Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
D Ö R T CUMIItTtîYET 15 HAZIRAN 1979 (ANKARA NGTLARI LMUSTAFA EKMEKCÎ A1DULCAN BEfi£KDİM H j f TURHAIU SELÇUK YA... YAfc!W, B/Zı HAYALİ &A1ÛZ OLUtAM. A U U M ÎAMA îAft KlZ. îçimizdeki düşman... Bıl m ve SosYdlızm Yoyınlorı Yönetmeni Süleymon Eç©, şoy,e dedı Yıl'aruır emperyalızmfn ne oiduğunu anlatamodık IMF bırkaç yılda an'atıverdı tTpervolızmın ne oıduğunu gerçekten son bırkac vyılda, oğrenımı vermıştık? Suleyman Ege, TCK'nun 142 r.a maddesınden yıllarca cezoevlefinde yatmıştiSoröu Ekmekcı. ekmek fryatlanna zommı IMF'ıtfn önerdiğı dcğru mu Allohoşkına'» Son kararlarta ılaılt duşüncelerinl sorduflum Prof. Sadun Aren de, sözlerınln sonunda şoyle konuştu: Ülkede, kapıtaHzmö ve emperyalızıne boğımlılıK çızg sı surdurüldükce, bugünku ve benzer totsız durumlora tekrar tekror düşmeiaen kurtulma olanağı yoklur. Yakın tanhimız. bunu tartışmasız bir bıclmde ortayo koymaktadır Bu nedenlo, tum sorunlanmızın devdmlı cozum'ere kavuşturulması ve sağlıfclı bır ekonomık kalk nma yoluna girmemlz ancok emperyallzmın boskı ve denetımınden kurtulup, sosyallzme yönelmemtzle olanakıdır.. Anadolu'do belkl boşko bır şey diyemedıgl lctn hallfc Gozü cıksın vo''sulluğun der. YoKsuiluğun gözu cıkar mı hıc? Olayın belkı, yüziercesl. bnlercesl yaşanmakta ulkemızde. Ama. yıne de kısaca anlatmak Istıyorum. Ankara'nm gobeğınde bır ışcı oydo 3200 lıro mı ne «03gort ucret» e calışıyor Allı mı, yedl mı cocuğu vor. Gecekonduda oturuyor Parosıyla. cocuklarına yolnız ekmek alsa yetmlyor. Ne ml yopmışlar karıkoca"» Çocuklara kuru yavan acı soğan blr okşamları ekmek veriyortarmış Uyku ılacı vcrerek uyutuyorlormış en büyuğü yedı yaşını gecmıyen mınicik çocukları" O!a\ı kıme onlottıysam. Yorurtvlar yapanlor vardı. tüyleri drken dtken oidu. Mlüff .' YAfclM lAffllH (rAZOZ ÖMLU 51 D£ ^lEİ Siyasal Partiler ve Anayasa Mahkemesi C İKTIOARLAR VE ANAYASA MAHKEMESİ 1 ANAYASA MAHKEMESİ VE YASAMA MECLISLERİ na/asc Mankemesı. AP nın te* oaşına ık tıdaraa olauğu kasım 1965 • ekım 1969. kasım 1968 • mart 1971 VÖ sag partıier koalısyonunun en etkııı uyes! olarak ıktıdara ortak olougu nıson 1975 hazıran 1977 donemierınde çıkartılan bazı yasalar hokkında açılan tptal veya ıtıraz dava'arında. bunların Anoyosa'ya u^gunlugunu denetıem ştır Bunuıla b r! kte AP nın ıktıiaraan uzaklaştırıtmasına rağmen 12 Mart 1971 Muhtırasını ızle/en «partıle'ustu» hükumetiere (nısan 1971 ocak 1974) katıldıgı VÖ ozellıkle. 1971 ve 1973" de gercekleştırüen Anayasa değışıklıkienne olumlu yonde oy kullandıgı bılınmektedır. Bu yuzden siyasal ıktıdorda resrr.en buiunmasa bıle, parlamentoda cok etkın olduğu acıktır. O/sa CHP nın şubat 1974 eylul 1974 arasındaKi kısa Iktıdar donemının yasaıar açısınaan yalnız Af Yasası yonunden ılgınc oldugunu ve daha cok Kıbrıs olayları nedenıyle. yasa çıkarmonın ıkıncı plana atıl dığını. boylelıkle Anayasa Mah kemesı ıle ıhşkılerinln anlamlı bır bıcımde değerlendırılemeyeceğı goruşunde olduğumuzu hemen eklıyelım Kaldı kı, Ana yasa Mahkemesı'nın CHP MSP koolısyonu donemnde sınır ı bır kapsamla cıkarılon ve sıyasol sucluları genel af dışında tutan yasanın kısıtlay»cı hukumlerınl ıptal eden ve kapsamını genişleten korarının CHP'liler arasında cok olumlu karşılandığı bılınmektedır. fAslınoa yasanın ıptalıni ısteyen başvuruyu yapan Mıllet Mec'isı uyelerınden «bir grup» icınde CHP'liler coğunluktaydı. Af Yososının siyasal hukümlülere de uygulanmasınt ısteyen CHP ve bır bölüm MSP'lı, komuoyunda affın genışletilme8ine karşı olan sağ çevrelerın tepklsını daha fozla cekmemek ıcm Parti adıno ıptol davası ocmak yenne, bu dolaylı yolu benımsemışlerdir) tüşmelere zorunlu olarak AP taraf alınacaktır llerdekl yıllarda bır ortanın solu veya sol hukumetler tek başıno ıktıdara geceb lırlerse, Anayasa Mahkemesi ıle sürtüşmelere daha değ sık bır açıdan ba kılması gerekebılır Özetle, gecmış yıllar değerlendırıldiğınde sıyasa! iktıdarm Anayasa Mahkerreslne karşı gösterdığı tepkının yumuşaf"ton serte doğru bır gelışme gosterdtğı soylenebılır. a Eleştlriier ve Şikâyet Kamuoyuna de AP sözcüsü «Anayasa Mah kemesı Parlamentodan cıkan kanunlan parlamento imış gıbı tasarrufta bulunarak, kaldırılabılmekte. hukumet tasarruflarını da ıdarı tasarufmuş gıbı Şurayı Devlet iptal etmekte Anayasa ku»A^etler oyrılığı prensıblnı benımsemıştır dense de tatbıkat kuvvetler bırîığı şeklındedır ve bu şekıl ho kımler dlktatoryasıdın yakın masında bulunacaktı (Bkz Cumhuriyet, 17 Şubal 1971) Sozcüye göre «Anayasa Mahkemes ve Şurayı Devlet g bı muesseselenn» kararları hukuk sal acıdan ıcıddı bır tetkık ve tah' lei tutulduğunda, yargıc lann «maalesef mucerret hu kuk c nden kolcak değ I aktueı ve sansasvoiel had selerln teslrı a'tında katarak» katehlıkesl önlenmelıydl. Aynca yurutmeye kanun kuvvetınde korarname cıkarma yetkısı ve rılmelı. boylece, ağır ışleyen parlamento denetımının sakıncaları azaltılmalıydı. (Ankara AP Genel Merkez Yayınları, No 38. Doğuş Matboası. 1969, 3 1117) AP cevreleri Yüce Mohkemenın 1970 yılındo eskı DP lılere siyasal haklarını gerı veren Anayasa değışıklığını bıçımden ıptal ederken, gerekirse, özden de Anayasanın 9 moddesınde Cumhurıyetın değışmez lığı ılkeslne gora ıptal edıleceğını belırtmesıni unutmamış'ardı «Anayasanın Anayasa Mahkemesıne vermedığı yetkılerı u'e'me,e da/anarak ycpılmak ıstenen 9 maddeyı . Bugun Mahkemesinden yokınrrtaian da degerlendırdıği görulecektı Demırel gıbı, «bağımsız» Başbakan Erlm'e göre de, «Bu Anoyasa Ile devlet yonetllemezıdt. zira bır «lüksıtü. AYM ve Danıştay «Iktıdorı koturümleştırıyordu» Anayasa'da ge reklı değışıklikler yapılmalıydı AP. 1973 Secım Bıldırgesınde «Anayasa da ıslahat yapıl ması» gereğıne değlndıkten sonra, «Müessir Devletı temasını Işllyor ve «Devlet organlarının bırbırını etkısız hale getırmelerıtnın bu llkeyle bağdaştırılamayacağını vurguluyordu (AP Genel Merkezı Yayınları. 1973 s 18) Oysa 1971 Anayasa değışıklıklerı ıle AYM'nın yetkılerı daraltılmış Anayasa değışıki klerını ancak bıcım yonünden denetleyebllpceğı ılkesi Artun ÜNSAL nin derho! Anayasa yapımcısı olorak kendı haklarına ve yetkılerıne sahıp cıkması ve gerekli hukukı tedbırlerı acııan alması kacmılmaz hale gelir.ı Tabfl, cocuk uyku îlocını alınca sersemllyor. Aclıflını duyamoz durumo geiiyor.. Bu çocuktar, ger zekâlı do oiur giderek» «Barbıana Öğrencılennden Mektup» yapıtında gocen öykulere benziyor «Barbıano öğreneilerınden Mektup»u, Sevgi Karcca ıle Bülent Özon çevırmlşler. Tan Oral da çizgı'erim çızmış Yap't. eğıtımin, öğrettmln elestlrisı. öğretmenlerl eleştıri bır ceşıt Hanı oğretmenler vordır, «Vollahı ben uiırııyerıi geçırmem Tembeller çakar sınıftai derler ya, onlor ıçın yazılmış su bolünv «... Sız genelllkle aptal ve terrbel'ert sınıfto bıroktığ n zı so,lersınz O haloe, demek kı Allah'ın butün tembellerf ve optolları fakırlere doğurttuöunu sovunuyo"sunuz Ama, Alloh fokırierın boşına boyte tnr çorap ormez Bu ışı gal'ba sız becerıyorstınuz > Bır başka bölum. *Btr edev dörtlukse dört verfrtm «flvordu zovoHı. Kendısınde kınaaıgımız tarafın bu oldugunu aniıycmı A D A de nayasa Mahkemes 'ne kcrşı tepkılerın buyuk bo'umü basındcı partı sec m bıld rgelerın butce konuşmalarında ve yordu Cünkü bu dünyodo eşlt otmayanloro eşlt davronmokton buygk haksızlık voktur > «lyı nryet» boşhkJı bolumu de aktarmolıyım burayo.. «öğrettm uyeiennin lyi ntyeti de ayn totr eorun Moaşınızı devıetten alıyorsunuz Cocukiar gozıerınızın or.und& Tanhı okudunuz, fıotta oğretıyorsunuz blle Artık dun/ayı ve sorunlo'i apocık gormeıısınız Sızın ancak, seckınier, sıniT gecec«K oKJntor ıotn gözunuz var Butun kulturunuz okuauğunuz kilapıcrdan gelıyor Ve bu kıtaplar. dunyado yazıyı bır tek ooğru durust bı'en kodamanların, patronıarın pcrtısı tarafmdan yozıimıştır. Fakat yıne de satırların arasında gerceği okuyabılırdinız. İyı nryete acaba ıncnabıiır rrayız?» tBarbıano Öğrencılennden Mektup»u onmışhen, «Nozt» başlıklı bolumu de oktarayım Belkı, bundan Kendılenne dereler çıkaracaklar oulunurcSızı anlcmayo çaıışıyorum oylesıne saygtdeâer görünuyorsurnjz kı. Hıc bır vahşı yanınız nazı vohşetın* benzeven hıc bır yanımz yok Ama, sabun sandıklanrv sayon nomuslu. Itootkdr vatandaş gıbısmiz Soyaığı sandıklarda bır yoniış yaporso vıcdan azabı cekecektır, fakat sandık ıcındekı sabunun ınson elinden yapılıp yapılmodıgı sorusu zihnirrt meşgu1 etmemektedır» CHP grubunun onunde Necdet Uğur'u gördüm Şöy» le dedı Sana bir kıtop yolladım yakındo olırsın Cocuk eğıtımı ıle ılgılı hazırlıklarımızı ooreceksın. Bız bu konuyo cok önem verlyoruz.. Bır süredır duzeniedıği basın toplantılarmda do ankrtıyordu Necdet Uğur. Sanıyorum, Almonyo ge 2 ®' Al« manyadakı Türk çocuklarının durumlon da cok etkıls» mıştı Uğur'u... Bu, «Ankara Notları»nda, Rosinın Vakko salonundakt eergısınden, »öz edecektım Fotma Arzık da, Evrens&t de resım sergısı oclı Ikısmı de gordüm Ikislnde de gunumüzün olaylannı yaşadım Rosın, uzun yıllor Ftansa'iaröa oturmuş, çalışmış Şımdı Istanbuldo. Ankoraya bır gunlügüne getmış seroiy ocıp gitti ODTÜ oğrencmı Semıh Erbek, MC donemlerınde foşıstlenn kurşunlarıyla öldürulmüşlu Semlh Erbek'ın resmını yapmış Rasin Şeyh Bedrettın tabloiarım yaparken, Hılmi Yavuz'un şiirlennden de mı esnlenmış? öyte dedL Rasın. hukuk felsefesl doktorası yaparken bırohmış o Işı Re8samlığo emek vermiş Aycküstu, Rasln, Prof. Bahn Savcı, konuştuk Şovle dedı Rasir»: Öldurmek istıyorlar ya, bınieıinı Vurmak toHyerior y a . Fırlayıp dışarı çrkınco, gerçekte kendısındsn boşka kımseyı buıamaz ıneon vurmak icln... Tam boyle mı dedı Rasın'' Amo. hoşuma glttl sözler). lcımızdekı düşmanı vurgulaması... Bır daha gdrmek ıstıyorum Bu, tAnkara Notlamndo bır de, unlvOTBlteye gfmmlyenlerden söz edecektım Unlversıtelerin. yüksek okulların gerçekte, devede kulok denecek derecede fazla öğrencı aldıklarını serglevecektım 11 hazlran pazartes) gönü Cumhuriyet in Ankara'da Sıkıyönetım Tutukevfne neden eokulmadığını soracaktım yetkılılerden. Başbokandan Gelecek tAnkara Notkjn»ndo değinlrim artık... AP 1969 seçim bildirgesinde "Hakimler Hükümet/,, tehlikesini önlemeyi vaad ediyordu ya lıderlennln demeclerlnde dıle getırmektedır Örneğın, AP 1958 Programında «Mıllı ıradenın hakıkı temsılcılerının toplandıgı, mıllı hakımıyetın te cellı ettığı Parlamentoyu amme ıdaresının temel muessesesı saymaktayız Parlamentonun ve onun murakabesı altında bu lunan siyasal otorıtenın muessesesı bulunan mes'ul Hukümetın us unde hıcb r kuvvetın Devlet hayatının yurutulmesıne mudahalesı duşünülemezı deni yordu (Adalet Partisl Programı, Ankara, AP Genel Merkezı Yayınları Ori|inal Matbaa, 1969, s 32) «Anayasa Mahkemesının her turlü sıyasl tesirlerden uzak, demokratık Türk Cumhurıyetının temel muesseselerını ve kanunlarını her türlu mudahale ve suıstımalden korumaya azımü tecrubell ve yuksek meslekı vasıfları haız uyelerle techız edılmış olarak gormekj, APnln «efl halısane» arzusuydu rar verdıklerı ortaya taydı. b. Reform Istekl«r1 cıkmak • AP cevreleri, Yüce Mahkemenin 1970 yıiında eski DP' lilere siyasal haklarını geri veren Anayasa değişikliğini bıçimden iptal ederken, gerekirse özden de Cumhuriyet'in değismezliği ilkesine göre iptal edileceğini belirtmesini unutmamışlardı. emirel. bir başka fırsat ta da, «Kuvvetler oyn lığı prensıbınde carkla ların donmesınde bır ta kım bozukluklar vardır Bu Anoyasaya başındcn berl karşıyız» dlyecektı Demırel'e gore: «lcrayı guçlendırme 1971 sonra sında devletımızın tedbıri olarak alınmış ve Anayasada değişiklikler yapılmıştır Bu kanunların bir kısmını Anayasa Mahkemesi bozdu. Devlet Güvenlik Mahkemelerı Kanunu. Ünıversıteler Kanunu ıle DernekIsr Kanunu yenıden meclıslere sevkedılecektır» (Bkz Cumhu rıyet. 24 Ocak 1976) AYM nın ayrıco onorşık o.ayların onlen mesı konusunda cıkarılan yosaları ıptal etmesl nedenıyle dolaylı bır bıcımde uikedekı huzursuzlukları teşvik etmekle suclandığı da goruluyordu. Demırel aynı yıl şöyle dlyecektı«Bızım ic güvenlık tle ilgllı olara< cıkarılmasını istediğimız kanunlar olup, bunlar daha ev vel cıkarılmış fakat Anayasa Mahkemesi taralındon iptal edılmıştir». (Bkz Cumhuriyet. 16 Aralık 1976). AP Genel Başkanı 1976 yıiında Istonbul Aydınlar Ocağında verdığl bir konferansta da AYM'nln «butün milletln iradesının temsilcısl olan Meclısın ustünde bır secıtmerrış mahkomenın yer almasındat anlam olmadığını söyleyecektı «Turkıye Buyuk Mıl'et Meclısl ıki Meclısten mutesekkı! Ucün cu bır Meclis de o Bır reyle karar verıyor Yedıye sekiz ol du m u ' Işte orada bir rey. obür tarafta 450 kişi Mıllet Meclısmde. . Bu otorite bırakmıyon. {Bkz Son Havadls, 14 Şubat 1977). B Demirel gibi, bağımsız Başbakan Erim'e göre de «Bu Anayasa ile devlet yönetilemez»di. Zira bir «lüks»tü. Anayasa Mahkemesi ve Danıştay iktidarı kötürümleştiriyordu. Anayasa'da gerekli değişiklikler yapılmalıydı. D Anayasa Mahkemesl'nın, ör^ neğın, Secım Yasasında kücuk partılere de temsil edılme olanağını soğlayan «mıllı baklye» sıstemlnı kaldıran ve yerıne «baraı» sıstemını getıren değışıklığl rptal etmesl özellıkie AP cevrelerınde çok eleştınlmıştır. Yuce Mahkeme. Siyasal Partiler Yasasında partnere Hazıne'den yardım ycpılmasını ongoren hukmü de ıptal ederek buyuk partıleri karşısına almıştır Ustelık, bu konu TBMM'nce yenlden duzenlenmışse de. Anayasa Mahkemesi tarafmdan bu kez de ıptal edıl mıştır. Mahkemenin yen den TBMM üyelerıyle karşı karşıya gelmesıne bır başka neden de parlamenter ödenek ve yolluklannın gosterge ve katsayı sıstemıne ıntıbak ettırılmeslnı ve böylece kendi maaşlarına hemen zom yapılmasını sağlayan yasayı ıptal etmesıdır. Oyle kı. gecıa bır süre, uyelere ödenek ve yoiluklarınm odenmesıne yasal oiarak bırakılmamıştır. 2 SİYASAL İKTİDARIN ANAYASA MAHKEMESINE TEPKİSI cıktır kı, ulkemiz 1960 darbesmın etkılerının hafıfledığı ve APnın yenıden DP'nın devamı olarak tek başına Iktıdar olduğu 1965 yılından başlayarak 1974 yılındakı kısa CHP • MSP koalıs/onu dışında, süreklı bıcımde ortanın sağında veya acıkço sağ hukumetler tarafmdan yoneltılmıştır Bu ne denle, Anayasa Mahkemesi M e sıyasaı ıktıdar arasındakl sür A dalet Partısi 1969 Secım Beyannamesı de 1961 Anayasa'sının sl yasal ıktıdara getırdiğı kısıtlamalara bır kez dahc karşı cıkarken. yapılacak değışıklıklerle yürütmenın, yasama ve ozellıkle yargı karşısında guclendırılmesınl savunuyordu Danıştay ve Ana yasa Mahkemesl'nın yetkılerı daraltılmalı, halk oylamasına (referanaum) gıtme kabul edılerek, «Hakimler Hükümetı» Anayosado yeni değişiklikler duşunülmekiedır Eğer bunlar uzerınde Anayasa Mahkemesının yetkısız mudahalelerını onleyecek başka tedbırler düşunülmezse daha buyük bir olcude hukuk anarşısı ıle ve onun doğurccağı yenl felaketlerle karşılaşacağımızı söylemek kehanet sayılmamalıdır ı (Bkz. Kayalar, Anayasa Mahkemesinın..., s 24 3839) 12 Mart reıımı olarak adlandınlan dolaylı askerl yonetim donemınde «part'lerustü» hukumetler bırbırınl ızlemiştır Bu hukumetlerın, Anayasa değışıklıklerıne glderken geçmış yıllardan Danıştay ve Anayasa o/o 25 FAÎZLÎ DEMSAŞ DERİ MAMULLERİ SANAYİt ANONİM ŞİRKETİ TAHVİLLERİ BUGÜN SATIŞA SUNULDU BU GÜN VE YARIN EN YÜKSEK FAİZ Tahvıllerın son itfa tarihıne kadar faız oranlarında bır artış olduğu VÖ bundan once cıkarılmış tahvillerın de yararlanmasına olanak sağlandığında, henüz ıtfa olunmamış tahvillenn müteakıp falz odemelerı TC. MERKEZ BANKASI'nca saptanacak en yuksek faız oranı uzerınden yapılacaktır AYRICA. Tahvil sahıpleri, mallk olacaklan tahvil tutarının yarısı kadarı lcirt Şırketin yapacağı ilk sermaye artırımında yenl hlsse senedı alma hakkını haız olacoktır Toplam 10 000.000, TU 1000 adet 10.000, llralık hamilıne muharrer kupürler TAHVILLERİN MİKTARI VE ŞEKÜ: İTFA SURESİ : 7 YIL SATIŞ SURESİ : Dört ay SATIŞ YERİ : Akbonk T A Ş Kazlıceşme Şubest N A e var kı, bu ölcülü «temennıler» gıderek yerını acık suclamalara bırakacaktı Örneğin, Anayasa Mahkemesı'nın 1970 yıiında eski Demokratların siyasal haklarının gerl verılmesıni sağlayacak Anayasa değişıklığinın ıptalıni AP'lıler, Yüce Mahkemenin «Anayasayı iptal Eden Karorı» olarak nıtelendıreceklerdl (Bkz Şeref Koyalar. Anayasa Mahkemesının Anayasayı İptal Eden Kararı, Ankara AP Genel Merkezl Yayınları, No. 43, (tarih yok. Anılan kıtapcık, Kayalar'ın Son Havadıs gazetesınde 24 haziran 1 temmuz arasında yayınlonan yazılarını bir araya getırmektedır). Öyle kl, şubat 1971 dekı bütç« gorüşmolerın benlmsenmıştl Bu durumda bile, AP cevrelerının anayasal yargıya karşı duydukları tedırginlığın hâlâ surdüğü ocıktı. Nıtekım, AP ozellıkle 1974 Af Yasasının ıstısnalar maddesının Anayasa Mahkemesi tarafmdan ıptal edıl ışı uzerıne eleştınlerının dozunu yökseltmek yoluna başvurmuştur Genel Boşkan Demırel. Anayaso Mahkemesının «TBMM ne aıt olan af yetkısıni» kendı kendine uygulamaya koyduğunu nerı sürdukten sonra «Parlamentonun ustunlüğu» ilkesine uyulmasını isteyecektı. «Anayasa kuruluşlarından söz edıldıği zaman bunların başında parlamento geiır. Parlamento, sadece bır Anayasa kuruluşu değıl, aynı zamanda Anayasa yapımcısıdır. Parlamentoya aıt hak ve yetkilerın başka organlar tarafmdan doğrudan doğruya veya dolaylı bir blclmde kullanılmasının bır tek adı vardır. re|im bunolımı. Şayet Anayasa Mah kemesi hangi sebep ve gerekce Ile olursa olsun Af Kanununun Istlsna maddesıni iptal eder ve parlamentonun affetmediği suc ve sucluları kendısl affetmlş duruma düşerse TBMM'ne ait olan af yetkısini kendısi kullanmış olur. Anayasa Mahkemesi Anayasayı Ihlal etmlş olur. Şayet son söz secftenlerfn değfl de Anayasa Mahkemesınin olursa, mllleta seclmln neye yaradığını kimse anlatamaz.» (Bkz. Cumhuriyet 3 temmuz 1974). Demirel, bu nedenle pariamenterleri haklarına sahıp cıkmaya çağırıyordu: «TBMM'nin hak ve yetkıle* nnln aşılması glbl bir durumla karşılaşmast halinde. TBMM' emirel 1978 başında da «secimle gelmış parlamentonun ve ona dayanan hükumettn herşeyı yanlış yapabileceğı du suncesınden hareket edilerek «Anayasa'da yapılan düzenlemelerm» mıllete karşı hesap vermeyen organları mıllet iradesıne dayalı ve mıllete hesap veren organların uzerıne» cikartmasından yakınmaktadır: «Zira Anayasa Mahkemesi, ya sama organının yaptığı yasala rı bozar Bununla da kalmaz, yerıne yasama mahıyetinoe o lan kararlor ikame eden. (Bkz. Mıllıyet. 12 Şubat 1978). Kısocası, Anayasa Mahkemesl'nın AP çevrelerinin eleştınlerinden kendını kurtaramadığı ve yetki lerının sureklı bır bicimde tartışıldığı ızlenmektedlr. Bunun bır anlamı da şudur AP ve onun gıbı Anayasa Mahkemesi' nden yakınan otekı siyasal par tıler. eğer TBMM'nde Anayasa değışıklığı yapmaya yetecek bır coğunluk oluşturmayı başarırlarsa, Yuce Mahkemenin yetkılerını 1971'de gercekleştlrılenden cok daha kapsamlı bir bıcımde daraltmayı deneyeceklerı acıktır. u olasılığın dışında, gecmış yıllara bakıldıgında, AP veya AP ağırlıklı hukumetler dö neminde Anayasa Mahkemesıne karşı duyulan hoşnutsuzluğu yansıtan sayısız tepki turte rine rastlanabılır. Bunlardan belli başlılorına değinmekle ye tınelım Anayasa Mahkemesi'oe Meclıslerce doldurulması gere ken boş üyelık seçımlerlnln sav saklanması. (Bkz. Cumhuriyet 4 Kasım 1976; Hürrıyet, 10 Nlsan 1977); 1971 Anayosa değl şıkiıkleriyle. Anayasa Mahkemes ıne başvurmayı yetklll partl sayısının sınırlonması ve bu arada, Yüce Mahkemeye Anayasa değışıklıklerlni ancak «blcım» yönunden denetleme yetki sının bırakılması gibi. B YARIN: Yeni Güçleı veBürokrasi Çelişkisi