Katalog

D ö R T CUMHURİYET 25 KAZJ&AN 1S79 ANKARA NOTLAR! MUSTAFA FKMEKCİ ÂBDULCANBAZ 4İMPİ TAMAM... CAMIM TURHAN SELÇUK \ TATLıM. ! BnYfHİ EVLÎLıjC ŞîMDı" Milyonlarca Tonguç B u, fAnkara Notları»nda, toplum polls kadrolarında blr turiu gercekleştlnlememış ayıklamalardan söz edecektlm Cumhurıyetln polisl, gerlcl. foşo olamaz.. Ne yandan olursa olsun. slyasal düşüncelerıne göra görev yapamaz. Bundan blr süre önce yayınlanmıştı Cumhurıyet'te, arkadaşlarıno «nerde komünıst varsa...» dıye anaavrat soven 17 toplum pollslno Işten el cektlrlldl.. Ankara toplum pohslerlnln oturdukları, dinlendlklerl yerlere cCumhuriyetı gazetesinln sokulmodığım, gellp anlattılar. Bu bırkoc faşo ağilimll yönetlclnin dumenl olmalı. Keyfl öyle Istlyor. oyls olacak.. Toplum'un blr havuzu var, havuzda balıklar.. Bak, bok komOnlst balıklan gördün mö?. Bak. mllliyetcller de geçlyor!.. Kırmızı balıklar komOnlst, kara balıklar mllllyetçll Bu kafoda kişller olurso, toplumun güvenllğı ml eafllanablllr kolayına?.. J l Elbet gorevlerınl an Inaancıl düşünceler lclnde. gereğl gibı yapanlar da var. Bunlor, giderek çoğunluk da olacaklar. amo. ne zaman?.. Ankara Emnıyetl'nde, gabe sanığa süt toaıyan pollsin Insanlığını unutablllr mlslnlz?Suleyman Bey'den söz edecefllm ylne. Karşıloştıklorım soruyorlar: Suleyman Bey'in tapasi hap öyla kızarıyor mu?.. Sen nasıl goreblliyorsun?. Basın locasından rahat görülüyor, diye karşılık verlyorum. Çokco kOrsüdeki konuşmacılardan blri, eöyle mosonluktan, mobllyo yolsuzluğundan acorak glrerse la(a, hemen bakıyorum tepeslne. Etklyl ölçüyorum bdyleco. Kullslerde konuşmalar: Transferlere Esek Emln ml yatırıyormuş paralan?. Eşek Emın de klm. dlye duşünüyorum Allah, Allohl... Turklye'de demokrasl klmlera kolmış? Onu yoztaştıranların arasında anılacak Suleyman Bey odı Ataturk Türklyeslnde, gencllige ödun vererek, dln somurueuyle, Nurcularla, Suleymancılarla kaşgöz lclnde kazanıp geldl ştmdiye değin Masonken, tMason değillmlt dedl. Uyduruk blr tBeıge» bularak, AP'tl delegelarl yonnttı. Temelınde bunlar yatıyor gelişlnln. Türk toplumunun gerl btrakıldığını blllyordu Bundan yararlandı. Koşullondırılmış klşllerln. soleı düşman gericllerln oylarını toparlıyabilmek icln yapmadığını bırakmadı. Geçmla gazetelerl karıştırın. Türklye'yi klmler bu duruma getlrmls. düşmonlık tohumlarını klmler atmış görursünüz. Slyasal partller. demokraslnln vazgecllmez ögelerldlrler. Amo, gerıcıler, faşıstler değıll Onlar, Turk demokraslslnln okse otlarıdırlar. Nerde sosyallst partiler Mecllste? Yok. ökse atlarının arasında nasıl yeşerıp gellşeblllr? Zaman zaman, «Batıda olanlar, neden Turkıye'de yok?» dlye sorulduğunda. slnsı sınsl planlar. yenl tuzaklar kuruyorlar faşolar. Atatürk'ün. Ataturkcüluğün arkasına sığınıyorlar. uslarınca. Duşmanı olduklorı Atatürk'ün kendllerlne paravana olacağını sanıyorlar. Ataturk'ü seviyorlar da, neden Atatürk'ün yaşamını verdıgl oztürkcacllıge düşmonlar? Bir Müşavirin Ekonomik Anıları TOrkiye'nln 1960 aonrasi Plonlı doneme geçmesl Ile blrllkte Ihracat hemen her Plar» metninde yer alır oldu. Dllekler. 8eferberlık llanları her Plan metnl icınde oldukca genlş yer tutmakta. Sayın Indere bu konuda yetkill bakanlıöın Tlcaret Bakanlığında yaşadıfl' anısında blze şunları aktardi: ıSanırım 1969 yılı Idl. Merhum Ticaret Bakanı Ahmet Dallı'ya Ihracat problemlmlz hakkında blr onerl notu hazır lamıştım. Bakanın yokluğunda blr akşam bu notu makam masasının ustune bırakmıştım Er tesl sobah Bakanlığa geMIğimde Bakanın benı görmek Is tediğl soylendl. Odacı Bakanın yanında Mallye Bakanı Mesut Erez'ln de bulunduğunu blldlr* mlştl. Makam odasıno glrlnce m*rhum Dallı oturdukları yuvarlak masada bana da yer gösterdl. Sonra da, 'Notunuzu okudum. Bu konuyu Sayın Mallye Bakammıza da acıklayın' dedl Gerekll acıklamoları yaparken, Maliye Bakanı Erez blr aro. "Ihracatta vergl ladesl 1 8 mllyar llrayı aştı. nedlr bu hal?" dedl. Bu tarlhlerdo. ellmlzdekl l«totl8tlklere gfire bu 1,8 mllyar llranın ancak 1/3'0 sanayl 0rünlerlne yapılan blr vergl lode 8i durumundaydı. Gerl kalan ucte tklslnl eanayl OrOnü sayılamayacak örünlere verllen subvanslyonlar teakll edlyordu. Özetle. sanayl örünlerlne yapılan sübvansiyon ancak yüzde 14'luk blr pay olusturuyordu. Mallye Bakanı Erez'e bu durumun Hukumetçe uygulanan po lltıkanın sonucu olduğunu soy ledım Sayın Erez cevabıma blr şey demedl. Bakan Dallı'ya hazırladığım Ih racat probleml hakkındakl notta tarımda modern ve rasyonel bir uretlm dözeylne ulaşılıp ve rimlıllk ve dunya piyasa fıyatlarına uyarlılık sağlanmadıkca dış tıcaret dengesınl tarım urunleri Ile elde etmenln guc ol duğunu kaydedlyordum Sanayi urunlerl konusunda yaklaşımımız lyimser olmuştu. Yıllık üretlm artısı tuketlm artıeınm ustündeydl. Bu nedenle notta Türklye'nln sanayl Orunlerlnln potaaslyell konusunda gucsüz olmadığını belırtlyordum. Sanayl ürünlerl Ihracı hem kapaslteye hem de nufusumuza göre cok dOsök duzeydeydl Oysa mılll gellrlmlz ancak 45 milyon nufuslu Olkelerln düzeylne eşittl Dun yanın blr cok qerl kalmıs Olke8l blle az cok Ihracat yaparken, Törklye sanayllnln cogunlukla bundan uzak kalısının se beplerlnl duşünmek ve engellerl kaldırmak zoruııdaydı. TOrklye blrlncl plan döneml Ile blrllkte 261 Bayılı yasa uyarınca vergl ladesl yoluna glderek sanayl ürunlerlnln Ihraoını başlatmavo calışmıştı. Oysa 1989 yılında sanayl ürünlerl acısından elde edllen sonuçlar tatmlnkar olmaktan cok uzaktı. Notta daha sonra eoyle damlstlm: 'Sanayl ürdnlerl Ihracatımızın daha hızlı artırılması soz konusu olunca. uvgulanan ceşıtll tedblrlerln etkıll veya yeterlı olup olmadığı münakaşa edllebllir. Bu aroda sanaylcllere verllen kredllerln Imalat ve Ihracat safhasında dlğer Ihracatcı ülkelerde uygulanan dü7«vd# blr falz haddi uyguloması söz konusu olablllr. Resml Istatlstlklere gore 1968 yılında Ithalatımız kompozlsyonu Itibarlyle yüzde 48 yatırım malları, yüzde 47 aanayi cıra malları ve yözde 4 8 tüketlm mallarından oluşmaktodır. Ithalatımızın tümüne yakın bölümünü sanavl Ihtiyaçları tut* Anlatan: Abdüllıalik İNDERE Derleyen: Kenan MORTAN «Mallye Bakanı Erez, 'İhracatta vergi iadesi 1.8 milyar lirayı aştı.nedirbuhal?' decii. O tarihte bu paranın ancak 1/3'ü sanayi ürünlerine gidiyor, kalanıni sanayi mamulü sayılmayacak ürünlere yapılan sübvansiyonlar olusturuyordu. Bakana bu duru mun hükümetçe uygulanan politlkanm sonucu olduğunu söyledim. Erez cevabıma bir şey demedi.» ^ Kararnamesi 9 yılda çıkarsa malı kaç yılda satılır kL. tedrlcen artırılırsa aanaylcllerln mamul Ihracı konusundakl ilgl ve eglllm yerl uyorılmış olacaktır. Ayrıca ihracata glrlçen sanaylollarlmizin muhtao oldukları butun ara malları vs yedek parça Ihtiyaçları icln ga rokll dovlzlar suratle tahsls edllebılmelldir. Bugunku durumu daha ly| acıklayabılmek İcln Ihracatta vergl ladesl Incelomelerl sırasında gözlenen bir basit örne* Ol bellrtmek Isterlz. Sentetik elyaftan yapılon yaz lık blr kumaçın Batı ulkelerındekı Imalatcı mallyetl 9 llra, Turklye'da 18 llradır. Bu mamulun blzdekl verql oranı %50 olduğuna göro. ıhrocı halınde mallyetl 8 liraya du»«r. Böylece Ihracat yapacak sanaylcl %10 veya daha az blr kur mar|ı elde edebillr. BIH na karsı aynı sanoylcl 16 liraya molettlgl mamulü lc plyasaı da toptoncılara 40 liraya aatar* sa. metro bagına kazancı 24 llfcdır. Bu durum mevcut oN dukca Ihracattan umulon hızlı gellşmeye ulasılması olanaksızdır. Bu onerl 1968 mall yılı bOtca raporunun tekllf ve tomenn>lur bölümünde yeralmıs \e Porlamento uyelsrinln tasvibiM «ut 23 hazıran, öncekl gfln, lsmoll Hakkı Tonguc'un ölömünun 19'uncu yılıydı. O gun, Curnhurlyet'te Enver Kartekın'ın Tonquc'la ılgıll yazısını, Tonguc'un Enver Kartekln'e yazdıflı mektubu okudum. Suleyman Bey'le takımının 27 Moyıs tartışmaları başlottıklorı sırada, Tonguc'un duşuncelerı yüreğiml ısıttı Blrkaç satırını almak istıyorum Tonguc'un«Ihtllall ustün başarıyla eonuclandıranlar yenl Turklye'y! nasıl kuracaklar? 27 Mayıs dovrımmi yapanların bugun yurdun her targfına serptıklerl ak gullerl koparmaya çalışacaklar cıkacak mı?» dıyorum Içlmden. Tanhlmlzln hlc bir devrlnde ellne bu kadar smırsız bir yetkl geçmemiş olan Anayosa Komısyonu yonl cumhuriyete sağlam temoller atabılecekler m l ' Yoksa kotu nlyetlller suretl haktan görünerek devrlmcllerln arasına katılıp habıs ruhlarının kırlerıyle bu bir daha ele gecmeyen fırsatı zehlrleyecekler mı acaba?» Oemek, devrlmln onuncu gunünde Içine kuşkular doğmuş Tonquc'un. dıye düşundum Tonguc, Gazl Eğıtım Enstıtusü'nde öğretmenllV, yönetlcihK de yapmıştı. Tcnguc'un bu olum yıldonumünde Gazl Eğıtım Enstltüsu yonetıcıleri, gu/el blr şey yaptıiar Gazı Eğıtım'de reslm 1 * bolumunun kurucueu olan ismaü Hukkı Tonguo zomanından berl, bu bölüme alınmış, aııcak sonradan depolara köşelere. cöplüklere atılmış sanat yapıtlarını toplayarak, blr salona yerleştırdller. Salona «Tonguo Muzesl» dedılar Ûncekl gün. Gazl Eğıtımde «Tonguo Müzesl» açıldı. Tonguo Müzesi, MC, YeMuCe donemlerınde mescıtmlş1 Müzede, cok esklden yapılmış tabloları olan sanatcılardan bazılarının adları şoyle: Malik Aksol. heyhaman Duran Reflk Eplkman, HaIII Poşo, Eren Eyuboğlu. Adnan Turanl. Hasan Kavruk. Arlf Kaptan... Tabiolar yanında, yontular da vor. Yakındo Tonguo' un blr bustu do yaptırılıp. buraya konacak. Tonguc muzesı emek urunuydu. Tonuuc düşuncasl yenl bir aydın tıpı da yeiıştırmıştı Iş bcışında yetışen aydın. Calı^aroK yotışen hsrkes, ışçlsl, köylusü, aydını kendınde gormektoydl Tonguc'u. Muzenln acılışından önce, G. E. E MudurO Rıza Akın. Mıilı Eğıtım Bakanı Necdet Ugur, G. E E Müdür Başyardımcısı Nlyazl Altunya, Talıp Apaydın, Ismoıl Safa Güner konuşmalar yaptılar Başbakatı Bulent Ecevlt, daha bazı bakanlar telgruf gondermişlerdl. Tallp Apaydın, «bugun longuclar milyoniarcadır» dedl Hürrem Arman olaydı. o da konuşurdu dlye geclrdım usumdan. Tonguc'la llgllı nnılorlo doluydu Mllll 8avunma Bakonı Neset Akmunoor Ortooğretım Genel Müdurü Guler Tanyolac Ismaıl Hakkı Tonguc'un oğlu Dr. Engin Tonguc. GEfc nln eskl Müdurlerınden Mehmet Turkkan, Ankara Eğıtım eskl Müdürü Ismaıl Erdemir. Gültekm Gazioğlu, ögretmenler. Tonguo'un ılk oğrencllerinden rnssom Comol Blngöl oradaydılar. Cemaı Bingol, bastonuna dayanarak o kadar merdiven basamoçiını c'Ktı. Indl.. TÖBDER eakl Genel Sekreterlerlnden Blnall Seieroglu'yta Izledık töreni. Blnall sordu: Tonguc'u tanımış mıyöın? Evet Imrenerek dinllyordu anlottıklanmı Sonra. Gazl Eğltım nen çıkıp Güzel Sonatlar Salonu'nda Gazl Fğ'tlm Enstltusö öğretmenlerınin duzenledıklerl «Tonguc resım serglsltne glttık topluca. Toplantılar guzeldl, rıoştu, do gencler yoktu. Tonguc'u gençlere anlatmalı, tanıtmalıydı oysa. *'Sanayi ürünü ıhracı hem kapasiteye hem nufusumuza göre düşük düzeydeydi,, mokta, dolayıslyle dövlz gellrlerimızln çoğu sanaylye tahsıs edılmektedlr. Buna karşıık sanaylmlzın blze sağladığı dovız pek cılızdır. Sanayimlz genelllkle pek verlmll olmayan koşullar altında ve cesıtll nedenlerle gunde ortalama 8 saat calışır, üretlmın tüm sabıt mosrafları bu mü tevazl Imalatın ustüne biner ve dolayıslyle maliyet flyatları yük sellr. Ellmlzdekı bu gücü tam kapasıte Ile caıştırma yollarını bulduğumuz taktırde, zorlukların buyuk olcude yok olacağını söylemek mumkundur Bu maksatla, gereklı dovlzlerl başka blr koynaktan karşılayacaflımıza gore, aşağıdakl iki önerlnln uygulanması yerınde olacakttr. 1 OOmrük Kanununun (es kl) 23. ve 24 maddelerıne göre geclcl kabul yoluyla yapılacak aanayi ham maddelerl Itholatını kolaylaştırmak suretlyle, yabancı Olkeler Ihtlyacı İcln ak Imalat yaparak, bos kapasltelerl, dövlz gelırlerlnl artırma yolunda kullanmak ve sanaylnln tam kapasıte ile calış masını safllamak. 2 Sanayl saktörune yapılan dovız tahsısleri halen %45 fllll Imalat ve %10 odediklerl vergl esasına gore ynpılmaktadır. Bu usulün değlştırılerek. tahslsler ilk uygulama yılında %39 kapasıte. %35 fılll ımalat, %10 vergı ve %20 odediklerl vergl esasına gore yapılır ve bir aonıakl yıl ıhraoat oranı nulmuştu. Aynı önerl Istanbııl Sanayi Odası tarafından da bf>nımsenmıçti. Ama kararnamenln cıkması dokuz yıllık bir süreyl beklodl. 1978 yılının temmuz ayında yoyınlnnan blr Kararname ıle bu onorller yürürluğs kondu. Kn> J rarnamesi 9 yılda cıkarsa lhrü catı Içın ne denlr kl? B İ T T İ SİMEL Su, Inşaat, Maklna, Elektrlk Llmited Şirketi Müdürlüğünden Çaçltll icmesuyu teslslerlmız gerekslnmesl İcln FontA C B ozal oksamı ve Armatürler satın alınacaktır Bu Işe alt şartname Şlrketlmlz Tlcaret ve Malzeme Müdürlüğünden 1 500. Tl bedel mukabilınde temln edllebllir. Kapalı tekllf mektuplan 29 61979 cuma günü eaat 15 00e kadar Şırketimlz Ankara Zıyagökalp Cad Yıldız Han Kat: 3'dekl Yazışma Yoyın Sosyal isler Müdürlüğune verllmls olacaktır Postada olabllecek geclkmeier gözönüne alınmaz, Slrketimlz 2490 eayılı Yasa'ya boQlı değlldir. ÇAĞDAŞ YAYtNLARI ÇIKTI Prof. AKSİT GÖKTÜRK (Bosın 16701/5092) SİMEL Su Inşaat Makina • Elektrik Limited Şirketi Müdürlüğünden Çeşltll elektrlk teslslerlmlz gerekslnmesl İcln 1/03/0 zlncir ızolatorü tek gergl hırdavatı satın alınacaktır. Bu işe alt Şartname Şlrketımlz Ticaret ve Malzeme Müdurlüğunden 500. TL bedel mukablllnde temin edllebllir Kapalı tekllf mektuplan 28 6 1979 perşembe günü saat 15 00e kadar Şlrketlmlz Ankara Zıya Gokalp Caddeel Yıldız Han Kat 3'dekl yazışma Yayın Sosyal Işler Müdürlugune verllmış olacaktır Postada olabllecek geclkmeier göz önüne alınmaz. Şirketımlz 2490 sayılı Yasa'ya bağlı değlldir. OKUMA UĞRAŞI YAZIN METNİNİN KAVRANIŞINDA OKUR METİN YAZAR. NEDEN ROMANI TARİH. TARİH'I ROMAN GİBI OKUYAMAYIZ? BİR YAZIN METNİNİN NASIL OKUNACÂSlNI BİLİMSEL OLARAK ORTAYA KOYAN YAPIT. EDERİ: 35 LİRA İsteme âdrcsi: ÇAĞDAŞ YAYINLARI Cağaloğlu, Türkoct^ğı cad. No: 3941 İSTANBUL (Boaın: 16702/50911