Katalog

CUMHURİYET 25 HAZÎRAN 1979 BES Sınırdaki köykentlerde başarılı kıpırdanışlar gözleniyor CHP cğırhklı hükümetin işbaşına gelmeslnden sonra başlatıton koykent çalışmaiannın başlcngtcında şâyla bır tartışma acılmış, kalkınmanın toncelıkle köyden> başlaması gerektığ>m savunonlarla, cKolkınmanın kövlüden başlatılmosunı savunanlar bır turlü anlaşamamışlardı Hâlâ da anlaşmış değıller Bu tartışma süredursun. bız gec'tğmı? gjnlerde KoMŞ'en ve Kooperatıfler Bakanlığı torafından koykentlere pılot bo'ge olarck secılen Von'm Özalp ılces'ne boğlı bazı kovlerı doiaştık Doha doğrusu bu köykentlerde bır ınceleme gezısıne cıkan Köv Işlerı ve Kooperatıfler Bakanı Alı Topuz ı!e berober dolaştık bu koylen Ve gördük kı, tkalkınma koyden mı ooşlamalı kövlüden mt*» » tar tişması yersız ve sonucsuz bır tartışmodır Kalkınma hem kövden hem de köylüden bırlıkte başlamadıktcn sonro bu sorunun cö »ümü yoktur ÖNCE PİLOT BOL.GEYI TANIYALIM Ve bu ola\'!a da btr kere daha gSrdük ki. kalkınma VSyie birhkte kovluden başlamadıkca bu ışl nsonu yoktur ve yapılanlar btr sure sonra belkı boşa gtdecektT. Doğu'dan Izlenımıer Yılmaz GÜMÜŞBAŞ Koyişlerı ve Kooperatıfler Bakanlıömm kovkert uygu'amas1 !cn pllot bolge olarak sectığı Van'ın Özaip ılcesını ozetle lanıtalırr Özalp Von ılr.ın doğusunda, iran smınna komşu bır ücemîdır !lce, 1862 yılında Mchmuaıve kazas. ısmı ıle «urulmuş sonradan Saray odı verılmıştır Cumhunyet donemınde Kasımpaşa ısrrııni olmıs, ancok bu ısım doho sonra Bokonlar Kurulu kararı 'le Ozolp olarak değıştınlmıştır 1846 yılındo merkez şımdıkı Sorav kövunden Kargılı kovunun buluncuau yere taşınmıstır llce merkezı Von fl merkez ne 53 kılometrelık b>r karavolu ıle ve vaklası* aynı uzunluktakı bır demır/o!u ne bağhdır Demıryolu ılceyı doğudan bo tıya gecerek Iran'a devam eder Kcravoiu ıîe ıl mer<ez nm dıgırda doğrudan basKa bır yerıeşım merkezı ıie bağ|int>sı voktur '975 genel nu'us sovımına gore Özalp ılcssı sınırlan ıcmde toplan 43 bln 177 kısı yaşamaktadır Bu nufusjn 4188 ı ılce merkezınde geri kalan ve nüfusun yuzde 90 3unü oluşturan bölümü ıse 77 köv merkezınden oluşan kırsal kesımde yosamaktadır 1S40 yılındo 13 bln 149 olan ılce toplam nufusu. gecen 35 vılda 3 kotından cok buyumuştür llceve boğlı 77 kovden 22 s nde akul h c yok'L" Mevcut okuliardan 31'ı ıse oaretmen vok'uaundTn vapaiı durur^odır İlcede buqun bır dış doktoru ıle bır baskn doktorla bırliKte bırkac ebe ve soğlık memuru gorev yapmak'ac'ır Gectığımiz yil bugun'erde daha onceden vapılan ıncelemslenn ışıgında Ozaıp ,n 9 ko,unde koyKent uygjlaması başlam ştır Bakanlık, burada yapıiacak ça'ışmalan koyluyle b rlıkte yurütmenın daha yararlı oldugu goruşunden hareket ederek. yorede bulaugu lıder koylulere kalkınma kooperatıfleı kurdurmuş ve yonetımı tamamen bjilora brakmıştır Her kovkent'e en uvgun fcoyler bağlanmış boylece koyıer ve koy.uler bırımler ıcers nde »oplanarok orgutlu VP ozyonetım ılkelerıne uygun yenı bır yonetim tıpı oluşturmuştur. Köykentlerde bır taraftan bakanlık orgutu ve yerel yonetım. blr taroftan koylüler ve koykent yonetıcılerı /apılocak s'erı saptar ve planlarken. bir tarattan do buroloro devlet gereklı orac ve gereclerı sağlamaya başlamıştır Bu orado devreye koye ulaşım projesı (KUP) sokulmuş bolge ve yore ıcın cok onemlı olon yol sorunu oncelıkle e!e alınarck. 1978 yılında 85 kılometre uzunluğunda koy yoiu yapılmıştır B ze anlatıldığına göre. gereksıntroin dığer bolumu de bu yıl ıcersmde tamamlanacaktır Köykent olarak secılen 9 köyde 4011 kiş\. kurulan kalkırma kooperatıflerıne ortak olmuş ve bunlardan bır bolümu doğrudan Köykent uygulamasıyla kooperatıfçılık canlanırken, jeneratorle ürettiği elektrığı komşu koylere satan bir Köykent ilgi çekıyor. Ko/ yolüiının yapım çattşmaıan lialka u nıut \.erei en onerılı Evet baslık doğrudur özalp'ın bir köyü doha dogri.su blr köykent'. eiektrık uretmekte ve korrşu bır koye elektrık enerıısl satmokîodır B J kövün adı Dönerdere'd'r .. 1961 /ı ın^o toprak kaymasındnr otürö Trabzon'a bağli Caykora ıices'nrie OOCTI afetten zaror gordjg j ıcm tas narak esVİ doner dere kovunjn yanına ku^ulan ve buoun 607 kısmın vaşadığı yenı doierdere de CjPde 5 ton sut ıs'evebılen bır de ^andıro bulunmnkîa" r Urst'ien kasar pevnın taaa Ankara \ara kadcr gelmekted' r Kcsar ppyn rı jretım teknığ bok mındon ust dtzevlere ulos 'mıs kooası'e ar'ırrmı rc n teknoıo ık yenıle'Telere gereksmme duvulmcva bos'anijistır Kovkent koopecıtıfımn avr ca br tanm nnakınaları parkı • e tuke* ^ moddelen sotılon bır moaczas' vardrr G'i<" ı ıene<"aK"''erle ure*ı ei »le^tnk hem ke^d kovıennı aydmlrıtrraV'a hem <e vokır'rir'''' eskı Or>nerdere kovune elektrık so * t o pora <"3rsrmok'o'l r Öi^n^e peren bır He K1'P /o'u buıtnar» cjnnpMere kovkeit' nk b ic'an ve ruzenlı goruitusu/'e o'e(e ot nek oimcıkto ve hc'to bazı < «kanc'ı^loro b 'e /ol arrnaxtacır Bakar' k vetk ' t»r nıo so/'eH a' çercek'esır ve petrol ofıs n bura.o bır de be^'n ıstoçv"*~i] kurmosı oercekie^se Ka'aden'7h "r'taş'ann'z 00^ ninb H c^e u7anai kır'nr ortasında bır u"/garl'k merkez yoratab lerek ye'snek sre bı'ınctedır . BIR BASKA ORNEK KOY KENT ELEKTRİK SATAN BİR KÖYKENT koykentlenn ve kooperatıflenn yönettmınde gorev aİTiıştır BOĞA2KESENDE BIR SABAH Ozalp da ılk durağımız Bogazkesen Koykenf Anoyoldan 20 kılometre kadar ıcerde, ıkı yamacın arasına kurulmuş b'r koy burosı KUP yolundan gecerek geld'k buroya Yol haylı bozuk ama, bır zamanlar hıc olmadığını duşunursek, lyıce Bızım şoföre göre ıse <Asvalt» . Büyük şehırde yaşayanlara gore sabahm bır erken saatınde, Boğazkesen halkına gore ıse gunün havlı ılerlemış bır saatınde Boğazkesen llkokulunun onunde 100 e yakın koylunun toplandıgı kucu< alanda Koyışlerı Bakanı Alı Topuz ve bercberındeKiier haikın dertlerını dın'ıyorlar Koykenfın boşkam da ora da Agırbaşlı aklı başında bır kışı Öyle ufaktefek sorun'orla konuklarını oyalamak ıstemıyor En önemti sorunu yapılan KUP yol'arının bıraz daha onarılması ve ozellıkle kısları kapanması nın onlenmesı Dığer ısteKlermm btr zamanlama meselesı olduğunun bılıncınde Koykenfın cok güzel bır Koykonağı var Burcda bır ıenerator yerı hazırlandıkton sonra kijllarılmayo hazır beklı yor l!k fırsatta buraya b,r sut tankı Kurulacak ve Boğazkesen koykentı ıle buraya bağlı koylsrın sutlen burado top'ana"a>c sut fabr kasına gonderı ece< Koyluler sut e" nın naklı ıcm araclan bulunrradığmı bıldırınce Balan Topuz, en «ısa zamanda bunun ıcm deUetın b r Tin bus ve bır traktör goidereceğ'nı so,ledı Bunu duyunca halkm yuzu ışıdı Hele devlet taranndan aranıp sorulmanın mutluluğunu bır gormeiısınız... HACIALİ MUHTARININ JESTİ \\ ıncı duraâımız heiıen 15 kılometre kadcr vGkındokı Hac alı koyKent' Boğazkesen e gore daha yeşıl'ık GurLİgurul btr ceşme OK\or ko,un meydanında Hemen onun yanında kc ^e^t ka'kn ma kooperatıfm b nalan gara|i Yorenın ılk kalkınTia kooperatıfı burada kurulmuş Zekı cın gıbı ınsanlar Ikı kurban kesfler konuklarm onuruia Ka^ak oğaclannın oltında dertıermı, so rt"ila"nı d 'ekler m d le gefrdıler Yollorm n baMmmı su'a rına vardımrı olunmosını ve su'ama kana lan ıstn orlar Da*ia on ce köykent pro>esı ıcınde bır ıenerator 'e tiou tszgahları "enlmıs Hacıalı koykentıne Bır sure sonra haiı e KII m dokumava başıc yacaklar Mandıro yapımı ıcin yerel yönetıcıler ko/den uzakca bır yer secmısler Koylu ıtıraz edıyor buro amo Koye yakm yerler n hepsı de kışılerın topluluk molı olduğundan ve k nse mandıra ıcm yer vermeye yanaşmadrğından ş mdıye dek gerceKleşmem $ mond ra Bu arada bırısı sanıyorijm kövkent boşkam «topu> rrnjhtoro atarak muhtann koyun merke2inöe usgun bır yerı olduaLnu soy '°y verd Muhtar da. Bakan Topuz <e konukların gozunun <~me bokışla ından ne soylenmek ıste^dığ nı anlamış olacak kı ayaâc ko1 karak gereklı orsayı kooperatıfe h be edecee nı so/'ed' Bovlece Hacıalı kc\kentınm manuira sorunu dc orac kta hdliedıl verdı DORUTAYDAKI TARTIŞMA Hacıalı'den sonra Dorutay kovkentmde/z Ha/lı buvuk bır koy Jeneratorurden elektrık alan br kaiKirma koopeıatıfı bınası var Bakanlık yapmış bınavı Ouzgun ve gorkemlı Bu kovkentın ılk ocılışmı gecen yıl Boşbakon Bulent Erevt» bızzat yopTMşt Bu nedenle ozell ğı var Kalkınma kooperatıfımn sotış magazasında mal yok denılecek kaoar az Devlet o rbucuk mılyon lırava yakın degerde gaz. tuz, şeker ve benzerı ma'lar gondemış gecen donemde ama bltmış Yen sını de otıp yerme koyamamışlar Işte esas tartışma do burodan cıktı ya Koylüler ve ozeilık'e kooperatıfın bozı yönettcıleri kendılenne sadece bır kee mal gonderıldıgını, sonurun gelmedıgını soyleverek olayı eleştırmek ısteaı Bakan Topuz gereken ce>>obı 'erdıyse de tartışma b r SLT6 de\am ettı ve hatta bır ara r'a a ıy ce elektnklendı Sonra tctlıya bcğiardt ama. kooperatıf yonetıcısı haksızdı Kooperatıf kendı gereksınım kendı sağ'ayartıadıkca hatto ka r ©d p ortak'arına pa\ v emedıkce neye yarardı9 Devletın tek sorunu Dorutay kooperatıfı değı'dı kı O70ip de ornek koykentlerden b nst de Voykentı 1975 sav'i rnına gore ntfı su 516 olan emek done'oere ıle avnı zananda "e asnı neder'er e kuruımustur Ce"resındekı 8 yerlesım bi'nr.ı oraut s^erek gunae 5 ton kapasıte ıle be/az pe/n r uretei bır mancı rası /ardır Ko^kent n kalkmmo kooperatırı ozellıkle tuketım mad de en sotışındo ce'Tecıne büvük katkıda bu u"rraktadır Emek kov kalkırma ku'52erat fı de kendı olaiGklorı ıle |enerator .şleterek elektni< uretmek'ecır Her ıkı kövkent dekı bır boşka ornek uygulama da cayır VÖ reo'arın Vtil'anırnmda uvaulanan bır yontemdtr Kısıtlı büyuklurte^r rrerolardan vararlamlırken hsr o 'enın yalnız 50 hayvan besiem»sı^e ı^ır venirnekte ve bövlelıkie kov ortak mallanndan 8i şı' »e bıkca blr yararlannT sağlanmaktadır ' İMPARATOR GIBİ BIR KÖYKENT BASKANI Kovkeit ne g demedık kendısınl tanryamadık ama an iar kadar bu^alarda i'rpcratorlar kadar etkılı bır de koykeat boşkanı vosamaktcd'r Adı Cabbar Babaccn'dır Kendısi Saroy koykentının başkamdır ve cok başarılı calışmalar yapmaktadır. En bu>.tk öze lığı ö" elının a'tında bır telefonun bulunması ve bu tele'onia ge>'e<tıkce Ankar'; dakı Bakarlar bıie rahatlıkla konuşabılmesı ve ıstek'erde buıunobtlmes'öır Koyıslerı Bakanlığını ve hotta Devlet Bakanı Saiıh Yıldız'ın blzzat kendısını defalarca makarrındaT aravarak ısteklerde bulunmakta ve hatta daha alt derecelı devlet memurlorına talımatlor vermektedır. Bız Van'da ıken bunun conlı omeklermden binnl yoşadık Köykent'ın Van'daki süt fcbrıkasıno sa't âı sütlenn porasının ödenmesl bıraz gecıkmışı Fob'iko ^4udı,ru^e gelen blr telefonla Cabbor Babacan'ın kendısinl arcaiğı ıietılmlş Müdur telefonda şu ültımatomu almış başkan Cabbar Babacan'dan » Ya sütlerımızın parasını bugun ödersın. ya da bundan b5y le sana süt yok t Fabrıka mödürü hemen ertesl gün koylere para 6demeye c'ktı. I Hic bir tür bo^anın üretîmî zor degfldîr. Zor olan, onu üretecek birini buM)flmektîr. Merbolin'in, kendi adına, inancıböyle. Özellikle sanayi boyalarında. îş, boya üreticisinin biraz emek harcamasına, araştırmaya zaman, kapasite ayırabilmesine baglıdır. En önemlisi, yardıma gönüllü olmasına bağhdır. Bunun bazı örneklerini aşağıda bulacaksınız. Ataş boyası: Ataş yapımmda, ince bakrr Cetvcl boyası: Kınk cetvel üretimî tele uygulanıyor. Değişik renklerde. için. Açmakapamaya dayanıklu Ayna sın koruyucusu: Sır arkasına Çftl boyası: Elektrik direkleri için, çol koşullanna dayanıklı. Bir Turk sürülüyor. Sın ve camı koruyor. müteahhıt için geliştirildi... Bisküvi tcnekesi boyası: Nontoksik. Emaye rötuş boyası: Emaye kadar Gıda nizamnamesine uygun. sertleşir. Tjfak Totuşlar için. Bozdolabı boyaian, vemikleri: Gövde boyası, evaporator boyası, Fennuar boyası: Girintili, çıkmtılı kondansor boyası, poliüretan tecrit alüminyum yuzeye uygulanabilen, verniği. Hepsi ayn teknikle fırınlanan boya. uygulanıyor. Havuz boyası: Yosun tutmayan, sudan etkilenmeyen bir tecrit boyaa. Elektrostatik, termoset boya: Seri metal eşya üretimi için. Maskeleyici boya: Stripcoating da (Çamaşır makinası, buzdolabı, deniyor. Boyanmaması istenen yerlere otomotiv ve benzer sanayilerde.) sürüluyor, sonra kolayca kaldmlıyor. Cam tezyin boyası: Susleme için, Oksijen kaynağına dayanıklı boya: dıştan kullanılıyor. Emsalleri ithal Zincrich primer. Bununla boyanan ırıalu satıh^kayuakta bile bozulmuyor. Televîzyon çerçevc Zor vernik tutar ABS'den çerçeveler için vernik. Toz kaldırmayan vernik: Kamyonlann sık manevra yaptığı beton zeminin kıntmasını, ve toz kalkmasını önleyeoek özel vernik. Tatuşmayan boya: Kıvılcımlardan. etkileraneyecek, tutuşmayacak solventli özel bir boya. Tüp boyası: Aluminyumdan preBİenen ilaç tüplerinin boyası. Prese dayanıklu Yüksek ısıya dayanıklı boya: Normal boyalar 80100°C arasında kavrulurken, bu boya 600'C'ye dayanıklı,. Yüksek I uın bacası boyası: 100 m yüksekliğinde bacanın, son 20 metresi için, gazlara en az 6 yıl dayanacak, 200 mikron kalınlığa ulaşacak vinyl esaslı boya Kimyevî etkenlere dayanıkîı bova: Asit ve alkalilere karşı yüksek dırençIL Merbolin'in, sanayi boyalarında felsefesi açıktır: Sorununu getiren, boyasmı götürür. O sorununuzu getiıin, bayasuu götürün Merbolin inşaat ve sanayi boyalarını Merbohn A.Ş. (İstanbul) ve Boyataş A.Ş. (Malatya) uretmekte, Bopaz Boya ve Yapı Malzemeleri Pazarlama A Ş dağıtmaktadiT [Bırleşık Reklamcılık. 143)3083