Katalog

DÖRT CUMHURtYET 4 MAYIS 1979 ANK4RA NOTLAR! MUSTAFA EKMEKÇİ HAVANA GÜNCESI O gün blnlerce kişl «La Coubre» şehitlerinin cenaze törenine katılmıştı. Törenin en heyeconlj anlanndon birinde halk kendiliğinden «Patrla O Muerte», «Vatan Ya da Ölüm» diye bağırmaya başlamıştı. 5 mart 1960 davrlmcilerin karşı devrimcilerle uzun süredir giriştiği silahlı savaşın donüm noktalarından biridir. 1959'da devrim boşarıya ulaştığı hafde. karşı dovrimcilerle silahlı vs silahsız savaşım iki yıl sürer. Önemii catışmalcnn geçtiği tLa Coubresden sonra devrimciler duruma kesiniik le egemen olurlar. Ve bu savaşım Küba'daki devrimin ideoiojsine önemii bir katkıda bu lunur. «Patria O Muerîe> sioganı ile özetienen bu ideolajl gercekte sosyolizmin Küba'ya örgü yönünü tanımlar. Bugün yapılan konuşmaiarın tümü «Patria O Muerte» sözüyle biîer. Kağıt paraların tümünün üstünde yine oynı slogan yer aimıştır. Burcdaki «vatan» kav ramı aslında «scsyalizrnin boşarısı» ile eş anlamdadır. Çün kü, verilen savaşım yeni bir topium düzeninin, sosyalizmin kurulmasının savaşımıdır. Üikeae ya sosyalizm başarıya ulaşacaktır ya da ölünecektir. Onun icın «vatan» şoven bir kav ram değildir Küba'da. Ne var ki, unutmamak gerekir: Sosyalizmin Kübo'da kurulması ilk adımdır. ilk omacîır. Daha sonra da «Patria O Muerte»ye enternasyonal kavramlar ve eylemler eklenir. Gerçi, o kavramlor bu söz gibi slogana dönüşmemiştir. An cak, enternasyonal aianda da yoğun bir eylam görülür Kübalıiarın katıldıkları. Vietnam'dan Angola'va uzanan çizgi sosyalizmin Küba tarafındon uygula nan enterncsyonol yönünü simgsler Küba]ılQr bir süre sonra gltttkler! yabancı ölkelrde de. kendi ülkeleri adına, o ülke! erde kufulacak sosyalizm odına tPatrıo O Muerte» diye ba '5ıracak insanlann yaşomasını. oniarın başarıya uîaşmasını Istemoktedirler. Ondan do!ayı da anılan slogan gercekte dar kalıp.'ar icinde kalmayan, diğer ülkelere uzanan bir kavramı. bir ideoiojinin dile getiriüşini simgeler. İDEOLOJİK TARTIŞMA Küba Devrimi Ideoloiik acıdan üzerinde en cok tartışılan <levrim)«rtien biri. belk* d» b*rincisidir. İdeolojiden. belli bir ideoiojinin uygulanma bicimınden, bunun yaşama geciriliş bi ciminden dolayı sosyaüst dün yanın iki büyük kampı aros.nda yıllardır bir tartısma sürer. Ve bugün o tartısma doruk noktasına uloşmıştır. Ancok. Kübo Devrimi'ne ilişkin ideclojik tartısma, sosyalîirnın uygjianış biCiminden ds ğıl salt kurulan düzenin tsosyaiist» O'Up olmadığmdan kay nakionmıştır uzun sure. Bundan dolayı do, Küba Dsvrimi'r nin ilk vıilanndo «Fide!istle » ya da «Castroizm» yanlıları cık mıştır ortaya dunycnın ceşıtli yerlerınde. Bir başka dsyimle, sosyolîzm ve Fideiızm birbirinden ayrı tutulmuştur y\l\arca. Gerci bir eylemi. o eyieme adını vermiş bir kişiden ay n düş'jnmck olanGksız oîabilir. Ancak. koskoca bir devrimi, bir tonhsel eylemi ds bir adoma bağlcmak aynı ölcüde olanaksızdır. Bu korışıklığın arkasındo. aslında Fidel'in başlcngıcta ideolojiye uzaklığı yatar. Devnm icin yola cıkarken ve hatta dev rim sonrasında birbiriyle bunü ne göre taban tabana celişen görüşlen dile getirmesi yatar. Küba Devrimi'nin ideolojisindeki tortışma da ışte Rdef'in baş taki bu tutarsıziıklcrından doğ muştur. Bugüne değin pek gün yüzüne cıkrr.amış mektuplarındon birinde b;r dosîuno fıopisa neden şunlan vazar: «iktidarı ele gecırmek barış yoluyla da olur, savaş ycluylo da. Ancak , halkı eyleme örgütJemek icin üc şey gerei<iid;r. ideoloji. disiplin ve lider kadrosu». Bu ucü icinde Fidel'e gore «la iefa tura es basicaa. yani slıderlik temeldir». Kendı belirttiği üç ilke arasında, Castro'nun en az ilgilendiği kuşktsuz ideolojidir. Bu gerceğı de. bir başka mektubunda ocıklayacaktır. «Si erra Maestra aa ıken aslında cok azımız Mcrksist • Lenınist idı 3u konuyia pek az iig'lendik. Aramızda da. Marksizmı en iyı bilen Guevara ıdi. Biz halkın aniayacağı scrunları di le getirmeğe calıştıks. «BURJUVA YANILGISI» Marksist Leninist olmadığın; kendisi de devrimden önce birkac kez acıklamıştır. Monca da Kışlası'nda yaptığı baskını O günün kcmünist yayın orgonı «Borıemia» «bir burjuva vandgısı» claraK niteler. Bu değerlendirme o tarihlerde Fıde! île komünistler orasında bağ olmadığim, en azından cok za yıf olduğunu gösterir. Meksıko" ya gıttiğincie hrjkkında «Küba Komünist Portisi üyesi» diya yazı yayımlayan bir gazoteye ateş püskürür ve «Bu Meksika pclisinin ve ABD elçiliğinin Ba tista ile biriikte duzenlediği bir oyundan başka bir şey değıldir> der. Buna karşılık dsvrim Yafçın DOĞAN Lodos... Meclis kutisinde vo!ta atıp, «Ankara Notlarnnın catısını kurmaya çalışıyorum. AP Grubu vardı, topianornadı Süleyman Bey, susmoyı mı yeğüyordu acaba? Yoksa, söyleyeceği olduğunda, coğuniuğa filan bakmadan konuştuğu oluyordu. TBMM birlesik toplantısında, ıMobi!ya> komisyonunun süresi uzalılaccku... iki AP'li konuşuyorlardı, biri şöyle dedi: Süleyman Bey gelmediğine Qöre. grup toplonmoyacak. Maium, Süleyman Bey, yüzde 51'dır! Süleyman Bey gelmemışti, ama AP'liler engellemediler TBMM birleşık toplantısını. Bir AP'li şöyle dedl: Bano öyle geliyor ki. t>u «Mobilya Komısyonu»nun çalışmasını bizden çok, CHP'lller istemiyor. TBMM'de çoğunlukları var, isteseler cıkaramazlar mı? Bir dönem öyle düşünmüşler miydi? Amo, Süleyman bey de, Yüce Divan'dan bucak bucak kocıyordu... AP ku[ısler:nde, Ancyasanın 108'inci moddesi tortışılıyordu. Hanı şu, 18 cv icinde Bakanlar Kurulu iki kez düşmüş, üçüncü kez de güvensizlik oyu almış olursa. Başbakanın Cumhurbaşkonmdan secimlerl yenilemesıni istemesine ilışkin madde.. 18 ayfık süro de 26 haziranda doluyor mu? Süleyman Bey, ücten birini düşmüş. geriye kalmış kabinenin iki kez düşmesi. AP'liler konuşuyorlar kuliste, ama uslorı da pek yatmryor moddeye belli... Şöyle diyorlar: Haydl, hükümet düştü, öcüncüsüne de güvensizlik oyu verildi. Kimse o zomanki Başbokan, Cumhurbaşkanından cErken seçimler»i istedi. Cumhurboşkcnı, meclislerin başkanlarına danışacak daha. Hem mao'dede, «... Cumhurbaşkanı, meclislerin başkanlarına danışcrak. secimlerln yenilenmeslne karar verebilir...» diyor. Dikkat buyurun «Verebilir». vermeyebilir de... Süleyman Bey'i yakından bilen biri de şöyle dedi: Suteyman Bey, benfm bildiğim Süleyman Bey'se. hükümeti devralmak Istemez. O, yo Necmeddin Hoca'yı. ya da Büient Bey'i tavlayıp «Erken secırroe gotürmek ister. Büient Bey de, iktıdarcia olduğu sürece erken secime yanaşmaz. Muhalefste düşerse «Hodrl meydan» diyebılir. Ama, Anayasanın 108'inci maddesl, ııh.. işlemez. Hacı Başbuğ'un da yandoşlarının da süngüsü düşmekteydı günden gune. Küba devrlminin ideoîojisi Ya vatan ya ölüm., sloganıyla özetleniyor Küba devrimi bitmeyen tartışmalara yol açtı. Castro'nun kisiliği de bu konuda rol oynadı. Fidel ancak 1961'de ilk kez «devrimimiz sosyalisttir» dedi. Küba üzerine yaymlanan tüm kitaplar, broşürler ve araştırmalar mutlaka Castro'nun ideoloji konusunda çizdiği eğriyi gözden geçiririer. den hemen hemen birbuçuk yıl sonra nisan 1951'de ilk kez «devrimimiz sosyaiisttir» acıkla masındo bulunur. Rejimin nite liğımn «sosyalist» olduğunu açıkiamak icin Fidel «nesnel koşuüarın olgunioşrriasını beklemiş olduğunu» belirtir. Aynı yıl y;ns ilk kez «çercek bir Marksist Leninist olduğunu» söyleyecsktır 1965'te ise, artık Latin Amerika'da sosyalizmin lıderligine soyunmuştur. TARİHLE GERÇEK YANYANA özetienen tartışmalar bugün Fidel ve kardeşi liaul. siyasal ınucadelede Laşmdan oeri hep biriikte oldalar. KOba bugün özetlenen ideoloji ile yaşanılan. torihin gerceğinde buluşmuştur. Fidel'in Domuzlar Körfezi Çıkarmasında kullandığı tankın Devnm Müzesınde sergilenmesl nasıl bir gercekse, devrim ideolojisinin bugunku aşamasmda «Halk iktidarı» yaratması ve bunu «Patria O Muerte» ile desteklemesi de öylesine gercektir. Aslında Küba'da tarihle karşı karşıya gelmek insanda son derece flginc duygular yaratıyor. Böyle bir karşılaşmanın cellşkiferi, devrim günlerini yaşamaya yol acıyor. Bir yanda torih, bir yanda o tarihi yaratanlar. Tarih Küba'da bir gercek olarak yerini almış. İdeoloji yeni bir gercek yaratıyor. Torihls gerceğin vanyana yaşamasını görmek. Sonuclarını ocıksecik elle tutmak. Bundan daha çarpıcı bir örneğe güç rastlanır. Küba Devrimi bu corpıcılığın ürününü topluyor. «KÜBA'DA SOSYALİZM VE İNSAN» Küba'daki Devrimin Ideolojik özeti «kuramdan cok eviem» ilkesinde yatar Küba'nın Marksizmi büyük ölcüde etkiledlği yön, evlemdlr. Markslst torlti görüşü ıdevrim icin derhaı eylem» savıyla etkıienmış ve bu etkılenmeden de en büyük payı Latin Amerika ülkeleri aimıştır. Genellikle idsoloj'den yola cıkılarak dsvrım gercekleştirilirken, Küba'da tersi olmuş. eylemdevrim gercekteşmiş. ideoloji sonradan gelmiştir. Bundan dolayı Havona Bildirisi'nde «her devrimcinin görevi devrim yaprnoktır» denilmiş ve bir ideoloji yaratılmıştır. Buna katkı yine Guevara'dan gelmiş ve eyiemin uygulama bı'cimi olarak «gerilla savaşı» önerilmiştir. Ancak. Guevoro, «gerilla savaşının önemii ve vazgec'lmez koşu unun anayasal dayanağmı yıtirmiş yönetlme kcrşı uygulanması» olduğu^u söylemeyi unutmamıştır. Ona göre. «Sosyalizmı kurmok icin yeni insan yarGimak gerek. Yeni bir ekonomik yapı yaratmak garek.» Guevaro'nın «Küba'da Sosyalizm ve inson» odlı yopıtında hsm eylem. hem de ardındaki ideoloji acıkca ortayo konulmuş Daha kitab"; başlığı Ha/ana'yı gördükten sonra, Guevara'nın ne demek istediğini net bir bicimde ortaya koyuyor. Ve Nazım'ın Küba ile ilglll uzun şürine neden «Havana Röportaiı» dediği daha bir oCiklık kazanıyor. Küba bugun son derece ilginç bir deney yaşanıakta. Topium önemii oşamclardan gecmiş. Nazım'ın dediği gibi: Kadınlarîa yemiş/eri ne karıştırıyorum birbfri gerlde kalmıştır. Ancok, KOba üzenne yayımlancn tüm kıtcplar, broşürle'' ve araşt'rrrolar mutlaka Fidel'in ideolojl konusunda cizdiğı eğrıyı çözdsn ge çirirler, Castro, halkın sosyalizme Inancını eistemleştirmek, kurumlaştırmak amacıyla işte daha önce anlatılan «Halk İktidarı»nı geliştirmiştir. Günümüzde devrimin temel ideolojisi bu yeni oluşturulan kavramdır. ideolo/l, eğer irdelenmek istenirse, «Halk iktidcrı» kavramıno ve bu uygularnaya Inmek çerekir. Katil sanığı ulkOcüler, yo yokoIanıyorJar yo do, bazılarını babalan getirip resüm ediyorlardı sıkıyönetimlere.. Çoktandır, okur mektuplormja yer veremiyordum. «R. A K adında bir okur. «İdam» baştıklı şu şiirini QÖnder•«nis. Butlo'nun osılmasırıdan .cok etkllenmiş belti. Korsı çıkıyor ıdamıcra. Şöyle diyor: «İnsanın yazar olası gelıyor / insanın yozar olası gelivor be kardeşırrt; / bcksana Sülüman bir kurtancı gibi konuşuyor / Pakistan'da Butto'yu asmışlar / bizde Denız'ieri ostılar / insanın idam olası geliyor. / Ölü sayımız bınlerı aştı. / ücretii kölelik yoksul köylulük / dar gelırlilik devam ediyor / sanki Sülüman Türkeş iktidcr olsa yok oiacak; / enflasyon. develüosyon zomozom. / Ve her şeye inat o/sun diye; / hiç sömürülmemek icin / cohşmak gelmiyor ıcimden. / Yalancılara karşı ınsonın yazar olası gellyor / üst«lik saaece yazmak yetmıyof kardeşım. / Bıze dogru bir örgüt dogru bir eylem gereKiyor.» Bir başka okur da. istanbul'da yaşadıklarını anlatıyor. Şöyie dıyor«Ben adaıarda (Heybeli) oturan, oturmak zorunda kalon emekcilerden sadece blriyim. Bilindıgi gibi. İstanbul'da sıkıyönetim yürürlüktedir. işte sızı rahatsız edişimin nedani bu sıkiyönetimle halk orasındoki iiişkidir. Efendim, biz 3/4/79 tarihinde şiddetli lodos nedeniyle vapurlann sefeflerini iptal etmesi nedcniyle o günün akşamı iskelede bağlı bulunon bir gemiye sığındık Amac. lodos şayef etkisini yıtirirse. yofumuza devam etmekti. YTkiaş:k 9001000 yolcu yorgun orgm beklerken gece soot 12 aras< gemiye inzibat erierinın girdığini, arkadan da ışoretlen neticesl 3 askeri arac ve buniar dolusu inzibotlor, sivi) ve resmi polis baskını ile karşılaştik Eüerinde makinelfier olan bu gorevliler. sözde gemide rahatsız edilen yolcular icin geldikierini söylüyorlardı... B T anda. gemrye dolan bu görevliler. iki genc volcuyu dışarı oldılar ve gözlerimiz önünde sorgusuz sualsiz yeriere serdüer.. ... Simdi soruyoruz, demokrcsiye bağlılığına inandıÖımız sayın sikıyönetim komutanları acaba bu olonlardan habersız midirler? *•* Cocuk bahçeleriyle hurriyeti Hürriyetle bu şehrin insanfarmı birbirinden ayırdetmek olmuyor.» Küba'nm kimi düzeltiimesi gerokcn yanlarına rağmenboylesine bir topium olarak insanlığın ve tarihin karşısına cıkması. ezilen ulusîarın. sömürülen halklann bir şansı aslında. Cünkü, Küba'yı görünce bilimsel kuramların tarihin sclt bir araştırması. olmadıâı gerceği kesinlik kazanıyor; O kuramların doğrudan inscnı omaciadığı Küba gerçeği ile kanıtlanıyor, Küba insanı müzik karşısmda son derece coşkulu. «Somos scsyalistas:>, yani «biz sosv'alistiz» derken. bunu bilincle söylerken «palente palente»yı eklıyor, müzikal bir tempoyia... Dünyanın. yoşamın tadım beniiğinde duyarken, seçtiği yaşam bicimini de aynı rıeyecanla dile getiriyor. Yerin de durarr.ıyor. Karariı bir hareketle, r=nkle ve müzıkle, oma insor olmanın şcşkmlığı i!e ya şıvcr, Nczım'ın dediği gibi: tMsğerse ne kadar cok ne kadar da guzel ve de hemencecik söylenecsk sözieri varmış sosyalist devrim mimarlarının Kübada işcilere köylülere aydıniara ve ncsıl da sıcağı serinlifle ve karanlığa aydmliğa çevirmeGinı bıiiyorlar işcüere rastııyorum hic kinse onlar gibi böylesine güvenle gsçmsdi sokoklanndan Havana Havona olalı beri ve ben hsrgün biraz doho gencim Havanada hergün biraz daha yitiriyor ağzım aünyanm aciiığını hergün biraz daha vumuşuyor cizgileri avuclcnmın ve cok uzaklcîdakı kadının beni üma ya'nız beni düşündüğüne inanıyorum hergün biraz daha ve hergün biroz daha keylfli turkü söyieyerek geciyorum Ha vana sokakiarından somos sosyaüstas palente palente». BİTTİ CASTRO VE ETYOPYA DEVLET BAŞKANI ALBAY MENGİSTU ANKARA ERKEK SANAT YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULU MÜDÜRLÜĞÜNDEN Okulumuzun 1979 1980 öğretim yılı ihtiyacı icin oşağıda belirtilen branşiarda, askeriiğini yapmış (erkekler ıcınj, lıse ve dengi okullardo en az beş yıl başanlı öğretmenlık yopmış, en cz dort yıllık bir yüksek okul ya da fakülte mezunlarından, öğretmen atanacaktır. (Yobancı dil bilmek, mastır ya da doktora yapmış olmak tercih nedenidir). İsteklilerin 31 Mayıs 1979 akşamına kador, fotcğraflı özgecmişlerini belirten, varsa başarı ve d;ğer belgeieri ekli, dilekcelerinı Müdürlüğümüze göndermeierı duyurulur. 1 Tarih, 2 Fizik. 3 Kimya, 4 Öğretmenlik bilgisı weren dersler grubu, 5 Metal işleri, 6 Elektrik. 7 Elektronik, 8 Endüstriyel Elektronik, (isteyen elektrortik öğretmenleri de başvurabiür). (Basın: 14354) 3760 DUYURU DIŞİSLERİ BAKANÜĞINA ARŞİVCİ ALINACAKTIR Dışişleri Bakanlığında arşivcilik alanında yetiştirllmsk ve çalıştınlmak üzere sınavla 10 adet personeı alınacakt;r. Adayların toplumsai bilim.'er olonmdo eğitim veren bir yüksek öğrenim kurumunu bitirmiş olmaıarı. erkek adayların askeriik yapmış olmaıarı ve smav günü 31 yoşından gün almamış olmaıarı gerekir Yeterlik sınavı, Türkce'den ve Arapca, Fransızca, Ingi!i2ce dillerinden birinden: yanşma sınavı ise Devnm tarih: ve sosyal bılgılerden yapılacaktır Yeterlik sınavı 12 13 Haziran günleri: yar.şma sınavları ise sonradan bildirilecek bir torihta yapıiccaktır. Son başvurma tarihj 25 Mayıs 1979 cuma günücJür. Ayrıntılı bilgi için Dışişleri Bakanlıâı Personel Genel Müdürlüğüne başvurabilirier. (Basın: 1*469) 3747 Sümerbank Genel Müdürlüğüne Sınavla Müfettiş Yardımcısı Alınacaktır 1 Sınava girebilmek için: a) 657 Sayılı Devlet Memurlan Kanununun 48. maddesinde yazılı niteliklere sahıp olmak, b) İktisat, Siyasal Bılgner. İdari İlimler, Işl9tme. Hukuk, iktisadi ve Tıcari il'mler Fakülteleri ile Iktisadı va Ticari ilimler Akodemilerınden yahut bunların dengi yer|i ve yabancı takülte veya yüksek okullardan birini Dttirmış olmaK, cj Muvazzaf askeriik nizmetinı yapmış yahut sınav tarihi itıbariyle en a2 bir yıl teciı edilmış veyo yeaek sınıfa gecinimış olmak, d) Sınavm acıldığı yılın ocak ayının brinci gunünde 30 yaşını geçmemış olmok, e) Teftış Kuruiu Başkanlığı kanalıyla yapılacak soruşturma neticeslnde. karakter ve nitelikleri yönünden mesleğe alınmasma enge' bir durumunun bufunmadığı aniaşılmak, f) Müfettiş Yaraırncılıgı sınavtna düha evveı iki defa girmemış olrrıak. g) Sağlık dururr.lan her türlü ikümde görev yapma^a ve gezicı oıarak çalışmaya eiverişli oimdk. Şart ve niteliklere sahip bulunmak gerekir. 2 Yazılı smov 910/8/1979 tarihlerinde Ankara ve istanbul'da yapıiacak ve kczananlar Ankara'da sözlu sınava gireceklerdlr. 3 Sınavo katılabHmek icin gönderilmesl gereken belgeler. sınav konulan ve sınavla ılgiM sair bügiler ayrı matbuaîardo göstorümiş olup bu matbualar Geneı Mü« düriük Teftiş Kurulu Başkanlıömdan Müessese, fobnka ve Banka şubefenmizden temin edi(ei3ilir. (Basın: 13541) 3761 Yirmibeşinci Hafta Spor Toto İkramiyesi Kazananların Nazarı Dikkatine: Yirmibeşici hafta SporToto ikramiyesi ödemelerlne devam ed Imekte olup baş bayiüğim ze bağlı boyilerden oynayanların ikramiyelerini almaları icin bir ay zarfında şuberniz gışelerine müracaat ederek ikrcmiyelennj almaları rica olunur. Taşra bayilerinden oynayantarın ikramiyeleri P.T.T. ve Ziraat Bankası vasıtasıyla adreslerine gönderilmiştir. TÜRKİYE EMLAK KREDİ BANKASI A. O. İSTANBUL ŞUBELERİ (Basın: 13645) 3762 MİLLI EĞİTİİH BAKANLIĞÎ'ndan Üc yıllık Eğitim Enstitüsü Mektupta cğretim programına kayıtlı öğrencîlerin. 5 6 Mayıs 1979'da İzmir Eğitim Enstitüsu'nde 1213 Mayıs 1979 tarihlerinde Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nde yapılması daha önce karor.aştırılmış bulunan tek ders sınavlarının yanında tüm derslerden sınavlar yapılacoktır. Öğrenciler sınavlarda öğrenci kımlik beigelerini yanlannda bulunduracakiardır. Duyurulur. (Bosın: 13544) 3757