Katalog

Kt u anda önümde mart 1979 baskısı Onlversıteler Yasası Tasarısı ıls Ataturk Eğl tım Enstltusu eğltlmcllerlnın ust kuıU duzeylnde oiuşturdukları bu tasarıya llişkın onertlerlnı lceren raporları durmaktadır Yasa tasarısının gerekçesınde «Hızla arton ve kentleşen toplumumuzun yenı ozlemlerınl yuksek oğretım kurumlarımız da artık karşııayamaz olmuştur Bu yasa yuksek oğreırm alanında bugunku gorulmedık kargaşaya son vormek, blllme daha yukarı düzeyde katkıdu bulunacak, toplumumuzun ozlem ve sorunlarna c«onuk, çagdaş ınsan yetlştirecek yuksek ogretıın kurumları oluşturmak ıçln hazırlanmıştır Yuksek oğrenıme ilışkın yasalardakl dağınıklık bır yandan yuksek oğrenım kurumlarının Işlevlerını engellemekte dlğer yandan kurumların mezun ettlğı ve toplumumuzun aydın keslmınl oluşturan bıreylerimızln arasında da statuler ve özluk hak ları bakımından haksızlığa varan ve huzursuz luklara neden olan farklar yaratmaktadır. Yasa kargaşası sadece değlşık adlarda kurumlanna doğmasına değıl, aynı zamanda kallte bakımın dan değışık duzeylerde oğretım veren yukse* oğretlm kurumlarının oluşmasına neden o'roktadır Eşdeğerda dlploma veren bu kurumlnrda uygulanan oğretim duzeylnın de eş duzeye getırılmesl ulusal yarar bakımından zoruniu rjorulmektedlr» denıllyor CUMHURIYET 2ü IlAZiRAN 1979 $ Oğretmen Universitesi Halis KURTÇA arasında uç yıllık istanbul Ataturk Eğıtım Enstıtusu ıle ıkı yıllık Ortakoy fcgıtım Enstltusu de var Boylece Istanbul da tarıhsel oğretmen yetıştırme surocı duıdurulmaktadır 1848 lerde temelı atılan ogre'men okullnrının, o gunlerden bu yana geçirdlgı evrelerl anırn samamak olası mı> Kurslarclan bayanarak bır ıkı yıllık oğretmen yotıştıren kaynaklara orn dan liso denrjı kurumlara ve yuksek oğrenıme dek uzayan gellşen bır olgu Gec Kalınmış da olsa bu aşamaya gelmenln sovıncı var yureğlmde lyl, guzel ama bu burukluk neden? Neden Mılll Eğltim Bakanlığından ayrılıyorlar' Ayrı'ma salar olnıaz mı'' Sankl ana kucağından koparı'mışlar gıbl gelıyor bana yadsınamaz Gazı FCJItlm Enstıtusunun Turkce, Sosyal Bılgıler, Yabancı Dıller, Matematık, Eğltim Fen ve Tabiot Bılgllerı bolumlerını kurulması duşunuen «Başkent Unıversıtesıne» Muzik vo Reslm bolumlerını de «Is'anbJl Guzel Sanatlar Unıversıtesı»ne bağlamakla Dlğer seklz enstıtu ıçın de durum aynı Parcalanmak IV Beş Yıllık Kalkınma Planının ongorduğu «Butunluk llkesı» uygulamasına geçllırken «Eğltim llkesl» uygulamasından cayılması ve yerlnln boş bırakılması kanımızca sakıncalıdır, ılerde buyuk sorunlar aoğuracak nıtellktedlr Içinae Eğltim Fakultesl olmayan Istanbul Guzel Sanatlar Uilversıtesı Res'm ve Muzik dalındo yetlşecek oğretmen adaylarına neyı var kı ver&ln? Eğitlm Cağımızda sadece sozcuk terım ya da kavram değil, bır pozıtlf bıllmler kumeslnın adıdır d a . Plan bir yandan «Unıversıte ve yuksek okullardan oluşacak yuksek oğretımın tum nıtelıklerı ıle bır butunluk ıcınde ele olınarak duzenlenmesl temol ılkedır » derken, blr yandan da «llkokullardan unıversıtelore kadar coğunlukla kullanılan yonlem, ders programlannda yazılı olan bellı konuları onlatmak, sınavlarda bunların ezberlenıp ezberlenmedığlnı sınamak ve başarıyı bununla olcmektlr Çağın cok gerlBlnde kalan bu eğıtım sıstemını en yenı pedago|ık IIkelere cjore ozunden değıştirmeye koşut olarak sosyo ekonomık ve sosyo kulturel gereksınmemıze yanıt verecek nıtelıkte, genel kuıtur, ozel alan bilgısı pedagoıık tormasyon bakımından lyı yetlşmış ve uygulamada başarı kazanacak oğretım elemanlarına buyuk gerekslnme vardır » demektedır Plan ın «Butunluk ilkesı» anlayışı ıle Tasarı'dakı «Butunluk llkesı» anlayışının nasıl celıştığını yukardakı satırlnr kanıtlamaktadır Yaygın blr varsayıma gore Unıversıteler »Bı lım* yaparlar meslek adamı yetıştırmezler Tur kıye O7elınde Ise unıversıteler, meslek adamı ye tıştlrmeye yonelmışlerdır Blllm yapmak Içln daha çok çaba daha çok ozverl ve daha cok maddı olannklara rjercksinme var da belkl ondan Gerçeğl değlştlremlyeceğlmıze gore plan he deflerlne uygun ulke yararına calışacak blr Bls temin oluşturulmasında kurulması tasarlanon «Istanbul ve Ankara Pollteknık Unlversftelerlnln tasnrlanan yprlnde bu unlversıtPlerm (teknık e ğıtım) ışlevlerını do karşılayacak blr «Û<}retmen Unıversıtelerl» duşuncesınl gellştlrmeye calış sak, Plun'ın buyruflu «BOtOnlük llkesl»ne doha dogru blr yaklaşım olmaz mı? Ister klasık. 18ter teknık duzeyde yetlstlreceğlmlz oğretmen adaylarının aynı blr kurumda, fakat kıml dersllklerde, klml atelyelerde, bazan da bir merkezde yan yana organik blr bağlantı lclnde olmaları KO dar olumlu ne duşünulebillr' Blzl ızleyen okur larımız, teknık oğretime ne denll önem verılmesı gereğı uzerındekı yazılarımızı unutmamış olmalıdırlar Savımız, yuksek sevıyede teknik öfl retımı yenl baştan duzenlerken altyapı ya oğretmen de yetıştırecek bu kurumların ötokllerle bır arada aynı mesleği paylaşmamn btlınclnı blrlıkte duymalarındakı faydayt vurgulamaktır Ankara'da Gazi Eğıtım Enstltusu ve cevreslndekl toknik kuruluşlar, istanbul'da Ataturk Eğitım Enstitusu şlmdıden «Oğretmen Unıversl telerunin cekirdeklerlnl meydana getırmekten ötede kurulu cağdaş tesıslerl donatılmış ârac ve gereclerı ve yenı eklentllorlyle bu hızmetl ya pabılecek guce ulaştırılabılırler Bu unıversıtele rln temel bölumunu kuşkusuz Eğitlm Fakültelen oluşturacak ve burası gerek klaslk gerekso teknık alanı secen oğretmen adaylarıııın ortak merkezl olacaktır PENCERE Aritmetik ve Hcsap ek ovunulecek bırşey olmodığı Icln soyllyeylm. «Mebus pazarı» deyımının ıslm babası benım. Hlç unutmam, on yıl kadar onceydı AP, hukumette kalabılmek İçin herşeyı goze alıp blr kuçuk partlden mılletvekılı transfer edıyordu Bu koşede cıkan yazıyu şoyle başlamıştım « Şimdlye değln at pazarı, eşek pazarı. tavuk paza rı bilırdik. İlk kez mebus pazarı kurulduğunu gbrüyoruz» O gundon bu yana bızım çok partılı reıımde «mebus pazarı» kurmak gorenek oldu Şlmdı başkentte herkes ellne kâğıdı kaleml almış, toplama cıkartma yapıyor. Artık olçu molçu, sınırmınır, yuz muz, suratmurat kalmadı Bır buçuk yıl once «vatanı kurtarmak» Içln bu yana ge çenler, bır buçuk yıl sonra yıne «vatanı kurtarmak» Içm o yana geçıyorlar Salya sumuk opuşmeler ve kucaklaş malarla yapılan torenlerln sululuğunda suregelen partlsel yaşamın bu gunlerınde en dogru lafı 11'lerle birllkte APden ayrılan Urfalı Mustafa Kılıç soylemlş « Ben çıktığım yere gırmem » Ne var kı, mebus pazarlığının kızışıp hukumetl du şurme hırsına donuştuğu bugunlorde ne soylense boştur IMF'den gelecek 1 5 mllyar dolayında kredlyl hamhumşaralop etmek uzere kurulan tezgâhta katayı çekençekene sarhoş olan olana P Halk Çocukları.. Unıversıteler Yasası Tasarısı gerekceslnde Ikı yıllık eğıtlm enstltulerının sayılarının azaltıl dığı, ancak uc yıllık enslituler gıbl unlversıtelere dağıtılmadıkları gorulmuş. ancak kesln deylm lerle bu durumun saptanmadığı gozlenmlştlr Bu bıze, blr duraksama ızlenımı vermektedır Şu durumda Ikı yıllık Eğitim Enstltulerl Mıllı Efll Um Bakanlığına bağlı olarak görevlerlnı surdureceklerdlr Bakanlıdjın b'r kısım yuksek derece lı eğıtlm kuruluşlarını elden cıkarırken blr kısmı nı Ikl yıllık da olsa saklı tutması nıçln? Öğretmenlığln mesleksel blrli(5lnln kurulması asa ma8ina ge'ındlğl şu sırada bu yapılmamalıdır Blr zorunluluk mu vardı? Örneğm bunları unıversltelerln kabul edlp etmemelerl kuşkusu gl bl Yanlışımız sanırız tasarıda işe baslarken ol muş Bır ke7 oğretmenlıg'ı meBlek *;aymamışız Durum bu olunca yanlışlıklar da bırbırlnl kova lamış öğretmen Universitesi duşüncesl gercekleşlrse bu sonına olumlu cozum getırılecek tlr O, bu enstltulerl de şemslyesl altına alacok, blr bucuk yüzyıldan bu ybna özlenen boyutiara ulaştırılamamış eflltlm blrllğlne böylece kavuşulacaktır iş bu kadarla bıtmıyecektlr Mesleğe ozendl rlcı nıtelıkte onlemlerın de alınması gerekecek tır örneğln burt ve kredılerle Öğretmen Universitesi oğretmen adayları sureklı korunmalıdır Bu konuda en etkln rolü Mllll Eğitlm Bakanlığı Ostlenmelldlr Akslne blr bokış açısı, sanırız ller de nlcel boşluklar da oluşturacaktır Hele ta sarı bu hallvle yasalaşırsa okullaro oğretmen bulrna olanağı busbütun sorun olacaktır Fon Fakulte8lnl bltlrmlş veya Pollteknlk Ünıversıteslnden mezun olmuş bir gencln kısıtlı ve sınırlı bir maaşla oğretmenlık tıesleğlnl secmesi gü numuzun koşullannda >7verının de ustunde blr nttelikle acıklanobi'ir Pi7rion söylemes' den savunulması yopılablllr ve bu savlar üzerlnde durulması gereken hususlardır ve durulması gerekmektedlr Taze paranın sağlanması yonunden de valuasyon ekonomık yonu de olan sıyası bir karar olmaktodır Turkiye'nın dış borçlarının ana para ve falzlerl 20 mılyar dolara yaklaşmaktadır Ceşitli ulkelere, malı kuruluşlara ve 220 tlcari bankaya borcu olan ulkemlzın 1978'den Itlbaren artık eskisı glbl borç alamayacağı belll Idl Nlteklm de. 16 aylık dönemde bu husus barlz olarak anlaşılmıştır Dış finans kuruluşları borç para vermek Istememektedlrler Batı ulkelerl ve mali kuruluşlarla uzun muzakerelerden sonra IMF koşulu Ile Turkıye'ye taze para verılmesl ve kredi açılması sınırlı olarak kabul edllmlş ve 30 mayıs Paris toplantısında Türkıye'ye 1979 yılı ıçın OECD ulkelerı 906 mılyon dolar vermeyl kabul etmişler ve sağlanan 1 mllyar dolarlık dlğer kredılerle toplam 1 900 mllyar dolarlık blr olanak elde edllmiştlr İMF koşulu ile verllecek olan bu kredilerin kullanılabilmesı Içın İMF Isteğl doğrultusunda onlem alınması zorunlu Idl Kaldı ki. hukumet İMF Isteklerlne evet demeden ekonomıyi kurtarmak için bır takım onlemler almış, sonunda yeşıl ışık Icın devaluasyonu yapmıştır Bır yıl dır devaluasyona karşı çıkan Sayın Başbakan, sonunda üretlmln arttırılması işslzllğln kısmen olsun azaltılması ve ekonomide Istıkrar ve canlılığın sağlanması İçin katlı kur uygu laması adı altında da olsa devaluasyon yapmaya razı olmuş tur Şımdi İMF yeşll ışığını yakacaktır Devaluasyon İMF receteslndekl belll başlı blr llâçtır ve çok acıdır Devaluasyon Türklye'den alacaklı olan yabancı alacaklıların güvencesl olduğu Içln üzerinde bu kadar ısrar e dllmektedır Devaluasyon guvence olmaya devam ettlğı surece de liste bosı ılaç olacaktır. Bu Itlbarla, yapılan devalüasyonu soyut bir para operasyonu olarak görmemek lâzımdır. Bu devaluasyon slyast yonü de olan fakat ekonomlk yftnü ağır basan ve taze para sağlayacak olan bır «Kredi operasyonu» v* ya «Kredi devaluasyonu»dur 1970'den bu yana mlnl devaluasyon ve kur ayarlamaları adı altında Türk Llrasının değerl sık sık duşurulmuş ve uç yuksek oranlı devaluasyon yapılmıştır Blr Dlkede sürekli devaluasyon yapılamaz. Devalüasyonlar sosyal patlamaların habercisldlr Para Ile oynamak ate$ Ile ovnamak gibldır Paranın değerı ıızerınde hassaslye! gosterılmelı vg para değerinın korunmosı Içln gerekll ekonomik ve rnali onlemler zamarnn da alınmalıdır Olan olmuştur Slmdl yapılacak vergl yasaları nı Mecllsten blr an evvel çıkartmak, bütçede denkllği aaii lamak, flatlara höklm olunarak enflasyon hızını yavaşlatmak. açık flnansmana son vermek, K I T.'lerln reorganlzasyonuna gltmek, kadrolarını dondurmak, sağlanan dış kredllerln ekonomlk sektörlere dağılışında ger çekçl olmak ve üretım artışı sofllayarak ekonomlyi canlandırmaktır. Bıze göre turlerln ve duzeylerın farklılasTiaları toplumun gerekslnmelerının çeşıtlllığlnden llerı gelıyorsa, ayrıca yorelerln kendılerıne ozgu nlteliklerı bu olguyu vurguluyorsa sorun dcğlldlr Kargaşa, yapay bır duzeyde gellşmişse kuşkusuz buna el atmak yerındedır. Hele eşıt olmayan dururnlarda eşdeğer dıplomalar dağıtmak yanlış ve sakıncalıdır Blz yazımızda sadece, tasarı Içlnde yer alan oğretmen yetıştiren kaynaklardan soz etmek ıstiyoruz Bunun Içın de blr kez daha tasarı metnıne donelım «Eğıtlm Enstltulerl temel eğıtım kurumlarımıza oğretmen vetiştlrmek lcın kurult muştur Temel eğitlmln blrlncl kademesıne (ılkokul) ıkı yıllık Eğltim Enstıtulerınden. temel eğıtinı ıkıncı kademesine (ortaokul) uo yıllık Eğıtım Enstıtulerınden oğretmen yetıştlrllmektedır. Hor turlu lise ve lıse dengı meslok okullarına dort yıllık yuksek oğretmen okullarıyle unıversltelerden oğretmen yetıştırılmektedlr Kırk dokuz ıkl yıllık. on sekız uc yıllık olmak uzere halen altmış yedı Eğıtım Enstitusu vardır Bu En&tıtulere son yıllarda çeşıtlı nedenlerlo ihtıyactan fazla öğrencl alınmıştır Bunların bellrlı bır oranı bıle oğretmen olarak mesleğe katılsa yalnız bugunun degıl onumuzdekl yılların da oâ/otmen ıhtıyacı karşılanmış olacaktır Nufus aıtı:,,ı dıkkate alınarak ılerlye doğru. llkoğretimdekı oğretmen Ihtlyacı hesaplandığında Ikl yıllık on ueş Eğıtlm Enstltusu yeterll gorulmuştur » Tasorıya gore uç yıllık on seklz Eğltim Ens tıtusunden dokuzu Oğrencilerlnı mezun ettıkten sonra (Teknık Eğitlm Enstıtülerlne) donuşuyor dığer dokuzu Ise dort yıla çıkarılardk unlversıtelerle bırleştlrıllyor Kapatılan Eğıtım Enstıtulerl Yanlışlıklar Bakanlığa bağlı Yuksek Ögretmen Okulu oğrencllorı, yıllardır fakultelorde okumuyorlar mı? Şınıdı yapılması ıstenılen ış de bu degıl m ı ' Dort yıla cıkarılan Ef)itım Enstıtulennın KOpatılmalar dışında kalanları bu duzeye çıkarılmıyor m u ' Degı^on ne oyleyso? Gazı nın kurduğu ve adını aldığı enstltuye ve enstltulere karşı allerıl duyanların ofkesl ml? Ne bileyım, bölkl bu da bır neden Nıteklm iTasarı»da Yuksek Oğretmen Okullarının adı ovgu ıle anılırken fcğl tlm Enstitulonnın gecmıştekı hızmetlerının ı,atırlanmaması duşundurucu doğrusu Her ne ıse bu onemlı doğıl onemlı olan şu kuruluş.arından bu yana oğretmen yetıştiren tum kuıum.cr, yoı<sul ve yetenekll halk cocuklarına kaynak olmuşlardır Varlıklılar itıbar etmemışlerciır ozverl ısteyen oğretmen mesleğıne Bu yuzdendlr kl Devlet parasız yatılılık kredi o'bı olanaklarla sureklı desteklemıştır oğretmon adaylarını Onemlı olan bır başka şey daha var Bır or nekle başlayalım 1944 Ingılı? Eğitım (Reformu) Yasası, Eğıtım Nazırlıflına saciece oğretmen yetıştiren kurumlarını baglamış meslekle llgllı (pedagopk) yayınları ria bakanlık ustlenmiştlr Tum ilk vo orta dereoell resmı oğretım kuruluşları eskı durumlarını korumuslar ve verel yonetlmlerın gozetımınde knlmışlardır Nasıl blr yazgı kı oğretmenı ılkokul duzeyinden alıp yuksek öflretını sevlyesıne kadar getlrmhız ona cok daha lyı değilse de lyl blr meslek formasyonu kazandırmaya çalışmıçız, soz konusu tasarı Ile şımdı tum bunları elınden gen almak Istemek teyız Nasıl m ı ' Örneğln tarihsel fonkslyonu ovız darboğazın aşmak ve ekonomıyl guclendlrmek Içın hazırlanan progrnm çercevesınde, ulkeye daha fazla dovız gırlşını sağlamak uzere, prımlı odeıne sıstemlne gıdılmış ışçl dovızlerıne turıst dovızlerıne zamanla orantılı olarak resmı kurun uzerınde fıyat verılmıştır 9 nısan 1979 gunu blr aylık sure ıcın ışcı dovlzlerinde bır dolar karşılıâında 47 TL ve bir DM karşılığında Ise 24 TL. odenmıştır Blr aylık surede 200 mılyon dolar dovız elde edllmlştlr Prlmlı dovlz slstemının uygulanmasından bu yana Tah takale Merkez Bankası tâbır edılen dovız plyasasında durgunluk hukum surmuş ve doların karaborsa fıyatı 4850 llra arasında yanı resmı fıyatına yoklaşık duzeyde kalmıştır Do vız gırişlerındo artış bir sure devam etmış prımlı uygulamada blr dolar karşılığında 37 llra verllınce bu fiyat karaborsanın altında kaldığı içln resmî yollardan dovız bozdurulması ve satılması ceklcllığlnl yltirmlştır Şoyle blr durup soluk almak ve geçmlşten geleceğe doğru bakmak yok m u ' Ecevlt hukumetl duşerse ne olacak? Bır kural yınelenecek Devaluasyon yapan hukümet duşer Bunu IMF'nın ağaları da bılır, OECD'nln kurtlorı da Dunya Bankasının tılkllerı de ismet Paşa'nın, Adnan Beyın Suleyman Efendı nın 1946 1058 1970 ten sonra başına gelenler daha tarlh olmadı Ne var kl, yaşadığıtnız gunlerde ust uste Ikl kez devaluasyon yapan Ecevlt hukumetlnın durumu başka Dunya kapıtalızmln buyük bunalımıyla birllkte mazlum ulkelerın uyanışını yaşıyor Bu ıkılem arasında sıkışıp kalriık Faızlorıylo birllkte 18 mılyar dolar dış borc sırtımızda Turkıye, guney doğusunda Surıye, Irak doğusunda Iran gıbl antıempeıyallst, kuzey doğusunda Sovyetler, kuzey batısındo Bulgarlstan gıbı sosyalıst ulkelerın cemberınde yaşıyor Batı ya tek açık kapımız Ege Ve Turk uçakları Ege goklerınden geçemlyor U 2'ler blzlm göklerlmlzde uçacak mı? 1975'ton 1977'nln sonuna dek uç yılda kısa surell borçlarımızı 30 mlsll çoğaltarak yaşayabllmlşlz IMF'ye verılen «Niyet Mektubu» koşulları uygulamayo konduğunda blr dlzl acı llacı yutmak zorunda halk 1973 yılında varllı 2,60 dolar olan petrol 1979'da 18 dolara fırlamış 1978 yılında kullandığımız 17 mllyon ton akaryakıtın 6 mllyon 000 blnl sanaylde. 6 milyon tonu ulaştırmada harcanmış. Dış alımsatım acığını 4 mllyar dolardan 2,5 mllyar dolara Indirmek Içın ne yapacağımızı şaşırmıştz Dışa bağımlı endüstrlmlz dovlz olmadığı ıçln yuzde 3040 kapaslteyle calışıyor ya da calışmıyor Böyle bır ulkede en işlek pıyasa «mebus pozarı.» • Evet Ecevlt hukumeti devaluasyonu ve zarnları yaptı. ama ış burada bıtmedı Gelecek yönetım henuz ımzalanmamış «Niyet Mektubusnun koşullarını gerçekleştırmek zorunda Şimdlye değln bu koşullar kılı kırk yararak gerçekleştırıldlğl zaman bıle «enflasyon devaluasyon» sarmaiından kurtuluş olmadığı nlce yoksul ulkede kanıtlanmış Bır «geçlş hukümetl»yle ve eıkıyönetlmı kuhanarak geJecek seçlmlere hazırlanmak va bu arada sağlanacak bır buçuk milyar dolar yenl borcu kursaklarına ındirmek ısteyenlerln hesap ları çok kısa surede gerı tepecektlr O mebus bu mebus şu mebus.. Her partl parlamento arıtmetlğinın duşlerl Içlnde... Türkıye'nin hesapları çoktan blr yana bırakıımış, var8a yoksa parlamento arltmetlğl Hesap bllmeyenlerln arıtmetığidlr bu • Hakaret ve Eleştiri... OKTAY AKBAL . ^ t D Evet Hayır ağçı blr gozetenln ikl «Yozam Panıştay'a ve Çumhurbaşkanına «hakaret ettıklerı ıcın» belırll surelerle hapse mahkum edlldıler Bır tanesı patronun eşl. otekısi de sporculuktan sütun <yazar»lığına geıme blr klşl. Blllrslnlz, ben her türlü duşunce ve göruşun açık acık yazılmasından, kamuoyu onunde tartışılmasından yanayım Doğruyanlış demeden herkes ınandığı sozu söyleyebllmelıdır Herkes oleştlrılebllmelıdır Her klşi, her kuruluş... Eleştiri ozgurluğu tum yurttaşlara tanınmıştır Özellikle gczeteciler ve yazarlar, bu tur davranıslanndan öturu suçlanmamalıdırlar Hele Adalet onune goturulup cezalandırılmaları busbütun yanlıştır. Demokrasi llkelerine, özgurluk anlayıçına, Anayasal haklarımıza uymayan, yokışmayan bir tutum olur bu . Ama eleştiri başka, «Hakaret» başkal Danıştay saygıdeğer bır kuruluştur Cumhurbaşkanı tum ulusu. devietl temsn eden blr kışidır Blr yazar kalkar da Cumhurbaşkanına ağzına ne gelırse söyler. kalemıyle ne çızlktlrirse yazar. sonra da «basın ozgurluğu var, ne dlye benl mahkum ediyorlar» derse haklı sayılır mı? Hayır... Yazı değıldır bu çızıktırdıklerl apacık hakaret so/lerldlrl Hedof aldığı kışıyı ya da kuruluşu kucuk du^urmek başka, Bloştırmek başka Hakaret etme hakkı kımseye tanınamaz Ne var KI bu mahkum olan sagcı «Yazar»lardan bırl yıllardır suç sayılan, suça kışkırtıcı nıtelık taşıyan sureklı «Hakaret» sınırlarını aşan yazılar çlzıktırmekle un kazanmıştır 12 Mart'ın en karanlık gunlerınde nıce yazar, bılım adamı sanatçı, oğretmen lıakbiz yere &uçlanırken. tutuklanırken turlu acılar çekerkcn bu klşl ve gazetesl «basın ozgurluğu. klşl ozqurlugu» dlye bır şeylerln bulunduğunu hlç anımsamazlardı «Daha daha vurun, daha daha yakalayın daha aaha ışkence, daha daha tutuklama yapın» dıye yazılar yuyınıariardı O kadarla da kalmaz «Ben halktan bırı olsam bu dovrımcı yazarların penrerelerınden ıcen glter elımdekı bıçakla hepsını yataklarında gebertırdım» cci.ıtınden kışkırtıcı satırlar doktururlerdl Bu tur yazııarı kolel sıyonlarda duruyor Hakaretler, kufurler Iğronc saldırılar «Yazı» sayılmaz Kamuoyu butunuyle bılınçli bır kultur duzeylne ulaşsa bu tur «Yazarcıklar»ın maskelerı blr anda duşurulur ınsan lcine çıkacak yuzlerl kalmazdı Ama o gunler daha uzak . Kaleml elıne alıp Anayasa ya C Başkanına, Anayasa Mahkemesme, Danıştay'a. hatta Atturk'e en ağır sozlerle saldıran, en cırkln sozlerle hakarot savuranlar «basın ozgurluğıı» kalkanına sanlabılıyorlarl Oysa kendllerı gıbl duijunmeyenlere en korkunc cezaları uygun gorenler ylne bu tur klmseler! Sırasında demokrası özgurluk dıyecekler sırasında «bunları temızlemek. yok etmek gerek» dıye slyasal karbitlarına saldıracaklar . IPI bu ıkı «Yazamn mahkum olduklarını duymuş, Başbakana bır mektup yollamış «Bu kararlar ve benzeri uygulamalar Turklye'nın dostları tarafından haberlenn serbestce akımı ve basın ozgurluğu llkeierı doğrultusunda gorulemez Etkınızı bu kararlan bertarat etmek ıcln kulıanmanızı rıca edenm» dıyorlar Başbakan Ece~ vıt nasıl «Etkl»sınl kullanacak bağımsız Adalet e karşı? Ustelık de «haberlerın serbe6tce akımı» ile ne ılgısl var Danıştay'a ve C Başkanına yapılmış hakaıetlerın' Basın ozgurluğu başka «Hakaret» etma suçu busbütun başka Işın hoş yanı da bu ikl sağcı «Yazar» hakkındakl davaların CHP ağıilıklı iktıdar donemınde değıl de MC donemlnde acılmış olmasıdır Necmettın Cevherı'nln Adalet Bakanı olduğu gunlerde Oemek AP'iı Bakan bıle apacık «Hakaret» bulmuş o yazılarda hoşgöru gosterememış kendı yandaşı «Yazar»lara Klmse hakaret »ucuna hoşgörü gosteremez, gostermemelidlr Acık acık hakaret etme yolu bir acılmayagörsun sonunun nereve varacağını kimsa bllmez Cumhurbaşkanı da elestlrlllr, tutumlar.ı, göruşlerl üzerlnde her yazor her yurtto$ actkça düsuncelerlnl söyleyeblllr, yazablllr Ama bellrll blr saygı ve terblye icerismde . Anayasal kuruluşların da eleştlrllecek yanları olablllr Butun bunları yazmanın volu yordamı var. Eleştiri başka, hakaret başka Bunu «"Sağcı» yazarcıklarımız ne zaman öğrenecekler? * S Kredi Operasyonu Ya da Devalüasvon YAPILAN DEVALUASYONU SOYUT BİR «PARA OPERASYONU» OLARAK GORMEMEK GEREKİR. SİYASAL YÖNÜ OLAN, FAKAT EKONOMIK YÖNÜ AĞIR BASAN BIR OLGUDUR. Mehmet Ali TUNABOYLU kltlenın cıkarıyla ters duşmektedır Işadamları sanaylcller. spekulâtorler ve ellerınde mal bulunanlar devaluasyondan yararlanmaktadırlar Klasık ekonomı kltaplarında devaluasyonun yaraıları ve zararları açıkça belırtılmesıne ve genellıkle hlç bır ulkede hukumetlerce yapılması ıstenmemesıne rağmen, bırçok ulkede devaluasyon yapılmaktadır ve bundan boyle de yapılacaktır 11 hazlran 1979 gunu yapılan ve oran ıtıbariyle Cumhurlyet tarlhınin 5 buyuk devalusyonu olan para operasyonu nıçın yapılmıştır? Örıcellkle şunu bellrtmek Isterlz ki. dışsatım tıkanıklığı olmayan. urettığlnl satabılen ve stokları bulunmayan ulkemızde devaluasyonu dışsatım yonunden savunmayo olanak yoktur Dışalım yonunden Ise dolorı pahalılaştırıp • lcerde mallyetlerl ve flyatları yukseltmek arzu edılmpyeceâlne göre, devaluasyon bu yonden de savunulamaz Kaldı kl, devaluasyon yapılırken bazı teknık hatalar da yapılmıştır. Prımlı kurdan sonra devaluas yon yapılacağı ve tarihl bellı olmuştur. Bundan devaluasyon dan cıkarı olanlar yararlanmıştır İklncisl, kredller Merkez Bankasına gelmeden ve taze para alınmadan yapılmıştır Dovız rezervlerının yetersızlığl sebebıyle, devaluasyonu ızleyen gunlerde odemeler yapılamayacağından resml kur ıle karaborsa kuru arasında fark olacak ve dolar karaborsada yukselmeye devam edecektlr. Dışsatım ve dışalım yonunden savunulması zor olan devaluasyon Işçl dövizlerlnde artış sağlanması. genel dovız ar tışı Ile dovlz darboğazından çıkılması ve ekonomlyi canlandıracak taze para gırışlnln blr an evvel sağlanması yonun AÇIK TEŞEKKÜR Annem RAŞIDE TURAN'ı başorılı blr amellyatıa yenlden ısığa kovuşturan Cerrahpaşa Tıp Fakultesl Göz Kureusu öğretlm Uyesı Sayın Doç Or Doviz gırışlerlnde ve Işçl dovızlerınde artış sağlanması Içln alınan kararların kısa surede gozden geçırılmesı gerekmlştlr Hukumetçe son yapılan ışlem mart 1979 ayında yapılan Işlemlerln devamıdır ve beklenılen bır operasyondur Prımlı sıstemde ıthalat ve ihracat kurları değıştırılmedığınden yapılan operasyonu katlı kur olarak savunmak olanak dışı idi. Bugun Ise, Turk Lırasının değerı duşurulerek blr Amerlkan doları karşılığında «47.10» T L olarak tesbıt edilmtş ve öbür yabancı paraların değerlerı de bu esasa gore saptanmıştır Tarım urunlerlnın dışsatımında akaryakıt, gubre demır ve çelık dışalıınlarında 1 dolar 35 lıra dan ışlem gorecektır Dış alımda dolar, sayılanlar dışında 4710 llradır Yani prlmlı slsteme gore dışalım ve dışsatım doları pahalılaşmıştır Yapılan para operasyonu «Katlı Kur» uygulaması olarak takdlm edılmesıne rağmen, blr devaluasyondur elbette Adının şu ya da bu olması onemll değil Para operasyonu dış flnans cevrelerınce olumlu karşılanmıştır Ve cesur bır karar olarak nıtelendlrılmlştlr iş çevrelerı devaluasyonu geclkmiş bır karar olarak nltelemlşlerdlr Devaluasyon beraberlnde yenl zamlar da getirmlştır ve getırecektır Paranın dıç değerlnln fıyat artışlarında bellibaşlı etkenlerden olması haseblyle, enflasyon hızı artmakta ve bu sebeple devaluasyon ışçı, memur emekll glbl kısacası dar gelırli tabır edılen genıs bir ZEKİ SÜREL'e ve oslstanlarıyla llgılerınl esırgemeyen servls. ve personelıne, hernşlre Amellyat oncesl tum tıbbl kontrollorını yapan Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Kardıyolop Kursusu Oğretım Uye61 Sayın Doc Or CANAN EFENDİGlLe tesekkür ederlm. TALAT TURAN Cumhurlyet 4960 Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri İzmir Bölge Birliği ACI KAYBIMIZ Merhum Ahmet Somcağ ve Mueyyet Somçağ Ile merhum hakim Mehmet Şadoğlu ve Nerıman Şadoğlu'nun torunları, merhum Mustafa Şadoğlu, merhum Ahmet Şadoğlu ve Cengız Soınçağ ın yeğenlerı Munıre Somçağ ve Metin Somcağ ın bırıclk evlatlan GENEL KURULUNA ÇAĞRI Bölge Blrllğlmızln 1976 1977 ve 1978 yıllarıylo llgill genel kurul toplantısı Izmır Fuarı Buyuk Evlen Duğun Salonunda 22 7 1979 Pazar gunu saat 10'da yapılacaktır. Coğunluk sağlanamadığında 30 7 1979 gunu saat 10'da aynı yerde yapılacaktır Birllğımıze bağlı kooperatıf temsılcılerlnln genel kurula katılmalarını rlca ederiz. YÛNETİM KURULU O Ü N O E M ı 1 2 3 4 Acılış. Genel kurul başkanlık kurulunun seclml. Konukların konuşması. Yönetlm kurulu calışma raporunun ve denetçller raporunun okunması, a) Gellrgider farkının (1977 ve 1978) dağıtımı, b) Bilânçoların (1977 1978) onanması, c) Yonetlm kurulu uyelen ve denetçllerın aklanması. Blrllk Iş polıtlkasının saptanması. Blrllk butceslnln onanması Süreslni dolduran yonetım kurulu uyelerlnln ve denetcıler Ile merkez birllgl temsllcllerinın gızlı oyla 8flclml, Dllekler, Kapanıs. BARIŞ SOMÇAĞ'ı 18 hazıran 1978 gunu kaybettık. A İ L E 8 İ TÖBDER Genel Başkanlığından Duyurulur TÖBDER GYK Üyelerme TÖBDER Şubelerıne TÖBDER Üyelerine Daha once 22 hazıran 1979 gunu yapılacağı kongresl Iptal edllmlştlr. blldlrllen tuzök" 5 6 7 8 9 Cumhurlyet 4661