Katalog

CUMHURÎYET 30 AĞUSTOS 1979 YEDt Binalarm yarısı boş dururken, milyonluk aygıtiar bahçede çürüyor 23 ocak 1979 tariht! Cumhuriyet gazetesinin dörduncü sayfasında bir haber yoyınlandı. cGüneştekı gaz patiomakm hareketınin fotoğrafı llk kez Kandilli'de cekildi» başlığını taşıyan bu haberde Kandüli Gözlemevi Müdürü Muammer Dizer. «Son derece teknik olon bu bügileri yanlış iletebileceğimden kuşkulanarak» bano şu satırları vazdırıyordu: «Güneş üzerinde oluşan pot lamalordan sonra o bölge civarında gaz kütlelerinin fışkıröığı ve bunların yeniden güneş üzerine döndüğü biliniyordu. Bu gaz fışkırmaları guneşin kenarında izlendiğinde parlck sütunlaro benzemektedır. Aynı olay güneş yuvarlağı (kursu) üzerinde gözlendiğınde siyah cizgüer olarak görünuyor. Kandilli Rasctharvesi'nde yapılan bilımsel calışmaiar bu oloydo gazın spjral (dönuşlu) bir harekette buiunduğunu ilk kez ortaya koymuştur. Günesin kenarında izlenen bu dönüşlü hareket doho önce bir yobancı bilim dergisinde Kandill: Rasathanesi'nin adı verilerek yayınlanmıştı. $imdi rasathanemiz güneş kursu üze rinde şimdiye lîodar kimsenin görmediği spiral horeketin de fotogYafJannı cekrrvş ve vayına hazırlamoktadır » Bu haberin yayınlonmcsından sonra gerek yurt icmde, gerek yurt dışındo bu konuyla yakmdon tlgüenen bilim odam larından bir cok mektup aidım. VerdMeri bilgiler aşağı yukon şu noktalordo loplonıyordu: Habe'de «güneş üzerinde oluşan potlamolardon sonra o bâ'ge civarmda gaz kütlelerinin fışkırdığı yazıldığına göre bu o!oy a) b'r tomado prominansı. bl bir eruptive prominansı veyo c) bir surge oiavı oiabilird'. İik «tornodo promnonsı» 1925 yılında Petit adlı bir ilim odamı tarafındon fotoğraflannrştı. Daha sonra bu olay yüzterce defa göztenerek fotoğrafa aiınmıştı. eErüptive promiranslar» Ise 4 haziran 1946 yılından beri fotoğraf!anıyordu. İcinde splra! hareketler buiunon l!k «surge» fotoğrafı ise 12 haziran 1946 yılında oekilmişti. Vine oynı habarde gecen «Kandilll rasothcnesinde ycjpı lon colışmalar bu olayda gazın spircl bir harekette bulun duğunu ortayo koydu» cumlesindekl clay 1870 yılındo Zötlner'in ve 1831 yılında Young' un spektroskop'tan boka baka elle cizdikleri resimlerle i'M kezv,paaya. konrnnştu. cGüneş kursj üzerinde kimsenin görmediğinden» söz edilen hareketlerln de başka gözlem evlerindo yüzlerce örneği bulunuyordu. PottamadoM splrol hareketlerin sureslnin bir daklka olduğtı da Ğoğru değildi. BOZJ olaylarda bu süre bir koc eaate kador cıkabiliyordu. «Donüşlu hareketlerln gaz poîlamolorının manyetik bir tüp icinde doğduğunu kanıtlamasına» gelince, bu sözler doğruydu. Çünku iyonlanmış gazın güneşteki tüm hareketleri mon yetik tüpler icinde oluçmaktaydı. Doğru olmayan bölüm bunun Kandilli Rasathanesi'nd» değil, 1967 yılında ünlü bilgin Alfven torafından kanıtiandığıydı. YÜZ YILUK BİLGİLER Bu bilgileri gönderen bilim odamlan Kandilü Gözlemevinde ilk kez (!) saptanan bu bilgilerin en yenisinin 33 yıl önco saptandığını, oraîormda asıriık bilgiler (109 yıllık) olduğunj belirtiyor ve bu haberin bir yaboncı bilim adamı ya da kuruluş tarafından öğrenilmesl haIfnde doğurabüeceğl şaşkınIığm kuşkusunu ve ayıbını du yuyorlardı. GöruiduâO gitrf KandMII Gözlemevinin müdürü Mucmmer Dl zer"in cyeni» diye verdiğl bilgiler hem cok eskl, hem de hic bir yanı düzeltilemeyecek ölcüde yanlıştı. Bu yanılgının neredon kaynaklandığı şeklindekl soruma Dlzer önce şiddetle kar şt çıkıyor \« «bu adamlar her çsyi konştırıyor» dfyord'u. Bu eözlerinin yer alacağı bir acıklama yapacoğımı belirtmem üzerine de «polemiğe glrmek !s temediğfni» belirterek ocıklama yopmaktan kacnıyordu. Kandüli gözlemevi ile yakından ligilenişlm bu yanılgı üzeri ne boşlodı. Ancak oraştırmolarım sürerken duyduğum ktzgınlık önce şaşkınlığa. daha sonrc da Ozüntuye dönüştü. Çünkü b!r biflm kuruluşu olor» KondılII Gözlemevi üikemizde bilim od:no neler yapıldığının llginc bir ömeğini oluşturuyordu. Gözlomevi bugünkü durumu * e S tom bir «bllimse! ciftükıti. CENNETTEN BİR KÖŞS Kandilli Gözlemevi'ne Kuteü Llsesi otobus djrağının hemen yanından kıvnla kıvrıla yükselen ve gecekonduların arosındon gecen osfaıt bir yolla vonlıyor. Bekci kulübeli, demir par maklıklı kapıdan gecmeyl başardnız mı, icerde hic ummadi ğınız bir oörüntü ile karşılasıyorsunuz.. Burası bir gözlemevl değil, cennetten b'r köşet r sanki. Bu ölcüde bckımlı bi' oraziye İstanbul'un cok a? yenn de rastloyabilirsinız. Gözelmevi 63 yıl önce Faim Hoca tarafır.dar 200 doiü:v!'jk fer olon Üzenrie kürurrnuş. fCi"; #e 33 bino ve aoziem pavvofiu bulunuyor. Bu bınoıcrda cii uzay ve yer bilimleıi iie llgili 7 Kuleye yerleştirilecek aygıt ne planlandı, ne alındı. Ancak beş yıldır Spektrohelyograf adlı bir proje için bütçeden para alınıyor. Dünyada «i!k ve tek» olan 6 milyon liraiık infrared dürbün 6 yıldan buyana çalıştırıfamad/. 20 miiyon liraiık Danjor aletine ise 7 yıldır el sürülmedi. Bugünkü değerl 10 0 O öoior (500.C00) liro olon rodyoteleskop oîetl 10 yıîdır artîbaiajı bile oçıimomış o'arak otlor üzer!nde cürümeye G îirkedilmiştir. (Fotoğrof: Erdoğan KÖSEOĞLU) Biîimsel Çiftîik Kandilli Gözleraevi 15 metre yüksekliğindeki üç katlı kule öncs marley döşendi, sonra duvardan duvara halı kapfandı. Şimdi hepsi nem icinde çürüyor. Kandilli Gözlemevlnin 300 dönümlük arazlsi cennetten bir köşeöir sonki. Toplam mol ve aygıt varlığı mflyariaria ölcülebiilyor. Yukardo gözlemevinin bakımlı yoliarındon bir! görülüyor... (Fotoğrof: Erdoğan KÖSEOĞLU) temel bilim kolu ve iki uygulomaiı koi oimak uzere 9 bilim tia Imda calışmalar yopıidığı \vrsayılıyor. Temel anıacı tızay ve yer bilimleri konusunda gözlem ler ve değeriendirrneler yop mok. Toplam mol ve oygıt vorlı ğı oncak MİLYARLA beürîilebl liyor. Salt 1979 yılı bütçesi 20 milyon lira oiarak saptcnrrirŞ. Catışma 6ohcsı ile hic Hgis4 yokmuş gibi görüne.n (asttntia da olmayan) bir bakanlığa [Mil li Eğitim Bakanlığına) bağlı bu kuruluşto 657 saytlı Devlet Me murları Yasasma göre calışan yüzü cşkın personel bulunuyor. YÖNETİM DEĞİŞİYOR 1970 ythnda KmöiUi Gczlemevinin eskı müdürü yaş sınırını aşarak emekü oiduktan scnro yerıne, yıliardır kurumda colıçon dccent Mucrnmer Dizer ota nıyor. Müdürlüğe akcdemik un vanı olan bir kişinin atanması tüm personelce olumlu karşılanfyor ve Dızer co'ışmalora bcş lıyor. Ancck işier beklendrğl gfbi^u rumüyor ve ilk iş olarak kuruma 20 yıllık bizmeti gecen iki docent (Tonk Gökmen ve Nev Yalçırı PEKŞEN 100 rr»2'lik laboratuvar va 15 metre yükseküglndski uc katlı ku!e3i ile Guneş kulssl borr.boş durmaktadır. içl mariey ve duvardan duvara haiı kaplıdır. Şinıdl hcpsi su İcinde çurümekledir. (Fctoğraf Erdoğan KÖSEOĞLU) zat Öcal), kısa bir sjre icinde c/rılorak Üniversiteye gecivor lar. Bundon sonra da kurumda ckacemısyeTler barınamaz o'uyor. Son on yılda kurumda co lişan 3 docentten ikisl. doktora yopmış 4 oraşUncıöan uçu ve mcsstır yapmış 14 aroştıcıdon 6'sı kurumu terkedıyorlcr. «BÜYÜK RASATHANE» B.r yardan gözlsmevincleki fşe yator.etemcnlar . uzn+ite$ırkerr, b r YOnrtcm da «Büyük Ra sathane atılımı» boşiatır Mucmmer Dizer. Plonlorı yapilmcmış. aygıtlan aiınmamış, nalta dusünüimemiş, kadroları bulun bomboş durmoktadır. Yapınrn mayan bir cck bıno yapılır 300 döşemeîine önce marley dödönumlük arazrfa. Bugün KanşenmıŞ, bunun üzerine de duailli Gözlemevi bahcesinda bu vardan duvoro halı koplanmışlunan bu bınalann durumlamı tır. Şımdi hepsi nem icinde cüyakından inceiediğimızde şu gö rıim&ktedir. Kuleye yerleştirilerünümle karşıtoşmaktayız: cek aygtt ne plartianmış, ne de alinmıştır. Fakat 5 y;ldan RADYO TELESKOP LABORAbu yana Spsktrohelyogrof adın TUVARI 9 yıl önce yopılmış daki b;r proje *cin butceden tır. Bu süre icinde ıcine bir tek ., * oygıt bUs grrn&mişt», * Gecen ; para olırmakîadfr. yıl göziemeyırin bekcüerine bo KONUKEVİ 9 yıl ör.ce göz nnak oiarok bırakıimıştır. • » ••lemevtne • geieceği sanıtofl ya•«> GÜNEŞ KULESİ 100 m2.lik boncı konuklor icin ycpılmıştır. ioborotuor ve 15 metre yükBugune kodar lcın» bir tek sekliğindekl üc katlı kulesi İle yabancı gırmiş değildir. Buzdo:cbt. carr.aşır maklnesi, her şeyı vardır. Oayol döşelı ve Bebek kc/una nazırdır. GÜNEŞ FİZIĞİ BİNAS! Yenisl yaptırıidığındcn terkedünrştir. 10 yıidan bu yana boş durmaktaöır. 3 katlı. kaJoriferli ve 13 odalıdır. S'S'/îOLOJİ BINASI Yenisı yaptırıldığından terkedilmiş tîr. £ kot'ı. 7 ocialı ve katoriferlidlr, ZAMAN ASTRONOMİSİ BİNASI Bu bölüm koponmış sffyılfvor LaboraHıar dişında tümüyle bostur. Gece yıldız 300 dönümlük bahçede 500 bin liraiık radyo teleskop aygıtı, ambalajı bile açılmamış olarak yatıyor. gözlcrr.l yapocak gözienicHsr :gi:ı yapılan blna uzun bir sü» re bekâr msmurlann to|marn oiarok kulicnılmıştır. Sonucta Kurumdakl 33 binadan 6'sı buyuk olmak üzere ya rısımn boş durduğu anlcşıirraktodır. Dolu gibi gözükonterm de bczı katları boştur. Fakot inşoatcılık oyunu daha sür5yor. Bu yı! gözlernevinaekl iki konferins soionufid bir Cn cüncüsü ekleniyor. VE AYGITLAR «BOyük rasathone otjlımr» lclnde doğal olarak «buyuk cygıtlora» da yer vorilmiştlr. Şim^ di bunlardan örnekler verelim; RADYO TELESKOP Gök. yuzünü radarta mceleyecek bir aractır. 10 yıl önce alinmıştır. Şimdiki değerl 10.000 do'or <500 bin lira)dır. Doha ambalajı bi'e ocılmomrş olarak boh cede ctlar üzerinde cürümektedir. Diğer parçatcrı da depodo bulunmaktadır. Kurumda ba konuda calışabilecek n« elektronikçi, ne elektronlk rruhendisl. ne de yetişmlş bir psr sonel vordır. İNFRAREO DÛRBÜN Bu oygıt, (r.Ulelço ivuneblleceğimiz bir aygıttır. Çunkü dünyada «il* ve tek» aygıttır. Astronomide cok ileri bir ülka oiduöumuz icin Jobrikasmo s ı dece tarafımızdan slpariş verilerek yoptırıimıştır. Flyatı 200 bin Alman markı (6 milyon IU ra>dır. Bugüne kadar denen' memiş bir oygıt olduğu İcin 8 yıldan bu yono calıştırılması mumkün olmamıştır. Defoiarca başvuru.'on fabr/kası da bu fi.ilc ve tek oygıtın» sorunlarını cdzemofniştir. Verdiklerl tek yonıt, «Biz sizin istediğinizi yaptık, colışmasma karışmayız^ şeklinde olmaktadır. Dünyadi i!k ve tek olduğuna göre rriüzeye kcnursa ilgi cekeceğl, hnt to ziyoretcllerda') ofmccak parayla zararın karşılanacağı sanılmafctadır. DANJON ALETİ Konusunda en gelişmiş ve mukemmel gözlem aygıtıdır. Bugünkü değeri 20 milyon lirayı bulmaktadır. 7 yıldan bu yana el sürülmemiş olmosı da ikincl bir özelliğidrr. ŞARKÖY ARSA ve KONUT YAPl KOOPERATtFfNDEN Üreticilerin direnişi dün de sürerken ayakkabı satış mağazaları açıldı (istonbul Hcber Servisl) Ayokkcbı üret,c:;ena,n 3 gün den Deri surdürdüklert dıreniş tievcm ederken. ayakkabı satış mağazalorı 8ikıyonetı;ııin ve ponsın ola/a el koymasıyta dün açılmıştır. Konu ile ilgıii olarak bilgi veren Istonbul Umum AyaKkcbı Satıcıiarı Esnaf Derneği Gaşkanı Sodettm Oztulco, «Emniyet Müdürü ve vali ile yaplığımız gcrüşmelarden son ra dün ayakkabı satış magazaiarı yenıden satışa başlam.şlardır. Uç gunden bu yara Arenişcıiörın tehdtdiylo ka poiı tutulan ışyarieri. işhanlorı yer.iden hizmete gsçmiçlerciir» demlştır. Öztulça. ayakkabı fiyatlannın yüksek ciuşu konusunda hukumetı de suçıamış ve pahalılığın caniı hayvan dışsatı mından kaynaklanaığını iiari eürmüştür. Öte yartdan, Ayakkabıcı Esnaf Sanotkârları ve Kolıan Derneği Başkanı Teme! Çoruh, cyakkaai fiyatlarının devlet eliyie saptanması gerektiğmi so vunmuştur. Çoruh, direnlşln ayakkabı ürstiminde tekelieşen flrmaların ayakkabı ona ve yardımcı maddelerine yaptıklan haksız ve keyfi zamları protesto etmek amacını toşıdığını söyle miştır. Oirenişi slyosl bir niteliğe bürürtdurmek Isteyenlerin bulunduğunu ancak, böyle bir omac taşımadıklarını Ifade eden Coruh, şunları söylemıştır: «Ayakkabı molzemelerini sotan tekelci flrmalann ellerinde bulunon ve Türkiye oyakkabı üreticilerine en az ikl yıl yetecek oranda stoklanmış mol larına el konulmast ve bu malların oyakkabıolar kooperatifi ve federasyonumuz kanalıyla normal fiyat'.or üzerinden satışı soğlanmaltdır. Ayakkabı satıcılarınm elinde iddla ettiklerl gibi 23 oy yote cek oranda değii tom İkl yıl yetecek kadar stoklanm'ş molzerne vardır. Ayokkobı piyasasmdcki tskelci firmaiara korşı deı/iet etkin önlemler almalıdır. işkolumuzda üretim yapan KİT'lerin de fiyat artışlarını adeta köruklemekte oidugunu da vurgu'Iamak v« bu gidişe ckılcı Işletmeciükle cözüm gatirer&k dur danilmesini istiyoruz.» Çocuk bahçeli, yüzme havuzlu Tüm sosyal hizmetleri ile CARSASIŞARKÖ¥"DE) Konut başı arsa bedeli: 3 7 . 5 0 0 T L . Peşin ödemelerde % 10 indirim uygjlanır. Bu fiatlar 1 Eylül 1979 tarihine kadar geçerlidiı. Kooperatifimize üye olmak isteyenler Yapı Kredi Bankası Mecidiyeköy 853 nolu hesabımıza peşinatı yatırarak kolayca bu şartlardan faydalanabilirler 7.500TL. PEŞÎM 30AYVADELİ Mobilyacı, döşemeci ve polyesterciler: 35 tekelci firmanın ınsafına bırakıldık Mobilya, döşeme ve polyesterci kücük sanctkârlar da. «Üc beş tekelci firmanın insafına terkedildiklerini, üretimde kullandıkları hammadde ve aro maddelere yapılan kontroisuz zamlarla hammadde gereksinimlerini karşılayomaz duruma geldiklerlni» bildirmişlerdir. Bu konuda Mobilyo, Döşsme. Polyester Üretici Sanatkârlarının Hakiannı Koruma ve Dayonışma Dernegi odına bir ocıklama yapan Ahmet Comuşcuoğlu. son dört ayda suntada yuzde 140, vemikte yüzde 250. süngerde yüzde 150, döşemelik kumaşta yüzde 200 oranında zam yapıldığmı acıklarken, devletin flyatlar üzerinde denetim yapması hallnde kücuk sanatkârların soluk a'cj bileceğini söylemiştır. Çamuşcuoâlu. tHammadde ve ara mollarını ureten tekellerln üzerinde devlet etkinliğinin yoğunlaştırılmasını. odoletli bir flyot mekonlzmasınm kurulmasını, stoklara elkonulmasmı, faturasız satış yapılmasının engellenmesinl. dsvletce üretilen matzemeler de öncelikle kooperatiflere daha ucuz ve düzenll mal tahsis edılmesinlı istemiştir. <:ktaklir Vod Vmcn Ap. •Istanbul TelxS6 16 30*67 37 97 (Pazar hariç hergun açığız.) fŞarköy trtibat Bürosu: Kurt Emlâk, Enverpaşa Cad. No: 11/1 ŞARKÖY . Tel: 223 •Ankara îrtibat Bıırosu: Adem Yavuz Sok. No: 11 Kat: 2 Kızılay Tel: 25 32 34 ©Çerkezköy îrtibat Bürosu: Köprubaşı Tel: 209 •GELİ BOLU irtioat bürosu özkan Bulgan Y.Mimar Kapahçarşı No:28 Tel 85 YARIN: Cami saatieri ve güneş tutulması (Ser Reklam: 717) 6557 IŞILDAR açılan kapı" ¥ layıtları başlad»33 55 AKSARAY (Hongf A|arw: 216) 6598 V Blz. NEVZAT VARHAN ve FAHRİYE ŞAHİN nişanlandık, Ankara 28.8.1979 \ Derneğimiz Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Üyesl, Mernum Şemsettfn ve Nevvare Terlon'm ogtu, Zeklye Tertan"ın eşl, Şemsettin ve C(han'ın babcları, Cağiayan. Kutay. Tunay, Güzelkazaz, Yorulmaz, Kınalı ve Kalkandelen allelerinin akrabalarındon Mensucot Santrai Kalite Kontroi Müduru Koramiral Era'm NATO Türk Askerî Temsi! Heyeti Başkanirğma atandı (İstonbul Haber Servisl) Koramiral Sabahattin Ergir*, NATO Türk Askerj Temsil Heyeti Başkanlığına atanmıştır. Kuzey Denlz Saho Komutanı Koramiral Sabahattin Ergin. merkezi Brüksel'de bulunan NATO Türk Askeri Temsil Heyeti Boşkanlığına atanmışt;r. Bu göreve ilk kez Deniz Kuvvetleri burr,esinden bir ctarr.a yapılmaktadır. Yenl görevine pazartesl günü gldacek olan Koramiral Ergin'in yerir.© Kvziy Den'z S J ha KoiTıLtonlığına Koramirol Zahit Atakon cstiriimiştlr. ALPAR ÖZKUZU 25.8.1979 Cumortesi günu gecirmiş otduğu bir trafik kazası sonucu yaşommı yltlrmlştlr. Anıst eğllirlz. önünde saygıyto Ö ZCAN TERLAN 28. 8. 79 gecesl vefat etmiştlr. Cenozesi 30. 8 79 tarihimJe Aksaray Vaüde Camiinde kılmacak öğlen nomozını muteakip Topkopı Çomlık Mezariıömdakl alle kabnstonma defnedilecektir. Tanrı rahmet eyleye. TERLAN AİLESİ TÜTED Genel Merkezl ICumhuriyet: 6565) Ajons 70: 115 6567