Katalog

DÖET CCMHUSîYET 22 AĞUSTOS 1979 POÜTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL TURHAN SELCL'K IM2AIAYAN jAMı AİAKAM eruMDÖİiıMt t/Mtf Hi$5£i>İYJ£.B£NİM tiÜ ^ Ekonomik Anarşi Yok mu? Arada b*r bazı wkl pofls emekhlerlnden mektuplor olırırı ^ektupiarında antottmlanndan, usiuplanr.cicn poIss'ık akar, ker.dılerını ustün bır çobayto «sade vatcndaş» gorjntusü altında gızlemelerıne karşın. gene da ktşıl.klen anlaşıhr Ben onlan çoktan unuttuğum hald» onfar, tUzun yıtlar bır okur olorak sızı ızlerım» dıyerek Iz surduVer nl balırler. Benlm araştırmayocağtmı soncrok. mek:up!arındo blr od ve bır odres verlrler Burtdon omoç'arı, bır |urna!cı alışkonlığı ıle karaı yana ctddı O(duklan IzlenlmınJ vermektlr. b'rinln mektubunu. bundon birfcac oy ön« ce, tumoen. olduğu gsb! sutunumo oktarmrş, zıhnlyet »• Mşi!ıklerını okuyucu öhüne sermek Istemrşlim Bu mektubu oKjyan Ustad Nadır Nodl. «Söytediklerinı yanttlomayocak mısınız?» diye sormujtu. Ben de «Deymez, kendı yanıtm kendı ıcında venyor» demısttm. Son old'ö'm mekmplordon Wnrtde «ekl polfctor* den bıri, rtana söze boşlomodon. şunlon yozmıa: «Herfcesln vlcdanı kendl polısldir Ancok, polls vfedöm otmoyanın karsısındodır > Neden herkesln vtcdanı polls olsun? Neden vfcdan deylnce herkes oofısı onımsos/n? Blr klffnfn Içfrtds ne varso, biraz doldırınco olocosı da dışıno vurur Mektubtı yazonın da lcinde polis ve poüslıkten başka blr şey yer etmediöinden olocok hangi özdeyişı yazmaya kolkış%a özOnden pollslık ddkOlecekttr. Epe/ce toskımaktadir: Planlı Kalkmma Döneminde Teknoloji Yunanco; «ustoiık, uzmanlık, mahoret. yetenek» gıb4 anlam)ora gelen «TcTkhne» kokenınden turemlş olon Teknoloıl kolimesı «ujtolıkların bılım, uzmanlığm yo da mahcretm bılim'» olarak tanımlanabılır (1). Çağctaş anlomoa ıse «bılımın. munendısiığın. «konomının ve motematıgin gjncel sorjnlara uyguianmosı» olarak tonımianmantadır (2) Kı&aca, teknolo jıyi. bılımm hayata ır/gulonması olorak ca tanımiayabıl.nz Bugun ulkelerin temel gücünu teKnoloıık düzeylerl belırlemekte, sarayıleşmış ya da gelışmış olarck nıtelendıren ul Kolcr «te>kno!o:i uretıcısı» oUeler ola r ak boiırgm bır Oi.e:i>k Toşımoktadırıar îeKnolo<ıye sa hıp o'mo, kullanma ve teknoloıl üretımnde önemlı bır du2sye uiaşmo, Lİkelerln uretım lerınde fazlatık, ekonomtk özel lık. vorimlilık. çeşıtnlık gıbı oJOufar sagfar Yanı, lekıolojiyl u reten ulkeler mal ya da hizmstın yanısıra teknololl de saıorıar. boylece teknoloıı solımından dc unemlı bır dış koy nok sağlarlor 8u koynaklar Ise «ulkade uretımın ortması * no, yenl uretım alorıtorı OÇM rnasına, yenl «stihdcm otonak• ktrı yoratıUnasıno nedenolur» (3) Teknolo|ik yönden guçlü olmok, tkı yoldan oluşobılmektsdir: a Tekr>olo|lyl dtşardan oimck. aktarrpok. b TeKnoıojty» üike ıçlnde yorctmak. uretmek. B J ikı eylemın bır aroda yurütulmesf ıss Bılım ve Teknolofl Polıtıkası adı venlen bır planrt caba ıle yakından IIIŞKIlıdır BISITI ve tenno'oii ıle devlet arasınaakı ılışkl'eri aüzenlemeei devleîın bı'ım ve tsknoIO|IYQ yon ve hede' gosterme3İ, dest&ttlemesl. eşgjdüm ve yonetım sağlaması bd poiıtıka »cındedır Bu ccıdan bakıldığı zoman. teknoloıl ve onu yaraton bılımsel aroştiTnc ve gelış tırme cabalan. ulkelenn bı'ım ve teknolofı pol'tıkaı'arının bırer parcosı olmakta, ploilı v» d'Sip! nll bir coba olarak beltrlertT.oktodir. TEKNOLOJİ ÜRETİMİ PLANLI VE ÖRGUTSEL B!R IŞLEVDİR Torıhsel Sır perspeı<tıf Içlnde konuya bnktığımız ionian. teknolojık yenılık ve buluşların «rastlantısol» olmakton çok «piar.iı, yoolertdırllmış ve bıreysetlikten grderek uzakıaşmış» (4) bır çızgı ızledığmı görüruz. Bıreysel olarok ortoyo çıkon ydmlıkcl ve buluşçu kişılerın de kendı cağlarının birer göz* lemci, yorumcu ve oraştırıct nıtel kler toşıycn tfilozoflorı. duşüiOrlen va bifim adamları» Olduğu scyleneblllr (&). Bilımsel oroştırmo ve gelıstlrme cabalarının sonucunda ortaya çıkan yenillkler ve buluşlor, tdknotojlyi yoraton oluşumlordır. Bu olusumlon soğlo yanlar ısa «dogınık ve blreysel cobalar olnayıp. bır araştırmacı grubunun blr fırmo ya da başka kuruluş Iç'.nde planlı çolışmaları» olarak niteiendırllmektedtr (6). Bü plonlı ve düzenH cafcfatar sonucu yarotı'an teknolo|ının iıretimınde devletln ışlevı ise, *bu araşlırmalonn desteklenmssl ve proıe'er şekllnde yön tend rılmelefinin» '7) yanı sıra «pianîonmast» '8> şek'mde kend nl belıriem^ktedir Yanl, devlet aroştnno ve gelîştırme cobaîonnı pıonlomokto. vönlentfrmekte ve destek.emektedlr. Teknoloıırıın duzenH. planlı ve orgutlu cabclcrlauretıldı^l cok deg"ışık oroştırmacı tarafından vapılon ca!ı$maiarlc ortaya ko nutmuştur (9' O holde. planloma Ile teknolo(l O'et'mı ve aktanmı arasında yakin bır ıllş kl vardır Tsknoloi nln ür3tlml fs« zaten boslı başına p'anlı. duzenlı ve örgütlü bır cabadır. KALKINMA PLANLARIKÛA TEKNOLOJİ' özellıkle teknolo|! uretımîni Dr. Tevfik D.\LGIÇ » .. 7amonın kosullartndo YeşD Ordu denomeslnln, •tkfsınden kurtutamcyon yonetlciler. güventik ooısmdon slzlerı tehlikell bulorok gözetlm altırtdo tutmoyı yeglem'şter ve bu vüzd«n sonınm uzucü onılormız olmustur Sovunduğunuz flk rterfn keforetı olorak sıze yapılantann eleç;ıri8ı çok gerılerde kaldı > Blzdeki polls zlhnlyetlnın Yeşrt Ordtı oyoklonmosımn bostırılmosından sonra do sıcak tutulduğunu bu cümle<i«r\ doha ocık hıç b!r sey anîatomaz Yasfl Ordu oyaktonması bostırılmıştır omo. polıs zıhnıyeti bel)1 alışkonîıöı Ile bu oyoklonmoyı düsunenlerı koralomok tçın yıllarca hep ayokta tutmuştur. Ye«ıl Ordu oyoklanmas» bastırıİ3a b le bu zıhn yet. oyalartmok Içın. onun kıvılcımlannı hep yelpazelemıştır. Şura8inı lyiee bllmefc gerekır. Anodolu'do Mustafa Kema! va orVoctaslon toraf«ndan boşlotıion Ulusaı Kurtuluş Horeketı Kendir» özgü bir devrlmdır. Bır devrımdif. cunkO üstyopı kurumtorı ıle po«lişorılığı yıkmış, yerıne cumhurtyetf oturtmuştur. Yanl bir düzen gitmış, yer>n« başka blr duzeo geJmıştlr Yeşrt Ordu ha'eketı ise bu devnm lcmde devrlme korşı blr oyaklonmadır. YerUıe bfr $ey koycroodıöı lcin fflrtnl yitlrmıştır. DevrlTiırt oyaklanmodan farkt. devrtm. dıslptlnri, «ıstemlı, fcerıg olon blr horekstın odıdır Ayoklanmo ise disıplmden yoksundur v» başıbozuk olur. + Ye?)l Ordu »ıoreketl gucsüz ve basıbOTuktu. n, boylece bogiodıktan sonro gOnumun geleBm. Artık soğcılık^ solculult tartrBmolan çok gerllerde kaMr B'inun fcm çok sovoşıldı ve çok fedokârttk ed'kıı esin1 bılan gözler Için •ülkemlzirt soflı da, «crfu da H^rfces betfrterven cl2flf uzertnde betlf yerlai OTmoktadır. Şfddet otaytorma bakTİorok «olun şkMete bosvurmosından yakınnnlar vor. hakhdırlor. Ancak sıddet sodece soldo tnı var? Soflda da şıddet vor. Konu. salt slyoset ocısından <s!e ctındığı raman blroz korışıyor Oy«o buro blr da ekonomik ocıdan bokmok gereklr. özetlıkle goncler arasındo boy veren po)ıtık ono>şı görmekteylz, Ama bif de ekonomik onarşı yok mudtır? Sökcn buyruğumJa Vol gozen ÖnlamJer ftongf onorŞlyl rziemektedlr? Ekoromık onarşınln ülkemizde yttkjrdır cok etkln olduğu gdrülmüyor mu? Elınde toboncosı ite bır banka soymaya g'den gencfo. etlnde senet {ya do bono) lie banka dolandırmaya gıden blr gertç yo do orîo yoşlı aroeında ne forJc vordir? Bu depolcma'ar, sîcklomalor, koraborso orîamr yorotmolor nereden ftoynoklonmoktodır? Ötekınln odı politık cnorşl Ise bımun odını da koyalım. bu da ekonomik oncşldır Blnn.n degl'. Ik^ın'n ustüne de aynı etklnlıkte gidılmesl gerekmez cVotan elden gldlyor, komuntetlık gelryor, özel sektöre kjyıyonar...» Bu eözler. ekonomik onarşintn kuyruflu sskıstJjırtda soşırtmaca veıen haykırışlarıdır. Brr ölkede emokten yona olon lcln böfOn poflslye önleınler IşKyecek. sermoyeden yono otan soğ ıçın polıs pormoğrnı bile oynotmoyocaktır. Böyle devlet de otmaz, potıs de olmaz. lEfendlm. voktiyle oluyordu» fO cok gorüerde koldı.» Sovo? yılionpdo bOe bugunku keırobof«acı v« 8tokcu'onn ycptığı gıbl blr ekonorrnk onorşf yoKtu Artık bu ekonoTiik anarsi Ite dafgo gecUir. bu ekonomik anorsl gfrgira atınır. Herıfcloâîu yoöten b»r fzbe yere gıztemie. hoflto vermemek lcin üstune yotrmş. Yakaladıöınızoo soruyorsunuz; «Bunlar ne?t «Şey efendlm» «Nedır bunlar?» «Şey etend'm, blzlro kavınblrader yoğdo po«tırwo?ı yLrroırtoyı cc'< sever de... $lmdilerde '/ağ da bulunmuyor. Onun ıcin bırozını buroyo istlt ettkj •Ya t>u ampuller?» tPîyosayo göndem»fc lc'rt denetlmtJBn gecJrfyofduk.t ıMurıendısler odaaı bcşka soylüyor.» eSlz onloro bokmoym ef«ndlm, ontor soJcu. Slz bltim orgörten brflr kı«l oetlrln. Stok de#l burrfor depo malı> iBu demlrîer ne?» «Folirhoneya blr batkon yaptinyorarn <jo, onun ıcln ayırmıstım? GSrüyorsunuz balkon demin buniorj «Yo bu btnlerce torbo c mento?» «Bcbçe duvarırtı onormok için » «lloclora ne dlyoreunuz''» «On'ar mı'ı cŞey eferdim. yert ombo!o| lcln borodo tutuyorduk » «Mıllot «ccsrzlıkton kınlryor» «B.llrkışl Istefte» tBmco kaçakcttıgo bliırkışl ne dlyecek?» «Gelsln. Wr çeyl«f der elbette» «Bu marklor n«dlr7ı tBizlm cocuk resimlerlne bckıp eğlenfyor.* •Bu doiarlar?» «Voilohi ben de şosırdım Klm getlrmi». koytnuş bw rfm kosoyo? Folls fetiyorum» «Poilsl ne yapocaksm' Devlet vor ktırştndo blraz krmıldıyor..» Gelişmiş ülkeler "Teknoloji üretme,, özelliği taşıyor | BÎRÎNCf 3 YILLJK KALKINMA PLANINDA BİIİM DÜNYADAN SOYUTLANIYOR; YAŞAMDAN UZAKLAŞTIRILIYOR, YÖNLSNDÎRÎLEM1Y0R; ADETA «BİIİM ÎÇİN BÎLİM» YAKLAŞIMINDAN YOLA ÇIKILIYOR | TEKNOLOJİ VS ONU YARATAN BİLÎMSEL ARAŞT1RMA VE GELÎ3TÎRME ÇABALARI, ÜLKELERİN BtL&l VE TEKNOLOJt POLİTIKALARININ BÎRER PARÇASI OLU YOR. PLANLI VE DÎSfPLÎKLİ BÎR ÇABA OLARAK BELÎRLENİYOR I BİRİNCI 5 YILLIK PLANDA KURULMASI ÖNGÖROLEN. BlLİMSELTEKNİK VE TOPLUMSAL EKONOMİK ARAŞT1RMALAR1 EŞGÜDÜME KAVU ŞTURACAK 2 ÖRGÜnEN YALNIZ BİRİ GERÇEKLEŞTİ. lerek. oraştırmoya oit harcoma4ar, daha ayrıntılı bllgı olmad.ğından söz konusu kurum ların bCtcelerındekı Hgılı ödenekıer yoluyla çıkarılmıştır Ayrıco ceşltll kurumtardon ge en araştırma ön tosanlcrı beş yıllık Dİân döneml Içlnde araştırmoyo oynlor» yer gözönunde tutulorak degerlendiril miştır Araştırmonm yüksek öSrenım le geJştınlmest, özel sektorde tsşvık edılmesl ve Devlet sektörunde daha verımll hole getl rıimesi ve geliştırllmesı ıle IIgılı meseteler ınceienrr.ıa ve gereklı tedbırler alnmıstır.» Brlncl 5 yıliık Kalkmma Plânı (BBYKP) daha sonra blr durum saptomast yopmakta, ülke deki araştırmo personelı ile IIg<lı bazı bılgıler vermektedir. BBYKP'nında cağdag teknolo|ının uretımı ve dev et'n bılırrtssl aroştırT.adakl ışlevt ocıstn cijp cldjKca ılgıio noktalar bJ'unncktodîr Plân. «Aroştırma ıFe Ilgılı Mcseıs ve Tedb'rler» bcşlıâı alfnda tooladığı bolCTce 4 cnem'ı önleme değ n r r mekteJır 19C0 la da bııe ılen ul kelerın b'ldığ: bazı gerçsklen, 0 zamaiın plâncılarımn bılmemlş oima5i d'jşunüfefnez. YaSnız, devlete b r ceşıt gorev yuk le^en ve bazı ycnları ı'e bılımın plân anıp yöT'endınımes1 amacıyla aîılmaya colışılmış tlk odımîarır, bıie hongı yanlışltklardan ka\naklandığını sergı lemesı bakımındon llginc sayılccnk bu 4 ö"emlı önlem daısl özetle şöyledır 1 Araştırma Içln Gerekli Oftamm Yoratılması: o B lım adarplarf ve araştırıcılonn seçiTilennde ve kendı'erme bu unvonların ven1 şınde son derece tıt z davror narak bu çevre'e m en yetk liîe'indeo mevdcna gelmesl sağ lanacaktır b 8u çevTc'ere gerekli maddı iırkânior vp'ilecçktlr c Bu cevrelerln elrle ett'klerl bulgu ve kanılar butun kaygı ve önyaraı'ardan üstun tutularok araştırma hutnvetl ve araştırmavo saygı esası^a dayanan Tianevl ortom nurulocoktır (11) Bu önlemler bilimi ve b.hmsel ara$tırmayı bır c«8il «us•ün ınsanlan uğraşı sayrnokta, onlarda nerede Ise ıyl hal kağıdı almayı oerektırscek blr nıtelık aramaktodır Ayrıoo, Wlim adn"iları ve aroçtırıcılar, ortık Batı da bıle yerl olmayan blr sorumsuzluklo bagbaşa bırakıltıaktodırlar Onla'a pcrclar da veri'ecek genıs blr özgurICk ortamı lcinds calışacaktordır. S.mdl sormalt gerek: Pek!, bu seçkın insanlor, bu kador bo! paro ve araçttrma özgurlüğu içinde ço'ışorok neyı oros belırleyen ve tekrolo|l oktonrr.Tin Ca b \<m ve *3knok>jı poi/t kasınn bır parocsı olduğuru ortaya ko/an bu genel cer çevey cızd kten sonra. genel yopısı ıle I b c o 1 b ' ekonom.k ycpt ıc nde kclr< nmayı plâna bofja,an TurkıvPde geclrllen 3 donemde planlorın teknoloji ılo ıl.sk lerını ırd" emek ıstıyo ruz Asaba, Turk'ye. Ka'kınma Planla'ir'da Teknciojı ure^ımı, yönfî.Tiı ve nktarımı Ile bunun değ şık, yaso!. parasol ve 6rgutso! sorunıanna gerekt ğı gıh önem venr.ş mdlr^ Uygufo HTT 3. uyçutannakta olan bır kalkır.rıa plânını da ınceliyerek koiuyu aciKİığa kavuşturmak gerekmektedır BIRİNCİ BES YILUK KALK'NMA PLANIB'rıncı 5 Yıl'ık Ka kmma P(ânın.n 463'LTrü soyfasında Aroştırma Başlığı aitındo şu satır'o' yer almıştır. (10) «Insan zekâ ve ıd.akhm ygr nı ga çkıore ve ycratışlcra ulaşma çabast oıcn araşt rmaya Kolk'nma Pıânında özel ve c.emîı b r /er ver.lmıştr Br bütjn olarak aroşiırma, enJustrıyel teknolojık ıktısod. ve sosyal konulcrda gelışmeyı desîe<l'yen ve hızlard'ran en önemlı unsur'ardandır Kai1 ınmanın kapscdığı her olando ce sıtlı proolerrle'in Türkıyeye uy gun cozüm yoliarının en do<5ru, en verırn'ı vs en cabuk sonuclonacok şe^ı'tis bu'unmos1 araştırma yoluylo sağlanacaktır Genel olarak araştırmalar te mel ve uvgulcmalı olmak uzere ikl kola ayrılmnktadır Temel oraştırmalann ulus'orarası mahıyette o'ması ve llgılılerın bu alanda kdayca yardiThşa b'lmesl. gelışmekte olan ülkelerde tatbıki araştırmalara öncelık verme Imkânmı sağlamıstır. Bu yüzden bırıncı beş yıllık p"ânda temel oroştırmalara, tat bıkl oroşJcmolcrı soğlayıcı ve gellştlricl bir yön venlmesi ilkesl kobul edılmı$tlr Ptanda araştırma Ile llgliı ca lışmalardo önce yurdumuzda her olanda araştırma colışrrc lorının bugunkü durumu Inc»lenmış ve buna bağlı oioıck, önumuzdekl yıllardo oroştır^oya bütünO Ile verılecek y6n toyın ed lmı$tl. Araş*'rma konusu baslıca yuksek oğrenim kurumlanylo. kamu se''töründe ele alınmıştır özei sektorda. araştırma konusu ıle ılgılı olarak aynnr tılı bı'gı elde edılmem şt r. Dev et sektorundeki araştırma cal şmalorının anket yoluy la envntar! cıkanlnış ve per8onel dıırumj ıle harOTmaıorı te«p!t edılmışiır Yuksek öğrenım ku'umlarının öğret'm ve ara=tırma gıbl Hu ayrı amacı oldugu duşDnu tırocoklordır'' Bu kışller bu poroyı Istedıklerl gibı. ıstedıkierı konularda horcayabılecekler ve bunun aaı da bılımsel araştırma olocaktır ve de bu duşjnce sekll ile ulkemız teknolojl öretrnevl cusleyecaktır Bo tur blr bllımsel oroştırmo duşurir cesl «bılımı ke>d< smırları Iclnde gel sen, ekcnomık ve toplumsal o gulardan etl.ı!enmeven bır sürec» olarok go r en 1940ların dusuncssıdır Yanı, planın yazıldığı 1960'lardan 20 ytl daha öncesının dâşunce eeklldır Bu tür djşüncen.n ortık eskımi6 blr görüş olduflunu bir bıl TI adami şu cumlelerie onlatmaktadır: «Daha öncelerl teknolol k öeğlşim ve bvnu doğuron bılımsel bllgl kendı kurollan ıcınde >ol ofan ve ekonomik güclerc!en atkılenmeyen bır sürec olarok kabul edll'yordu. Oysa kl, yopılcn orastırmala' ve bulgular sonucu olorak teknoloek pel srreler ekonomik olay'nrdan etkılenen ve ekonom.yl de etkıleyen öoem!) bir otken olorak kabuı eriılmeve ve Incelenmeye bcşlondı » (12) Yanl b'lımın ekonomlk oluşumlardcn soyut'anorr'ayacağı ve ekonomik geiışme ıcın de önemll bır etken o'cfuîu b'r g^rçektır. Ov<5a BSYKP'nın do b llm dünycdan sovutlonmış yaşamdan uzoklasti'ilTiıs, yöl"lendirılnerr's o^eîo tSonat ic'n sonot» onlayışına uygun bır «bilim lc n b'tım» vaktaşiTmdan vola cıV'lmıstır Cok seçk'n bilım odarniormo. cok tıtz billmsel derece'er ve cok iyl parolor veeceksın ondan 6onro da bekleveceksin Bu adaniar bır oun bliım u'e"r. teknolojl urelr. oniann vord'mı Ile de Olkemız Irsa'ioh îe'çnoloiık ydnden pei'S'r eVonottik yönden gellsır d'/A B "msel cobayı »e bl« lım adaT>lonnt bır ceşlt «su« t>'tkis)» ve''st'rmek olarok kobu! eden bu tur blr dösönus s»Vllnin koynok kovbı. sorumS'Jîluk ve oiderek yoılastnıs blr fon bc'C'^Omü yaratacaflı o t c daîır. N'f9ki"i zoman lcinde bu nVCJs doğrulonrrs bulunmaktartır. 2 APB<?TTPM*N'N TSSKİ'.ATIANMAS» BBYKP oastırmovi örgütIpiiek >ci" r*e br'gVm önlenler aetırmlstir Bun'3'n en önemlısi «CoV do^ınık dururn<iakl ar33tırma orgnnı ve caboiinnı düzen'ey'c . lsbl'üfline sokucu ve te$vlk e<* ci fpdb'rl«r olmmasKİır» 8u oroda, «TabM bitlmlerdn temel ve uyou'ona'ı crsçtırmctorı tesVHottondıma'f bun'ar arosında ı$1 bviığın soğlamak ve a'a?t'rma yapmoyi teşvlk etmek üze r* bir 8Ulmsel ve Teknlk Arattırmolor Kurulu ku'ulaccktır, Bu kuru'un görevt tse «Araştır* maîarın plan hedeflerınl ger» cekleştirecek aSaniara yönelme3lnde ve buna göre önceilk olmosında yardımcı olacaktır.» BBYKP'nm do ayrıca «uzun süreH devlet pkınlamosı (cın ga rek'ı aroştırmalcra öncelık veracek olan bir Sosyai ve Iktısa di Aroştırma Enstıtusu» kurulacoktır. (13) Plan, ikı tane öraut kurarak bi'ımselteknîk ve top'umsal ekonomik araşt'rmalan sözüm onc eşgudüme kavusturacak, planı amaçlarır>a ulaştıracak ve bu ıkı örgütle butun oraçtır ma sorunlorını da çozüme kavuşturacaktır. Uygulomada ıse scdece iik ö r güt kurulmuş Ikn cl örgut kurulamomıştır. Planı hazırlayıcılcrın yaptıklan bır başka hota da örgutleimede göze carpmaktadır. Salt orgüt kurmakla bır ülkede bı..m ve decyısı f'e teknofoıı Oretııemez. Bu orsütun top'umsal talepler! dlkate clnnası, kP"dısına uzun ve kısu dönem aTaclar verılrr'* sı somut scrunljnn Czerıne g t mesr Içın belırll sorun'nrın bu ör putlere jlastırılması zorunHıdur Bu konudakı ycpılon terpel yan lışlığı, Türkıye'de TÜBıTAK'ı da Incelemş bin bılım adcrm Ş J sozlerie ortoya koyTicktadır. «Bırçok az gelışmış ü'ke bılımsei vo teknk aroştırmayı şu ya do bu se'ulde destekıenektedır Coğu kere. Araştırma ve Gelış tlrrre ıçın cakırdek nı'e'ıklı bır örgüt yet'smış fnscngücü, da Ö şık kuruluş'ardan oluşan bır oğ ve teknısyenler ı s möhendıslfr de vcdır B.rçok ölkedo uıuscl btlım kurumlorı yo da ben?erlerl de vardır Fakat şurosı br csrçeklır kı bu deneme lerın çoğunda, teknoıoıi ure'rtıek yolun^a bo$nrısızhğa uğ1 rom'şt * Avıca, b'lımın üretlmle i işkısını kıırarnomı$tır ve yenı tekno'oıık secenekl=r de voroîabı dık'ei kuşkuludur» (14) Yonl. cellşmiş OİKelerdekl Oıbt blr tokım kuruluşları kurc rck cnlorın araştırma yaDmalarnı bek.emek, eğer onları bcşı bos bırakTtok yaşamdan soyut'cmak, hedef göstarmeTiek, denetlememek gibl bır uygulcrrto Ile yOrütülccekse. bu çabu ordan hıc bır sor.uç a''namarroV'adır Nıtekırrı uygj'amodrj da bo/!s OITIUÇ. kurulan TÜBITAK odlı orgüt. oradan gecen 20 yı'c yakın bır süre lcmr'e teknoloııyi üretmek ve bılımin ürctimle ilışk s.ni kurmak vonundsn b"3scı kazanamamıştır. 3 PERSONEt. YETİŞTİRME. BBYKP. Araştırma llo rc 1 '! önlenler artre'nda ücCncu ota rak personel yetıştırme konu»unu ele almıştır. Bu önlemle rln en önsmlısl «plan dönemln de, yjksek öğretımın gerekli oğretmen 'fıtıvccını karşılomck uzere 3000 kadar yuksek oğre tım vapmış elerrıan,n müsoboka İle seçılörek yurt dışındo ye tıştırılnesıd r» Uysulomcdo bu hedef <Je perçeklestın'memış. pcrsoial yetıştrme sadace yuksek oğre tım kurulu^ları ıct.ı döştirıulmjş, araştırmanın belkemığınl oluştu'cn tekn syer sounu ele olınmam'ştır Ayrıca 3000 kıçi pion dönerrınde yetiştırılmemi? tır Sadece 500 ltşl • etışttrtlcbıl mıştır Hedef olarak seclen bu rakamın nasıl buiunduğu do be lırlı d<5§tld r 4 KUPULUS VE DONATIM B8YKP nmrao A'a$tırma ite eon ön'pm »kurııluş VB donotım» boşnğı alt nda toplanmıştır 8u kcnudc o'arın öngördü ğü önlemlerın en oneTilılerl, «Kurulus ve donotım yatırımlorına başlanması ve bıtınlmesı, personel ye'lşt r irtesı ıle ovor lı hale getınlmesı. Ic ve dıs temel bıl msel vavınlrjnn kofoy ve bolca bu!unab''eceâl kıtap lıkların öncelıkle kurulmosı. en yenı bılımsel gelışrreleri yaycn her ç°ş!t vaym ve semlner calışmolan ve Mılletlerarast toptantılor tutcvtoklonnın jomon koybetmeden getirılerek MgıHld ra duyurulmasrnın sağlanmcsı* ve «araştnna sevlyesınln yukseltllmesl amacıyla sevryen bf lim yay mlannın dillmize cevr*l mesl lcm gerekli tedbirierin alınması»dır. Uygulamado bo 6r.lerr.ler de geceklestlrllemer"is. ıstenılen hedsîlere utdfilo trıomıştır Bu ön'emlerln uygjlc namadığı ocı b»r dille ikıncl Be3 Y.i'ık Pianda Itirof edltmektedır (15) YARIN Iklnd ve öcüncu pianda tsknolojl (1) Ergun Türkcan. İMM<S< Kolkınmada Bü!m ve Tekno»oji (Ankora SBF, Yayımlanmamış Tez. 1972) (2) Bu konuda bkz.: Jacques Ellul, The Technologlcal Soclety (New York Alfred A Knopt. 19C5) ve G. Scott ond Terenca R Mıtchell Orgcnizatlon Theory (Georgetown: lrwın « Do' sey, 1972). (3) Rıchard Nelson, T«ehnolog'cai Advance: Economi, Groitth ond Pufollo Pollcy (VVashıngton Rond Corporatıon. 1970) (4) Raymond Isenson, tProisct Hıns ghts on Emplrıcf! Study of the Sorrces of Ideas Utı! zed in Operatıona! VVeaoor Systems» ıcinde W H Gruber ond DG Margjıs (Der) Factors in the Tronsfer of Teehno logy (Cambridge The MIT Prees 1969) (5> Adom Smıth, Weaith ot Nctlons, fcmde Chrlstopher Freeman. The Economlcs of Industrkıl Innovatıon (MıddlesexPenguln. 197JÎ) (6) Sumrner Myers. »Attftııdcnd Innovat'an «İptematlonel Scıence ond Technology (Ekın 1965) (7) Romon O Danieî, Resecrch and D^veloprnert Mana gement The Econ^nics qrd Ac' minıstrotion of Technolog", (iievf Yck Appleton Centur' Crofts 1963) (8) OECD Seisnce, Orowth and Society A New Perspective (Paris OECD, 1971). (9) Charles Kennedy and A P Thırwale, fSurve/s ın Appl'e^ Eoopomıc Prooress» sTh« Economıc Joumal (Cilf 82, Mo.r 1972) (10) I Bes Yıî! k Ka'Vınmo Pic nı (Ankora DPT 1963), S 46^ (11) BBYKP S 465 ("2) Nathan Rosenberg, «Scîeroe, Inventıon ard Economic Grovvth» The Economic Jour1( nal (Mart »74) (13) BBYKP S 467. (14) Charles Coope', «Sclence Polıcy cnd Technolog'co. Chcnga ın Underdevetoped Eco nomlcs» VVorH Developmer.* fCitt. 2 Mort 1974). (15) DPT. Ikınrl Beş YıOık Ko! kınma Planı, (19S8 1972) (DPT Kasım K'37).