Katalog

COÎKURÎYET 29 HAZtRAN 1979 DOKUZ Mühend sler aceleci Yenl blr mod«l peşindelsr DuşünOyorlar Daha buyuK bır hız. Daha fazla kontor Daha duşuk malıyet Motor mümkun olduğu kadar az benzm yakmalı Bır Ford, yırmı m Ide bır golon yakıyor. Eh, amâ Amerıkalılardo benzm de bol. doiar do Bır Citroen daha azma aynı uzaklıkta 0 63 galon benzıne razı olmalı. Altcı kdndıni beğenmış altı sılındırll araba istıyor. Alıcı kıbar. gurultusuz motor ıstıyor. Alıcı sıkı, fazla para vermek lstemıyor Her şey lyic» hesaplanmalı Yağ fıltresı. koltuKların t>ıçımı. Işte bllinmeyen bır a ıcı, blr satış mağazasının vıtrınıne bakıyor. Değlsık modellere goz gezdırıyor Mühendıs eve metroylo gıtti. Arabası yok Ama bıiınmeyen al cı vıtrının onunde durdu bile. Muhendısın acelesı vor Yenı modelı. gelecek otomobıl sergısine hazır etmek zorunda Bırkaç oy sonra, bu model geçerslz olocak Muhendısler yeni bır mod»l çıkaracaklar ortaya Yokea burdan canlı çıkarrazlar. Bant derler buna, durmaz. glder. Monsıeur Andre Cıtroen kaşlarını çattı Onun da kendlne göre dertlerı vardı Peugeot üretımi durmaddn artırıyordu Peugeot Cardan bıllı bır model cıkarıyordu Ihtıyar Ford. fabrfkalannı yenıden ocmıştı Ford'un da mühendıslörı vardı Onlar da oturup duşunuyorlardı. Yenl pazartar1 Daha çok reklam1 Monsıeur Cıtroen, aynı Pıerre Chardaın gıbı calışıyordu. Yaşamı yaşamayı halâ hatırlıyor muydu acaba? Otomobıller önunde vızır vızırdı Fordlar. Flatlar, Peügeotlar, Renault'lor Mıl\onlar Yığın yığın insanlar. Ve şü dünya ne kadar kücük' Dünyayı sarmak ne kolay! Japoniar otomobıl ku'Ianmıyordu. Insan kullanıyorlar. Bak hele1 Ne barbar şu JaponlaM Insan saatte yalnız beş mıl hız ycpcr. Cıtroense elll mıl. Böyle yavaşlığın alemi var mıl Bır Japon cıka', senı gerıde bırakır. Ama Japoniar inatçıdırl Ford'un ışlerl tıkırında Bütün Işcılennln bırer otomoDilı var. Cltroen işçllerıyse bıslklet duşüyle yaşıyorlar daha Ama dur, Cıtrosn gunljk uretımı üc blne çıkarsa onun ışçılerl de oıomobll djsiemeye baslayabılırler Ne buyuk mutluluk olur bu oniar ıcın Hemde kendısı ıcm1 Evet üretımi Ortırmak gereK. Ama once talebc artırmalı 1 Havonın reklamını yapacaksın Pazar gun'eri otomob lınızle kırlara açılmazsanız, ömrunüz üc f 9 bır oranında kısalacaktır. Yaşamın reklamı insan t>ır kez yaşar Ford lardan. Peugeot'lardan, Renault'lardan ve Flat'lordan kötu kotu, uğursuz hırıltılar gelıyor Hınltıları boğuk ama. Ne de olsa gurultusuz otomobıl bunlar. Yağ filtrelerl b>le var. Ve durya öyle küçuk ki' Ru8ya'da bır devrım, Çlnlller b.rbırlerinı kesıyor. Yo Afrıka'lılar? Onlar ağaçlaro tırttiandı düpeduz. Monsıeur Andre Cıtroen'ın blr kumarbaz olduğunu herkes b'l r Ozel ıkls Bckara tutkundur E inde bır dortlü ya da besli var Daha kağıt ıster. Kım bılır, Ford'un dokuzlusu vardrr bslkı nesıne gerek Oyun sürer 0*9 surer Bakarsın Mons eur C îroen ne var ne yok hepsinl alır, bakarsın kayDeder Fyatları duşundu Yenı modsller cıKardı. Her şeyı goze aldı Ama csıl önemlı o'^n hızdı' P erre Charda n arada bır Mons eur Andre Cıtroen'l düşünurdü Cıtroen'ın cok, cok mut'u olduğunu, öyle olması gere' t e .ii riüşünurdu. Yalnız ayd'nlık bır evı değıl. pırıl pırıl OTOMOBILLI YASAM Yazan: Üya EHRENBEURG Çeviren: Şemsa YEĞİN i Alıcı kibar, gurultusuz motor istiyor... Resimleyen: Hikmet ANDAÇ bir yaşamı vardı adamın, öyle ya Monsleur Andre Cltroen'ln soluk almaya fırsat bulamadıgını, Monsıeur Andre Cıtroen'ın ona, yanl Pıerre Chardaın'e durmadan ılerleyen bır demır zıncirle kelepceli olduğunu bılseydi1. Blr bılse/dl! Citroen fabrıkalarındaki donanım, hankuladeydl. Yalnii makına ve tezgâhları değll, ısıtma donanımını, güçlü vantilatörlerı, cam catıları da ithal etmıslerdı Monsleur Andre Cltroen aydınlanmış bır uretlcıydi İnsanlar otomobıll bulmuşsa, ydşamak icın ocele edıyorlar8a dunyada kımya ve yoksuliuk denen şey varsa alıcılar her geçen gun biraz daho çok şey Istıyorsu suc onun muydu yani? Monsleur Cttroen cağının bır hlzmetlls ydi Göre\ını yapıyordu Cltıroen fabnkalarında yirml beş bın Işcl calışıyordu Bir vakıtler hepsı ayrr dıll konuşurdu Şımdl suskuniar; hıc konuşmuyorlar Yokındon bokılacak olursa, bu Insanlorın ayrı ayn yerlerden geldıklerl hemen anlaşılır Parıs'lıier var aralarında, Araplar var Ruslar Breton'ar, taşralılar. C'nlıler. Ispanyollar, Polonyalı, Afrıkalı'lar ve Annamallar var. Polonyalı. bır vckitler toprak surmuş italyan koyun gütmuş, Don'lu Kazak bağlılıkla Cara hızmet etmıştı $ımdı hepsi aynı yürüyen bantın başınaaydılar Bırblrlerıyle hıç konuşmuyorlardı Gıderek ınsansı sozcuklerı koyun postu ya do yeni surulmuş torlaldr kadar sıcak ve kaba sözlerl unutmaktaydılar. Makınelerın ses ne kulak ve r dıler Her bınnın kend ne gore bır gurultıısu vardı O dev şahmerdonlar bum bum ötüyor, frezeler cıyok cıyak bagırıyor, delme makmeleri vıyaklıyor. presler kut kut ınıyordu Taşıama tezgâhları homur homurdu. Kasnaklar goğus geçırmekte, demır zıncır yılan gıbi tıslamaktaydı. Maklnelerın gurültüsü köylülerl ve Cmtılerl sağır «tmlşti. Gözlerı ccm cam, boş boş bakıyordu artık. Dunyadakl h»f |*yl unutmusîardı. Gokyüzu ne renktır, doğdukları koyün adı n«dir, bılmı\orlardı şımdı Boyuna somun sıkıştırıyorlardı OKJmobll gurultusuz olmalıydı Muhendısler oturmuş duşunuyorlar Soğır ve dılsız bır mcto* yapmak gerek Nasıl olacak b u ' $u valflOr, Işte şunlar hâlâ konuşma sevdasında Valfları susturmok fl»« rek Alıcı sınırlı' Kayış başındakı Işçıde sınlr kalrnam'Ş Ydlhıî ellerı var onların Somun sıkıştırmaya, teker bağlamayO yorO> yan eller. Cıtroen'ln reklamcıları denızın ve dağların, Loıre kıyılöfınin, Alp gecıtlerının, çam ağaclarının ve ozon gazının reklamını yapıyörlar Cıtroen fabrıkaları makınelerın kötu soluğuylfl do« lu Zehirlı gazlar, kızgın yağ kokusu. keskın asıt dumanlârı, ulkot, gaz yağı, boya emaye kokusuylo dolu Madenler a«ltl« zımbalanıyor Işciler egzama o'du hep Madenler zırtıpOfa taşıyla temızlenıyor Işciler hep vereme yakalandı MadenlM Otomatık tabancalarla bO/anıyor Işciler zehırlenıyor Dokümhanelerde ışcilerın gözlerı yağ ve sClfurden yasarıyor hep Gun ışığına bckamaz oluyorlar yavaş yavaş Ama neyse, fabnkada guneş yok kı Ka'ıp'ar toş'myor Göz mü ge'ek kulak mı. yaşam mı gerek onlara 7 Ellerı var ya, bantın başında dufuyorlar ya. Yenl girmiş blrı Pıerre Chardaln'e, cBu ak$amkı toplantıya gelıyor musun'7» diye sordu Pıerre başını ıkl yana salladı Hayır, gelmıyordu Yenl gelen daha oczuımamıştı. Hıc bır şey bılmiyorâu daha Kıtaplara, tartışmaıara eğıtım toplantılarına ınanıyordu, dunya devrımıne ınanıyordu Pıerre artık hıc bır şeye ınanmıyo'du Genç llglnde ee88iT sokln calı$mıştı Gunde on saat calıştı ama klm«B dürtmedı onu, kimse koşturrrcdı Gereç'ennı ve demırl 8flvlyordu. Isinden zevK alıyordu Kendı kendısının efendısıydı. O günlards kıtap okur, toplantılara gıderdı Erıeğın zaferıne, ın80nlarm kardeşllğlne monıfflı. Ama baktı kı, kendı efendılığl beş para etmiyor' Froîö tezgdhı mıl metrenın yuzds bırı hassüelıkla Işlıyordu Artık Pıerre makıneyı değ I, makıne Pıerre'ı kulianiyofdu. 9lfndi ydy kelepcesı takıyordu ya nızca insanların karde#tlglnl folan unutmuftu. Tek blr şey anlıyordu Hlc blr feyin değişmesl olası öogilâl. Yuruven bant gıdıyordu Bunun korştBina hangl tartışmanın gücü cıkablır k i ' Gık dese tekmey! yer, Atâfluf onu Blr bö|kd«ını, Afrıkaiı bırinı ya da bır cocuflu Olırlar işe $u t\fıe\t kelspçeıerını kım olsa yerıre takar.. Plerre Oftık topldntılara gitrtııyor Yo'daş urıyla görüsmjyor. Bdşkalan neye yarar? Kdrfılıklı oturup susuşmaya m ı 9 . . Karısımn dOşlsri «6nmemı«tı ama •Şaniımız yaver glderde Vanves'e taşınınz.. Orada hava temız » Pıerre susuyordu Yanıt yok Şansımız? Yay kelepçeleri yay keiepçelerl oldrak kalocaktı Sdat ucretıne beş metelık ekleseler, tereyağ flyatları yukseleceklı Vanvss de temız hava ha? Belkı oyledır, temızdır beıkı. lyıdır Ama o'ay a fabrma orası bır saat ceker Bır saat de donus O/sa Pıerre o/le \orgun kı Garıp bır yorgunluk bu ama Ona sorarsanız bır cekı odun kırabılır, ya da hıc SOIUK a madan yanrn nıl kosabılır Beden sel bır yorgunluk degıldı bu Kafası evet kafası yorgjndu Çabukl Banttakı otomobıl gıtmeden kelepceyı tak' Dostlarının odını, neye benzedıklerını yuzlerını unutrnuştu artık Karısımn ona ne sorduğunu anlamadı »TELEVİZYON 18.30 HABERLER 18.35 MAP.K0 Ko dova ya gıtmeK uzere trene bV nen Markp yalda bırçok kımsey e dostluk kura. Tr6n Kordova'do an» nesıne kavuşorağı umuduyla Bay Msîsuınez'ın evıne vardığ nda yıne duş kırmlığına uğrayacaktır çünku annesı orada da yoktur. RADYO TELEVIZYONDA SİNEMA : 05.00 09 05 06 02 00 45 Acılış ve Program Türkuler ve Şarkılar Gunaydın Kur'anı *<erlm Açıkiaması ve Blr Konuşma 0715 Köye Haberier 07 30 Haberler 07 40 Sabahtan SaDaha 09.02 Kadın Dunyosı 10.01 10.21 1108 11 30 Arkası Yarın Bölgesel Yayın Şarkılar Hafif MOzlk "İKÎ RUHLU ADAM,, (The 2 Faces of Dr JekyU) / Yöneımefl. T»r«nce Fiaher / Oyuncular. Paui Massıe, Dawn Addams, Chrlstopher Le«, Davıd Kossoff / Renkll Inguız fılml / Yapua yılı. ıseı / Sure 8ü dalfika. Robert Louls Stevensoa •Dr Je.cyü ve Mr. Hyde ın Tuhaf Seruvem Tne Straiice Ca^e of Dr. Jek>ıl and XL nyde» ısımiı eseıını >azalı nerdeyt>e 100 ııl oluyor (1866) Homanuk sc ravenlen. >oıculuk kıtapıan. denemceriirle tanınan ya zaıın. «Defme Ada&ı> yanı sıra en taniAiruş yapıtıydı bu. Toplumda »aygın, ;>i bır yen oian bır ınsanın. Dr. Jekyüm kendanı kaptıf dıgı bJımsel dene>lerı sonucu, zanıan zaman. her rurlu kötüluâü kendJnde toplayan bir canavara, Bay Hyde a (Havd okunur) dönuşmesı anlatüıyordu Stevenson'un aniattıgı, kuşkusuz kurgıj yanı yüklü basıt bır heyecnn öykusu degıldı Her fautastık öyküdey glbi daha gerılî kap^amlı sungeler içenyordu bu roman Dr Jekjll Bay Hyde ıkılısi her fnsanda varolan ivılık / krfuluk tkllcrin' zaman ?& man iyının. zaman zaman da kötunün uste çıkması oigusunu sımgelıyordu. •tki Ruhlu Adam», »yuı konunun lseide Ingüiz yönetmani lerance Hıher t»rafuıdan yönetilmn başka bır çevrlmi 1904 dogumlu Flaher, 1930 lârden başlayarak korku sifleffla.>;ıflın unlü klasıklerını yenıden çevırme>e koiulmu;?tu Dr Fran kensteın, Olmeyen Mumva. Kont Drakula, Operada Ha jalet, vs. Fısher gelıştırdıgı bellı bir fantastık duygusu dekor ve renk kullanımı ıle kendı turünde bır kucuk usta sayılır «tkl Ruhlu Adam»m bu cevnmi ne yazık ki Fısher'in başarıh fılm lerindpn sayılmıyor . Ovun va yönetim öykünun öncekl çevrımlennl muınla araîacak dü?evde sayıîıyor Ma moulınan'ın veya Flemıngm çevnmlenru veglerdık ancak fılm yıne de bızıın TVTii^IH ve geiiellîMe sevrcırnızın hıç 'lgi duymadıkı bir alana. fsntastik sine> maya TV'de asladı|nmız h fmen hempn ilk örnek olmtt sı dolavsıvla ılgiye deger™ I K! 1 : 1 13 00 1315 13 30 14 32 15 00 15 01 15 20 1940 Hab«r]er Mafif Muzık Bölgssel Yayın Yuritan Sesler Kısa Haberler Spor Dergıs Şarkılc TürkOler Geçldl 19.90 BELGESEL: «DELTA EVSENf» l unun denız ve karo orasıncofcaları, ga'gıt olcyına kcrşı o' nan on'eın er, odalcı bırleştırerek b j r a an dei'a bo'gesı ha'ıne aönuştorrrek ıcın vcpılan uğraşlar va Hollanda'dakı kanal ve baraı vcpımları bu akşan ızleyeceğımız 11 45 TOrküler 12 00 Bölge Haberleti 18.10 Oğle Ozert 1600 Bolge Haberleri 16 05 Hafıf Muzık 1625 Turküler 16 40 Klâsık MOzık 17 02 Akşama Doğru 18.16 Laf Lafı Acar 19 00 Haberler 1930 Bölgesel Yayın 19 55 Cevremızde Yarın 2012 Hafıf Muzık 2015 Koy Dağarcığı 20 40 Şarkılar 21 17 Şarkılar 21 45 Turküler 22 02 T B M M Saotl 23 00 Haberler 2310 Tat I Gecest r 0100 Prog om ve Kapanış 01 0505 00 Gece Yarısı TRT 3 T! 00 ^7 02 08 00 19 00 C3 03 C9 30 Açılış ve Pfogrom Gune Ba=;brkerı 8abah Konserı Turkce Hab^rter Barok Muzık Saboh Vaughan Söyluyor 10 00 Turl Yorumcı'orı 10 30 Almanya rruzığl 11 C0 Oğ'e/B Doğru 12 00 Türkcs Haberler 1 2 06 S zın l c n Sactıklerımiz 1', 30 Caz M j z ğ l Oscar Pe erson Oçiusü 15 00 Gjnun Konserı 16 00 Muzık Eohbe'iert 17 C TjrNce Hobefler O 17 06 Pop Ca7 1 8 00 S'udyo FM 19 00 Akşam Konspfl 19 30 K I J k ~u\Y M JZ 51 Korosu 2C00 Cağdcs Mız'k 20 30 Css'H Mözlk 21 03 Gscms en Gurumuze Senfonık Müzık ?1 45 Cesıtlı Sololar ?2 00 Turkce Haber'er 22 03 Ingtlızco Höoer'er 71 Cfl Gecen n Get rdıklsrl C <y> Cı ma Konserı 24 00 Gees Ve MDf'K 01 00 Program ve Kapan>ş 19.30 ÖNCE SAĞLIK 20.00 TÜRK HALK MÜZİĞİ TOFLU PROGRAin 20.30 HABERLER 21.15 MINİK KONSER Ayşe Ekş, (çemfaalol Mozart'ın cTürk M c ş ı ı m seslendırecek 08 00 06 02 09 00 09 30 10 03 1030 10 50 11 20 11 40 12 00 12 20 12 40 13 00 1315 13 30 14 00 14 30 21.20 DERİNLERDEKİ GEÇMIŞ Acılış ve Program Gun Başlıyor Olayların lcınden Sabah Konserı Şaıkılar Turkvede Sanayıleşme ve Gelısrnesı Haf f Muzık Türku er Geç di Berı Gel Barışalım Şcrkılar Turk Hafıf Muzığı Halk Ozanları Haberler Çeşıtn Klasık Muzık Oloyların lc nden Şarkılar Konser Saatl TRT 2 15 00 15 20 15 4n 16 00 16 20 16 40 17 00 Şarkıcr Türkuler Gecıd! Ceşıtl Muzık Şarkılor Arkası Yarın Turküler Kücuk Koro 17 30 1800 18 30 19 00 1Ö3Û 19 45 20 00 20 30 2115 2145 22 00 22 30 23 00 23 30 23 35 23 55 Fransız Şakıcı'an TurkOI#f Ne Der? D n ve Ahlâk Haberler Hafıf MOzık Turkjler Başlangıctan Bu Yana ınsanlık Şckılor Spor Gazeiesl Şarkılar y Caı Müzığl Turküler Muzıkte Cağiar Haberler Hafıf Müzık Program ve Kapanış 22.20 TELEVIZYONDA SİNEMA: «İKİ YÜZLÜ ADAM» Bir gazetecinin çağıns tanıkhğı Teknolojik geNşrreler deri hastalıkları doğuruyor İstanbu! Televizyonu'ndan Naım Akgün'ün gerceklestırd ğı d zı pogramın yayınlanacak olan altıncı boljmünde kozrretıklerden sentetık gı\ece<lere, sabundan deterıanlcra Kadar bırçok sanayı ürunünun ekzama dıye bılınen derı hasta' ğına yol actığı anlatılıyor Programın ılk boiumunde Istanbul Tıp Fakuıtesi Der Hastalıklan Kursüsu öğretım U/esı Prof Dr. Ahmet Murat ekzoma nedenlerı ve tedavı yont°ınlerı uzeıınde duracak ]k n n bölum aşı kor.usunu e'e aiıyof ve konuyo ıl'skın soruları Prof Dr Süieyman Yakacıklı yanıtlıyor. Son bolunde yer alan Cerrahpaşa Tıp Fakuitesı Cocuk Scqi'ğı ve Hastalıkıcrı Kur^Lf j Öğre'ım Uvesı Prof Dr Omer Be<iı de yanlrs bes lenme k>r enme >"• , nı<'a r s o i L r y cocuk ölum snnr1» ^?ımçTimavacoK payı bulunan yoz ıshallerlrde nelere drkkat edılmesi konusuna dıkkatf cekecek. Geçtığımız gunlerde haberlerde herkesı etkıleyen dış kaynaklı bır fılm ızfedık Bır gazetecınln görev yoparken öldurulmesının fılmiydı bu Ve bır baş» ka aazeteei de arkadoşı yanıbaşında oldürülu'ken ınarılmaz bır Iş dısıpl nıyle komerasının motorunu calıştırmış bu olağanustü göruntüyü töm dünyava aktaracak bır tanıklık yapmıştı Bu olay pek cok şeyı değıştlrecek. pek cok söylevl yalanlavacok unutuımaz bır belge olarak arşivlere geçecek Tum bumarı ızlerken msan ister ıstemez soruvor Degil yaşomsal tehi'ke olan konularda en gundelık sorunlarda bıle bızım televızvonumuzun tanıkhğı yok gıbi Spıkerıer de olmasa radyo mu dınlıyoruz televızyon mu ızlıyoruz ayırt etmeK mümkun clmayacak Gazetecl, televızyon haber muhabırı her şey* den önce cagının tanığı oimayj bılmelı, değışen ıktıdariorın aeğıl. SİNEMA Yenişehir NERGIZ {18 30 63) lar T Savalas R Shaw SİNEMA BATI (18 83 23) Çcpkın or Kralı J Bırkin. P Rlchart DILEK (17 18 54) 1 Yodeller F Tayfur • M. Nazır, 2 Sohif M Ar R Homson K. Dere • Çankaya CANKAYA (28 07 10) UOflk Korsanları Sean Connery SİNEMA AKÜN (27 76 56) Tehdıt (Lla Menace). (Tv«8 Mantond) KAVAKLIDERE (26 73 79) Irkek Dedıgın N« Calar L Buzzanca Uîus NUR (11 58 07) 1 Yosmaların Beialısı Lee Van Cieff 2 Koiaharı Yolouları S Becır SUS (11 81 14) 1 A!o Gev k C Arkın M Mutlu, 2 Batan Guneş F TayfurN Nazır Cebeci CEBECI (19 32 08) 1 Cıl gın Hayat J Levvıs 2 Kabadayınm intıkamı R. Taylor İlk suaitf belgeselimiz ekran'da TRT Televizyonu tara'maan !lk kez oefcekleştınlen sualtı belgsseı «Der nlerdekı Gecmış» bır yıllıK hazıri'k donemınden sonro bu ak$am ekran aro qellyor Yapımda Marrnarıs yakınlarındakı Seroe Koy' da günumuzden oşogı yukarı bın yıl once boton gsmının su yuzune çıkonlmosı ıçin yapılan caiışmalar goruntülenıyor. Arsaı Solev ın nazırladığı ve arkeoloıık koz an gostflren dOnyadakı sayılı bırkaç fllmden M n olan belgese'de ayrıca sualtı arkeolO'lsl ve balıkadamlık könularında da bılgl verıllp, gemınm tahlalan ila çıkarıton e°9rlerln Bodrum Muze9ifMJ ta şınışı gosterılecek. OKTAY AKBAL Frânsiî öntıfaşısi dırenlşinln romom KARŞI KIYILAR r OyKuier uvkucuklef Y»nı Çlkti 40 llra TEKİN YAV1NEVİ • CAÖAt OÖUU (Bu tcltapto yazarın yıllardır aranon Tarzan öldiy aaiı On!ö yopıtj da ayn blr bölüm hollnde yer almıştır.) EYLEM ADAMLARI JEAN LAFFİTTE 2 basımı cıktı 60 îl ODA Yayınlan PK. 57 Istanbul