Katalog

CUMHUUYET 9 TOIMUZ 1979 D 0 K U Z Mr. Davls hic de cımn değıldl Bır plyano aldı. Arna çolon yok. Dızı dızı inciler alıp Annıe'ye gonderdı Annie. incilerf sandığına, bir vakıtler kestıği lüle lüle saclarının yanına koydu. Annie evlıydi cünku Bır kocası vordı Mr. Davıs e para gerek değıldı. Ama kaucuk fıyatlannı büyük bir doymakbıimezlıkle ızliyordu «Bır kuruş aşağı olmaz!» diye hoykırıyordu KuM'lere gün de kırk sent ödüyordu. B:r bardak kokteyl cok daha pahalıya geiırdı Bağınyordu DavıscBir kuruş fazla olmaz!» iştohsızdı. Ağzının tadı yoktu. Cok sıcaktı buralor, pek cok sıcak! Kızlara aldırdığı da yoktu. Malezyalı olsun, Hintli. Cinli olsun. bakmıyordu bila. Muz kokuyordu bu kızlar, ru tubet ve ot kokuyorlardı Doğru dürust bır kadın. yıkanmış çamaşır ve gllserınli sabun kokardı Annie'nın kokusu böyleydi. Acı klnınler yutuyordu burda Penang'da ölecek, ona tnezar olocaktı burası Onu burada kovaları dolarla dolduran bu dallı budaklı ağaçlar tutuyordu Çocuğa tekmeyt indırıyor, ocık boz ağac kabuğunu tatlı tatlı okşuyordu. Her gün bıraz daha toprak olıyor. her gün bıraz daha kulı çalıştırıyordu Aynaya bakmaya ödu kcpuyordu. Bınlerce dönüm toproğın efendisl olan bu adam, dlri dlrı mezara gömülmuştü. Kulıleri nasıl birer ölüyse, o da öyle ölüyordu. Duğum düğüm olmuş ağaçlar kadar ölüydü Ama Lıverpoot'da kaucuk dort şılın beş penı getırıyor ve bütun dünyadakl insanlar yaşamak ıçln acele edıyordu. Olü Mr. Davis kokteyller yaptı Fare yemekten patlayacak hale gelmlş olan yılan. once bırkac günlüğüne, sonra hepten uykuya daldı Kulıler Hındıstan ve Çın'den geliyordu. Sunda Adaları' ndan getırılenler bıie vardı. Yüz bınlerce kuli dallı budaklı ağaçla/ın dıbınde ıkl büklümdü. Malezya'da Mr. Davıs dövüyordu onları Java daysa Mınheer Van Groog Cın Hındı'nde, Rostand hayranı. bır parfumcünün oğlu, Carcasson doğumlu Monsıeur Gaston Balthasar'dan dayak yryordu Kulıler Beyazlar değışık dıllerde söverler ama hepsının de elınde bırer sopa vardır. Başka çare yok kı' Kulıler becerıksız. mıskırt ve oplaldırlar. Hoşhaşı ve uykuyu dolara yeğ tutarlar Beyazlar külturu korumakta Yunan Roma kulturünj yanı 8ır de *auçuğu korumaktolar. Kulılerln sırtları hevea oğacının kabuğu gıbı lığme liğme. Ölürlerse. yerıne yenılerı konur. Sımsarlar kull toplamakta. Polıs kuH getırmekte Aclık kulı getırmekte. Dallı budaklı ağac yedi yaşına basınca onu sevmeye başlarlar. Kucük Hıntlı yedi yaşına gellnce. hevea ormanlarına gönderılır. Günde on sent kazanır Bununla bırkac küCÛk avuc dolusu pırınc alabılır Zaten b!r Hlntli'nın yıyeceği pırırtc nedır fcı? Daha şımdıden bacakları tutmamakta. hep gerıde kalmaktadır Neredeyse kertenkele tutacok ya da b r boceğe fıt olacaktır. Bır de kâhyo var. Dedlğl dedık bır Kangani. Esmer tenll sjrtlaro boydon boyo bır kırmızı ç.zık cızer. «Bır adam kaçtı. Yakolodık», derler Mr. Davıs'e Kuli ışının başından ayr Imaya kalkışamaz. Mr Davis'In bürosunda kâğıtlarla mühürler vardır. Bunlaro sözleşm* denır. Kulınln yol parasım ödemıştır. Beş yıl süreylo onlann efendısıdır Kacmaya kalkan ıkl seksen uzatılır «Sor bakalım ne ıstryormuş», der Mr. Davis kohyayo. «Hap sane mı, dere mi?» Mr Davıs Tamıl dıllni bılmez. Kangani arado çevlrmenlık yapmaktadır. OTOMOBİLLİ YASAM Yazan: llya EHRENBEURG Çeviren: Şemsa YEĞİN Resimleyen: Hikmet ANDAÇ "Aynaya bakmaya odu kopuyordu...,, «Onu polıse gondermemenlz lcın yalvarryormuş» Yere serılmiş bır kacak. Bır tekmeyle yere yapıştınlmıs yanı Hındıstan gecelerı gıbı nemlı ve ırı gozierı, Mr. Davıs'ın kanca kanca parmaklarına bakryor. «Patrona yalvarıyor, ona dere versın.» Kaucuk ağacını yararken. govdeye zarar vermemek ICİn cok dıkkatli davranmak gerekır Klmı yuvarlaklar clzerek yarar kımı zıgzag cızerek Özenle Ama ku' nın sırtıno gelmce ince eleyıp sık dokumok gerekmez. Mr. Davis Inen kcmcıları saymakta şımdı «On altı. on yedi on sekız.. » Kull. toprak kodar sessfz durmaktadır Ne^eye kacmak Istemıştı k ı ' Anayurduna olüm açlığı ıçındekl aılesıne mi? Yoksa dupedüz ormana dalıp oimek mi ıstıyordu Dallı budaklı oğaçlardan kacmak Istemış Cılgm! Koskoca Mr Oavls bıle kacamaz onlordan «Yırrnı dört yırmi beş...ı Kul' bır daha kacmaya kalkmayacaktır Kaucuk şırketlerının yonetım yerlerl Sıngapur'dadır Uzmanlar bır tablo cıkarmışlardır Kaucuk ormanlanndo calışanların asgarı ucretı 200 Sıngapur dolarıdır Bu bekar bır erkeğın aşağı yukarı yosamasına yetecek bır paradır Şırkette colışanîor. sozleşme ımzolodıkları günden başiayarak, birkac yıl evlenmemeyı kabul etmek zorundadırlar Malezya lı ya da Çınll kızlor cok ucuzdur Yenl gelen b>rl Asya sıcoğıno ve şlrketln cımr lığıne sövmeye başlodı Sıvrf kafalı. uzun boylu bır genctı bu Porası olmadığt gıbı şansı da yoktu Amo beyaz derısı vardı Ayda *kı yuz dolor alıyordu Kuliler sabohın beşınde >sbcşı «Sor bakatrm rw NtJyormuç?» der Mr. Davls kâhyaya: «Haptehone mf, ders ml?> dir. Monsieur Octave Homborg de Ç!n = Hindi'nl sevmektedir. Monsıeur Homberg bır yazardır Fransa'nın büyuk bır somürgeci olduğu üzerıne bırkac kıtap yazmıştır Bu arada CınHındı Lastık Şlrketı'nın başıdır Somürgelerde para kazanır. Kazandığını Fransa'da harcamak ıster. Evcıl yılanlı Mr. Davıs değıldır o. Gerçek bir Fransız ve ateşlt bır yurtseverdır Saygon'da bulunan on sekız şırketı desteklemektedır Lostık. şeker, pamuk ve fosfat işler Bununla bırlıkte, buyuk sanayinın, rulet masası gibı kendısınl cağırdığı Rrv era'dan mılletvekıll secilmeyi düşlemektedır O cok değerll özü bırak. kulüer top^sın! Fransız gökleriyle kıyaslanabılır mi bunlar? Mons'eur Homberg'in duşünceleri bunlardır Bunlar, Çın . Hındi Lastik Şırketı hissedarlonnın da düşünceleridır. Ya kulıler? Kuliler düşünmez k l ' Kulüer, sıkıntılı dOşOncelerle kafalarını yormadan. tıpkı azlzler gıbl ölürler Sessız sakln ısteye ısteye ölur onlor Monsieur Mıchelın Şırketıne aıt olan Phu Reig kaucuk ormanlarında her vıl işcilerin ücte birl ölur, Bodoy ormanlarında, her yıl bin kuliden bes yüz otuz altı kulı kclır Ger sı ölur Eöer bir kulı. düpedüz ölup gitmeyi beceremezse. büyük röf.ıurgecıler yardınnra kosar Yerl'lerln kurtar ıması ıcın qsreklı şeyı verırler Regıe d'op um ve Regıe d alcool, yanı kısoccı H O ve R A Hukümet n ofyon ve alkol tekelî Cın Hındt gene'valısı ılcelere yakınlarda bır s r ^ u er gönnerdl «Alkol ve afyondon yoksun olon yerleşme yerlsrindo oc'lccak olan tskel satış merkezlcrının o r I stesı ıdşıktır. .» Bu vüzden ku'ı'er ölurken dud^klor nda gülümseme vardır ölürken Henri Rousstau toblo'arı kadcr heyeccn verıcı duşler görurler (ARKAS1 YAR'M) yapryoriordı önce ağacları clzlyoriar, sonra özscvunu topluyorlardı Bır kuli ayda on dolar kazanıyordu Bu pcrayla, Isterse evlenırdi bile Bır duzlne cocuk sahıbı bıle olabılırdi. Klmseyl llgilendlrmezdı bu, kendi bilecegı Iş Yerlılerlo ilgill bir konuydu bu. Avrupalılar ona mutluluk getırmışti. Imza yerine X işaretlyle gecerlılık kazanan bır sözleşme. ayda on dolar ve düpadüz bir odun parcasıyla yapılan bır tören. Yenl gelen. kauçuğa ve hayat pohalılığına sövdü Ikl dolarla gecinilir mıydıl Yüzünden duşen bın parcaydı bugün «Bu ağacı kim kesti?... Kangani, burda kim calışıyor? On sent kes ondanl Ne Allohın belası memleket be'ı Yenl gelen Piccaldilly'nin ışıklarını ansıdı Neden buraya gelmlştı sonki? Kanmıştı Işte. Yapış yapış yapraklar. Yapıs yapış beyaz sut Yapış yapış altın Bır kull ne kadar kocobillrse. o da ancak o kadar kaçabıhrdı artık buradan Olsa olsa Mr. Davıs gercekten öldüğünde, onun yerine gecerdl Cm Hindı'nde, dallı budaklı ağaclar da kulılerirı sırtları da kanar Fransa. bilındığl glbı Ing 'tere kadar yureksız değıldır Fransa, bunca zamandır ezılenlerln koruyucusu olmuş, duşmanlar tarafından ezıldığınde, ezılen'erı koru/anı koru mak ıcin Morsilya'ya kücuk Annamlı'an getırmıştır Fransa'da Clermont Ferrand kentınde Morsieur Mıchelin'ın görkemlı bır fabrıkası vardır Kend.sı, burodo sütsü kanı dayanıklı lasîıklere dcnuştürür Monsıeur M chelın F W Taylor'ı ve rasyonallzasyonu cok sever Amerıka'ya bayı ır Daha daha. Cin Hindı'ne bayılır Monsıeur Mıchelın. dunyada bunları seven tek kışı değıl TELEVIZYON 19.05 19.30 OYNAMAK İSTIYORUM BEBEĞİN ÎKİNCÎYTLI 05 00 05 05 07 20 07 00 07 40 09 02 10.01 1105 1120 1140 12 05 1210 13 00 1315 14 32 15 00 15 20 16 00 RADYO Acılış ve Program Türküler ve Şarkilar Koye Haberler Haberler Sabahtan Sabaha Ka^n Dunyası Arkası Yarm Hafıf Muzık Turkuler Şarkilar Reklamlar Öğle Ozerl Haberler Hafıf Muzlk Muzık Bahceslndert Kısa Haberler Dünden Bugündeo Bölge Haberlerl TRT 1 16 05 16 30 17 02 18 0 18 16 19.00 19 56 Türküler Geçıdi Şarkilar Geçıdi Akşama Doğru Cocuk Bahcesı Laf Lafı Acar Haberler Cevremızde Yorın Dızının bugünku Ikınci bölümünde bebeğın artık cevresı ıle olon sosyal ılışkılerı gıderek artmaktadır. 1 5 yaşındaki cocuk mefdiven cıkocak. el becerıler' küpleri üst Cıste koyacak. bır kıtabın savfalarım cevırecek ya da bır Kutuyu acacak kadar gücl&neceKtir Hatta cocuk baslt sozleri ve bır cumlenın son sözcuğünu bıle yıneleyebılmektedır. 20 00 SPOR 20 02 20 12 20.15 20 40 22 10 22 12 22.12 22 22 22 40 23 00 23 10 Yayın 2310 23.40 24 00 00 02 00 55 01 00 Cocukiar lcm Hafıf Müzık Kov Dağarcığı Mevlıd Yoyını Kısa Haber ar TBMM Soati Şarkilar Hafıf Müzık Türküler Haberler 01 00 Bölgesel Şarkilar Türküler Kısa Haberter Gece Konseri Kısa Haberter Program ve Kapanış TRT 3 07 00 07 02 08 C0 09 00 09 03 09 30 10 00 10 30 11 00 12 00 12 03 12 06 13 00 14 30 15 00 16 00 17 00 17 03 1706 18 00 19 00 20 C0 20 30 2100 "2 00 22 03 22 06 23 00 24 00 01 00 Acılış ve Program Gune Başlarken Sabah Konseri Türkce Haberler Borok Muzık Mına Soyluyor Cağdaş Sanatci'Orımız Dıs';otegımızden Ğ;!e/e DoBru Turkce Haoerler ingı'ızca Haborler Sızın Icın Sectıklerımlz Konssr Saotl Caz Müzığı Oscar Petti'ord ve O'kestrası Gunun Kcnseri Oda Mu?iğı Turkce Haberler Inçılızce Haberler P'âHar Arcsında Stud.o FM Akşarn Konseri Lıedler ve Arvalar Melodıler Gecıdı Müzık Takvımı Turkce Hnber'er ligü'zcs Haber'er p Gecenın G tırdıklerl r Pcza tesı Konser) Gece ve Muzık Program ve Kopan'Ş TRT Haber MerkezJ Spor Şubesı'nln prog'amında hoftanın spor olayları ılo d'Ş kaynaklı spor filmleri ekrana gelıyor. 20.30 21.15 HABERLER VE HAVA DURUMU AÜNİK KONSER Feza Tüzer (vıyola) Ile Corl Furstner (pıyano) Skrıyabfn ın cOpus 9/1 Preludü>nü sesiendlrecekıer. Devlet Klasik Türk Müziği Korosu üç yaşında turma çalışmalanna başlayan Dr Nevzad Athg, ürunlerinı kısa olmasa da bir sure sonra toplamağa başladı Özelhkle geçtığimiz dönemde Atatürk Kultür Merkezi'nde verılen konserler izlenmeğe değerdi Bu akşamkl programda önce korodan Del lâl 7âde'nırt karcıgar y6ruk semaisi olan «Nihanı ol lütı] şınn suhamle söyleşi». Lem'ı Atlı'nın karcıgar şarkısı «Hüsnüne etvarı nâzım şan senm» yıne Lem'i Athmn beyatî araban şarkısı Bakâsız hüsnünun guvenme anına> dınlenebilecek Daha sonra Meral Ugurul'dan ıkı şarkı var Lem'ı AtU'run evc şarkısı «Lerzao edıyor ruhumu çeşmindeki efzun». Tanburî Cemıl Bey'in evc şarkısı Bır nıgâhın gönlümü etti esıri askın âh». Programm ucuncü bölümünde koro Rahmı Bey'in üç kurdılihicâzkâr şarkısını söy leyecek «Söyle ey mıtnbı nâzende edâ» «Sana ey câmmın câxu efendım» ve «Ey mıtnbı zevk aşına» 21.20 BERAT KANDÎLÎ Dıyanet Işlerı Başkanı Tavyor Altrkuloc'ın bır tconuşmasının ver oldıqı orogromda sa? eserler calınacaK. Bu arado Kur'anı Kerım Okunup ocıkiaması da yopılıyor. 08 00 08 02 09.00 09.30 09 45 10.15 10 30 10 50 11.10 11.30 12.00 1250 12.40 13 00 13.15 13.30 14.30 21.40 22 10 23.00 KULTUR BAKANLIĞI DEVLFT KLASİK TURK MÜZÎĞİ KOROSU AŞAĞIDAKİLER YUKARIDAKİLER TUBIT^KII Acılış ve Program Gün Başhyor Olayıarın lcmden Türküler Muzik Sözluğu Şarkilar Sağlığımız Türküler Şarkılar Yarının Büyüklerl Çocuklanmız Çeşıtlı Soiolar Şarkilar Türküler Haberler Çesıtlı Klasik Müzik Olaylann İçinden Ceşıth Müzık TRT 2 15.00 15.30 16 00 1620 16 40 17 00 Solistlerden Seçmeler Türküler Hafıf Müzık Arkası Yarıo Türküler Türk Yorumculan 17 30 18 00 18 30 18 50 19 00 19^0 "9 45 2015 2045 2100 21.30 22 00 22 30 23 00 23 00 23 35 23.55 Faaıl Turk Holk Muzlgl Işte Doğa Hafıf Muzık Haberler Oyun Havatan Kucuk Koro Kucuk Konser Türküler Bır Sanatcının Günlüğü Bızden Sesler Türküler Gec.dl Solıstler Gecıdı Kucük Konser Haberler Saz Eserleri Program ve Kapanış Turk've B I msei Tetk k Araştırma Kurumu'nu fanttmaya ^oneiık programın bugjn ekrano getecek olan ikmcı h^iurmjnde TU8ITAK'G oaglı Marmoro Bnımse' ve Endüstrryel Arost'rmo Enst'tüsü'nün araştırma jn'teierlnden bır bölumu ve bu ünlteierde vürütülmpkte olon araştırma tason'an ron^ı'makto Programdo konuk olorak Mnrmara Bıllmsel v« Endüetnye' Ara$tırmo Kurumu Mü dânj Prof Dr Lütfullah Ulukan bu lunuyor. B 23 30 HABERLER u akşarn Kultur Bakanlığı De\let Klâsık Turk Muzığı Korosu nun 24 mayısta Cumhur Atalay tarafından gerçekleştırilen programıru ızleyeceğız Yayı na ruye bu denlı geç sokul duğu TV ilgılılerine yonelü lebılecek bır <;oru gercekten 1976 yüında Mefharet Yıldınm ıle bırlıkte koroyu oluş E^ A A ollN ÇİM BEYOĞLU: DÜNYA (49 0166) 1 Gece Bekçısi, 2 Duz Taban RI EMEK (44 84 39) 1 Kara Güneş, 2 Rusya'daki Adam RI. FTTAŞ (49 0166) 1 Dar Kalça, 2 Çapkın Hostesle r RT. INCI (40 45 95) 1 Hababam Sınıfı Tatilde M. Özkul 2 Hakanlar Carpışıyor C. Arkın. StNEPOP (44 24 22) Emmanuelle R T. SİTE (47 69 47) 1 Dişi Bond, 2 Skandal R.L ŞAN (40 67 92) Slvrt Akıl',1ar Z Alasya YENİMELEK (44 42 89) 1 Ölumsüz Kahraman, 2 Adalar GÜZPIİ R.T. AKSARAY: HAKAN (23 42 37) 1 Topragm Oğlu İ Tathses, 2 Iyı Alle Çocugu K. Sunal. MARMARA (22 38 60) 1 It Dalaşı, 2 Bakır Asker R.T. ŞAFAK (22 25 13) 1 Kızdırma Soyunurnm 2 Vıtnnler RT YILDIZ (21 11 37) 1 Taksi Şoföru. Dalgalan 2 Hayat KADÎKOY: AS (36 00 50) 1 Genç Kızhk ve Otesı 2 Nea. SUREYYA '36 06 821 1 Doktora Bak Hızava Gel 2 Olduren Karatecının Intıkamı USKUDAB (33 24 75) 1 Canın Isterse Z Egehler 2 Seimek Gunahmı A Okay Aşağıdakiler eğJence düzenie/ince «AsoflfdOkHsr odlı dizınin bugün ekrana gelecek olan ücuncu bolümunde vukardakılerın evde olmayısmı fırsot blten ve bundan yararianmak Isteyen aşağıdakiler, konuk hızmetcılerle blrlıkte bir eğlence düzenler. Efendflerln kibarlıkları ve zenginlikleri konusundakl yarışma Lady Marlorlc'in elbıselerinl konuklara göstermeğe kadar varır Hepst blrden yukarıya cıkarak eğlencelerlnf orada sürdörürier bu kez Herkesin cevresındeküerl taklft ederek eğlendıflı bır sırada beklenmed.k bır ziyaretci cıkageHr. Nisa Serezlı • Tolga Aşkıner tkillslnln cevirl eser olarak sergıledikleri Delı Yedi yıldır yonetım görev Fışek'ın TV'ye uyarlamasılerı aldığı ıcın yopımcılığ" ara veren Unlen Demiralp mn bütun olumsuz koşullauzun aradan sonro, llk ke? ra karşın başanlt olduğu«Dell Fişek»e fmzasını ot ıu ancak bu konudakl son tı Demiralp'ın ılk izlenim "3rann yine de seylrciye aft ler'. son yedi yılda yapım 3'dur}unu belırten Demırolp, cılık yönunden TRT'dp buadan sonra da yapımcıpek değlşıklık olmodıflı ık calışmalarını sürdüreceprogram ve teknıfc kesfm a gınf söyledl. Demiralp 7 yıl sonra yapımcıhğa döndü rasındakl kopukluğun sOrduğu ve bunun do Ister tetemez calışmalan olumsuz yonde etkıledıği.. «Yedi ytl önce TV daha düzenll, daha dısıplinlıydı» dryor. Gazi M. Kemal Atatürk ÇACDAS YAYINLAR' ' • . :.• : ^ ' u " i ^ • • • • • • • • • •UCUMf MCIH m S0YÜK YA*m OKUMAUIS OUkMLABIN KOLAYCA OKUVUP AML«YACAI0.ECfCI BIÇtMOE t O t O M U M AYMAM. r t f l YER OZETLEfl? YAYINA H A Z ' P L A Y A N : Ord. Prof, Hıfzı Veldet VeÜetfeoölİ 4. BASISI ÇFKTf Ederi : ( 44a Sayfa ) 75 Lira c o j ı c 4 u ' « . c » C a u No 334( İS7AS8JL