızı Melekper nınemın ağzından eksık etmedığı b r sozdu «Yaşo yaşo, gor temaşa» eozü Yoşodıkca, gordukce teTasa ettıkce cevremı. toplumu, yakınlarımr uzakarmı daho bır aniam kazanıyordu bu soz Bır Fransız kontesı şoyle demiş flnsan bınde bır gordu^u şeylere şoşor da. hergun gordutvlerıne şaşmaz > Ne dogru bır scz Bır konıl<sarno bır olağan soyrno. gunluk cırkınlıkıerı denges zlıklen gormez. goremez durumo gelır r msanı Bugür> Turkıye'de, Turkıye nın dortbır yo nında he'e ınsan potcsı altı mılyonu bulmuş olan Istonbul yaşammdo. gun gun gorduğu çırkın ıklere sapıklıklora soşma?, şaşamaz olduk. oluyoruz da Es<taen. Istanbul yonı tsaşkent dısınuakı ıllere ıicetere tosra denırdi, «dışarısı» anlomında. Istanbul dışı her yer. yanı butun Anadolu taşra sayılırdı Incelmış lstarbul Turkcesı konuşulmayan, oturuşj kalkışı. davranışı ıle bel riı bır yontulmuşiuga ulaşamamış, ulaştırılmamış ınsanlarırnızın vaşadığı topraklar toşra'ydı kendını beğenmıs. ashndo beş para etmez çoğu Istanbullulorca Taşro sozunde bır aşağılama vardı Zıya GoKaıp bır yerde «Anaaolu şehırlerı de taşra tâbırlenyle tezyıf olunurdu» dıvor Nıtekım, Cumhurıyet'ın Ilk yıllarında. ckoylü efendımızdır» sloganlarına korşın taşralı deyımı surdurd j Gnlamı lcerığı dışarılığıyla yaşamını Ankara sokaklarında. ana caddelerinde şalvarlı. heybell. eşeklı kövluler lyanı efendımız olan koyluler) geçemezdıler Fraklı, sıllnc'ır melon şapkalı toren kılıklı bürokratların egemen olduqu bır donemdı o gunler Ama, cok partılı demokratlk ' düzen (zurnada peşrev duzenı) gelınce ış değıştı. Menderes . Bayar öemokras'sı. oy ovcılığı uğruna, adını sonını, vorlıgmı yokluğunu hlclığmı zavallıl'ğını bıle b le taşra'yı. vonı kendı yazgısına bırakılmış Anadolu denen taşrcyı taşra'nın karsıtı taşra'ya ustten bakan Istanbui'a îaşımayı Istonbul u gonlunce taşra yapmoyı becerdıler gecekonduları ışportacı saigınları, karaborsa vurguncjlarıyio Menderes Bayor ve de Demıre! takımının ustun cobasıyla bugun Istanbul kentı bır taşra kentı o up cıkmıştır, hem de bır ağıl duzeni ıçınde, oralanna buralorına kına yaksalar yerıdlr Ağıl düzenl, dıyorum ya bağışlayın benı Blr Itlş kakış surtuş vuruş geçış onune ardına bakmayış, yanındakı yöresındekı ınsanlorı hıce sayış, var mı yok mu ben deyış doÇrultusundo. ulanıiası bır karmancormanlıktır surup gıden bugun, hanı şu ımıs'ı bı bahas, şu taşı toprogı altın olan Istonbul kentının sokaklorında. taşıtlarındo Elll elh beş yıldır yaşayıp gördüğum temaşa bu, ışte' Uygariıktan payını almamış, almomakta dırenen, hacısından hocasına padışahından sadrazamına. bakanındon makanına, parti marti baskaniarıno kadar sürü sepet yonet cı yosa yapıcı tas^klarıno kadar, nıce nıce ınsancık soz sahıbı oldu Turkıyo'de we yurdj, bır cennet olabılırken bır cenenneme cevırdı v urdumuzu cehenneme cevıren yuzsuz ve arsızlar, bugunku cıkmozlonn ve acmazların gunahını, kendı gunahlarmı Ocşkalorına yukleme yolundo akıl almai, vıcdnna sığmaz ınsaniığo yoraşmaz cabalar sarfetrişıkıed'rler Bıcımse1 demokrasl gereğı haketmedıklerl edemıyeceklerı katlora çıkan. o an. holkın surup gıden bılıncS'zlığı yüzunden çıkc 1 : cirkın msanlar Siz pahıbi oldular Turkıye'mıde olrr^ya calısıyorlar da. Adtna taşra denılen sıvaş do^uş oldu mu, konı canı ıstenen. ama okuı. "jDtane gıbı gereks n'mlerı kar=;ılanmayan »ergıyse vprqı haracso harac ıstonen, uvey e^lat sayıtan Ancdolu buq'jn okın ak'n büyuk kent'efö dolmaktadır. npm cls a^ıl iuzeiı ıcınie Anadolu S'ttın şenedır, gıdılmeyen, dost ell uzatılmavan bır veraı bır yer oıarok da kcldı, ne yazık kl. CHP nın onde gelen şaırler.nden A Kutsı Teoer'ın fGümesek de gormesek de o yer bızımdır» dızesr>,'le >}t!e gelen aldanmosı aidatmacasıyla Ancr'oiu ha'kı, vzrjk uzağın uza^ı blr ılgı konusu olmustur «Gıd Imeyen yer sen n oiamaz» dıyen bır otisozü var ÖTier Asım Aksoy, Atasozlerı Sczluğu nde şöv's ccıklıyor bunu ve dıvor kl cGıdemedığımtz, yararloriT.odığımiz yer, malımız olsa bı'e neye vorar'' Bövie bır ysr'n bızım olmovon y©rl« oe farkı vcr7» Taşranm Istanbul'o ve başko büyük lilerımlze okmı bızl şu sorunia knrşı korsıya gptırmekte Ankara'sı, Istanbul, izmn'" Bursa sıylo bC un Tuı'< ye bunön b" tasra havası ıcme gırmışr.r, ıster yprıneii'n 'Ster hayıfloncl'm. Sorun tabral ğı oıtadon kodımak. Tu'kıye'yl. uygcı ülkeıer duzeyme çıkirmaklır Bır ay önce ca$niı oiarck gıttığ n Sofya'dokl düzenII tertemi2 bır vpn* vasamın görcîuğum zaman ıcm sıztadı Turkıye'nın bunco sahiDSizlığını, care^ızliğinı, başıboşluğunu dusurıerek O Tukıye kı, kırk bes tiılyon Insanıyla ortomm cevfesmı buluo vara'tı TII c!ağaT"ıstu degerler vetenekier cıkarob'ı r orîayo dünycnır> ağzını yüreğıne getırerek OZPI kle onorın, 'sl'kierinde yedek parca vrapımındo TyV M<îto!annır göstgrdıkle" Daşarı, Bntıl uzmcnian şaşırt^Tktndır jş bcvleyken neden Türklyen'lz bugun ge'ışmemış bır utke durumundoaır sororım sıze ve devlel gücönu ei'enne gerırm's on onbeş vırmı yıl önces nın »öp^tır '"nne BİLIM DÜNYASI K Anlamsız Bir Yıldönümü Olkemizde müslüman Turklerce ılk matbaa 1729 yılında oçıidığı ıçın 1979 yılı bu oloyın 250 yıldonumunu oluşturmakta dır Konu uzennde. bugune de ğın gazete ve dergılerde yazılar, araştırmaiar yayınlandı Bosın Yayın Genel Mudurlu ğunce bır sergı duzenlendı An cak boyle bır yıldonumunde e le ohnması gereken nedır"11 Sırf ılk matboanın acılnnosı kutlanmok ıstenıyorsa olay fazla bır önem toşımamaktodır Cunku boyle bır buluş nosıi olso b r gun ulkemızde de uygulanacak tı. Nıtekım. başka buluşlar da sessız sedasız gelmışler ve bunlcrın kutlanması aklımızdon bıle geçmemektedır. Yok eger amaç ulkemızde matbaanın tarıhıni açıklamaksa buna gerek yoktur, çünku bu tarıh her fırsatta ozetlenerek Türk okuyucularına sunulmak tadır. Bence bir yıldönümü, blr ba şarınn yıldönümü oldugu zaman kutlanmaya değer İstanbulun lethının, Atatürkün <3oğumunun, cumhurtyetın Itanının yıldönumlennın kutlanması gıbı Fakat, matbaanın yıldönümü ıçın böyle bır başarıdan söz edılemez Çunku, mat baa bize fazla bır şey getırmemıştır. Daha doğrusu, Batının bugünkü göz kamaştıron uygarlığınm temellnde yatan matbaa bızde hıc bır gelışme ye yol açmamıştır. Daha da başka bır devımle, bız, matbaa gıbı en buyuk bır devrımder» yararlanmasını becerememışız dır. Durum bu gun ıçın de boy ledır. Vehbi BELGİL hülıslarrı, matbaanın kurulması na oncak Kur'an ve obur dın kıtapıorınm basılmoması koşulu ile Izın vermıştır Oysa. bu sınıfın cıkarları açısından fetvan>n «sadece dın kıtaplan ba sılmas1» koşulu ıle acılmasına ızın vermesı gerekırdı Ancak, bsn üikemıze matbaonın gec gelmesın n ve geldıkten sonra da Nulturumuze katkıda bulunamamcsının butun gunahını llmıye Smıfı uzenne vukleyeceklerden değılım Bu sınıf Botı aa da duşun hayatının gelışmesıne engel olmak ıstemıştır Fakat aydın sınıfın yılmazlığı, atılganlığı bu engelı ortodon kaldırmışlır Bızde ıse aydın sınıf boyle bır yurek lılik gösterememıştır Gosteremevışının nedenlerınden bın de. bu sınıfın, koklu bır kulturden yoksun bulunması \d\. Devlet o zaman matbaacılora «Istedığınızı basıp dağıtın» dese ıdı bu sınıf neyı basıp neyl dağıtacaktı' Osmanh aydını Batı dıllenrt! oğrenmenın gunah oiduğunu kabullenmek suretıyle Batı'ya karşı kulaklarını tıkamıştı Esasen o donemde «gâvun hor görulen bır yaratık oldugu ıçin onun değer verdığı şeylere de bızımkıler hor gozle bakıyorlardı. bilımler alantnda orta ve yüksek ogretım ders kıtaplan dış'nda cocuk anslklopedileri dı şında ne verebılıyoruz halkımı za' Uç yıl once Medenı Kanunumuzun kabulunün 50 yılı kut landı Bu 50 yılda cagdaş hukuk aıamndan ne getırebıldık ulkemıze9 Kıtapcılardo cılt cı t toplamn^dtppttrTÖftflrüz: Bfl» mem^nş vosası yo ilgılı lım? Edebıyat tarihiertmız «tezkire> cılıkten bır adırr oteye gıdebılmış mıdır'' Yazarlarımız hakkındo tşurda doğdu, şurda buyudu. şundon feyz aldı, şu na feyz verdı, şu yapıtlorı vardır, en ünlu yapıtları şunlardır»ı geçmeyen yarım sayfalık bır bılq den sonro her şaırm oy nı kasıde. gazel ve beyıtlerınm tekrarından oteye ne oğretebılıyoruz okuyucumuza'5 Şıır an toloıısı, roman antoloıisi, öyku antolojısı ozdeyışler antoloIisı, Batı yazarlarından ornekler... Iş mıdır bunlar? Bırakalım bütun bunlan MC ler dönemınde sırf partı propagcndası amacı ile ele alınan dınden soz edelım. MC, özellıkle ahlak üzennde duruyordu ve okullarda ahlâk dersı okutulmosını Istiyordu Buna göra bır kıtap yazıldı Kıtap tam bır cevın ıdı Bunun uzerıne P0I1tıka Gazetesınde bır yazı yazdım Adı tMuslüman çocuğuna hırıstıyan ahlak kıtabı» ıdi. Fakat, yazıışlerl mudurü bu a Teknik yan dı değıştlrıp daha yumuşak bir ad bulmuştu Kltap belki de hâ lâ okutuluyordur Bu konu'cr üzerinde «Gecmış Kulturumüz Safsatasn adlı yazımda (Cumhurıyet. 28 6. 1976) der nlemesıne uzandığım ıcm daha cok konuşmayı gereksız buluyorum. Matbaacılığın teknik yanı deyınce akla once baskı teKnığ>. sonrc motboa arac ve 3W»Ç leri gelır £5 W Ya din alanında?.. Gelgelelim bugüne Ş.mdı, o dönemı bır an ıçın bırakıp gunumüze gelelim. Bu gun basın ve yayın serbesttır Lutfen bana soyler mısınız, ne basıyor, ne yayıyoruz"> Ispatlı İletilecek bilgi Matbaa önce bır iletışım aracıdır. Matbaanın blr şey ılet meye yardımcı olabılmesı Icm önca İletilecek bır şeyın olma 81 gerekir. Bu bakımdan ele alındığında, hattâ motbaanın gereklılıği bile tartışma konusu yapılabılır. Evet iletışlm Içm üetılecek bir şeylenn olma sı gerekir. Bunlar mevcutsa matbaasız da ıletılebılır Eskı Yunanıstan, kendınden öncekı Sumer, Akat, Elam. Hıtit, Asur, Iran, Fenıke, Mısır... uygar lıklarının küitur mırasına, mat baa olmadan do sahıp olmuştur. Iskendenye kütüphanesi zamanında. Endülus Emevıleri zamanında. Abbasıler donemın de matbaa yoktu Fakat ıletıle cek şey pek çok o!duğu ıçın bunlar meraklılara uıaşmıştı. Afnkada bır Tombuktu uygarlı ğı vardı 14 yuzyılda. Burada, kitap Ihracotı gelırleri öbur dış satımların gelırlerini fersah fsr sah aşıyordu. işte bızde iletilecek blr şeyin bulunmaması, bu buyük bu ( luştan yararlanmomızı o anaksız kılmıştır ALMANYA AVUSTURYA BELÇİKA ÇEKOSLOVAKYA FRANSA HOLLANDA HINDISTAN İNGİLTERE IRAN ISVEÇ ITALYA MACARİSTÂN ROMANYA SOVYET RUSYA YUNANISTAN lenmıze karşın baskı teknığı ül kemızde fazla gelışme gösterememıştır Birçok ansıklopedılerımız burado basılmakta. son ra Avrupa'ya gondenlip renkli olarak resımlendırılmektedır O kul kıtaplcrımız ınsanı ığrendıren bır çirkınlıkîe basılmaktadır Resımler sılık ve anlamsızdır Bu konuda Atatürk dönemınde. 30'lu yıllarda basılan gı cır çıcır ders kıtoplarının duzeyinden de gerı gıdılmiştır. Harıtalar dışcrdo basılmaktadır Ve işın asıl teknık yanı olan matbao arac ve gereclerı alanında bir sanayi gelışemenvştır ulkemızde Mürekkepler, boyalcr, makınalar. yedek parcoler hep dışardan gelmektedır. Bunlar ulkemızde yapılamayacak şeyler midır' Bosın Yayının sergısınde dağıtılan katlama lı bir broşurün «Günumuz Turk rrctbaacılığı» adlı bölumunde şoyle bır cümle yer almıştır: «1945 yıllarında Istanbul'da uzun yıilarını Turkıye'de gecırmış, Mıllı Kurtuulşu ızleyen gün lerde silah fabrikalanmızda tak nlsyen olarak böyuk hızmetler vermış «Laslo Paranyi» adlı Türkleşmiş bır Mccar'ın baskı makınaları vaptığına tanık oluyoruz» Fakat, bu çaba sürdürülememış, ithalatçılık yeğlenmlştır (Broşürün bozuk Türkcesıni korudum, değıştırmedım. Broşürde yanlışlar da vardır. Matbca III Murat (1574 1595) dönemlnde değıl ondan tam 134 yıl sonra. Lale Devrınln son yılmdaki Podişoh III Ahmet dönemlnde acılmıştır.) İŞÇİLER, EMEKCİLER, İLERİCİ AYDINLAR İLERİCİ GENCLER!.. Turkiye İşçl Partisi, 14 Eklm 1979'da seçim yapıiacak 29 ilin tümünde birden secimlere giriyor. Seçim donemleri, Partimizin bağımsızlık, demokrasi, sosyalizm mucadelesinde, sesinl ulke çapında ve yoğun biçimde duyurabilme olanaklarını vermektedir. Seçim çalışrnaiarının en etkin ve başarılı sonucc ulaşmasında Partiülerin cesur, özverili çalışmalarının yanısıra, Partimize inanmış, gönül vermiş arkadaşlarımızın da katkıları buyük onem taşımaktadır. Türklye İşçi Partisi Merkez Yonetim Kurulu'nun Partinin tum üye ve aday üyelerinin aylık gelirlerlnin belli bir yuzdesini Ağustos, Eytul ve Ekim ayı başlarında Parti merkeıe brğış olarak gondermeleri konusundaki kararını, Parti Dostları'na da duyurmaktadır. Gerçek ve tek kurtuluş yolu olan sosyalizmin ve sosyalist mücadelenin güçiendirilmesi, aynı zamanda faşizme karşı, emperyalîzme karşı mücadelenin de kalıcı sonuca ulaşmasını sağlayacaktır. Yurtseverler. antifaşistler, ilerlciler, demokratlar, Tum sosyalistler!.. Bcğış kampanyasına. Görev başınai,. TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ GENEL MERKEZİ TÛRICİYE İŞÇİ PARTİSİ Bağış Kampanyası. Hesap No: 60 Zlraat Bankası Cemberlltaş Subesl / istanbul Basın Yaynnn sergisi Sergl amoçsız, anlamsız ve çok fakirdır. Çunkü neyin serglleneceği kestırilememiştlr. »albukl, 250 yıllık tarih içınde her dönemde basılon kltaplordon ömekler konabilırdl sergıyo. Bu örnekler, Serginin hemen yanındakı Sahaflar Çarşısında bol ve ucuz olarak mev cuttur Yabancı ülkeler. bunlan kopış kapış alıp götürmekte dir. Mukayese Için eryazması kitaplar, taşbasması kıtaplar, gazeteler, dergiler, ansiklopedller, dsrs krtaplan, teknık kitaplar Sergıde yer alobılirdl. Fo tokoplleri sergilenmış eskı mettnlerin çevınlerl yanlarına eklenebillrdi. Sergnin benl asıl üzen ve yukardanberi söyledıklerıml maalesef doğrulavon yanı: «Turkıyenin Sosyo Polltık ve Kulturel Hayatında Basın» adlı bır kıtap olmustur Bu ook guzel kıtap bır Sovyet b Igınının doktora tezının çevınşıdır, ve Basm Yayın tarafından »Motbaacılığın 250 kuruluş yıldonumüne armağan» odı aitındo ztyaretçılsre dağıtılmakde bu ulkeleri tadır Yani ulksmızın motbaaıslenıeznusınız? Cilık tarıhıni 250 yıl sonro bır vabancmın k tabından oğrenmekteyız. Gerçekten acıklı de(Cumhurlyet 6055) âıl rnı"> Şirretlik ve korku İletilecek şey olarak Batı'nın o zamano kadarkı kultur mırasının bulunması hıc bır şey ıfa de etmemıştır. Çunku bunun halkımıza ıletılmesıne Imparatorluğun akılsız llmıyyo Sınıf:'nın şırrotlıği ılo aydın sınıfın pı sırıklığı. korkakiığı engel olmuştur. llmıyye sınıfımız ıçın cakıfsın deyımını kullanışımın nedenı bu sınıfın kendı şınıfsal çıkarlarının korunması Icm bıle matbaa gıbı eşsız bır buluştcn yararlanmasını akıl edememesındendır Akıl etmek şöyle dur sun, bu sınıfın onderı olan Şey TEŞEKKÜR Hacettepe Umversıtesı Matematıl: Boljmu O*retim uyesL DOÇ. DR. YAŞAR ATAMAN'IN gerek hastahğı esnasında gerekse vefatı dolayıslyIf acımızı mektupla telgrafla telefonla pavlasan, bıze destek olan kuruluşlara, sevenlerıne ve yakınlarımıza ıçten teşekkurlenmızı sunanz A ILESI Siz Haldun Taner le gezmek