Katalog

ONİKt CUMHURİYET 4 MAYIS 1973 Hollanda Mektubu HOLLANDA SİYASAL SIĞ1NMA HAKKI İSTEYEN 250 SÜRYANİ TÜRK'ÜN BAŞVURUSUNU EEDDETTİ O. Kuter ISCA IRKÇI IAN SMÎTH'İN RODEZYA'DA DÜZENLEDÎĞÎ SEÇİMLER BEYAZLARIN GÖLGESİNDE GÜÇSÜZ BİR SÎYAH ÎKTİDAR YARATTI C on günlerde, Batılı basın ve yayın organla"* rının neredeyse tumu Rodezya (yenı adıyla Zambabve Rodezya) secımlerıne genış yer ayırıyorlar Nısan ayının ıkıncı yarısında yapılan ve beş gun suren secım'erın sonucunda beyoz ırkçı azınlık yonetımıyle uzlaşan sıyah lıderlerden Rahıp Muzoreva'nın basarı Kazanması. Batı basınında, Zambabve • Roaezya tarıh nde ılk kez bır sıyahın başkanlığı olarak selamlanıyor. Ne var kl, seçımlerın yapılabılmesıne vs siyah lıder Muzoreva'nın seçımlerı kazanmcsına rağmen. Zımbabve Rodezyo'dakı ırkçı beyaz azınlık reıımının sona erdıg nden soz edebılenlerın sayısı cok degıl Bunun en onemlı neden', 1978 martında ırkçı reıımın Başbakonı lan Smıth ıle uc sıyah lıder, Abel Muzoreva, Ndabanıngı Sıthole ve kobıle şefı Jeremıah Chırau arasında varılan uzlaşmaya gore seçımlerın v ıpılmasından sonra da beyazların ulke yonetım nde sahıp olacaklann belırleyıcı onemde haklor Zımbabve Rodezya'nın 7 mılyono yaklaşan nüfusunun yuzda 96'sını sıyahior oluşturuyor Yuzde 1 oranındakı Asya koken.ıler de dışarıda bırakılırsa beyazların nufus jçındekı yerierı sadece yuzde 3. Buna karşılık, secım sonu kurulacak parlamentoda bu oranlar hıç gozonunde tutulmamaktodır. 100 kışılık parlamentoda 28 sandalye beyazlara 72 sandalye ıse sıyahlaro ayrumış durumdadır Beyazlar ve sıyahlar secıme genel oy ılkesı uyarınca degıl. kendı ırklannc aıt adayları secmek amacıyla katılmışlardır Beyazların avarta,ları bu parlamento arıtmetığı ıle oe kalmamaktadır On yıl sureyle ellennae bulunduracakları beğenmedıklen kararları veto yetk sı, aynca yargı aygıtı kamu hızmetlerı ve guvenlık orgutünun kend lerıne ayrılmasıyla, gercekte, secım sonrası Zımbabve Rodezya reıımınde de ağırlık beyazlaraa bulunacaktır. Ustelık, kurulacak hukumette, bırı, buyuk bır olasılıkla, lan Smıth'e verılmek uzere 5 sandalye beyazlara ayrılmıştır. Bütun bu nedenlerle, Mugabe önderlığındekı ZANU ne Nkomo onderlığ ndekı ZAPU adlı gerılla orgutlerı tarafından oluşturulan ve lan Smıth reıımıne karşı sılahlı savaşım yurutmuş Oıan Yurtsever Cephe, sılahlı savaşıma devam edeceğını acıklamış ve Zımbabve Rodezya'nın yenı Doşbakanı olması beklenen Muzoreva'yı «Sıyan lan Smıth» ılan etmıştır Yurtsever Cephe'nın her ıkl kanadının ulke içınde 10 bın, Mozambık ve Zambıa'daki uslerde ıse toplam 100 bın gerılloyo sahıp olduğu ılerı sjrulmektedır Bu durumda Yur'sever Cephe'nın Zımbabve Rodezya da gerçekleştığı ıddıa edilen cıkt darın sıyahlara devrunı, daha doğru bır deyımle beyazların go gesındekı Muzorevo ıktıdarını etkısız kılacak cıddı bır engel olduğu soylenmektedır öte yandan Yurtsever Cephe'yl desteklemekte olan Zımbabve Rodezyo'yo sınırdoş cateş hattu ülkelerı, Angola. Mozambık, Zambıa, H ıristlyanlann Paskalya yortuları oncessnda Hertogenbosch kentındekı Katolık katedralını ışgal eden 200 Suryanı Turk'u, Turkıye"de kendılerıne boskı yapıldığı ıddıasıyla polıtık sığınma hakkı istemışlerdı Hollanda Adalet Bakanlığı, kendılerıne yapılan bu teklıfı, dığer butun poutık sığınma ısteklerınde oldugu gıbı ınceleyıp Suryanı Turklerın ıdd alarında gerçekcı olmadıkları sonucuna varmıştı Bu nedenledır kı, Adalet Bakanlığı Devlet Sekreterl Boyon Haars, televızyon muhabırlerıne yaptığı acıklamada, «Turk Hırıstıyanlarının baskı altında tutulmadığını, îıalkın hıç bır şekılde Musluman olmaya zorlanmadığını, sığınma hakkı ısteyen Turklerın gerekçelerınde haklı olmadıklarını» açıklamıştı. Olayların bu aşamaya geldığı bır sırada ıse bu Suryanı Turklerınden b r kısmının yıldırım mahkemesıne başvurorak, «Yargıtay karanna kadar Hollanda aışına gonderılmeme ısteklerı» ıse yıldırım mah kemesı yargıcı tarafından kabul edılmemıştı. Sorunun gercek yânüne eğllebılmek Içın oncelıkle bu konudakı, geçen yıl başlayan gelışmelere bakmak gerekır. 1978 temmuzunda Hollanda Adl/ye Bakanlığından polıtık sığınma hakkı ısteyen 80 Suryanı Turk ün ısteklerı, Hırıstıyan kılıselerın de desteklerıyle kabul edılmıştı. Oysa aynı zamanlarda Hollanda'da 1975 yılında yabancı kacak ışcıler ıcm çıkartılan af kanunundan yararlanamayan 77 Faslı ışcmın oturma ıznı ıstegı ınatla gerı çevrılıyordu Oysa Faslı ışcılerın de gerekçelerınde «Fas a gerı gonderıldıklerı takdırde takıbata uğrayacakları, belkı de mahkum edıleceklerı» ıddıo edılıyordu Hırıstıyanlara boylesıne oncelık tanınması bazı Hollanda kurumlarında da eleştırılmıştı Orneğın, Hollanda'da yabancı ışçılenn sorunlarını dıle getıren aylık «Motıef» dergısının 1978/9 sayısında yazar Rob Dettıngmeoer konuya değınmekte ve Tweme Bolgesi Vabancı Işcılar Yardnt Kurumu Mudjrü Ernst van Opzeeland ın şu sozlenne yer vermekteydı «Yabancı ışçıleri sunı olarak bolen bız Hollandalılarız Bazı kışı ya da toplu'uklara, dığerlerıne oranla tanınan ayrıcalık çok farklı olmakta Bu sunı bolmelere katılan, yardımcı olan her kışı, yarın gelişebııeceK anlaşmazlıkların sorumlusu olacaktır» O tarıhlerde Hengelo kentınde oluş turulan «Türk Hırıstıyanlarını Barındırmo Merkezı» aracılığıyla bır Süryanı Kılısesı kurulmuş ve Suryanılere Hollanda aılın> oğretebılmek ıç,n ücretlı oğretmenler go revlendmlmıştı Oysa yaboncı 'şcı stotjsünde olanlar ıcm dıl ogrenme o anagı oncak gonullü Hollandalıların oluşturdugj topluiuklarla scğıanabılmekteydı Suryanı vatandaşlara ayınm yapıldığı, baskı a tında tutuldukları gıbı gerçek dışı ıddıalar ıse yıllardır Turkıye aleyhınde kampanyalar surduren Ermenı orgutlerınce de kolayca desteklenebıldıler Ermenı desteğının yanı sıra tresmen olmasa da) kıl senın de desteğ nı goren ola/. Hollanda basınında buyuk bır ılgı gordu Sızan hcberlere gore La Haye'deki Turkıye Bjyukelc lığı bu konuda Hollanda yetkılılerı ıle üst duzeyde goruşmelsra gecmıslerdır Bu a r ada AvrLpa da yayın lanan Turk çazeteleının Hollonda mjhabırle r ı da olayla ı'gılı olarak bır basın toplantibi duzei'em ş ve Suryanı er.n gerekcelerının as.lsız oldukıannı ılerı surmuşlerdır TjrKiyedekı Hırıstıvan vatandaşlara baskı yapıldığı ıddıalarının en dıkkatı çeken yalanlama şeklı ıse Hollanda'da yaşayan 85 000 Turk ışçısının olaylorı gercek bır ogırbaşlıtık ve soğukkanlılık ıçınde ızlemesı olmaktadır. Abel Muzoreva fS yah lon Smıth» Secım sırasında AK47 otomatık tufeğı ıle gü venlığı koruyan gorevlılerden bırl Seçimlerin, iktidarın siyahlara devrini sağlamadığı ve Rodezya sorununun çözümünü güçleştirdiği belirtiliyor Tanzanya ve Zambıa da Zımbabve Rodezya'dakı secmlen tcnımamaktadır Bu durumda, Zımbabve • Rodezya'do yenı kurulacak olan yonetımın tek destegı olarak batılı ulkeler ve ozellıkle batıiın en guclu ulkesi ABD ıle ulkenın eskı egemenı Ingıltere kalmaktadır ABD ve Ing Itere, beyaz ırkcı reıımlere karşı Afrıka da doğan tepk'yı ve sıyah Afrıka ülkelerı ıle Sovyetler Bır'ıaı arasında oluşan yakınlığı gozonunde tutarck lan STI th'den yüz cev rmış lerdı Her ıkı ulke. Rodezya sorununun Yurtsever Cephe temsılcılerınm de katılacağı bır u'uslarorası konferansto cozumlenmesını onermışlerdı Rodezya'dakı seçımlerın yap.lması uzerıne şımdı ne lon Smıth ne Muzoreva ve ne do Yurtsever Cephe lıderlen Mjgabe ve Nkomo bu onerıye yanaşmaktadırlar. ABD VE ÎNGİLTERE Amerıka Bırleşık Devletlen ve Ingıltere, bu yüzden Zımbabve Rodezya'dakı batı yanlısı sı yah gorunumlu ıktıdarı desteklemek boylece Afrıka'yı karşısına almak ya da sıyah Afrıka'nın coğunluğu ıle bırl kte Muzoreva'ya karş cıkmak ıkılemı ıle karşı karşıya kalmışlardır Bağlantısız ulkeler. batıda Muzoreva ıktıdarı ıcın oluşabılecek bır desteğı ve Btrleşmış Mılletler'ın Rodezya'ya uyguladığı ambargoyu yenı gelışmeler uzenne kaldırma olosılığıno karşı, seçımlerı kınayan bır karar tasarısı sunmuştur Nıtekım, Bırleşmış Mılletler Guvenlık Konseyı seçımlerı geçersız ılân etmıştır Zımbabve Rodezya'dakı seçımlerde rıalkın yoğun baskılar altında oy sartdığı sfyah başına gidenlerın sayısı seçmenlerın yuzde 60'ıdır. Muzoreva, bu kıtlenın yuzde 51'ının oyunu almıştır. Beklenmedık bır bıcımde, oylorın yuzde 15 ını toplayabılen Sıthole ıse seçımlere h le karıştığını ılerı surmektedır. Gerek Muzoreva, gerekse S thole'nın gerektıgınde bırbırler ne karşı kullanılmak üzere sılahlı guclerı bulunmaktadır. Bütün bu sıralanan unsurların ortaya koydu§u tablo, Zımbabve Rodezya'da sıyah gorunumlu yeni iktidarın temellerının çok zayıf olduğunu göstermektedir 14 yıldır suregelen Rodezya sorunu, iktidarın sıyahlara devrını ongoren seçımlerın yapılmasıylo cözume yaklaşmaktan cok, daha da karmaşıklaşmış, sorunun cozumu daha da çetınleşmıştır. (Dış Hcberler Servısı) Bilimsel araştırma uğruna her yıl milyonlarca hayvan işkenceyle öldürülüyor ilımsel araştırmalar ve kozmetıklerın denenmesınde kuilamlan hayvanlara bır tur ışkence yapıldığı ılerı sürulmektedır. ÖZELLİKLE; BEYAZ FARE, KEDİ, KÖPEK, MAY MUN, TAVŞAN VE KAN GURULAR ÜZERİNDE YAPILAN DENEMELERE KARSI TEPKİLER DE GİDEREK YOĞUNLAŞIYOR. HAYVANLARA YAPILAN İŞKENCELERİN BA ŞINDA ONLARA YOĞUN BİR BİÇİMDE SlGARA İÇİRMEK GELİYOR. Tavşan. bilimsel deneylerın önde gelen kurban larından bırl Fransız Parıs Match dergısındekı habere gore yeryuzundekı butun laboatuvanarda kuüanılan ha'/vanların sayısı 300 mılyonu gecmektedır. Yalnızca Fransa da her yıl beş Tiılyon hayvan oldurülmektedır Bu hayvonların ucte bırı. yosamlarını bilimsel araştırmalarda gerı kalanları da tuketım maddelerın n zararlı yanlarını saptamak içın yapılan deneylerde yıtırmektedır Yeryüzündeki deneylerde kuilamlan 300 mı!yon hayvan arasında beyaz fare, kanguru. maymun, tavşan, kopek ve kedııer başta yer almaktadır. İlgılılerın bu tur deneylerın ınsanların mutluluğu ve konforu ıcın yapıldıgını ılerı surmesına karşın deneyler sırasında hayvanlara yapılan ışkencelere karşı tepkıler de artmaya başlomıştır. Amerıka Bırleşık Devletlermın Ohıo eyaletındekı bır laboratu»/arda lazer ışınıyla çalışon sılahlar tavşan ve maymunların gozlerını kor etme amacıyla kullanılmaktaaır Bu deneylerden sonra lazer ışınınm, 8 km uzaktan b r maymunda sadece 8 mm capında b r del k açabıld.gı tesbıt edılmıştır Yıne sırf ınsanların nutlu'ugunu sağıcmaK ıçın Kalıfornıya da 1 000 kopege cok kuvvetlı radyasyon taşıyan yıyecekler yedırılmıştır. Bu deneylerın sonunda da radvasyonun 10 ve dış tepkılere neden olduğu cnlaşılmış ve kopsklerın tumü olmustur Oysa bazı araştırmacılar, Hıroşıma ve Nagazakı'den sonra Amerıkalılorın radyoaktıvıtenın etkıs nı bılmesı gerektığını belırterek, bu tur araştırmaıann gereksız olduğunu ilerı surmektedır. Hayvanlara yapılan ıs'kencelerın başında onlara yoğun bır b cımde s gara ıc rmek gelmektedır Gunde 30 sıgara ıçırılen kopek er 421 ı e 423 gun sonra akc ger amfızem ne ugramcktodır. Boylece s garanın ınsan saglıgı ıcın zararlı olduğu kanıtlanmoktadır. Pencı Kubadınskı ıle Balkanlardan esen rüzgan Bogaza, Marrrara'ya, Ege'ye, Bademier koyune yone'ttık soyleşımızde Vatan Cephesı lıderını Ankarcya geldıgı zaman tammıştım Bıçkın bır kışılıgı var, acık rchat, yureklı konuşuyor ,ara s ra Turkçe bır soz savuruyor gulumse/erek Turk Bu'gar ılışkılerınde kafamı kurcalıyan tum sorularımo yalın yanıtlar verdı uışışlerı Bakanı Yardımcısı Mıncev de oyle Bulgarıstan'ın Turkıye ıle ılışkılerınde her konuyu goruşmeğe hazır olduğunu yıneledı bana Konuların başında bır goc sorunu var bılıyorsunuz Dağınık aılelerın bırleşmesı sorunu Bu konuyu Helsmkı doruğundan once ele almış bulunuyor ulkemız Yumusama polıtıkasından daha önce, Ama sarun tumüyıe cozumlenmış değıl Dağınık aılelerın bırleşmesını ınsancıl bır yaklaşımla, başko sorunlar yaratmadan yemden ele almak, belkı kısa süel1 bır goc anlasması ırr.zalamak gerekıyor Bulgar Dışışlerı Bakanı 25 hazıranda Ankara'ya qelaığı zaman bu konu gündemde yer alabılır Istanbul'da Sışlı'de Bulgar Hastanesl, okul ve kılısenın durumu da cozüm bekleyen başkc bır konu Bulgarlar bu mallon korumak ıstıyorlar Ataturk ün yaşadığı evı bıze vermışler. duvarına b r piaket konuyor buno karşılık bızden de bır anlayış beklenıyor Dıplomotlar bu sorunu nosıl cozerler b Imem ama Bulgar Hastanesl devekusu nıtelığmde bugün Bulgarıstan'ın Kortsolosluk bınosı ıcın yaptığı başvurular da sonuçlanmış değıl Karşılıklı görüşmelerde bu konu dn gurd»me alınacnna benzer Bılıyorsunuz bır de TIR sorunu var sımrdan sınıra uzayan TIR kamyonlarıyla ılgılı sonınlar bır \ıian oykusune donuşmuş buljnuyor Sofya da bır gun Buyukelcımız Ecmel Barutcu ve eşıyle Sovyet Elcısı nın veda kokte\lıne gıttım Bulgar yonetıcılerını. part' uyelerını bokan^rı, dıplomatları bır arada gordum BasbaKan yard mc s Ttrk Bulgar Karma Komısyonu Baş karı Lukarnov, Bulgar Ulaştırmo Bakanı nın An an önce karar vermelı, askıda kalan ışler ulke ıçın yararlı olmuyor Sovyet Elçıdgındekı kalabclıkta yaşlı b r kadın carptı gozume polıtburo uyelerınden Tsola Dragaycev Öykusel bır yaşam surmuş savaş yıllarında Tutuklu kalmıs uzun sure olum cezasından anne olarak kurtulmus Cezae/ınde do ğan cocuk Bulgarıstan'ın en unlü kalp doktoru .ANKARA... ANKA... Balkanlardan Esen Rüzgâr (2) Müserref HEKİMOĞLU kara gorüşmelerınden olumlu ızlenımlerle donduğunu soyledı Buyukelcımıze Ancak bu konuda da tum sorunlar cozumlenmış sayııır mı aca b a ' iran olaylanndan sonra kara tsşımacılığı feloe uğramış bulunuyor Yunanıstan Bulgor kamyonlarına Selanık'den geçıt verıyor, Ortadoğu'ya Irak'a gıden kamyonlar yuklsrını de nız yoluylo taşıyorlar yunanıstan bu ışbırlığmı surdurmek ıcın elıncen gelenı yapacak elbet Bız de arrıut devşırmeye ım D rşeyler yapmak zorunda/ız, neler, nasıl, yetkılı kuruluşlar bır bugün O yaşlı polıtburo ü/esıy!e bCyuk saygıyla konuşuyordu herkes Yaşamıyla gu?el bır ruzgar estırmeyı başarmış bır savaşcıyı gu'umseyerek selârrlıyorlordı. Sofyo'dT başka yaşlılar da gordum Parklarda yaşlılar evlerınde Banky de eskı savaşçıların barındıgı evın goruntusu haylı huzunluydu Kreşlenn goruntusü de tam tersıne. Insona ryımsertık ver yor, sağ'ıklı bakımlı neşeiı cocuklarla geleceğe daha umutlu bakıyor ınsan. Sosyalıst b.r toplumun koşulları başka elbet, herşey bellı bır planla yaşanıyor, geleceğe de daha guven'e bakıyor ınsanlar Pencı Kubadınskı gençlıge seslenışler nı kapsayan kıtabını armagan ettı bana, Bulgarco ogrenırsem okuyaccğım naylı kalın bır kıtcp, cma Vatan Cephesı lıaerının gençlıge soyıeyecegı şeyler de çok olmalı Bulgarıstan 1981 yıl'nda devietın 1300 uncu kuruluş yıldonumunü kutlamağa hazırlanı/or Bır komıte kurulmuş, craştırmalar yapılıyor, bu kuruluşun başında UNESCO'nun başkanı gorev almış Nıcolaı Todorov. unlu bır tarıhçı, Ataturk Ile ılgıl araştırmaları, bır de kıtabı var Ancak şımdı Atına Elçılığıne atanmış bulunuyor. Bulgarıstan açısından da, Yunanıstan açısından da anlamlı bır gorev değıl m ı ' Bulcar tarıhçılerı, bılım adamlan 1300'üncu yıldonümune geçmış yuzyıllardan belgeler, kıtaplar, ssrgılerie ulaşrnak amacındalar Bır de Kultur Merkezi yapılıyor bu yıldonümü nedenı\le New York un Lıncoln Center'ıne, VVashıngton'un Kenneay Center ıne Parıs'dekı Pompıdou Kultur Merkezı ne benzer buyuk bır yap/t, odmı da Jıvkov dan alır be/kı Bulgar dostlarımız Turk bılım adamlarındcn da bır katkı beklıyorlar bu yıldonumüne, Eskı arşıvlerden belgelerle tarıne ışık tutulmasını dılıyorlar Eskı arşıvler nelerı aydınlatır kımbılır, Sofya'yı havada leyİGk kokularıyla mor bır akşamdo bıraktım uzaktan Vetusahın karlı tepelerl gorunuyor, Bulgar başkentı cıcekler ve boyraklarla 1 Mayıs Bayrcmı'nı kutlamağa hazırlanıyorda ABD'DE İLK KEZ BİR KADINÎN BOŞANDIĞI KOCASINA NÂFAKA VERMESİ KARARLAŞT3RSLD1 NEW YORK (a a ) Amer'ka'da M ricfa o!ak rok, bır mahkems, b r k a d n n . bo£a>a gı kocası na nafaka vermesını kararlaştırmıştır. 62 yaşındakı koca Hsnry lrwın bosandığı eş' Elısabeth lrwın'den '57) a\da 1 600 dolor na'a<3 ıstemış ve mahksme bu ısteğı haklı gormuştur Elısabeth lrwm Amerıka n n buvLk pe'rol ş rket lerınden «Phıllıps Petroleum Co>'nun ku'ucusu Frank Phıllıps'ın torunudur ve servetı 40 mılyon dolar olarak hesaplanmaktadır. Ikıncl Dünya Savaşı sırasında tanışan ctft 1943'te evlenmışlerdı ve Henry irvvın o tanhten bu yana çalışmodığını soylemektedır.